장음표시 사용
211쪽
iram si diversitas linguarum esset a natura ; ergo homines, qui diversis linguis loquuntur, vel divisi essent in divertas species
pro diversitate linguarum, Vel linguae variarent pro diverstate climatum : 1eci utrumque lallum est ; nam genus humanum non dividitur in varias species , nec linguae oriuntur ex diversis climatibus, aliter omnes sub eodem climate coeli habitantes, vel eo proficiscentes, & degentes , eandem loquerentur linguam. 3. Conci. Causa confusionis non est ipse homo, quia consu-sio linguarum superat potentiam hominis r nam in confusione linguarum duo erant facienda : primo, lingua Vernacula, quam cum lacte materno imbiberant, erat e memoria eorum delenda, quam homo vix spatio viginti annorum , imo sere nunquam, etsi eadem nunquam uteretur , Obliterare posset. Sechrdo, nova lingua e at e Xcogitanda &dis enda , qua pater
filios, mater filias posset alloqui, & intelligere. Haec duo
non potuerunt ab ipsis hominibus unquam e ilici, imo multo minus in momento; nam confusio linguarum quasi in momento introducta esti . Gncl. Angeli non introduXerunt cori fusionem ; nam haec etiam superat'an gelicam potestatem. Hebraei quidam statuunt ro angelos effecisse omnes illas varias linguas, cum tamen in Zoh.ir dicatur angelos tantum Hebraicam callere linguam : Aia ergo Angeli infuderunt Sc docuerunt linguas,
quas ipsi non callebant φ Sed videant ipsi Judaei , quomodo
haec conciliare possunt. s. Concl. Ipse Deus T. O. M. invexit diversitatem linguarum : Divina enim potentia hic adhibenda fuit , talem etiam adhibuit Deus cum linguam primam Adamo indidit, Si cum varias linguas tempore Festi Pentecostes in Apostolos effudit i quod Deus linguas confuderit, probatur ex Graies. i I. y. ubi dicitur, quod confuderit Dominus labium universererrae. Ex his jam evincitur, quod Deus sit author confusionis linguarum : sed ulterius iI I. quaeritur. An Deus solus sit author, an vero adhibuerit Angelos , sive homines, ut caulas instrumentales ad confusionem effciendam 'R si . Nec Angelos adhibuit Disitiros by Cooste
212쪽
De Confusione Linguarum. I Fbuit, nec homines, ut caulas instrumentales , & physice ad
confusionem introducendam adjuvantes, & operantes Atqui Deus videtur in consulione linguarum unis opera an gelorum : nam in te X tu alloquitur Angelos, cum dicit: dei tendamus, ct coriundamus labium eoruiti. Reyp. I. Sic quidem Paraphrastes Jonathan e X plicat illa verba , nempe , quod Deus cum ro Angelis este cerit confusionem 7o linguarum. Sed illa expositio falla est ; nam in textu lacro nulla fit mentio An gelorum, sed dicitum descendit Dominus, ut videret urbem illam &c.
Deinde si Angelos alloquutiis fuisset , tum quasi aequales Deo hic introducerentur , & Deus quasi unus ex illis ellat, constitutus quodammodo cum illis in eodem dignitatis potentiae gradu : sed nullibi in tota S. Scriptura aliquis locus invenitur , in quo in prima persona pluralis numeri Deus ita Angelos alloquuttis est. Alii aliter respondent, nempe quod De Us hominum, & magnorum pretisertim Principum more de 1e ira prima plurali loquatur , quemadmodum reges solent scri bere in decretis suis : Nos Carolus, nos Ludo victis &c.
sic Hecrevimus. Sed an secundum consuetum S. Scripturcumorem, valde dubito. Eodem modo i olent explicare verba --hominem, Gen. I. 26. Lipn annus , ne cogeretur concedere pluralitatem personarum , statuit Deum quasi in adjutorem vocasse terram, ac si dixisset, o terra,des tu coriapus, ego animam inspirabo. Fingunt Iudaei , Mosen , cum ad illa verba inlcribendo pervenisset, substitille, & ita De uiri
rogasse. Quare praebes an iam errandi hominibus : nam homines errabunt,& inde plures esse Deos occasionem cogitandi capient: Deus rei pondisset, erret qui vult errare, scribas, quae ego jubeo. Nos existimainus Deum Patrem quando dicit descendamus Scc. ut& Gen. i. 26. cum ait: faciamus) alit quutum fuisse reliquas S. S. Trinitatis personas, quae in conis fusionis opere, utpore trant eunte, etiam Operatae lunt. r. Deus etiam in linguarum confusione non est illus hominibus, tanquam causis instrumentalibus physice concurrentibus ad confusionem linguarum : lunt tamen nonnulli,
qui hoc defendunt, sed eodem modo lententiam luam non
213쪽
explicant, Cl. Buxtorsus in dissert. r. varios modos enarrat, quibus hoc confusionis opus mediantibus hominibus ex sententia Iudaeorum factum fuisset. i. Quod Deus tantum cor illorum hominum mutasset, &quod cum antea essent amici, iacti sint inimici, ita ut propteroclium , quo te mutuo pertequebamur, singuli novam linguam sibi fabricassent. r. Alii statuunt, quod Deus tantum induxisset oblivionem linguae primae, ita ut homines fuissent instar tabulae rasae, aeti ad recipiendum omnes linguas: e N ipsorum ergo sentencia, lingua Hebraea suisset odi iterata, qua obliterata singuli novam sibi linguam iterum effecissent. 3. Quod Deus tantum in ipsis produxerit voluntatem eligendi novas linguas, per quam tales linguas, quales voluissent, elegissent. Buxtorfius adhuc alios modos dicto loco describit: 1ed nos , illis omissis & rejectis, soliDeo immediat. ,
confusionem linguarum adscribimus. IV. Quaeritur : Quomodo Deus linguas confuderit φ Rest. S. Scriptura non expresse describit modum illius confusionis: nam dicit tantum, quod Dominus confuderit labium terrae:
verbum hoc significat miscere rem cum re, ut stramen cum aVena, aut farinam cum aqua. Tres sunt sententiet de modo secundum quem confusio linguarum facta esset. I. Nonnulli putant, quod linguae sint confusae non per variarum linguarum multiplicationem , sed per unius vocis variam significationem: e X. gr. VOX aqua in quorundam auribus significa Dset lapidem, in aliorum vero auribus perpendiculum, lignum, Ue1 aliquid aliud. Sed .hoc absque ulla lyecie veritatis asseritur: nam sic ipsae linguae non essent confusae, sed tantummodo vocum Hebraicarum diversa significatio fuisset per Deum introducta. 2. Haec multiplicatio linguarum non videtur facta per creationem novarum linguarum, quasi Deus tot novas linguas ita creasset, sicut in principio mundi unam fecit rnam in textu Hebraeo Genes. II. 7. non icribitur divisit, aut distinxit, sed confundamus. 3. Vero simillima videtur eorum sentantia, qui statuunt confusionem illam factam
214쪽
esse non per ereationem noVarum linguarum ', sed per voc lium, & literarum radicalium permutationem, trant postionem, detractionem, &productionem syllabarum, qua prosodia mutata nonnunquam alius senius educitur : e X. gr. In stivis leporem in verbis quaere leporem, haec diversa pro nuneiatio diversum parit sensum: tali modo, ut & addendo, vel detrahendo quasdam literas, Vel ealdem transponendo putamus Deum linguas miraculoso modo confudisse. Nihilominus
lingua Hebraea in posteris Heberi mansit pura & incorrupta, uti postea fusius explicabimus. V. Quaeritur: ob quam causam Deus linguas ita consuderit e Rest. Italificatio turris Babylonicae occasionem praebuit consutioni linguarum. An igitur Architecti in aedificatione turris nitus peccarunt ' An non licet turrim aliquam , etiam altam fabricare I Resp. sis In ipla quidem aedificatione turris non eonsistit peccatum ipsorum ; sed in eo consistit, quod non intenderint legitimum finem in hoe opere. In quem finem igitur aedificarunt turrim illam ' Rest. Ab omnibus non. iidem fines hujus aedificationis assignantur. r. Non ideo aedificarunt turrim illam, ut ad codilum viam sibi pararent, & Deo bellum inferrent. Ex hac aedificatione turris Babylonicae nata est sabula apud Ovidium, quod Gigantes montes montibus imposuerint, & sic bellum Iovi inlane voluerint. Sed quis sanae mentis eredere Posset illos Architectos omnes, i ter quos suerunt multi lapientes, tam vesanos suisse, ut putas.sent se posse contra Deum belligerare: satis enim Dei potentiam, & coeli altitudinem noverant, quia, testante Jolepho, Sethi nepotes jam ante diluvium Aurologiae operam dederant, qui etiam sua inventa columnis inscripserant, quarum ina,vivente Iosepho, adhuc in Syria lupererat: ex illis columnis, ut & ex aliis rebus facile magnam illam,& inacces-s bilem distantiam coeli potuerunt eosnoscere.
2. Non ideo extruxerunt turrim illa, ut in ea tuti essent contra vim aquarum, si fortasse novum diluvium iterum terram inundaret, ut sentit Iolephus. Nam nullum est dubium, quin satis cognoverint illud foedus, quod Deus pepigerat
215쪽
cum Noacho, ejusque posteris, & quod sacramento iridis
confirmaverat de non amplius perdendo genere humano per aquas diluvii. Deinde si propterea aedificassent turrim illam, ut in ea tuti essetu contra vim aquarum, quare ergo, relictis altissimis montibus Ararat, in locum depressum deicendissent, extructuri turrim illam in valle humili inter duos amnes vastissimos, Euphratem scit. & Tigrim, quorum inundationibus Babylonia erat obnoxia. 3. Non ideo aedificarunt molem illam BabyIonicam, ut
tuti essent a futuro incendio, Quo mire, quo tellus, correptaque mgia criι Atiliat. Nam quis putasset se fore in turri illa tutum in generali orbis incendio ab igne caelitus delapso φ . Tribus illis sententiis rejectis ipsum textum sacrum .
inspiciamus, qui ait eos turrim aedificasse propter duos fines: r. tat nomen sibi compararent ; dicunt enim Genes. 11. q. zu faciamus nobis nomen. 2. Ne dispergerentur ἔ dicunt enim ibidem r. 2 PM a ne dispergamur in faciem terra. Primas finis aedificationis turris Ravylonicae continet comparationem nominis et voluerunt enim sibi comparare nomen. Sed dicet aliquis r Annon Viri docti libros propterea
conscribunt,ut pentotum fer terrarum orbem celebres evaderent ' Respondeo: Hebraei, quia non possunt videre, quomodo architecta illi potuerint peccare in comparando nomine, si nomen in textu limpliciter significet famam ; ideo excogitarunt aliam explicationem vocis pq nominis: putant enim vorem eo in loco significare Deum, quemadmodum lumitur Levis. et . ir. ubi filius iIlius mulieris Ι1raelitidis dicitur nuneupata nomen, id est, Deum : itaque illa phrasis, faciamus nobis nomen, secundum Hebretos denotaret idem, ac si dixi sent factamus nobis Deum spe iratum, quod in illa turri collocabiamus, & adorabimus. Sed haec expositio J udsorum falsa est Turris illa postmodum quidem fuit conlecrata Belo, id est, Ni mrodo : sed hic Nimrod tempore aedificationis vix erat natus. Deinde Nimrod ille demum post obitum colebatur :ergo illi propterea turrim non aedificarunt. Praeterea Verba textus tali modo de idolo explicari non possunt propter ham
216쪽
sequentes rationes. 1. Quia VOX pq nomen significat quidem in S. Scriptura,&in scriptis Rabbinorum Deum verum, sed nunquam idolum : nam idem denotat quod I E u o v A , de Rabbini scpissime pro J E H o v A , in te X tu occurrente, dicunt QT nomen. a. Quando p nomen sumitur pro Deo, tum habet praefixum articusum dicitur ut Levitia i i.
sed hie simpliciter dicitur *q sine articulo. 3. Faceresbi/ψώmen est phrasis Hebraica, in S. Scriptura latis usitata, figi is-cans idem, quod laniam sibi iactis suis comparare : sc lcri bitur de Davide et Sam. 8. I 3. Davidi ecasibi nonren, hoc est,David lactis litis 1 e celebrem secit. Rdificarunt igitur turrim illam,
ut immortale nomen sibi apud posteros compararent. Sed rogabit nonnemo : In quo consistat ipsorum peccatum' Resp. Quod fuerint ambitiosi , dc superbi in hoc opere : tantummodo enim ad pompam turrim illam aedificarunt, non ad aliquem ulum, vel ut esset templum, in quo Deum adorarent, vel ut esset altare, super quo sacrificia su a offerrent: non quaerebant gloriam Dei, quae ante omnia quaeri debebat ;sed propriam, ut posteris suis essent admirationi. Alter finis aedificationis turris Babylonicae exprimitur his verbis: ne sorte dispergamur. A dificarunt turrim illana, ne dispergerentur ; sed illa e contra causa suit, ob quam longe lateque dispersi suerunt. Quaesiverunt arctam conjunctionem, qualem quaerere per se non est illicitum, sed rebus pu
blicis maxime necessarium. Nam, ut est sententia ordinum harum unitarum Provinciarum: Concordia res parra crescunt, Disecordia maximae dilabuntur. Licet igitur quaerere arctam unionem, si modo talis unio non repugnet vol u titati S ordinationi Divinet. Illi quaerebant unionem arctam , ne disperge rentur per terram, sed Deus Volebat eos dii pergi per terram, eolque eandem implere : nam Genes. I. dicitur: Crescite, mi l-tiplicamini, ct replete serram, huic voluntati Divinae relliter uiri. IIallucinantur igitur omnes illi, ut Aben Ezra, Tostatus, aliique, qui architectos hujus turris a crimine omni liberant quique statuunt Deum propter millam aliam caulam, nili
propter beneplacitum suum linguas confudisse, & populum T r disper
217쪽
dispersisse. Sed pretierquam, quod jam peccata eorum archic
tectorum demonstraverimus, eadem adnue apparent eX plenis singularibus , quibus Deus architectos turris illius puni-Vit : eae poenae Genes tr. dicuntur esse due: Confusio linguarum, dc disperfio populorum. Confusio linguarum fuit prima poena : ante illam enim se mutuo intelligebant ; sed propter
illam instar mutorum erant, non potentea conceptus suos sibi mutuo revelare. Atqui regeret sorte aliquis : creatio variarum linguarum in Apostolis erat egregium donum, & speciale beneneium Spiritus S. ergo in architectis turris Babylonicet non videtur esse poena. Resp. Magna est differentia inter confusionem linguarum Babylonicam, & inter donum diversarum linguarum in Apostolis : nam. i. In singulis Apostolis variae producebantur linguae, quibus mediantibus utrimque conceptus suos exprimebant ; sed in architectis tantum erat unica lingua, &quidem diversa, ob quam diversitatem linguae alter alterum non intelligebat. a. In Apostolis erat beneficium, quia per hoc donum linquarum amissa unitas primigeni et linguet quodammodo in illis restituebatur : nam quo quis plurium conceptus intelligit, eo magis ad unitatem linguae primae accedit, per quam ante confusionem omnium conceptus intelligebat: led e contra in architectis per confusionem linguarum ianitas illa linguae,& potentia aliis revelandi conceptus suos fuit diminuta, & fere annihil ata. AItera poena singularis, quae aedificationem turris , Sc con- sufionem linguarum sequuta est, fuit dispersio populorum. Sed objiciet non nemo, quod cum tempore necessario fui iasent dispergendi : ergo dispersio populorum non videtur fuisse poena ob aedificationem turris introducta. Restondeor Imo fuissent dispergendi r nam terrae Babylonicae angusta capacitas tantam nominum multitudinem non potuisset comprehendere : sed . r. Non fuissent tam repente eodem tempore ab invicem dis uncti. 2. Non fuissent a se invicem separati ex odio; sed successu temporis, crescentibus hominibus, ad alia loca colonias quasdam deduxissent communi con
218쪽
De Confusione Linguarum. 23 Isensu. 3. Fuissent quidem disperti; sed in unitate linguae
Hebraicae convenissent, quemadmodum ante confusionem
eonveniebant. Haec hac dissertatione dicta lassiciant, reliqua de eonfusone linguarum, & aedificatione turris Babylonicae proxima dissertatione sequentur.
PARS POSTERIOR.Fest. EsAIA CLEMENs, Mediob. zeI. Addiem 28. Martii I 6s s. SECTIO I.
Uperiori dissertatione egimus de authore &modo confusionis linguarum tempore aedificationis turris Babylonicae ; ut & de causis, Ob quas Deus tot varias linguas effecerit: sequuntur jam aliae quaestio nes, quae circa materiam confusionis linguarum moveri pol sunt. r. Quaritur : In quot linguas confusio linguarum tempore aedificationis turris BabyIonicae sit facta φ Restondeo: Non est eadem omnium doctorum lententia ε, alia enim est Hebraeorum, alia vero, Graecorum & Latinorum sententia. Prima sententia est Hebraeorum, qui statuunt confusionem linguarum esse factam in leptuaginta linguas: hanc tuam sententiam conantur praecipue probare ex Io nepotibus, qui ex Noacho descenderunt : sacra enim scriptura Gen. Io. X tribus
219쪽
Noaehi liberis septuaginta colligit nepotes , ex Iapheto eoIligit i . nepotes, e X Chamo go. & ex Schemo 16. hi simul collecti constitui int Zo nepotes, & totidem familiarum capita. Ex his ro nepotibus colligunt etiam suisse ro populos quia putant singulos nepotes constituisse singulos populos ; hune numerum Io populorum deducunt e XDem. 32.8 Quando heredurates distribuit Excelseus gentibus, quando ii risit filios Adam, statuit tediminos populorumsecundum Ddmcrum lio rhin Israelis i atqui ro homines dicuntur ingresti in JEguptum, Gen. 6. 27. Ergo fuerunt Iopopuli: horum opopulorum crebra in scriptis Itabbinorum fit mentio. Si jam fuerunt ro populi, ergo ex sententia Judaeorum etiam suerunt Io linguae ; 'uia divisio linguarum
est causa divisionis populorum, uti dicitur Gen. Io. s. Ab bos divisa sunt regiones gentium per terras earum cuique Juxta linguam suam,
o juxta fatis uiri inarum lagentibus suis. Rabbini passim in scriptis
suis faciunt mentionem Io lin suarum, & septuaginta populorum, in quos posteri Noachi divisi essent. Sunt nonnulli ex Christianis, qui numerum septuagenarium populorum& linguarum probam eX Zo discipulis, quos Christus Luc. ro. r. vocavit, &In mundum emisit, ut unaqusque gens habeo rei proprium suum doctorem. Restondeo I. in genere: Iudaei Vix merentur fidem, quando Ioquuntur de numero septuagenario , quia varia & plura mysteria semper ex hoc numero elicuerunt, quam ex ullo alio numero; tortasse propterea , vel quia Sanhedrin , jussu Dei a Mole institutum, septuaginta viris constabat; vel quia o homines tempore Jacobi Patriarchi ingrelli fuerunt in gyptum: ob alterutram ex his causis procul dubio plurima multiplicanda cancellis hujus numeri incluserunt, & e contra alia ad tantum numerum non multiplicanda auxerunt,
uti ex sequentibus clare apparebit. Si quis Judaeos interroget: Quot gradus alta fuerit turris Babylonica, cum Deus confunonem linguarum introduceret ' Respondebunt fuisse altam ro gradus versus Occidentem,& totidem versus Orientem. Si pergas rogare: otiuerint architecti Respondebunt, septuaginta. Et quot fuerint Angeli, qui quodammodo ut
220쪽
De Confusione Linguarum. I 8 seauset instrumentales linguas contuderunt φ Septuaginta. Qtiot linguas singuli viri, congregati in magno Sanhedrin, calluerint y Septuaginta : & quare tot φ It omnes & singulos ex leptuaginta populis, qui secundum lententiam Judetorum o linguis loquebantur, coram ipsis venientes & litigantes audire, judicare,& abique interprete intellisere possent: si enim singuli viri illius Sanhedrin non calluillent tot linguas, quoidam per interpretem judicare debuissent; nam omnes Judaei, petentes decisionem rerum gravium , Hierosolymam ad Sanhedrin venire debuerunt 1, atqui videtur Judaeis absonum viros tam erudito S.&lapientes judicasse per interpretes, ergo singuli ex Io Viris etiam Io linguas ex lententia Judetorum calluerunt: hinc fingunt Mardochaeum ro novisse Iinguas ε, & quia Iolephus & Salomo non minori sapientia suerunt praediti, quam multi ex Sanhedrin, ideo etiam necessario odebuerunt calluisse linguas. Ob hanc mysteriorum venationem facilius & libentius concedunt divisionem populorum & confusionem linguarum esse factam in ro populos, totidemque linguas. 2. Verum quidem est, quod fuerint septu asinia Noachinepotes ; attamen inde nemo bona consequentia probabit, quod etiam totidem populi sive gentes fuerint: nam non est vero limite patrem a stio , & n atrem a fratre ita suisse tum temporis separatos, ut terra & lingua sibi invicem suerint peregrini, & Barbari: si vero pater non fecerit divertam a filio
gentem ; ergo non potuerunt tot esse gentes: nam inter roNoachi nepotes etiam decem patres numerantur, qui non vi
dentur peculiarem a filiis suis gentem constituisse & linguam diversam effecisse; si ergo decem a Tosint detrahendi manebunt tantum sexaginta, & sic sententia illa de ro populis, & de
o linguis non erit certa. Deinde e X Deut. 32.8. non clare
elicitur, quod per filios Israelis intelligantur illi ro, qui ingressi
filiat in pyptum: nam verba Prophetae constiIuit terminos gentium secundum nun rum Idisrumhrrilis, aliud sonant, iciI. Deum inter populos orbem ita distribuisse, ut Israelitis olim nascituris tantum terrarum reservaverit, aut in consilio tuo delii-