장음표시 사용
251쪽
int compositae, non adeo certum est. Etiam Salomon Iam chi, Aben Ezra, qui circa undecimum a nato Christo saxi lum vixerunt, primam linguam vocant sancta M. Communis
Doctorum lententia est hoc epitheton sanctitatis linguae primae elle datum in ipsa captivitate Babylonica, vel paulo post eandem,& quidem eum in finem, ut linguam Hebretam a lingua Chaldaica, utpote profana,& quam in captivitate Babylonica didicerant, distinguerent. Pemate lacnus olim , ut &adhuc hodie praelegitur, preces etiam eadem lingua recitantur; S2 propterea illa lingua in vel poli captivitatem Babylo nicam videtur vocata sancta. ut distingueretur a lingua Chaldaeorum, quam Judaei in captivitate Babylonica didicerant. Quod a temporibus Ezrae Legem in publicis synagogis hebraice , etiamsi eandem in tali lingua non intelligerent, pr . legerint, hoc te statur Maimonides in pandectis Juris Hebraei
de precibus & benedictione Sacerdotum cap. II. g. Io. Ubi priserea addit, quod lector publicus unum tantum versum ex lege Hebraica legerit,& tum tam diu tacuerit, utque dum interpres eundem interpretatus suisset, & tum quod iterum
lector publicus alium versum tali modo legerit, & se deinceps. Putamus igitur linguam primam vocatam fuisse lin-puam sanctum ad dili inguendum hanc linguam a lingua Chaldaica ; & nullo modo videtur vero simile, quod haec lingua
hoc epitheton sanctitatis acceperit ante captivitatem Babylonicam , quia nulli bi S. Scriptura ejus tituli mentionem facit. A captivitate igitur Babylonica utque ad hodiernum diem haec lingua prima hoc titulo i anctitatis fuit insignita, Se Prosessores, qui hanc linguam docuerunt, vocati sunt linguae sanἱla Prosessores. Hunc titulum nemo ex Doctoribus tam Iudetorum, quam Christianorum linguet S. ademit ; ted o- innes Doctores tam antiqui, quam recentes hanc linguam vocarunt sani lani, Sc procul omni dubio usque ad finem mundi eodem titulo denominabitur. vi. Quintum ultimum epitheton linguae primae est, quo
nominatur lingua Pura. Nomen hoc perquam rarum es, imo
fere inter Iudaeos obseletum ; attamen in S. Scriptura es
252쪽
De mminibus linguae primae. a Ip
usitatum scit. Zeph. 3. 9. Tum mutabo vi populis a Πῖς labium urum=re electum, Q omnes invocent ηοm M JEHOVAE, ut serviant ei humero uno; explico Π Πῆ per prerum sive eladium, quia radix 'a utrumque significat sci1. purgare . & eligori Paraphrasis Ionathae explicat Vocem per electum, Sc verso nostra Belgica per purum. De hoc titulo r. uuaritur. An per labium purum intelligatur peculiaris quaedam lingua, &. quidem Hebraicaman vero tantummodo pura professio verae religionis. Respondeo: Mihi vero simile videtur, quod hic intelligatur certa quaedam lin gua, & quidem Hebraica : hanc lententiam confirmat Aben petra ad hunc locum, qui expresse in commentariis sius Πῖπlabium purum e X ponit per linguam sanctam : etiam David Kimchi allegat in commentariis suis e X Aben Ezra halic expositionem. Abarbaniel in odmmentariis in Prophetas polleriores ad hunc locum pag. 272. etiam labium purum explicat per linguam sanctam: & scimus in explicatione verborum non facile esse recedendum a sententia Rabbinorum, nisi sussiciens ratio contrarium suadeat. Deinde Iabium purum, cujus Zephania
capite tertio si mentio, Vocatur Ies. I9. I 8. labium Canaan,
probavimus supra per labium Canaan intellisi linguam Hebraeam,& in Zephaniae loco per labium paruin intelligitur lin-ntia Canaan, quia eadem est utrobique prophetia; ergo per labium purum intelligitur lingua Hebraear Tephanias tamen non vult, quod gentes tempore NOVi Test. loquentur Iabium purum sue Hebraicum ; sed sic textus ille est exponendus, reddam in populis labium purum, hoc est , ego faciam eos loqui verba Dei, quae lingua pura, hoc est, Hebraea descripta sunt. II. Quaeritur: Quare lin sua prima vocetur labium purum φRespondeo : quia eloquia Dei sunt pura , sic ait Psalmista Psal. I 9.'. Praeceptum Dei ent Π δ purum. Atque haec hoc tempore di
a sussiciant de quinque nominibus, quibus lingua prima insignitur.
253쪽
haec sententia abliarda est propter has sequentes rationes.
r. Quia in ipsa prima principia linguae sanctae impingit;
Abram enim incipit ab aleph , estque vox composita ex patre, &'ex celso et sed ' M Hebraus in principio habet inliteram radicalem, estque vox simplex. 1. Hebraeus non potest derivari ab Abram, quia tum Α-bram, qui primus est vocatus Hebretus, a se ipso fuisset denominatus i led nihil a se ipso denominatur; non enim dicimus Ionas Ionaiis, Moses Mosans tk c. Secunda sententia defendit Hebraeos derivari a verbo transuit, & se Abram vocatus esset 8, hoc est, traUtor, quia trajecisset fluvium aliquem : led in fluvio illo assignando non
Nonnulli putant Abram vocatum esse a Cananaeis.' ira sit orent, quia quum I s. 2 ι speciali vocatione a Deo ex Mesopotamia in terram Canaan vocatus esset, trajicere debebat fluvium Euphratem. Alii e contra Hebrς os nominatos volunt Transitores, non a transitu Euphratis leda transitu Iordanis fluvii. δί sic Chaldaei Cananaeos vocassent Hebrae OS si 'e transitores, quia cum Cananaei se separarent a Chaldaeis,&. in Canaan migrarent, Iordanem transibant. Denique nonnulli, rejectis his duobus fluviis, tertium excogitarunt icit. Tigrinι, a cujus transitu Hebraeos dictos volunt; quia Arphaciad filius Schem cum aliis fluvium Tigrim
versus Occidentem transivit. Primi authores hujus lententi et videntur esse I. XX Interpretes, quia Genes I . transtulerunt per ωερατην transtorem. Sed haec sententia etiam rejicitur propter has sequentes rationes. i. Quia nomina populorum in Iod desinentia sunt Patronymica vel Gentilia : ut, Iudaeus, Amalchita; ergo nomen Ilebraei non est desumptum a transitu alicii ius fluvii; quia nomen desumptum ab actione aliqua non est Patronymicum aut Gentile. Praeterea si a transitu fluvii derivaretur, tum non haberet hanc formam; ted Abram potius vocatus
fuisset Γν in Participio, Ve M transieras. 2. Quia
254쪽
De Nominibus linguae primae. 2o
r. Quia nullo modo videtur veros mile populum tam sanamim,&. ita semper in Veteri Test . a Deo dilectum nomen accepisse a transitu alicujus fluvii ; nam transitus alicujus fluvii non est restanti momenti, ut inde tota illa gens tam longo
3. Populus Hebraeus etiam Videtur Vocatus a patre suo se- tundum morem aliorum populorum, quorum mentio fit in Veteri Test . qui denominati sunt a patribus suis : ex. gr. Ammonitae ab Ammon, Moabitae a Moab,&c. Elt etiam contra morem aliarum linguarum , in quibus nomina populorum nunquam desumuntur ab actione quadam transitoria :led semper a Patribus, Vel a terra quam inhabitant, e X. gr. Galli, Angli, Hispani, Germani&c. sic denominantur, quia ex GaIlia, Anglia, Hispania, vel Germania sunt oriundi: sic etiam in lingua Hebraea a 'ptius nomen habet a terra AEgypti; ergo nomen Hebraei non derivatur a δ' transit. Sed objiciet non nemo : quod nomen Hebraei videatur derivari a verbo transtrit; quia in omnibus Lexicis Hebraicis, ut & in Lexico Buxtorsi nomen ' Hebraei collocatur sub mtanquam radice sua. Festondeo: Verum quidem est, nomen derivatur a Radice transirit, sed rem Ole, non proxime : hic vero movetur quaestio, unde nomen proxime immediate derivetur φ Nos negamus proxime derivari a ' Vtransiit.
Tertia sententia arbitratur quod nomen IIebrai sit desum ptum a Nς trans per compendium pro Y trans fluxium,noc est, tranfluvialis ; quia Ios 2ς. 3. dicitur, Et accepi patrem xen rum Abrahamum YE Npq e trans fluvium ; Abrahamus erso hoc nomen accepisset a terra, in qua natus aut educatus fuit, aut in qua diu habitavit; haec terra sita suit in Meth potamia trans fluvium,& Abraham, postquam cum suis ex Melopotamia, sita trans fluvium Euphratem rejectu terrae Canaan, migrasset in Cananiam, vocatus fuisset, concile pro 'T1 ' ) nomine delumpto a terra nativitatis. Haec etymologia majorem speciem veritatis habet, quam ulla ex praecedentibus : nam non est praeter morem nominare populum a
255쪽
terra, in qua natus vel educatus est : Deinde tales etymolo giet iunt etiam frequentes in aliis linguis, sic quidam denominantur Transmarini, Transalpini, Traia lylvani &c. Attamen haec sententia nobis non plane arridet propter has ratio
i. Quia nullibi in S. Scriptura IV sumitur pro ergo ' non videtur idem esse, qui Trans fluvialis: si unicum exemplum posset proferri, in quo sumeretur pro tum sententia haec haberet majorem speciem veritatisssed nullum tale exemplum potest in medium proferri. r. Moses nullibi Abrahami patriam Vocavit transfluvium,dicitur quidem Ios et . quod patres Abrahami habita verint, )ῖyp trans fluvium, &. quod Deus Abrahamum inde vocaverit ; attamen illa terra vocata Pria interamnis, si ve Mesopotamia, nunquam a Mose nominatur '; ergo Abrahamus inde non videtur nominatus. 3. Si hoc nomen desumptum esset a terra, erso omnibus filiis Heberi convenitet ; quia omnes e X regionibus, transfluvium Euphratem sitis, nati iunt: sed non Iesimus, quod ullis hoc nomen sit datum praeter quosdam, qui ex Abran amilinea descenderunt, ejulque fidem & professionem sequuti sunt, etiams etiam trans fluvium habitaverint: ergo nomen hoc videtur respicere populum, S non terram. Hoc confirmat Ionas; nam rogantibuβ OX quonam populo esset, re spondit cap. r. 9. Bebraus sum. His tribus superioribus sententiis rejectis superest quarta, statuens nomen Hebrari derivari 'π Hibero filio Schemi, cujus mentio fit Genesio. 2I. ubi Schem vocatur pater omnium flιorum Heber. Est igitur secundum hanc quartam lententiam nomen Ρatronymicum deductum a patre Heber: hcc ultima sententia a nobis etiam approbatur propter has tequentes
I. Quia tales locutiones sunt frequentes in Sacris literis, sic per filas Israel intelliguntur Israelitae, per filios Imi e Judaei, sic etiam per filios Heber denotantur Hebraei. a. Num. 24. 24. Posteri Heber nomine primi patris Heber
256쪽
De mminibus linguae primae. asp
nominantun, mutato nomine Proprio in Patronymicum ttextus sic ait, Et ligent ligent Heber, sicut hic per A si urintelliguntur filii Assur, hoc est, Assyrii, sic etiam per Heber denotari debent filii Heber, hoc est, Hebraei; ergo nomen
Hebraei derivatur ab Heber : hanc e plicationem etiam conia firmat verso Graeca, quae Vulgo Vocatur LXX Interpretum. ;
illa enim explicat Heber per Uctaeis Hebraeos: Sc Paraphrasis, quae Ionathae adscribitur, exponit Vocem Heber per flios IIe
Nomen IIebrai non est delumptum a Terra, ut jam probavimus ; nec ab Urbe quadam, erso derivatur ab Authore sive primo patre : ratio haec est, quia nomina Hebraica Gentilia Sc Patronymica, in Iod desinentia, a nullis aliis desumuniatur, quam ab his supradictis: ergo remotis illis antecedentibus necessario tequitur nomen Hebraei delumptum esse ab
Sed objiciet aliquis ; si Hebraei deriventur ab Hebero, ergo omnes posteri Heberi scit . filii Keturae: filii Esau , aliique e tiam vocati fuissent Hebraei : sed falsum est consequens; nam nullibi legimus filios Esau, aliosque fuisse vocatos Hebraeos.
Restondeo: si nomen Hebraei tantum esset nomen gentile , denotans tantummodo descensum & generationem naturalem, argumentum procederet: sed quia noc nomen postea etiam,& quidem praecipue, tansivit in nomen prosellionis & religionis.& illi solummodo Hebreti vocati sint, quilinguam, doctrinam, religionem & pietatem Heberi retinuerunt;ideo argumentum non procedit, e X. gr. Jonas interrogatus de quonam populo esset, responditHebraeussum,& immediate majoris explicationis ergo addit, IEHovΑΜ .Deam calorum timeo. Hinc est, quod AEgyptii noluerint edere cum Hebraeis, non quia ex Melopotamia vel simpliciter ab Hebero descenderant ; sed quia diversam religionem profitebantur, quum Hebraei jumenta illa, quae Abgyptii venerabantur, comederint. Nomen igitur Hebraei non tam denotat generationem naturalem, quam quidem eandem protessionem & veram religionem, quam Heber prosessus fuit. Ex his omnibus appa- Dd ret
257쪽
ret nomen Hebraea linguae deriVari ab Hebero, & quidem eum in finem, quia illa lingua tempore confusionis in ipsius fami lia suit conservata. Atque haec dicta sussiciant de primo lina
guae primae nomine: qui plura eupit, adeat Doctis Buxt. in dis. suis, qui multis testimoniis tum Judaeorum, tum etiam Chri stianorum hanc sententiam confirmat. ira. Alterum primς linguet nomen est, quod ium: Iudaea silve Iudaica vocetur : de hoc nomine hae sequentes quaestiones moveri possunt. 1. Qitaritur: Unde η' Iudaea derivetur ' Respondeor Iuca
descendit a Iudaeis, & Iudaia Iuda quarto filio Iacobi Patriarchae, de Iuda a verbo Hiphil ' confessus est, laudarit, quasi celebrationis lim, quia mater a partu Deum celebravit; sic ipsa hu ius nominis rationem dat Gen. 29. 33. Et dixit Lea celebrabo lac vice IEHovΑΜ, idcirco vocavit ejus nomen Iehudam. Quod
Iudaei deriventur a Iuda, hoc et igna apparet ex Psa 6. r. ubi per i R nomen proprium intelliguntur Iudaei. sive posteri Iudae. a
II. Quaeritur: Quando nomen inceperit innotes,core
Respondeo r. Nomen Iudaeorum plane fuit ignotum ad illud usque tempus, quo posteri Jacobi fuerunt in regimine Areligione conjuncti. a. Quum tempore Re habeami filii Salomonis decem tribus ab iplo discederent, & duae tantum tribus scit. Iudae &Benjamin ipsi adhaererent, non tamen legimus eo tempore posteros Iacobi vocatos fuisse Iudaeos: sed docem abscissae tribus vocantur domus Israel ; & duae tribus, Davidis domui adhaerentes, vocantur VJ Wῆ domus Iehuda. 3. Postquam decem tribus a Salmane lare Assyriorum Rege in Assyriam & Mediam traniportatae fuerunt, posteri Jacobi, ex Iuda descendentes, primὸ vocati sunt Iudai. Deinde quoniam tribus Benjamin unum cum tribu Judae regnum 1aciebat, ideo etiam Benjamitae nomine Judaeorum suerunt insigniti: hoc ita esse probatur ex m. a. s. ubi Mordechai vocatur rir Iudam, qui tamen suit ex tribu Benjamin ;
258쪽
De Ndminibus Iinguae primae. a II
min; nam additur ' α vir Iemini, hoc est, Benjanuta. Denique omnes posteri Iacobi, e X omnibus tribubus descendentates, postea vocati fuerunt generali nomine Iussiet: hanc consueta tudinem Paraphrastet Chaldaei ut plurimum observarunt: nam illi nomen Hebrai sere semper, praeterquam in libro Geneseos, transtulerunt per Iudarem eXemplum occurrit Iou. I. p. tibi verba Hebraeus sum, Paraphrastes transfert per 'n: Iehudavisum. Similiter per Hebretos in Veteri Test. denotan . tur omnes posteri Jacobi: sic etiam hoc tempore omnes posteri Patriarchae Iacobi generali nomine vocantur Iudai. Post deportationem ergo decem tribuum nomen Iudai demum in
Sed objiciet aliquis, quod et Reg. 16. 6. fiat mentio Iudeorum; nam in textu S. dicitur, Re in expulit Iudaeos, cum demum in capite sequenti fiat mentio deportationis factae per Regem Assyriorum: ergo ante illam deportationem nomen Iudaei tu it notum. R pondeo: Hic est anticipatio, quae sepissime in S. Scriptura usurpatur. Deinde liber ille Regum demum post transportationem decem tribuum conscriptus est clim modo
posteri Jacobi vocarentur Iudaei & textus dicit, quod Reginexpulerit eos, qui tum, cum liber conscriberetur, vocabantur Iudaei. Hanc lententiam confirmat Elias Levita in Thisbi in voce 'ad' ubi dicit :--ἔ-p o v padi i p a regna ου, Non invenitur in Bibliis, quod Hebraei vocentur Iudaei, nisi ab eo tempore, quo decem tribus abducta fuerunt in captivitatem. Jam satis innotescit, quando Hebraei vocati sunt Iudaei; sedati eodem illo tempore etiam lingua Hebraea vocata fuerit Iudaea, non adeo clarum est: saltem et Reg. 38. 26. & Ies. 36. ii. fit mentio linguae Π' Iudaicae, quando Hishiae ministri Rabsalii dicebant, ne alloquitor nos Iudaic , id est, hebraice, &hoc colloquium dicitur institutum annis I 23. ante captivitatem Babylonicam: ergo ad minimum illo tempore lingua Hebraea vocata suit Iudaica. o. Quaritvr: An nomen Iudaei sit tantummodo nomen generationis naturalis ; an vero etiam professionis φ Respondeo: AT pos . nam si tantum denotaret generationem naturalem, D d r tum
259쪽
tum nemo posset feri Judaeus; sed ina 8. I . legimtis quod Multi ex populis rerrae factsnt Iudai, non per generationem; sed ideo dicuntur factiJudaei, quia fidem Judaeorum proseisi fuermi: Paraphrastes exponit hoc verbum o v Iudai factisum per l'V33 ct proselyti fatili sunt. Ex his manifestum est, quod nomen Iudai praeter generationem naturalem etiam significet professionem religionis Iudaicae. rv. Tertium nomen primae lingue est, quod Canaraa nominetur; ejus fit mentio Ies I9. I 8. ubi te Xtus sacer ait: Tempore illo erunt quinque civitates in rerra AEgypti loquentes DBP Iabium, id est, linguam Canaan.
Hinc stilaritur: Quare haec lingua prima vocetur lingua Canaan φ Resipondeo. r. Non vocatur ideo lingua Canaan, quia Cana nitar sive posteri Canaan ea fuerunt usi ; nam Canaan fuit maledictus , & cum aliis etiam author aedificationis molis Babylonicae, & propterea ipse, & posteri ejus participes suerunt confusionis linguarum e & per consequens,cum hic per linguam Canaan intelIigatur lingua He brsa, qua Cananitae non fuerunt usi ; ergo haec tingua, cujus
Iesaias facit mentionem, non Vocatur Canaan, quia Cananitar ea fuerunt usi, cum incolae Canaan aliam linguam, natam ex confusione, usurpaverint tr. Nullibi in S. Scriptura legimus, quod lingua Cananetorum tum vocata suerit Cananaa, cum Cananeti adhuc terram Canaan habitantibus inter illos Hebretis) postiderent, sed postquam diu pulsi fuissent Cananti, tum demum hec lingua nomine Canaan fuit insignita. 3. Per linguam Canaan intelligitur ipsissima lingua He-hraea; sed voeatur Canaan, quia Iudeti, expulsis Cananaeis,
terram Canaan Inhabitabant ; non Vero quia Cananaei lingua Hebraea fuerunt usi. Sunt nonnulli, qui statuunt lin- uam Hebraeam etiam Vocari Canan gam, quia Hebraeae varae erat assinis a sed illam sententiam supra refutavimus. Sed rogabit nonnemo: Aia ergo Iesaias praedicit AEgyptios tempore gratiae loquuturos esse hebraice ' Respondeo: In an
260쪽
De Nominibus linguae primae. 2 r snotationibus versionis Belgicae sic labium Cinaan, cujus Jelaias facit mentionem, explicatur : a 3pm.loquentur de verbo Dei, quod lingua C inaan, id eIL IIebra .i cosscriptu vi est. Valabius vero paulo aliter exponit: Tabro Canaan, quoi Scriptura diceret tempore gratiae erit tantum conmiercii Iudais cum a Pptus, ut multa urbes A E-npti sint loquutura sermone Hebraeo. v. Sequitur nunc quartum nomen, quo lingua prima vocatur Lingua Sancta. Iudaei hodierni vix ullo alio nomine linguam primam indigitant, quam hoc nomine. Hebraei hebraice vocant hanc linguam lJ VJ linguam sanct trais , vel
3- Quaeritur: Ob quam causam lingua prima a Judaeis vocetur lingua sancta P Respondeo: Author es in assignandi caula, ob quam haec lingua vocetur Sancta, non comeniunt. r. Quidam ajunt, quod haec lingua prima vocetur Sancta, quia Deus, qui est Sanctus, hujus linguae aut hor est ;Deus enim linguam Hebraeam Adamo instillavit, & quia opus ali quando nomen accipit ab authore, ideo putant hanc linguam vocari sanctam, quia Deus sanctissimns hanc linguam creavit. Sed haec sententia rejicitur ; nam sic omnia Dei opera possent Vocari lancta, quia Deus omnium operum author est , dc sic DIi linguet Hebret et hoc epitheton sanctitatis non competeret. Alii rejecta hac sententia statuunt linguam primam etiam ab Authore vocari sanctam, sed tum Sarctum explicant per incorruptibilem & aeternam, quia sicut Deus, qui est author hujus linguti est aeternus, sic etiam lis clingua est aeterna,& in aeter nummansura. Sed nec haec sententia placet, quia tum potius Ilingua prima esset Vocanda lingua atmia, quam sancta.
sanctitatis coronant, scit. ob summam ejus perfectionem, quae consistit in emphasi verborum , qu1 Verba exprimunt naturam & proprietatem rerum e e X. gr. 'r Eva nomen acceptu ab effectu, quia fuit vivificatrix & mater omnium viventium. Verum enim vero essicacia significationum dat huic linguae qui
dem excellentiam quandarn, sed non acquirit ipsi titulum sanctitatis.