장음표시 사용
191쪽
eli, nesciremus, qilia temus h vellet, nec sensem ejus intelligerentus. Haec ad aliqualem Paraphrasium Chaldaicarum intelligentiam acquirendam sussicuint. Vide plura de Paraphrasibus Cbat uicis in Iona liuo Illustrato dissert. I. Ut ct in Melanath Happer chmi Sohu bardi disp. I. ct a. Restantio ad primam Ct. Capelli objectionem. r. Haec dinerepantia a textu Hebraeo in Paraphrasibus non tantum ob servatur respectu vocalium, sed etiam respectu consonarum, quae Varietas videtur orta e X codicum pugnantia. Ipse quidem Capellus talem varietatem circa consonas concedit, sed ait varias lectiones respectu vocalium esse frequentiores. Rest. In tota Paraphrasi onhelosi vix unum exemplum invenitur, in quo observatur varia interpretatio, quae originem sumpsi de x vocalibus. Sed posito, quod in Ionathane lint plures tallae interpretationes natae ex vocalibus , quam quae natae sum ex condonantibus, inde tamen non sequitur, quod Interpretes transtulerint textum Chaldaeum ex Bibliis non puncta tis: nam non mirum est, quod differentiae respectu vocalium sint frequentiores, cum in universum in Bibliis punctatis vocales consonantibus sint corruptioni obnoXiores. a. Onhelos, qui pleraque de verbo ad vcrbum transtilli nonnunquam tamen sententias aliquas addidit, ita ut in illis locis non tam simpliciter Interpres, quam quidem Paraphra-ites videatur : ex. gr. Gen. . 8. adduntur haec verba , eamus iuVrum, quae tamen in textu Hebraeo non habentur. Isti athan tibique fere aliquot voces explicationis ergo addidit: ergo
ex ipsius Parapnrasi non potest probari, textum olim vocali bus fuisse destitutum, quia hic & alibi aliquando textum se- cundum aliam punctationem explicavit, quum major differentia in Paraphrasi hac , ut & in aliis passim conspiciatur. Onhelos aliquando vocibus plane alium lentum indidit, tiamsi ealdem forte legitimis vocalibus legerit: ex. gr. Genes
49. II. Occurrit nomen asellas ejus, Onhelos transtulit hoc nomen per civitatem ejus, cum tamen haec explicatio sit contra sensum. Hinc sequitur, quod differentia textus Chaldaici a textu Hebraico non si desumpta ex eo , quod
192쪽
De Genuina Puncrorum Antiquitate. textus Hebraicus non fuerit punctatus. Sed quae igitur sunt causa hujus discrepantiae, quae hodie conspicitur inter textum Chaldaeum & Hebraeum φ Res'. Variae possunt assignari caulae, ob quas talis discrepantia in hodiernis Paraphrasibus conspicitur; vel quia Interpretes multis in locis sectati sunt, omisso sensu liter ali, sensura allegoricum&mysticum : vel quia iidem usi fuerunt Bibliis corruptis sive vitiose punctatis:
vel quia Interpretes illi judicarunt tensum alium cum antecedentibus & consequentibus melius convenire : vel in nonnullis locis haec discrepantia fortasse exinde est orta, quia Paraphrastae propter exemplarium punctatorum raritatem ex
non punctato versionem suam adornarunt.
Ad secundam objectionem Capelli , qua probat textum Hebretum non sitisse punctatum, quia Interpretes illi Paraphrases suas non petinctarum, sic respondeo : quod punctatio intextu Chaldaico ad veram ejus lectionem percipiendam non. fuerit tam necessaria, quam quidem in textu Hebraico , dc quidem propter has sequentes rationes.
i. Quia lingua Chaldaica tempore Salvatoris nostri quo circiter vixerunt illi Paraphrastar) erat Judaeis vernacula, sed
non lingua Hebraica: ergo puncta in Paraphrasibus illo tem pore ad textum Chaldetum Bene legendum non erant tam
necessaria, quam quidem in textu Hebraeo : quia id quod est vernaculum Sc familiare facilius cognoicitur , quam illud quod est peregrinum. r. In Paraphras bus Chaldaicis olim inveniebantur , Madlinc hodie inveniuntur tres literae, Aleph, Vau, 6t Jod, que
Vocantur in atres lectionis, quia multarum vocalium indicia sunt: hoc ipse Capellus fateri tenetur, cum ait pag. 6 r. Locis necessariis addita sunt matres lectionis, qua ad legenerem valde accommo data, ct utilissima situr: hae su perfluae literae, quae Vocantur matres lectionis, ex Bibliis Cl. Buxtorsi sere ejectae sunt, sed in Venetis editionibus adhuc inveniuntur: verum hae tres lite rae, denotantes multas vocales , in textu Biblico rarissime inveniuntur, etiam in illi locis, in quibus maxime ad textum bene legendum essent necessariae : ergo vocales suerunt
magis necessaris in textu Hebraeo, quam in Chaldaeo.
193쪽
3. Verum 1ensum Paraphrasium quoad puncta poterunt
in multis locis elicere ex textu Hebraico, quem etiam continuo legebant, & post cujus lectionem in Synagogis textum
ChaIdaicum addebant. . Potuerunt in ParaphrasibusChaldaicis omisisse puncta, tum ut facilius eas absolverent; tum quia Iudii communiter scripturae Hebraicet vocales addere non solebant: hoc ita esse apparet ex omnibus commentariis Rabbinorum , quae sine vocalium & accentuum punctis scribuntur & excuduntur. IX. Octavum argumentum, quod a Capello pro novitate punctorum in medium prosertur, desumitur ex D. Hieronymo, & quidem dupliciter. r. Hieronymus, qui vixit oo. annis post nativitatem Sospitatoris nostri, & ducentis sere annis ante Masorethas Tiberienses , in versione sua Latina non fuit usus punctato codice : ergo non extiterunt punctati codices, aliter si extitissent, nullis sumptibus, nullisque I boribus pepercisset, ut tale aliquod punctatum exemplar sibi comparasset: quod vero Hieronymus non adornarit versionem tuam ex punctato codice, patet ex multis locis, in quibus ab hodierna punctatione in versione sua dissentit. r. Hieronymus etiam punctorum, vel punctatorum codicum nullibi, nec in commentariis suis Biblicis, nee in aliis suis scriptis ullam iacit mentionem: ergo puncta non videntur
Respondeo ad primam object. r. Si per Hieronymi versionem intelligatur Vulgata Pontificiorum versio, dicimus, quod illa non sit composita ab Hieronymo, sed quod sit versio
mixta e x aliis versionibus : ipse Bellar minus vi veritatis adactus ait, versionem non esse unius authoris, ted esse mixtam ex versione Hieronymi, Luciani, Theodotionis, & allus Interpretis anonymi. Baronius testatur versionem Vulgatam Pontificiorum esse conflatam & mixtam tempore Gregorii ex Veteri Itala versione, quae transsata erat ex transsatione
Graeca , & ex Hieronymi versone. Sed quare ex duabus illis versionibus una facta suit Propter rixas, inquit Baronius , quae inter Ecclesias Latinas oriebantur: nonnullae enim
194쪽
De Genuina Punctorum Antiquitate, I so
Ecclesiae versione Itala ; aliae vero verssione Hieronymi uteiabantur, sed postea propter pacem ex illis duabus unam fecerunt, quam vocarunt Vulgatam, quia quae antea huic&illi Ecclesiae erat particularis, postea omnibus Ecclesiis communis sive vulgata fiebat.
a. Si intelligatur alia versio Latina, quae in operibus Hieronymi invenitur , de ea hoc tempore mihi judicandi quia
talis verso ad manum non est) non datur potestas. Attamen ex multis locis, quae passim ab Hieronymo allegantur, 1atis manifeste apparet ipsum in versione tua codice punctato fuisse ulum: e X. gr. Gen. IS. II. habentur duae voces sine vocalibus satis ambiguae κη ct abegit eas, ne centesimus quidem, qui punctatas has voces nunquam vidisset, i lem sensum inde eliceret: ipsi Graeci Interpretes male transtulerunt per θ sedit cum eis, quasi descenderet a Radice sedit, cum sit a persapit. Quare Hieronymus non libentius Io Interpretes squorum versio tum temporis Divinae sere authoritatis esse estimabatur)sequutus fuisset,quam magistros Iudaeos, quiam uterque lentus, sepositis punctis, possit admitti: Sed verissimum esse videtur Hieronymum ob nullam aliam causam ita transtulisse, quam quia voces illas in Hebraeo codice ita punctatas Vidit. Possem quamplurima similia exempla ex Hieronymo proferre, ex quibus probari
posset Hieronymum ex punctato codice versionem tuam adornasse, sed qui eadem desiderat; adeat ipsum Hieronymum in commentariis & epistolis suis, in quibus videbit ipsum vix unquam aut saltem rarissime sequutum fuisse aliam lectionem, praeter illam , quam hodierni nostri punctati codices
3. Posito, quod Hieronymus in quibusdam locis expresserit aliam lectionem : inde tamen non sequitur, quod usus fuerit non punctato codice, fortasse sormavit versionem suam ex eodice vitiose punctato, vel corrupto, &sic non mirum esset ipsum nonnunquam aliter transtulisse. Respondeo ad alteram objectionem. I. Non 1 equitur, Hierony- mus non fecit mentionem punctorum, vel punctatorum Biabl Digiti od by Cooste
195쪽
bliorum, ergo non fuerunt; nam argumentum negativum non probat: etiam aliarum rerum , ut hoc est , notarum marginalium, quq te X tum Hebrqum tangunt, ut &Paraphrasium Chaldaicarum non meminit; ergo non fuerunt: quis non videt illam consequentiam nullo modo procedere rviam illet notae marginales ad minimum tempore Hieronymi fuerunt observatae, dc Paraphrates Chaldaici etiam tempore Christi, vel paulo post extiterunt, & tamen nec illarum, nec harum Hieronymus ullam fecit mentionem. a. Hieronymus, etiamsi punctati codices extiterint, itale exemplar sibi fortasse comparare non potuit propter e Xemplarium punctatorum raritatem : nam tum temporis codices omnes exscribebantur, non vero typis excudebantur, &propterea erant Tariores. Haec sunt praecipua argumenta, quae a Cl. Capello pro novitate punctorum in medium proferuntur, reliqua sunt minoris momenti, quae facile ex antedictis solvi possitiit. Ex his jam concludimus puncta vocalium & accentuum esse consonantibus adscripta vel ab ipsis Authoribus librorum, vel ad minimum ab Ezra Propheta, qui circa sextum fere saeculum ante Christi nativitatem vixit: non vero a Masoret his Tiberiensibus, qui demum ci ca sextum circiter saeculum post Christum ex sententia Capelli vixissent ; vel multo minus a duobus illis celebribus Rabbinis scit . a Ben Ascher & Ben Naphtali, qui demum post annum in illesimum a nato Christo vixerunt.
196쪽
De Lingua: Hebraeae Origine , &Antiquitate.
SECTIO LUperioribus aliquot dissertationibus egimus de partibus constituentibus linguam Hebraicam, de consonantibus scit. & vocalibus, jam ordo nos mo- de net, ut de ipsa hae lingua Hebraea paucis disseramus. Lingua Hebreta omnes alias linguas, si antiquitatem, authorem, utilitatem, & necessitatem exacta trutina expendamus,longe superat. Si antiquitatem ejus indagemus, videbimus eam multis laeculis ante omnes alias linguas in mundo extitisse : si aut horem confideremus, experiemur eam divinis& coelestibus natalibus ortam esse: si utilitatem,imo lumniam nec efiitatem investigemus, experientia probabit militem a que dissiculter armis militaribus carere poste, ac Mystam notitia linguarum ori sinalium verbi divini : si enim adversarii nostros Pastores ad ipsos fontes uti saepenumero fiet i solet invocarent, an non maximo cum pudore si linguarum originalium imperiti essent ε, uti proh dolor saepissime fit) dii cedere cogerentur φ Nullus dubito. Praeterea, qui aliorum versionibus confidere tenentur, tantum est, ac si in alieno cerebro habitarent: nam tales & proprio ingenio, judicioque valedicere, & aliorum iudicio se subjicere tenentur: nam ipsos fontes adire non pcssunt, quum tamen tutius ex ipso fonte hi bantur aqUae, uti lonat commune proverbium : propter hanc necessitatem, ne fibula socordiae, negligentiae linguarum X Cri-Diuiligod by Corale
197쪽
originalium magis laxaretur, decreverunt D. Theologi variarum Synodorum Anno hujus laeculi vigesimo quarto uti videre est in Antibarbaro Biblico Cl. Amamet ut nemo, nisi
ostensis testimoniis tam D. D. Professorum S. S. Theologiae, quam Linguarum, ad examen S. Theologiae admitteretur rlaudabile quidem decretum , sed quam segniter sit observa tum quotidiana experientia sui OEdipo nullo opus sit) satis
superque ostendit. In aliis Ecclesiis major Candidatorum S. S. Theologiae habetur ratio, quam in nostris Ecclesiis: Tiguri in Helvetia nemo ad ministerium ecclesiasticum admittitur, nis ad minimum integrum librum Veteris T. Hebraice optime explicare possit,& ne fraudi esset locus, solet ibidem, ut mihi a quodam Tigurino narratum est, examen linguarum non fieri a quodam Pastore, sed coram Pastoribus ab ipso linguet S. Professore. H qc breviter in laudem lingu S. proemiiloco dicta sussciant, originem porro linguae sanctae investigemus.
II. Prinis quaeritur : An linguae Hebraicae origo sita natu
ra, hoc est, An homo, si nullam linguam didiciu et hebraice hnatura loqueretur Rest. Negando : talis homo nullas voces
articulatas, quq a quodam intelligi possent, proserret, sed si
quidam homines, leparati ab aliis hominibus , educarentur, illi cum tempore sibi formarent novam linguam, quae a nullo alio homine in mundo intelligeretur. Non loquerentur hebraice, quia jam omnis loquela oritur e X auditu , atqui tales homines, i oli alicubi relicti , nullum audiunt hebraice loquentem , ergo non hebraice loquentur : fortasse quaedam voces Hebraicae illi novae linguae essent immixtae, sed hoc fieret per accidens ; non Vero , quia Hebraei iisdem vocibus utuntur. Quod lingua Hebraica non sit a natura , hoc his sequentibus rationibus evinci potest. l . Si lingua Hebraica esset a natura, facilius omnes homines eam addiscerent, & ad eam discendam magis proclives essent: sed quotidiana experientia docet linguam Hebraicam dissicilius addisci, quam aliae linguae addit cuia tua, & homines minus proclives esse ad linguam Hebraicam discendam, quam ad alias linguas Occidentales. 2. Si linguaHebraica esset natu talis, ergo surdi a nativia
198쪽
De Linguae Hebraea Origine, se sentiquitate. i 6 s
tate hebraice loquerentur : sed e Xperientia probat tales furiados etiam semper esse mutos ; imo surdi vix possent abstinere ab illa lingua, naturam e pellas surca tamen usque recurret, deprimas vel per annum sumum deorsum , tamen semper ascendet, quia sumus natura sua semper sursum tendit. 3. Varietas illa in Conjugationibus, & Declinationibus, ac derivatio certa a quibusdam radicibus non videtur esse a natura, sed ex instituto, vel certo confli O. . . AEqui dicet aliquis, lingua Hebraica videtur homini elle naturalis, quia primus homo Adamus statim a creatione Deum hebraice loquentem intellexit: si vero lingua Hebraica esset tantum ex instituto & consuetudine , tum homo ad minimum aliquot mentes insumere debuisset , antequam Deum hebraice loquentem intelligere , & animantibus nomina, convenientia naturae ipsorum, indere potuisset. Κιθ. Cognitio illa linguae Hebraicae in primis parentibus non fuit a natura, nec ex instituto humano; sed fuit ad Deo homini immediate praeter naturam instillata &. insula: suit ergo donum e X traordinarium & praeternaturale,& propterea primi nostri parentes illam cognitionem linguae Hebraice, utpote e X traordina-xiam δε ad habitus insulos pertinentem, non propagarunt in liberos, sed liberi didicerunt eodem modo linguam Hebraeam a parentibus, quemadmodum puerilinguam Belgicam, Anglicam.aliasque linguas quotidie a parentibus luis addit cunt. secundo quaeritur: Si lingua Hebraea homini non sit naturalis, quaenam igitur lingua homini est naturalis : nam loquela est proprietas nominis, & proprietas est a natura φ Resst. Nulla lingua homini est naturalis, & loquela est quidem homini
propria ; inde tamen non sequitur , quod Hebraea vel alia certa quaedam lingua homini sit innata. Gravis olim de generis vetustate,& quaenam naturalis lingua esset in tei A g ptios dc Phrygas nata est controversa, & ut rei veritatem e X- perirentur, duos infantes recens natos pastori procul ab omni hominum consortio inter pecora educandos tradiderunt, prohibentes ne ullus coram eis vocem ullam ederet , ut sic Prima VOX, quae e X his insantibus erumperet, ubi vagire dex X a uinent,
199쪽
sissent, litem hane dirimeret: exacto biennio infantes tan- 'tum bereos clamare inceperunt, quomodo Phryges panem ap-l ellabant; inde phryges tuam lin suam primam & natura-em esse putabant, & ngyptii ita luperati laudem primaevae& naturalis linguae Phrygibus libenter concesserunt. Hac rein fert Herodotus lib. r. Huic haud absimile exemplum etiam legitur in epistolis Patrum Societatis de magno Regno, & Re - ge Magor: hic Rex triginta insantes in loco solitario incluserat, & custodibus interdixerat, ne voculam ullam coram eis ederent, ut experiretur, quanam lingua aliquando essent i stiri, atque adeo ut eius nationis relisionem amplecteretur, cuius infantes linguam proferrent: sed Rex tandem cogno-
novit, de professus est, hunc laborem fuisse vanissimum, quia nullus eorum distinctas proserebat voces, quam ob causam ctiam Rex ille nullam adhuc religionem dicitur esse ample-Nus: nulla ergo lingua homini est naturalis. . III. Quaritur. Si lingua Hebraica non sit a natura, quis ergo est primus inventor, & author hujus linguet e Respondeo Irrimb. Quidam inventionem linguar Hebraicet adscribunt ipsi Adamo, ac si ipse ex propria industria mugenio hau elinguam sibi efflixisset, quemadmodum jam omnes hodiernae linguae ab ipss hominibus excogitantur: sed haec sententia, rejicitur; nam Adamus non potuit tam cito linguam hanc e formare & addiscere, qua Deum loquentem intelligeret , Mqua eum, ut & Evam alloqueretur. Secundo. Alsitatuunt primum linguae Hebraicae aut horem esse ipsum Deum: haec sententia a nobis approbatur mam. i. Si lingua Hebreta non sit innata, vel si non si tinventa ab ipso Adamo: ergo aDeo esse oportet: hanc sententiam defendunt Hebrari, qui propterea linguam Hebraeam vocant Amram creatam,vel creaturam dirinum, quia Deus hanc linguam in Adamo creavit, eique quassi miracul
Me in st illavit; nam homo non loquitur certa quadam. ligua, nisi aliquem audiverit loqui illa lingua ς sed Adamus cun Di Deum hebraice loquentem Intelliseret, neminem ita loqui audiverat, a quo hanc linguam diicere potuisset. 2. Linguae Hebraica propterea videtur etiam csse a Deo, quia ad Adam L
200쪽
- De Lingua Hebraea ctrigine, se Antiquitate' tiss
persectionem requirebatur talis facultas, qua conceptus suos aliis exprimere posset: aliter enim in principio non fuisset perfectus respectu loquel et, sed fuisset similis illis hominibus, qui novas terras invisitant, & linguas illarum non intelligunt; illi eatenus jam sunt imperfecti. Objiciet sortasse non nemo , quod lingua Hebraea videatur esse naturalis, quia ipse Adamus imposuit bestiis agri, &volucribus coeli nomina, Gen. 2. ergo cognitio linguae Hebraicae non videtur Adamo instillata a Deo, sed ab ipso Ada mo videtur esse inventa. Rel'. Deus ante hanc nominum in positionem Adamum modo alloquutus fuerat,dc sis Adamus antequam nomin imponeret, linguam Hebraicam callebat. . IV. QDritur. Cum certum sit Deum linguam Hebraicam creasse in Adamo, quomodo Deus hoc esse cerit, an lo Iummodo secundum radices & fundamenta lingue Hebraeae, quibus cognitis caetera derivata facile formari possunt an vero
etiam seeundum omnia derivata, secundum omnes literas, . secundum puncta, accentus, verba, nomina, eorumque conjugationes, & declinationes. Resp. Utramque sententiam, defendunt tum Christiani, tum etiam Judaei: sed nobis videtur illa sententia vero simillima, quae statuit Deum tantummodo infudisse Adamo linguam Hebraicam quoad radices, M. Adamum per propriam sciem iam & sapientiam, qua erat. reditus, reliqua derivata, a radicibus descendera ia, forniasse: cec omnia derivata sormare non suit dissicile Adamo , cum . ipse majori sapientia praeditus fuerit, quam ullus hominum, . qui jam facillime, posita radice, aut primigenia quadam Voce in quacunque nota lingua, reliquas voces inde per additionem , vel detractionem quarundam literarum formare pol sunt; sic etiam Adamus ex radice seminarit, quam radicem Deus ipsi instillavit, facitir potuit derivata, ita: significatione quodammodo convenientia, cogitare : e X. gr. siemcn,
ἐ' l brachium, quia brachio terere solemus,& sic deinceps. Ex his antecedentibus jam facilis est responsio ad questionem quintam, qua q ritur: An Hebraica lingua omnium ii iguarum sit prima,&antiquissima. y Respondeo I LSi enim Deus,