장음표시 사용
541쪽
iussam metur insania, omni denique pectoris rabie ac minis Dcndentibus torreatur. Etenim quantum hoc sit quis ignorat, ut non doloribus vulnerum, non ictibus quaestionum, velut despecta nostra fragilitas,& humanae virtutis inopinata cedat auda cia; stare hominem, nec moueri; torqueri, nec tamen vinci;sed poena ipsa potius, quaeruciatur, armari. Considerate quid sit, ehatissimi fratres, omnes martyrij firmita tem sensibus vestris animisque proponite.' Ecce enim in cuiustibet passione vocati gaudent iam pridem acciti e saeculo Martyres t gaudent bonorum omnium nuncij;Saudent pariter electi; ibi laetatur milite
suo Dominus , laetatur teste nominis tui Christus. parum est quod dico, fratres charissimi, parum est. Ita magna mihi ratio in hoc genere dicendi, ac moles admiranda suscepta: sed arbitris, quaeso vos, grauitas ab intentione propria non desit, sciens tantum de martyrio posse dici, quantum potuerit aestimari. Vnde de haec sola exequendae laudis fuit causa , non quo parem me gloriae eius, atque adon cum iudicarem; sed quod tantam in illo cernerem esse virtu.tem , ut & si parum de eo dicerem, plurimum me dixisse profiterer. Nam praeferatur licet bono fidei cuctodita iustitia, me lioremque se inter omnium Iaudes virgi
nitas immaculata cognoscat: cedat tamen
sanguinissum mittatur cruori: illi elegerunt bonum, hi imitati sunt Christum. Nunc vero,charissimi fratres, ne quis me arbitretur omnem salutem non alio statu quam in martyrio collocasse : hoc primo profecto respiciat, neque me tantum esse qui loqui videor; neque ita se habere ordinem reorum , Ut immortalitatis spes repromissa unius partis latere nitatur. Sed quonia ita Dominus suo ore tostatus est, esse habit Cula penes patrem multa; nihil maius ere
didi ea gloria, qua probantur hic homin s. qui saeculari indigni sunt vita. Igitur, cha.
tissimi fratres , ε mula religione Certantes, veluti ncentivo quodam mercedis agitati, omnem virium copiam tolerantiamque subeamus. Non enim mouere nos debent caduca, quae semper in euersionem suam
non modo lege proposita, sed etiam ipso
fine temporis urgentur. Exclamat Ioannes
t. 3. di dicit: Iam quidem securis ad radicem arboris posita est i monstrans scilicet &ostendens , vltimam esse rorum omnium
senectutem. Sed N ipse Dominus: Ambu late, inquit, dum Iucem habctis, ne vos te- tua. u nebrae comprehendant. Quod si illo tem
hore ambulandum nobis esse praedixit: utique ut nos magis ambularemus, ostendit.
Atque ut ad laudem martyri j rc deam, vox est beatissimi Pauli die enti ; Nescitis quo- ἔ- or '.
niam qui in agone currunt, malit certant, Vnus autem accipit palmam; vos autem sici currite, ut omnes Coronemini. Sed Ec alibi , quod in martyrium possit hortari, coheredes nos Christi vocavit: quin etiam ne quid omitteret; Si cum Cli isto, inquit, feeommortui estis, quid tanquam viventes in hoc mlido decernitis Etenim, eharissimi fratres, qui resurrectionis praemia sustinemus, qui iudicii diem quirimus, qui denique cum Christo regnaturos nos e sigconfidimus , Rculo mortui esse debemuS. Nec poteris optare martyrium, nisi ante oderis sarculum , nec peruenire ad Dei Prae inium, nisi amaueris Christum : Qui autem amat Christum, non amat ieculum; Christus enim adiectus est siculo, sicut M saeculuin Christo r ita ut scriptum csti Mundus mihi crucifixus est, & ego mundo. Nemini amabiIis fuit mundus, quem Gειδ.
non ante damnauerit Dominus; nec salute potuit frui aeterna, qui mundi gloriatus est vita. Vox est ista Christi dicentis: Qvj in hoc siculo amauerit animam suam, in futuro perdet illam : qui autem in hoc saeculo oderit illam , in futuro inueniet eam. Sed Ec A postolus Paulus: Imitatores, inquit, mei eliote, sicut de ego Christi. Et
alibi: Volo vos omnes, ait, si ficri potes L, a. ω ς,
imitatores meos esse. Dixit hoc ille qui passus cst: 3c qui ad hoc passus est,ut imita
retur Dominum: utique de nos ad hoc voluit pati , ut per ipsum imitaremur Christum. Si iustus es di .ro credis, quid pro
eo sanguincm fundere metuis, quem pro te toties palliam esse cognoscis ' In Elata sectus, in Abel occisus in Isaac immolatus, in Ioseph venundatus, in homine crucifixus est: de de caeteris quidem taceo, quae nec oratio potest dicere, nec animus sustinere. Vincitur conscientia humilitatis exemplo r dc quando eonsiderat quae dum pateretur acciderint, miratur passum propter quem euneta trepidarint. Dies fuisgit in noctem, in tenebras lux cuncta con cessit, atque inclinato per alternas vicespondere, omnis terra commota dissiliuit:
turbati mines, monumenta nudata sunt:
de sepulchris hiatu dehiscentibus terrae, reddita luci corpora restituerunt : fluxa sanguinis mundus intremuit , scissa quae foribus dependebant vela , templum
omne muῖiit: qui moliendo arguit saecu- ο
542쪽
ium. Igitur cum ag exemplum Dominicae
passionis, atque ad omne testimonium Christi animam tuam ponas, nec sundere sanguinem metuas, martyrio totum ne
vesse est cedat. Martyrij inaestimabilis gloria , infinita mensura, immacula victoria, nobilis virtus, inaessimabilis titulus, triumphus immensus ; quippe quo di propria confitentis laude praetertur , velut socio Christi cruore decoratus. Νaque, charisii mi fratres, licet sit hoe totum Dominicae promissionis do muneris, lichtq; tribuat ut ex alto, nec capiatur nisi eius imperio. sed
nec aut mente concipi, aut exprimi verbis aut oratione percurri , aut quibus ibet eloquentiae viribus possit impleri, tamen orithoe beneuolentiae vestrae, erit charitatis &amoris , s volueritis nostri memores esse Meum in vobis Dominus martyrium coeperit honorare. Vos intra se sanctum illud altare, vos intra se magna illa venerandi nominis sedes, veluti sinu quodam gremii amplectentis includit ; vos imperia peremnis temporis sustinent, & illic eon regna tuti semper & victuri. O beati te quibus vere dimissa sunt peccata , si tamen qui Christi eompares estis, aliquando pecca iasis. O beati quos a primordio mundi Do-' mini sanguis infecit.& quos merito splen dot iste niuei amictus induerit, & candor stoli ambientis ornarit. Videor denique ipse mihi iam cernere , proque arbitrio mentis humanae ante oculos de aspectuin diuinum illud mihi Ar insigne concurrit: videor, inquam, mihi iam cernere, ut ille virorum nobilis numerus Christi sui gloriam it Erque eomitetur. Ibit ante ora eius Relix caterua victoram, & se densantibus turmis, velut solis exortu totum illumi. ratum agmen inferet potestatem. Et utinam perabiecto mihi istud videre contin. gat sed hoe Dominus poterit efficere, quod vobis petentibus creditur non negare.
3 in eloquendo faenitas J Ita Maret em Maniar. alii: fides.
ρνε δ vage sistit , ashae tu an lutis abscia si quod a dicendo impar ingenij eonseientia submouebat J Cambranen. eia ι. quod ad di-eendum pat ingenii conscientia eommoneat,
1 in ipso conscientiae robore 3 μου /a araae: ruis
is euius rei quique digni esse metuetunt J Mais
nut. -m viast. quiqui, Ied illud pra : quicumque, mani viarum es Dpmis,o in naul. O huel Me- Nilus eum Mi. caruerunt omni hae mundi tetettima labe . subactae mortis conditionem vicerunt θ cambran. ιώ. earuerunt homine . ae mundi tetecti matri labem subacta moltis eonditione vicerunt. pig. mero ιι ά tuis, pia erytiam θώia haleat : deletti
xς Sie quotieseunque iacentibus stipuli, I Ita
Flammas plerumque agiis iuuit immittete I
543쪽
- as Qui me conserui fuerit eoram hominibus in tetiis J illisar in terris . n. a. iasi λιρι copria
at Magna est enim , fratres charissimi .elatitas J
as proque ingenitae )-ptoque ingentis.
3 . Ad quae ut transeam cuncta latet his. clam frenen. e. Re. prae ilia Mantil. in M: M. Atqueve transeam cuncta ; neqvie mero male antea excus ιώm tost Men. e. a. Atque ut transeam, nune iam. 34 cluentam motborum populantium stragem; Camuer n. cruentas strages.
s si , inquam , te in huius mundi turbinibus fluctuantem dem ιθ.Lι , nus qtiam abs. Si quate, de e. fluctuantem , Mi fluctuante. s. quae si ista sublimis ae sortis constantia eoniasdeta . quanta, dee Eusem etiam his plurati sis.
Magnum istud est . dies profectoὶ stiliis. M
IMωι νε λιώ a est a Manisi. in M. . antea eras: magnum ustus est, dee.
i de moti posse s cambrinenor ut mori petist I ut per illam J ιδm e pet illud. a. de in liquidum flammis totientibus resol
Maris. I. ii cap. Io. in is . hane solpturam consania nauis.
4'. vacua tamen ) Agiuis e tamen εκ cim
8. Omni viseerum sobole relicta E iam L. .uDLm . pra ea qώιὰ ρκουν : omnis viseerum soboles relicta, iri: soboles eius.
' quid est in quo separem his omnibuΑὶ R. Ag
a Manam in Mar/Iosia Gog. 1 iae lactis, antea re ruptis. I. Mor enim di in quo spem temissis omnibua , ambν. ι d. in quo speremus , s omnibus: ρνο σώ. cisteria, com/ιriar tigria, o in quo spem te. imissionis magisso Sed Ee conscendete e um) solos Manuti conviseetideret.
11 Ptiusquam se inimica hostis tela commmuerint.ὶ ax Me . buvilis, rum Abstuarities l
544쪽
Ma Maain ιιιι : ptiusquam inimica hostis tela
commouerit , m M.,lime priusquam inimica hostes tela eommouerint. 33. Sed nee quantis minetur ignarumin ignatum,tra: ignotum. 33. Et excruciet turba multorum a lusum Me eae Cambri pri r Ae se erueiet. Iam θυ/m etiam nunc primam rem si h Λι a/m Assuruisadi 1 Quibus autem inquisius fuit semper Deus, aut notus, nunquam excidit Christi locus. Ne ... an m an henm rite caltituuntuν, εχ istis sempeνfvit Dos in-qursas aut notus. s. ubi laeet gratiaὶ C. ιti gratiam, Forie legendum . iacit gratiam .H'Λι Διμι .Miam, st. si Vbi arbor densore coma vestitὶ me cumιν. ros. Iema iarat sitientis . Ax ha-ι suns : albot densior eomam uestit pro quo arborem densor cam a. 'ss In vita semper habita commeolus J S. His ura quia as 1 inuito semper habita commeatu ,sci: Tommeatus a tenseo ιν dinis: & vita semper ha. hita eommeatus.
6o nee est quod dignum pro serendum esse vi
c. In Isaia sectus, dee. J Camiri in Isaiam di in
sue de quando eonfidetat J Munus ti nis mali.
tentis laude praesertur. ἔν sed nee aut mente concipi J res . Mur antra: sed nec alimento. εῖ eam in vobis Dominus coeperit martyrium honotate J pra sua similis Mas .m se, tinemuri ILim de Esciplina in haliti m et nor Tantum tune inementote nostri, cum ineipiet in vobis virgini
is Quid enim peritis de indulgentia Domini,
rcticum, quod Lapsis spes veniae non est deneganda.
sequenti F. U Ehementi prationa in Novat iram inae ' hitur , o Guae schismaticam fastionem, i visa scri Puram canes eos nxncusans, oepulea esse poιι- quam aurea vasa, quod e esse iactabant, commonstrans, eo γὰd vi deseriores essent Deinde, quumstras non intelisent,param ess si η.mmerpolint, ser ra eos υ;ritis evitati praescripti e Catia vicos vetere, eram in uae
tituν quaι γ in mediam adfert. Postremo memfutari iud j,2 promisiis Hamis ad poenitentiam ipsos hortatur. Porro e pronavaaruprima C=primi editione Erasmus Gorne*potiis a esse hanciarum quam C priani, possea haec ad margineo ad πιόνι ιν it: Iuxta saecvndus aedoctus,p in que Curiano Hyas. Guare recte o Gν.ιMus ex codici M. Carrhasiae Coloniensis Jerestentiente cod. S. Pantaleonu i si eam vindicavit.
Praestrum cum plures libros de La isinu, he indicet Cyprianus, epist. II. ad Confessores eschisemate conuersos, o ad hunc algadere librum
videatur D. Ponti, m vita ritiae, his verbis Quis doceret veritatem haereticos p Liam Corneli= non esse, conmni t Uerba illa i rixae
ldri: de Sacramentum baptismatis quod in saIutem generis humani prouisum, &soli Ecclesiς coelesti ratione celebrare petos suum prae ostendit ; quod ad errorem Cy
M. s. cap. i O GIT ANTI mihi, & intoIerabiliter animo aestuanti, quidnam agere debere dc miserandis fratribus, qui vulnerati non propria voluntate, scd diaboli saeuientis irruptione, adhuciisque, hoc est, per longam temporum scri em y agentes, poenavdai erat tecce ex aducris obortus est alius hostis, de ipsius patcrnae pietatis aduersarius haereticus Nouatianus 3 qui non
545쪽
- ro. tantum, ut in euangelio significatum est sciat sacerdos vel Levites iaceolcm vulneratum praeteriret, sed ingeniosa ac no ua crudelitate sauciatum potius occideret adimendo spem salutis , deiicgando misericordiam patris, respuendo pGnitentiam fratris. Mirum quot acerba, quot aspera, quot pervcrsa sunt, Sed facilius quis in alieno oculo festucam perspicit,
quam in suo trabem. Nos autem, fratres dilectissimi, non moueat aut turbet hae
tetici istius pet fidi abrupta dementia: qui cum in tam ingenti dissensionis & schis
malis elimine constitutus, & ab Ecclesia separatus sit, sacrilega temeritate non dubitet in nos sua crimina retorquere. Cum sit enim a semetipso nunc factus immundus, sordidiis, sacrilegis inquinatust hoc nunc nos csse contendit. Et eum scriptum, , sit, canes foris remansuros; EQ Apostolusi' hos eosdem canes docuerit esse vitandos, se ut legimus, ait enim: Videte canes, videte malos operarios : rabiem suam non cessat latratibus excitare, luporum more tenebrosam caliginem optare, qua facile possit ferina sua crvdclitate , cs a pastore direptas, spelunca tenebrosa laniare. Aurum certe se suosque quos colligit, esse ξM.11. pronunciat, nec nos dubitamus deserto.
res Ecclesiae apostatas factos, in aurum nunc sac: le potuisse conuelli , sed illud aurum in quo prima delicta populi ista et
denotata sunt. Caterum vasa aurea & argentea, quae ab AEgyptiis excusa sunt, in Dominica pol citate, id est, Christi Eccle-
i. c. . . , perseuerant; ' in qua domo si pei seue rasscs, Nouatiane, vas forsitan &prctiosum fuisses . sed nunc te in paleas & in stipulam coniici sum nec intestigis, nec plan- sis. Quid igitur vanis rebus extolletis damna potius quam lucra conicqueris.
Quid te ex quo pauperior factus cs, diuitem credis a Audi in Apocalyps Dominicam vocem iussis te obiurgationibus 1ncrepantem : Dicis, inquit, diues sum, deditatus sum,& nullius rci cgeo: & nescisqi ori iam tu es miscr, de miserabilis, & ea acus , 5 pauper, de nudus. Has opes, has diuitias paupcrtatis pro celto possidere se credat, quisquis Christi Ecclesia derelicta
rotione caeca, apud lcmerarios illos seliis matum duces 5: dissensionis auetores conuerti non trepidat; quos Ioannes anti-
' christos appellat quos Euangelisa paleis ' similati quos Dominus Christus fures lelaironcs es csgnat, sicut ipse in Evangelio declarat dicens : Quia qui non introiit per ostium in ovile ovium, sed descendit
venerunt, fures sunt fle latrones. Qui isti sunt, nisi desertores fidei, de transgrensores Ecclesiae Dei, qui contra ordin tionem Dei nituntur ; quos merito Spiritus sanctus per Prophetam increpat dicens: Fecissis Concilium non per me, conuentionem non per spiritum meum, adiicere peccata super peccata. Quid ad ista respondeant peruersissimi isti Nouatiani, vel nunc in elicissimi pauci; qui
ad tantam furoris dementiam prorupe. runt , ut nec Deo, nec homini reuerentiam habuerint 3 Illic impudentet de sine vlla ordinationis lege Episcopatus appetitur; hic autem propriis sedibus Be cathe di, sibi traditae a Deo renunciatur. V ILIic Veritas, Aspernantur me, ut sacrificent mihi, nec offerunt oblationes sanctas filiorum Israel, nee aecedunt offerre sancta sanctorum, sed accipiet ignominiam suam in errare, quo errauerunt. Satis sit paueis
probasse quidnam sint. Audite igitur Nouatiani, apud quos scripturae coelestes leguntur potius quam intelliguntur, parum si non interpolentur. Sunt enim vestrae praeelusae aures de corda caecata, qui nuIlum de spiritalibus ac salutaribus monitis lumen admittitis. sicut Esaias ait: Exca .eati sunt servi Dei; At merito excaecati, quia voluntas schismaticorum non est in lege, quae lex unam nobis de singularem
designat Ecclesiam; in illa scilicet quae sub o is
Noe ante diluuium Dei prouidentia se Σbricata est arca, in qua non tantum munda animalia, sed de immunda, ut tibi cito respondeatur Nouatiane, inuenimus esse reclusa. Quae arca sola cum his quae secum fuerant libcrata cli: in qua& caetera quae in ea inuenta non sunt diluuio perie runt: Ex illa igitur arca remittuntur duae aues, coraX dά columba. Qui corax vere hominum immundorum , he in tenebris perpetuis futurorum per saeculi latam viam te immunda vescentium apostatarum futurorum, dE ad Ecclesiam se vitta non vertentium , figuram portabat, '' quem legentes inuenimus omissum.& non amplius reuersum. Huic crgoaui, id est, immundo spiritui, ' quique fuerint similes inuenti, ad Ecclesiam amplius reuerti non poterunt 1 qui de si voluerint, Dominus
prohibebit. qui Moysi praecepit, dicens: -i-
omne varium 3d immundum elice foras c., f. s. extra castra. Columba autem emisia in
546쪽
eontinenti sgnificatur reuersa, eo quod requiem non haberet pedibus suis . quam NOE recepit in Aream , &post septimum
diem iterato emissam, recepit eam portantem suo ore olivae folium. Et ego quidem, fratres dilectissimi, non temere ista cogitans , nec humana sapientia conspirans, sed ut coelestis Domini dignatione
necessat te Ee pertinenter mentibus nostris conet pere permittitur; dico illam, id est , columbam , duplicem nobis per semetipsam significare figuram. Primam quidem , de principalem, suam, hoc est spiritalem, olim , id cst, ab initio diuinae administrationis insistit,& sacramentum bapti l malis, quod in salutem generis hia. stant prouisum , 8e soli Ecclcsiae coelesti
ratione celebrare, per Os suum priae ollendit. Ter enim emissa ex arca, volitans per
aerem super aquam , '' significabat iam tune Ecclesar nostrae sacramenta. Vnde MM . & Dominus Christus Petro sed 3e caete ris discipulis suis mandat dicens: Euntcs Euangeli rate gentibus , bapti et antos eos
in nomine Patris, de Filij Et Spiritus sanisti hoc est , ut Trinitas illa que sub
Noe pet columbam figuraliter operata est, haec nunc in Ecclesia per hos spiritaliter
operetur. Sumamus iam nunc de secundam personam columbae ex arca emissae;
diluuii scilicet tempore , quando omnes abyssi proruperunt , quanda cataractae coeli patefactae sunt super icrram, propici facinora hominum quae quotidie excree bant coram Domino, ε sie ut Moyses di. xit di Et vidit Dominus Deus redunare nequitias hominum super terram,& quod
omnes in malum recordarentur a principio dierum si otum, ε dixit: Perdam lici. minem, quem feci, a facie terrae, ab homine usque ad pecus, de a reptili usquc advolatilia coeli. Emittitur ergo tempore cataclysmi columba ex arca , Π a quis violenter toto orbe terram inlistantibus. Illa
area figuram Ecclesiae, sicut superius diximus, portabat, quae verberabatur hinc at que inde aquis insurgentibus tantum. C, taclysmus ergo ille qui sub Noe factus est, figuram persecutionis, quae per totum orbem nunc nuper supereffusa est, ostendit. Aquis autem, diruptis cataractis, undique Conuenientibus & excrescentibus s-gnificabantur gentes , quae ad vastandam Ecclesia in excreuetunt. sicut Apocaly- psis doe et dicense Aquae quas vidisti populi sunt, Ae gentes, de regna. Columba autem quae pedibus suis requiem habere non poterat lapsorum imaginem pore bat; qui immemores diuinarum praedictionum, vel simplicitet ignorantcs, v cI audacter dissimulantes ceciderunt: quorum Dominus ruinam in Evangelio futuram his verbis significaucrat dicens: Qui Mas. audit verba mea & non facit ea, similabo eum vito utilio qui aedificauit domum
suam super arenam: venerunt tempestates,& impegerunt in domum illam, & cecidit ,& facta est ruina eius magna. Et netem rc comparasse videamur, columbam
illam lapsorum imaginem portare; Pro pheta ciuitatem ut columbam, hoc est, lapsorum personam increpat dicens: Co- sok 3 lumba non exaudit vocem, id est, praeclara 5 redempta ciuitas non recipit doctri nam , de in Dominum fidens non fuit. Quod autem requiem pedibus columba illa, sicut superius diximus, inuenire non potetat; hoc significabat vestigia negantium, hoc cst sacrificatorum , lubrici ve neno scipentis saliciata , in Iapsium con- Dcrsa , quae ulterius non possent suo craspide in de basiis eum conscend cre, Rdraconem 5e leonem calcare. Quam potestatem tradidit Dominus distipulis suis, e sicut in Eumgclio ait: Ecce do vobis potestatem calcandi super omnem potesta 'μ iv tem inimici, & super tarpentes &scorpiones,' ' de non nOccbunt vobis. Istis ergo tot de latitis malignis spiritibus infestantibus , 5e in lapsorum nccem iniurgetiti bus, prouita est vulneratis salutis viai viquit, utcunque viribus possent toto s e cor pore protrahere, castris suis recipere quibus recepti possent medelis spiritali Abi s vi incras ita curare. Recepta igitur columba , paucis etiam dic bus interiecti ,
it crato i mittitur ex arca; r reuersa, Dori
tantum Ernia vcstigia, sed&insignia sua pacis atque vi ictoriae scr illa oleae folia quaesho ore piastabat, ostendit. Duplex ciso
illa emissio duplicem nobis persccutio nastentationcm ostendit e prima in qua qui Iapsi sunt, victi ceciderunt, secunda in qua hi qui ceciderunt, victorcs extiterunt. Nulli enim nostrum dubium vel incci
tum est, fratres dilectissmi, illos qui prima acie , id est , Deciana persecutione vulnerati fuerunt, hos postea, id id est, se eundo praclio ita fortiter piscuerasse , ut contemnentes '' edicta saecularium principum , hoc inuictum, haberent . quod& non metuerunt exemplo boni pastoris, animam suam tradere, de sanguinem sundere , nec visam insanientes tyranni
547쪽
saeuitiam recusare. Ecce quam gloriosos, quam Domino charos, flanistrinici isti ligna , foenum, stipula in appellare non dubitant: quorum pares, hoc est, '' in eodem crimine lapsus tui adhuc usque constitutos, nec ad poenitentiam admittendos esse prisu niunt; ex illa Domini pronunciatione Mis.16. lua ait: Qui me negauerit coram homini bus, negabo eum coram patre meo qui in coelis est. Pro dolor i qui contra Dominica praecepta contendunt, ut ea quae Christus iudicii sui tempore sit acturus, haec nunc stirps Nouatiani, patris sui exemplum diaboli secuta. exercere conetur dicente scriptura: Mihi vindictim, & ego itiripiat. a. buam , dicit Dominus. Respondebimus eis ad istam pronunciationem Domini, ' quam male intelligant de male sibi interpretentur: Quod enim ait : Qui ine nega uerit coram hominibus , dc ceo negabo eum coram patre meo qui in coelis est . viique futuri temporis significatio est; quo tempore incipiet Dominus secreta homi-1 c. num iudicare,quo tempore tribunali Christi omnes nos oportet astare; quo tempore Mia r. multi incipient dicere: Domine Domine, nonne in tuo nomine prophetavimus,&icinom I ne I o daemonia exeIumnus, Ec in tuo. nomine virtutes multas iacimus Ec tamen audient vocem Domini dicentis: Discedite a me omnes qui operati est is iniquitate: non noui vos. Ibi adimplebitur quod ait:
N eg1bo Ac ego illos. Quos autem maxime negabit Dominus Christus, nisi vos omnes haereti eos, de schismaticos, de nominis sui alienos. Qui enim aliquando Christiani, nunc Nouatiani, iam non Christiani, primam fidem vestram perfidia posteriore I er nominis appellationem mutastis; ve-im nunc propolitioni vestrae respondeatis. Legite de docete, quem Dominus de his qui se dereliquerant vel negauerant, cum adhue ipse hic esset, negauit , atqui Ec caeteris qui seeum remanserant do discipulis ait: Nunquid de vos vultis abire Petrum
etiam, quem negaturum ante praedixerat,mn.ς. Cum negasset, ipse non negauit, sed surae. 11. stinuit; te amare illam suam negationem fientem ipse postmodum lenit. Quae . nam est tua, Nouatiane, dementia, ut illa quae ad exitium salutis pertineant, tantum legas , dc quae ad misericordiam, praetereas clamante scriptura de dicenter v Poenitentiam agite qui erratis, eonuertimini corde. Et eodem quoque Propheta similiter exhortante & dicente: Conuertimini ad me in toto corde vestra, in ieiunio,
D. Cyprian. εe ploratione, de planctu: Se scindite cord
vcstra, &non vestimenta: de conuertimini ad Dominum Deum vestrum, quoniam misericors cst, Ec miserator multae miser tionis. ' Adeo quia multae miserationis est Dominus , aualuinius: audiamus quid .
per David comestatur Spiritus sanctus i Si mdereliquerint filii eius legem meam, de in
mandatis meis non ambulauerint, desii sti ficationes meas prophanaueri ni, de prae Cepta mea non custodierint; vi fitabo in Virga facinora eorum, de in flagellis delicta
eorum: misericordiam autem meam non
dispergam ab eis. His Iunilia Et per Ege. uchielem legimus dixi me Dominum i pili hominis, domus Israel habitauit super teruram suam, dc coinquinauerunt eam facinoribus suis. Sicut mulieris menstruatet facta est immunditia eorum ante faciem meam, effudit iram meam super eos, dedissem nauit eos inter gentes Be secundum peccata eorum iudicaui eost quia coinquiis nauerunt sanctum nomen meum. Et quia
dictum est de his: Hie est popuIus Dominis
peperci eis propter nome sanctum meum, quod spreuit domus Istat inter gentes. Et Coniungens ait: Propterea die populo Itarael ; H aec dicit Dominus: Non vobis parco, domus Israel, sed propter nomen sanctum meum parcam, quod coinquinastis inter gentes, &scietis quia ego Dominus , cum sanctificatus fuero in vobis. - I .
Item Dominus ad eundem: Fili hominis dic populo Israel, Quare locuti estis dicentes erroribus nostris contabescimus, de quo modo salui esse poterimus dic eis: Vivo ego, dicit Dominus: quia non desidero morte peccatoris, sed de udero ut auertatur peccator a via sua pessima, di vivat: Redite ergo a via vcstra pessima: Quid molli vos traditis, domus Ilrael: Sta per Esaiam Prophetam: Non in aeternum indignabor vobis, 33 neque semperno defendam vos. Et quoniam Hieremias Pro --, pheta in persona populi peccatoris depre-eatur Dominum aicens: Emenda nos Domine, sed in iudicio&non in ira, ne pau- UZmeos facias nos; adiecit de dicit Esaias: Propter peccatum modice contristavi eum , de percussi eum, dc auerti faciem meam ab eo, Be contristatus est,&abiit tristis in viis suis, de quia operatur, adiecit de dixit: vias eius vidi& curaui eum, & dedi ei exhortationem veram,pacem super 3ε pacem; poenia tentibus, deprecansibus, de operantibus
restitui posse, 3s quod male perierint, quodque a Christo declinauerint: Deni.
548쪽
Ze hoc in Evangelio comprobatur, ubila mulier peccat ri x describitur, quae venit ad domum cuiusdam Pharilaei, ubi erat Dominus vocatus cum discipulis, portans vas unguonti quae stetit ad pedes Domini, de lacrymis suis lauit pedes eius, Zc Capillis extersit, de oscula infixit, ut excitaretur ille Pharisaeus de dicereir Hie si esset Propheta , sciret quae de qualis esset is x mu lier quae eum tangit, quia peccatrix est.
Vnde incontinenti Dominus peccatorum remissor, de poenitentium receptor ait: Simon, habeo tibi aliquid dicere. At ille respondit dicens : Magister, dic. Et Dominus: Duo debitores erant cuidam foeneratori, unus qui debebat denarios quingentos , de alius quinquagintat cum non haberent unde soluerent, ambobus donauit. Et
interrogauit: Quis illo tum plus diligit Et respondit Simon: Utique ille cui plus do.
nauit. Et adiecit dicens. Vides istam mulierem Intraui in domum tuam, Osculum mihi non dedisti, haec autem non cetasauit osculando pedes meos: pedes meos non Iauisti: haec autem lacrymis suis lauit, de capillis extersit ; oleo pedes meos non unxisti, haec autem unxit: propter quod dico tibi, Simon,quia remittuntur illi pec- Cata eius. Ecce Dominus utrisque debitoribus Iarga sua pietate debitum concedit. Ecce delicta donantem. Ecce mulierem peccatricem poenitentem, flentem , deprecantem; Bc remissam peccatorum accipientem. Erubesce iam nunc, si fieri potest , Nouatiane: desine argumentis tuis impiis incautos decipere desine unius capituli praescriptione terrere. Legimus de adoramus, nec praetermittimus coelestem Domini sententiam, qua ait negaturum se negantem, nunquid de poenitentem Et quid ego tamdiu demiterationibus probare singula gestiam quandoquidem Niniuitis Allophylis, de longe a lege
Domini constitutis, propter ciuitatis suae annunciatam euersionem deprecantibus,
misericordia Dei non denegatur Ipsi illi
Pharaoni sectilega temeritate repugnanti, cum quondam coelestibus pIagis verberaretur , re conuersus Moysi Ec fratri eius dixisseti Orate pro me ad Dominum, uia peccaui, incontinenti ab eo suspenebatur ira Dei. Et tu iam , Nouatiane, iudicas, de nullam spem pacis ac misericoris diae habere lapsos praedicas: nec increpanti Apostolo aurem accommodas dicenti: Tu quies. qui iudicas seruum alienum Domino suo stat aut cadit. Stabit autem,
si potens est Deus stabilire eum. Vndepcrtinenter de necessarie ex persona eorundem lapsorum increpat vos Spiritus sanctus dum dicit: '' Noli gratulari inimica mea mihi, quoniam si cecidi, de exur. gam: de si in tenebris ambulauero , Dominus lumen est mihi. Iram Domini tolerabo, quoniam peccaui illi, usquedum 1 ustificet causam meam , Ec faciat iudi ei uni de iustitiam, dc producat me ad Iaiscem. Videbo iustitiam illius, de videbit me inimica mea, Be cooperiet se confusione. Oro, non legisti: Nolite gloriari, de nolite loqui excelsa, Udc ne exeat magni loquentia ex ore vestro; Quoniam erigitaterra pauperem, '' a sterquilinio erigit inopem, de sedere cum facit cum potentibus populi Non legisti: Tu qui stas, vide ne cadas Non legisti. N Quia Do. minus superbis resistit, humilibus autem dat gratiam λ Non legisti: Qs se exaltat, humiliabituti Non Iegisti: Quia Deus perdit memoriam superborum , dc non relinquit memoriam humilium I Non legisti: Quia quo iudicio quis iudicauerit, eum iudicari necesse est i Non legisti: Quia qui
odit fratrem suum, in tenebris est 6c in tenebris ambulat: At non scit quo eat, quia tenebrae excaecauerunt oculos eius p Unde igitur de tam sceleratus, de tam perditus, tam discor uiae furore vesanus extiterit iste Nouatianus , inue uire non possum, qui semper tu domo una, id est, Christi Ecclesia, proximorum delicta ut propria fleuerit, onera fratrum , sicut Apostolus hortatur , sustinuerit, lubricos in fide, coelesti
allocutione corroborauerit. At nunc ex
quo Cainam illam lis resim , qui non
nisi tantum occidere gestit, cxerccrc coepit, nec sibi nouissime parcit. Cetterum si legisset, quia iustitia iusti non liberabit euin die qua errauerit de iniquitas impij '
non nocebit ei ex qυa dic convcrsus fuerit , iam olim in cinere pceniteret: ille qui semper poenitentibus aduersatur qui in ruina facilius qdificatorum stantium operatur , quam in structione iacentium ruinarum: qui multos ex fratribus nostris miserrimus falsis suis aduorsationibus perterritos , iterum fecit ethnicos, dicendo quod poenitentia lapsorum sit vana, nec possit ei proficere ad salutom r clamante scriptura & dicente: Memento unde excideris, & age poenitentiam: si quo minus, veniam tibi, nisi poenitentiam egeris. Et
quidem ad septem Ecclesias scribens singulis sua quoque facinora, de delicta inge
549쪽
rens, poenitemini dicebat: quibus/nisil lis , scilicet , quos pretio magno sui sanguinis redemerat O te impium scelestumque haeretice Nouatiane , qui post tot & tanta in Ecclesia, a quibusdam retro voluntarie commissa crimina, quae de
tu ipse in domo Dei priusquam apostata
esse cognouetas 1 de haec posse aboleri de memoria succedente bono utique docueras, secundum fidem scripturae dicentis: mia si conversus Retit facinorosus ab omnibus facinoribus suis quae commisit, di iustitia infecerit, vita aeterna vivet, A Non morietur in facinore suo delicta cnim quae coinmisit, abolebuntur de me moria succedentibus bonis factis) Tu hodie retractas an debeant lapsorum curari vulncra, qui nudati a diabolo ceciderunt, 'in violentia aquae, quam suo ore serpens
emisit post mulierem. Sed quid dicam
ait Apostolus i Laudo vos tu hoe non laudo i quia non ita melius, sed in peius venistis. Ibi enim sunt aemulationes &dissentiones in vobis , nonne carnales estis, & secundum hominem ambulatis 'Nec nos quidem mirari oportet, cur iste Nouatianus tam nefanda , tam grauia in personam lapsorum exercere nunc audeati quandoquidem habenitis exempla praeuaricationis huius praecedentia. Saul ille bonus , praeter caetcra , postea liuore euertitur, de contra David omnia aduer sede inimica agete molitur. Iudas ille inter Apostolos electus, qui semper in doreo Dei unanimis Et fidelisi ipse post modum Deum tradidit. Praedixerat quidem ει Dominus multos esse venturos sub pel libus ovium, rapaces lupos. Qui sunt isti rapaces lupi, nisi sensu subdolo conspirantes ad infestandum gregem Christi εscut legimus apud Zachariam positum : Ecce ego suscito pastorem in terra, qui quod auersum est, non visitabit, de
carnes electorum manducabit , E talos
illorum torquebit. Similiter & per Ere. ehielem increpat huiusmodi pastores, sci licet praedones de Ianiones dicam ut aestimauerat) diccns o pastores , qua re lac ebibitis & eoagulatum comeditis, de forte ad nihilum perduxistis & in
firmum non visitastis claudicantem non curastis, & errantem non reuocastis . Ac
permisistis populum meum errare inter spinas he tribolos 3 Propterea haec dicit
Dominus: Ecce ego veniam aduersus pastores, & exquiram oves meas '' de maianibus illorum , de repellam eos ut non
pascant oves meas, de non erunt eis am plius oves meae in deuorationem , & exquiram eas sicut pastor gregem suum in die qua fuerat ea ligo de nebula: sc exquiram oves meas te exquiram eas in omni
loco quocunque dispersi sunt : EE quod
perierat, requiram di de quod erraucrat, et t. reuocabo : Ee quod claudicauerat , curabo Ee quod infirmum est , custodiam, dil pascam oves meas cum iudicio. Quis ilia loquitur 3 utique ille qui relictis nonaginta nouem ovibus, quaesiuit illam quae de suo errauerat grege, sicut David dicit Ertaui velut ouis quae periit ; quam in- . . tit
uentam Christus redit humero suo portans pcccatricem delicatam, qui gaudens δά exultans vocatis amicis de clomesticis, ait: Congratulamini mihi, quoniam in uenta est ovis mea quae peri crat. Dico , inquit, vobis, quia tale gaudium etit in coelo super uno peccatore poenitentiam agente. Et subiungens ait e Aut quae mulier habens denarios decem , δά cum perdiderit ex denarios unum, nέnne ac cendit lucernam , de tota die domum suam emundat, quaerens donec inueniat/Et cum inuenerit, ' conuocat amicas Ecvicinas dicens r Congratulamini mihi, quoniam inueni denarium quem perdideram. Dico vobis ' quia tale gaudium erit in conspectu Angelorum Dei super
no peccatore poenitentiam agente. Econtrario autem non agentes facinorum suorum poenitcntiam ι quae eos maneant,
ex ipsius Domini responso cognoscant. Legimus enim in Evangelio , qu d quidam venerunt de Galilaeis ad Dominum, an nunciantes ei de eis quotum sanguinem miscuit Pilatus cum sacri se iis ipsorum quibus respondit Dominus dicens : Pu tatis quia illi Galilaei super caeteros Gali latos peccatores luctant , quia passi sunt talia 3 non. Dico enim vobis, nisi poetii tentiam egeritis, V omnes similiter petiui tis. Aut illi decem de octo, super quos cecidit tu tris in Siloa, putatis quia debitores fuerunt morti super omnes horti nes qui habitabant in Hierusalem Non dico vo bit, inquit, quia nisi poenitentiam egeritis, omnes similiter peribitis. Excitemus itaque nos quantum possumus, fratres di lectissimi, & abrupto inertiae fle securitatis somno ad obseruanda Domini praecepta vigilemus. Quaeramus tota mente quod perdidimus, ut inuenire possimus r Quia quaerenti, ait seriptura dabitur,sa &pullatiri ascrietur. Mundemus domum nostram
550쪽
munditia spiritali , Τ' secreta quaeque de
abdita pectoris nostri, vero Euangelij lv- , . mini radiata , dicant: Tibi soli deliqui, de nequissimum in conspectu tuo feci λQnia
mors peccatorum mala de apud in seros poenitentia nulla ; habentes in Contemplatione maxime diem iudicii & retribu tionis de quoad ab omnibus nobis crede nodum, & firmiter est tenendum, qui acceptio personarum non est apud Deum, cum praeceperit in Deuteronomio, non accipiendam personam in iudicio Non
P L Φε accipies , are, personam, nec secundum minimum nec secundum maximum iu
Et . t. dieabis. His similla de per Erechielem dixit Omnes, inquit, animae meae sunt, sicut anima patris re anima fit ij. Anima quaetb. peccauerit, ipsa morietur. Hic erit igitur a nobis venerandus, hic tenendus, hic per plenam de dignam nostram consessionem propitiandus , qui habet potestatem animam Ac corpus mittendi in gehennam ignis . sicut scriptum est i Ecce venit cum multis millibus nunciorum suorum facere iudicium de omnibus ue de perdere omnes
impios, Ac arguero omnem carnem ' de
omnibus tactis impiorum quae fecerunt imple: Ec de omnibus verbis impiis, quae de Deo locuti sunt peccatorct. His simi. li, Daniel: Vidi, inquit, thronum P. situm , Ec vetustus dierum sedebat super
eum, Ec vestitus eius erat tanquam nix, de
capilli capitis eius tanquam lana alba: thronus illius flamma ignis, rotat illius ignis ardens. Flumen ignis prodibat ante cum millia millium seruiebant ei, εc millia milislium assistebant ei: ad iudicium sedit, de
libri a porti sunt. Ioannes autem manife-
ι stius N dc consummatione ι ' saeculi declarat dicens: Et cum aperuisici, in qu it, sigillum sextum. ccc ter a motus factis est magnus, ερ factus est sol niger, ut saccus cilicinus, de luna tota sanguinea facta est, & stellae ceciderunt in terram, 'quo modo ficus a vento magno agitata
mittit grossos suos , de coelum recessit ut liber c Cm inuoluitur, de omnis mons Ecinsulae de Iocis suis motae sunt; de reges terrae, te maximi quippe, de tribuni, de diuites, Ec fortes, δc omnis seruus de libet absconderunt se in speluncis de in caucr nis montium , dicentes montibus de petris: Cadite super nos te abscondite nos a cons pectu patris sed cntis P super thronum p . o. Ec as ira agni quoniam venit dies interi tio reis 8c quis poterit stare Item in eadem
Apocalypsi hoc quoque Ioannes dicit sibi
reuelatum: Vidi, inquit thronum magnu , Ec candidum sedentem super eum, a cuius facie fugit coelum dc terra, dc locus eorum inuentus non est; de vidi mortuos 39 magnos, dg pusillos stantes ante conspectum throni Domini, de libri aperti sunt. 6o Et alius liber apertus est qui est vitae: de indicati sunt singuli secundum ea quae scripta
erant in libro secundum opera ipsorum. Sed de Apostolus bonum consulens, sic hortatur nos dicens: Nemo vos decipiat inanibus verbis: propterea enim venit ira Dei super filios contumaciae, nolite csi participes eorum. Demus igitur totis viribus fidei nostrae Deo laudem, demus plenam confessionem : quandoquidem super pornitentia nostra gaudeant virtutes coelorum, gaudeant angeli omnes, gaudeat Ee Chri itus qui nos denuo peccatis On ratos, delictis obrutos, plena de clementi moderatione cessare a facinore hortatur, lire .i dicens: Conuertite vos, de redite ab impietatibus vestris, de non erunt vobis iniquitates vestrae ad poenam. Proiicite a vobis omnes impietates vestras quas secistis
aduersum mei bc facite vobis cor nouum,
te spiritum nouum. Et ut quid vos morti traditis domus Israel λ Non enim desidero mortem peccatoris. Ego sum, ego sum, Uat,
qui deico facinora tua, si de non comm morabor te: tu autem in mente habe, ecludicemus. Dic tu facinora tua prius, ut
iustificeris. Dum patet fratres, indulgentiae aditus, Deum plenis satisfactio ilibus
deprecemur. Humiliemus nos, ut exaltari possimus. Acquiescamus diuinae ex hor. tationi , qua euadere liceat diem Domini ciram, dicit enim sic: Respice fili nitiones hominum, de scito. Qus sperauit in Domino , de confusus est perni asic in MLirmandatis illius, se derelicitis est aut in uocauit cum, de despexit illumi quoniam pius demisericohs Dominus, de remittens in tempore tribulationis peccata , omnibus inquirentibus se in veritate. Ait ergo: Dictu facinora tua prius, ut iustificeris. 61 Mi. Prae manu sit vobis oratio illa exomologe se os plena.
Iibrum ad Nouatianum .haereticum. x Agentes J Ariem viventes , accipitur, Ut sutori