장음표시 사용
171쪽
acquisivit: idem dicendum est de Propheta Eetra, etiamsi ille solus non sit inventor & ordinator punctationis, ei tamen hic honor soli tribuitur , quia ille fuit praecipua causa hujus punctationis. 3. Quod Nimchius punctorum inventionem attribuat uiris Synagogae magnae, hoc de lucide apparet ex praelatione in Prophetas priores, ubi ait, quod Viri Synagogae magnae Legem in pristin uni statum restituerint, & si dis
ficultas quaedam oriretur , quam Per collationem variorum codicum tollere non poterant, tum scripterunt unum, &non punctaverunt illud, aut scripterunt in margine. Ergo Nimchius credidit Viros illos Synagogae magnae fuisse versatos circa textus Hebraei punctationem, & per conlequens non putavit puncta demum a Malor et his Tiberiensibus fuisse inventa. Capellus , ex Elia adhuc duo alia testimonia pro punctorum novitate adfert, alterum ex libro crin nr, Malterum ex libro Cosei ; 1ed illa lolide refutata vide apud Cl. Buxtorsum cap. 3. partis T. LII. Secunium argumentum, quod Cl. Capellus ex Elia objicit, est desumptum a libro Legis, qui veteri more & consuetudine in omnibus Judaeorum S 3nagogis absque ullis vocalibus & accentibus in arca servatur : inde talem elicit consequentiam : ergo liber Legis a Mose olim conscriptus,& in arcam foederis repositus, etiam suit destitutus notis vocalium & accentuum. Ratio consequentiae haec est : quia
libri legis, qui in Synagogis Judaeorum asservantur, sunt quasi Ectypi illius primi Archetypi Mosaici, hoc est, libri hodierni Legis adumbrant primum librum Legis Molaicum esi jam liber Mosis fuerit punctatus,& Judaei hodierni utantur libris non punctatis : ergo Judaei non veram legem, sed tantum ejus partem in Synagogis luis asservarent: ast hoc nullo modo videtur vero simile , quia Iudii admodum luperstitiosi sunt non tantum circa conlonas, & Legis vocales, ted etiam circa ejus corticem : potius centies mortem obirent, quam paterentur aliquid in Lege mutari: ergo non videtur probabile , eos Legem pii statam a Mose accepisse. Resp. r. Concediamus, quod omnia volumina Legis,
172쪽
De Genuisa Panctorum sentiquitate, I II
quae passim per totum terrarum orbem in Judaeorum Syna-sogis asservantur, dc ex quibus singulis 1 abbathis lectiones 1 uas fabbathinas recitant, sint destituta punctis vocalium, Scaccentuum : ipsemet propriis oculis saepissime talia volumina in Synagogis Judaeoriam conlpexi : inde tamen non te quitur, quod primum volumen a Mole conscriptum fuerit desii- tutum punctis. 2. Posito, dc non concesso, Mosen suum primum volumen Pentateuchi non punctasse, inde tamen nemo bona conlequentia eliciet: ergo puncta sunt a Malore this Tiberiensibus : quare non possent cile ab Ezra, & Viris Syna goget magnae , qui mille annis praeter propter post Mosen
vixerunt. Possem eodem modo argumentari de lectionibus , Sc capitibus Pentateuchi ; Moles non distinxit librum suum insectiones, Sc capita ; ergo illa distinctio est a Malore
this, qui mille circiter annis post Ezram vixerunt. 3. Nondum probatum est Pentateuchos, qui in Synagogis asservantur, semper sine punctivsuisse conscriptos : R. Bechai contrarium videtur innuere, cum ait, Iusii summus non punctare librum Legis,causam addit, quia vox punctata omnem sensuum varietatem , ct multiplicationem excludit, sed ablatio pu=ictorum eam parit: nam puncta sunt instar formet, dc consonet instar materiq, jam sciat materia carens forma apta est ad multas sormas recipiendas , sic consonae Hebraicae, destitutae punctis, aptae sunt ad varios sensus recipiendos : Sc quemadmodum quum materia est informata, etiam est determinata, ita etiam consonae, punctis vocalium ornatae, sunt determinatae. Ergo secundum hunc Rabbinum
Pentateuchi sine punctis primum descripti sunt eo tempore, quo Kabbata, & varii illi modi S. Scripturam interpretandi a Judaeis eum in finem sunt introducti, ut lenius S. Scripturaeesset foecundior Sc aptior ad plures allegoricos senius recipiendos. . Fortasse propterea puncta vocalium Sc accentuum a posterioribus Judetis sunt omissa , quia Pentateuchi, qui in publicis Synagogis asservantur, debent esse emendatissimi, absque ullo, etiam minimo , vitio : atqui quoniam omnes illi Pentateuchi solent ex scribi) dissicillimum est , si
non impossibile, Pentateuchum, ornatum vocalibus Jc accen-S tibus Disiligod by GOrale
173쪽
tibus, absque ullis mendis dc vitiis exscribere. Deinde puniacta ad veram illorum Manu scriptorum librorum Iectionem hodie non sunt admodum necessaria, quia ex illis M. S. libris in Synagogis publicis non omnes, dc singuli; sed tantum do iactiores legunt, quia juventute Biblia punctata legerunt, Mita continuo legendo sere memoriter eadem didicerunt. xv. Pergit Cl. Capellus , & tertium profert argumentum, quod desumit a punctorum vocalium & accentuum silentio in Kabbalisticis Iudaeorum scriptis, & in Talmude t tali modo argumentatur. I. Nulla fit mentio vocalium & accentuum in scriptis Kabbalisticis sive allegoricis Iudetorum: ergo
Κabbalistarum tempore, qui vixerunt ante consectum Tal-mud, non fuerunt puncta: aliter enim eorum mentionem secissent, & per consequens puncta demum inventa sunt a Ma foret his Tiberiensibus. 2. Etiam Talmud istae in nulla parte Taim udis, hoc est, nec in Mima, nec in Gemara ullibi citant nomina accentuum Hebraicorum, sive vocalium, etiam in illis locis, in quibus necessario vocales essent nominandae: e X. gr. In Talmude alicubi dicitur, ne legas TZa filii rui, sic tamen secundum textum pii nctatum esset legendum ; led 'Sa adistatores tui. Hic Talmud istae nullam vocalium faciunt mentio ianem, quum hoc in Ioeo maxime necessarium iit e si vero vo
cales tum temporis fuissent usitat , dicendum suisset, ne legas r . per xametγ, sed T a per c Olem. 3. Kabbalistae tam antiquis simi, quam recentiores,nusas suas Kabbalisticas & allegorias, hoc eIt, mysticos quosdam tensus elicua uni temper ex solis
consonis, ex earum inversione , Metat hesi, & varia earundem permutatione ; nunquam Vero ex vocalibus & accenti
bus t ex. gr. Rabbati stet probarunt ex prima Voce Veteris T. V, mundumesse creatum primo die Septembris, quia ex hac voce per transpositionem literarum haec eliciuntur' ona N hoc', primus in Septembri ; ergo mundus illo die fuit creatus, quia in illo versu agitur de ejus creatione. Tali modo ex a Beth prima liter a Pentateuchi varia elicere solent mysteria: ex. gr. litera Beth tinnumeri s significat duo ; ergo sunt duae leges, lex oralis, & lex scripta.. auter, ergo erunt duo.
174쪽
De Genuisa Punctorum Antiquitate. I s y
mundi, mundus hic, & mundus suturus : has & similes nil gas quaesiverunt in consonantibus , non vero in vocalibus ;ergo vocales tum temporis non fuerunt: vel , si posteriores Rabbalistae credidissent easdem fuisse a Mole , etiam quaedam mysteria ex vocalibus elicuissent.
Κιθondeo I. ingenere. Argumentum negativum non probat.
Kabbalisti, &. Talinu distet nullam iaciunt punctorum mentionem , ergo tempore ipsorum non fuerunt: adhuc multo ininus sequitur; ergo puncta istini inventa quingentis annis
post Christum a Masore this Tiberiensibus. r. Respondeo in specie negando, quod in antiquis Nabbalistis nulla fiat mentio vocalium, & accentuum; diverta enim exempla luce clariora proferuntur ex Vm, libro plane Kabbalistico, cujus author statuitur RabbiSchimeon filius JOchai, qui vixit anno circiter centesimo post Christum, quique circa annum leto martyrio in bello Adriani contraJudaeos vitam finiisse dicitur: hic Rabbi in principio libri sui ex Danielis cap. 12. 3. profert lO- cum occasione illius loci sic ait :θlud punitum est semen in medio
Ilius palatu, semen trium punctorum Coolem, Schure 9 mire . idem Nabbalista etiam accentuum recordatur in eodem libro, col. Ing. Secretum rei est Zar Ma haph, Schophar holech, Sago ita &c. Quis clarius indicium vocalium & accentuum ex antiquis Rabbalistis desideraret/Talia exempla ex recentioribus Kabbalistis etiam asseruntur a Cl. Buxt. in libro de antratuit. punit cap. s. Ad secundum Sestondeo r. Non mirum esse, quod in Talmude nulla expressa mentio punctorum vocalium & accentuum fat. Nam Talmud istae non versantur circa tales minutias, sive tales nugas Grammaticales , has Grammaticis velique runt ; l ed occupati fuerunt circa ritus,& mores vivendi a Judaeis ubique terrarum observandos, ut & circa res dubias, jus quarundam rerum spectantes, quarum tantum Obiter S. Scriptura recordatur. De talibus rebus dubiis Talnaud prolixe disputat, Sc variis modis easdem determinat: non igitur quaerenda est Grammatica in libris A istoricis , nec in libris ritus & jus Judaeorum describentibus. In Ilant: in Talmude allegantur loca, in quibus necessario mentio punctorum si
175쪽
fuissent) facienda esset, cum dicunt, ne Iegas sic , sed '. Rele
Talmudici doctores non suerunt sic loquuti ex dubitatione, quasi propter desectum punctorum de certa lectione dubitaverint ; 1ed quia voluerunt literati vocis explicationi aliam allegoricam & mysticam addere : hoc inde clare probatur, quia hic mos loquendi ne legas sic, sed fu, non tantum fuit observatus respectu vocalium, sed etiam respectu consonarum: sc ad Gen. s. et r. dicunt, ne legas lI' , ut in textu habetur,
1ed yy : talia quamplurima exempla possent ad serri; inde tamen non sequiturTAmud istas credidisse consonas non esse inventas ab ipsis authoribus librorum, & per eonsequens hic mos loquendi, ne legas sic, sed fu, non est natus ex eo, quia teX-tus respectu punctorum fuit dubius , vel quia crediderunt, puncta non esse prolata ab ipsis Authoribus librorum. Deinde recentiores Rabbini, qui post Elianam punctorum inventionem vixerunt, etiam sic loquuntur: quis sana mente inde concIuderet, eos Rabbinos de vera legendi ratione dubitasse, aut eorum tempore puncta non exstitisse I 2. Etiamsi nomina vocalium & accentuum expresse in Talmude non allegentur, nihilominus eorundem implicita fit mentio. Hebraei vario loca ex Talmude proferunt, ex quibus hoc conantur probare: unum atque alterum locum in medium proserre tuniciet. In tractatu Nedariinsolio 3 7. pag. recta disputant Tal-mud illae, num liceat docere legem pro mercede φ Diverso modoret pondent, tandem R. Jochanan ait , licere accipere ' AN pyzy 1uercedem pro pausis accentuum docendis: Raschι in margine explicat 'p9 quia ipsum docet punctationem Naccentus. Ergo actualis punctatio debuit existere, quomodo aliter docere potuissem. φ Alter locus invenitur in tractatu
primo Talnaudis , Berachoth nominato sol. 62. quaerunt ibi Rabbini, Quare non abstergantur sordes manu dextra, sed finistra φ Rab
Nachman bilius Isaaci dixit propterea, qttia ostendum ea P 'n ' UR ae-ccntus Legis. Vox 'ς non rem, sive potestatem accentuum,
sed ipium signum denotat, & in tali lignificatione 1emper sumitur ab Hebraeis. Accentus illi dextra, ut reserunt, osten- cibantur: exgo tempore Talmudistarum textui Biblico fu
176쪽
De Genuina Punctorum sentiquitate. I 4 rmini adscripti, aliter ostendi non potuissent. 3. Fortasse puli cta tempore Talmud illarum nondum certa habuerunt nomina, quibus eadem ab omnibus aequali modo denominaiabantur. In libro Zohar expressa quidem nominum accentuum& vocalium fit mentio ; 1ed fortasse illa nomina non fuerunt ab omnibus recepta, & approbata. Deinde si antiquitatem libri Zohar in dubium vocaremus,ut facit Capellus, possemus dicere, quod accentus & vocales tum temporis certa nomina nondum habuerint, ut fit in lingua Latina δc Belgica : Bel sar & Latini solentio no, Ut a. e. i. o. u. Vocales suas deno tare: quare etiam antiqui Rabbihi eodem modo vocales tuas exprimere non potuissen; I . Denique nonnulli ajunt, quod iplae figurae punctorum in Τalmude tuerint ex preisae, Sc quod Pr ppterea eadem nominare, non tuerit necessarium. Refert R. Asariau, quod viderit duo exemplaria Milaica, quingentis annis antiquiora, utraque notata punctis & accentibus distinguentibus. Fortasse etiam hodierna punctatio Mi l nae, quae edita est Amst erodami A. i 6 6. lecundum antiquum punctatum ex ςmplar est instituta. Ad tertium respondeo. i. Fortasse Kabbalistae propterea in dispositione vocalium non quaesiverunt mysteria, quia crediderunt consonas immediate a Deo esse profectas , de vocales tantum lab Esdra. 2. Nabbalista: ex vocalibus , & earundem permutatione tanta mysteria elicere non potuerunt : quia consons instar materiae .varias sormas induere polIunt , climvocales instar formoa omnem sensuum multiplicationem ex cludant. 3. Fallum est, qigod K abbalistae nulla mysteria vem nati sint ex vocalibus: legat, qui negat , librum P abbalisti cum R. Iosephi ben Gecalida libro I. referente Blixiorbo de punctorum Miui I. pag. 3 9. 6 o. ibi inveniet varia mysteria ., .quae ille aut lim X vocalibus , & earum transpositione elichil : dicit enim quinque vocales Cholein, Schure , Chire , T ere, &'Κ amet nos docere secretum dispositionum totius mundi, molem respondere mundo lupremo sive intelligentiae, mulldo medio, Clure mundo inferiori Sec. Hic author ante ducentos Praeter propter annos vixit. Sic R. Alarias proseri rationem i
177쪽
ex Kabbata desumptam, ob quam litera Iod in nomine Iguo v A notatur cum simplici Scheva, & non cum Chut hvarach. Ex his ergo apparet salsum esse , quod dicunt adversarii, Kabbalistas tam recentes quam antiquos nulla mysteria ex vocalibus exstruxisse. v. Pergit Cl. Capellus, & quartum argumeri rem deducit ex antiqua scriptura Hebraica, 'quam nodie Samaritanam vocamus. Ut vis hujus argumenti melius intelligatur, explicandum prius est, quid Capellus de antiquis Veteris Test. literis statuat. Capellus asserit Iudaeos sateri literas illas, quibus Biblia a temporibus Esdrae sunt descripta, non esse
antiquas Hebr orum literas, quibus Moses, caeterique Sacri Scriptores Vetus Test. exararunt ; sed hodiernas Hebraicas literas esse antiquas Chaldaicas, quas Esdras loco antiquarum Samaritanarum literarum, quibus Vetus T. ex ipsius sententia exaratum fuit, in odium Samaritanorum, qui illas Samaritanas retinebant, recepisset. Si jam verum sit rantiquas veteris Test. literas fuin Samaritanas, ultro sequitur, quod puncta vocalium & accentuum non sint ab ipso Mose, caeteritque Veteris Test. sttiptoribus: ratio huee est, quia literis Samaritanis nunquam puncta vocalium& accentuum fuerunt adlcripta.
Resipondeo. r. Falsum esse, antiquas literas , quibus Moses, reliquique Sacri Scriptores in exscribendis libris Canonicis Veteris Test. usi fuerunt, fuisse Samaritanas, & hodiernas esse Chaldaicaue quas Eldras in odium Samaritanorum mutasset: hoc quigem verum est, quod hodiernae literae Hebraicae non fuerint vulsares , & communiter usurpatae a Notariis, allitque Scribis in exscribendis rebus profanis: ad illa enim exscribenda us fuerunt literis hodiernis Samaritanis, sed ad
sacra Legis exemplaria exaranda utplurimum usi fuerunt halactere hodierno Hebraico : duplex igitur character ante tempore Esdrae suit usitatus, Hebrius,&Samaritanus: horum prior erat lacer, & rebus sacris exscribendis inserviebat: posterior vero erat profanus, &in rebus vulgaribus exscribendis usurpabatur. Qui plura de hac quaestione cupit, adeat pre-
178쪽
De Genuina Punctorum sentiquitate. I
cedentes dissertationes Ir. ct Ia In illis ex proiciso hanc quaestionem di lcussam videbit. a. Posito non concesso, has hodiernas Hebraicas literas ab Esra demum esse inventas, & loco antiquarum literarum Samaritanarum, Vocalibus semper destitutarum, substitutas: inde tamen non sequitur, quod puncta demum sint inventa a Masore this Tiberiensibus: hoc quidem tum evinceretur, quod puncta non sint adscripta ab
ipsis librorum Authoribus , sed nullo modo probaretur, quod eadem non sint addita ab Esra Propheta. Nos maxime probabile esse iudicamus, si Ezras hodiernas literas invenerit, quod simul etiam iisdem novis literis puncta, ut literas novas lectu dissiciles faciliores redderet, addiderit. Saltem non sequitur etiamsi statuamus literas Samaritanas fuisse antiquas, &punctis destitutas) quod puncta sint a Masore this. Elias Levita, primus Maloret harum excogitator, sci-Vit procul dubio quidem hanc quaestionem de antiquitate literarum in Talmude moveri ; non tamen isto elumbi argumento, ad novitatem punctorum de sendendam, usus suit. 3. Nondum probatum ell, antiquas literas Samaritanas ante tempora Ezrae punctis vocalium & accentuum caruisse : hodiernet quidem illis carent: inde tamen non probatur, quod temper iisdem caruerint. 4. Probandum etiam ipsis incumbit, hodiernas literas Hebraicas, si concederemus easdem fuisse Chaldaeorum literas, olim temper fuisse punctis destitu tas. Quare Chaldaei non potuissent eodem modo scripturam suam consonis & vocalibus exarare, quemadmodum Hebraeorum scriptura jam exaratur:& quod etiam vocales adhibuerint , hoc inde probabiliter evincitur, quia nomina VOcalium ex sententia adversariorum sunt Chaldaica, Sc per consequens vero similius est easdem vocales ab illis Chaldaeis suisse inventas, quam a Masor et his Tiberiensibus. VI. Quintum argumentum, quod pro Novitate punetorum a Capello cap. I. adfertur , desumptum est ex notis marginalibus , quae vulgo a'i p Keri u etis nominantur : hae notae marginales, quq ab Elia Levita numerantur 3 8, occupantur
circa consonantes, & nulla earum circa vocales aut accentus versatur: Digiti Cooste
179쪽
versatur : sed si vocales semper, aut saltem Ezrae tempo ibus fuissent contonantibus stib scriptae, etiam hae notae marginales habuissent rationem non tantum consonarum, sed etiam vocalium & accentuum, quia het notet sunt valde antiquet, etiaam nonnullet earum antiquiores sunt ipso Talmude, congesto circa quintum a nato Christo sqculum Jam sive dicamus notatas illas Κeνι uhetis esse a Mose, caeteritque sacris Scriptoribus ; sive esse correctiones vocum vitiose sciaptarum ; sive ex codicum variorum inter se collatorum dissemione ortas, nihil attinet, variae tamen illae lectiones suissent observatae, Mquidem saepius circa vocales & accentus, quam circa consonantes, quia puncta corruptioni magis sunt obnoxia, quam ipsae literae: & per consequens, eum notae hae non recordentur vocalium, etiam puncta textui Hebraico eo tempore non videntur fuisse adscripta. Res,. r. Si statuamus Ezram esse a thorem punctorom,&simul, secundum sententiam Judaeorum, notarum marginalium annotatorem laltem praecipuarum norarum, que Vel potuerunt lectionem dubiam reddere, vel causam errandi praebere, a nobis author statuitur tum nulls potuerunt o servari variae lectiones circa Vocales & accentus, natae ex variorum codicum discrepan : nam tum temporis nondum suissent Biblia punctis vocalium & accentuum ornata ; ergo ctiam non potuerunt suisse notae circa illa puncta: nam Elias a solutii captivitate Babylonica , postquam codices omnes considerasset, & inter se contulisset , variasque notas circa consonantes annotasset , puneta contonantibus subsecisset:& propterea nullas varias lectiones circa vocales potuit observare. 2. Si dicamus puncta esse a Mose, caeterisque Authoribus librorum, tum dicendum est puncta non semper fuisse omnibus Bibliis adscripta : sed tantum illis , quae hic & alibi in Iudaeorum Synagogis suerunt contervata, quorum Bibliorum puncta non tam facile mutationi & corruptioni obnoxia fuerunt: verum quam plurima Biblia , quae in populi mani-hus versabat tirr, constabant saltem consonantibus,*aucissima punctis, & propterea notaS circa vocales non obtervarunt
180쪽
De Genuina Punctorum Antiquitate, et s
rtinti fortasse etiam omnia Biblia punctata, quae pauca sue runt, tempore captivitatis Babylonicae fuerunt disrupta , &igne, aliove modo perdita, & ab Eldra additis punctis in pristinum statum restituta. 3. Esras non est author omnium notarum marginalium, sed multarum inventores suerunt Ma foret hae Tiberienses, & alii recentiores Rabbini, qui Ma rethas sequuti sunt: Quare nullus ipsorum notam marginalem circa vocales annotaVit y An propterea, quia textus non
fuit punctatu sy Non dicet hoc Capellus. Quare igitur illas notas marginales sicco pede transierunt φ Racio aliqua debet assignari, aliter ipsius objectio nos non serit. Non putem Capellum de senturum esse, omnes illas i 826 notas margina Ies quarum in nova lita Critica mentionem facit) esse inventas ab Elia Propheta, vel a famosis illis Masore in is : si jam concedatur nonnullas esse inventas poli tempora Masore tharum, quare illi Rabbini etiam in notis marginalibus rationem punctorum non habuerunt φ . Falsum est, quod hae
notae marginales etiam obtervatae non fuerint circa quasdam vocales, contrarium evincitur ex omnibus illis locis, in quiabus v c cales lcribuntur in textu, & consonantes in margine: Exemplum unum Occurrit Rutb. 3. . ubi in textu scribuntur duae vocales, Tetere & Patach , ad quas nota marginalis adscripta est, quae indicat Criticos etiam fuisse occupatos circa vocales, & ealdem illas Vocales esse e X plicandas per vocem
Hebraicam ad me. Ex hoc, similibusque locis probabiliter quis probare posset, puncta non tantum esse ab Ezra Propheta si nempe statuamus tales notas marginales esse ab Ezra) sed ab ipsis Authoribus librorum. Nam Eetras liqc puncta consideravit, & cogitavit aliquem posse haec punct a aliter e X plicare, ideo notam marginalem addidit, ne quis illam vocem aliter explicaret. Nemo iacile dicet haec puncta conlOnantibus esse interposita a Maloret his Tiberiensibus , vela vulgari quodam Rabbino. Quis Rabbinorum tam audax fuisset, qui sacrilegas suas manus sacro textui injicere unquam ausus fuisset Praeterea si haec puncta a vulgari quodam Rabbino contonantibus in nonnullis locis esse interpo-Υ sita,