Delectus opusculorum ad scientiam naturalem spectantium. Volumen primum

41쪽

1 Anthropomorphorum characterem arbitrarium immutauerit ,. IX. n. I.). a) In nouo Agriarum ordine comprehenderit ista, quae antea non recte sub Anthropomorpi pugnabant.

tit Soricem recedentem a ceteriS. vi Vt emendauerit characterem Pecorum antea

falsum l. IX. n. 3. l. XL.

Male tamen adhuc hoc in Systemate ab Soricem atque Didelphidem addidit Gliribus, a

quibus toto coelo disserunt. et) Iumentorum ordo adhuc genera comprehendit natura sua plane diuersa, uti Rhinocerotem, Equum, SUem. Ipsius Systematis emendati haec delineatio est:

ORDO I. ANTHMO POMOR PHA. Dentes lucifures quatuor supra et infra. Mammae pectorales. ORDO II. FERAE. Dentes prim0res utrinque sex. Cauini longioreS. ORDO III. AGRIAE. Dentes nulli. Lingua longissima cylindrica . ORDO IV. GLIRES. Dentes Frimures duo, prominenteS. ORDO V. IV MENΥA. Dentes anomali a reliquis I. a. 3. q. 6. diuersi. ORDO VI. PECORA. Dentes primores superiores nulli: inferiores sex aut octo. Pedes ungulati. Mammae inguinales.

42쪽

Denuo emendauit systema hoc LINNAEus in editione decima systematis sui Naturae B, dum I) Iumentorum ordinem tunditus deleuit, sic ut neque nomen amplius Occurrat in sua methodo l. XI. n. 2.)2 Nouos ordines addidit tres, Bestias, Belluas,

Cete. Priorum duorum Animalia antea variis in ordinibus dispersa erant, ultimus autem ordo inter Pisces olim relatus fuit, quamuis plane incongrue, quare ad hanc classem redactum esse ex lege Naturae iure meritoque pronunciare audemUS Cum L INNAEO, quod iamiam olim K Ius agnouisse videtur m . is) Totius huius classis nomen mutauit in Mamma- 'lium, quia Cetis non quidem conueniunt pedes quatuor, at omnibus hisce Animalibus mammae prolem nutrientes. ης ordinum nonnullorum nomina quoque mutauit. Quae Anthropona orpha olim audiebant, nunc . vocantur PrimateS, quae Agriae, nunc Bruta. Ordines itaque octo comprehendit noua haec MAMMALIVM classis, quibus sequentes sunt charactere S. ORDO I. PRIMATES. Dentes prim0res superiores quatuor, paralleli. Mammae pectorales duae. ORDO II. ERYTA. Dentes priMtores nulli utrinque. ORDO III. FERAE. Dentes primores superioresse X ; acutiusculi. Laniarii solitarii.

intermediis distantibus. Laniarii semper uno plures utrinque. Nasus ultra os prominens.

43쪽

sls TENS DIIUDICAT SYSTEMAT. CΕΥ. 33

: Do V. GLIRES. Derites primoreae bini supra et intra, a molaribus remoti. Laniarii nulli. D O VI. PECORA. Dentes prim0res superiores nulli: inferiores se X aut octo, a molaribus remotissimi. Pedes ungulati. Mammae inguinales. Do VII. BELLVAE. Dentes 1 rimores Obtuse truncati. Maii ae duae inguinales. DO VIII. CETE. Spiracula supra caput. PiΠ-nae Pectorales caudatisque horizontalis absque unguibuS. Taxandum tamen etiam in hoc Systemate restat Vespertilionem esse ad Primates relatum, Cum et habitu, et dentium structura ti), et viilii ex Insed is Animalibusque aliis proxime accedat ad Best; as. Notatu tamen .ignum est, clauiculis tum ordini conuectit., Rhinocerotem viX posse inter Glires referri, a quibus toto habitu atque Oeconomia recedit. Praeterea Praeceptor perpetuo colendus, ill .

dentes duo, qUOS LIN NAEVS primores Vocat,

laniarios potius esse atque inter se distare amrmat, sic ut Animal utrinque laniarium habeat, nullos primores. Secundum quam obseruationem Rhinoceros etiam charai fere conueniret cum Brutis, quibus similis est fabrica ex tornavitaeque ratione, quamuis etiam hac nonnihil accedat ad Bestias.

XIII.

instrui hoc genus, quod ceteroquin soli Prima.

l. XIV.

44쪽

vltimum liue percensendum Mammalium Sue

stema DR1sso NI 1 est, Historiae naturalis mula ireal muriani demonstratoris o), cuius delineationem sequens tabula complectitur. CLASSIS I. QUADRUPEDA. Coryrtu pilosuia isaltem in aliqua sui parte. Pedes quatuor. Ordo I. Edentula. O do IL Dentata, dentibus molaribus tantum. O ds III. Dentata, dentibus molaribus et caninis. Ordo IV. Dentata, dentibus incisoribus in inferiore maxilla tantum sex. O do V. Dentata, dentibus incisoribus in inferiore

maxilla tantum Octo.

Ordo VI. Dentata, dentibus incisoribus in utraque maxilla. Pedibus solidungulis. Ordo VII. Dentata, dentibus incisoribus in utraque maxilla. Pedibus bisulcis. Ordo VIII. Dentata, dentibus incisoribus in utraque maxilla. Pedibus ter ungulatis antice et postice. Ord0 IX. Dentata, dentibus incisoribus in utraque maxilla. Pedibus quater ungulatis antice, ter- ungulatis postice; dentibus incisoribus duobus supra, totidem infra. Ordo X. Dentata, dentibus incisoribus in utraque maxilla. Pedibus quater ungulatis antice, ter- ungulatis postice; dentibus incisoribus decem supra, totidem infra. ordo

. Regnum animale in classes IX distributum aD. BR1s-s o N. Le regne animal divise en IX classes, Par Mr. BRisso N, Parii. 1756. 4.

45쪽

'θ io do XI. Dentata, dentibus incisoribus in utraque maxilla. Pedibus quaterungulatis antice et postice. Ordo XII. Dentata, dentibus incisoribus in utraque maX illa. Pedibus unguiculatis: dentibus incisoribus duobus supra, totidem intra. Ordo XIII. Dentata, dentibus in Cisoribus in utra. que maxilla. Pedibus unguiculatis: dentibus incisoribus quatuor supra, totidem infra. Ordo XIV. Dentata, dentibus incisoribus in utraque maxilla. Ρedibus unguiculatis: dentibus incisoribus quatuor supra, seX infra. Ordo XV. Dentata, dentibus incisoribus in utraque maxilla. Pedibus unguiculatis: dentibus incisoribus sex supra, quatuor infra. Ordo XVI. Dentata, dentibus incisoribus in utraque maxilla. Pedibus unguiculatis: dentibus incisoribus sex supra, totidem infra. Ordo XVII. Dentata, dentibus incisoribus in utraque ma X illa. Pedibus unguiculatis: dentibus incisoribus seX supra, octo in ira. Ordo XVIII. Dentata, dentibus incisoribus in utraque maxilla. Pedibus unguiculatis: dentibus incisoribus decem supra, octo infra.

CLASSIS II. C E T A C E A. Corpus nudum et elongatum. Piuuae carnosae. cauda horizonis

taliter plana. Ordo I. Edentula. Ordo II. Dentata in maxilla inferiore tantum. Ords III. Dentata in maxilla superiore tantum. Ordo IV. Dentata in maxilla utraque.

46쪽

In eo laudandus maximopere est B R I S s O N I V S,

quod e dentium diuersitate composuerit suum systema; at vituperandus in eo, quod nimis scrupulosus tam ingentem ordinum cdhortem constituerit ex leuissima dentium disserentia, unde non modo saepius unicum genus totum ordinem essicit, veluti 'iu Clast L ord. IV. VL VII. VIII. IX. X. XI. , sed et interdum ma Xime cognata genera nimium a se inuicem rem OUentur, uti genus Talpae, Erinacei atque Soricis . . Displicet quoque, quod Cetacea in peculiarem classem coire iusserit auchor, quamuis id omni laude extollenduini sit, quod remota a Piscibus prope Quadrupeda collocata sint.

Atque haec de Mammatium diuisione in ordines varia sussiciant. Quae referri quadan tenus etiam huc potest specierum ipsarum ad genera sua relatio a diuersis diuerse tentata, alio loco aliaque occasione diiudicabitur.

47쪽

FRID. M OLFFER

PRODROMUS METHODI M A M M A L I U M.

TVBINGAE MDCCLXXX.

Physographi earum tabularum inter pericula forte

se obtulit cogitatio de exemplo imitando verecundi pictorum antiquorum consilii, qui, antequam de tabula omnium oculis sistenda manum omnino remo erent, ciuium transeuntium sententiis aurem praebere amabant. Hodie scriptum academicum publicae ventilationi Nobilissimo cum Respondente submissurus hac opportunitate utor, Ut physiographicae meae methodi partem nostratium eruditorum sub eXamen reuocem. Fundamentorum, quibus mineralium corpOrum systema superstruendum videatur, in primo institutionum physiographicarum volumine o) fusius eo animo rationem reddidi, ut basis operis maturo aequorum arbitrorum satis superque pate-

. . I

48쪽

ret examini. Nec animi a iactis fundamentis auo candi hactenus suppeditatum argumentum fuit vel eorum vim frangente validiori ratiocinio, vel alio

proposito stabiliori fundam sento. Viam itaque,

quam ut circumspectius ingrederer, omnem dedi operam, in his, dum meliora docear, constanter persequor. Sed alia organicorum est naturae operum, 'Uam inorganicorum ratio. Methodus istorum alia sequatur praecepta, necesse est. Ossero nunc eXplorandam horum praeceptorum ad principaliorem regni naturae organici classem adplicatorum succinctam et exemplo illustratam sciagraphiam. Struendae nempe methodi mammatium consilium perinde ac inimemorato mineralium methodi periculo primas curas vindicauit diligenti legum inuestigationi, quae normam aestimationi rationum

statuant dictorum obiectorum in collatione in

Methodus vore naturalis quum in hoc omnis fit, ut sua operum naturae recensione seriem quorumcumque iis inditorum similitudinis graduum fideli stilo reddat, successus talis ausus prorsus nititur cognoscendorum graduum istorum artificio Neque enim arduum profecto opus veluti ludendo conficitur iactatis operum naturae ex habitu locationibus, legum omnium impatientibus, nec nisi inspirationem coeci cuiusdam gratis quidem accepti

instinctus sectantibus. Quo sensu enim suum illoc idolium colunt habitus patroni, fortuitam aliquam primo ex aspectu obiectorum decerpendam praedicare solent similitudinum diuinationem, specioso vocabulo empiricum agendi morem palliaturi.

Habitus

49쪽

PRODROM. METHODI MAMMAL. 39

Habitus aurem siquidem obiecto propriam et speciem et indolem referat, atque adeo complexum virtutemque dotium obiecti sistat, non empirico obtutu, sed scita discitur intΘrpretatione. Nec in uniuersum sensuum nostrorum fert natura, ut multa simul oxhibens spectaculum ictu oculi exhauriamus. Pluribus intentus minor est ad singula sensus. Sed naturali sensus hebetudinis fuerit in nuda et simpliciori obseruatione succurrendum iterato saepius conatu translataque ab alia obiecti facie ad aliam attentione, quanto magis opus erit aucta virium contentione laborisque indefessa patientia in conferenda atque supputanda. obiectorum, numero, Varietate, collineatione, ineXhausta vi ΘSic quidem mire aliena non potuit non videri superciliosa illa adminiculorum artis tot laboribus

partorum repudiatio, non unice familiaris miserae eorum turba , qui, tirocinio se subducentes, quaestum in ab usu artis quaerunt, rudeS OXerCero eam audent, Omnique pudore abiecto rectuin eius usum

suis clamoribus turbare student, quorum quidem in peruersitate sola residet putidi moris ratio; sed, quod omnino explicatu dissicilius , negari nequit,

nonnullos etiam praestantiores a technico disciplinae cultu ad empiricum subinde de Clinare naturae

consultos. PIorum quidem alii, in scepticorum 1entiendi rationem nimis procliues, de quolibet in ordinis naturae addiscendi studio successu, quin et

de certo rerum Creatarum uniuersitati Ordine. concesso admodum dubitant, imo desperant, alii artificialium systematum adeo offenduntur maculis, Ut in opposito eXtremo naturalis systematis conditionem quaerant. Artificialia systemata in eo sane

50쪽

non damnanda sunt, quod artis studiique rationem habeant, sed potius in praeceptorum ad arbitrium

neque consulta satis rerum natura statutorum audaciore promulgatione, tantaque in eorum usu violentia, ut opera naturae, inuita ipsa atque reluctante, confitctis eX ingeniis auctorum intrudantur loculis; Legitimo itaque at immoderato abusus eius odio accidit . ut iniqua subinde ferretur sententia, naturalem methodum quodcunque artis auersari adiumentum , tutioremque iore legum quarum Cumque, Ut poto factitiarum neque naturalium, expertem obseruationem artificiosiore demonstration0 consummatissimi magistri, doc rinae universo apparatu instructissmi, atque hoc ipso magis a naturae simplicitate alieni b). Simili argumentatione usi aliquando medici, crebros theoriae abusus aegre ferentes, spreto scientiae lumine, ad empiriae umbras se reuerti malle, dixisse potius, quam iudicasse, videntur. Neutri obtrectatorum cogitant, quam ipsis fuserit indignum, arti iura e-stutia, si talium virorum auctoritate impudentia eorum foueatur, qui illiberale disciplinae odium vel palam pro fitqri non Verentur.

Quid

b Et passim aliquod subesse videatur partium studium iis fere in systemata iniquioribus deprehendendis,

quibus vel opportunitatis sorte, vel animi causa obtigerit, monographiis potius, quam nexus omnium inuestigatione , disciplinae inseruire, vicillim contra horum merita, quasi fortuita prorsus essent, haud raro deprimentibus atque minutiarum instar habentibus iis, quos nec eadem beauerit fortuna, nec alia aeque moueat contemplatio, ac vastum uniuersi maiorumque eius partium spectaculum et harmonia

omnium, methodi, his inde acceptissimae, omnino demum beneficio intelligenda.