Delectus opusculorum ad scientiam naturalem spectantium. Volumen primum

발행: 1790년

분량: 589페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

61쪽

PRODROM. METHODI MAMMAL. 5 I

terra potius vitam agit, quam in aqui S, quibusdam tamen aquam magi S, quam terram, habitantibus, aliquibus et aequori perpetuo commistis. Triplici itaque vitae generi haud parcior respo Ω- det fabricae mammatium varietas

Terrena quidem artuum absolutissma fabri ea eminent, qui, ab e Xortu liberi, commodeque trunco ne Xi, multiplici et artificiosistimo perficiendo motui aptati sunt; squatili magis quam terresbi vitae deditis minus in artubus habilitatis est, cum integumentis

trunci ultra medietatem includantur, postremique praecipue artus ad imum ventrem reuincti, qua parte demum solutiores prodeunt, apices porrigant ad incessum minus idoneos, ad remigandum

contra magis adaptatOS, ComplanatoS, eX pansosque.

Corpus praeterea circa petius ampliatum, hinc magis magisque eXtenuatum, sic quoque piscium quandam habitudinem induit. Magis etiam a deprehensa in terrestribus mam-malibus perfectione artuum ea distant, Quae perpetuo in aquis degunt: AnterioreS horum artus potiore parte intra integumenta delitescunt, exsertoque apice in pinnarum modum efformansur, postremi abdita portione retrorsum tracti porre diis fini bus horigontalem caudam referunt; Reliqui etiam corporis iacies ad piscium e X ternam speciem quodammodo accedit, Vt pisceS adeo vocare vulgus haec consueuerit mammalia.

Atque sic manam alium classis in tres secedit phalanges; Quibus siquidem a nota principali po

62쪽

Mammalia pedata et artuum et reliqui corporis praestantia prae reliquis dotata supremum animalis

1 drisistionis fastigium sustinent.

Neque vero hactenus eXpositis momentis itae Xhauriuntur omneS fabricae eorum modi, onanisque horum ieraX Vitae generis varietas, ut nullis porro locus sit ulterioribus modificationibus, quas vitae genus tulerit subinde magis magisque definitum. Quin ipsa artuum conformatio nouo crescentis varietatis mox e Xemplo est: Extremi pedatorum mammatium artuS 0rneis quibusdam muniuntur laminis, quae prolati in scutuli unciue incum bentis, vel undequaque circum lecti calceoli formentur modum, plus minUS fauent, obsunt partium earum eXpedito, apto, Validoue motui. Respondet autem reliquo vitae generi haec quoque artuum fabrica. Neque adeo repudianda erat dudum d Pedatus sic antiquis etiam autoribus idem est, ac

plurimum pedibus Valens. se Pedatorum mammatium a pinnipedibus atque pinnatis rein Ouendorum argumenta bene quoque seimsisse videtur Cel. Blumen bach Havdbuch der Nituimgeschichte, Gotting. Ι779. g. 21. S. 58O, Psinatorum autem ipsi placitus ordo minus commode recipere videtur animalia pedata quaedam, lacustria palmata laudato viro dicta, quum idem aliquando genus capiat manam alia digitis discretis praedita, atque alia, quorum digiti membrana natatoria cohaereant: Nec forma, neque artuum habilitate ita hae e laeustria palmata re eedunt a pedatis, ut eundem cum lmarinis in ordinem detrudi mereantur.

63쪽

PRODROM. METHODI MAMMAL. 53

dum adnotata ri) unguiculatorum ungulatorumque animalium discrepantia, quae quippe dignoscendis probe inseruiat phalangis huius ambis cohortibus: Prima se Onguiculatorum cohors est, superimpositis,

nec circumiectis corneis istis munimentis ad artus extimos armata: Altera Pugulatorum, quae Velamento tali corneo obductos atque circumscriptos prodit artuum apices. Frequenti quoque aliarum dotium discrimine cohortis utriusque Confirmatur naturale discidium, crebrisque posthac elucescet speciminibus, in pluribus et aliis momentis utriusque divergere Oeconomidm. Et licius in oeconomia animalium insigne, est momentum; Quo quidem in quaerendo atque com- , parando ut multum praestat artuum ministerium, tum instrumentorum motus, tum fulcrorum, aΓ- morum, lingularumque titulis, sic propius tamen famulantur ea instrumenta, quae e Xcipiendo, dividendo, et coquendo cibo inseruiunt. Manducationis et digestionis ofgana mire et inuicem et cum nutrimento congruunt, quod animalium cuique sit expensum. Oris itaque et ventriculi omnino erit ratio habenda ipsorum in metandis similibtudinibuS. Centriculus mammatibus plerisque simplex est, aliquibus hinc illinc quidem angustatus rursumqUe ampliatus, sic quasi subdiuisus, aliquando coecis etiam appendicibus auctus. Vniuerse quo pati perius obtigit mammatibus nutrimentum, hoc fere ampliores ipsis esse solent primae viae. Vngulatorum quidam ordo, ruminantium nomine not S,

n) Synopsis methodica animalium quadrupedum et serpentini genetis. Auet. J. Raio. Lond. I 693. 8 Pag. 56,

64쪽

quadrigeminum obtinuit ventriculum, eX quatuor minoribus ventriculis distincta, fabrica, propriisque ostiis singulis praeditis, compositum 0). His

manducationis quoque ossicina peculiari modo constituta obseruatur. Oris tum ad speciem externam, tum ad rictus

amplitudinem, tum ad palati atque linguae fabricam multiplex quidem est varietas, neque tamen haecce ad momenta vel in congeneribus ubique satis sibi constat conformationis modus, nec in universum aeque ac in antedictis dotibus hic quoque tenor quidam aequabilis seruari obseruatur. Ρlus contra firmitatis in maxillarum deprehenditur conditione, quae licet singularibus quibusdam in exemplis uniformi tramiti subducere se aliquando videatur, ex potiore tamen parte admodum religiose certi cuiusdam modi se adstringit legibus. Plerisque brutis animalibus maxillae longiores esse solent et antrorsum productiores, quam homini eoque fere magis, quo minus palmis uti possunt ad cibum ingerendum. Inferior maYilla prae superiori mobilis mammatibus omnibus est, nec tamen ipsis solis. In maxillarum contemplatione praecipue Limtium ratio habenda est, quorum tripleX genus distinguitur, priu res nempe, angulares, et biretui; Praeterea et accessorii vel succenturiati quidam dentes aliquando obseruantur, breuiusculi, ante

nai. gen . et pari, du ea b. du Eoi. T. I 3. Par. q.), cui non perspectum satis fuerit, quam longe Brady-pus, ad ventriculi fabricam nimis aliquando ruminantibus aequiparatus, a genuina horum animalium

similitudine remotus sit.

65쪽

PRODROM. METHODI MANIMAL. 53

postr mos collocati, ad hos utcunque referendi, si proprii generis loco non satis digni videantur. Dentium in charai feribus mammatium stabiliendis virtus multum veXata fuit inter Zoologos. Non potuit non inuitare ad utilitatem huius signi agnoscendam manifesta eius in potiori manam alium parte constantia; obstare autem visa fuit animalium

quorundam eodem in momento ineXcusabilis a no-malia. Nec iam deflvmi laribuo eXemplis Praeteris a- Iuralis a consueto tramite naturae aberrationis serino est, cuiusmodi haud infrequentia omnino documenta prostant. EXceptionem a Vulgari modo etiam secundum naturam obtinentium genuina omnino prostant specimina; monendum tamen, nonnisa pauca eaque aliunde satis denotata animalia a lege ceterum communi labe emta deprehendi. Itaque candide edisserendum, validum quidem, ex indicatis atque porro confirmandis argumentis, signum, a manducationis instrumentis repetitum, secundum utique habendum esse iis, quae hactenus et loco quidem ea propter etiam superiori sunt proposita, praeualere autem signis reliquis posthac afferendis, nec ipsis tamen sua virtute destitutis.

Pedatorum mammatium Vtraque cohors, siquidem instrumentorum manducationi S habeatur ratio , ad hoc momentum tripli eiu et arietatem offert, unde tot virique ordiues subiiciuntur. Primus nunc unguiculatorum Orcio ea de cohorte animalia seligit, quae manducationis apparatu instruictis limo ac perfectissmo eminent. Mox

hominis maxillas ad examen adhibentes utramque dentium primorum, , angularium, postremorumque omni genere offendimus instructam, miramurque dentium utrinque seriem tam concinne disposi-

66쪽

tam , Ut acie continua nulloque violata interuallo

aptissime sibi ambae respondeant p). Satisque

similem conditionem reliquorum huius ordinis animalium manducatoria ossicina prodit, si generaliorem modum intueamur, quamuis modi eius latitudo quaedam e X scrupulosiori singularium examine sub rutilet q). Primatum nomen primo ordini mammalium p Admirandam huius fabricae praestantiam ab omni

tempore agnouerunt Physiologi , ut et inde argumentum repetierit Galenus IIQὶ των δε αβολισωματι μορίων IA. p. 24 I. Paris I 543. confutandorum naturae calumniatorum, qui te mero a tumorum concursui hoc naturae opus tribuere voluissent.

q) MOX in humano genere dentium aliqua diuersitas

excutienda venit. Horum quidem numerus in universo genere sic sibi constat, ut eius vel excessuum vel et defectuum vix alia exempla prostent, quam solitaria quaedam, huc minime trahenda, sed lusuum, vi supra dictum fuit, errorumque naturae loco hahenda. At forma alias prae numero constantior, hic fluxa aliquantum et subinde a rectillimi modi norma declinans perhibetur. Nec in argumentum soli Pat-tagonii ducantur, quibus latitudine ab normes dentes tribuuntur, Aethiopesve exadutis sibi dentibus Placentes, vel angustis, praelongis, ininusque arcte opproximatis dentibus deformes Talari, vel Terrae Ignis miseri incolae, exilibus, distantibus, i Edis que laborantes dentibus, vel Malayenses gentes, quibus antrorsum proclinati dentes adscribuntur; Cuiusmodi et aliae auctoribus passim memorantur dentariispparatus a maliae; Quas tamen omnes victus Fariorum populorum varii et mandendi moris vel adsueti cuiuscunque alieni maxillae motus, vel instrumentorum aden applicatorum violentiis potistii num produci, multa suadent: Etenim, si consulamus,

quae de populis, eiusmodi dentium vitiis potius, quam degenerationibus obnoAiis, relata legimus, in

67쪽

pRODROM METHODI MAMMAL. 5

lium Linnaei iam auctoritate conciliatum huic meae methodi mam malium primo aeque ordini seruare nullus

plerosqui horum una allatarum conditionum, vel altera, vel et plures simul cadunt; Vt adeo naturae imputare volubilitati eiusmodi abnormitates aequo minus, ae nigrorem dentium Indorum, liceat, quem hos contrahere abusu in asticationis foliorum piperis Belle, satis notum est. Verum enormior forte a

vulgari modo declinatio habenda videatur dentium primorum ad postremorum habitudinem accedens conformatio, quam integris adeo populis familiarem celebrant audiores fide haud indigni: Primo abnorinitatis huius memoriam iniici Nicolao Fontano puto , qui obserNationum variarum analectis Amstet. 16 i. 4.) descriptionem cranii inseruit, cuius cun cyi dentes molaribus similes facti fuerint. Pleniorem similis in integro populo adnotatae dentium deformitatis notitia in Iuppeditant Commentarii Acad. Sc. Paris. a. I 22. quo loco obseruationem celebris quondam nostratis medici V. H. Rieche, cum descr ptione cranii incolae Canum Insulae a laudato viro inde allati, idoneus testis Winslow. exhibet, ad partem huc spectantem his verbis usus Les os inax illaires Ont beaucoup de salille sur te devant Mustes narines, a peri pres comme dans le singe. Lesbranches montantes de la macho ire inserie ure sontirὐs larges , mais bastes a proportion. La circonfere nee du hord alveolaire de la macho ire iniserie ures e re trecit vers te devant, et ne repond pas to ut as it si celle de la macho ire superieure, qui va plus en arcade. Les denis incisives inseriemes soni forte troites, au lieu, que les superieures soni larges.

Les unes et les sutres sont courtes; elles sent larges de devant en arriere et plattes, au lieu d'etve tran- .chantes, et ressemblent plus a de S denis molaires, qu'si des incisives. o Mutuam cum hoc exemplo lucem foenerari posse videatur aliud, Cel. Blumenbach in nupera de naum iis dissertatione Gotting. Magaziu

68쪽

nullus dubito, quum eodem primi loci titulo denominatione ista utar, maiorem licet animalium

den bisher en Mimnienschreibern ubersehen morden: nur den gelehi ten und schars innigen si dii leto u Middieton, misceli. Works, Vol. IV. p. 17O. sius genommen, der se an der Caimbrii er Mumie ais et-was gana Pro figiereses angemei fit, aber auch nichi vermuthet irat, das das elue Elgenschao der Mumienset e , weni flens tuebere es mit eluander gente in habenhonuten. His meum duXi adiici, quae obseruare licuit in mumia probe conseruata mus ei ducalis Wilr-tembergidi Stuttgartiani, testibus et obseruationis sociis adhibitis Viris celeberrimis, antistite mus ei

Dia. Pro f. Viselier et D n. Secr. Gross. Ex rarioribus iunioribus necdum sidulti hominis naum iis conditum cadauer est, quod in Stuttgartiano nauseo adseruatur; Vix enim quartum pedem statura superat, respondente huic mensurae cunetarum partium Proportione, nec dentium numero in integerrimis maxiliis conspicuorum 28 excedente. Huius quidem inuiniae non ut in ante die is speciminibus se habent dentes: Superioris maxillae primores oppositis ma

iores

69쪽

PRODROM. METHODI MAMMAL. 39

numerum huic ordini adscisci prolatae mea se methodi leges praecipiant. Pleraque huius ordinis animaliaiores et conuexiores sunt, eorumque ambo medii proximis ampliores, latiores, inferioris maxillae primores exiliores, consimiles aequalesque, et in his satis quidem omnes ad nostroruin modum conformantur. Integram quoque et ad marginem notabiliter attenuatam aciem primores omnes offerunt. Occurrit tamen aliud momentum opportune adhibendum explicandae dentium primorum obtruncationi, quam in exemplis hominum aetate prouectiorum deprehensam unice fuisse , sciam: Quum enim cuneatae dentium primorum formae modus inter nos

vulgaris sit, ut dens postica parte, qua ab acie ad radicem pergit, crassiti ei paulatino incremento in planum inclinatum abeat, quod maxime in summa

parte prope radicem et Luatur, primores contra in Umiae Stuttgartianae postica parte, qua aliquod in nostris dentibus crassiti ei incrementum primum conspicuum esse incipit, gibbum exhibent notabilem a portione dentis attenuata et in aciem desinente fulciope transuersi disti Rehum, nec iugiter in istam partem continuatum paulatimve deliquescentem, ut inde concludendum sit, infirmiorem talium dentium , aciem facilius hebetari et obliterari posse, reliqua demum gibbosa saltem portione, sic quidem aliquam omnino induente cum postremis dentibus similitudinem. Nec fabricae haec diuersitas argumento tollitur, quod in Europaeorum quoque dentibus primoribus, ad crassescentem partem sulcis subinde exaratis, si e colliculos ibi quosdam offerentibus, subsimi. lis aliquando locum habeat conditio, quum nec in lais exemplis unquana paulatinum plane desideretur

crasiti ei incrementum , nec huiuscemodi dentes integris inter nos communes gentibus reperiantur. Angulares dentes, quantum cernere licuit per crustam condimenti postremam horum faciem praecipue oblinientis, conformes nostris apparuerunt. Quidquid demum ex tam modica prostantium adhuc ob seruationum

70쪽

animalia sunt carniuora, vel omni uora, aliquibus in usum quoque cedit victus vogetabilis, sed tructuum

seruationum penu colligere possum, dictis dentium difformitatibus, utut inter totas gentes vulgatissimis vel certe latius patentibus, id nondum essici videtur, ut perturbatus inde subuersus ue sit habendus humano

generi concessus ad hoc momentum certus modus.

Nimium quidem ducerem, expositarum dentium difformitatum omnem causam in decrementum de- volui attritis per quotidianum usum dentibus illatum; Neque persuaserim mihi, vel tantum vel tam statis definitum gradibus hoc decrementum esse, quam recentissimus auctor proposuit G. Proelias ka Adnotationum academicarum fasciculus. Pragae I 78O. 8.e. f. , et hominis aetates, ut fere fit in equis, ex decremento dentium aestimaturus. Largior quoque, mumiae Stuttgartianae rectiorem quidem, nec itamen satis rectam , conditionem ingeneratum vitium innuere, quod tamen noxio Aegyptiorum quodam more primum contractum, longoque usu demum ita confirmatum iudico, ut parte aliqua in sobolem potuerit perpetuari. Monet et memorata Rieckiana obseruatio de ratione dentium deformitatis ibi indicatae ad vescendi morem isti genti usitatum, et ι Blu menbael igna dissertatio plura argumenta cumulat, CX quibus veterum Aegyptiorum dentibus illata sliena forma intelligatur , Quot enim patent rerum extisrnarum in hominem eiusque partes singulas agendi potestu test Nec viol ritae adeo instrumentorum applicationis nulla fuerit suspicio, quum constet, varia inter alios ali 0sque populos aliis aliisque temporibus sinistra huiuscemodi inualuisse artificia. Sic supra exacuendorum dentium in Aethiopia vulgatum morem attigi. limae autem ope Indiae quosdam populos in seri ne modum aptare dentes, Hiero Dymas Cardanus auctor est Opp. T. III. de subtilitate L. ip . , Q. Lugd. :66 . sol. ; Et, si fides sit habenda Iul. Cnes . Se alis ero Exotericarum Exercitationum L. XV. de subtilitate ad Hier. Ca: i num

SEARCH

MENU NAVIGATION