Divi Isidori hispalensis episcopi opera Philippi Secundi... : emendata. nunc denuo diligentissime correcta, atque aliquibus oposculis appendicis loco aucta : tomus primus

발행: 1778년

분량: 794페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

31쪽

gravissimos viros Non nego. Illud a se assecutos, ut onm lusisse exis timari voluerint ., turpiter labi minus prudentibus hominibus videantur. Jed rursus eos, sive lusus , sive iueptias appellent; non carere fructu, sutilitate dico. Nam, quin res, aut rivolutas explicent, aut obscuras is apertum producant, aut quae notae, maris estisque sint, acrius, ut sensus ι Gimi, faciant, aequus harum rerum aestimator Uegabit nemo. Mantum quod indumentum Hispanicum dicit esse Suidas hidorus, quod manus tegat lautum , nomInatum vult. Qua Votatione profusiore nos ea vest nuUC uti ostendit, utpote qua nota mauus solum , sed pedes quoque iam gat Loricam noverat e Servio suo neque enim librum alium tam lege uino triverat tegmen esse de loro factum. Loris carentem dixisse ma Vit, ut a torica, quae jam olim exolevisset ad circulis consertam ferreis Leasem auimum, oculosque converteret. Sexcenta sunt hujusmodi De δε-I ombus qui scripsere, cum uuam, qua rei naturam proxime attis' g vera definitionis nomine igVcutur, tamen reliquas ita non fastia

V que veritus est ipse illorum exemplo bd bbhis , '

32쪽

Quod si hoc opus, aut per fecisset D. Isigorus, aut non damnis auxissent maximis Lediores: non diffideremus fortasse omni illum propemodum cubpa liberare. Testatur enim ex teteris letilionis recordatione collectum: aliorum autem titia praestare nolle se, diserte ipse profitetur. Nunc vero, cum

II oris summa abfuerit manus , interpolaritque haec , digesserit ut quibusdam Oidetur Brausio , Lectores, quod in hoc volumine satis magnam , satisque lautam librorum supellectilem per id tempus sibi esse duce r ut , quidquid aliunde possent, tvic congererent; librarii, quidquid illi-t- Chartarum margini cernerent, pro se quisque certatim in contextum

traferrent; c audacia, sa=i impietatis potius dicam ξ Oni multis alio rum delictis ad Isidori in idiam abuti ξ Sed ut quid in eo reprehendant,

videamus , accusationis capita proposuisse fuerit operaepretium. Vocibus inquiunt Latinis Graecas, Gracis Latinas origines tribuit. Ouae priora Vt, e posterioribus oriri Uult. Orthographia rationem nullam ducit. V rborum produectiones stint , in stirpibus, s ' radicibus numerat. Pro originibus origines alias , signiscationibus subseretiant , arbitrio suo supponit. Ad hanc opinor summam crimina omnia referri.=etibi communia illi cum optimis Auctoribus ostendero, non CaΠsam dico , Pisa, meritus est inerat. . pluribus exemplis non utar: qHodrndicatis locis , facile sibi quisque ingentem sylvam comportare fossit. Artem, est oratorem Latinas esse voces ambigit nemo. At Artem Dona-

VS ἀρετην , Oratorem αρ u. voluit esse Festus. Guam mAlta eodem modo

a Us ex iis etiam, in utroque agro ut ait ille non serpunt ZOui ξOVi ex nostris Iesum , , Cephas esse dixerunt, quorum nominum Cc tas origines , s interpretationes ex L angelio noterant ξ is ViriρQ'atuor a iura quadrata deduxit Isidorus , cuni quadratum e quatuor si / i rectum, sit lexque iideatur. Nonne jus eodem modo a justitia tra-

δ/t Vlpianus 3 Orthographia rationem nullam ducit. Ouidξ Oui hortum ab V i Udo, .lut hederam ab edendo haerendo diectam docet T At is est

tus Pompejus. Cui Cero producitiones pro stirpibus non sint, ut Sulpi V in testamento , Aquillio in postliminio ; eorunt, in Mo se xe Cuerunt, arbitror omnino fuisse neminem. Quid illis facias , dest linum suppositionibus , significatioHes magis appareant, quaerun μη ξ δελι Ge mmaticorum inter jubeas plorare Cathedras 3 NPn cun ε Vistrum, quantum ad auguria attinet, Senatorem, quantum ad ρος di facultatem , utrum ne a sinendo trahit Servius ; nonne aliud Qe loquium sciens prudensque dissimulat ξ Ouiar Ouod nonnumquam itas V i res sesa cogit. Germanum negat esse Varro de eodem germine, M t deni genitrice manantem. Quid cum dignitati, mel honestati ser- Vt , innuunt, ni voces se ferant ξ Igno μ βt idem Varro, culinam , qιυρ=i in postica domus parte fuisse dixerat,

33쪽

a postica animalis parte dictam 3 A colendo ignem duxisse maluit. Ob

curum Isidoro fuerat, mediciam a medrudo oriri 3 A modo defixit; ut ejus qualis usus esse deberet, ost Visret. Sed instant clamoribus atque urgent' et as, ve i 'Myης , quo Wνὶ etymologia , neque veriloquia sint, appellam Vequaquam debuisse: itaque neque etymologiarum nomine libros luisse praescribendos Ouasi non ἀλ- a Galeno dicta sit. Sed laborasse plane videtur Sanctissimus Hir, ut Opus longe utilissimum Ο ut illa ferebant tempora immensi laboris , eximgue admodum sui ita dixerim exiliter indicaret. itaque rerum Plu rimarum doctrina refertos Comme utarios , quasi nomina sola cout Iu 'rent , Et mologiarum si os appellari voluit; aut certe , cum longius prom

-m Prope dixerim rerum, ac verborum ab his libris habere se Creui m

34쪽

INDEX CAPITUM

IN LIBRIS ETYMOLOGIARUM

LIBER PRIMUS.

De Grammati a.

DE Disciplina. Cap.

De Septem liberalibus Disciplinis

De Litteris communibus. De Litteris Latinis. De Grammatica. De Partibus Orationis. De Nomine. De Pronomine. Verbo. Adverbio. De Participio. Conjunctione. De Praepositione. De Interjectione. De Voce.

De Syllaba.

De PedibuS. De AccentibuS. De F iguris Accentuum.

De PositUra. De Notis Sententiarum.

De Notis Vulgaribus. De Notis Juridicis. De Notis Militaribus. De Notis Litterarum. De Notis Digitorum. De Orthographia. De Analogia. De Etymologia.

De GloMiS. De Differentiis. De BarbariSmo. De SoloeciSm . De Vitiis. De MetaplasmiS. De SchematibuS. De TropiS. De ProSa. De Metris. De Fabula. De Historia.

e Primis Auctoribus Historiarum. φηDe Utilitate Historiae. 63 De Generibus Historiae. ἄψ

13 141 61 7 18 19

33343F36373839

LIB. II. De Rhetorica, di Dialectica.

E Rhetorica , & ejus Nomine. Cap. I De Inventoribus Rhetoricae Artis. 2De Nomine Oratoris , & Partibus Rheto

rica .

De Tribus Generibus Causarum. De Gemino Statu CauSarum. De Tripertita ControVerSia. De Quatuor Partibus Orationis.

De Quinque Modis CauSarum. De Syllogismis. De Lege.

De Sententia. De Catasceve, R AnasceVe. De Prosopopoeja. 33 De Ethopoeja. I De Generibus Quaestionum. Is De Elocutione. 16 De Trimodo Genere dicendi. 17 De Colo , Commate , & Periodis. 13 De Vitiis Litterarum , & Verborum , &Sententiarum Cavendis. 19 De Juncturis Verborum. Io De Figuris Verborum, & Sententiarum. 2LDe Dialectica. 2 2De Differentia Dialecticae , & Rhetoricae Artis. 23 De Definitione Philosophiae. 24 De Isagogis Porphyrii. Is De Categoriis Aristotelis. &6De Perihermeniis Aristotelis. 27 De Syllogismis Dialecticis. 23 De Divisione Diffinitionum ex Marii Victorini Libro abbreviata. 2 9

De Topicis. 3 De Oppositis. 3

LIB. III. De Quamor Disciplinis Mathe

maticis. DE Vocabulo Arithmeticae Disciplinae.

Cap. XDe Auctoribus ejus. sQuid sit Numerus. 3

Quid

35쪽

Quid Praestent Numeri. De Prima Divisione Parium , & Imparium. FDe Secunda Divisione totius Numeri. 6De Tertia Divisione totius Numeri. 7 De Differentia Arithmeticae , Geometriae, M Musicae. 8Quod Numeri infiniti existunt. 9De Geometriae Inventoribus, & Vocabulo

De Quadripertita Divisione Geometriae. II De Figuris Geometriae. I 2 De Principiis Geometriae. I 3 De Numeris secundum Geometriam quae rendis. I

De Musica, & ejus Nomine. I sDe Inventoribus ejus. I 6 Quid possit Musica. IT De Tribus Partibus Musicae. 18

De Trisormi Musicae Divisione. I9 De Prima Divisione Musicae , quae Harmonica dicitur.

De Secunda Divisione, quae organica di

De Tertia Divisione , quae RIthmica num

De Musicis Numeris. De Astronomia. De Inventoribus ejus. De Institutoribus Astronomiae.

De Differentia Astronomiae , & Astrolo-

giae. Do Astronomiae Ratione.

De Mundo, & ejus Nomine. De Forma Mundi. De Coelo , R ejus Nomine. De Situ Sphaerae Coelestis. De Motu ejusdem. De Cursu ejusdem Sphaerae. De Celeritate Coeli. De Axe CCeli. De Coelestibus Polis. De Cardinibus Coeli. De Convexis Coeli. De Januis Coeli. De Gemina Coeli facie. De Quatuor Partibus Coeli. De Hemisphaeriis De Quinque Circulis Coeli. De Zodiaco Circulo. De Candido Circulo. De Magnitudine Solis. De Magnitudine Lunae. De Natura Solis. De Cursu Solis. 2728293Ο3I32333ψ3 36373839

De Itinere Solis. De Lumine Lunae De Formis Lunae. De Interlunio Lunae. De Cursu Lunae. De Vicinitate Lunae ad Terras.

De Eclipsi Solis. De Eclipsi Lunae. De Disterentia Stellarum Siderum, & AD

De Lumine Stellarum. 6 IDe Situ Stellarum. De Cursu Stellarum. 63 De , ario Cursu Stellarum. 64 De Intervallis Stellarum. 6 FDe Numero Circulari Stellarum. 66De Stellis Planetis. 67 De Praecedentia , & Antegradatione Stebl rum. . 63 De Remotione, vel Retrogradatione Stet

larum. 6ci De Statu Stellarum. 7 De Nominibus Stellarum , quibus eX cau SIS nomina acceperunt. 7

LIB. IV.

De Medicina. T,E Medicina.

De Nomine ejUS. De Inventoribus Medicinae. De Tribus Haeresibus Medicorum. De Quatuor Humoribus Corporum. De Acutis Morbis. De Chronicis Morbis.

De Morbis , qui in superficie cutis V

Gentur

De Remediis , & Medicaminibus. De Libris Μedicinalibus. De Instrumentis Medicorum De Odoribus , & Unguentis. De Instio Medicinae. Cap. I

LIB. V. De Legibus , , Temporibui.

inita disterant inter so I E T str

uuid Sit Jus Ciuile. 'Quid

36쪽

Quid sit Jus Gentium. 6 De Libris conficiendis.

Quid sit Jus Militare. 7 De Librorum Vocabulis. 13Quid sit Jus Publicum. 8 De Librariis , & eorum Instrumentis.I in Quid sit Jus Quiritium. 9 De Canonibus Evangeliorum. Quid LeX.

1 o De Canonibus Conciliorum. 16Quid scita Plebium.11 De Cyclo Paschali. II Quid Senatus Consultum. 12 De reliquis Festivitatibus. 18

De Lege Satyra. De Legibus Rhodiis. De Privilegiis. Quid possit LeX. Quare Lex facta sit. Qualis debeat fieri Lex.

De Causis. De TestibUS. De Instrumentis Legalibus. De RebUS. De Criminibus in Lege constitUtis. De Poenis in Legibus constitutiS. De Chronica: Vocabulo. De Momentis, & Horis. De DiebUS. De Nocte. De Hebdomada. De MensibUS. De Solstitiis, & AEquinoctiis. De Temporibus Anni. De AnniS.

De Olimpiadibus, & lustris,lasS. De Seculis, & aetatibus. De Discretione temporum.

LIB. VI. .

Tribuni I 6 171819

siasticis. JE Veteri, & Novo Testamento. Cap. I De Scriptoribus, & Vocabulis Sancto rum Librorum. 2De Bibliothecis. ' 3 De Interpretibus. AEDς eo . qui primum Romam Libros

advexit.

Qui apud nos Bibliothecas instituerunt. Qui multa scripserunt. e Generibus opusculorum De CeriS. De ChartiS. De Pergamenis.

De Filio Dei. De Spiritu Sancto. De eadem Trinitate. De AngeliS.Cap. I

45 De Hominibus, qui quodam praesagio no

men acceperunt.

De PatriarchiS. De ProphetiS. De ApostoliS. De reliquis in Evangelio nominibus. De MartyribuS. De ClericiS. De MonachiS. De Caeteris Fidelibus.

LIB. VIII. De Ecclesia, di Sectis disersis.

De Religione, & Fide. De Haeresi, & Schismate. De Haeresibus Judaeorum. De Haeresibus Christianorum. De Philosophis Gentium. De PoetiS. De Sibyllis. De Magis. De PaganiS. De Diis Gentium.

DE Linguis Gentium. De Gentium Vocabulis. De Regnis, & Militiae Vocabulis. De Civibu5. De Affinitatibus, R Gradibus.

IIII

37쪽

De Agnatis, & Cognatis. De Conjugiis.

Hocum certarum Alphabetum.

LIB. XI.

De Homine, Porsentis.

TU, Homine, & Partibus ejus. Cap. I De aetatibus Hominis. 2De Portentis. 2De Transformatis. 4

LIB. XII.

De AnimalibuS. DE Pecoribus, & Jumentis.

De Bestiis. De Minutis animantibus. De Serpentibus. De Vermibus. De PiscibuS. De AvibUS. De Minutis volatilibus. Cap. I

456γου

LIB. XIII.

De Mundo, di Partibus.

T E Mundo. De AtomiS. De Elementis. De Coelo. De Partibus Coeli. De Circulis Coeli. De Aere , & Nube. De Tonitruo. De Fulminibus. De Arcu, & Nubium effectibus. De VentiS. De Aquis. De diversitate Aquarum. De Mart.

De Occeano.

De Mediterraneo Mart. De Finibus Maris. De aestibus , & Fretis. De Lacis, & Stangnis. De AbySSo. De Fluminibus. De Diluviis. Cap. I

LIB. XIV. De Terra, , Partibus.

HE Terra. V De Orbe. De Asia, & partibus eju .

De Europa. De Libya. De Insulis. De Promontoriis. γDe Μontibus caeterisque Terrae vocabulis. 3Ue inferioribus Teme. 9

LIB. XV. De Ammotis, di Agris.

cap. X

Cap T 1E CivitatibuS. - Pq. AE cu publicis. De Habitaculis. De AEdificiis Sacris. De Repositoriis. De OperaritS. De Aditibus. De Partibus aedificiorum. De Munitionibus. De TentoriiS. De SepulchriS. De AEdificiis Rusticis. De Agris. De Finibus Agrorum. De Mensuris Agrorum. De Itineribus.

' LIB. XVI. De Lapidibus, di Metalli

IIS Pulveribus,&Glabis Terrae. ι

De Glebis ex Aqua. De Lapidibus vulgaribus.

De GemmiS. De Viridioribus Gemmis. De Rubris Gemmis. De PurpureiS. De Candidis. De NigriS. De Variis. De Crystallis. De Ignitis. De Aureis. '

38쪽

De Vitro.

De Virtute. De Metallis. 17De Luctatione.

De Auro.

De generibus A

De Ludis Circe De Plumbo.

De Signis. II De Aurigis.

LIB. XVII.

De Rebus Rusticas.

Auctoribus rerum Rusticarum. Cap. I De Cultura Agrorum.

De Leguminibus. De VitibuS. De Arboribus. De propriis nominibus Arborum. PDe Arboribus Aromaticis. 8De Herbis Aromaticis, sive communibus. 9De Oleribus. IODe Odoratis oleribus. IX

LIB. XVIII. De Bello, di Ludis.

Γ Ε Bellis.

De Triumptu . De Signis.

De Buccinis. De Armis. De Gladiis. De HastiS. De SagittiS. De Pharetris. De Fundis. De Ariete.

De Clypeis.

De Loricis. De GaleiS.

De Foro.

De Spectaculis. De Ludo Gymnico. Dd generibus Gymnicorum.

De Jactu.

De Peditibus. De Coloribus Equorum.

De Theatro. De Scena. De Orchestra.

De Tragoedis. De Comoedis, De Themelicis. De Histrionibus. De MimiS. De Saltatoribus. Quid quo Patrono agatur. De Amphitheatro. De Ludo Equestri. De Retiariis. De SecutoribuS. De LaquearitS. De Velitibus. De Ferali certamine. De Execratione Ludormi De Alea. De Pyrgis. De Calculis. De TesSeris. De Figuris aleae. De Vocabulis Tesserarum De Jactibus Tesserarum.

De Calculorum motu.

De Interdictione sessi. De Pila.

39쪽

E Navibus. Cap. I De Partibus Navium , & Arma-

3456

De Velis. De FunibuS. De RetibuS. De Fabricis, sive fornacibus. De Instrumentis Fabrorum. De Fabricis Parietum. De Dispositione.

De Constructione. De VenuState. De LaquearitS. De CrustiS. De LithostrotiS.

De PlastiS. De Pictura. De Coloribus. De Instrumentis aedificiorum. De LignaritS. De Inventione Lanificii. De Ueste Sacerdotali in Lege. De Nominibus Vestium caeterarum. De proprio quarumdam Gentium habitu. us De Palliis Virorum. 24 De Palliis Foeminarum. 2I

T S9

De Stratu , 8c reliquis Vestibus, quae in

usu habentur. 26 De Lanis. 27 De Coloribus vestium. 28 De Instrumentis vestium. 29 De Ornamentis. 30

De Ornamentis Capitis Foeminarum. 3 De Annulis. 3 'De Cingulis. 33 De Calciamentis. 3

LIB. XX.

De Vasis Escariis. De Vasis Potoriis. De Vasis Vinaliis , L Aquarita. De Vasis Oleariis. De Vasis CoquinaritS. De Vasis Repositoriis. 9 De Vasis Luminariorum. I ODe Lectis, & Sellis. II De Vehiculis. Is De reliquis , quae in usu habentur. . 23 De Instrumentis Rusticis. I in De Instrumentis Hortorum. IF De Instrumenιis Equorum. I 6

40쪽

HISPALENSIS EPISCOPI

ETYMOLOGIARUM

LIBER PRIMUS,

DE GRAMMATICA.

DOMNO MEO , ET DEI SERVO , BRAULIONI EPISCOPO , IS IDORUS.

EN tibi, sicut pollicitus sum, misi Uus de oriRine quarumdam reis rum, eae Neferis lectionis recordatisne collectum, atque alta in qui- V dam locis adnotatum , sicut eaetat conScriptum Stylo majo/ um.

CAPUT PRIMUM. De Disciplina , Arte.

men accepit: unde, & Scientia dici potest. Nam scire dichium adiScere : quia nemo nostrum SCit, ni

i qui discit. Aliter dicta disciplina, quia discitur plena.

Alii dicunt a Grareis hoc tractum eSSe ocabulum Q. αρε ς , id est, a

Virtute , quam scientiam VOCaVerunt.

3 Ο Inter artem , & disciplinam Plato, & Aristoteles differentiam eSSe Voluerunt, dicentes : Artem esse in

ini, quae se , & aliter habere possunt: disciplinam vero esse, quae de iiS agit, quae aliter evenire non possunt. Nam quando Veris disputationibus , aliquid disseritur , disciplina erit: quando aliquid verisimile, atque opinabile tra latur , nomen artis habebit.

CAPUT II. De septem liberalibus artibus.

1 V Isciplinae liberalium artium

I septem sunt. Prima, Grammatica , id est, loquendi peritia. Secunda , Rhetorica: quae propter nitorem , & copiam eloqUentiae Suae, maxime in civilibus quaeStionibus necessaria existimatur. Tertia , Dialectica cognomento Logica: quae disputationibus subtilissimis vera Secernit a falsis. Quarta, Arithmetica : quae continet 'in numerorum causas, & divisiones. Quinta, Musica : quae in carminibuS , cantibusque conSistit. SeXta, A GeO-

ikὶ Disciplina a disci nrba sunt. D. Agust. Solitoq. cap. 2. .. 'λ discitur plen. Pleni iij in di,eiplina nulla est, nam plina productio est sola verbi. Sed, ut B umoμ noxa ' ρ''m i ivs , etymologiarum iera, ae 9ncera appellatione commendari se minime postulant I ita , qui hἀc ma qua isi t*a HVt inania prorsu, , saltidibιὰ respuat, nimium ipse durus sit prater aequumque, 9 bo μm- ' 04 a tis praecepi. Arti, hVo aretis antiquos scripsisse constat. Nam Valerius Probus artus pro angMitos C arctus ri inflexione sola distinauit. Festus , Artifices quod apte opera inter se artcnt, qua Lx caua ς iam arvcs ap peliatae sunt. 'in hiij dicunt: Donatus in Aisd . se Sὸru. in artem secundam Donati. Varro lib. . Nonnulla linquit nomina ia' -qRς lingua habent radices: ut arbores, quae in confinio natae in utroque agro ος P R i Q 'x risc. modo distinguit artem a scientia Arist. - Numeroraria cautas. Ita Gotthiot νεα. . μι. ca. i.

SEARCH

MENU NAVIGATION