장음표시 사용
121쪽
, Oeeurrit in voce - λ non, Thren. r. I 2. o Minusculum ter legitur. Primo in voce ' Τοῦ rebelles, Deucat.1 . Secundo in voce '' ' t. t tin adustio, Lerit. s. r. fertio a finale scribitur minusculum in voee or mundari
Litera quater invenitur scripta minori forma. Prima est
in voce vastantur, Thren. 4. I . reliquae tres sunt finales, harum prima invenitur in voce ornui, Iese. Φ. I . haec litera in contemptum ita scribitur, ad indicandum , quod ex vili ligno magnum Deum sbi faciebant. Altera in nomine proprio O Mbit charpeban, Ierem. ro. II. Tertia in
p Bis legitur, primo in voce i in tempestate, Nah. I. 3. Secundo in nomine in tabernaculo suo Psat. 27. s. hac litera minuscula indicatur etiam minimum tuguriolum sussi PIO.. lv Minusculum est in verbo ad perperiendum, Thr. 3. 36. o Prius in nomine in summa aurora, Dan. 6. 2 . ad significandum, quod Rex prima aurora vix lucente surrexerit ad visitandum Danielem,de cujus salute admodum lolici
x Bis annotatur, primo in voce ct clamor, Ierem. I . a. Secundo in voce ruptura, Iob. I 6. I 4.
p Similiter bis minori forma describitur. Primo in voce inter adpersarios ipsorum, Exod. 31. y. Secundo in verbo 'oh ta det me, Gen. 17. I. Etiam bis occurrit, primo invenitur in vocibus principium primitiarum, Exod. 23. i'. & 3 . 26. hae duae voces in duobus illis locis occurrunt, sed ad quem locum Malora re-
122쪽
spexerit incertum est. Secundo in nomine proprio filii Ha-manis Parmasta, Esth. p. p. V Parvum est in nomine proprio Pursebamiatha, olb. p. r. ' In nomine proprio Parma'.6 Esth. y. λ hoc nomen in litera Resich etiam fuit annotatum. Primo quaeritur Quot literis inintiscissae in Veteri T. sine annotatae a Masorsrhu est. circiter triginta tres, sed hq omnes in Bibliis Aebraicis non annotantur, in quibusdam Bibliis pauciores, in aliis vero plures literae minores inveniuntur : sed secundum Maseram hae triginta tres literae minori serma ita Biblus Hebraiςis essent depingendae. , i .i Secundo queritur: . inici literae minuicinae in genere sgnificent r Rest, Literae minusculet in genere denotant diminutionem rei, nonnunquam etiam comeruptum eorum, quet tali mn nori litera describuntur. Tertio quetritur: An haec diversitas literarum minuscula-rym dju in textu sacrq suerit agnotata φ Rest. Eo tempore, 'u' diversitas litςr rum majuscularum in textum irrepsit, e
tiam vicietur haec div rsitas literarum minuscularum in textum irrepsisse, tam harum, quam illarum fiementio inThalmu-de. In tractatu de Scribis Thumuditae faciunt-mentio ἴ p . , id est, Iod in voce VJ De an ir- πω est ut fit nullas pra omnibus Iod, q sunt inscriptura: hae ergo i iterae parvae fuerunt m 6 annotatae ante compositum Thalmud, hoc est, ante quingentesimum annum post nativitatem Christi: sed praecisum tempus, quo hae liter et minores primo sunt annotatae, nos latet: etiam authores hujus diversitatis literarum lunt ignoti. Nullo modo videtur verosimile i pios librorum Aut nores hane Iiterarum diversitatem primo an notasse: fortasse haec consuetudo ex incuria & negligentia Scribarum quorundam,vel a curiosis quibusdam Juds is, volent hvs mysteria quetdam elicere, primam originem haber.
123쪽
iv. Post literas majusculas, & miriusculas sequistur Ititeret quatuor suspensae, quae non juxta alias literas in eadem recta linea, ted supra uias literas in textu collocantur. Qui prima sponte illas literas in textu Hebraeo adspicit, posset putare esse vitium Typos raphi, sed melius a Masore thia edoctus , sciet hanc diversitatem literarum suspensarum etiam diu in Bibliis suisse annotatam, & alicujus rei , sive my sterii ataujus, stye cujusdem.numeri esse notam. Prima inera suspensa a Nun in nomine proprio Men fieri Iudic. I 8 3o. Ad hanc literam nota marginalis annotat, quod ', id eji,qstatuor litera suspense. t 1n Bibliis Hebraicis a Masore this ob lex vatae . Caula hujus si spensae literae invenitur in Thalmude : quae ni Rabbini , Quare illa litera Nost suspensa i In caula assignanda omnes Rabbinilaon conveniunt, omnes tamen mysterium quaerunt, quia putant hahe literam ab ipso libri Authore ita ese scriptam: ICison. 23. I . Gerichom vocatur filius Mosis , Sthoe in loco nominatur Hius Menassis. Rabbinus aliquis in Υtactatu Thalmudico Baua Bathra statuit, quod Propheta studio noluerit Ger murti appenare filium Mosis, quia dedecori suisset Prophetis hahere filium impium, sed quod vocaverit eum fi lium Menassis, quum revera fuerit filiuςMos stitera Nun suspensa, ut indicaret eam literam potuisse abesse, vel adesse ,&quod fuerit filius Menassis imitatione impietatis, sed Mosis filius, generatione & prolapia. Reliquae literae sursum elevatae sunt literae in Ani, quarum prima invenitur Val. 8 o. r .. in voce 'l' exs Ixa, in plerisque Bibliis haec litera tali suspensa forma depinsitur. Judaei non eandem assignant caulam, ob quam haec liter a V in hoc psalmo sit ita suspensa. -Thalmud illae statuunt hanc literam esse suspensam, quia est media litera in libro psalmorum. Alii alias rationes excogitarunt. R.ibbi Bechai in libro Πῖρ Πῆ cap. - ip ta ' ΠΠ , quod litera hac Ain sit si si pensa, quia cititores suspensi scit. Christi limi quasi , uti dicitiarint orau, VP rgi porcus sylvestris, quia templum Hierosolymita
124쪽
De Literis Majussculis, Minustulis, si stensis, sec. o
num vastarunt. Christum per ignominiam Vocant suspensum,& Christianos cultores suspen=.
Altera litera Ain suspensa est in voce '. Pr improbi, Iob. 38. I 3. per literam Ainsul pensam indicant m pulverem, qua si dicerent, impii instar pulvisculi, per aera dispersi, peribunt. Ultima litera Ain suspensa invenitur versι is . ejusdem capitis in voce ab improbis .in Talmude hujus liter et sulpensae fit mentio. De his literis suspensis primo quaeritur: Quot liters suspensae sint annotatae a Masore thisy Rest. Communiter Masoret hae quatuor numerant, sed illet quatuor in omnibus Bibliis Hebraicis ita non pinguntur: in plerisque Bibliis tantum lite Ta Nun, Iudic. i8.3o. &litera Ain Psal. 8o. r . ita scriptae inveniuntur : sed secundum Masoram hae quatuor literae suspensa serma essent pingendae. Secundo quaeritur : Quid literae suspensae in genere denotent Rs. Haec forma suspensa ex lententia Rabbinorum denotat has literas, sursum ita elevatas, abesse,& adesse pol se, manente nihilominus textus in te fritate. Tertio quaeritur : An hq literae tali suspensa sorma suerint primum exaratae ab ipsis Authoribus librorum ' Rest. Negando , sed quidam prisci Iudaei, qui ex omnibus sere textibus Tabbalistice alios lentus elicere voluerunt, harum literarum sunt primi inventores,& per consequens illae liter et suspensae, illaesa textus integritate, ex Bibliis Hebraicis removeri possent.
Quarto quaeritur : Quando primum het literae tali suspensi sorma depictae sint φ Fest. Tempus nobis ignotum est, sed hoc est certissimum, quod ante confectum Thalmud hi suspensae literae suerint annotatae, & quia tam antiquae sunt, ideo a quibuidam in Bibliis Hebraicis adhuc hodie annotantur. Vide plura de literis suspensis apud Buxtorsiam corum. Masor.
cap. 16.. V. Maso Iethae praeterea annotant in Masor a magna teX-
'tuali ad Tocem adimer. Io. 3 s. dari novem loca, in qui-
125쪽
bus litera Nun inversa pingitur, & loca illa novem ibidem
adducunt, sed duo sunt verius, in quibus ne quidem litera Nun occurrit, multo minus litera Nun inversa, inde probabiliter colligimus Malore thas vel errasse in assignandis versibus, vel eos intellexisse aliam literam. In hi diernis Bibliis Hebraicis tantum duo loca inveniuntur, in quibus tales literae inversae pinguntur: prior locus eXtat Num. Io. 3 F. in vocep in proficiscendo: haec litera Nun est inversa ad indicandum se omnes nostes Israelitarum in sugam esse conjiciendos, &retrorsum agendos. Altera litera Nun inversa invenitur in voce 'CUM ut quiritantes, Num. D. I. haec litera inversa denotat perversitatem populi. In omnibus Bibliis haeliterae eodem modo non pinguntur. In quibusdam BNbliis hae literae non sunt inversae, sed ante initium duorum illorum versuum litera Nun inversa scribitur, ad indicandum in singulis illis versibus esse literam Nun inversam. Reliqui septem versus, qui adferuntur 1 Maserethis, inveniuntur in VI. ro . Masora ad hunc psalmum annotat dari tantum in Bibliis Hebraicis octo literas Nun inversas, sed in Maloram hic vel illic vitium aliquod irrepsit. Septem reliqua loca, quae
in Masora Num. io. recensentur, in quibus secundum erasin Maloret harum esset Nun inversum, sunt haec sequentia. Priamus est 'al. ro . rers. 23. ιn naνibus. Secundus in voce vola pD ct mirabilia ejus, versu χι. Tertius est versuas. in quo nul Ium est Nun. Quartus in voce anima usorum, versu 26. Quistus est in verbo ct vagantnr. Sextus locus est versa a 3.
sed nec in hoc versu ullum Nun invenitur. Vltimus est in nomine principes, haec septem loca proseruntur a Mas ret his, verum nulla, quod sciam, Biblia inVeniuntur, in quibus litera Nun in supra septem allegatis textibus inversa pingitur. Quaeritur: An nae literae tali inversa figura sint de pictae ab ipsis Authoribus librorum φ Resp. Hoc nullo modo videtur vero simile: Sed audaculi quidam Iudaei ante mille
praeter propter annos ad venandum mysterium aliquod ,
si ve potius nugas, has literas inVerterunt, ideoque posse ne
126쪽
Dὸ Literis Majustulis, Minusicusis, cte. pr
illaen Sacrae Scripturae integritate in Bibliis Hebraicis immutari.
vi. Praeter has diversitates circa nonnullas eonsonantes iam observatas, etiam in Bibliis annotatur quaedam irregularitas circa literam Mem & Nun. Quinque literae C.ιmnephat aliter scribuntur in fine, aliter in medior sed in Bibliis annotantur tria loca, in quibus a communi regula est exceptio.
Primo , litera Mem, Ies 9. . in medio vocis extensa reperitur,& eodem modo, uti in fine scribi solet, in voce , scribitur : hinc Christiani quidam Varia mysteria, sed absque
ullo fundamento, collegerunt: ajunt Prophetam innuere. r. suturam regni Christi dilatationem, & aeternam durationem, quia in hoc veris,in quo de dominio agitur, litera Memin medio dilatatur. a. Partum Mariae clauso fore utero, eumque tali modo esse iactum, quia litera Mem clausa est in media voce. 3. Christum sexcentis annis a tempore vaticinii esse incarnandum, eumque propterea jam diu esse incarnatum : Memenim finale denotat in numero sexcenta. Secundo , litera Mem semel contra communem regulam aperta est in fine dictionis in voce Nehem. r. i 3. Hinc quidam duo mysteria eliciunt. r. Quod portae urbis Ierosolymorum quandoque ad formam literae Mem aperta aperientur, & expugnabuntur. 2. Quod eodem anno quadragesimo, Μω enim tale denotat quadraginta, a reditu Iudaeorum e captivitate Babylonica sint restauratae & redintegratae : sed taedet has nugas, a nugacibus quibusdam Judaeis inventas, plenius hie en errare. Tertis, litera Nun intermedia scribitur in fine in voce ex. Iob. 38. r. Nota marginalis uri in quibusdam Bibliis Hebraicis annotat esse legendum l* cum litera Nun finali in fine. Primo ciuaeritur: An varietas harum trium literarum sit abri sis Aut noribus librorum Re Φ. Hoc mihi non videtur vero-mile, sed nugaces quidam Iudaei vel data opera has tres lit ras ita mutarunt ad elicienda quaedam mγsteria: vel hae literae fortuito in textum Hebraeum eo modo irrepserunt, quo
127쪽
literae maluiculae , minusculae, inverset, & suspensae.2. Si aliquis defendat illas tres literas ita es pictas ab ipsis Autho tibus librorum, tum dicendum est literam ΜΦ,Nebem. 2. in voce esse apertam, quia subintelligitur He paragogicum,& literam Nun in voce Iob. 38. esse intermediam, quia post hanc vocem sequitur Maccaph, jam voces conjunctet per Ma caph habentur a Grammaticis pro una voce, & per consequens litera Nun in hac voce ad non esset habenda pro litera finali, quia vox ra conjungitur eum Maccaphi sed in aliis Iocis tale Nun habetur pro litera finali. Hare responsio, an sit valida, valde dubito:etiam non puto aliquem posse certas rationes dare, ob quas hae literae si ab ipss Authoribus libro- . rum sint ita exararet, quod non facile dixerim) tali diverna caeteris literis figuri sint depictae: quicquid lit, hoc salaemverum est, quod hic diversitas non nuperrime demum fit in venta , sed quod ante conscriptum Thalmud in Bibliis fueris
De Literarum Hebraicarum Antiquitate.
ν rundam literarum, sequitur nunc non minus Cel 4 bris, quam dissicilis controversia circa antiquitatem 3 Iiterarum Hebraicarum moveri solita, stilicet et Amitterae hodiernae Hebraicet, quibus sacer eodex iam ubique
128쪽
DeLiterarum Hebraicarum Antiquitate, os
descriptus est, sint genuinae, & primigeniae literae, quas tum Deus in monte Sinai tabulis lapideis inscripsit e tum etiam Moses, aliique Scriptores sacru in Veteri T. usurparunt. An vero e contra litere Samaritanae pro Veris,. & antiquis literis sint agnoscendae φ Reis. Haec quaestio diu doctorum exercuit ingenia, & adhuc sub judice lis ejus haeret: quidam literas Hebraicas pro primigeniis agnoscunt 3 alii firmiter afferunt Samaritanorum literas esse primas dc germanas , quibus lacri Scriptores in scribendo usi fuerunt. Nos cum CL Buxtorso illorum sententiae lubscribimus , qui statuunt literas hodiernas Hebraicas esse prmigenias, & antiquas, ac nega mus has hodiernas Hebraicas literas vel ab Esdra post solutam captivitatem Babylonicam: esse inventas, vel ab Assyriis
mutuatas. Buxior fius variis testimoniis tumi Hebraeorum,& Christianorum, tum etiam diversis rationibus sententiam suam probat: sed nos nolumus hic actum agere , & omnia testimonia late diducere : hoc enim abunde factum est a CleBuxtorsis dissert. de literis Hebraorum : sed breviter testimonia Hebraeorum pro lententia nostra militantium in scenam proferemus.
Ir. Luculentissima sunt testimonia Hebraeorum , inter quos primas obtinent Thannaim, Doctores Miscisici , ut pote antiquissimi, qui Mischnam sive legem oralem scriptis mandarunt: inter illos primus est R. Iehudab, qui propter in signem pietatem, & sanctitatem cognomento Sancti, ac propter praestantiam titulo principis cohonestatus est rhic Rabbi disertis verbis in Talmia de Babylonico tractatu Sanhedri'. 8c praecipue in Talmud Hierosolymitano tractatu Megilla statuit, quod id lax fit data lingua Aschuritis. Scriptura hodierna vocatur ' scriptura Uyriaca, quod secundunt quoidam significat scrιpturam beatam a verbo beatum reddere, quia Deus, scribendo Legem his characteribus, hos characteres omnium fecit beatissimos. Alii tamen volunt, quod haec scriptura vocetur Afriaca, quia Assvrii, sive Chaldgi ea usi suerunt,a quibus Iudaei eam in captivitate Babylonica didicissent sed illa sententia non approbatur. verum M 3 objiciet
129쪽
Objiciet non nemo verba Rabbi Jose asserentis, quod Israelitae hanc scripturam vocarint V 2η- ε, quia illi dira P a Iattulerunt eam ex assina. Fest. Secundum hunc R. Jose hodierna scriptura vocatur Assyriaca, quia Daniel, & Erras hane scripturam, utpote sacram, paucitque notam in Assyria Israelitas docuerunt: postea Israelitae hac scriptura, tum in Babylonia, tum in terra lanista deinceps usi fuerunt, Sc vero simile videtur ipsos Chaldaeos ab Israelitis , non vero Israelitas a Chaldaeis hos characteres mutuatos esse , & procul dubio
propterea characteres Hebraei cum Chaldaicis conveniunt.
Sed quaeret quis : Ob quam causam Esras & Daniel hos cha racteres, qui antea plebi Israelitarum erant ignoti, publica verit in Assyria ς Resp. Causa publicandi hanc scripturam sacram fuit secundum quoidam Angelus, qui in pariete palatii Regii haec verba scriptit, Dan. s. a s. rp θ' Np , numeraxit, numerarit, appendit, ct dividunt. Nonnulli statuunt haec verba fuisse scripta hodiernis literis Hebraicis, quas Chaldaei,
ut& plerique Israelitae legere non poterant, quia hae literae erant sacrae, quae in arcis Judaeorum recondi solebant , ad quas non nisi doctioribus dabatur aditus, quique propterea eas solum cognoicebant, ideoque Daniel, utpote ex doctioribus, eos characteres legebat , & Regi explicabat : Daniel docuit eos characteres Principes , & Magnates Assyriae , &Esras docuit Israelitas. Alii arbitrantur hane scripturam ΑΩsyriacam vocari, quia Abraham, reliquique patres , Venientes ex Assyria ad Cananaeos hospites, ista scribendi , pingendique ratione fuerunt usi. Tres ergo sunt sententiae de ori-8ine appellationis vocis Afriaca : quidam statuunt, quod haec scriptura vocetur Assyriaca, vel quia est scriptura beata : vel quia in Assyria innotuit, & ex parte communis facta est : vel
denique, quia patres eam secum ex Assyria in Cananaeam tulerunt. Hodierna scriptura Hebraica etiam vocatur xῖ Θscriptura quadrata, quia figura harum literarum quadrata est. Talinu distar, aliique Hebraei in libris suis eam vocarunt aPa scripturam Hebraeam, quia Hebraei ea usi suerunt. IO. E diverticulo in viam revertamur , descendendo ad
130쪽
De Literarum Hebraicarum Antiquitate, psDoctores , qui Amoram, sive Gemarici audiunt , id est, qui Gemaram, sive alteram partem Talmudis composuerunt. Inter illos est Rab Choda, qui statuit in Talmud Babyl. Tra .ctatu Megillati cap. i. & de Sabbatho fol. Io . COl. I. Memct Samech, qua in tabulis erant, miraculose stabant. Hujus Rabbini sententia est literam Mem finalem , & Simech, quae sunt literae rotundae fere instar O, miraculose in tabulis lapideis stetisse. Multi Judaeorum putant tabulas Legis su isse perforatas , & literas tam a parte anteriori quam a parte posteriori fuisse legibiles, jam hae literae dicuntur miraculose in Lege stetisse, quia media pars harum duarum literarum nulli parti circumserentiet assixa fuit,& per consequens immobilis stetit,& sic fra- qis tabulis partes hω interiores integrae manlerunt: hinctequitur , quod hic Rab. nobiscum statuerit literas hodiernas esse primigemast nam in lingua Samaritana literae Mem de Samech non sunt plane rotundae. Deinde, citante Buxi Or- fio, R. Jeremias in Talmud Babyl. & R. Matthias in Talmud Hierol. statuunt Prophetas literas finales sp τοῦ C.ιmnephais in describendis libris propheticis ustirpasse , & docent hanc diversam formam scribendi esse traditionem Mosis in monte Sinai: in lingua vero Samaritana non sunt hae literae quinque biformes, feὰ omnes literae eodem modo in medio, & in fine vocum stribuntur: verum in Bibliis hodiernis accurata hujus diversae figii rae habetur ratio, & tantum in tribus locis a communi regula x recepta consuetudine est exceptio, quae loca diligenter annotata sunt a Iudaeis, quod non ita factum suisset, si credidissent has literas non esse ab ipsis Authoribus librorum. Denique dicitur in Talnindiratia in Menachoth, quod Moles in monte Sinai invenerit Deum adlcribentem septem literis 3ὸ ' τοῦ coronillas sive armaturas: inde concluditur ex sententia illorum Talmu distarum, quod Deus literis hodiernis Hebraicis, & non Samaritanis Legem in monte Sinaidei cripserit, quia literae Samaritanae talibus apicibus sive spinis nunquam coronantur, sed tantum hodiernet Hebraicae, prout videre est iii libris M. S. Pentateuchi & Estherae. His