장음표시 사용
61쪽
1llam , uti Metaphysici norunt omnes. in per se patet , r qui sita haec ad veritatem facti cujusdam vel specitare ad ejusdem essentialia, vel ad accidentalia. Licet ad omnimodam veritatem facti cujusdam, per demon si jud idestrata, in f 88 requiratur, ut omnia sint determinata, atque o nibus re
ex sese invicem sint intelligibilia, adeoque essentialia Veritati cis: ii s.
re uisita & accidentalia amice consipirent; non tamen semper oriri siti, --- opus est judici, ut praeci te accidentalia requilita pli lint cognita, opus est, uemodo de omnibus essentialibus ipsi constet. Ubi enim omnia ipsi lusimus facti cujusdam requisita essentialia simul praesto sint, fieri non ις ςciden- potest, quin accidentalia insimul consipirent, licet de illis judici ζ' speciatim non constet ubi enim effectus certus est, etiam causa determinata praesto sit, necesse est, licet de causia speciatim non constet cum igitur judici, si de facti alicujus veritate investiaganda quaestio incidit, proprie de facto ipso elusque essentiali-hus , tanquam effectu, constare debeat, facile patet, si de hisce essentialibus omnibus, sive de effectu, constet, opus haud esse, ut de circumstantiis accidentalibus velin causis quoque ipsi liqueat. Exemplum rem magis illustrabit quaestio sit an Cajus Titium occiderit ponamus, per testes oculatos, omni exceptione maiores, probatum esse, Cajum Titium gladio in via Regia percussisse, Titium illico mortuum deprehensum esse; pon
mus porro, in insipectione oculari a Medicis unanimiter concludi, Titium necessario ex hoc vulnere mortuum essete; hoc sane casia nemo inficiabitur, Titium a Cajo interemtum est e, licet de accidentalibus circumstantiis V. gr. num Cajus nigra, an rubra veste indutus fuerita nummajus antea odio prosecutus sit Ti
a Quamvis enim in hujusmodi circumstantias quandoque inquiratur , exinde animus malignus probari possit; attamen tum iterum de alio & novo facto quaestio est , an Catus dolo malo ilium occiderita adeoque eatenus nondum adsunt omnia requisita essentialia ; nos autem supposuimus saltem casum , ubi de probando corpore delicti, num ilicet Caius Titium occiderit Z abstrahendo tantisper, at hoc dolo malo , alio casu factum sit quaestio erat.
62쪽
Ubi non de f. I. esseti iiiibu, Contra Vero, ubi non de omnibus essentialibus simul eon tequisii, stat, sed saltem de uno vel altero , Velin saltem de quibusdam constut ad accidentalibus circumstantiis judici constat, adeoque de ipso omnes cir facto probando, tanquam essectu, judici haud liquet, omnino Gumst/0xiδ omnes circumstantiae tam essentiales, quam accidentales, quo hu&zbi haberi possunt, colligendae sunt, quo factum ipsium, quam haberi pos tum fieri potest, determinetur,in Veritas eruatur.
essentiales, ita aeei Veritatem facti omnem certis absolvi requisitis, quae, si prae- dentales, at sto sint, Veritatem plenam constituunt, si removeantur, una
3ς 4ςnd, in removetur veritas, supra g. 88 evicimus Quo plura igitur' vel quo graviora adsint requisita, eo major sit probabilitatis r Ubi plura vel dus necesse est id quod vel ex eo patet, quia, quo major est graviora ratio aliquid credendi, eo major est probabilitas 3. 4.) jam praesto sunt ubi factum magis determinatum est, & de pluribus ejus his: ἡ .a 'requisitis liquet, major omnino est ratio, illud pro vero haben- gradus pio di, quam ubi de paucioribus Vel levioribus ejusdem requisitis habilitatis. constat ex paucioribus vel Ievioribus enim requisitis ipsa facti veritas minus intelligi potest, quam ex pluribus ti gravioribus
Cireumstan- . In qualibet praesiumtione, facti vel hominis, requiritur , ut tia antece constet de circumstantia aliqua antecedente, ex qua concluditur d*R , η μ' ad ipsium factum , de quo quaeritur A. 7.): Quaelibet autem
ad ebiici praestamii specialis, liVe homini Vel acti, supponit, ut factumque, sive se probandum ex Ceptum sit a Regula generali f. 7.); hujus-ctum, aut est modi autem facto probando, Regala einerali excepto, aut ς'ui: R constat ex tali circumstantia antecedente, quae non praecise ad
id T. 'ci huius facti individui requisita pectat, sed pluribus huiusmodi
quo quaesti facti Communi eit, aut X circum Itantia ex hoc Iacto probantur, ait plu do, eodemque B indiViduo , desinata, adeoque ex equisitoribus ejus quodam ad veritatem hujus prieci se facti Cum autem factum,gφηςra quaeritur, magis semper determinetur ex circumstantiis
huic tacto diViduo propriis, nam ex aliis, multi iactis communibus facile patet, si constet de circumstantia quadam facto probando individuali propria , sive de requisito ad ejus veritarem, majorem es e probabilitatis gradum , quam si constet de tali
63쪽
tali circumstantia generali multis factis communi o . Ad hu-hus modi circumstantias generales referri possunt, Variatio, mu-.tatio coloris, si quis de delicto quaesitus pallescat, vel Contremiscat, si quis in resiponsionibus lice silet , fama, vita antea ista, in complures aliae, Vid. f. 63. not. b. x b).
Confer. B. n. D. Harpprecht , Resp. a. n. 76. ubi ita quod enim astEsrauis lenta simulatio negatio contra Reum principaliter militantia indicia haud parum corroborent c., cur opponit hei indicia hae generalia negationem & simulationem scit illis, quae principaliter contra eum militant quia illa erant generalia reliqua ex ipsis facti indi vidui circumstantiis erant petita. Exemplum rem magis illustrabit: Ponamus, Caji occisi cadaver reperiri in aliquo loco, ex sectioneis inspectione constare, Caium interemtum esse, αe vulnere periisse; ponam sis porro, Titium olim odio pria secutum esse Ca jum, famam suboriri Ca m a Titi fuisse occisim Titium a iudice interrogatum pallescere in contremiscere suspicionem sane exinde suboriri contra Titsum facile patet, cum aliqlioe hoc casu suspiciones generales contra illum concurrant, odium aintecedens, Diana subsecuta, illum esse homicidam, chpallor tremor coram judice omnes vero hae suspiciones sunt generales .muItis factis commmies ne supponunt circumstaiatiam huic facto indiviis duo probando propria. , nec ideo solae sum ciunt saltem ad torturam. Ord.
mact)t undo peinlim ex genussam si hinc hoc casu omnino reum
absque sententia dimittendetani esse putent vid. Excell. D n. D. M Eglingit, Patroni nostri muttis modis suspiciendi Diff. de Din is meorum sine stante tia, . . p. n. 22. ura enim hoc casti fieri potest , ut aliquando majores eruantur circumstantiae , vel accedarit excipiis circumstaretiis facto individuo propriis, omnino neque absolvenduS neque conder rurandus est reus, nequidem tortura decernenda admodum enim inhumanum foret, gravatum non nisi generallibus suspicioitibus, si plurimae concurrerent, quamdiu de facto hoc in specie plan nulla tenus constat, aliquem torqiaeri, remedium veritatis eruerulae tam duram, imo valde dubium .periculosum adllibere. Ponamus vero porro, ad supra enarratas generales suspiciones. accedere vel unicam saltem, e cireumstantiis facto ipsi probando propriis , v. gr. Titium in via ad locum, ubi Caj cadaver repertum erat, istim esse hoc sane casu omnino aliquem ad minimum torturae gradum applicari posse putem, en rationibus infra usterilis explicandis. Quodsi vero v. gr. Titii gladius vel alia quaecunque res, quae Titi fuerat, reperiatur prope Caj cadaver hoc sane casu, licet nulla alia accedat circumstantia , tortura decerni potest; Ord. Crim arto 29. vel posito, Titium, tempore homicidii, sanguinolento gladio
vel vestibus sanguine perfusis visum esse, velin apud Titium v. gr. horoλ-
64쪽
P. III PARS I. DE PROBABILITATIS IURID GRADIB
Cireumstanistis hae generales nece facto individuo, tanquam ejus requisito,petitae, levissimam constituunt praesumtionem. Communem famamagium portatile vel nummos reperiri , quod vel quos Cajus occisus tecum tuisierat; tanta sane est suspicio, ut vel ex hac sola tortura decerni postit Ovia Crim Carol. art. 33. c. quaenam est ratio ' Resp. quia hi casiis non solum supponunt istispiciones ex ipsis facti individualis circumstantiis desumtas, sed Qeasdem non remotas , sed propinquas. Sed is jam pluribus genis dum erit.
g. 94. Circumstantias igitur, ex quibus fieri blet illatio ad Distum probandum , aut generales esse, nec praecisse requisitis veritatis huius vel illius facti Jndividui accenseri, vel ad eiusdem requisita referri, supra diximus f. nec non generales hasce ci circumstantias nonnisi remotas constituere conjecturas, ibidem evicimus, adeo, ut plures simul fiam is ne quidem locum faciant torturae, nisi accedant circumstantiae ex ipsi facto pro
bando individuali petitae Gam igitur aliquo modo harum quan
titas determinata est, sed etiam, quaenam harum circumstantiarum inter sese concurrentes fortiores sint, nec ne disipiciendum esset cum autem hoc specialiter, ob innumeram circumsta tiarum iactorum varietatem, deficientem notitiam perm-narum , earundemque passionum , temperamentorum c., determinari vix ac ne Vix quidem pos it transeant hae, iusticiat nobis, scire, omnes has ad classem levissimarum conjecturarum pertinere, nec per se, nisi concurrant circumstantis facti individui, aliquid operari, nisi forte, ut aliquando inquisitio specialis decernatur a). Progredimur igitur ad circumstantias facti probandi individuales, tanquam requisita veritatis in facto probando ).
deris an sagen X. Ex quo patet, ad decernendam inquisitionem specialem requiri, ut praeter orpus delicti, judici de aliqua suspicione, ad minimum generali, sive fama publica, sive alia, a denunciante indigitata, legitime probata, liqueat, add. Cothmann voL III resp. o. n. 6o seqq. Ritters hu-sius, in Cons Alta resp. 3s per tot Lauterbach in Coll. Theor. Pram tit de pubi judic. g. II. b Hoc unicum nobis addere liceat, nostro quidem judicio non parum lucis
affusum iri, quantum in specie ad magis determinando gradus probabilitatis attine
65쪽
attinet, hujusmodi conjecturis generalibus, si adtendamus magis ad casus
individuos, notemus numerum casuum, in quibus iisdem postis circumis stantiis, hoc vel illud secutum est hinc omnino , chir Practicus exercitatus leviori opera gradus probabilitatum harum determinare possit, quam alius, cui nondum tot obvenerunt casus, facile patet. Hinc, patet usus Consiriliorum, quae quandoque typis excudi solent. Cum enim tam in Regno Morum , quam Naturae, omnes eventu certis Lbus contineantur , illo casu psychologicis potissimum, hoc casu cosmologicis omnino ille, cui inultum cire decidendos casus speciales versari licuit, per exspectationem casuuin similium sensim sensimque sibi ipsemet ex analogia casuum hasce leges aliquo modo formare poterit, , si ad frequentiam hujus vel illius eventus sub iisdem circumstantiis adtendat, eruere poterit aliquo modo taeterminare quantitatem, gravitatem harum conjecturaruma Clar Dn Κahi, in Elem. Log. Prob. seca I. c. 2. seq. Quo plures enim j iisdem generis casus menti nostrae obversati sunt, eo faciliori negotio ad omnes in illis occurrentes circumstantias adtendere is diversa distinguere, milia autem cognoscere possumus per Princ Psychol add.in Kahi c. l. sect . . c. q. 266 p. m. 23 I. Nec non faciliori modo in dijudicandis hisce coniecturis
versabitur ille, qui praxi huic principia Cosmologica usi chologica jungit,
adeoque tam Leges motuum , quam Leges , secundum quas anima humana agere consuevit, bene novit.
Progredimur itaque, secundum promissa, ad circumstantias Transtus a sex ipso facto probando individuo petitas, adeoque ad ejus veri requisita δε-tatis requisita spectantes; ex quibus illatio fit ad ipsum factum p 0bδ' i probandum, de quo quaeritur 'operam daturi, num hei feli- --'ciori fortasse eventu determinare liceat aliquo modo gradum probabilitatis Z peramus ad minimum, fore, ut aliquo modo determinetur, quaenam circumstantia altera sit fortior, quaenam debilior, adeoque ut inveniantur limites, in quas incidunt huiusmodi circumstantiae.
Omnis facti veritas absolvitur cinis requisitis,is haec requi Qui facti ve
sta sunt vel essentialia, vel extra essentialia, ut ita loquar utra ritatem in
que tamen nota esse debent illi, qui facti veritatem probe callere satagit Cum enim, si de facti cujusdam Veritate indaganda '
quaestio sit, sermo sit de facto individuo, h. e. undiquaque de- illi hola esse' terminato omnia autem contingentia determinata suppo debent nant etiam circumstantias extra es entiales ib), facile patet, facti omnia ejus veritarem cognosci non posse pIene, nisi de omnibus eius de terminationibus, adeoque .circumstantiis extraestentialibus, constea, licet aliquando Cio, si praesto sint omnes circuna stan e traeisen
66쪽
tice essentiales, praeeis opus haud sit, ut ipsi etiam de extraes.sentialibus liqueat, sed hae tum supponi possint; f. o.).
ca involv. Illustr. atque Eκceli. n. Bilfinger, in saepe alleg. Dilucid philos.sech. I. c. 4 3 93. p. m. 86. seq. add. Paren noster Canaius in Ontol. Polem. c. I 2. q. 9.& inihil os fundam in Ontol. . I9. g. 28 o. p. m. 36. b omnia enim contingentia determinantur per alia quod via ex eo patet, quia iujus determinationis ratio in aliis extra contingentia positis quaerenda est. arens noster angius. in hilos fundam in Theol. Nat sedi. I. P. a. c. 3. q. 138 I. p. m. o 3.
f. 9 Lleos iudest, Licet igitur, per modo demonstrata, iudex, si ipsi liqueat de
ubi de omni circumstantiis facti essentialibus, si persedere possat reliquis omnibus effvnxi -bus accidentalibus, quamvis cum facco ipso connexionem ha- ., rii. s. i' 'beant, non tamen illa praeterire potest in casi , ubi de deter hiilibu, dii minando gradu probabilitati sermo est, nec de omnibus eshneumstantiis talibus constat *. 9 I. quia orii per hypothesin factum ali- supersedere quo modo determ 1nant, adeoque ex allis intelligitur aliquan- pQssit, ψ tisipe , cur factum potius ita, quam aliter, contigeriti conis est. ε . sequenter ex illis peti potest ratio quaedam concludendi ad fa- potest, si de tum, de quo quaeritur, omnino, harum ratio habenda est, omnibus es quia, quo major est ratio, aliquid pro vero habendi, eo major
sentialibus quoque est probabilitatis gradus g. &9a o .
''' a Add. illustr. B ehmer, in saepe laud. Diff. de Collis praesumi. c. 2. g. c.
Hae eleeum. Quia igitur in determinando gradu probabilitatis ratio ha stantiae con-benda est omnium circumstantiarum facti, quae scilicet cum δε-neηN, Vm j, quo quaeritur , connectuntur , sive ejus requisita sint d. ii ., 'VEi S. 97. , circumstaUtice autem connexae vel eis possunt antecedentes eo neomitauia et conc0initantes, e consequentes , quia scilicet quodlibet factum
tes, vel con- omnimodo determinatum es es, adeoque cum antecedentibus
sequentes concomitantibus,, consequentibus cohaerere debet intelligitur, circumstantias facti cujusdam individui, ex quibus aliquid inferturin concluditur ad ipsum factum, de quo quaeritur, esis vel antecedentes, vel concomitantes, vel consequentes a .
a In hac hypothesi, uti speramus, omnes Ctos habemus consentientes saepe enim , in diiudicandis circumstantiis, ea, quae praeparatoria actus consequentia appellant, probe secernunt ab illis, quae factum probandum immediate tangunt; quid enim aliud sibi vult locutio illa maximi nomini JCtis frequentissime usitata ex sequentibus antecedentia esse explicanda 3 vid.
67쪽
B. Dn. D. Harpprecht, Resp. I. n. D. Resp. XIV. n. or item ex antecedentibus, consequentibus optimam desum interpretationem 3 vid. Magnis. D n. D. Schceps, Dec. 2op. n. Is Porro quod praeparatio ad actum liendam ipsius actus secuti indicium praebeata .in D. Harpprecht. Resp. n. o. seqq. ωResp. s. n. 26. Cur itidem praeparatoria contractus tam sillieite ab ipso contractu secernuntur dcc t Idem, Resp. 97. n. 46 seqq. ullam aliam video rationem . quam hanc . quia ex antecedentibus & consequentibus ad ipsum actum aliquo modo fieri potest illatio , quamvis haruna circumstantiarum gravitas diversa sit, quandoque major, quiandoque levior id quod volumus.
s. 99. Circumstantias factum probandum determinantes, sive re-Quid sint,aquisita ad veritatem facti quaesiti, illud vel antecedere, vel con tecedentes comitari, vel subsequi, supra probaVimus g. antee. 98. jam, quaenam vocentur concomitante circumstantiae, quaenam ante Iu ὸ hia cedentes, quaenam consequentes t paulo penitius disipiciendum quinte, est, quia exinde ad illarum gravitatem vel pondus aliquo modo argumentum duci potest. Concomitantem circumstantiam appellamus, quae factum probandum immediate tangit desaliquo modo determinat v. gr. pone, aliquem prope occissim cadaver periri, vel plane reperiri ibidem stricto gladio haec sanescio cum stantia est concomitans immediate enim connectitur cum facto probando , scilicet homicidio antecedentes circumstantias Vocamus, quae mediate, ionnisi positis intermediis aliis circumstantiis & requisitis, factum probandum aliquo modo , GH terminant, 'uidem in ratione causarum; v. gr. Titii cadaver interemtum reperitur in Ilva Cajus tempore probabiliter commissi homicidii visius fuit in via ad sylvamin locum corporis delicti; haec circumstantia nonnisi mediates in ratione cauta d terminat aliquo modo factum probandum plura enim requiaruntur intermediain sequentia, si exinde probari velit homicia diu in Consequentes denique circumstantiae dicuntur , quae itidem mediate conjunguntur cum facto probando, illudque aliquomodo determinant, sed Min ratione effectuum e v. gr. ut ita eadem analogia exempli maneamus , consequens est circumstantia, si Caius ex loco delicti veniens in via visius fuerit, itidem enim mediate connectitur haec circumstantia cum facto proba do, de quo quaeritur, 'uidem per modum enectus , non
cauta. a Non absque ratione dicimiisci aliquo modo determinans , quia pex hypo. thesin ex circumstantia antecedente non plane determinatur facti A proban-H dus
68쪽
cedentesin consequen- concomitantes sunt vel essentia. Ies, vel existraessenti leo
dum , adeo que causa suppon tu saltem partialisci quod enim supponeremus, e hujusmodi circumstantiis antecedentibus factum probandum plene determinari, adeoque antecedinates circumstantias esse causam totalem facti illius, de quo quaeritur, non posset non necessario sequi effectus , scilicee iactum probandum post enim causa totali, non partiali saltemis concuriarente necessario ponitur effectus, evolv. Illustri atque Excell. Dii Bil finger, in Diluc Philos se l. 3. c. a. q. 249 p. m. 2 o. Causa enim adaequata ab inadsequata probe est secernenda add. Parens noster Cantius, in Philos .f-dam. Ontol. c. sso. g. 83 I. p. m. II A.
Immediate cum facto probando connecti circumstantias com comitantes, supra evicimus in definitione circumstantiarum con- comitantium ι99.), Quaecunque autem circumstantis cum facto, de quo quaeritur, immediate cohaerent, iliae non tot desiderant alia concurrentia requisita, ad determinandum factum, quot desiderant illae, quae cum hoc facto mediate cohaerent, per definit adeoque iliae circumstantiae, quae immediate cum facto, de quo quaeritur, connectuntur , plura supponunt requisita ad
facti cujusdam veritatem. Ubi autem praesto sunt plura requisita ad facti cuiusdam veritatem, ibi major est probabilitatis gradus, quam ubi liquet de paucioribus ab Ergo omnino concomitantes facti etsiιsdam circisinstantiae fori sese commendant probabilitate, quam antecedentes, consequentes, quae quippe nonnisi mediate cum facto probando cohaerent b).
respectu scit habito ad antecedentes .consequentes, nec non factum ipsum, determinatum, adeoque limites, in quos incidunt, notos esse, dici posse, haec vel illa circumstantia concomitatas probabilius reddit factum comparative, quam alia antecedens vel consequens, Ecet rasus praecise probabilitatis in positivo assignari adcurate nequeat hinc aliquatenus satisfecimus promisso supra . dato. Sed, cum nondum sufficiat haec determinatio, nimis adhuc generalis sit, tentabimus, annon specialius adhuc determinari possit gradus probabilitatis circumstantiarum concomitantium, potissimum, si inter se concurratat.
Patet ex prioribus, circumstantiam concomitantem maiorem innuere probabilitatis gradum, quam antecedentem vel consequentem f. Oo.); cita quidem habemus characterem, ex quo patet, quaenam in concursi alteri sit praeferenda, concomitans,
69쪽
DETERMINANDIS, QUAT SESE EX8. CIRCA OBIECT PROB tans, an Vero anteceden S, Vel consequens' at vero, si circumstantiae concornitantes inter se concurrant, quid conssilii, quaenam alteri erit praeferenda ξ hoc an nondum determinatum est operam igitur dabimus, num hunc casium aliquo modo determinare possimus Circumstantias escte vel essentiales h. e. sine quibus factum probandum plane intelligi nequit, vel extra- essentiales, quae licet haud praecis ita, sed aliter fortasse sese habeant, vel itane ignorentur, factum nihilominus intelligi potest, supra evicimus g. 89Q. Nec antecedentes, ne consequentes circumstantiae ipsam notionem fatui probandi constituunt, adeoque nec ad essentialia facti probandi spectant; hine nonnis de concomitantibus enunciari potes, quod sint vel essentiales, vel non essentiales accidentales.
Concomitantes igitur circumstantiae sant vel essentiales, Vel EssentiaII, extraessentiales id, quod patet ex s. antec Iol. in facti veri majori essetate indaganda finis est, ut omnia essentialia facti patescant; his gradu pr*-
enim cognitis, de ipsi facto probando liquet, nec Opus est, ut ζ : . ..
Qiudici de reliquis extraessentialibus constet j. O.) hinc qui eutra finis, quo scit factum probandum determinetur, magis obtine- essentialis. tu per circumstantiam essentialem , quam extraesctentialem bio,
adeoque haec probabilius reddit a Ium, de quo quaeritur, quam alia extraeputialis, sed in codi ne huic est praeferendi b).
a Essentia enim internam rei cujusdam possibilitatem constituit Illustr. atque Excellent. n. Bil finger, in Dilucid. Iulos se et I cap. I. q. s. p. m. s. Parens noster Canγius, in Philo S. Fundam. Ontol. . . . II o. p. m. s. quo magis igitur essentia facti cujusdam per circumstantiam cognitam deteris minatur, eo magis factum per eam intelligitur , eo major igitur est ratio, factum pro vero habendi Meo major quoque est probabilitatis gradus g. 2.) A. per circumstantiam essentialem E. b Em igitur speciali orem determinationem, ex qua etiam intelligitur quaenam inter concurrentes fortasse circumstantias Mincomitantes altera sit probabilior, adeoque praeferend . Quo magis g. O3. factum pro-Quaeritur, an non etiam aliquatenus determinari possit maior ' μ' te
gradus probabilitatis Inter ipsa circumstantia essentiales con-tiam quan- currentes quod omnino affirmandum esse puto, hoc per ge-dam essen-neralem Regulam exprimi posscte arbitror quo magis ipsa facti talem de- quaesiit esctentia per circumstantiam cognitam essentialem determinatur, adeoque factum ipsium exinde cognoscitur, e malo phota.
70쪽
CAP. III PAR I. DE PROBABILITATIS IURID GRADlnus
gula om- mensurandi gircumstantias antecedentes consequem
est gradus probabilitatis hujus vel illius circumstantiae essenti lis id quod vel ex eo patet, quia, si de omnibus requisitis constet essentialibus, ipsi factum satis probatum est 3 9o. ;quo magis autem per circumstantiam quandam cognitam essemita facti probandi determinatur , eo magis de requisitis Veritatis facti essentialibus liquet, eo probabilius igitur redditur fa
sa Saepe enim ita eomparata est circumstantia cognita, ut aliam antecedentem supponat, factum ipsum autem magis determinet, adeoque alteri aliquid cortitudinis superaddat quin igitur haec prohabilius reddat factum, quam altera, nemo sane dubitabit. Exemplum supra allatum rem magis illustrahit Ponamus , Titii cadaver in sylva reperiri ense perfossum ponamus Caium stricto gladio prope cadaver visum esse ; erit sane haec circumstantia essentialis concomitans, major itaque alia concomitante extraessentiali v. gr. si Cajus saltem prope cadaver, sed absque gladio, visus esset ponamus vero, Cajum visum esse, cum ad Titii occisi pectus gladium admoveret, etiam caecerit circumstantia essentialis sed major illa, ubi saltem stricto gladio visus esse ferebatur cur Ratio haec est, quia posterior priorem jam involvitiinsuper facto probando aliquid superaddit 'Ponamus porro, Caium visum esse, eum gladio peteret Titium , sanguinem profluenteni visum esse expectore Titii, iterum haec erit circumstantia gravior & sortior priori .se porro, donec omnia facti quasti essentialia praesto snt. Vid saepe alleg. n. Kalii, in . Elem. Log probabit. l. s. c. I. secl. I.
f. CA. Habemus igitur normam quandam , secundum quam nobis
quantitatem gravitatem circumstantiarum concomitantium,
sive extraessentialium , sive es entialium, dimetiri licet jamin
restat, ut ad circumstantias antecedentesin consequente reve
tamur, operam daturi, num harum quantitas aliquo modo assignari possit eadem fere mihi recurrere videtur regula, quae 3 antec Io 3. de circumstantiis concomitantibus essentialibus tradita fuit. Circumstantis enim antecedentes consequentes mediate connectuntur cum facto ipsi probando, adeoque adhuc supponunt plura requisit , donec ad concomitantes, multo magis donec ad es entiales , accedant quo propius igitur accedunt ad concomitantes. h. e. quo plures determinationes, S quo plura requisita facti probandi, accedunt, eo probabiliores sunt circ/ι antiae antecedentes vel consequentes. Cur quo propius enim accedunt circumstantiae antecedentes vel consequentes ad concomitantes, eo magis determinatur factum probandum, eoque minora