C. Cornelii Tacti opera

발행: 1781년

분량: 583페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

111쪽

mmae gentium notitiam illustr1us excogitari potest. Nain si ad utilitatem vitae omnia eo Ria iactaque nostra dirigenda sunt, quid erit

tutius, quam eam exercere artem, DR semper minatus praesidium amieis, opem aliems, saritem periclitantibus, invidis vero immicis metum terrorem ultro seras, ipso securus, velut quadam perpetua potentiis ac Potestate munitus, cujus vis ει utilitas, rebus prospere fluentibus, alior rin mesi ita tui 1 intelligitur sin proprium periculum iner uit, non hercule lorica, aut gladius in acie firmius munimentum, quam reo 4rictitanti eloquenti3 praesidium fimul a , lam, quo propugnare pariter, Incessere, vel in judicio, sive in senatu, Me apud primestpem possis. Quid aliust infestis patribus nu- Per prius Μarcellus , suam eloquentiam suam Opposuit qui accinctus & minax, dia sertam quidem, set inexercitatam, & ejusmodi certaminum rudem Helvidi lapientiam e1usit. Plura de utilitate non dico, cui paris

mirume contradicturum Μaternum meum a bitreri

VI. e voluptatem oratoriae laque Uae transeo, cujus jucunditas, non uno albquo momento, sed omnibus prope diebus, . G 3

112쪽

prope omnibus horis contingit. -Quid enim dulcius libero, ingenuo animo, & ad voluptates honestas nato, quam videre plenam semper es requentem domum suam concursu splendidissimorum hominum' idque scire, non pecuniae, non orbitati, neque officii alicujus administrationi, sed sibi ipsi daria it

Ios quinimmo orbos, .locupletes, 4ο- tentes venire plerumque ad juvenem, pa Perem, ut aut sua, aut amicorum discrimina commendent. Ullane tanta ingentium opum ac magnae potentiae voluptas, quam spectare homines veteres, senes, totius Urbis gratia subnixos, in summa omnium rerum abundantia confitentes, id, quod optimum si se non habere Iam vero qui t0gatorum comitatus, in egressus D quae in publico speetes quae in judiciis veneratio lquod gaudium consurgendi adsistendique inter tacentes, in unum conversos coire populum, & circumfundi coram, accipere assectum, quemcu que orator induerit Vulgata dicentium gaudia, & imperitorum quο-que oculis exposita, percenseo. Illa secretiora, tantum ipsis orantibus nota, a jora sunt. Sive accuratam meditatamque a sert orationem; est quoddam sicut ipsius di-

113쪽

DIALOGUS DE ORATORIBVS cios

Monis, ita gaudii pondus constantia Mue novam is centem curam non sine aliqua trepidatu ne animi adtulerit, ipsa sollicitudo commendat eventum, & lenocinatur voluptati. Sed extemporalis audaciae, atque ipsius temeritatis vel praecipua jucunditas est. Nam in ingenio quoque, sicut in agro, quamquam alia diu erantur atque elaborentur, gratiora tamen, quae sua sponte nascuntur. VII. quidem ut de me ipse fatear, non eum diem laetiorem egi, quo milii latus clavus oblatus est, vel quo homo novus, in civitate minime lavorabili natus, quaesturam, aut tribunatum, aut praeturam accepi quam eo , quibus mihi, pro mediocritato hujus quantulaecumque in dicendo facultatis, aut reum prospere defendere, aut apud centumviros causam aliquam feliciter orare , aut

apud Principem ipsos illos libortosin proc

xatores Principiam tueri defendere datur. Tum mihi supra tribunatus is praeturas,

consulatus ascendere videor, tum habere, quod in se, non in alio oritur, nec codiciulis datur, nec cum gratia venit. Quae fama laus cujusvis artis cum oratorum gloria

comparanda est, qui non ollustres in Urbet solum, apud negotiosos, rebus intentos, sed

114쪽

etiam apud juvenes Madolescentes, quibus modo recta Indoles est, & bona spes ut Quom nomina prius parentes liberis suis Ingerunt quos saepius vulgus imperitum, tunicatus hic populus transeuntes nomine vocat, digito demonstrat Advena quoque ieregrini, jam4 municipiis inolo

sitis scis auditos, cum primum UrbEm attugerunt, requirunt, ac vultus agnoscere eo

cupiscunt. 2uod are in i , Criis Vibii axem lsiis Mopibus confirmat. VIII, usim contendere , arcellum hunc Eprium, de quo modo locutus sum, &Crispum Vibium libentius enim novis recentibus, quam remotis obliteratis exemplis utor non minas esse in extremi paribbus terrarum, quam capuae, aut Vercellis, ubi nati dicuntur nec hoc illi alterive termillies sestertium praestat, quamquam ad has ipsas opes possunt videri eloquentiae beneficio venisse, sed ipsa eloquentia, cujus numen, caelestis vis multa quidem omnibus saeculis exempla edidit, ad quantam usque fortunam hominos ingem viribus perven rint. Sed haec, ut supra dixi, proxima, quae non auditu cognoscenda, sed oculis *e

115쪽

DIALOGUS DE ORATORIBVS vos

ctanda haberemus. Nam quo sordidius abjectius nati sunt, quoquo notabilior a

pertac angustia rerum nascentes eos imeumsteterunt, eo clariora, cad demonstra tam oratiri Iae eloquentiae utilitatem illustri r exempla st ut quod sine omnendation natalium, sino substantia facultatum, neuter moribus Egregius, alter habitu quoque eo poris contemptus, per multos jam annos p

tentissimi sunt civitatis, o, donec libuit, principes fori, nunc principes in caesaris amicitia agunt seruntqua cuncta, atque ab ipso Principe cum quadam reveruntia diliguntur. Muia Vespasianus, venerabilia senex,& patientissimus veri, bene intelligit, ceteros quHem amicos suos niti iis, quae ab ipso tesserint, quaeque ipsi ascumulare, cinalios congerore promptum est L Marcellum autem, Crispum. attulisse ad amicitiam sitam, quod non a Principo acceperint, necaeeipi possit. minimum inter tot ac tanta laeum obtinon imagines, ac tituli, AEa-- tuam, quae neque ipsa tamen negliguntur rum hercule, quam divitiae, Mopea, quas facilius invonies, qui vitupieret, quam qui

Midiat. mis igitur honoribus, ram mentis,' iacultatibua resertas domos eo

116쪽

rum videmus, qui se ab ineupte adolescentia causis forensibus & oratorio studio dede

runt.

Contra poeticae inanem , infructuo vlaudem esse.

IX. Nam carmina versus, quibus totam vitammaternus insumere optat cinde enim omnis fluxit orati, neque dignitatem ullam auctoribus suis conciliant, neque utrulitates alunt: voluptatem autem brevem, laudem inahem, infructuosam consequuntur. Licet haec ipsa, quae deinde dicturus sum, irres tuae, o Materne, respuant, cui bono est, si apud te Agamemnon, aut ason diserte loquitur ' quis ideo domum de- sensus, tibi obligatus redit ' Quis galeisim nostrum, egregium poetam, vel, si hoc honoriscentius est, praeclarissimum vatem deducit, aut salutat, aut prosequitur Nempe,s amicus ejus, si propinquus, si denique ipse in aliquod negotium inciderit, ad hunc Secrindunt recurret, aut ad te, materne, non, vj poeta es, neque ut pro eo versus facias enim Basso domi nascuntur, utichri quidem jucundi: quorum tamen hic

exitus est, ut, cum tot anno, per omnes dies, magna noctium parte, unum librum

117쪽

extudit elucubravit, rogar ultro ambire cogatur, ut sint, qui dignentur a.dire:& ne id quidem gratis: nam labmum mutuatur, & auditorium exstruit, subsellia

conducit, & libellos dispergit: ut beatissumus recitatibnem ejus eventus prosequatur, omius illa laus intra unum aut alterum diem, volui in herba vel flore praecepta, ad nurulam certam dolidam pervenit frugem nec aut amicitiam inde refert, aut clientelam, aut mansurum in animo cujusquam beneficiaum, sed clamorem vagum, voces inanes, gaudium volucre Laudavimus nuper,

ut miram, eximiam Vespasiani liberalit tem, quod quingenta sestertia Basso donasset. Pulchrum id quidem, indulgentiam Principis ingenio mereri quanto tamen pulchrius, si ita res familiaris exigat, se ipsum colere, suum ingenium propitiare, suam experiri liaberalitatem Adjice, quod poetis, si modo digrium aliquid elaborare, efficere velint,

relinquenda conversatio amicorum, jucunditas Urbis, deserenda cetera ossicaa, utque

ipsi dicunt, in nemora au- , id est, in solitudinem recedendum est.

118쪽

Hortam ergo Matemum , ut ab auditoriis theatris ad forum causasqua

s convertast.

X. e opinio quidem, fama, in soli serviunt, quod unum esse pretium omnis sui laboris fatentur, aeque poetas quain or tores sequitur e quoniani mediocres poetas nemo novit, bonos paues. Quando enim Metissimarum recitationum fama in totam Umbem penetrat ' nedum ut per tot provincias innotescat. Quotus quisque, cum ex Hispania, vel Asia, ne quid de Gallis nostris loquamur, in Urbem venit, Saleium Bassum requirita atque adeo fi quis reqxurit, & Ω-

mel vidit, tranfit contentus in ut si Picturam aliquam, vel statuam vidisset. Eque hunc meum sermonem sic accipi volo, tamquam eos, quibus natura sua oratorium ingenium denegavit, deterream earminibus, si modo in hae studiorum parte oblectare otium, nomen inserere possunt famae ego vero omnem eloquentiam, omnesque ejus partes saeras de venerabiles puto et nee solum C thumum vestrum , aut hero1ci carminis num , sed lyricorum quoquo lueunditatem, elegorum lascivias, Hamborum amaria

119쪽

ellaeque aliam speciem. eloquentia habeat, anteponendam ceteris aliarum artium studiis eredo sed tecum mihi Μaterne, res est, quod, cum natura tua in ipsam arcem et quentiae serat, errare mavis, summa a

eptus, in levioribus subsistis. Ut si in Graecia natus esse , ubi ludicras quoque artea exercere honestum est, ac tibi Nicostrati r bur ac vires dii dedissent, non paterer immanes illos ad pugnam datos lacertos, levi tate jaculi aut jactu disci vinescere: sic nune te ab auditoriis theatris, in forum, adeausas ad vera proelia voco cum praesem hae ne ad id quidem consurgere possis, quod plerisque patrocinatur, tamquam minus o noxium sit offendere poetarum, quam oratorum studium. asservescit enim vis purueherrimae naturae tuae nec pro amico aliquo, sed, quod periculosius est, pro Catone offendis nec excusatur offensa necessitudine officii, aut fide advocationis, aut fortuitaeti subitae dict Ionis impetu meditatus vidEris elegisse personant notabilem, cum a

storitate dicturam. Sentio, quid responderi possit hinc ingentes ex his assensus, hinc in ipsis auditoriis praecipue laudari, mox omnium sermonibu ferri. Tolle igitur quie-

120쪽

tis deeur1tatis excusationem, cum tibi s mas adversarium superiorem et nobis satis sit privatas & nostri saeculi controversias tueri, in quibus expressis si quando necesse sit pro periclitante amico potectiorum aures osse dere, & probata sit fides is libertas Excusata. Matemus poetas defendit.

XI. Quae cum dixisset Aper acrius, ut solebat, intento orea remissus subridens

maternus , paravi, inquit, me, non minus diu accusare oratores, quam per laudat. Fore enim arbitrabar, ut a laudatione aeorum digressus detrectaret poetas, atque arminum studium prosterneret arte quadam mitigavit, concedendo his, qui causas agere non possent, ut versus facerent. Ego autem sic ut 1 causis agendi essicere aliquid Qeniti fortasse possum, ita recitatione tragoediarum ingredi famam auspicatus sumi, tum quident , cum in Nerone improbam, & studiorum quoque sacra profanantem Vatini potentiam fregi & hodie si quid in nobis notitiae ac mo- minis est, magis arbitror carminum, quam orationum gloria partum acriam me seju.-gere a sorensi labore constitui, nec comitatus istos, & egressus, aut frequentiam salutatio-

SEARCH

MENU NAVIGATION