장음표시 사용
241쪽
228 adseram motiva quae Lectioni illi ortum dare potuerunt , de loci exigentia, saltem prima facie , illo in commate disquiram; unde recte adeo visa Patribus fuerit Lectio collocata, ut eam inde aptissimum rei maximi momenti evincendae sibi praebere crediderint sen
Ouibus de causis factum , ut nonnulli cum Graeci , tum Latini Evangeliorum Codices priore Capite Ioannis , usurpatam
ab Irenaeo , Tertulliano , Chrisostomo , Vigilio Tapsense , Augustiio, D' Ioanne
Damasceno continerent Lectionem. IN mea de Loco Ioannis, aliter atque habet Uulgata a nonnullis Patribus iccto, Dissertatione , quam me cum exercitationis caussa, tum etiam praecipue, ut quam plurimos instituti nostri in studia Hebraicae ac Graecae Linguarum bene animatos egregiae indolis Adolescentes incitarem magis. Hebraicae veluti Litteraturae specimen , contexuisse fastiis sum ut de ratione dicerem, qua Interpres olim aliquis , Hel lenisticarum phraston non ignarus , cX Observata, vel saltem credita a nomalia textum immutare perrexerit; generali praemissa graecae, qualis propria Synagogarum Crat , Linguae theores, eiusdem ex analogia , seu anomalia Linguae, verba ογ έγεννηθησαν in qui narus est ab aliquo su i sse conversa , ratione adiectorum habita , me suspicatum dixi, additis coniectationem ad uvantibus exemplis. Putabam scilicet, me magni
242쪽
229 Viri Canonem sequutum , opportune admodum scribentis: II ne faut pas juger de cet te sorte de cbines par
nos oreilles, accoutumEes a des Langues plus regulieres,mais par I' Uage des Hebreux , qui changent , avecheaucου de liberte, Ies nombres, les tems , oe les Personnes Biblioth. Anc. & Mod. Tom. XV. pag. 38. Enallagem reipsa frequentissimum Idiotismorum Sacrae Scripturae esse, quis est qui nesciat y Regum I. I 8. 2I. habemus: να a Innnn nino a m bri bauet nuM atque apud LXX. Paris Editionis : ψ iam σαουλ
quod in Vulgata redditur: Dixitque Saul ad Dauid: In duabus gener meus eris hodie; scilicet, in duarum altera ; uti Martianaeus ait in Tractatu de Simpliet Syntaxi, & Io. Baptista du Hamel in Scripturae Pro- legomenis Dissertatione IV.Cap .Sic Μatthaei XXVII.
διζον αυνω . Idipsum autem oe Latrones, qui cruci ierant cum eo , improperabant ei, hoc est, Latronum alter. Hac vero via os ἐγεννέθησαν mutandum dicebamus, seu interpretandum ος ἐγεννήθη. Hanc tamen explicandi rationem me nunc deserere duo cogunt: alterum, quod animus non sit adversus Barzanum Linguarum callentissimum hisce de rebus disputare; tamet-s, nullo etiam iure facta eiusmodi translatio, possibilis tamen esset, eaque semel facta Patres uti potui Dsent: alterum , quod animadversione facta , Irenaeum graece scripsisse , detectisque Lectionibus Joannis Chrysostomi, ac Ioannis Damasceni; quum & graecum Auctoris Dialogorum de SS. Trinitate textum aliqui originalem esse arbitrentur; heinc censendum, non Latinos tantum aliquos Evangeliorum Codices legisse natus es s quod explicandum tunc erat, ut illustrarentur
loca Tertulliani, unicus Differtationis illius scopusJ sed
243쪽
23 o& Graeea suisse Exemplaria, in quibus legeretur ρς ε γεννουθη ς quare non Latinus modo, sed & Graeci Patres Joannis Lectionem suis ab Excimplaribus summa deri vaste fide dicendi sint. Unum modo aliquam adierre admirationem videtur posse, quod quum ego ad simillimo confirmandam exemplo cogitationem meam, retulissem illud Genesis XXXV. 26. N M up an b, , quod, esto ad verbum reddendum ellet, Hi filii Jacob , qui natus es ei ; attamen sive Hebraismo. rum , sive adjectorum ope, omnes interpretati sunt ,
Hi filii Iacob, qui nati sunt ei ; hoc, inquam, quum
retulissem, tanquam luculentum ac tempestivum Exemplum , ut nihil supra; Barzanus semitransfugam me appellat, atque hominem, qui datam pene rumpit sacramenti fidem; quod aeternum merere Mascle-fiano in agmine pollicitus, illud nunc, levi de caussa, perfide deseram. Quare vero Θ Quia, subdit, ala
selefianus Hebraicum 'bi aliter hic sumere non potest, quam active; quia 'o M omnibus generibus, casibus , ac numeris ita servit; quia quum proprie loquendo careant Hebraei pronominibus reciprocis, ad ea exprimenda utuntur pronominibus possessivis , seu aflixis tertiae personae; unde illud ib; nisi eo loci, ut in aliis multis, vocem illam superfluere arbitremur. Quare concludit illustris Adversarius, num . Epistolae suae XLVIII. quemcumque prosecto in verba Masib retha - rum Iurantem, atque ultro punctationis eorum demis angustiis detentum, allatum Genesicos versum aliter ,, vertere non poste, quam, Hi filii Jacob , qui natus is es ei. Contra, qui vinculorum impatientes quibus is eos Iudaei recentiores torquent, re ancipiti perpen- , , sa, saltu audent intrepido praeterlabi, Masclesiana , , methodo, inquit, legent , atque rectius vertent: Hiis filii Jacob quos genuit Mi. Optime, fateor, & ve
244쪽
re pronunciata . Unum tamen rogo : De quo nam Inisterprete loquimur in praesens λ Nurn de Mascle hano , qui artem didicerit ante viginti quinque annos; an ex opposito de eo , qui ante-mascletianis vixerit temporibus Θ Quomodo juxta Masclefianam methodum, nudiustertius ortam, vix receptam, nondum Pro Pagatam, nec nisi conatu maximo ab obiectis vindicatam, quomodo, inquam , iuxta methodum huiusmodi vertere debuisse eos postulas , quos ego , a nomaliarum vivertisse animadvertendum doceo , Hi filii Iacob quinati funt ei , quum ex strictae interpretationis legibus, fuisset transferendum : Hi filii Jacob, qui natus es ei3
Scripsi, fateor , Massoret has nullum anomaliae illi auia serendat in suo illo Punctorum arcano & penu remedium invenire potuisse; sed hoc intelligendum , habita solius punctationis ratione; non vero habito adjectorum respectu, iuxta quae singularem casum omnes in pluralem probe mutaverunt ; quare & verisimile fui ne inserebam, pluralem casum in singularc m eadem conversum libertate ab Interprete Joannis. Sint haec vero, quae pene illa in Dissertatione retuli, voluti vix scriptae nec enim amplius ea ni cessaria, ubi tron Lertullianaea modo Leetio in aliquibus La.
tinis fuiste creditur Codicibus, sed eius ctiam sensus in Graecis aliquorum Exemplaribus. Universali noli ro Systemati de Patrum citationibus tuendo, suspicari satis esset , in nonnullis Graecis Exemplaribus οὶ in ὀχtransmutatum facile fuisse; quod ex Litterarum similitudine famim non semel; & , loco ἐγε Ῥήθησαν aliquo in Codice repertum fortassis ἐγεννήθη, deficiente σαν Amanuensis negligentia ; quod ut confirmarem , haud opus esset, arbitror, opere Henrici Stephani de origine Mendorum: Sunt enim haec notissima, Artis Criticae , Linguarum , ac MSS. Codicum peritis. Verum quo-
245쪽
niam statui, Tertullianaeam Lectionem haud esse Codicum vitiosissimorum foetum; quandoquidem desunt veri sontes ac Archetypi, ad quos tutissime ipsa exigatur, eandem e scaturigine feliciori derivabimus. Ut homines in concipiendis rebus sunt adeo diversi, mirum iccirco haud esse debet, si eorum nonnulli, qui olim Exemplaria sacra corrigebant,non aliam viderint in Joannis loco, quam Tertullianarae Lectionis exigentiam. Norunt multi Virum Brixianae Urbis doctissimum , qui non semel fateretur, tametsi nulli essent MSS. Codices, Patrum nullus, qui Lectionem diversama Vulgata memorasset, adhuc dicendum tamen non ex sanguinitur, neque ex voluntate carnis, neque ex voluntate viri, sed ex Deo natus es , O Verbum caro habitavit in nobis oec. ut antecedentia consequentibus naturali rectoque cohaererent ordine,atque universae Ioannis doctrinae nativus proprius constansque servaretur nexus . Barzanus quidem scripsit, videri sibi, Evangelistam non solum profligandos Cerinthum atque E-bionem, verum etiam divini humanum erga genus amoris magnitudinem propalandam suscepisse I aeternae Verbi ex Deo filiationi adoptivam indidem hominum credentium adiunxisse ; innuisse alteram ad alterius dignitatem quodammodo accedere . Quum enim dixerit Ioannes, Verbum Credentibus potestatem dedisse filios Dei fieri, tantundem est , subdit Barzanus)ac si dixisset, potestatem ded i sse , fratres suos fieri. Ι-taque, consequitur, si ad hanc comparationem inter alteriuS υιοπm dc alterorum υιοθεσίαν, utramque non exsanguine, neque ex voluntate carnis, neque ex voluntate viri, sed ex Deo provenientem, advertamus; nihil prohibet, quominus I a. & i 3. versiculos ita explicemus: suotquot autem receperunt eum, dedit eis potesatem filios Dei feri, credentibus in nomine ejus : qui,
246쪽
233 quemadmodum es ipse, non ex sanguine, neque ex voluntate carni1, neque ex voluntate viri, sed ex Deo nati sunt; ita , inquam, memoratos versiculos explicemus; quandam videlicet ellit in secundo, aut abditam toro in textu compositionem agnoscentes, quae faciunt e- nunciationem implicitam , seu exponibilem, ut Logico. rum Uulgus appellat. Hucusque Barzanus Num. Epi-
solae suae III. Qua quidem in re mentem subit, quod apud nescio quem memini me legisse: J ai ουῖ dire union mot δ' un EOeque de Bellei, famevx en Francepour ses sonnes rencontrer. II disoit , qu' ii Eloit furpris de deuae chiner; doni I une Eloit, que les Cath liques quidsent que ι' Eeriture es un Livre fori obscur, l' expliquent se rarement dans Durr sermons; er i' aut re, que les Protestans qui disent qu' elle es claire , comme te Dur , se tuent de ι' expliquer dans leurs Eglises. Nempe, quum
ego, ne Lectorem obscuritate fatigarem, contentus fuerim monere, nonnisi maximis ambagibus communem Leetionem solitos enarrare Interpretes; Adversarius . ex opposito, per ellipses, perque implicitas exponi bilesque propositioncs, per abditam toto in textu compositionem,conatu maximo contendit planam remessicere, nexum rerum, utramque filiationem, Ioannis mentem denique, consilium, ac scopum facillima via Patefacere, Vulgatae sensum pene pervium esticere. Ut vero nos nec mussitare audemus contra Vulgatam Editionem ita probamus etiam quae ad illam illustrandam manu lucunt; ea maxime de caussa, quod
mox allata inniti videantur Augustini testimonio, acutissimi profecto in suorum temporum Codicibus enarrandis, & opinionibus Ecclesiae sui Saeculi propugnandis foecundissimi. Haud faciunt ista tamen, quin olim, uti nunc , alicui perico pa illa integra Ioannis talem visa fuerit emphasim praeseserre atque sensum, ut
247쪽
non nisi cum I ectione natus es potuerit aceommodari. Vel ii qui Tertullianaea de Lectione nullo modo somniarunt, apertissime test at i sunt, Ioannem in asterenda Divini Verbi generatione totum fuisse in illo priore Capite Evangelii. Post multa, quae divinitus prope, in Prologo ad Joannis Evangelium docet me Praeceptor meus Thomas , ita denique concludit e Sic ergo ex praemissis colligitur matertia hujus Evangelii; quia cum Evangelisae alii trafient principaliter mUeria humanitatis Chrisi, Joannes specialiter oe praecipue Divinitatem Christi in Evangelio suo insinuat , ut supra die tum es; nec tamen praetermisit masteria humanitatis. Quod ideo factum es , quia postquam alii E o angelisae sua Evangelia scripserunt, insurrexerunt Haereses circa Divinitatem Christi, quae erant, quod Chrisus erat purus bomo; sicut Elion o Cerinthus falso opinabantur; oe ideo Dannes Evangelisa , qui veritatem Divinitatis Uerli ab imo fiante divini tectoris hauserat, ad preces Fidelium Evangelium sud scri Ut, in quo doctriniam de Cbrisi Liuinitate nobis tradiὰit,
ct omnes haereses confutavit. lnitio vero primae Lectionis in idem Evangelium, rursus Beatus idem Thomas: Evangelisa Joannes inIendit principaliter Uendere Di. Sinitatem Verbi Incarnati. Primo insinuat Chrisi Ditinitatem . Sequiitus & ipse est Praeceptores suos Hieronymum & Augustinum , ceterosque Patres, quorum testimonia adsert Iosephus Catalanus, de Codice Sancti Evangelii agens, atque servatis in eius Lectione &usu vario ritibus, Lib I. Capp s.& 9. ubi peculiares Evangeliorum scribentiorum caussas enarrat. Certe veteres Sancti Patres in Scopo Ioannis assignando ita Conveniunt, ut eorum nemo Evangelistam de duplici illa filiatione sollicitum faciat in illo primo Capite Evangelii. Quin audiat amicissimus Barganus, quantum intersi, Disiti Corale
248쪽
23sintersit , priorem illam Evangelii partem de aeterna Verbi generatione totam explicare. Postulabatur Socinianismi Ioannes Clericus. Negabat ille secum Socinianis facere. Inter innocentiae argumenta locabat illud, se caput Ioannis primum a terna de generatione integrum explicasse; quod utique adversus Socinianam methodum esse , fassuros omnes considebat. Jen' ni pas manquὸ de marque e quelle cloit ma pensi e furquetques passages decisives, par exempla furis Chapitre I. de lasaniis de S. Dan oee. On stati, que ce n ' est paria te langage de Sociniens, o qu' iis foret iennent, que DL Chapitre de S. Dan s 'entend de la seconde creation . Haec ex Tomo III. Seleetae Bibliothecat Anonymus Seriptor Historiae Socinianismi Parte Il. Cap. 46. Idem Clericus, ut ab eiusdem labis nota suum vindicaret Grotium, Tomo Bibliothecae Novo-Antiquae XIX. pag. II 4. in eandem sententiam haec scribit: Le P.Calamet marque quelques endrotis de l'Ecrittire, dunt it croit
tions que les Sociniens dunnent avx paroles de S. Dan.
Verum hac ipsa in re, vel ex scopo quem Joanni tribuit Clericus in illo primo Capite Evangelii, haud satis hominem absolvendum laudatus Hilloriae Socinianismi Scriptor apertissime contendit. Capite siquidem
47. ubi argumenta addit argumentis, ut Amstelae da. mensem Prosessorem Socinianismo laborare evincat ,
249쪽
uanile,que pour combattre te Saseme mans rueux de pta. seurs Dieux , que ces Hereliques intro forent dians leChrisianisme ; oe ains, qu' on ne peut Hen concure decet Evanglis en faveur de la Divinite de J. C. Adeo Catholicae fidei adservatae tesseram hac in re habent aliqui, consilium ac verba prioris illius Capitis Ioannis ad aeternam referre generationem Verbi. Novi Orthodoxos Interpretes, qui scopo Ioannis illi seeundarium, ut ita dicam, alterum subiecerunt; uti Cl. Calmetus, qui Protegomenis in Evangelium Ioannis, postquam aperte fassus esset, eum potissimum in finem seribendi Evangelii provinciam, Ueterum sententia, ab Apostolo susceptam, ut suborientes Cerinthi, Ebionisque Haereses revinceret, nec abs re credimus, statim addidit, voluisse pariter Apostolum Judaeorincredulitatis arguere , sicut oe obstruere ora Philosopbο-rum , qua Platonicorum, qua Stoicorum. Etenim iIlorum Dogmata o errores numquam non sernit in Evangelio,
ac praecipue in priore operis illius Capite, quo sublimiorum Ecclesiae Carbolicae Dogmatum summam complectitur. Qua in re a Socinianis maximopere abscedere fateor Calmetum, semel fassum, Evangelistam Cerinthi, Ebionisque haereses praesertim sumsisse oppugnandas ; ipsumque Barzanum longe ab eisdem abesse scio ac pronuncio, Ioannis in oratione ac scopo, non Credentium υιοθεσίαν modo, sed Uerbi maxime οι oram enumerantem. Verum, mihi satis in praesens est, omnium cum Veterum, tum Recentiorum, & Adversa rii etiam consensione , praecipuam primariamque Ioannis curam, princeps Evangelistae studium ac consi lium fuisse, Incarnationis Mysterium in priore illo Capite explicare : quare a Sanctis Patribus καν' Theologus, Θεολογικώπιπις , ό α ρχηγὸς πις Θεολογίας , demum ηλιος ru 'Eυαγγελίου appellatur . Quod si tunc
250쪽
237 praecipue, specialiter, ac principaliter, ut modo dicendi utar D. Thomae , illo de luis sterio sollicitus fuit E vangelista; debuit prosecto , initio maxime sui operis quod Scriptoribus omnibus solenne est totus in suo
esse argumento, in illa videlicet aeterna Verbi generatione, in naturali filiatione vindicanda, non in filiatione adoptiva ; quod commodum inde praestare poterat, uti praestitit reapse. Qui enim fieri poterat, ut Ioannes qui, ut verbis utar Augustini, quas piguerit in terra ambulare , in eXordio sui sermonis in. tonuit, erexitque se non solum super terram,& omnem ambitum aeris & caesi, sed & super omnem etiam e-Xercitum Angelorum, omnemque constitutionem inviis
sibilium potestatum eitis generationem filiationemque enarraret per quem facta sunt omnia; & statim, nec necessario, orationis impetum secteret, eamque ad aliam & longe diversam filiationem converteret, nec arcani adeo sublimitati principii cetera congrua praedicaret pSed divinare libet, quid veterum Corrciflorum aliquis sbi in animum induxerit, quum ad vcrba quae in
Controversiam vocantur, pervenit. Cerinthiani, Ebioni torque in eo maXime convenire videbantur, ut Iesum ceterorum instar hominum e viri ac seminae concubitu natum autumarent. Ita de Cerini hianis Epipha ni us in Ana ecphala os : τιν ίἰ σουν καπὰ προκοπήν καλ&Θια; quibus relate ad hbionitas subdit: Eβὲω-
&e Et huiusce in odi de Heter odoxis loquens
Irenaeus Lib. Hae roseon l. Cap. a. Secundum cutem i/I 1, inquit, neque Verbum caro fiscium es, neque ChrIsus, neque qui ex omnibus fas Ius es Samator. Origenestamen Lib. adversus Haereses V. duo Ebionitarum genera distinguit; quorum alios asserit Christum ex Vir-