장음표시 사용
131쪽
DIO PTRICE S CAP. VIII. I 3cti V XY, qui ita aginem RST in oculi sundo delineant,dectistari in prima il
lius se ri,cie BCD. Hoc enim ex eo pendet,quod,ex. gr. tres radii VCR,NCS,& YCT, revera decussentur in hac superficie BCD, inpiincto C. si ς. Unde seq iitur licet radius V D R. longe altius occurrat radio V B T, & V II R. inscrius ladio Y DT, quia tamen ad eadem puncta tendunt, ad quae V CR & -m
YCT, eadem ratione considerari posse , ac si in eodem loco decussarentur. Et quum eadem haec superficies B C D illos ita disponat, ut omnes ad eadem 'puncta tend. nt, pol iiis cogitare debemus ibi universos decussiri, quam lupe rius aut is. serius. Non obitante quod & aliae superficies 1 a 3 & ue*illos detorquere possint. Qitem admodum duo bacillaeurva, A C D, & B C E, licet multum a punctis FSc G recedant, ad quae irent, si recta essent, & tantum .lana atque nunc in puncto C decussare imur, nihilominus tamen revera in hoc pum to C decussantur. Sed interim adeo curva esse possent,ut iterum in alio pii acto decussarentur. Et eadem ratione radii permeantes duo vitra convexa DBQI via. Fit. db insuperficie prioris decussantur, deinde iterum pu so in altera posterioris; ii saltem qui ex diversis partibus allabuntur, alios enim qui ex eadem manant,pala nest demum inpulicto I decussari. Obiter etiam observemus, radios solis, vitro Elliptico ABCeollectos,vehementius urere quam s per Hyperbolicum D EF collectis Orent. Neque .. .is.
enim tantummodo radiorum ex centro SoIis manantium, ut G G, ratio habenda sedet iam aliorum, qui cum ex aliis eius partibus fluant,non multo miniis
132쪽
nuς virium habent quam illi, qui ex centro: adeo ut vehementia caloris quem excitant. asti mari debeat ex magnitudine vitri vel speculi quod illos col. igit, comparati cum m gnitudine spatii in quo colligit. Ita, ex mpli gratia,ti diameter vi: ri ABC sit quadruplo major distantia, quae est inter puncta L & M, adii ejus ope collecti sedecies tantum roboris h. bebuiit, quantum haberent' vitrum planum permeantes, quod illos nult 3 modo detorqueret.Et quoniam distantia inter puncta M Lmajor vel minor est, pro rMione intervalli, quod cst inter illa&vitrum ABC,vel simile aliud corpus radio sibi cogens, saec ipsam magnitudo diametri huius corporis, nec particularis ejus figura, nisi tina qua ta, aut ad summum terita parte,potui augere :ccrtum est hani lineam comburentem in bilinitum, quam quidam somni aruiu, vanam & imaginariam
xxii. Et si duo vitra vel combitrentia specula sumamus, quorum unum altero λω in is v - maius,qualiacuit que demum sint, dun: iriodo similium figurarum,maj:rs quidem radios Solis in spatio majori colligct, tot agilis etiam a se reddet,quam ini-u.Ἀνην - nus: interim in singulis partibus hujus spatii, non plus virium hi radii habe-btint, quam in altero, in quo minus illos colligit. Atque ita vitta&specularis νηε- .i lde exigua fieri possunt, aeque vehementer comburentia, ac maxima. Et speculum comourens, cujus diameter non ni alid ma jor est centesma circim:.-si ter parte distantiae, quae inter illum, & locum in quo radios Solis colligere debet ; id cst, cujus eadem sit ratio ad hanc distantiam, quae diametri Solis, ad eam quae internos &Solem, licet anguli manu cx Piliatur, non nugis calefaciet ilium locum, in quo radios quam maxime colliget, Quam illi radii , qui ex nullo specillo reflexi dilecte ex S3le manant. Atque hoc etiam sere eodem κη amo' naodo de vitris combiare bilibus ii uelligi labet. Unde patet, eos qui non con- fiammatam Optiees cognitionem habent, multa fingere quae fieri non pos-ώ re, ait πιη sum ; & specula illa famosa quibus Archimcdcs navigia procul incendisse te tur, vel admodum magnas uisi,vel potiuς sabulosa esse.
artum diserimen , in vitris de quibus aginaris nota Iadum , ad ea t. . . .. imprinois pertiti et, quae mutant dispositionem radio una ex propinquo ali- puncto manantium , & in eo consilit , quod alia , nempe quo riim superficies illi puncto obversa quam maxime est concava , pro
ratione istorum magnitudinis maiorem copiam ra. horum admittant,
diametrum iton habeant majorem. Et in hac re vi trum
133쪽
rtum Elliptieum N OP quod tam magnum siupponimus, ut extremita tellariis N & P , sint puniti determinalitia minimam Elliptis diametrum
Hypet lieum QRS superat, licet pro arbitrio magnum fingatur; &ades hunc effectum nullo alio inserius est.
Postremo haec vitra etiam in hoedisserunt, quod ad eadem effecta produ- XXIV. cen .la, circa radios qui reseruatur ad unicum punctum, vel sunt paralleli, illa quae sunt quarumdam figurarum debeant esse plura numero,vel efficere utra-- dii qui alia puncta vel alias partes respiciunt, pluribus vicibus decussentur, quam qua sunt aliarum: Ut supra vidimus ad radios ex uno puncto manantes, in alio colligendos , aut dispergendos tanquam si ex alio venirent, aut rursus , aut dispergendos illos , qui versus aliquod punctum ten- 'μ. dunt, tanquam si ex aliquo alio egrederentur, semper duo vitra Elliptica esset adhibenda, quum ad idem essiciendum unico tantum Hyperbolico opus sit. Et parallelos servato parallelismo, in minus spatium quam antea occupabant arctati posse, tam per duo vitra Hyperbolica convexa, quae radios ex diversis punctis venientes bis decussant,q13am per convexum &concavum, quae semel 1 tantum eosdem decussant. Sed manifestiun est, nunquam pluribus vitris utendum, quoties unum sufficit, nec procurandum ut saepius radii decussen- tur, ubi semel decussati idem praestare possunt. Atque ex his omnibus est concludendum, vitra Elliptica & Hyperbolica, eunctis alis,qiae positant excogitari, praestate; Et praeterea sere semper Hyper-b diea Ellipticis esse praeserenda. Quibus praemissis bla deinceps exponam qua ratione mihi viteatur unumquodque genus specillorum fieri debere, ut quam maximam perihelionem acquirati
134쪽
CAPUT NON UM f Deseriptio Specisiorum.
I. Rimo omnium necessarium est,pellucidam materiam eligere,politus , &tamen satis duram, ad uram quae ipsi dabitur retinendam ;sti πωum praeterea minimum coloratam, Scquam minimer: flexioni obnoxiam.
qui dein in hunc usque diem non alia reperta fuit, quae omnes has conditiones persectius expleat, quam vitrum valde purum:& translucidum, excin Lbtilissimo conliatum. Licet ellim Crystallus montana purior&pellucisD--.-- dior videatur, tamen quum superficies illius plures radios quam vitrum re iv - - Elant, ut experientia docere videtur, non tam apta sorsan nostro proposit. erit. Hic autem ad cognoscendam huius reflexionis causam,&quare poti v- εν sit insuperficiebus tum vitri tum crystalli fiat,quam in medio illorum,item quam
major in superficie crystalli quam vitri, nobisin memoriam revoean m qua ratione supra naturam luminis descripserimus; dicentes illam nillil esse inpelluc ido corpore,praeter actionem aut inclinationem ad motum,mansuecise
jusdam subtilissimae, omnes illius poros replentis, & cogitandum poros o nium corporum pellucidorum, adeo aequales & rectos esse, ut facillime materiam si ibtilem sine mora &ossensone transmittant; Sed nunquami, ros duorum corporum pellucidorum diversae naturae , ut illi aeris & vitri si i crystalli, tam accurate ad invicem respondere, quin semper nonnullae partu lae materiae subtilis manantes, exempli gruti ex aere ad vitrum,inde resilini V partibus solidis superficiei illius occurrentes: & eadem ratione ex vitro in 'serem delatae,partibus solidis superficiei aeris obviae,eo unde venerant refles, thir; sunt enim in aere multae, quae respectu hujus materiae subtilis, solida is sunt nominari. Quibus cognitis si consideremus crystallum composita partibus solidis crassioribus,& poros habere angustiores, quam vitrum, quemadmodum ex majori ejus duritie simul & pondere satis patet, facilEcredensis illam plures ex istius materiae subtilis paniculis superficie sua repulsuram, consequenti paucioribus radiis aditum praebituram quam vel aer vel vitrum; Iices interea faciliorem transitum, quam illa, praebeat, iis quibus praebet,ju hic ea quae supra dicta sunt. i J . Itaque selecto purissimo vitro, minime colorato , & paucissimos ni 2.27 .. dios reflectente , si illius ope defectui eorum opem ferre volum , qu Tir δ' t)ntum δd remota valet, quantum ad propinqua, vel eo . asia tra non tantum ad propinqua quantum ad remota, aptissimae ad hoc uu-
vel C, a natura comparatus sit ad colligendos in suo fundo omnes radios manentes ex puncto H vel 1, at non illos ex V, veI X, ut tamen εc Merivel Diqiligod b
135쪽
I . vel X, accurate cernat, interponendum est vitrum O, vel P, cuius silperficies, una concava, altera convexa ope duarum Hyperbolarum descriptae sunt.
&concava lut oculo est obvertenda,liabet pro soco punctum H,vel L&convexa punctum V vel x. Atque si punctum I, vel V, satis remotum si ab oculo, nempe ad quinde- III. cim aut viginti pedes aut amplius; tunc loco Hyperbolae, cujus secus ei se deaberet, sussiciet uti linea recta,&sic sacere unam ex superficiebus vitri omnino planam; nempe interiorem, quae oculo obverti debet, sit sit punctum I quod ita remotum supponimus;&exteriorem, si sit punctum T. Tumenina tanta in iis objecti pars, quanta est pupillae magnitudo, loco unius puncti erit, quum non plus spatii in oculi senti occupet, quam extremitatem unius capillamenti . . . nervi optici. . Neque etiam necessarium est, quoties obiecta paulδ magis vel minas di- ί- ω- stantia volumus contueri, alia statim adhibere vitra; sed sum it ad usum ha-t
bere duo,quorum alterum distantiae terum, quas vulgo contemplam utimini- ' mae congruat, & alterum maximae; vel etiam unum quod inter haee duo me-d am sit. C4m enim oculi quibus aptari debent,non omnino immoti sint&
136쪽
CAPUT NON UM. Viescriptio Specisiorum.
PR. mo omnium necessarium est, pellucidam materiam eligere, politu s cilem, & tamen satis duram, adfiguram quae ipsi dabitur retinendam;
praeterea minimum coloratam, &quam minimer flexioni obnoxiam. Et qtii dein i ta hunc usque diem non alia reperta fuit, quae omnes has conditio nes persectius expleat, quam vitrum valde purum & translucidum, ex cinere sibi ilissimo conflatum. Licet enim Crystallus montana purior &pellucidior videatur, tamen quum superficies illius plures radios quam vitrum reflectant, ut experientia docere videtur, non tam apta sorsan nostro proposito su- erit. Hic autem ad cognoscendam huius reflexionis causam,& quare potius in superficiebus tum vim tum crystalli fiat,quam in medio illorum,item quare major in superficie crystalliqi iam vitri, nobis inmemoriam revocandum est, qua ratione supra naturam luminis descripserimus; dicentes illam nihil esse inpelluc ido corpore, praeter actionem aut inclinationem ad motum, materici cujusdam lubtilissimae, omnes illius poros replentis, & cogitandum poros omnium corporum pellucidorum, aded aequales & rectos esse , ut sicillime tune materiam subtilem sine mora &ossensione transmittant; Sed nunquam p ros duorum corporum pellucidotum diversae naturae , ut illi acris & vitri seu crystalli, tam accurate ad invicem respondere, quin semper nonnullae particu lae materiae subtilis manantes, exempli grretia,ex aere ad vitrum,inde restiant, partibus solidis superficiei illius occurrentes: & eadem ratione ex vitro in aerem delatae, partibus solidis superficiei aeris obviae,ed unde venerant reflecta tur; sunt enim in acre multae, quae respectu huius materiae subtilis, solidae pos sunt nominari. Quibus cognitis si consideremus crystallum componi ex partibus solidis crassioribus,& poros habere angustiores, quam vitrum, que
admodum ex majori ejus duritie simul & pondere satis patet, sacile credemus illam plures ex istius materiae subtilis particulis superficie sua repulsuram, & exeon uenti paucioribus radiis aditum praebitui am quam vel aer vel vitrum; Iicet interea iaciliorem transitum, quam illa, praebeat, iis quibus praebit, juxta ea quae supra diela sunt. Itaque selecto purissimo vitro, minime colorato , & paucissimos radios tesse lente , si illius ope desectui eorum opem ferre volumus, qu
rum aetes non tantum ad remota valet, quantum ad propinqua, vel contra non tantum ad propinqua quantum ad remota, aptissimae ad hoc figurae erunt, quae ex Hyperbolis constant. Ut s, exempli gratia, oculus B, vel C, a natura comparatus sit ad colligendos in suo fundo omnes radios
137쪽
V. vel X, accurate cernat, interponendum est vitrum O, vel P, cuius luperficies, una concava, altera convexa ope duarum Hyperbolarum descriptae sunt.& concava qui oculo est obvertenda,liabet pro soco punctum H,vel I, sc convexa punctum V vel x. Atque si punctum I, vel V, satis remotum sit ab oculo, nempe ad quinde- tu. cim aut viginti pedes aut amplius; tunc loco Hyperbolae, cujus secus esse de beret, sui hciet uti linea recta,&se facere unam ex superficiebus vitri omnino planam , nempe interiorem, quae oculo obverti debet,si sit punctum I quod ita remotum supponimus;&exteriorem,ssit punctum T. Tum enim tanta c. uasi objecti pars, quanta est pupillae magnitudo, loco unius puncti erit, quum non plus spatii in oculi sundo occupet, quam extremitatem unius capillamenti M. . .. nervi optici. Neque etiam necessarium est, quoties obieeta pauid magis vel miniis di- μὴ II stantia volumus contueri, alia statim adhibere vitra; sed senacit ad usumlia. sv m inbere duo,quorum alterum distantiae rerum,quas vulgo contemplamur,minimae congruat, &alterum maximae; vel etiam ununa quod inter haec duo messi amsit. Cium enim oculi quibus aptari debent,non omnino immoti sint&
.gidi,ficile ad figuram talis vitti mutantur. Q x Quod
138쪽
Quod si ctiam ope unius vitri cupiamus esseere,ut objecta aeces7 id cf.qllae oculo quantum volumus possunt admoveri multb majora & magis distinete appareant,quam dum respiciuntur sine specillis: commo lusimum erit superficiem hujus vitri inretiorem omnino planam reddere, exteriorem at tem Hyperbolicam; cujus socias in eo loco st, in quo objectum libuerit coli cate. Notandum tamen laic commodissimum dici, non omnino optimum; nam concedo quilem si huic superficiei figuram Ellipseos demus, cujus itidem foeu, ibidem sit ubi object una, & alteri figuram segmenti sphaerae,cujus centrum in eodem hoc soco, essectum paulo majorem foret sed multo minus commode tale vitrum poterit expoliri. Hic autem secus, sive Hyperbolae, sive Ellipsis, tam propinquus esse debet, ut objecto quod non nisi valde exiguum esse potest ibi locato, non majori intervallo distet a vitro quam necesse est, ut lumen quo debet illustrari ex circumiacentibus locis ad illud accedat.
Atque hoc vitrum theca aliqua est ita includendum, ut totum illa contegatur, media tantum ejus partς e copia, quae magnitudine pupillam aequet, vel etiam si paulo minor. Debentque Omnes hujus thecae partes, qua oculo obvertentur , nigrae esse. Et praeterea non erit inutile ipsius oras holo- serico nigro circumdare, ut talato commodius, oculo quam proxime adna ra, radios omnes luminis ε xcludat, praeter eos, qui per partem vitri detectam admittentur. Sed extrinse us praestabit ejus lupersiciem albam esse, vel
potius tersam& politam, figuramque habentem speculi concavi, ut omnes radios luminis in se effusos ad objectum reflectat. Et ad sustinendum objectum eo in loco, in quo esse debet ut ope specilli coimspiciatur, non improbo perexiguas illas ampullas ex vitro vel crystallo, quarum usus in Gallia jam vulgaris est & frequens. Sed ut aliquanto plus artis adhibeamus , melius erit si fulcro aliquo, brachioli instar, ex theca protenso sumne. rur. Et denique ut abunde luminis adsit, totum specillum simul cum objecta erit Soli obvertendum. Ut si A sit vitrum, C pars interior thecae cui ita clusum est, Dexterior, Eobi ctum, G brachiolum sustineas, Hoculus,&ISol, jus radii directe in oculum non penetrant, ob interjectum tana conspicillum quam objectum, sed effusi in corpus album, vel sp culum D, resiliunt indeptimo ad E,&tandem ab E ad oculum. si vero aliquod specillum ad ast a & alia obiecta rea mota & inacccssa contemplanda volumus fabricare; duobus Hyperbolicis vitris, convexo uno & altero concavo,duabus tubi extremitatibus, ut hic videri pos civitam A. - - Di 9 ilia eo bis
139쪽
DIOPTRICES CAP. IX. I sunt, insertis, id erit componendum. Et primo ab e superficies vitri conca vi figuram Hyperbolicam exigit; cujus socias ea distantia absit, aqua oculus cui hoc perspicillum paratur quam accuratissime sua objecta cernit. Hic ex. gr. oculo Gita disposito, ut distinctius cognoscat objecta quae ad H, quam ulla alia, H debet esse focus Hyperboles ab c, & pro senioribus qui rectius obiecta remota quam propinqua vident, haec superficies ab eom-l nitio plana esse debet; contra pro iis, quorum acies ad propinqua valet, satis . concava. Altera superlicies I siguram alterius Hyperbolae exposcit, cujus: sicus I transversum pollicem aut circiter ab ea dictet, ita ut oculi sundum, contingat cum ejus ii erficiei perfriculum erit conjuncti . Hae tamen
140쪽
proportiones non tam absolute necessariae sunt, quin multum etiam mutari possint, ita ut non aliter facta superiacie abc pro senibus, nec pro myopibus . quam pro caeteris, omnibus oculis idem perspicillum possit inservire, si tan- . tum ejus tubus nune aliquantulum diducatur, nunc contrahatur. Et quod
ad superficiem des, fori mob8iifficultatem ipsam multum excavandi, praestabit figuram Hyperboles illi dare, a qua socus aliquanto magis dillet, quam dictum est, quod usus felicius quam mea praecepta docebit. Et in universum hoc tantum dico;quo propius aderit hoc punctum I, reliquis paribus, eo majora objecta visum iri, quia tunc oculus ita erit disponendus, ac si propiora essent ; & visionem magis sortem sive perspicuam futuram, quia tunc alterius vitri diameter poterit major esse. Verum si nimis vicinum fiat, illam non adeo distinctam sere, quia tunc multi radii nimis oblique pro ratione alio- .rum, in vitri superficiem cadent. Diameter autem hujus vitri, sive pars quae retecta esse debet, clim tubo KLM inclusum est, satis magna erit,si aliquat tutum excedat pupillia quam maxime diductae quantitatem. Et quod ad ejus erassitiem attinet,nunquam nimis exigua esse potest; licet enim illam augendo imagines objectorum paulo majores reddantu r, quia tunc radii a diversis punctis venientes paulo magis in ea parte, quae oculum respicit, divergunt, fit etiam econtra ut pauciora & minus distinctu appareant; suntq; aliae viae commodiores ad imaginum magnitudines augendas. Quantum ad vitrum convexum N OP insuperficies illius N O P,objecta resis iciens,omnino plana esse debet, & altera NOP Hyperbolica; cujus socus accurate in eundem ito in cadat, in quem alterius Hyperboles des; de quo persectius telescopium desideramus,ed magis secus iste removendus es a puncto O. Praetem ea magnitudo diametri hujus vitri, determinatur a duabus rectis lineis I d N&IsP; ductis a soco I, perd&fextremitates diametri vitri hyperbolici de Aquam diametro pupillae aequalem esse suppono. Sed etiamsi diameter vitri N O P QPliquatito minor sit, tamen objecta propterea non magis confusa, nec minora, sed tantum minori luce perfusa apparebunt. Quapropter quoties illa nimis lucida erunt,diversi circuli nigri chartacei, vel similes in promptu habenti, ut ira ad obtegendas illius oras,&partem eius retectam, quantum lumen ex objectis effusum pernii serit, angustissnaam reddendam. Crassities autem hujus vitri, neque prodesse ne lue obesse potcn, nisi sors an ideo potest obesse, quod vitrum quamvis purissi naumct maxime tersum,semper i men radios aliquanto plures reste lat, quam acr. Tubus ΚLMex materia firma & solida fieri debet, ut duo vitra duabus illius extremitatibus immissa, aceu rate semper eodem situ ibi haereant. Totus etiam intrinsecus niget esse debet, atque holoserico nigro circa oram ad M vestiri, ut arcu oeulo junctus omnem lucem excludat, ea excepta qu κ permeabit vitrum No.Pin Longitudinem autem illius.&latitudinem, linatiua& magnitudo duorum vire