Arnobii Disputationum aduersus gentes libri 8. nunc demum sic accurati, ut ab eruditis sine ulla offensatione & cum maiore lectionis operaepretio cognosci possint. Accessit index eorum quae notatu digna sunt

291쪽

dis ARNOBII ADVERs Vs '. cosione donaret 'Sed uindicata res fuit. Et post haec aliquis fuissee illum Dum credet,qui puerilis incurium luditaret, ciuitatis ultus est cir perfiecutus interim fgrauitatis, ac ponderis aut ullius habuisse constantiae firmitate, qui

- ut ibi ex integro uoluptatis in gaudia curreretur, umeri ne rutam in perniciem aeris bai ius uertit, et pestilentia, morbos,stragem mortalitatis indixit fSi ludorum exhibitor magistratus minus curauit ediscere,quisinam esset illo die circi actus per medium,contractus est ex hoc culpa,

quid infelix coincruerat populus, ut uliena delicta cupiatis fui dissolueret panis,pestilentibusq; colagi' crudeliarer expeligeretur e vita immo quid foeminaru genus,qlias ab negocin publicis coditio fragilitatis excepit quid adultae uirgines,quid puerculi brcere pulsiones uid deniq adhuc parui nutricusiub alimonia Glstituti,ut in eos immittateretur par o una sevitia, priuεs acerbitatem mortis, quum dulcedine aliquam perciperent luminis es Si Iuppita

ter ludos scrupulosius fieri, restituis quaerebat,si stilia

ter reddere suum populo sanitatem,nec malum, quod focerat,prorogare ulterius et auger .nonne rectius fuerat

conbulem ut ad ipsum ueniret acerdotum ad aliquom publicorum,pontificem maximu , t adfaminciri fusi duo km,eiq, per omnium,ET praesulis vitiu, Er si cui sum temporis indicareis Q vaelucrat rutis,ut ruri homirinem fretum, obscuritate incognitu nominis, urianarum

reficium rerum, quid sit praesit fortasse nescientcni,volat tutissiuae deligeret nucium, er expetitae satisfactionis auctorem scin cnisi ut , scissat,diuirus modo sifuerat,tergivcrsutorem in obsequio futurum nonne fuerat pronias

292쪽

o deo conueniens,nientem hominis uertere, Cr parendi subigere uoluntatem qu im uias aggressi scutores, Cylaratro ritu sine uilapasim ratione seviresSi enim rusticus,sientor inexpeditus in rebus obeundis, cunctabatur in re iussa causis superioribus retardatus quid in lices eius eomeruerunt liberi, ut in eos iras indignatio uerterratur,ofensa que alteriu3 luminis fui spoliatione peserenis Fi quisqua ni hominu,qui fuisse illum deum credat, taminiustum,tam impiu,nec mortuitu saltem constituta ferrivantem,apud quos n6is haberetur magnu, alterum pro altero plecti, aliena delicta ultorii ceruicibuου uludicrarissed π ipsum fecit pWillitatis seuitia coprchedi. Nonne ergo praestitius, quinimmo aequius fuerat : hoc esse uidebatur ficiendre,ut ab ipsio patre terror coercitionis inciperet, apud que causa tanti fuerat motus, ex igia obeundo cessatio,q in eius dolorem uim liberis sacere, et innoxias urere,atq; abolere Donas Quaena illa fruitia crudelituistis uiisquae tuta,ut extinctu sobole intestinis piculis post territaret patresQuod iamdudsi sit facere,id c loco priore uoluisset. nec germanitas coiiceretur innoxia,ct uoli citas numinis cognosceretur olfensa. At enim copleto ann itiatios officio, latim morbus unui et sanitati homo e feotinuo rejhtutus. Et qd habet admiratiosus isti, i multoqrinspirauerat,mpulit. si es inuni Getatione iactauit' Quod si penitus res pedis,magis illa crudelitas,q beneficiti salutιs fuit qde homine miseeru,et interire post filios cupiente,no gaudia struauit ad uitae ed ut sua solitudine disceret,et orbitatis cruciametu sentiret. crimili ratioe per alias ire licebit hilbriu et sedere in his quoqloges 4 aliud

293쪽

- cus ipsos loqui tacitis enim quod fieri cernitis,no quod

D ι oportere confiditis nimisu quia apud uos plus usos nullam balens consuetudo ratione,q rerum inspecta naritura ueritatis minatione poderata. Osid est enim deocu uino,aut in eius materia uis qualis,aut quata est,quod cum iussum serit, ublimitus eius augestat,er honorariti ex itinetur ductoritas'Quid inqui deo cum vino est, , Venereis re proxima,neruos omniu debilitante uirtutu, bcrecutae,pudoris, castitutis inimicus quod in infant. as,et furores metes sepius praecipitauit excitas, ipsossi deos maledictis copulit exauctorare dementis itineo i tui no nefas, cir plenusacrilegij crimen est,honori hoc dare,quod si tu auidiusfiumpsicris,quid Acias, fictis: qdloquaris ignores ad extremu temulenti uxurios et perditi,conuitisi,i Unitamq; merearis' Operaeprecia est eratium verba ipse depromere,quibus,m uinum datur, uti, ac supplicare cosuetudo est.Μictus hoc uino inferio est,. Inferis,inquit Trebatius,uerbuea causi est additu, eas ratior profertur ne uinum omne omnino,quod in lis,

dis apothecis est conditu,ex quibus illud quod effundiatur promptu est,esse sacru incipiat,cr ex usibus eripiain

tur bunianis. Addito ergo hoc uerbo esu eritiquod in m. retur,facru,nec religione obligabituri caeteru qualis παgo hic honor est, in quo imponitur qua si sex deo, ne plus jquaerat q datum est aut cuius ipse est aviditatis deus, qui iis uerbi fuerit praescriptione submotus,cupiditate Jam protendat ulterius,σ apothecis suis supplice priuetvis dici hoc uino inferio estociniuria est ij non honori quid mirusi durus amplias hoc uoletines erit colentus illatos 4 nonne

294쪽

nonne insigniter dico si est lari,qui honore accipere cacoditione cogat misi exceptioeno addita, sacru noccsse est feri omne omnino qd in caecis est uiiuu,munis stum est ex deo contumeliam fert,cui modus costituatur iuuito G uos ipsos in resacra caerimonium officia visure,q no tantu tribuitis uini,quantu deum uidetis ibi uetite praestiri. Muctus hoc uiso instris es'. qd cst aliud q δε-

cerritantu Uti mactus,quantu uolo: tantii amplificatus, quantu iubeo tantum honoris assumito,qnantu te habere dccems,Cr verboru circuscriptioe definio. O deoru subalimitas praepotes,qua uencruri,qua colere osci somnib. cierimonialib. debeas cui lege uenerator imponit,qua cupactionibus adorat et 'rmulis qiue per unius for midii reuerbi ab immodicis uini cupiditatibus urcetur. Sed fit, ulmitis,honor in uino,sit in thure,immolatione et caedibus

hostiuru irae numinu ofensionesi placentur. Etiam dijsertis oronis afficiutur,er foribus Etioine aeris tinnitatibus,cirquassitionis. Ombulorumtiamne Ompanisseaetiamneβmphonijs quid efficiunt crepitus scabillorus utcu eos audierint numina,honorifice fecu existimct actu, Cy feruetes animos iraru obliuioe depona tran nunquid ut paruuli pusiones ab ineptis uagitib. crepitaculis exterretur auditis eude ratiociet omnipotetia numina tibiam Midore mulcetur, et ad numeru ombulam mollitu india

gnatioe flaccescatis Quid bi uolui excitatiore illae, quas cunitis mutut , illatis ad tibia uocibus' obdormiscunt enim supercremeare ut ad uigilias beat d domuitiore ita,qbus bene ut ualeat, spicabili salutatioe mundulis' tanι enim quietesoluatur,occuparis ut hoc posint lanest, audienda

295쪽

audiendaefuit nota es Laratio, inquit, deum matris osthodie. Sordescunt enim diui, ad si des eluendas lutientibus aquis opus,atq; adiuncta antiqua cineris fictione. Iouis epulum cras e f.Iuppiter enim coena magnisq; λαplendus di dapibus,tum dum inedia gestiens, ex annia uersuria interiectione ieiunus. Aesculapi geritur, celeribraturq; vindemia. colunt enim dij uineas, en ab suasiorinibus contructi exprimunt uin miatoribus uinum. Lerietist riuum cereris erit Idibus proximis. habent enim diflectos,ris,uistratis posint mollioribus incubare,puluianorum tollitur atq; excitatim impresse. Telluris natalis est.dij enim ex uteris prodeunt,er habent dies laetos,quibus eis Ucriptum est duram usi pare uitalem. Lui uero,

quos licitis,quibus florulibus, er Megalen b. nomes,

caeteris omnes alij quos esse acros uoluistis, ex religionum inter olficia deputari quum rationem bulent, quam causamini innitu condis debuerint,er ex numinu apri

pellationesignari Honorantur,inquit, his di , er quas .b homissus cotinent oscissiona memorias illatus, biseciunt,excludunt,redduntq; se nobis redintegrata familiaritate Diores.Et quae causa est rursus,ut tranquill placidi efficiuntur, Er mites ineptae si res fiant, er ab hominibus ociosis multitudine stinante ludatur es Ponit animos Iuppiter,si Amphitoo uerit actus pronunciatusch Plautium s aut si Europas Leda, Gaiomedes fuerit saltatus,

aut Dunue,motum copesiit irarum Tranquillior,lenior,

mater magna efficitur,si Abis constexerit pristum restieari ab histrionibus mulam ' obliterabit offensum Verinus i Asinii in habitii gestam agere viderit saltatori s

296쪽

GENT Es LIB. VII a s, in motibus pantomimus indignatio relanguescet Alcite,s tragoedia Sophoclis,cui Trachinis nomen est, Euripiadis aut Hercules actitetur Existimatur tractariso hon

risce plora si suis in Iudis flagitiosus cospremi res aguer migratum ab lupanaribus in Theatrusit ne istud non eit deorum imminuere dignitatem,dicare Cr consecrare turpifimas res eis, quas censior animus restuat, ex qua rum actores in nectos esse ius urct π,Cr inter capita computuri iudicauit infamia uis nimiru dij gaudent, ex iliti uis praestans,nes unis homin ἱ comprehensa narituris,libentisime commodat audiendis Ius aures quorum Lmplegmatibus plurimis intermixtos se esse, risiibis iumateriam norunt: lectuntur ut ros e t,sti pidora cupitibus rufis,falpicturum sonitu,dis plausu,factis cr dictis

turpibus Ucinorum ingentium ruboronam uero fr uid rint in foemineas mollitudines eneruites se uiros,lisci raerari hos frusti a nec se alios tarsitare, amicitiam fide salud contundere se alios, ex crudis mutilares caestibus; eertare hos styiritu,buccas uento distendere,votisq; inanibus c5crepare,manus ad coelum tollant,rebus admirabili Ius moti prosiiliunt,exclamant,in gratium cu hominibus redeunt. Haeccti dijs immortalib. obliuione userunt sitimitatum ex comoedijs,atellanis,mimis, ducunt Ietifimas voluptates,quid moramini, quid cessatis,quin ex ipsos dicatis deos ludere,lasciuire altare,obscoenas compi ngere cantiore,er clunibus fluctuare crithatis Quid enim di infer aut interes faciantne haec ipsi,an ab alijs fieri in dis moribus atq; in delici' ducanis Unde igitur fluxit,uel ex quibus enata est causiis opinionu haec p rauitas Ex eostili

297쪽

cet maximo,quod nequeuntes bomines,quidnam sit deci scire,quidnam i uis eius,natura,substantia,qualitus uestrumne habeat Jrmamian nulla sit corporis circumstriaptioemitus agat inquid,un no aga uigiletne perpetuo, an aliquando foliatur in somnosἰcurrat Meu ambulat, D ab huiusimodi motibus,re cestonest liber: Haec omnia cui dixi)nequeutes ficiscines rutioe aliqua pervidere,ineus fiunt opinatiore tipsi,ut deos ex se fingeret qualis

Abi natura os et illis tale daret actionu reru voluntatus

nutura. Quod si animal cerneret nulliusesse sic proci, ire

inter formicula plurimu fest i esse discriminis, princto

definerent arbitrari quicqui se habore ccmune cum si peris,et intra suos fines humilitatis suae modonia continerent. Nuc uero quia ceraut ora,oculos,capita,blicta avaricula nasios,caeter chst alias membrorum gerere ac uiscerum portiones,er deos existimat eudem ratione fr- matos labitums illos suu compagine in corporea contiancre cν quiagaudere,laetari,inoestosq feferi tristioriabus conspiciut causis,arbitrantur ex numina ex rebus hilariori bis gaudere in ex mimus laetis animorum controctione coductu scist Iudisputant ex coclitum mentes ludorum delectatione mulceri. Et quia illis se uoluptas est lauacroru refouere caldoribus superis sicut lauationaesse muritiastratus. Vindemiamim nos homines,et deos rintvr,er credunt suus ducere atq- agitare uindemias: dies nobis natalit funi π potetis coelites dies autumunt habere natales. Quod si possent cilibere valetudines,se: gritudines,σ corporales dijs morbos,no dubitarent eos limoses,lippvlos,atq; criter colicos dicero, eo s insinin

298쪽

lienosi, lippi funt sepe,er ingentiu bernium magniritudine podem i. Age nunc siminatim, quonia sermo prolutus persictus in haec loca, ingularu partiri opis positionibus coparemus,utrumne uos inrim relati de suae peris bentutis,an potius nos multo G honoratius opinemur errecturi,quods rei diusnaefluum praestet, atq; atta 'tribuat dignitate. Ac primu uos deos,quos in inti nutu uel arbitramini esse,uel creditis,quorums in remptu oramnibus mulachra constituistis,ofrinas,proiic mini esse natos,o ex mustulom foeminarus feminibus conauentionu progenitos lege. At ino nos chiri, i modo dij' creti funi,habetqhuius nominis uilictoritate,potentiam, dignitatem,sut ingenitos esse ceristinus hoc enim religiosum est credere aut si habent nativitatis exordium, Dei summi est scire,quilus eos rationibus fecerit, aut secula quantasint,ex quo cis attribuit prepetuitate fui numinis inchoare. Voshabree simus deos,ultosq; ex his mares, oeminini generis alios esse cesieti nos potentias coclites dis metus esse siexibus abnegamus quonia d crime halamodi terrenis animitib. datum est quas coire,quas Mirer re auctor uoluit roru actitueris pre libidine prolibas. Vos hominu similitudinem ,π mortulisi utilib. existimatis esse 'rmatos nos effigies remur submotus esse ab his logo,quonia forma mortalis est corporis . si florte est ulla,coprebedm nemine posse indubitabili a b eis

ratione iuramus. A uobis artificia singuli opificu more habmprehibeturiri mus cu audimus nos isti quonia dijs artes nocessarias ducimus arbitramurq; no cse eas,conastit et liquida est paupertatis adsubsidia coparatus. Dia

299쪽

scordiarum alios ex his uos,alios dicitis qui pestilentias u rogon alios qui amores,qui uris alios uero qui praesint bellis, Cysanguinis effulsione latenturiat uero nos cotra ab ingenin numinum iudicamus esse disiuncta,auisii fiunt qui haec mula miserrimis instruthul ciuntq; mortalibus, ab deorum contendimus procul esse natura,nec sub huius nominis praedicatione pone s. Irasci Cr perturbari uos numina, torisq; animorti lectibus inicipata esse atq;

obnoxia iudicitis. Nos huiusnodi motus alienos existimamus ab his esse: unt enim ferocium generu,Cr mortalitati subeuntium functiones. Vos pecorusanguine, vos cieribus,σmuctationi.hostiam gaudere, tari, Cy ri gratiam cum hominibus remisis ofensionibus redire opinatis. Nos amorem sanguinis nullum esse in coclitibus ducia mus nec esse tum duros,ut miserorum animantuἱ caede saturatas ni iant iras. Vos mero,uos thur honorem ambitramini dijs addi, ex eorum augescere dignitates. Nos monstrum, ex prodigium iudicamus quod quisquam boae minum credit aut augustiorem feri deliinfumo,aut ex roribus exiguis uini, ipsum ibi ab hominibus duceresutis sancte,atq; honorificesupplicatum. Vos aeris tinnitibus,

Cy tibiarum fionis,uos equorum curriculis, ex theatraliabus ludis persu in habetis deos desectarcet allici,irassaliquando coceptas eoru satisfactione molliri. Nos inconvenies ducimum,quinimmo incredibile iudicamus cos,qui gradibus millegenus omne uirtutu perfectionis transierirint summitate,in uoluptatibus habere atq; in delicijs res ea quas homo sapiens rideat, ex quae no alijs uideantur montinere aliquid gratis,qlia in tibus parasilii, Cy m- utiliter

300쪽

GENT Es LIB. Vti a luraliter Cr populariter institutis. Haec sit ita se habeant, cuina: fit opinionum tanta nostrarum, uestrarunis diaversitas,libi aut nos imp aut να pq: cum ex partan sensibus pietatis Dbeat, atque impictatis ratio ponderari s Non enim simulachrum quisibi aliquod coicit, quod prodeo uenereturiaut qui pecus trucidat innoxium, sacrissincendit ulturitas,is habendus est rebus deditus esse Aut nis. Opinio religione facit,π recta de dijs mens ut nihil eos existimes contra decus praesiumptae sublimitatis apta petere . cum enim cuncta, quae his dantur, sub oculis hic nostris uitium rvi absimi, quid ad eos aliud ab nobis diacendum est peruenire,nisii opiniones di s dignas,s coru uenient unus nominisHaec sunt dona certifima, sacrificia haec uerumum pulticula,thura cum carnibus, raparacium alimenta sunt ignium,er parentalibus coluntlfiamu mortuorum. Si dij immortales nequeret irasci,nes urulis animoru affectibus eorum quatitur cocutiturq; naturara,quid historiasibi uolunt,quid annulas, quoru in conα scriptionibus legimus nonullis obfensionibus deos motos,

pestiletis sterilitates, ac frugum inopias, aliaq intulisse ciuitatibus, nationibus, discrimina coss rursus sacrorusatisfactione placatos,indignati re posivisse struores,CTin habitum laetiore statum cocli, tempestatunis mutasses Quid terraru fremitus, quid motus, quos es e accepimus

ictos,quod ostent acti per indiligentia ludi,nec ad suum

formam,coitionems curatisii lauratis his tume, cr curiose obstruatione repetitissuperora: conquieuisse terrores,Gr ad hominu cura,similiaritates revocatos. Os

ties ratim iustis havsticus restonsis, postquam dii in