장음표시 사용
311쪽
illi post conlcriptum Thalmud vixerunt. Major est verissima; minor probatur ex quibusdam exemplis : Cl. Buxtorsiuc ip. 8. in Tyberiade multa exempla ex Thalmude profert, ex quibus probat totam Masoram non esse conscriptam post confectum Thaim uda Tyberiensibus. Ex. gr. Omne Κerι non est a Tyberiensibus, quoniam multorum fit mentio in Thalinude, ergo tota Maiora non est a Tyberiensibus; nam magna pars Masorae vertatur circa Keri. Deinde in tractatu Tal-mudico Sepherim cap. 6. & 7. st mentio Masorae, cum dicitur
tur cum ι .ιu. Sic etiam in tractatu i'VI Fol. 3. R. prope finem, expresse multa ad Masoram pertinentia allegantur: Masore-tharum opus fuit numerare literas,voces, dc Versus S. Scri-Pturae, atqui numerationis literarum, uracum, dc Versuum fit mentio in hoc loco, ubi sic dicitur: Prisci lunt vocati numeratores, quia numerarunt omnes literas Legis , Litera Vauvocis im Lexit. ix. 42. est media litera Legis. Lerit. I . Iis. est media vox Legis,& serit. I 3. 33 est medius Versus in Lege : Similiter psel. 8o. 14. literay vocis V. dicitur
esse media litera in Psalmis. Hinc ergo apparet totam M soram non esse a Tyberiensibus. Praeterea ex ipso Thalmude ita etiam contrarium evincitur, quia Numeratorra illi, hoc est, Masore thae, ibi vocantur a Thalmudistis priores, pristi. Denique in Thalmudest mentio literarum majuscularum, minuscularum, inversarum, suspensarum , &c. atqui Malora enumerat omnia illa loca, 4n quibus disterentia harum literarum obtervatur ; ergo Maiora non demum est inventa a Tyberiensibus, qui poli consectum Thalmud vixisse dicuntur.
Altera sententia defendit Masoram esse conscriptam ab Ezra, & viris Synagogae magnae, congregatis in concilio iaci virorum, quod concilium Ezras convocavit ad restituenda, SCrestauranda omnia, quae ad aedificationem & conservationem ecclesiae Iudaicae faciebant quia per Masorani Sacra Scriptura optime potuit conservari, ideo putant Ezram cum viris illius concilii operam Maserae dedisse, & literas, versus, aliaque numerasse, M annotasse. De hoc collegio Ito virorum
312쪽
, vide supra dissert. Philol. 9. Hanc secundam sententiam fere omnes Iudaei defendunt, Elias Levita hoc ex parte satetur
praefat. tertia, cum dicit: Sententia multorum est, Erram Scribam, O
concilium ejus fecisse Masoram. Ego puto 1ententiam illam de
Authoribus Masorae esse veram, quae statuit Ezram cum viris illius concilii hoc studium inchoasse,& quia res ilia non uni us tantum aetatis vel hominis erat, ideo successores varii poli Erram studium hoc continuarunt,& alia nondum observata Oblervarunt sed longo tempore studium hoc refriguit, de paene extinctum fuit propter Varias persequutiones , quas Judaei saeptissime passi sunt, donec circa textum tere saeculum post Christi nativitatem in urbe TIberiade, ut referunt nonnulli, celebris doctorum Judaeorum conVentUS convocatus fuit, qui collapsum Malorae studium iterum restauravit. M propter illam restaurationem Elias Levita putavit illos Tyberienses suisse primos Masorae aut hores. Nonnulli in dii bium vocant, an unquam in urbe Tyberiade talis Malore-tharum Tyberiensium conventus convocatus fuerit ; quicquid sit, ego arbitror Masoram partim ab Ezra, Sc viris Synagogae magnae, partim etiam ab aliis doctis Rabbinis vel Tyberiensibus, aliisve, qui post Ezram, & deinceps per aliquot secula vixerunt, esse compositam. Malor a Christianis propter raritatem'dissicultatem suit inaccessa usque dum Bombergo una cum Bibliis in lucem ederetur,& ab Elia Levita Germano illustraretur in libro Massereth Hamin sereth, in quo Masoram in multis illustravit: sed omnium optime hoc praestitit Cl. Buxtorsius in Tyberiade sua, in qua omnia penetralia Masorae, quae lectores retardare possent, reseravit.
ro . Denique de causa finali Masor et quaeritur. Quis stfnii Masera , ob quem conserapta est Z Respondeo : finis Malorae non fuit inutilis, vel frustraneus sed maxime necessarius : Malora enim fuit conscripta, ut genuina lectio semper contervare istur, nec ulli potestas daretur literas vel voces addendi, abjiciendi, vel etiam mutandi: si enim aliquis sacrilegas suas manus in S. Scripturam injecisset, ille statim ex Maiora convinci poterat. Iudaei vocant Masoram Sepem legis,
313쪽
quia defendit legem sive S. Scripturam a corruptione: nam ut 1 e pes hortum munit, ne ferarum vel furum invasioni pateat , ita Malor a S. Scripturam de sendie, ne a salsificis corrumperetur, & depravaretur. Aben Ezra hunc finem etiam allegat, cum dicit: Merces magna debetur Masserethis, quia punt quo custodes murorum civitatis, propter eos perstat Lex Domini, o libri sacri informa absque ulla additione aut detractione. Sacra ergo Script ira antiquis temporibus, nec injuria temporis, nec per malitiam Iudaeorum potuit corrumpi ; Malora S. Scripturam a tali corruptione temper detendit: Verum hoc tempore Masora S. Scripturam ita nequit defendere, quia jam est corrupta,&demidia tua parte mutila, ideoque etiam non est certa&in-
lallibilis regula verae lectionis S. Scripturae. Judaei jam diu in exilio sub jugo aliorum habitarunt, & propterea Masoram tuam tam nitide & incorrupte conservare non potuerunt : hinc est, quod tractu temporis magna ejus pars perierit, & reliqua pars, quae adhuc luperfuit, corruptionem talem passa sit, ut non amplius regula incorruptibilitatis Sacrae Scripturae esse possit. Haec jam dicta sussiciant de causis Ma serae tam intrinsecis, quam e Xtrinsecis. Hactenus igitur viadimus materiam, formam,causam efficientem,&caul am finalem Malorae, & ex illis omnibus luce meridianaesarius illucescit Malor et lias hac icriptione Maloret nullo modo Voluisse sacram Scripturam corrumpere, 1ed e contra eandem
conservare: nam literas, accentus, Voce S irregulares numerare, aliaque multa annotare, non est Velle sacram Scripturam corrumpere ; sed hoc secerunt Masore thete , uti supra latius probavimus. Abeant ergo omnes illi, qui statuunt Iudaeos data opera unquam S. Scripturam vel corrupisse, vel unquam corrumpere voluisse. De hac integritate sive incorruptibilitate S. Scrip rurae insta dissertatione 33. latius dissere
314쪽
Resp. ABRAHAMo de S AD ELER, Amstelod Batav.
ad diem 3r. Octobris I 6 is EC ΤΙΟ I. ET Judaeorum, secundum quam vitam suam insti-mq-tuunt, est duplex, Scripta scilicet, & Oralis; illam
vocant Nyn Legem, qua in stripto 6, sive Legem Seriptam ; hanc vero Πρ- ΤΠ Legem, qua per os, supple tradita est, sive Legem Oralem. Lex Scripta continet quinque libros Mosis; sed Lex Oralis comprehendit traditiones, quas Deus secundum sententiam Iudaeorum Mosi in monte Sinai dicitur tradidisse: hane Legem oralem iterum ajunt esse duplicem, scit. Μψηam, quae continet penitiorem explicationem ceremoniarum & praeceptorum, quorum tantum obiter in Lege Scripta facta est mentio: Mistia ergo est quasi plenior commentarius reruni in S. Scriptura non satis explicatarum ; has igitur res obiter tantum explicatas Mistia clarius suo more explicat. Alteram Legis oratis partem vocant Tabbatam, quam definiunt esse scientiam occultam, quae incumbit indagandis altissimis Legis Scriptae mysteriis, quae vocibus,titeris, punctis,& accentibus musicis con
Primi, qui solummodo Legem Scriptam considerant, Vocantur homines stupidi, quia tantum vertantur circa e X ternum corticem, hoc eli, circa historiam earum rerum, quae in libris Moss describuntur. Succedunt, qui Mistis operam dant, hi majoris aestiman- Lla tur Diuitigod by Cooste
315쪽
tur a Judaeis,& comparantur Apothecariis, qui potiones &medicamenta sua ex variis simplicibus parantes , cum Vires eorum ipsi ignorent, tantum praescriptum Medicorum se
Ultimi & omnium praestantissimi, quique hos duos praecedentes longe superant, sunt Kabbatie studios, sive Tabbati. I. ilii Medicis similes sunt, qui caulas & rationes eorum, quae
Apothecariis paranda dederunt, apprime noverunt: e Xemplo res fiet clarior : Mei se ben Israel in conciliatore pag. I 6yadfert e Xemplum , quo triplicem nanc considerationem Legis illustrat: Deus Deut. 6. 8. mandat , hoc est, Deus jubet
ex lententia Judaeorum ut Tephili in sive Phylactei ia inter oculos ponantur , & ut in signum manibus alligentur. Ut hoc obiter moneam, omnes Iudaei hoc praxeptum de Phyl.cteriis induendis literaliter explicant ; nos vero e contra i Diud praeceptum de Phylacteriis induendis sic explicamus: A la, quae ego praecipio tibi, ita semper versentur ob oculos tu os, ac si Phylacteria & frontalia esset. Vide plura de Phylacteriis capitis & manuum apud. Buxt. in D nag. cap. . Hoc mandatum ita literaliter propositum pertinet ad Legem Scriptam. Sed in Lege Scripta non explicatur, quid propriὲ sint Tephillin,aut quid proprie significet vocabulum n' 'a , aut ex quali materia, aut quali forma debeant fieri, 8 . quo in loco ante frontem & in brachio poni, ideo Mi nam, sue primam partem Legis Oralis necessariam esse idem Menasse statuit: in ea enim explicatur. ex qualicorio, & quali sorm 1 debeant esse quatuor capsulae, quarum singulis includendae sunt membranulet , textibus quibusdam S. Scripturae consignatae. Haec poterant jam sussicere, sed homines curiosi solent rationes horum omnium indagare; Quare Deus hoc pretceptum de Phylacteriis dederit φ Quare eadem tantum conficiantur ex corio nigro, dc non ex corio alterius coloris φ Quare in Phylacterio, quod capiti allisatur, sint quatuor capsulae Icum in Phalacterio manui alligari solito tantum sit unica capsula,& qu et mysteria sub his omnibus lateanti Omnium harum Lerum rar hones investigare pertinet ad Tabbatam ct Kanalitias.
316쪽
Judaei arbitrantur has tres Leges in monte Sinai a Deo Mosi esse traditas quadraginta illis diebus, quibus in monte Sinai morabaturi: sed Menasse, qυia judicat tempus illud nimis breve esse , putat veros mile este, quod Moles ter quadra inta diebus in monte Sinar commoratus fuerit ad triplexoc studium discendum, Sc quod cuilibet studio quadraiaginta dies impenderit: primis quadraginta diebus didicisset Legem Scriptam e sequentibus Misnam : ultim is vero Rabia balam, quae a Judaeis vocatur amnia animae. Haec hoc in loco ita obiter illustrata suisiciant,postea, quid sit Rabbata, magis illucelcet, quando species eius enumeraVerimus. t i. Antequam ad divisionem & species Rabbatae descet damus, ante omnia inquirendum est, quid significet nomen. Quaeritur igitur primo, quid Tabbaiasigniscet ς Respondeo: Nab-hala, hebraice dicitur py 3R, & significat acceptionem, si ve receptis eis, estque vox origine Hebraica descendens a verbo ,- P. accipere,& significat doctrmam, quam Moles a Deo in monte Sinai accepit : ejus correlatum est Maiora sue Traditio, quia quod Deus Mosi tradidit, hoc Moles a Deo aecepit. Κabbata igitur est doctrina arcana, qua ex literis, Vocibus, punctis,& accentibus Hebraicis mysteria quaedam eliciun
Α ut hores quiκabbatam tractaruid, vocantur Kabhalistae: Rabbalista igitur est nomenΑppellativum,& non Proprium rerrarunt ergo omnes illi qui crediderunt. i. Kabbalistas non homines esse, sed hircocervos,centauros,vel monstruola quidam animalia. a. Vel qui putarunt Nabbatam suisse hominem perfidum & diabolicum, qui multum contra Christum scripsisset,& quod inde te quaces ejus vocati fuissent K abbalistae , sicut a Scoto sequaces vocantur Scotistae, & a Thoma Thom istae. 3. Etiam hallucinati sunt, qui crediderunt Tabbatam fuisse vetulam veneficiis deditam, a qua eidem arti operam dantes vocat .suissent rabbalistae. Nos his nugis rejectis ad verae Κabbalet, prout ea consideratur a Judaeis, species descendemus. Ur .. Secundo quetritur : Quomodo Tabbula diνidatur y Re-
317쪽
spondeor Nabbata dividitur in duas species , in Practicam
scit. 6c Theoreticam. Kabbata Practica est ars Magica sive Diabolica, qua Iudaei miracula sive potius miranda quaedamessicere conantur : agit enim de Diabolis pellendis per literas aliquas, vel collo appensas, Vel pronuntiatast etiam agit de incantationibus Diabolicis, & de multis aliis rebus in bene constituta republica non permittendis ε, est enim Magica &Diabolica, conjuncta cum verbi Divini horrenda prophanatione. Judaei hodierni negant se exercere hanc Diabolicam
Rabbalam. Ut ut sit, saltem quod antiqui Iudet iste pe ei o- 'peram dederint, clare ex libris ipsorum apparet. Hortingerus in The .Phi pag. .8. ad serr e X empla Magis Theoreticae ex libro Sohalph. Ha hab. In eo libro narratur historia de lene aliquo, qui ob suspicionem scortationis comburendus educebatur' hunc senem, quum in ignem projicere putarent, ipsemet beneficio Kabbal et Practic ς ita se permutavit, ut loco sui asinum in ignem projicerent, & is temet ex manibus ipsorum liber evaderet. Et iam ibidem adscribitur alia historia de Ramban,
qui voce IEHo v A nominata Barzi long coram Rege grandem navem in mare deduXit,quq antea a multis hominibus in mare deduci non poterat. Etiam Myllarus in Rabiritimo duorum Iu-d orum facit mentionem, quorum alter beneficio hujus Nab- . balae extinxit incendium',alter Vero curavit febrim. Judaei etiam Christo hanc Rabbatam Practicam adscribunt. Quando nos Deitatem Christi contra Judaeos probamus , utimur inter caetera hoc argumento ab operibus sive miraculis desumpto: Judaei non audent negare miracula.Christi , sed ajunt eum omnia illa miracula secisse per nomen J E M o v A, cujus rectam pronuntiationem solus tum temporis sicivit
Sed unde quiso Christus illam rectam pronuntiationem no minis Igno v A didicisset y Respondent, quod Christus aliquo tempore intraverit templum . & quod ibidem illud
nomen alicubi scriptum viderit, Christus idem nomen in membrana lcripssset, δέ in Vulnere pedis, eum in finem facto, posui flet: multi quidem eo tempore intrariant templum, sed tali astutia non tuerunt usi; legerunt quidem illud no
318쪽
men, sed propter horrendum rugitum leonum, ad ianuam stantium, haec pronuntiatio e memori 1 semper fuit deleta. Omnes intrantes facile quidem potuissent illud nomen in chartula quadam scripsisse, sed non licitum fuit aliquid extemplo portare, ideoque putant antiquos Iud os nulla miracula patrare potuisse. Iud i reserunt Christum stetisse eo-ram Regina Helena, & dixisse, possum mortuos excitare, Judaei jusserunt Iudam Iscariotem etiam intrare templum, ut simili modo illam pronuntiationem disceret. Christus postea coram eodem illo Juda gloriatus fuisset de miraculis , de inter caetera, quod volando in aerem alcendere posset, Iudas idem fecisset, & in aere rixae ortae fuissent inter Christum Iudam, Judas Christum percussisset, adeo ut Christus cecedisset,& brachiam suum fregisset: hanc horrendam Iudaeorum fabulam , sive potius blasphemiam detestamur, & pernegamus Christum unquam tali diabolicae arti operam dedisse, nec Judaei unquam hoc probabunt, nisi ex obstinato & incredulo tuo cerebro.
Hanc Nabbatam Practicam sequuntur illi Christiani, qui
per literas, Vel nomina qugdam collo, vel supra januas suspensa se contra pρstem,bellum,diabolum, aliaque defendere volunt, vel qui putant se morbum herculeum, aliosque morbos sanare posse pronuntiando vel insusurrando clanculum in aurem nomen IEHOVA. Etiam hujus Nabbatae participes sunt, qui per Euangelium Johannis miracula quaedam emcere tentant: sed omnes, sive sint Iudaei sive Christiani, absurdi' sunt,qui literis, Vel Vocibus ullam physicam vim vel morbos sanandi, vel diabolum pellendi adscribunt. Iv. Jam porro sequitur consideranda Kabbata Theoretica,
quae est acuta inventio, qua ex literis transpositis, vel in numerum resolutis, aliisve modis mutatis, vel ex vocibus, punctis, aut accentibus musicis mysteria qusdam eliciuntur. Hari: Nabbata Theoretica sub se varias habet lpecies. Menasse in ConciI. ult. in Exodum hujus Rabbatae Theoreticae trede cim enumerat species ; alii tamen pauciores,scit. tres vel quatuor, utpote celebriores,species tantum enumerarunt. NOS
319쪽
hic omnes tredecim species dabimus, & ostendemus, quomodo mysteria ex S. Scriptura per singulas species elicia
Prima species Tabbatae Theoreticae vocatur gematria. cstque vox orisine Graeca ; dicitur enim graece γεωμετρια ; sed hic in latiori significatione sumitur: nam hic denotat, dc quidem praecipue, Arithmeticam, secundario etiam Geometriam, hoc est,dimensiones aedificiorum sacrorum, ut arcae,tabernaculi,&c. Haec igitur Kabbatae species. quae Geometria vocatur,duos habet modos. Prior modus est, quo diversae voces eundum numerum liateris suis exprimunt, ut una per aliam explicetur. Fund
mentum hujus speciei est, quia literae Hebraicae in numeros
tesolvi possunt,ideo alios lenius ex vocibus, innumeris cum aliis vocibus convenientibus,elicuerunt: e X. gr. Genes. I. g. occurrit vox ex qua per Gematriam probant, quod Deus mundum creaverit in lage: nam voces V. 'N in lege 1ον- marit eundum numerum ereximunt; ubique enim exprimiatur numerus 933. hine Jud si per Tabballam eliciunt, mundum in lege esse formatum. Hic modus etiam Valet in pluriabus vocibus conjunctist ex. gr. ex vocibus η γ Π' η28 in primcipio creavit probant mundum in principio anni, olim a Septembri inchoati, esse creatum, quia in vocibus M a nat 'In principio anni creatus eIt, idem numerus ubique exprimitur,scit. t D 6, ergo ex Map- a in principio creavit probatur mundum
in principio anni, hoc est, in Septembri esse creatum. Similiter per hanc speciem quaerunt rationes, ob quas Vetus T. incipiat a litera . Aeth , ajunt , quum a in numero significet duo, Mosen denotasse duplicem Legem, Scriptam scit. & oralem t vel Mosen respexisse ad duplicem mundum , scit . ad Mundum hunc, in quo jam viximus, & ην . y m durus uturum, per quem denotatur tum mundus futurus temporibus su Fri Judaeorum Messae, tum etiam mundus post hanc vitam in coelo. Haec species Κabbatae etiam ad alias linguas
emanavit: Apoc. I 3. I 8. fit mentio bestiet , cujus numerus est 666, Irenetus Vocem λ-, νω huc applicavit,quia in hac Graeca voce idem numerus exprimitur. P Dissiligod by Gooste
320쪽
Posterior modus Gematrice versatur circa dimensiones fa erorum aedificiorum, ut arcae, tabernaculi, altaris, templi Jcc. Sacra Scriptura persecte recent et quantitates plerarumque fabricarum, 1cit . earum longitudinem, altitudinem, dc profunditatem; sed S. Scriptura hoc non videtur frustra secisse :ergo sunt quaedem rationes, ob quas lacra illa aedificia sunt tantae,& non maJoris, Vel minoris quantitatis: rationes illarum quantitatum inquirere pertinet ad Κ abbatam, ideoque Rabbalistae quantitates illas metiuntur, δc numeros vel sub trahunt, vel multiplicant, Vel etiam dividunt: exemplo i es fiet clarior, Genes. 6.is. Arca Noachi dicitur 3 oo cubitos longa, so lata, & 3o alta fuisse: hinc quidam Κ abbatis ae oeculte Christiani et antes probant nomen Jesu: K abbatis a primo longitudinem 3 oo dividit per altitudinem 3 o. dc prodeunt decem, qui numerus designat Iod, huic Iod adjungatur longitudo 3oo denotans Schin, tandem longitudo 3oo dividatur per latitudinem so & emergunt sex, hoc est,iritu, hae tres literae simul conjunctae denotant Ieseu nomen Messae nostri: sic enim solent Judaei in contemptum Christianorum proscribere Iesu. Hic de prima specie dicta sussiciant. Vide
plura in Bechin. Happeta Sc hardi pag. 6 PSecunda species Kabbatae appellatur Notarion , ell-que, quando ex singulis vocabuli alicujus significativi literis
totidem aliae dictiones formantur, ex. gr. vocis 'rῖa Macchabaei singulae literae denotant integras voces, scit. τῖ Quis scut tu inter Deos O JEHOUA 'Per hanc speciem unum vocabulum etiam in duo dividitur: e X.gr. nomen in duo vocabula divisum, scit . in Crearit sex, denotat sex dies creationis, vel sex extrema mundi, scit. summum, imum, dc quatuor latera : H qc eadem species, sive hic idem modus etiam locum habet in lingua Latina : e X. gr. quando voces simplices flanmus, terminus, implerdividuntur in voces divitas, scit. Sum imus, ter minus, ct agis seri Quidam ex Christianis allegorice Trinitatem voluerunt probare ex verbo Crearit, in quo tres literae. sunt, qbarum
prima * denotaret ly Filium; alteram . Spiritum S. dc ultima a