장음표시 사용
271쪽
putaret sub Lined debere scribi Scheνa, prout alias tredecim uicibus scripta invenitur. Sic Iona t.6. occurrit verbum.- PAo appropinquavit : Mamrethae annotant illud verbum quinquies inveniri lcriptum cum Patach.in fisae. Plurima talia exempla cuivis Biblia tantum aperienti & inlpicienti oceur rent. Hae notae circa vocales non tantum Mai rei his Tyberientibus, sed etiam ipsi Prophetae Eetret adscribi possunt: nam liae notae plurimum iaciunt ad conteruandam S. Scripturam; sed Eretas muItum deludavit in restitutione Sc contervatione S. Scripturae, & propterea non est absurdum multas similes
notas circa vocales esse obtervatas & annotatas ab Ezra. Posteriores Ma rethae notas obtervatas ab Ezra retinuerunt, Malias de novo excogitarunt; attamen praecipuam Maserae partem non conFoluerunt. iv. Tertio, Maseret hae etiam diligentem rationem habuerunt accensuum : nam quoties alicubi vox aliqua accentu non communi notaretur, eum accentum annotarunt, dc monuerunt talem accentum illo in loco requiri , etiamsi talis vox tali accentu communiter non notetur zex. gr. Nomen ly filius cum accentu tonico semper habet me, sed ante habet Sargol; haec est communis regula : sed Maiora annotavit septies vocem ly notari cum SVοι dc accentu tonico, Sc quater cnm Tetere ante Ma haph. Sic Iona 1. 3. Oecurrit verbum, 'N cum accentu in ultima syllabae Matara parva in margine annotat hoc verbum Undecies in. Bibliis inveniri cum accentu hoc est , in ultima lyllaba. Has & similes multas observationes circa accentus Observarunt Ma restae posteriores, si nempe detendamus Ezram dc viros Synagoget magnae esse punctorum Vocalium Sc accentuum primosiauthor es ; sed si dicamus ipsos Authores librorum esse simul inventores punctorum, tum commode defendere possumus, Erram & viros Synagogae magal esse praecipuos authores hujus partis Masorseritiae Vertatur circa Vocales & ae centus. v. Quarto, Masore thet etiam attenderunt ad integras voces constantes. consonandibus & Vocalibus, & quidem diversis
272쪽
i. Masoret hae annotarunt Voces plenas, hoe est, scriptas cum literis quibusdam quiescentibus: Masora utitur illic voce plera, privis de vocibus, in quibus literae risu & Iba quiescentes edi pressae sunt, ubi non semper exprimi solent: nam Masoret hae ad omnes voces plene, vel etiam deiective scriptas non statim notas luas adjecerunt sed praecipue ad eas, quae ex communi suo usu scribuntur plene, &rar b deiectivὲ;&e contra ad eas etiam reipe erunt, quae communi ter desective scribuntur, & nonnunquam plene : & quandri voces plene scriptae raro Occurrunt, tunc annotarunt loca, in quibus voces illae plene occurrunt, & quidem propterea , Ut genuina vocum scriptio temper conser Varetur : e X. gr. Malor a Gen. I. I 2. notat Verbum 'o protulit bis inveniri plenectim inu in medio, quae litera Vau semel abesse debet secuniadum Masoram. Sic I ct formavit Gen. 2. 7. semel scribitur plene cum duplici Iod, quum alias unum Iod in hoc verbo semper absit. Secundo, Maseret hae utuntur hac voce de litera IIe paragogica, addita secundae personae Praeteriti, & Afixo ejusdem personae M. Prioris exemplum occurrit Psal. 3I. 6. in verbo Y' y redemisti: hoc verbum vocatur plenum , quia in fine adlita est litera He, quae litera illaeso verbo posset abesse. Posterioris exemplum est Gen. 27. I. in verbo , ct benedicam tibi: ad hoc verbum Masora in externo latere annotat illud non amplius inveniri pleηὲ cum He in Assivo M. 2. Maserethae considerarunt voces desectivas , hoc
est, scriptas sine literis quiescentibus Iod, Pau, Alepi , vel etiam sine finali Ee: hae literae in aliis locis S. Scripturae communiter illis vocibus adscribi solent, & quando illae literae in quibusdam vocibus expresset non lunt, tum illae voces Vocantur desectiva; quia non habent illam literam quiescentem e X preia fiam, quam alias communiter habere solent : singularum literarum desectivarum dabo unicum exemplum, in quo una ex literis quiescentibus deest , quae aliis in locis addi ibi et rEX. gr. Iona I. I. occurrit o projecerunt: Masora parva notat ad hoc verbum non amplius se defectivum, scit . cuin
273쪽
desectu mante Lamed : nam secundum regulam generalem ibi requiritur Iod, quia est in Conjugatione Niphil. Exemplum deficientis literae Vau occurrit Iona 2. 3. in verbo circumsessit me: Masora ad hoc verbum notat illud novies deis sective inveniri, scit. cum desectu literae Vau in medio , quae litera Vau alias addi solet. Et Levit. II. I I. invenitur verbummo inveni pro 'r in margine scribitur deficit alaph ;
nam secundum regulas communes deberet in medio expriami litera AIeph. Denique Ruth. I. y. est verbum .pπὶ ct invenite: ad hoc verbum Masora parva notat non amplius esse
defempum, scit . eum desectu literae ne in fine , quae Iitera alias semper ibi adscribi solet.
3. Maserethae etiam considerarunt situm&IOcum muItarum vocum, an eae essent in principio, medio , vel fine versuum: singularum dabo unicum exemplum; verbi gratia Iona I. I. occurrit verbum p δεπge in principio illius versus: Maseranotat hoc verbum novies inveniri in principio versus r Deinde Gen. 6. . in medio Versu habentur hae voces postea: Masora parva notat has Voces ita conjunctas ter in me cito versu inveniri. Denique Gen. I. r. versus ille primus finitur voce fit terra : Masora marginalis scribit ad hanc voce
has literas lit, ', pro p) p- , hoc est , ter inveniri in fine
. Masoret hae etiam rationem habuerunt significationum in talibus vocibus, in quibus ambiguitas esse potuit e ex. gr.
Gen. 26. I 2. Malora notat ad nomen , quod communiter significat portiis, tantum hoc in loco significare menseras, nec amplius in tali significatione in Bibliis occurrere: hoe exprimit vocibus non amplius extat in hac significatione rhanc crisin observarunt Malore thet propterea, ne aliquis sorte aliam significationem iIli voci assingeret. s. Maseret hae etiam notas luas addiderunt ad voces, quibus adscribi solet putantur , quas aliter scribendas vel punctandas esse nonnulli putare possent, vel quia in aliis locis ita scribi solent, vel quia regulae Syntaxeos, vel Grammaticae aliam scriptio nem requirunt: ex. gr. Gen. I9. 23. inveniuntur Diqiligod by Corale
274쪽
De Massona. 2 apniuntur haec Verba ρι prodibat: secundum regulas Syntaxeos deberet esse ' Genere fam. quia sol ut plurimum Genere Foem. usurpatur I ut Exod. 22.3.'im' oriatu, fuit sol &c. Malara parva notat ad hoc Verbum nici. . v. b 'atria putantur legi debere Gen. Foem. Maloret hae addiderunt hanc notam, ut lector certus esset hanc lectionem verbi di s Cenere Malc. etiamsi sit contra regulas Syntaxeos, esse nihilominus veram, & propterea illud Verbum Malc. a nemine ingenus see min. esse mutandum. 6. Maloret hae etiam sub censuram re Vocarunt Istructur. iis quarundam vocum, quae non lecundum communem modum cum aliis vocibus, vel cum literis servilibus construuntur :primis varietatis occurrit e Xemplum et Reg. 2 o. Is . ubi occurrith e verborum constructio Q ''π ct auscultavit eis: Masora magna observat hanc structuram esse contra communem regulam ; nam communiter verbum νῖ significans auscultare conjungitur cum prie positione ideoque eadem Malo. ra annotat ad hanc structuram , a, ua,nrnu li:, ba i ς
hoc verbum in hac significatione requirere ,9, sed excipi duodecim loca quae ibi adseruntur ) in quibus hoc verbum construitur cum pret positione v. Mcires: Maseret hae in- conluetam structuram verbi cum literis servilibus considerarunt; ex. gr. Gen. 2. I 6. ad Verbum T ' i ct accipiat notatur .hri , non amplius extare raphatulv, hoc est, lene, scd. cum Sche va1ub Vati, & sine Dagesib post Uau; aliter enim semper scribitur ΠLL cum Paracla lub Vatiaequente Dagesch. 7. Maloret hae etiam, ne aliquis voces aliquas adderet, Vel
etiam demeret, infinitas tere Voces numerarunt: e X. gr. Ioms 2. 6. Maiora magna annotat ad capsti meo eam vocem quater
inveniri in Bibliis. Sic p. 3. vers. 6. ad verbum Γῆ l Masora
notat novies hoc verbum occurrere. Aliquando libros vel Veter Is T. partes addiderunt, in quibus hae voces inveniuntur. 8. Malor et hae in Veteri T. attenderunt ad .luindecim Voces superne uno Vel pluribus punctis notatas , adeo ut ex his Observationibus clarum fiat eos etiam minima, quae in Bibliis occurrunt, considerasse,&. inter illa minima sunt hae quinde
275쪽
cim voces put latae, quarum decem in Lege Occurrunt, quatuor in Prophetis, & una in Hagiographis r haec puncta nec vocales sunt, nec accentus, & tamen puncta illa passinari ac si vocales essent, inveniuntur illis quindecim vocibus superne adscripta. Judaei antiqui Varia mysteria excogitarunt, quae putarunt per illa puncta fuisse denotata. Haec omnia loca ad- ieruntur a Cl. Buxtorsio in Taber. cap. I . ct in Thes Gramm. cap. e. Nos breviter voces punctis illis coronatas hic dabimus, & s-mul loca addemus, in quibus hae voces punctatae inveniuntur. I. ct inter te, Gen. I 6. s. Punctum est supra literani Iod posteriorem : Masor et hae putarunt literam Iod non frustra esse additam, quia haec VOX in tota Lege ita pleno, cimi triera Iod notata non amplius invenitur, ideoque Maiora hanc vocem annotavit, & de ea ita di Xit ni mi , n m M'na by rivr v
eu unum ex decem punctatis in Lege, o quatreor in Prophetis , ct uno in Isagiographis. 2. Τ' ad eum, Gen. I 8. 9. In hac voce tres literae
sunt punctatae, scit. Aleph, Jod, & u. y. ct cum sum geret illa, Gen. I9. 33. In margine annotat matbra pun clum ess supra Vau. rej ct Uuratus eii eum, Gen. 33 4. In hac
voce quatuor literae punctatae lunt. S. D Gen.37. ra. Malora addit, n inanimo mi se Vm ex quindecim punctatis in Lege. Vel Maiora hic hallucinatur ; vel est vitium Typogra hi; nam Masora aliis in locis constanter ait esse tantum decemvcces punctatas in Lege : vel pro P da in est lubstituendum pa in Scriptura. 6. PF Τ ct Aharon, Num. 3. 39. omnes literae hujus vocis sunt puncta tet. 7. 'r' longinqua Νum. 2. IoMasora notat by ma, es super Be. 8. 'πη' quod
Num. 2Iia 'O. Haec Vox duobus punctis notata est. 9.ct decimam, Num. 29. Iy. Haec Vox non invenitur punctata in
Bibliis ; fortasse ex incuria Typographorum illud punctum
omissum est: nam Masora notat hanc vocem etiam esse punctandam. I o. Nobu ct liberis nostris, Deut 2ν- 27. Hae voces tot variis punctis in Scriptura coronantur. Hic jam est
finis decem vocum punctatarum in Lege, sequuntur jam reliqua
276쪽
Iiquae quinque, scit. Ir. egressus est a Sam. 1'. 2 . Omnes literi hujus vocis sunt punctati : Maiora notat quatuor voces punctatas iuveniri in Prophetis. 32 .. 'P Us . IV. U..y. Litera He est punctata. 33. templi, E ecb. - . 2o. Qua tuor puncta sunt scripta supra hanc vocem. r . man Π, an
gulata Ezech. 6. 22. Hae quatuor Voces punctatae occurrunt
in Prophetis. Ultima & is invenitur in Psas. a . I 3. invocent , haec unica vox tantum est punctata in Hagiographis. De his supra allegatis Vocibus punctatis primo q ritur: Ait illa puncta vocibus illis quindecim sint adscripta ab ipsis Authoribus librorum y Restondeo. Mihi non videtur verosimi te iis c puncta esse adscripta ab ipsis Authoribus librorum: sed puto ea vel calu in textum irrepsisse tuter tempora Ezrae. dc consectum Talmud ; vel arbitror eadem certo consilio a quibusdam Judaeis iisdem illis temporibus esse addita,& quidem eum in finem, ut efficta quaedam mysteria e X textu elicerent. Mihi videtur vero simile posterioresMasoret has invenisse haec puncta vocibus superne adscripta, qui propterea noluerunt aliquid in illis mutare ; sed cogitarunt esse addita vel ab ipsis librorum Authoribus ε, vel ab Ezra Propheta ad denotanda quaedam mysteria , in quibus essingendis jam non conveniunt, vel olim con Venerunt.
Secundo qMy-: Si haecpuncta non adescripta sint ab ipsis Authoribus librorum : Quando igitur illa in textum Hebretum irrepserunt. Restondeo: Tempus praecisum , quo haec puncta sunt adscripta, nobis ignotum e st ; ast certissimum est,hse puncta textui esse adlcripta ante confectum Thalmia :ratio probationis haec est, quia in Thalmude horum punctorum fit mentio; sic in Tractatu Beracboth cap. r. fol. recto 4. fit mentio vocis punctatae,& sic in aliis locis etiam alleg n- rur aliae voces punctatae: hinc elicimus hoc consectarium ergo Maserethae Tyberientes non sunt authores illorum punctorum, quia Naso reth et post consectum Thalmud vixerunt,&per consequens non sunt authores totius Masoraes sed
hic postea adhuc clarius probabimus. Fs 3 vr. Quinto
277쪽
ur. Quintὸ, Masore thae etiam occupati suerunt circa versis, dc quidem variis modis. I. Eoidem numerarunt, prιmo in singulis libris totius S. Scripturae: e X. gr. in Genesi sunt Vertus 13A . In Io sua vero continentur verius 'hi, 616. Et in Psalmis 2127. Hic numerus in fine singulorum illorum librorum expressus est. Ego hic brevitatis caula literas numerales tantummodo profero . sed in Bibliis Hebraicis etiam hic numerus versuum singulorum librorum Vocibus Hebraicis plene exprimitur: ex. gr. post Genesin haec Verba habentur e ct
hoc est, numerus versuum librι Genestas, nulla, o quingenti, o triinta qnatuor, ignum ipse rum est is 3 . Eodem modo numerus versuum in fine aliorum librorum exprimitur. Secundo, Masoret hae numerarunt versus in singulis lectionibus majoribus Pentateuchi , quae per tres literas Samech vel Pedistinguuntur. Sic prima sectio Geneseos a principio libri usque
ad 9. versum capitis 6. Vocata Beresibit comprehendit versus' ,- r 6. & sic in omnibus sectionibus versus numerati sunt. Numerus versuum post singulas sectiones in Bibliis Buxtorsi est expressus tum literis numeralibus, tum etiam nominiabus propriis in se continentibus totidem versus, e X. gr. post primam sectionem Geneseos habentur hae Voces n x L , 'opis in ' hoc est, I 6. sin ia, Iebis a. Haec duo nomina propi ia memoriae caula adduntur , quia in singulis illis etiam
idem numerus continetur, si singulorum nominum propriorum literae in numerum resolvantur. Idem exercitii causa tentari potest in singulis sectionibus. Tertio, Maloret hae etiam numerarunt medium versum singulorum librorum per
totum Vetus T. e X.. gr. In Genesi versus medius continetur capite 27. Persu o. 8c Il margine annotatur 'B 'In
hoc est, Versus ille, qui incipit a voce ct supra, est medium liabri in νergibus. Hic medius versus etiam solet exprimi in fine nonnullorum librorum i sie in fine Geneseos ad indicandum versum medium illitis libri seribuntur licv. voces 'DΠ r m M o medium ejus libri est, ct supragladium tuum rires , hoc est,
278쪽
medius versus incipit ab illis vocibus. Sic etiam medius versus in Exodo est capite et r. versu 28. incipiente ab his vocibus
, pn to iam n Iudicibus non maledices. In Jostia vero capite ro. r. 8.est medius versus illius libri, & sic deinceps. Quarto, Masoret hae etiam supputarunt verius multorum librorum simul, sic in toto Pentateucho sunt 38 s verius ; sed hic numerus male
est expressus in hodiernis Bibliis Hebraicis , in quibus loco
hujus veri numeri dicuntur in toto Pentateucho esse versus Num D mim O'ON Pπ , hoc est, set s. Si omnes versus totius Veteris T. multiplicentur, erunt in universum 23ro 6 versus in toto Veteri T. Hunc laborem Malore thae sulce perunt eum in finem, ne aliquis lacrilegas suas manus in S. Scri-
Ituram injicere posset, interponendo, vel ejiciendo hic vel a-
ibi versum aliquem. II. Masor et hae considerarunt Versus secundum varias asefectiones in vocibus, & literis. Primo considerarunt in versibus Voces, sic Iona 3. . occurrunt in versu haec verba 'an' Masora notat inveniri u p., ct ambo : decem versu , in quorum sinsulis haec duo verba Hebraica inveniuntur. Sic in eodem libro capite I. versus. sunt tres voces PRPη , Ma ra ad hune versum notat inveniri sex versus, in quorum singulis tales tres Voces tali ordine occurruntian Secundo, Maso rethae considerarunt versus secundum literas, hoc est, anno in tarunt primas & ultimas literas versuum, etiam literas multorum versuum numerarunt, & sic deinceps: haec omnia clara fient ex exemplis sequentibus : ex. gr. annotarunt quondam versus, in quibus literam initialem & finalem considerarunt ; sic dantur undecim versus, quorum prima & ultima litera est Nun. Aliquando tantum annotarunt initialem , vel finalem literam in versibus: ex. gr. In Lege sunt duo vertus, qui incipiunt a litera Samech scit. Exod. 32. 8. & Num I . Iy. sic etiam in Lege, hi c est , Pentateucho dantur duo versus, quorum omnes Sc singulae voces exeunt in Mem ; prior locus invenitur Genes. 32. i . In hoc versu sunt octo voces desinentes in Mem ; posterior locus est Num. 29. 33. in quo lunt septem voces similiter in Mem desinentes. Nonnunquam nil
279쪽
merarunt literas in versibus: e X. gr. Occurrunt tres versus, in
quorum singulis sunt octuaginta literae , ex illis unus est Nunti 36. 8. qui incipit a Vocibus i. Sic in Veteri T. inveniuntur viginti sex Vertus, in quorum singulis o innes li-ietae Alphabethi extant, & inter hos viginti lex verius est unus, qui praeter omnes Alphabethi literas etiam quinque finales comprehendit, scit. Zeph. 3. 8. III. Maloret hae etiam observarunt hiatus sive statia uacua quae in multis versibus inveniuntur ; iuntque M. sive 28 versus, in quorum medio relinquitur spatium vacuum , quia in illo spatio subintelliguntur quaedam Verba, sine quibus lenius est imperfectus: Primus Vertus Occurrit Gen. 4. 8. ubi textus Hebraeus ait, Et locutus est Nain cum Abrie fratre suo ; post ha everba relinquitur in textu Hebraeo spatium vacuum, in quo spatio aliquando stellula notatur: hoc spatium textus Samaritanus, & textus Graecus lupplent Vocibus Eamus in agrum: intextu Hebreto post hiatum haec te qHuntur verba, ctfactum escum essent in agro, si spatium illud non sti pleatur vocibus lub- intellectis, lentus erit impersectus ; quis enim est lenius φ Et Tain locutus es cum Abrie, ct factum est cum sent in agro ued si voces eamus in agrum.subintelligantur, lentus erit, ut putant Judaei,
multo perfectior, scit . sic, ct Kain locutus est cum Abese fratre suri
eamus in agrum, ofactum sit cum essent in agro &c. Malore thae considerarunt& numerarunt omnes illos versus , in quibus sensus ita est ellypticus : ideo Masora ad hunc locum in margine ait Hidia uia ,pda 3N, M sunt-τersita definentes in medio versu scit. quoad lentum : sed Gen. 3 S. I. ubi etiam hiatus in medio versu invenitur, dicitur, quod tantum sint 2s tales versus ; fortasse hic, vel Genestos quarto capite est vitium Τ3pagraphi. Tertius versus est Num. 2 p. versu ultimo , qui vertiis in nonnullis Bibliis Hebraicis non finitur accentu Sillusita sed tantum accentu Athach, qui solet esse in medio versu, & caput vigesimum quintum incipit β medio Versu capitis praecedentis. Verba versus ultimi sunt, ct fuit post plagam: post hcc incipit caput is his verbis c ixit JEHovΑ M dcc. Quartus versus est Deut. r. 8. ubi etiam tale spatium relinquitur: hi qua-
280쪽
tuor versus in Lege annotantur a Masore this. Reliqua loca
sunt, Ios . I. & ωρ. 8. 2q. Illic. 2. I. & I Sam. I . II. & Ver sibus ro. &37. Etiam cap. I 6. I 2. Ela cap. I9.2I. nec non cap. 23. 2. & versu II. Adhuc a Sam. s. 2. & versu is . Etiam cap. 7. . Et cap. 24. II Praeterea I Reg. I 3. Zo. & 2 RU' I. II. Iesu. 8. I. Ezech. s. 27. & cap. 4 . I s. H c iunt praecipua loca, in quibus 1 patium vacuum in medio veritium Hebraicorum relinquitur: qui otium habet, potest haec omnia loca in Bibliis
Hebraicis trisp icere. Vide plura apud Buxt. inclavi M. f. cap. I . vir. Sexto, Ma rethae observarunt Oilodecim Voces , quas vocantio ma l)ῖ' Ordinationem sive correllionem Scribarum rhare loca recensentur in principio libri Numer. in interiori Masora, de Psal. Io 6. 2 o. ubi etiam adferuntur; primus locus est Genes. 18.22. Ubi Abraham dicitur'crisse coram JEuou A, putant magis ad honorem Dei esse, si lcriptum suisset, Et IE - ,
Η o v Λ uabat coram Abrahamo. Maiora parva annotat essemmato p rbo re sic qdecim voces, quae Vocantur ordiηatio Scribarum. 'Scribet timuerunt, ne homines quidam hunc textum posteriori modo legerent,& depravarent, ideo ordinarunt, ut omnes versum illum legerent, sicuti lcriptus est , etiamsi textus verba aliquid o oriae divinar videantur detrahere. Secundus locus est Nunier. II. versas. textus ait ' Ia malum meum pro malum ipsorum, Maiora ad hanc vocem ait, esse unam ex octodecim vocibus, quae vocantur ordinatio Scribarum. Tertius o quartus locus est Numer. ir. I 2. matris sua, pro matris nostra, & ta carnis ejus pro ' Vacarnis nostra , Masora notat, . in .n octodecim lunt correctio F ra. Θιintus est, I Sam. 3. a sibi pro mihi. Sextus est, a Sant. 26. I 2. Oculum meum pro V. 'a adlictionem meam. Septimus Sc olfavus est, I Reg. I 2. I 6. dc 2Cbron. Io. I 6. Vela Sa r. 2 o. I. in Un, ante tentoria sua pro ad Deos suos. No ius locus est Erech. 8.1 . ψῆλ η ad nasum suum, pro 'aη 'λη ad nasim meum. Maiora ad hanc vocem notat esse unam ex octodecim vocibus, quae sunt Ordinatio Scribarum, Dec ιmus est, II ab. I. l a. nraa non moriemur pro non morieris. I decimus est, Malac.. i. ir. illud pro 'd η me. Duodecimus est, Zacli. 2. 3 octi-