장음표시 사용
31쪽
l quod substantia fili ne ex non ente aedi, t Mente potentia initia fiunt ex materia, isque est ens potentia, ut explicabimus in-li rerius. Proporxionaliter quando cori rumpuntur, corrumpuntur in no eos lactis, Mens potentia'. li, Dum eontra multitudinem entium, qgetur,quia vel entia differnn ente velim enim dico quod Deus, qui est pri mum ens non participans de nihilo disi serta creaturis ente puro,& continente, omnem perfectionem, creaturae differunt a Deo defectu entitatis creatae, ciet hoc sensu differunt nihilo , non tamen
puro nihilo, quia desectus inclusus in entitate non est purum nihil , quare non sunt purum nihil, sed entia defectuosi. Creaturae disserunt inter se aliqualiteriente , aliqualiter non ente.Differunt en-lee,in quantum unaquaeque creatura dilbet aliquam persectionem abstrahibilem lab ipsis,& communem Deo, qua carentalis creature . Differunt non ente, in quantum habent etiam aliquam impersectionem propriam, qua carent aliae crea turae Dum opponitur entia conueni ut in enteo ergo non possunt in ente differre Crespondeo , quod in ente conueniunt imperfectriatque adeo ita, ut etiam
32쪽
2 aaιasti f. rancipium , quod ex ipso res ita fiat,ut Mincipium praecedat rem,i remaneat, ost corruptionem rei, sed hoc requiri-ur solum ad principium materiales ad principium vero vi' sufficit, quod per ipsum res constituatur in suo esse;& quia res magis costituitur in suo esse per foremam,in actum , quam per materiam sit potentiam fideo principium sor male stirincipalius, licet materiale soleat empore praecedere.
Ad 3. Distinguo, res non fiunt per selex priuatione, concedo et non fiunt ex jaccidens tamquam ex aliquo requisito in nateria ad ipsum fieri, nego;& distinguos eodem pacto consequensa ergo priuatio lnon est principium per se,concedo per
accidens nego. Statua fit per accidens' ex privariove figurae, in quantum ad hoc,ut materia moueatur ad formam statuae,requiritur, ut si priuata hoc est carens forma statuae, sed apta ad illam t
habendam Nola,quod principium perlaccidens est duplex . Primo prineipium
per accidens est, quod ita accidit materiae, ex qua fit res , ut non requiratur ad fieri rei. Ita cum albus fit musicus , albedo est principium per accidens mu sci, quia ita accidit homini,dum fit muscus , ut non requiratur ad hoc,ut homo fiat mus eus Secundo principium per accis
33쪽
De tribus principise, ara te uis est, quod ita accidit materiae verequiratur ad hocivi ex ipsa fiat res. Privatio est principium per accidens in secundo sensi, quia, materia ui moueatur ad formam pulli, requiritur, ut materia sit priuata, hoc est carens soria pulli, sed proxim apta . Principia per accidens in primo sensu non conducunt ad scientiam rei irincipia per ac'cidens in secundo sensu maxime conducunt ad scientiam rei. Dininguo mala remo ens. non potest fieri per se ex non ente con edo per accidens , nego. Ens per se fit ex materia 4 forma, que sunt en pia , fit vero per accidens etiam ex priuatione,in quantum ad hoc,ut materia moueatur ad formam,debet ita carere
tali forma , ut sit apta ad illam reeipieti dam Ad s. Non solum non est in conuenies sed est neeessarium , ut quae fiunt, fiant aliqualiter ex contrarijs. Patet indu-etione Nam ignis fit ex non ignes sapiens exis sapiente statua fit ex mar more infigurato δε ex figura calidum fit ex frigido c. Ideo omnes antiqui philosophi euidentia veritatis compulsi assisnarus principia aliqualiter contraria si rarum in densum magnum, paruum 3 calidum in frigidum Verum ls m anti iii
34쪽
a a mestio I. antiqui defecerint prirno, quia cum quae rerent principia uniuersalia omnium ire rum,debuerunt allignare primas, luniuersales contrarietatem at non utagnarunt contrarietates uniuersales , sed
particulares, ex quibus proinde non fiunt omni e. g. calidum, Exigidum non sunt principia via uersalia omnium,
quia licet calidum fiat ex frigido, Jri-igidum ex calido , tamen musicus nec sit ex calido , nec ex frigido , sed ex in musico. Hunc desectum corrigens Am stoteles assignauit tanquam prima princi
pia contrarietates primas, is niuersa les, hoc est formam priuationem x. Vnumquodque enim vel ex informato fit formatum vel ex formatoifi in formatum , seu priuatum forma, Secundo defecerunt, quia non explicauer ut, quo pacto possent res fieri ex contrariis; hunc errorem corrigens Aristoteles dixit, quod fiunt eae uno conti ario per se, ex alio per accidens: e. g. domus constituitur per se in dificari per sormam, actum aedificationis, sed ad hunc actu
requiratur,ut materia careat perfectione
iomus iam aedificats, ad quam perfectio-aem mouetur, ierducitur per ipsum actum ediscationis, ideoque domus fit etiam per accidens ex priuatione forme
domus . Dum urgetur: contraria se e X cludunt
35쪽
cludunt ab eodem subiecto distinguod
se excludunt de praesenti, vel tendunt ad se excIudendum de futuro, concedo: se excludunt solum de pret senti , nego Aliqua sunt contraria, quae non e XClu dunt suum contrarium de prs senti, sed tendunt ad illud post excludendum; e. g. febris est contraria vitae animalis P ta. men febris non excludit vitam, quando febris est, sed tendit ad vitam excludendam post, quando febris non erit
amplius motus ad centrum est contrarius priuationi centri, tamen non X cludit a mobili priuationem centri , quan do est motus ad centrum , sed tendit ad excludendam post. In casu nostro aedificatio , qua domus mouetur ad perfectionem domus,est contraria priuationi talis perfectionis in tamen non excludit illam,quando est aedificatio , sed tendit ad excludendam post . Vniuersaliter vero forma imperfecta , per quam materia mouetur ad formam perfectam, constituitur res in puro fieri ,est Contraria spriuationi , ita ut tendat ad priuationem excludendam post Prii alio tamen formae oppositae, que est principium per accidens rerum in facto esse,non est contraria sorin h. Ratio est , quia cum res est in fieri, in motu,est in statu con-ltrarietatis pugnae , cum per motum ab
36쪽
ab uno oppositorum recedat, ad alterum accedat , ergo debet principiari ex principijs oppositis , a quorum vn re cedit per alius cuiusmodi sunt irentia perfectionis, molns ad perfectione imper quem recedit a carentia persectionis. At cum res est in facto esse, non est in statu contrarietatis Maccessiis ,
recessus ted in statu quietis; ergo principia rei in facto esse non debent poni contraria sonenda tamen est priuatio formε oppositae tamquam principium per accidens rei corruptibilis , quia res corruptibilis per hoc differt ab incorru ptibili , quod res corruptibilis constat
lex materia priuata alia forma , quam posset haberes; at corpus incorruptibile constat ex materia non priuata alia forma, cum materia sub forma incorrup i' bili non habeat capacitatem pro Ximam recipiendial 1am formam , sed constat materia carente alia forma per puram negationem non con notantem aptitudinem expeditam subiecti Ad 6. Ens, mon ens possunt conue o ire in aliqua ratione saltem analogica ,&proportionali . In cassi nostro materii, forma priuatio conueniunt , inquantum sicut materia, forma sunt ex
quibus res fiunt intrinsece , sic priuatio l
37쪽
Hici 'iteri ut ex ipsa fiat for, ipφ tem ρος pacio requo ritu principium analistic p pte adnis iam , quae est principis
sanitatis dicφir Ianus analogice per ordinem' ad animal, quod est sanum prinliter ωper se . .
f. Privatio prineipiat quando essiquitur . 4uod forma principiato non , quia in fieri simul datu Meria forma imperfecti , priuatio formet perfectae, ut dictum est atquintuma in facto esse simul datur Armperfecta in priuatio formae oppositae, dictum est ibidem, Ad s. Dichim est, quod dispositione
& caetera principia per accidens includuntur in priuatione vitio forma cur materia, duratio includuntur in formari ergo sufficies est assignatio trium principiorum , cum in ipsis omnia includantur, licet deinde e quaeruntur pi incipia magis in particulari debeat explicari, quaenam in singulis principiis in
Adi Principium ignis in facto esse est priuatio formargin oppositarum , explicatum est. Ad principium vero peaceidens lassicit,quod naturaIiter sine illo non possit dari res, licet ad prin Tomo III. B pium
38쪽
et in sti II. 1ium intrinsecum per se requiratur , ut ne illo neque supernaturaliter posse a.
Ad Io Tertium principium est L, per quod sorma constituitur non xistens in materia , seu sit aliquid po-itiuum , seu non , seu sit intrinsecum rateriae secundum se , seu solum sit intin secum subiecto denominatiue, ex eouod excludat Armam, quae est intrin-rca subiecto. Dum enim assignamus pri- tionem tamquam tertium principium bstrahimus ab istis quaestionibus .
trum principium materiale remaneat in omni mutatione . uae-
r Idetur esse vera sententia caiusdam recentioris , qui contra Aristotele e contra omnes Scholasticos docuit sui echim , ac mater iam remanere solum mutationibus accidentalibus , Marticialibus, non autem in substantialibus, quia in rebus physicis debemus sequi adicium sensus sed per senIus videmus, uod materia remaneat in mutationibus ccidentalibus, non autem in submntialibus:
39쪽
De Principis cmateriali Tlibus : e. g. in mutatione artificiali, qua ex lignis.fit nauis, manifeste remanent ligna ; at in mutationibus substanti alb bus, quibus ex lignis fit ignis, ex otio pullius , ex cadauere vermes , ex semine lactuca c. neque ligna,neque ouum neque cadauer, aut semen, vel Vllum aliud subiectum quod erat ante,videmus remanere tergo&c a Causa creata potest faceres, ut forma , quq non erat , sit e. g. cum quis mutat ceram e quadrata in rotundam facit , ut sit illa rotunditas , quae ante noerat; sed non videtur difficilius facere ut forma , qui non erat sit , quam ut subiectum quod non erat sit ergo causa creata potest faceres, ut sit etiam ubi ctum , cita cum ignis generat ignem facit , ut non solum forma ignis, sed ipsum subiectum de nouo sies; ergo non requiritur, ut remaneat idem subiectum,
quod erat a te . Similiter non videtur dissicilius faeere, ut sit deuouo una tantum pars alicuius totius, quam facere , ut sit de nouo utraque pars ; sed potest causa producendo ignem faceres, ut sit de nouo forma ignisci ergo potest etiam facere, ut de nouo sit materia, ac forma ignis simul Respondeo manifestum esse,quod om nia , quae fiunt naturaliter nam de crea-B tione
40쪽
'tione non agimus fiunt ex aliqua materia prius existente, ac postmodum remanente in re facta. Constat enim inductione etiam substantias fieri ex aliquo subieeto,ae materia e g. ignis non fit ex nihilo, sed ex lignis, vel alia materia ignibilici pullus non fit ex nihilo,sed
ex ovo,quod est materia animabilis anima pulli plantae non fiunt ex nihil sed ex semine, quod est materia animabilis anima plantae idem valet de animalibus, quae fiunt ex semine, etiam de ijs,quae
oriuntur ex putri, cum non fiant ex nihilo , sed ex illa materia putrefacta Latque animabili anima rane, vel vermis&c; sed eo ipso , quod aliquid fit ex subiecto quod possit esse illud , tale subiectum debet remanere in re facies cuenim aliquid,quod potest esse tale,fit actu
tale non destruitur subiectumi poten eia potens esse talis , sed actuatur, ac re ducitur in actum De.g. quando rotundabile rotundatur, non destruitur rotundabile sed remanet,in constituitur actu rotundum per rotunditatem , quod idem valet in omnibus , ergo cum ignibit ignitur, remanet in igne facto subiectum quod ante non erat ignitum, sed priuatum forma ignis di habens formam ligni, ac constituitur actu ignis per forma ignis , quae succedit forme ligni; cum ani-