장음표시 사용
161쪽
semper habeat Mappik. Ex his concludimus,non eosdem esse punctorum & Masorae authores: ergo sapientes Tiberienses, qui statuuntur Masorae aut hores, non sunt primi punctorum
inventores: νιδε plura in comment. Masor. Buxtorsi cap. 9. Sed re-
erat Capellus, ipsos Maloret has Tiberienses voces se irregu- Iariter punctasse certo consilio, Sc peculiari quadam de causa,& posteriores Malore thas, qui antiquas notas malorethicas ex propria observatione auxerunt, censuram suam de anomala illa punctatione abhibuisse, ne quis erroneum putaret, quod certo consilio a Malorethis erat factum. Resp. r. Quod Capellus dicit posteriores Masorethas notas suas apposuisse, hoc absque ullo teste affertur: contrarium statuit Elias, nempe quod Masorethae Tiberienses sint totius punctationis, ¬arum Masorethicarum circa puncta authores. Si statuamus authores punctorum & authores Masorae esse diversos, sed eodem tempore vixisse, procul dubio illi notarum Maso-rethicarum authores rationem tam insolentis punctationia ab illis prioribus expetivissent, simulque ad notas ma reis thieas eandem annotassent. Si dicamus eos diverso tempore vixisse. sane nee ilIi posteriores notarum authores, nec ominnes alii Iudaei per totum orbem dispersi , tam orientales,
quam occidentales tam monstrosam & insolentem contra omnes regulas Grammaticae punctationem unanimi consensu approbassent: sed extitissent certe aliqui, qui anomalam illam punctationem, utpote ab hominibus,errori obnoxiis, secundum patronos novitatis profectam, rejecissent, & corrigere tentassent. 2. Capellus jam prisupponit Masoret has Tiberienses esse punctorum authores , quod plane pernegamus, praeterea eosdem illos Tiberienses esse totius punctationis aut hores, quod ipse ante negavit: dixit enim punet tionem demum post decimum a nativitate Christi saeculum aben Ascher esse consummatam: quomodo ergo hic regerere potest Masoret has posteriores notas suas apposuisse ad punctationem jam absolutam φ 3. Capellus nimiam authoritatem Masorethis Tiberiensibus attribuit, cum statuit illos pro sua authoritate & libertate multas voces tam irregulariter & in- solen-
162쪽
ne Genuina Punctorum L nti quitate. ra
solenter punctasse, & illam insolentem punctationem in la crum textum intrusisse : sane nimia fuisset petulantia &1u perbia, quam alii Judii in privatis sui similibus nunquam approbassent, sed omnibus viribus sele illi novae & monstrosae punctationi opposuissent.
v. Quintum argumentum, quo punctorum antiquitas probatur, desumitur ab impossibilitate textum Sacrum absque figuris vocalium & accentuum, quoad veram legendi ratio nem, purum conservandi : si enim statuamus puncta vocalium dc accentuum utque ad tempora Tiberiensum tantum fuisse oraliter conservata ,& demum circiter annum Christi quingentesimum contonantibus adscripta : ergo puncta plus quam per bis mille annos memoriter suerunt conservata, vel aliter lectio non tantum indoctis, sed saepissime etiam doctis fuisset dubia: atqui nulla memoria tot mille versuum paulas,
tot vocum distinctam punctationem, pronuntiationem,& accentuum notas retinere potuit, Divina requiritur, ad liqc omnia memoriter conservanda, memoria. Si ergo puncta in memoria non potuerint per Viginti praeter propter saecula conservari , ergo textus centenis in locis fuit dubius , & vix a quoquam recte legibilis. Hanc dissicultatem legendi auget ab- lentia trium literarum, Aleph , Vau , &Jod, quae vocantur matres lectionis ; multarum Vocalium indicia sunt, sed ex textu Biblico sunt omissae, ea propter lectio Biblica non punctata tam dissicilis est lectu . In scriptis Rabbinorum textus Hebraicus non punctatus quidem proponitur, sed lectit facilis est, quia hae tres matres lectionis , absentes vocales indicantes, quarum absentia alias lectionem in multis maxim δd tibiam redderet, sunt adscriptae : ast textus Biblicus non - punctatus est lectu dissicillimus propter creberrimam abientiam illarum trium literarum, etiam in locis, in quibus maxime sunt necessariae : inde videtur probari posse textum Hebrariim in principio ab ipsis Authoribus punctis vocalium Scaccentuum fuisse notatum : est enim contra morem dc consuetudinem omnium Rabbinorum, tam antiquorum quam
hodiernorum, scribere textum Hebraeum non punctatum absque
163쪽
que tribus illis literis , sed in omnibus icriptis Rabbinorum non punctatis exprese sunt hae tres literae, in quibus hae literae adeo necessariae non essent, quam quidem in textu Biblico, quia stylus Biblicus praecipue in Prophetis est concisus, abbreviatus, variis figuris, ut Ellyps, pleonasmo,& enallage
abundans : quam plurimae etiam sunt voces, quae quoad consonas aliter legi deberent, sed additis vocalibus plane alio modo leguntur. Ipsa materia etiam auget dissicultatem legendi textum non punctatum : scripta Rabbinorum, praeterquam quod contineant tres illas matres lectionis, agunt vel de rebus historicis, vel de talibus , quae tangunt Grammaticam, sive constructionem, vel verborum explicationem e sed scripta l acra praecipue prophetica tractant res sublimes , abstrusas, nobilque ignotas : ergo lectio textus sacri non pu i etat i ex sententia ad versariorum olim per viginti laecula fuit dissicillima, imo indoctis fere impossibilis. Quid dico de temporibus antiquis, adhuc hodie lectio Biblica non punctata est non tantum indoctis, sed etiam quodammodo Goctis lectu dissicilis, etia in si vera lectio jam non tantum auditu, ut olim tempore Prophetarum , & post eorundum excessum fieri solebat, sed etiam proprio vilii addiscatur. Jam enim quilibet, qui tantum legere didicit, ipsum textum punctatum adit, eumque cum punctis legit, sed iecundum novitatis patronos a Mose usque ad soo. annum a nativitate Messiae textus Hebraeua destitutus fuit punctis , & per conlequens lectio fuit dubia, incerta, & vix perfecte legibilis. Quos enim post
excessum Prophetarum potuerunt lectores de vera punctandi ratione consulere: si enim hunc consuluissent, ille sic voces punctandas esse dixisset si illum, ille iterum aliter punctis ornandas esse asseruisset: nullum in fallibilem p imetatorem adire potuerunt: ergo teditus sacri lectio vel fuit incerta plane, vel textus fuit punctis vestitus : hoc posterius videtur etiam inde evinci posse, quia Veteris Test. lectio non tantum doctis,& lapientibus, sed etiam indoctissimis , ut plebeis, mulierculis, adolescentibus , imo ipsis pueris fuit mandata. Quod Rabbini ejus lectionem temper pueris, etiam quinquennabus
164쪽
De Gemina Pancrorum Antiquitate. Iapiniunxerint, illud experientia satis testatur: etiam antiqua illa formula loquendi apud Judaeos usitata hoc docet, qua dicunt, filιω qninque annorum ad uia, scit. adhibendus est : si jam textus per tot Rcula fuisset punctis destitutus, quam plu- limis in locis haesissent docti,& innumeris in Iocis indocti, S
sic S. Sciptura non posset a Psalmista vocari Lux,& Lucerna, sed potius luminae tenebrae, quia infinitorum locorum vera lectio fuisset incerta, & a Judaeis non tantum indoctis, sed etiam a doctis per tot saecula divinanda. Si adhuc Lingua Hebraica semper eo tempore fuisset Judaeis vernacula, diis- cultas legendi tanta non suisset ; verum Lingua Hebraica a captivitate Babylonica nunquam fuit amplius vernacula: 1ede contra Lingua Chaldaica in initio fuit J udaris per aliquot
saecula vernacula, & per conlequens haec mutatio Linguae Hebraicae ut vernaculae in Chaldaicam,dissicultatem te X tum Biblicum non punctatum legendi maximoperh auxit. VI. Sequitur si xtunι argumentum ex historia delumptum,& quidem ab universali Historicorum Judaeorum silentio de Malor et his Tiberiensibus. Si doctores illi Tiberienses
fuerint primi punctorum inventores , certe omnes Historici Hebraei illud inventum tam admirandum,stupendum, tanti que momenti alto silentio non praeteriissent, sed aliquam talium Tiberiensium punctatorum fecistent mentionem : ergo non videtur veros mile tales Masoret has Tiberientes, qui tantum opus moliti fuissent, unquam in mundo fuisse. Robur huic argumento additur , quia historia Hebraica describit curtum studiorum , & Sapientum singularum generationum in Babylonia utque ad annum Christi io oo : in Palaestina vero ad annum utque 3 o. atqui nulli bi historia res gestas
talium Tiberiensium enarrat, cum sane Hebraei rerum minoris momenti, ad studia tantum pertinentium, periectam faciant mentionem t utriusque Talnaud tam Babylonici, quam Hierosolymitani inchoationem, elaborationem, S author es magna diligentia , & indagine perscrutati lunt, & annota runt ; Quidni etiam mentionem secissent operis majoris momenti tangentis iplam lacram scripturam , ejulque Veram dce R ge Disiligod by GOrale
165쪽
genuinam lectionem Regerit Capellus non mirum esse, quod historia Hebraica non meminerit eorum Tiberiensium punctatorum; qutim fortasse circa annum Christis oci. Tiberiaditantum habitaverit unus atque alter doctissimus Rabbinus, qui punctorum author fuit: non enim necesse est plures huic punctationis operi primum vacasse : praeterea saepissime contingit viros magnos & doctos nonnunquam latitare, & Historiographis ignotos esse. Rest. Non mirum est aliquem ex doctis alicubi latitare , & delitescere: sed hoc mihi sere instar miraculi videtur, tinum & alterum doctorem tantam auth ritatem sibi conciliasse, ut omnes Iudaei illius opus , quod ita privatim molitus suisset, tanquam divinum Sc caelitus delap-lum approbaverint: praeterea mirandum est illius unius vel
alterius Iudaei nullam in historiis Judaeorum. fieri mentionem, quia opus ipsius fuisset praestantissimum, & utilissimum, reddens Iectionem Biblicam plus quam decuplo facialiorem. Attendat hic lector, qu se Capellus respondeat, scit.
quod fortasse tantum unus aut alter fuerit doctor Tiberiensis, qui primus punctorum inventor est ; quum antea cum Elia concessisset primos Ma rethas fuisse multo plures. Vt r. Iam septimo argumenta Theologica expendamus e Theologi nostri, quia vident sententiam Capelli esse periculo-lam, Sc maxime favere Pontificiis; ideo quasdam consequentias ex lententia Eliae elicuerunt,:quibus novitatem punctorum destruere conantur. Hae consequentiae lunt variae, nonnullas & quidem praecipuas hic attingemus. ἰ-ris Si puncta Vocalium , & accenturam sint a Mathrethis , Tiberiensibus , hominibus qua talibus , in fallibilem Spiritum non habentibus, ergo senius ille, quem vocales, & accentus exhibent , tantum authoritatem habet humanam , &incertam ; non autem divinam , in fallibilem , &. propheticam. a. Tum ista puncta a quovis alio docto, & perito possent in locis dubiis, & ambiguis mutari, aliaque ipsorum
loco substitui. 3. Tum textus, nudis consonantibus constans, esset instar nas cerei in diversas formas pro ratione additOxum punctorum mutabilis. V t vis harum conlequentiarum, melius Diqit Corale
166쪽
De Genuina Panctorum ntiquitate. Is I
melius intelligatur , inemplo uno atque altero rem illustrabo : primo depromam exemplum ex lingua Latini: quemadmodum enim in Lingua Latina solae consonte deliitutae vocalibus varios sensus induere possunt, eodem modo inlingua Hebraica hoc contingere potest : ponantur e X. gr. tres consonae C R. s , ex illis tribus consonantibus viginti tres Voces pro ratione additarum vocalium positant formari. I. curas accusativus a cura. 2. Potest esse persona secunda a
cura. I. carus. q. curis a cura. S. caros accusativus a carus. 6. caris dativus a carus. I. corus Ventus , vel mensura. 8.coros accusativus a corus. 9. corιs datiVus. IO. Cyrus. II. ceras a cera. I 2. ceras dativus a cera. I 3. Ceres. I . CIIIs a lauda.
I . cures a curo &c. Quis ex Varia vocalium additione diversum sensum oriri non percipit φ Eodem modo in vocibus Hebraicis procederetpossumus : ponatur e X. P. VOX cam, haec vox destituta punctis vocalium multorum 1ensuum capax est. I. significat cal u. a. .'pq ponentes. 3. .' ὸν Allia. q. qΠod ex mari. s. quod aqua. 6. Et si in duas voces dividatur, adhuc plura significabit. 7. Ilii mare. 8..' pq Nomen maris. s. o py posuit mare. io. .' VP debolavit
mare. II. . 'Atrium maris. &c. Similiter tres literae novem diversis modis pro ratione additarum vocalium pro nuntiari, & explicari possunt. 1. Vr est verbum. a. pe tis. 3. I oraculum. ς. T loquutus est. s. loquens. 6. Udictum. . loqui. In loquere. Ioquutus est. Vide plura apud Νlorinum in exercitationibus Biblicis lib. I. Exercat. c. cap. 2. Ex his videmus, quam necessariae sint vocales ad textum Hebrarum bene intelligendum & explicandum. Capellus videns se hic quodammodo esse constri mim, regerit. I. Quod quidem verum sit, voces Hebraicas nonnunquam divertum lensum induere posse, si se . per se solae extra orationis seriem considerentur ; sed in orationis terie hoc procedere negat, in qua, si voces aliter punctarentur, quam punctatae sunt, exsurge'
ret sensus insu Isus & ridiculus. Resp. fallum est, quod voces in
orationis terie collocatae non alium apud nos admittere pol sint sensum, ac proinde aliam punctationem, quam orationis R et ic opus . Digiti Cooste
167쪽
scopus secundum mentem Spiritus S. postulat: qui hoc negat fumat librum aliquem Veteris Teth.inoi, punctatum M dissicilem, quem raro, Vel nunquam legit, & experimentum sumat, an semper antecedentia δέ consequentia veram
lectionem sint indicatura, contrarium saepissime experietur: nonnunquam haerebit, nesciens, quae puncta subscribere debeat : aliquando alia puncta, diversum sensum indicantia, substituet: nolo hic exempla ad terre, si quis exempla desideret ideat Biblia non punctata, & innumera inveniet, quae aliis punctis possunt punctari, ex quibus tamen senius absurdus, & ridiculus non elicietur. 2. Regerit Capellus, posito, quod quaedam Scriptur loca sint quae variam punctationem admittunt,&. cum hac diversa punitatione sensum etiam diaversum , sed utrumque commodum, aptum, cum conte Atutoto cohaerentem, analogiae fidei non repugnantem, nihil periculi esse. si Petrus sensum talem; Paulus vero sensum alium amplectatur,& sequatur; vel etiam si utrumque sensum eligat. Resp. r. Hic praesupponitur, quod probandurn aerat, scit. licere cuilibet pro beneplacito alias vocales contonis appone-xe, modo illae vocales nullum absurdum, Scabsonum sensum contra fidei analogiam pariant: hoc plane negamus, Sc asserimus cum Elia puncta hodierna esse genuina, eaque nullo modo a quovis esse mutanda. r. Absurdum est dicere,quod perinde sit, quomodocunque modo S. Scripturae X plicetur, modo, sensus non eliciatur inepsus;an non respiciendum est ad me nistem Scriptoris ' Certe si non respiciatur ad mentem Spiritus S & si cuilibet detur licentia textum Sacrum pro libitu explicandi, tum tali modo fibula laxabitur ineptis hominibus, S Scripturam pro lubitu contra mentem Scriptorum explicantibus. Nostri Theologi statuunt tantum dari unum sensum , Sc quidem lite ratem, Capellus plures sensus literales concedere debet: hinc jam unicuique cositandum relinquo,ao hoc non sit quodammodo descendere in castra Pontificio-ium, asserentium varios dari S. Scripturae sensus. Ipsi Judae, nobiscum statuunt dari tantum unum sensum litera lam, qui punctis expressus est.. Scriptura igitur secundum mentem:
168쪽
De Genuisa Punctorum Antiquitate, roSpiritus S. est explicanda : homines transsatoribus & interpretibus non concederent, quod Capellus hic vult concedi a Deo hominibus : si cui literas nostras transserendas vel interpretandas traderemus,an transsatori vel interpreti concederemus talem sensum literis nostris assingere, quem ille vult, & quem verborum series posset permittere An non diceremus, mentem non expressisti, exprimas aliter φ Puto quod sic. An ergo talis libertas hominibus a Deo in rebus caelestibus concedi debet, quam homo homini m rebus mundanis concedere non vult l Hisce jam absolvimus argumenta nostra, quibus partim antiquitatem punctorum probavimus, partim novitatem destruximus.
De Genuina Punctorum Vocalium ,& Accentuum in Veteri Test Antiquitate.
Am hae dissertatione sequuntue enodanda & resutanda argumenta ad ver seriorum, quibus conantur probare puncta demum esse inventa a Maso rethis Tiberiensibus, qui circa vel post quintum saeculum a nativitate Salvatoris nostri vixisse dicuntur. . Nos luperiori dissertatione probavimus punctorum antiquitatem argumento , desumpto a negatione omnium Iudaeorum ex .R 3 cedi Diuitigod by Cooste
169쪽
cepto unico Elia) negantium puncta esse a Tiberiensibus
sed e contra probavimus, pleros' ue Iudaeos assirmare eadem esse vel ab ipsis Authoribus consonantium , veIad minimum ab Eldra Propheta. Capellus nihilominus cap. 2. o s. libri r . quoidam Rabbinos in medium profert, quorum verba lententiae luce favere asserit. Primus inter eos est R. Aben E ra, qui circa annum Christi iaso. vixit: hic in libro PMS, elegantiarum fol. 338. sic ait : T Q 'nari apud laxmpn,a v ap ta Uz 'αν hoc est, Talis est consuetudo Sapientum Tiberiadis, qui nobis sunt pro fundamento rei norma: nam ex iis sunt viri Masoretha, ct ab illis accepimus totam punctationem : Et in eodem libro fol. 193. sic scribit, a' et ' p 'H m s mi multi Interpretes, quι erroris argutint Pausatorem, id est , Authorem distinctionis versuum. Et miratur admodum Aben Ezra in sequentibus, quomodo erraverit Paulator, quum ait : zη 'p' pizΠ m hoc est , maxime vero, si ille At Ε ras Scriba. Hinc conantur probare, illos Commentatores & Aben Ezram credidisse puncta non esse ab ipsis Authoribus librorum , vel ab Esdra Propheta ; sed ab aliis inferioris fortis hominibus tnam si putassent puncta vocalium fuisse ab Ezra, nemo ausus suisset eum erroris accusare. Rest. Nego Aben Ezram hic statuere Masoret has Tiberienses esse primos inventores punctorum : nam in allegato loco Aben Ezra , cum dicit: Nos ab illis accepisse totum punitationem , non loquitur de prima inventione punctorum , vel de primis eorundem inventoribus rsed vult indicare, nos eandem punctationem in Bibliis nostris habere,& approbare, quam illi Maso reth et approbarunt, &in codicibus suis Manu scriptis expresserunt. Quod hic sit
verborum Aben Ezrae sensus, patet evidenter e X Commentariis suis ad Exod. et s. v. 3 i. ubi sic ait: vidi libros, quos perscrutati sunt SapientesTiberiadis,& jurarunt quindecim ex Senioribus eorum, quod tribus vicibus considerarint unam quamque vocem,& unumquodque punctum,& singulas voces plenas,& desectivas. Hinc ipso jubare clarius illucescit, Aben Ezram non credidisse puncta esse a Tiberiens bus : nam hic dicit illos Masoret has ter Biblia percurrisse & inspexisse quamlibet
170쪽
De Genuina Punctorum sentiquitate. 23 svoeem,& quodlibet punctum lustrarunt ergo Biblia punctatata,& circa eadem crisin suam instituerunt. Maiareth et tempore Aben Ezrae fuerunt noti. non propter inventionem punctorum; sed propter Veram textus Hebraei lectionem , pronuntiationem, & ejusdem conservationem: illi dicuntur novisse differentiam pronuntiationis inter Κορb Sc Caphdagessa tum, inter Terb & Thaudagessatum, & inter Vau & Beth Raphatum , inter quae jam nulla differentia in pronunciando sive a Judaeis, sive a Christianis obtervatur.3 I. Alter Rabbinus, qui pro novitate punctorum i n scenam profertur, est R. David Kimchi, qui in Michul mihi pag. 6q.& o. ubi agit de discrimine, quod intercedit inter Praeteritum Niphat, ει ejusdem Benoni, quorum illud per Pa
pidem fundamentalem hoc est, Praeteritum) ct inter Participium, quia lectio utriusque s respectu pronunciationis) est eadem, o puη-
harum secundam rudicriem Preteriti per Patach, o Participium per Xamet . Hinc sic argumentatur Capellus: si D. Kimchi credidisset puncta esse a Mose, vel ab Esra; ergo dixisset Ordinator punctationis,.non Vero ordinatores posuerunt discrimen,&c. Resp. r. Hoc testimonium nihil probat: Κichius statuit non unicum virum, sed plures esse inventores punctorum : ergo statuit illos esse Masorethas Tiberientes. Quis non videt hanc consequentiam nullo modo valere φQuare non potius dicemus, Kimchium per ordinatores intellexisse Mosen, reliquosque Authores librorum Et si sic dicamus , tum non opus erit refugere ad Maloret has. 2. Quando defendimus Ezram esse Authorem punctorum, tum non
solum Earam intelligimus . sed praeter Ezram etiam Viros Synagogae magnet: Ezrae quidem communiter inventio punctorum adscribitur tum propter compendium, tum quia fuit Caput, & Praeses Virorum Synagoge magnae: sic etiam in exercitu victoria Duci, in bello navali summo gubernatori adscribitur, quam tamen nec dux solus, nec Gubernator sibi