장음표시 사용
151쪽
cap. r. sic sonant. Meus animuι mihi duit, quod illi, qui inνenerunt puncta nili rationem, etiam fluo Iurenisse accentus, ac utraque illa apposita esse literis tempore uno. Multi vero e X Christianis statuunt puniacta non esse ab uno aut altero homine, simul &. semel, paucis mensibus vel annis consonantibus addita; sed paulatim a Wariis hominibus, diversique temporibus, aliis alia subinde excogitantibus, & loco aliquandiu receptorum alia nova ad dentibus. Initium hujus punctationis statuunt factum esse circa annum Salvatoris nostri quingentesimum, & ultimam manum huic operi impositam esse circa annum Christi milia lesimum & quadragesrnum , dc sic intra quingentos annos hoc opus punctationis vix ad umbilicum suisset perductum. Ut senius hujus lententiae tertiae melius intelligatur, brevia ter quaedam de Masora &. Maia rethis Tiberientibus hic proferemus, infra disert. 22. 23. 2 . 23. uberius de Masora Sc M foret his acturi sumus. Vocantur Maseret hae a conscripta Masera , quae Vox significat traditionem manualem, vel
oralem, a Radice tradidit. Masora igitur definiente Bux-tοψοὶ est doctrina critica a priscis Sapientibus tradita circate X tum lacrum Hebraeum, genuinae ejus lectioni conservandae inserviens. Haec Masora versatur. r. circa consonas Veis teris T. Masora enim docet , quaenam literae praeter morem c ceteris sunt majores, vel minores , qu et suspensae supra lianeam, aut inversae, aut quae extraordinariis apicibus notatae sunt: etiam in numero literarum considerat, quoties talis vel talis litera in Bibliis occurrat. 2. Masora circa vocales diligentem operam praestat, omnes Vocales a corruptione vindicat, aliter dispositas restaurat; non tamen vocalium inventio ei tribuenda est. 3. Masora habet rationem accentuum: quoties enim talis, vel alius quis accentus in aliqua voce occurrit, circa illum accentum virgulam censoriam notat Mastra. q. Masora etiam ad singulas Voces, Vario modo cum aliis vocibus constructas, attendit. s. Mas Ora versatur circaevertus Veteris T. & quidem variis modis , etiam Masora numeravit omnes versus tam singulorum librorum , quam si
gulatum sectionum. Ab inventione , & penitiori horum
152쪽
De seno nis punctorum Antiquitate. I Hantecedentium, ut &. aliorum multorum consideratione v
cantur Masore thae: led quinam jam illi tuerint adhuc lub judice lis est: quidam reserunt Masorae inventionem ad iplum Mosen: alii ad Eseram dc Viros S nagoga magna et nonnulli ad Doclo res Tiberienses, qui sic vocantur ab urbe Tiberiade, fita in Galilaea ad lacum Genezareth. In hac urbe anno post templi e versionem quadringentesimo trigesimo sexto vel circiter institutus fuisset celebris eruditorum con Ventus , in quo congregati fuissent, ut Elias ait, Sapientes maximi, & in S. Scriptura exercitatissimi , dissertissimique omnium reliquorum Iudaeorum, qui illis temporibus extiterunt. Capellus statuit hos Judaeos, in hoc conventu &urbe congregatos, fuisse
praecipuos author es punctorum vocalium, εο accentuum, cujus contrarium in 1equentibus demonstrabimus. Communior Iudaeorum chorus sentit, Esram cum Viris Synagosae magnae esse Ma rq authorem: alii tamen sub distinct ionexespondent, quod Moses fundamenta tam athlantici laboris ecissit, Etras continuasset,&quod Masoret hae Tiberienses
fuissent conservatores, &simul argumentatores tam Operosi operis. I v. Quarta Sc ultimae sententiar patroni adseribunt inventionem punctorum duobus celebribus Hebraeorum Criticis, scit. Ben Ascher & Boi mphrati, quorum ille in Palaestina, . hic in Babylonia docuit. Hi duo Rabbini fuerunt Rectores Aeaiademiarum, sed singuli diversae Academiae,& vixerunt secundum lupputationem Judaeorum circa annum Christi millesimum quadrage limum. Studia ipsorum fuerunt praecipuὶ Critica circa veram, & genuinam textus Hebr i lectionem,& scriptionem. Inter ipsos ortet suerunt crebrae dissensiones, tangentes tantum Grammaticam, non ip tam significationem Vocum. Inter belth Billel, & beith Sammai etiam continuo igii lcebant lites , sed majoris erant momenti, & rem insam, . moresque vivendi tangebante in horum Criticorum disputationes tantum erant de quibusdam vocalibus, Maccentibus itum tonicis, tum euphonicis. Authoritas illorum duorum
Rabbinorum semper fuit magna: Iudaei enim Orientales, ii
153쪽
ve Babylonii sequuntur lectionem ben Naphtali r Occidentales vero, degentes iiὶ Pal stina, eligunt lectionem ben Ascher, & omnes hodierni Judei tam Hispani, quam Germani,& omnia nostra exemplaria Biblica , qtiae excuduntur , se inquuntur lectionem ben Alcher. Fini Bibliorum Buxtorsa
norum subjungitur longus catalogus omnium Vocum, nongentarum circiter, circa quas controversia mota fuit inter ben Naphtali, & ben Alcher. De his duobus Criticis obiter quaeratur : Num illi sint primi inventores punctorum Biblicorum ' Respondeo: Quidam statuunt hos duos Rabbinos omnia puncta vocalium & accentuum invenisse: alii tantum ex parte inventionem eorum illis adscribunt. Nullus ex Judaeis est, qui totam rationem punctationis duobus illis Rabbinis adscribit; sed Galatinus, nullo allato teste', hanc sententiam communiorem opinionem Vocat, cum Libr. r. cap. 3.
ait. Quidam aiunt fi r am codices sacros puncta'. Aliι vero non Ε ram, sed alios quosdam duos, qui poIt E ram fuerunt, quorum alIer ben Naphrali, alter-ben- Aser appellatus eii, prima literis suris p cta apposuife rinant. Quorum quidem opinio communior est. Sed hanc primam sententiam falsissimam esse sic probatur. r. Ex modo dissensionis : iplorum enim dissidia non fuerunt circa voces punctandas, sed circa voces jam diu punctatas. r. Quia Biblia diu ante iplorum tempora fuerunt punctata : hi duo Rabbini vixerunt circa decimum a nato Christo saeculum, & Masora,
quae multarum vocum punctatarum facit mentionem, composta est ad minimum saeculo 1 exto : sic Masora notat ad Gen. I9. 2. Vocem ubique occurrere cum t ere , e Xcepto hoc
loco, in quo invenitur cum serol. Doctissimi illi Rabbini , ut Aben Elra, David Kimchi &c. qui circa illud tempus vixerunt, sicco pede haec non transissent, cum nonnunquam eorum in scriptis recordentur: sed e contra docti Rabbini illius saeculi punctationis Authores constituunt Esram , & Viros Synagogae magnae. Capellus , videns primam sententiam non posse admitti, secundam sententiam eligit, quq tantum partem inventionis punctorum illis duobus Rabbinis , sed praecipue Ben Alcher, adscribis : dc ait Masore thas Tiberien-
154쪽
De senuina Punctorum L Antiquitate. I Ipses punctationis opus quidem inchoasse, ted ben Ascher, operi adhue deficienti, naevisque quibusdam laboranti , ultimam manum, & coronidem impotuisse. Sed haec lententia absque ullo testimonio Iudaico asseritur, ideoque etiam eadem facilitate a nobis tanquam falla reiicitur. Elias Levita quem Capellus in hac materia tanquam Numen aliquod adorat, &cujus unius testimonium, ut ipse ait, pluris in hac causa faciendum esse putat, quam omnium aliorum contra sentientium) e contra statuit, puncta uno tempore simul & semel a Masor et his Tiberiensibus esse inventa. Si igitur eodem tem pore sint excogitata: ergo non spatio quingentorum annorum, prout sentit Capellus. Hic jam quatuor sententias de antiquitate punctorum proposuimus,&quae ex quatuor illis verivim videatur, ex sequentibus satis illucet cet, cum argumenta utrimque ponderaverimus. In summa hae quatuor 1ententiae ad duas classes commode referri possunt , quarum prima defendit punctorum antiquitatem, nempe puncta vocalium & accentuum Biblicorum diu ante nativitatem Christi, ad minimum anno quingentesimo fuisse inventa : haec classis statuit puncta esse authentica, & Divinae aut horitatis, ideoque nullo modo a quovis, sive doctiori , sive indoctiori .esse mutanda, aliaque ipsorum loco substituenda .l Posterior classis novitatem punctorum detendit, & resert inventionem punctorum ad luminum ad Masoret has Tiberientes, qui post
quingentesimum annum a nato Christo ViXerunt e praeterea
illi, qui defendunt has sententias, nonnullis illarum sententiarum patronis exceptis, statuunt puncta habere tantum authoritatem humanam, etiam sensum, quem puncta indicant, nonnunquam esse incertum , quia puncta possunt mutari, aliaque ipsorum loco substitui, quae mutatio punctorum etiam diversum sensum indicare potest. Nos, duabus posterioribus sententiis tanquam falsiis rejectis, alterutram ex priori bus eligimus, utram jam alteri psae seramus parum in eo sit tum esse putamus : nam sive dicamus puncta esse ab ipsis Authoribus librorum, sive ab Erra Propheta,& viris Synagog matnae nihil refert : aut horitas enim summa Sc infallibili
155쪽
sacrae Scripturet nihilominus manebit: quoniam cum statui inus puncta esse ab Ezra & viris Synagogae magnae, tum asserimus eadem esse profecta a Viris Propheticis , qui illa in re mentem dc lentum Spiritus Saacti, Sc Authorum sacrorum optime expresserunt: ideoque secundam sententiam , quae flatuit puncta esse inventa ab Esdra sepositis tamen nugis Rabbalisticis de traditione orati illorum punctorum in tanquam absurdam Sc rationi dissentaneam rejiciendam esse minime judicamus ; idque eo magis , quia plerique Judaei in hanc inclinant sententiam. Nihilominus nos cum pace aliorum doctorum virorum magis verisimiliorem judicamus sententiam primam, quae punctorum inventionem ipsis Auth ribus librorum adscribiti. secundam tamen etiam defendimus,& utramque argumentis nostris in sequentibus dissertationibus confirmabimus, contrariasque sententias , novitatem punctorum defendentes, debellabimus.
DISSERTATIO DECIMA GVARTA, U M EST
De Genuina Punctorum Vocalium,& Accentuum in Veteri Test. Antiquitate.
Upetiori Dissertatione quatuor sententias de antiquitate & novitate punitorum vocalium & accen tuum in medium protulimus & diximus , quod maxime improbemus sententias illorum , qui statuunt Diqitig COOste
156쪽
De Genuina Puncrorum Antiquitate. rartuunt puncta esse vel a Malore this Tiberiensibus, vel a duo bus celebribus Rabbinis, quorum illi post quingentesimum, hi circa millesimum annum post natum Christum vixisse dicuntur : sed e contra laudavimus eorum lententias maxime
tamen priorem) qui de sendunt puncta esse vel ab ipsis Authoribus librorum, vel ab Ezra Propheta & V iris Synagoget
magnae. Argumenta, quibus sententiam nostram probamus, sunt desumpta vel ab authoritatibus, dc testimoniis Judaeorum : Vel a rationibus. Primum argumentum inartificiale est desumptum ab universali omnium Judaeorum , quotquot inquam fuerunt, consensu. Omnes Iudaeorum doctores
qui communiter in tres classes dividi tolent) Talniudici scit Obbalistae. Sc Philolophi sub quibus ultimis continentur Grammatici, Philologi, Critici, dc Historici) hi omnes, unico excepto Elia Levita, defendunt Puncta ad minimum tem pore Esdrae Prophetet extitisse : in e unum Judaeum asteret Capellus, sive ante Eliam, sive post ipsum vixerit, qui punctorum novitati Elianae favet. Si quantitatem Judaeorum consi deremus, pondus additur argumento nostro: nam omnesJudaei cujuscunque nationis δc terrae, ut Germani, Hii pani, Itali, Orientales, Occidentales, δc Arabes, simi vel recentiores vel antiqui, omnes ill i unanimi consentu pro nostra stant sententia, excipitur solus Elias Judaeus, cujus unius aut horitas tot praestantissimorum dc docti limorum Judaeorum auia thoritati nullo modo pret ponderare nec potest, nec debet. Si Jud si, qui nostrae lententiet favent, essent infimae tortis de nullius aut horitatis, argumentum nostrum non adeo stringeret; sed omnes, nostram lententiam defendentes , longe aut noritate tua superant novitium Grammaticum Eliam. Quis comparabit Eliam cum Talnaudistis, δc antiquis Kabbalitiis Imo quis comparabit eum cum Salomone Jarchi, Aben Elra, Da vide Kimchi, satis omnibus propter eruditionem noti limis, allitque sine numero Judaeis, qui omnes vel expressis verbis Eiram punctorum Authorem constituunt: vel alto silentio. Masor et has Tiberienses, ut punctorum inventores, Pr ς tereunt, cima nonnulli ex illis etiam Masore this cottanei fuerint.
157쪽
Ad hoc argumentum excipit Capellus, Testimonia Jud orum esse domestica, & in propria causa ab ipsis prolata, ac proinde nullius ponderis & momenti esse. Nam quis miratur, inquit,s Judaeus, gloriae gentis suae sitie missimus, in hac sit lententia,
ut existimet totum Vetus T. non modo quoad contonantes, sed etiam quoad singulos , minutissimosque tum vocalium, tum etiam accentuum apiculos esse a Deo , ejusque Spiritu
ἱrofectum: & proinde unius Judet i , afferentis puncta Heraica nuperum esse Masoret harum inventum, testimonium, sexcentis aliis Iudaeorum aliud afferentium testimoniis prae ponderare videtur. Fest. r. Nego hoc testimonium esse in caula privata, aut in proprium commodum , vel ad propriam gloriam, essictum: led est in caula publica; tangit enim omnes Judaeos in genere, non hunc vel illum in specie. r. Si haec exceptio Capelli valeret, tunc nunquam Hiliorici , describentes historiam in laudem populi vel gentis luet, mererentur fidem, tunc Arabes, egregia gesta Arabum , Turcae Turcarum, Hil pani Hispanorum. Belgae Belgarum res gestas& victorias narrantes non essent consulendi , quum experientia contrarium testetur , res enim Gallorum rogamus Gallos, Anglorum Anglos : ergo etiam Judaeis , asserentibus punctationem esse antiquam , quod parum vel nihil ad gloriam gentis Iudaicae facit, sed magis ad majorem author itatem Scripturae conciliandam , nullo modo fides detrahenda est. II. argumentum, quod pro antiquitate vocalium& accentuum adfertur, est desumptum ab univer lati Judςorum consentu in hanc hodiernam punctationem. Omnes Judaei, quotquot fuerunt vellunt, statuunt, &. statuerunt hodiernam patia lationem esse genuinam , quae mentem sacrorum Scriptorum optime exprimit : si vero puncta essent inventa ab hominibus errori obnoxiis , lemper suissent quidam ex Jud is, qui hodierna puncta rejecissent, aliaque pro illis variis in locis substituissent: led nunquam inventus est aliquis Iudeus, qui punctorum Authores erroris accusaretealtavit, ac u illi genuina puncta consonantibus non addidita
158쪽
De G Misa Punctorum Antiquis are, las
sent. Nonnunquam quidem lites sunt motae de diversis eo dicibus quoad puncta, num hic codex ita punctatus sit praeserendus alii codici aliter punctator attamen nulli Judaei hodiernam punctationem, prout ab ipsis Authoribus prosecta est, in dubium vocarunt, ergo secundum 1ententiam Judaeorum puncta non sunt a Malorethis Tiberiensibus. Ratio consequentiae haec est, quia si credidissent puncta vocalium& accentuum esse a quibusdam Malorethis, hominibus non infallibilibus, lane fuissent unquam aliqui ex Judaeis , qui
punctationem hodiernam improbassent, vel in dubium vocassent, utpote tantum excogitatam ab hominibus, qui infalli bilem fidem non merentur. III. Tretium argumentum pro punctorum antiquitate, est desumptum ex antiquo codice Hilleliano cujus mentionem
faciunt Hebraei in libro Iuchasin) hic codex punctis suit instructus, prout testatur Nimchi in Michlol, l. V 3. & in libro
Radicum ad Rad. sic ait de Voce 2. Sam. 13. Memocum SagoIprater morem, o est loco Parach. Et in libro Hilleliano,qui afiservatur TOIemla,natatum est cunι Patach. Hie liber vocatus Hillelianus ab Hillele, qui Hillel diu ante tempora Masoretharum Tiberiensium vixit. Sed dicat aliquis, suerunt plurimi Hilleles, inde igitur non sequitur, quod hic codex sic denominetur ab Hillele sene, cujus crebra in Talmude sit mentio : sed sortasse se denominatur ab Hillele Hannasi, qui in Iudaea cir- ea annum Christi 3 o. vixit. Rest. Posito, quod hic liber non fit descriptus ab Hillele sene, qui centum circiter annis ante destructionem templi secundi floruit, sed ab Hillele Hannasi, nepote Rabbi Iehudae Sancti , inde tamen sequitur puncta non esse a Tiberiensibus , quia hic Hillel fere centum annis aute illos Ma rethas vixit. Praeter hos duos Hilleles fuerunt quidem alii, sed omnes vel simul cum hoc Hillele , vel
non diu post ipsum vixerunt: omnes tamen ante Maso rethas Tiberienses floruerunt. Praeterea non videtur verosimile,
hunc eodicem , vulgari Hillele esse compositum: nam a tali tam speciosum titulum scilicet Cossicis Hilleliam Synechdo-ehichncm fuisset adeptus. Uintorsitu in libro de punctorum antiqui
159쪽
tate partea. cap. 7. Plura Biblia antiqua & punctata proseri, quae ibi omnia videri possunt.1 v. Ziartum arsumentum desumitur a Maiora & Masore this. Masoret hae fuerunt versati circa Voces punctis vocalium& accentuum vestitas, & ad illas voces, talibus vel talibus accentibus sive vocalibuS notatas, Virgulam censoriam apposuerunt. Si vox aliqua in te Xtu insolenter contra communem regulam esset punctata, eam Maso reth et sub censuram revocarunt, & dixerunt: ubique Vox illa talibus punctis notatur, sed excipitur hic vel ille locus. Ergo Masoret hae non sunt simul inventores punctorum. Quid enim eos movisset, ut voces quasdam irregulariter punctassent φ Dedissent procul dubio rationes, ob quas unam vel alteram Vocem contra communem regulam punctassent : sed simpliciter dixerunt, haec vox hoc in loco aliter punctatur, quam omnibus aliis in locis. Maso reth hanc insolentem punctationem observarunt& annotarunt in vocalibus, Cr accentibus. l. Maserethae in vocalibus lae piissime irregularem Punctationem annotarunt, e X. gr.
Exod. 3 2. δ. in verbo .id ludendum , est accentus & Ssegotin fine loco Trere, quum regulariter Vocalis Tetere secundum communem formam infinitivi Pihel requireretur. Si jam Maso rethar fini punctorum Authores : quare illi hanc Vocem contra regulas punctassent, & simul notam masore iathicam addidissent φSane si illi sui fiunt authores, proculdubio aliquam dedissent rationem hujus irregularis pittactationis
Sed vera ratio hujus notae masserethicae , ut nobis videtur, haec est: Masore the viderunt in manu scriptis exemplaribus hanc vocem insolenter csse puncta tam , ideoque adjecerunt notam, ne quis putaret illam punctationem esse erroneam. Sic etiam tS.vu. I. r7. occurrit vox judicavit cum duobus Kametet, & accentu Munach, quum secundum communem regulam deberet esse Kametet & Patach : Maloret hae annota lint hanc vocem, quia tali modo praeter regulam erat punctata : ergo Masoret hae non lunt auth Ores punctorum e quare enim hanc vocem irregulariter punctassent,& simul notam
irregularis punctationis addidissent Similiter Dan. I. i 3. inveni in Disiti eo by Cooste
160쪽
De Literarum Hebraicarum Antiquitate, ' rasvenitur verbum ' P0 ridebis cum Tetere in hiae contra Gram. maticam, & frequentem S. Scripturae usum : Masor et hae in libris hoc verbum, vocali Tetere irregulariter notatum, invenerunt, sed nullo modo videntur illius punctationis else auctores. Infinita sere talia exempla in medium ex Bibliis Hebraicis proserri possent, sed haec jam lassiciant. r. Malo
rethae etiam annotarunt irregularem usum in accentibus.
Ergo non sunt illorum insolentium accentuum,&. simul Malor et authores: sic al. 27. . occurrit T cum Patach in fine& acceu tu Αtnach , quum iucundum regulam communem Ainachmutet vocalem Patach in Kametet. Quae causa hic excogitari potest, quare haec vox ita irregulariter sit punctata, & simul nota ma rethica ab iisdem authoribus addita. Quare non libentius voces secundum rebulas communes Iunctassent, ut sic tam laboriosas notas malo rethicas adlcri-ere opus non fuisset. Praeterea Psil. 8 .ri. scribitur 'd cum Patach in fine, & accentu At nach. Masora annotat bis hanc voetem inveniri cum Patach & Athnach. . Masora his similibu sque notis clare indicat non fuisse eosdem accentuum , Mnotarum circa accentus author es ; sed Maloret has de vocalibus, & accentibus jam inventis atque contonantibus ad inscriptis censuram suam tulisse. 3. Eodem modo Masora an notavit intolentem usum punctorum Dages, Sc Mappik. Literae quatuor gutturales non recipiunt Dages, ast masora anno
tat quatuor loca Biblica , in quibus litera Aleph recipit Dages contra usum Sacrae Scripturae: quare Masore thae his qua tuor tantum in locis literam Aleph.cum Dages punctassent,& quare notam,& non simul rationem illius irregularitatis
addidissent φ Sed vero similius est illos his in locis invenisse
literam Aleph puncto Dagesch notatam, & propterea notam centoriam apposuisse. Similiter litera Resch ob soni naturalis alperitatem Dages excludit: sed Malora i lo. 2 . aizliteram Rescii ter, vel ut Κιmιhι in Michtot vult, septies inveniri cum Dages contra communem linguae Sanctae usum. Sic
etiam loca, in quibus Mappili omissum est , annotata sunt a Nasora, ex. gr. Vox ' ter occurrit sine pyik, quum alia a