Arnobii Disputationum aduersus gentes libri 8. nunc demum sic accurati, ut ab eruditis sine ulla offensatione & cum maiore lectionis operaepretio cognosci possint. Accessit index eorum quae notatu digna sunt

301쪽

res icta est,tar ex gentibus transim armis acciti dij quida delubras his Actu, in altioribus columnis signa quod simu lachra fiunt constituta: imminentissi aures fiunt periculorum metus, graui fimi hostes pulli, σamplifcuta res publica est, uictoriarustequentib.gaud s,σ prouinciarum posse ione coplurium s quod utiq; non fercisi sacrificias ludos, caeterosq; asternarenturdi critusmessie honorari eorsi procurationib. ducerent. Si ergo his datis calor omnis numinu, indignatio, stigescunt,uertunturq; in prospcra ea,quae uidebantur abferre terrores,manifestum est haec omnia non sine coelitu perivoluntate, quod ea tribuatur,a nobιs inaniter o cum tota imperitia reprehendi. Ventum est ergo dum loquiamur ad ipsum articulum cause,uentum rei ud cardinem, uretum ad ueram atq; adluctifimam qiuestione in quam

conuenit,ut debeamus inspicere,yrmidine superstitionis amota,et gratificatioe deposita,utrumne hi diuint, quos sevire afueratis offensios, reddit sacrisci' mites: an sint longe aliud, π ab huius ui debeant, Er nomLnis, σpotent segregari. Non enim imus inficias in annalium scriptu contineri haec omnia,quae fiunt a uobis in opposiatione prolatamam Er ipsi pro modulo,ingeniis pro cau' ptu, Cr legimus, er esse positum sicimus, ludis quondam ipsis circensibus,qui Ioui maximo feret, patremfamiliis quendam,antequa inciperent res agi eruu pGime meritum per circi area mediam trabduxisse caesum uirgis, erex more multasse posἱ patibuli poenam. Ludis deinde iam terminatis,profligatisq; curriculis,no multi post tempoαris staciam ciuitate occepsbe pestilcntia uastari. cums

302쪽

GENT Es LIB. VII ' an dies adden et multi malograuius, cateruatim er popiam interiret rusticulo cuidam forte humilitatis ob cum Iounem per insomnium dixisse,utfad consules suaderet praesidem sibi di plicuisse,nion traret posse melius feri ciuitatuti,si ludis sua religio redderetur, er ex integro rursus curiosa obstruatione procederent. Quod cum ille lacere minime curasset,uel quod esse uanum si picaretur insomnium,nullamque habituru apud audituros fidem: utri quod ingenitae humilitatis memor potestatis tantae fugeret erformidaret accessum contatori redditum immicu Iovem, fliorum obitus irrogauipe pro poena. Mox cum Eripsi proprium minaretur interitum,m praefulis pergeret nimcius improbati obeundi formidine territatu, cum iam eri e contactus pestilentiae flagraret incendio, de fonte tia propinquorum perlatu ad curiam putrit, knsomniis exposita visione immas euoluulfo coniugi . Ludorum deinde instauratione decreta,crspectaculis adhibita grauem curam,Cr priorem populo redditum sanitatem. Sed neq; illud aeque nos negabimus scire, teporibus quondam ciuitatis er reipublicae duris,uel quae lues instita iaciebat continua populκ contage conficiens uci quae hostes ualitadi,ta' ad periculum libertatis uorrendae praelioru prosperitate iam proximi rufis, Er monitis uatum, transmarionis ex gentibus quosdam deos accitos,magnificus honoratos templis, et tuis sedasse flagrantia, er utribus bo Humfractu frequet me triumphatu, ex auctos Imperiri sitiesunnumerasq; prouinciassub leges uestri cecidisse domi natu Sed nes hoc nostrum colicientiam fugit derictum et positi ictum cu esset capitoliu fulmine, multas

303쪽

ατ 6 ARNOBII ADVERSV sin hoc alia Iouis etiam simulaclaru sublimi quod in culmine stilut uis esse ab sedibus prouolutum. Restosium deinde ab harusticibus editum,res saeuus,tristifimasq; porte di ab incendi ,caedibus,ab legum interitu, Er ab iuris occasu,maxime tamen ab domesticis hostibus,dis ab impia coniuratoru manu. Sed flecti hic posse, immo aliter puriblicari sceleratu non posse consillia, nisi Iuppiter rursus ditiore in culmine figeretur,orientalem couersis ad cara

dinem,rudijsq; oppositus solis. Alfiusse dicto fide: nam

subrepto culmine conuersoq; ad sol signo,patuisse res abditus o referata in maleficia uindicatum. Habet quiadem miraculi specientiquinimmo habere creduntur cucta ista,quae dictu fiunt si ita,uisunt promptu,humanu ueniaunt ad auditu nec disitemur inesse his quiddam,quod in prima positum quemadmodu dicitur 3ronte, perstringere dures positinueritatis similitudine circuuenire. Caeteriἱ si penitus intueri res actus,personasin personara uolueris uoluntates,nuhil esse reperies dijs dignu, ex qd' sepe iam dictu cst,quod ad huius nominis speciem,digniritat s referatur. Quis est enim primu , qui deum illum fuisse credat,qui curretibus ira bra delectaretur equulcis euocaris siegenere hoc ludicri iacudifimu duceret s Imaemo illum fuisse quis si qui assientiatur Iouem, quem deam principem dicitis in rerιί quaecunq; fiunt conditore: qui spectatum proficisceretur e cαlo, cantherios de uolocitavi te certantes,replicantes gγros septem: quos disimiles ipse corpora esse in mobilitate uoluisset,eos tamen gauder transis tran is pronos Cy cernuos ruere,cum curribus resupinos uerti,trahi alios cruribψ claudicare prae

fractis

304쪽

GENTES LIB. VII ,γfractis cir ineptias nugis er crudelitatibus mixtus sum .inis in uolaptatib. habuisse, quas homo quiuis lautus, noc ad Illadium plen grauitatis ac poderis eruditus, puerilia duceret atq; ηpernaretur ut ludicra Quis est,in q,q credat repetamus ut asidue hunc voce ueneris erectus e diis vini,qui quoniam ludis actus per circi Uthpacissi meritoriram poenas ex supplicia redditurus,rra exacerbatus a dcficeret estq; ud utres accingeret ultionis Si enim nocesseruus,atq; illa fuerat animaduersione puniedus,qui deribuit Iuppiter indignatione aliqua comoveri,Cum ager tur iniuste nihil,immo cu nocens caput panis couenis mtibus plecteretur'Sin autem immunis ab celare,nes relli obnoxius crimini, uitiosi praesulis ipsie fuit in causa, cui cum subuenire potus e no fecit, immo ipse quaesiuit, crpati quod improbabat, ex ab alijs poenas suae permisseis nis exigere: er cur usum deinde illo se questus est σpronunclauit in praesule, quia crucis ad poenas per circi actus est medium uirgis dilaceratus er flagrismi quid ex hoc Acto labis potuit ex foeditatis Quere,quod aut claricum laceret minus purum,aut Iouem contaminatum,cum per exigua momenta,per puncta,tot in orbe consticeret

millia mortis in generibus uarijs,er cruciatibus interire diuersiis Ante,inquit,est actu ludι quam inciperent coit fici. Si sacrilego pectore eligionisq; cotemptu,est cur iagnoscere debeamus Ioui indignunti festa et v,nec circenis ibus proprijs folicitiorem adhibita curum. Siar aute errore,uel couautens illud non est unimaduersum ex cognia tum uitium,nξnne fuerat rectu,Iouis conueniens,ut hummanis ignoscerct lapsibus,et imprudelia caecitate uenialii s 3 conα

305쪽

GENT Es LIB. V Is o deo conueniens,mentem hominis uertere, Cr parendi subigere uoluntatem quam uias aggredi seviores, Cytrocm ritu sine ulla pasim ratione seviresSi enim rusticus,senior inexpeditus in rebus ob undis, cunctabatur iure iussa causis superioribus retardamue,quid in lices eiustam ruerunt liberi, ut in eos ira er indignatio uertero tur,offensaKs alteriuου luminis fusi oliatione peserenis Et qκisiqua hi hominu,qui fuisse illum deum credat, taminiustam,tam implu,nec mortuitu saltem constituta ferrinantem,apud quos tresis haberetur magnu, alter lim pro altero plecti, cir aliena delicta ullaru ceruicibus uratic rissed ex ipsum fecit pe1tilitatis senius copi chedi. Nonne ergo praestatius,qui immo aeqκrus fuerat a hoc esse uidebatur iciendre,ut ab ipsio patre terror coercitionis inciperet, apud que causa tanti fuerat motus, ex na obeundo cessatio, q in eius dolorem uim liberis sacere, et iunoxias urere,atq; abolere psonas Quaena illa fellitia crudesiluistis fulisquae lata,ut extinctu sobole inrestinis piculis post territuret patre sonod iamdudusi facere,id di loco priore uoluisset nec germanitas comeretur innoxia, i uoluta iis numinis cognosceretur offensa. At enim copleto annsitiatiota oscio latim morbus unui et sanitati homo esteotinuo restitutus. Et qd habet admiratiosi es istis multiqd inspirauerat,mpullis es inani olietatione iactaui te Quodsi penitus res pEdus,magis illa crudelitas,q beneficiti salutis fuit igite homine miseru,et interire post filios cupiente,no gaudia struauit ad uitae ed ut sua solitu Edi ceret,et orbitatis cruciametu sentiret. cosimili ratioerr alias ire licebit hii brus,et sedere in his quos loges 4 aliud

306쪽

D ARNOBII ADVERSV saltu q csse di1 debeant, bis ipsis dici, er earu in expasitionibus indicari uelut in huc ipse,quam deinceps poni

una ei, abusue coiunctis,' fidiu ne immoderatione pariatur. Post aduectos inquitis transmarinis ex gentibusi deos quosdam,posti condita bis templa,posst cumulatis sacrificin aras,niale habens sese recreatus conualuit poripuirus,Gr pestilentes morbi inductu Inceritate fugerunt.

ro bonis deus uulctudinibus praefidens, Tiberina in insula costitutus. Si esset nobis animus scrupulosius ista tractare, uobis ipsis obtinermus auctoribus, minime illum fasse diuu:qui coceptus er natus muliebri aluo esset: qui annoru gradibus ad eum sinem ascendisset aetatis, in pontum uis fulminis uestris quemadmota literis contineritur Cy uita expulisset et lamine. Sed quaestioe ab ista diascedimus coronidis filius sit,ut uultis,ex immortaliu nuα me ,π perpetua praeditus sublimitate cod si iacturo tamen quid est aliud allatu,nisi magni ninis cooluberreidem δε annalium sequimur :σexplorata cis atra tribuimus ueritatem,nihil ut con criptum est)aliud. quid ergo dicimus Asculapius iste quem praedicatis cus praestans unctus deus, alutis dator, ualetudinu psima ni propulsator,prohibitorio extinctor, serpentis est foramu cr circumscriptione millis per terra reptans, coeno natis ut vermiculis mos est,solum mento radit ex pectoure,tortuosis uoluminibus se trusens,atq; lit pergere prorsus posis,partem μα postrema conatibus prioris adducit. . Et quoniam legitur isus cibis etiam,quibus uita in corporiri s immoratur habet patulas Auces,quibus cibos traba. voret

307쪽

G ENTEs f LI g. VII - 23ι voret oris hiatibus appetitos habet receptaculu uentris, ex icti mansa Cy uoratu decoquat uiscera, sanguis detur ut corporcet uiribus redintegratio subrogetur. Habet Cyextremos tramites,per quos immunda ex eat, auersabili corpora foeditate Doneratis. Siquido mutat loca,er Gulin transgredi in alius regiones parat non ut deus obsture per coeli euolat βder puctos in teporis ubi causa ponulavcrit, stiti r sed uelut animal brutuincticulum quo sustineatur,petit undas pelagi uitat utq, ut tutus posit incolumisq; praestari,cu hominibus naucin ascendit, Er ille publicaesanitatis Dusfugilist ligno, Er tabularu cominpagibus ortast. no urbitramur euincere,atq; obtinere vos

posse,Aesculapiu illum fuisseserpentemisi hunc colorent volueritis inducere,ut in anguem dicatis couertissest dolim,quo mentiri se posset,quisnam esse aut qgales homines intueri. Quod M lucrit a uobis dictum, q infirmiter, inualideq dicitur, ipsa rerum inaequalitus indicabit. Si erinis se deus uideri ab homin . euitabat,nec infrina strapentis uelle debuit constici cum in qualibet frina no ab ipso se alius es ipse essct futurus. Sin aute intenderat cernendumst dure,non debuit oculorum negare constemis cur non tulem uideri se praebui quale sciebat se esse,qualami se nouerat fui nimianis in potentia contineri s Erat enim hoc potius,multos praestantius, augiistis conuoniens dignitati,quainferi beluam,horreusq; animalis in militudine uerti Cr dare ambiguis cotrudictionibus locicum: essetne uerus deus an nescio quid aliud,loges ab supera sublimitate fetuctum. Stasi deus inquio non erat, cre e naui postqua extulit bese,uberina ad infulam πα

308쪽

p limusquam natim cisaruit,er uiderier ut ante desiit 'Possumus enim scire,utrumne aliquod obstaculum 'eriti cuius siese obiectu uis oppositione protexerit, an hiatus

aliquissUos pronuciate,vos dieite, quidnam illud fuerit, aut cumum rerum generi debuerit applicari, si personuorum officia fiunt certa certarii uobra. Cum res ita sit, d*vestro numin uestraq; er religione tractetur,uesbu ea potius edocere,vestrumque monstrare,quid illa res fuerit, nostras uelle quam exaudire fontentius,nostraq expectare decreta. Nam nos quidem quid aliud posumus dicere,

nisi quod fuit, π usum est: quod hiltoriae prodidere omishes,Cr oculorum fictinibus est coprehensums Hunc tamen scilicet colubrum ualid imi corporis, ex prolixitatis immense aut si nomen hoc sordidu est,unguem dicimus, fierpentem nominitamus: aut si quod aliud nobis usus uocutamen obtulerit,aut ampliatio sermonis effinxerit. si enim renit ut coluber,non pedibus feferens, nos suas subera pikos itiones ta uentre nixus ac pectores ex materia formatus carnis longitudinem porrigebatur in lubricam:

caput si habuit dis caudam,si oblitusquamis terga i maeularum suffectionibus uariasi os dentibus horridu, eria infligetas instructu morsus quid aliud possumus, qui generis eum dicere fuisse terrenis quiuis erit immanis

et nimius,quiuis illum ab Regulo exercitus ut caesum longitudine corporis ex roboris anteiret. Sed aliud nos retamur,er lubefacimus er desstruimus ueritate. Ergo uestria

est explicare quidnam isse fuerit,uel cuius generis,nomianta,er qualitatis cuiu3. Nam ctus esse qui potuit,cu haberct e qua diximus,quae dij habere no debent f cogitant

309쪽

GENT Es LIB. VII assdij esse,cr vocaminis huius eminentiam posidere. laberitiam postquam ad infulam repsit,nusquam continuo apparuit. qua ex re numen fuisse mostratur. Possumus enim scire utrumne sic aliquod reι fuerit alicuius obstaculum, cuin sese obiecta atq; oppinitione protexit,an hiatus aliquis,aut ex molibus in Mutor aggeratis successus quia dam,σ fornices,in quos intulit e raptim circumscripto

tuentium usu f Oilia enim si stumen transiliuit: quid 1βtran natauit quid sit blaurum densitatibus se dedits urgumentatio 'accida en ea re Aspicari, deum illum fuisse si repente,s ab oculis fost properatu omni festinatione subta

traxi cu deum no fuisse de rursus positi argumetati ne monstrari Sed si deus praesens unguis ille non fuit,cur

post illius aduentu pestiletis uis ractu est,et populo filus

reddita Romano Restrimus et nos cotra si ex libris fatalibus, uatus respontis imitari ad urbe deus Aesculapius iussus est, ut ab luis cotagio morbisq; pestilentibus tutam

eum incolumei praest et, uenit no asper iuguT,ut diacitis,colubrum informa conuersus cur toties Roma ciuitas mali huius micta est millibus scum enim deus accitus in hoc esse dicatur,ut omnino omnes causus,quibus pestilentia costabatur, auerteret sequebatur ut ciuitas intacta

esse deberet, flatuq a noxio immunis semper innocuas probri Atquin videmus ut superius dictum s) saepenumero his morbis cursus eum uitae habuissetunsos nec dispendin leuibus esse populi stactas debilitatusque virtutes. Vbi ergo Aesculapius fuit,ubi ille promissus oraculis reanerdilibusscur t*la post codita, ibis exaedificata dolubra usius habere ppes Mest bene meritas ciuitates luci

310쪽

i84 ARNOBII ADVERSV scum in id esset accitus,ut et malis moderetur instantibus, nec sineret in futurum tale uiliquid quod metueretur irreciperemisi forte aliquis dicet minoribus er costquentibus seculis iccirco dei talis defuisse custodia,quod nivin iant moribus cir improbabilibus uiueretur opem autem coturi iis maioribus,quod innoxij fuerint,s ub omni sceleruconiugione dimoti Quod ratione in aliqua cir audiri forsitan potuisset,er dicis aut teporibus pristis omnes Uri sent usq; ad unum boni aut sequentia tempora malos omnes generaret, nulla diue state discretos. culicro res ita sit,ut in magnis populis,nutionibus, quinimmo er in ciuitatibus cunctis mixtum sit humanu genus naturis,lio laniatibus,moribus,tunis potuerint in prioribus foculis, quum in no ellis aetatibus boni stimu mulis existere stultum satis est dicere,propter malitias posteros auxilia nutaminum no meruisse mortales. Si enim propter malos seriquentium feculorum boni no fiunt protecti temporii nori

vcliorum,ex propter antiquos malos boni aeque inuiores non debuerunt merere beneuolentium numinu. Sin proripter bonos pris os mali etia costrauli fiunt prisecer propter bonos minores,aetas debuit sequens,quiuis esset inmprobabilis,protegi. Aut ergo ii fructu atq; imminuta vi morbi,unguta ille potitus mi cosmatoris assumpsit, cum nihil omnino conroditatis attulisset aut Atilia dicenda sunt cumina multu uois aberravisse praesag s, ctu remedisi ab his dati; non deinceps cunctis es auxilio fuisse uni tantu repσiatur aetati. Sed ex magna inqui muriter accitu ex Phogio Pesinunte,iusis consimillis Mutu, salutaris populo ex magnarum causa latiturubuit. Num