장음표시 사용
101쪽
Areuocabis,quippe quod omnium grauismimu esse ostendimus. Quocirca ad corrigendum quoque esse dissicillimum,multa. solici tudine egere,id minime esst ignoradum. 'incipere vero simili modo a comprehensis prius materiis tentabis,sperans scilicet sore, Ut longiore tire per tutiores saneturasset ius. Sunt porro tutioreS hae, nam repetere ea, quae sunt tam necessaria, est satius . In nardino ungueto solues mastichen chiam pinguissimam,ac purpura excipiens Uteris.Erit q3 Utilius,mo do copia eius sit,si opobalsamum adieceris.Dandu praeterea uberius cum laete mel est, sed detraeia prius spuma,oc quo & minus sit excrementosum, & magis nutriat. Quin otia mel ipsuna despu ma lium Perse Optimu nutrimentum friaido ventriculo cit,ita,ut calido aduersisIimu. Atui haec ambo exi mςOd, Ui
meminitie in primis oportet,Utique plurimi S mediciS ignota. Ac neque aliquid in Irigido corpore 'melle magis expetendum,neq3 in calido magis respuendu . Ergo plurimia huic affcctui pro nutri mento mel optimum cito, sed quod prius sua prunas ex quercu vite ue ad summu candetes, fuerit ρως δερμων decoctum,ac curiose despumatu. Vinu aute eligendum semper est antiquumreo q3 antiquius,quo maior fuerit frigiditas. Tum, si res postulabit, totum genus immutandum:ac primo loco Adrianu, Veio simili mox Tyburtinum,aliud uesimilis generis cligendum: Uetera quide Oia,caeterumno adcO,Ut ama- modo a vehera iam luat siccant enim qUae amara sunt,immodice. Sane optimum medicamentum talibus Oibus B sit, quo picatores quotidie Utuntur.Ergo it Iinire eo totum ventre conueniet, ac post auelli priUS, Φ tabis. refrigeretur atque hoc, ii bis uno die deinceps feceris,abunde erit saepius aute non expedit, qd ita, Der halitum digeras,non sanguine bono particulam impicas: at nos ex propii quis locis attrahere, non id, quod continetur, educere studemus . Ide omnibus particulis, quae eX nutrimento fructum se, non sentiunt, atrophusias circaeci vocant) mirificum medicamen est, liquis eo moderate sciat uti. c ,
S ed ec calfacere ventriculum ita,ut in qualitate calorem eius non intendaS, sed maxime naturale tue
cius temperamentum tuearis, ac substantiam inaugeas, id ex leuiisimis in eiusmodi allectu consis .lias non est. E cit hoc in victu simul cum iis, quae iam dicta sunt, maxime vinum: ex ηS Uero, quae ventri extrinsecus applicantur, boni habitus ' puellus una sic accubans, ut sempcr abdomen eius contingat. Sunt, qui catellos pingues in hunc Usum habeant, neque id in aduersa modo Valetudi 'ne,Verum etiam in prospera: tales itaque iis, qui propter siccitatem quoq; solam imbecillum v&ri culum habent, bunt idonei. Seruandum q3 ante omnia est,ne puellus humecta sit cute: qui enim no et citi sudore perfunduntur,refrigerant potius, calefaciant. Nocent praeterea tali affcctui calidas omenta quae quidem licca sunt,eo, i, rorem similarium corporum depascunt: quae humida sunt, Q hunc digerunt, potii fimum ubi largius his utimur: praeterea ci, nimis rarum frigori q3Opportu C num corpus eiciunt. Ac de hac intemperantiarum coniugatione hactenus sit satis. De curanda Ventriculi S Iccitate, cui Caticias iuncisasiti. C A P. S. AB hinc multae,ut propositum est,siccitati iuncta caliditas esto non admodum multa. In eius modi intemperie primum curationis modum seruabimus, sed vini vim, mellis q3 copiam diminuentes,no solum no augentes,ita, Ut mel prorsus no degustetur,Vinum Uero exhibeatur, quod minime sit antiquum. lam cibos apponemus ' sub lactis tepore: γ sed si testas cit, 'sub aquae fonta nae frigore . - Sed Ventriculum ungemus oleo tum crudo, tum melino. Ac multo san Dagis, si pluscula caliditas sit, ipsum vinii tum aquosius exhibemus, tum sub eo frigore, quod fontis aqua per mediu ver exhibet,illud nobis persuadentes,eiusmodi astectum febri proportione respodere: quippe, quod illa vel in toto animali vel in corde est, id propositus nunc affectus in ventriculo est. Atque ipse scio me una cum praeceptoribus primum omnium Uidisic homincm quendam ma sontanos. turae aetatis non paucos iam menses vexatum : sed nec eorum quisquam affectum eius intellexit, nec etiam ipse: postea vero, cum iam medendi eius affectus, methodum inuenissem, venit mihi es in mentem hunc Utique illum esse affectum, quem olim fueram contemplatus. Melius autem est, rem etia exponam: quippe utilis omnino erit iis, qui audierint,non secus,ac fuit mihi. Homo erat ui e sera D quadraginta annos natus: medio,dum valebat, crassitudinis gracilitatis habitu. Is siti vehementer affligebatur,ac calidam auersari se dicebat, cum illi frigidam nemo daret, tametsi hanc impenses agitabat . febricitare tamen medicis non videbatur: Uentriculus, quae sumpserat, tribus aut quatuor horis post evomebat simul cum potione. Itaque gracilis iam ciuedius crat, ac periculo pro Pinquus,minime videlicet adiutus ab aulieris acerbis q3 tum cibis, tum medicamentis. Sumebat Ucro oc post cibum, austerum vinum is homo, cum nec ultra sitim toleraret, ac Vt aiebat mori AE mallet, 4 in cruciatu viuere. Aquam ruigidam simul multam super cibum hauriens, protinus liti- f. re deli itit, paulo vero post plurimum eiusPeuomuit. Ab tunc horrorem in toto corpore sensit, plaxa q3 OPerimenta poposcit,cu prius omnia abhceret. tunc igitur rcliquum totum diem, quo id fecit, noetem que totam in quiete egit, cooperimentis se fouens. Venter vero circa mediam nodiem se mel excreuit,quae mediocriter erant coacta. Itaq3 nec siticulosus praeterea erat. Positerbautem die tu coloratior multo,ium firmior est enectus. Ac deliberabant iam medici, an hominem lauare expediret,ali j quidem suadentes,alii dissuadentes vicit aute sententia eorum, qui lauare suaserunt. Itaq3 ,
etiam lauatus citra oficia sam est, ac modice cibatus: tum melius ei,*pridie,Venter concoxit. Que stus autem est,ci, dissiculter trans lutiret visum q3 omnibus cst propter vomitum, qui prstercosue Go χω
102쪽
Quin ipse quoque inscrrogatus, talcm quampiam sentire se ostensam fatebatur.Aduerti itaque illi transuersutu septum refrigeratum cisco proinde qῖ abiecitis refrigeratorijssoui locum oleo calido. Cum aute respiratio statim naturalem motus sui Ordinem reccpilici,a fouendo destiti: 1iatui autem homi ncm longior c spatio moderate refrigerare. Ergo, dc quae extrinsecus rcfrigeratoria applicui, infra magis imposui a sesito umbilicum Versus i ccedens: ec cibum potionem 4; omnem excepto Iacic sub fontanae aquae trigiditat c exhibui. Atque ila logiore spatio sanatus est, nusqua alibi offensus . Sciri tam cia illud ante omnia debebi t, Ubi valide in ambabus qualitatibus immutata quaevis Fparticula est, Onancm cius actionem perire acc facile, quod lic cli assedium, ad suam naturam reuerit polle. Vbi Vero altera tantum qualitas plusculum immutata est,ueluti nunc siccitatem finximus: rcliquarum aliqua mediocriter se habet: Vtique, qui ita astectus cst, sanari potest.
D e Calyd Iate Ventriculi curanda, cui Humiditas vel Siccis, coniungantur . C A P. s. ORO ponamus i taq; rursus exuperare intemperiem calidam, huic aut actiunctam cstc modo humiditatem modo is citarcna,sed mediocre Utranq3,ac priUS humiditatem. Hanc intemperiem minore metu aqua si igida curabimus: qn minime ex ea laedentur vicinae partes, que mediocriter se habeant. Nam in siccis affectibus neccsse est no ea modo,quae prOXima sunt, sed et totis corpus gra citius reddi ventriculo aut ipso non dii siccato,Vt nunc est propositum,nec totu attenuarum csse corpus pOt. quare nec frigidae potu laedi. Sicubi vero adco vehemens caloris intemperies ventriculum Occupet,UI Usq3 ad cor ipsum perueniat, febricitare holam necesse cli. Qtio minus mirum est,ficiusmodi intemperiem maius periculii insequii,sanatio in genere eadem citi tradetur aute posica, ubi dc febrium curatione d 1lseretur. Qui autem cum siccitate coniunctus calor est, eade genere remedia poscii caeterni non adeo securus est refrigerantium Vsus proptereas, qua Srcruli, causas. Humi da Uci o inteperies, liue sola colit sta siue cu calore frigore ue coniuncta lit,omnium facillime curat. GEt, im tres hal intemperies creberrime ventriculis affligunt, sunt q3 curatu facillimae, harum curationcm in memoria habent, quicuq3 absq; methodo, hoc cu Via Sc ratione, morbis me iciatur: ac ad alias cana intemperies ut dicium est transferunt,ignorantes Uidelicet plures esse. Sunt porro ipsius humi die intem p crantiae,cum sola conlistit,remedia,cibi, qui citra Valente calefactione refrigeratio nem Ie siccent: praetcrca consuetae potionis parcitaS.EiUS autem, quae cum caliditate conlucta cit;
adi tringenuum Oc ciborum 8c potionum usus stat autem oc hi austeri fine cales aetione'. At eius, quaecum trigiditate eit coniuncta,optima praesidia sunt, acria omnia quibus admisceri debebunt, quae acerba Icd citra manifestum frigus sint . primum est Sc his prauidium exigua potio,atq; ea vini cuiusquam in ligniter calciaris. conitat autem id minime nouum esse. Ad portionem vero corti, quae comelia dc bibita sunt,etiam rcliqua omnia, qtiae foris a pplicantur,adhibcri cicbebunt. i Ilogius curatronta IntemperIerum Simplicium se I durum. C A P. 1 o.
PT, quoniam de his ab unce tractatu est,rcpctito rursus sci monis initio capita eius colligamus. Calida ergo inlcmperies rcirigeranda est, ii i id a Vero caliacienda limiliter humida liccanda, e . sicca hum cctanda. Quod is pcr copulationem aliquam duartam qualitatum intemperies conli s tar, mi iccnsa amborum conii ita sunt ac, quae humida calida q3 est, siccanda rcfrigeranda: qus vetard humida ccirigida, siccanda ac calfacicnda ad cundem modum sicca re frigida, humectanda ac calfacienda sicca vero ec calida, humectanda Oc re trigeranda. Scire Verca licet omnium harum pessimam cise inter simplices liccam in compositis siccam simul di frigidam. Atq; hoc loco finem ha
hcans Uentriculi intempcricS, quas scilicet cxtrinsecus nullus alit superuacuus humor. De curanda Venir culi Intemperie, cum Vitiosi humores Dei in eius Cauitate,
DE inceps ad cas,quae ex eiusmodi qua piam occasione fiunt,si ila conuerta. S tepe igitur in ipso
nu Ventriculi contentus humor, tui aut calfaciendi, aut perfrigerandi, aut humectandi, aut siccandi,aut etia horum aliqua per coniugatione cfficiendi natura obtinet, intemperiem creat: interim vero θί in ipsas Vetriculi tunicas ut ita dicam imbibitus liue impactus. Ergo prior allectus, si semel constiterit, per Uomitum expurgatus,facile quiescit. Sin rursus ex alia quapiam V et aliis particulis humor confluit diligenter discerni indigct. Curatio vero post effectricis causae cognitionem statim se cxhibet. Dictu enim nobis est tu alibi, tu vero in js, quae dedisserentiis febrius cripsimus, centi uere non nutari eX alijs in alias particulas id, quod in his redundat: veluti ex capite ad OculOS. Quo casu oportet curata ea parte qtransmittit duntaxat firmitati Pspicere oculoru: quo Videlicet
103쪽
Al. 3 si 3 t 7- A eorum,quae ad sese cofluunt,minus propte quicu admittatata igit Zc m vetriculi assec tu oportet, c. 3 3 isei. ' ' id,quod superuacuu transmittit,inuenertis,oem huc curam conferre: de Uetriculo aut tantisperesse solicitu,ne, quae confluant,propterecipiat. Id quod duplici Vt arbitror) rone fiet,una Oium fliI- λ oxionu comunes,quippe quae ab adstri ngentibuS repercutiunt: altera Vero non minus ipsa quoq; Om nium partium,que ad bona habitudine reduciatur coi,nempe ex ipsarum temperiei mediocritate. Ergo primum inspiciendum totu corpUS est,an excrementosum,an plethoricon, i. nimia aequaliuhumoru copia redundans,itUXione Uentriculo immittat. Secundo loco, si id non videtur, singulae partes expendendae. Atq3 in toto qUidem corpore aestimando tum redundantiae, tum excrcmento rum notas Sc ex opere de sanitate tuenda,& ex libro de plenitudine didicisti . Super has tamen illa quoq; aestimabis: primu quidem in mulieribus,an naturaliter no purgentur: mox in viris an eXcretio aliqua cosueta his retenta fit. Pleris 3 enim ora venaru, quae in sede habentur,vacuare superflua sunt sueta. Aliis profluens e naribus sanguis,aut vomitus,aut alio quopiam modo in certis periodis vas aliquod reclusum .noui enim tum in ore,tum in faucibus id multis cotingere. No desunt, quihus & per ventriculu sanguinis expulsio certo iste fiat, potissimum ijs, qui cu vehementer exercitationem deposuerunt, a priore in Uictu no destiterunt: aut et artuum toto aliquo sunt priuati, veluti impressi ii l B et Hippocrates indicauit. Sunt, quibus diarrhoeae 8c cholerae certis interuallis oem corporis redun. dantiam educant. Ab his illud aestimandum,qua nam V1ctus rone sit Usus,Utrum ne frequenti cruditati aut satietati inciderit,id in ocios a vita,ac praecipue prster cosuetudine,an cotra. illud deinde perpendendu,an aliud mebru corporis certo temporis circuitu Uexari solitu, nunc non VeXetur. Alrjs enim articularis morbUS,aus coxendicus,aut podagra aliis cephalsa,aut et fluxio aliqua, quae in oculos vel aures procubuit, nunc migrauit ad ventriculta . Non paucis Verd catarrhi Sc coryzae, id est destillationes per guttur nares,P- quae assidue Uexabant, conueris certo tire in ventriculi loca sunt. His igitur olbus consideratis, ii quidem ex minus mometaneis translatio facta esst', quod superfluum est,rursus ad ea reuelles Sin ex ηs,quae maioris sunt momenti,:ambobus simul costiles, eum semper submoues afleeta, qui fluxione excitet. Fiet id, ii oes corporis partes ad bonam habitu .dine reducamus,ac Oes naturales expulsiones, fluxit essem per reddamus. Haec quemadmoduesti
τροπον est in antiquis, ut Linacer vertit .
cere possiis, in opere de sanitate tuenda est praeceptum. N ec illud latet, si propter aequalium in toto ' , corpore succoru redundantia Ventriculus fluxione tentat, totu corpus vacuandu esse: Simili modo ἐν si propter mali succi abundantia, ea purganda esse,at 3 hinc ad ventriciatu Uenienda . Prorsus.n.cuplures iam dies delata in ea supertiacua sint,aliquid viiij ex malitia eoru contraxit. Itaq3 non intem C pestive, qui ita laborat,abisnthq potione utetur. Sed nec, quae pollea adhibeda prouidelia fit quo ad ventriculo priss inum habitu recuperaris,latere arbitror. Quippe, si1 pro temperameto noxis itu Nionis,intemperie aliqn laboret,corrigi nimirum per cotraria praesidia pollulat. Facillimum vero C 'est eiusmodi noxam corrigere,ubi paucos durauit dies.Nam,si delim derio eius, qui curasset,longio- ε rii ἄπορών - ' re spatio permansiit, aliqn tunicae eius malo succo implentur: aliqn ipsa similaris earum substantia intemperata non leuiter eiseeta, similis curae indiget ei, quam prius de intemperanti j sin hoc libro retulimus. Reliquis igitur est,ut exponamus, quemadmodum curari succus vitiosus debeat, qui in ventriculi tunicis cist receptus. S unt porro ad eiusmodi astet ius idonea pharmaca genere qui dem ea, quae modice purgant sic,Ut eorum vis super Uentriculi Sc intestinorum loca non ascendat: aut,siqUid Ultra,Vasa tantu in mesenterio contingant. Speciatim Verd,quae ex aloe componuntur, t
sunt aptissima. Etiam,sii illa praesto non sinualoe ipsa per se. Haec itaq3 non elota Valentius Vacuat: clota purgat quidem minus, sed roborat ventriculum magis: expedit ergo paratam habere, quam omnes medici Picran,id est amara,vocantiatq; hanc dupliciter confectam,Viiq3 ex aloe elota, Si non e 1 elota. Admiscentur aute huic cinnamomu,5 xylobalsamum, & asarii, 8c spica nardi, 8c crocus,
chia mastiche. S unto aute horu cuiusq; drachmae sex, solius aute aloes drachmae centum. Praestatis D simum hoc medicamentu est ad vitiosos succos, qui in tunicis ventriculi habentur: utilius q3 est eo
sicco ex aqua Uti duum paruorum c Ilearni mensura, ubi mediocriter ac medio quod a modo eo uti studemus nam maximus eius modus ac absolutissimus est duorum non Utique paruorum, sed μή coc σου
magnorum, potio in aquae temperatae cyathis tribus: minimus, unius parui. V tendum Uero hocr. Nam medicamen ipsum solito pur-
tempore dc ptisanae cremore est qui primus a balneo sumetur. Nam medicamen ipsum solito pur- i .gantium medicamentorum tempore dabitur. Post id verd, ubi modice inambulauerit, ct modice 1emouerit,de reliqua victus ratione nihil est immutandum. Sunt,qui reponunt medicamentum, excipientes id despumato melle. Et fit quidem ita durabilius, caeterum non perinde ad propoli- χ
tos hoc loco affectus utile, cum-minus ventriculum roboret, magis aluum deijciat. Verum quibus lenta pituita ventriculo est infixa,ijs prius exhibenda sunt, quaecunque hanc disseccnt: post deinde purgandum. Quodsi ad vomendum sunt idonei, non inutile sit per radiculas ex oxyme lite Vomere. Sin vero nec lentus humor sist,nec crassus, utique abunde fit a ptisanae solius cremore vomuisse: item a mulsa: quo casu sumendum utriusvis plus est , quam vel nutrimenti vel etiam deleelionis causa sumeretur. Idoneu vero est, si mulsa, in qua incoctum absinthium sit, bibatur: . i. nam id quoque tenucs succos,quicunque videlicet in ipsius ventriculi ore continentur, commode s fri
deorsum impellit. Sane communis est totus hic sermo , qui de intemperie agit cum sanitatis tuen-
104쪽
de praeceptis. ea scilicet siri parte, qtia de parum firmis actionibus disputat: non enim prosedio ea, ECa I i dc peiduis . ac vitiose iuncitis a tr. Qtuppe pars illa a sanitatis tuendae contemplatione plane se id . a cil .l inbecilla I erὀacti . prout magis nam US Uetali Sesst,aut ad sanitatis tu edae,aut ad medendi I. L ne Persinci .lciliter qUidem impcdita ad prior c, gratri us ad posteliorem . Discernit utraq; cI c , a conluc sis actionibUS Ob eundi S 2P nOXae magnitudinem Uci desistatur, vel no de ii statur .
De cur.russi, cum Irucra scrIes, Humoressi, IncaviIt.rte ac In Ventricuti tunicis contenti coniun σου; Iure ac de InVicationibus, quae curandi InItium sibi venescant . C A P. I a.
ictum autem dc de his est in opere de sanitate tuenda quo Utiq3 celerius transeunda eoru tra ctai: O n Unc cit, praetcrtim omni methodo, qua vcnitas intemperies sint curandae, iam perscripta, i luch cfirmiti Sex mora inlicae scrint,sule leuius. Nec vero illud latere puto, esse aliqn mistum ex tribus iam dictis limplicibuF in ventriculo aflccitum ita, Ut dc ipsae solidae partes intempcri ela boiciat: dc mali succi ita vcntriculo lint infixi, Ut clui ex facili nequcant: dc alii in interno eius sinu co Uineant. l laicis nanq; interim heri, Ut primus cu secundo constitat: pol Sc secundus una cum terii O. pdt L primus cu tcrtio saepe ctoc S simul. Pro quibus nacthodii, quam prius de vulneribus tracidi inus, Uiri oesa nectus simul coniunximus,ad memoriam reuocabis quam nunc quoq3 appone Ic non sit inutile. Primum nanq; inciusmodi complexu aestimabis, a quo maxime discrimen gro Fimpendere Videatur. Secundo loco, quid, quae ue cx his causis ionem obtineant, dc quae ab ipsis cDiri tantur. 4 cri: O, quae sanari ante alia possint, A quae non possint Ucluti de ulceribus, quae una cupiit 'gria nis coni si tere, Ol tendimus. Vbi naq; a quo qua a flectuti non leuc pcriculum inllat, ad id, tr. d rq ci, dirigi primu curantis consilia debet. Ubi aliud efiiciens cli, aliud, quod ab eo emcitur, II lac tu i ii cci ad a. At, Ubi curari hoc ante illud nolicet, ad id, quod ordo dictat, eli respiciendum . Atque inco quid cm curationis consilio, quod ab Vrgente initur, affectus magnitudo perpendenda cit. Ea imp cxcj t,alia, qtiae ex laeuae actionis praestantia spectatralia, quae ex propria affectus ciseialia dc lci lia Pr e ter has, quae ex facultate, quae laesum corpus gubernat, aestimatur. in eo Ucrocosilio, quod cX caui .c ratione initur,animaduertendu est, quid na corum, quae inter se coi uncta sunt,augere aut nignere reliqua pol Cit quae rursus ab eo vel gignantur, Uel incrementa accipiant. In eo Vero,
quod ordo praescribit, quid ante quod, vcl quid cu quo, vel quid post quid, sanari possit. Fingatur
igitur in Ventriculum defluere ex cerebro superfluti quendam humore frigidum, atq; eius occasione inlcmperi cm quanda in Ucntriculo contracta iam csse adhuc Vero et magis, maluiam succupert tum cIUS corpori S media omnia similariti particulariti spatia occupasse. in eiusmodi coplicatis di gnatione maior cis inleperies, Ppterea videlicet, i, 8c ipsa teperies: propriae vero essentiae ratione, Gui dcuqr Uilq3 late fuerit, circa propoli tum in sermone aegru. Ac ponat ad praesens maXimus tria 2 ccitis ei e succorum, qui in tunicis Uctris continctii. Esto ii libet) Vt idem quoin affectus morsus si nitim lacia Catq; cxco ipso animi deseriti Oc sudorcs quosdam cum syncoptica dissolutione accerni n.: ic cliccs, Ut qualenti S supra Vircs et Oeliquis sit maior. Coliat igitur prima esse adhibedam curum Us et, quod UircS resoluit, Occurratur. Deinde, qm Omniis ira aximis propriae ciscntiae ratione h. c finximus, utiq; ad id primum te verteris,ac primum id sanes. V bi id mediocriter se habuerit, ac ncq: UlrcSam PLUS labent, neq3 plurimum vitiosi succi in Uetriculo sit, tum nimiru ad causam ac ccccS. illud pro c Operio laabens, non poli cad pci lectione ullum astectum sanari, manente adhuc ipsa δε n e natu, cit,cia Usa. Ordo aut cui Mionis, modo contraria inter se remedia, licut in plegmone Scvicci ci indicδt, Oitcnit. t.' nan ille est, quae phlegmoncia sanant, ca maius reddere ulcus: modo alteria ficctui nihil nocci, licui in propos non unc casu. 1 Ii enim educit humorem, qui in sinu Uentricu li continctur, is humorum, qui in tunicis continciatur,alimentum adimit: aeque Θc qui cerebrum ita sanar ne quam scietis bilcm rcfundantiam creci, is vcluti ionicin fluxionis in ventriculum destruit. lla hi Scrgo Ordo curas: Oili Scum ordine causarum consentit qua nil in aliis dissentit. Caetcrum, quod X magnitudine sicciatur, id dii lingui, prout dictum cst,dcbebit. Ac primum quidem id agedum Hcit, Vt ci qUOd ma Xim Una est, propriam medicamentorum materiem accommodes: deinde Pro causartim ordine lolum curcS. Etenim, cum iac luc copia notabilis excrementorum in Ventriculo sit, Dcc ci rum cluae in ca Paclialc cius continentur, nec eorum quae in tunicis, sed neque mordicatio
clua iribus ossiciat, tum omnium primum sanandum ipsum cerebrum cit. Ab hoc sinus ipse vent tacuit UacuandUScX tergendusq3cit: postea ipsae tunicae expurgandae: postremo intemperiei est mcd cndum. Dicia Ucro prius sunt cuiusq; horum mcdicamenta .l taq; nec prolixus habe ius adhuc scrino . , si illinis iam libro imponcndus . Omnium cnim reliquarum partium intemperies sis mi ilicr n , ut .. Sin Vcntriculo proposuimus, sanabuntur. Semper enim comparandum remedium est, cluod lit ariccetui contrarium : ac illi rc mediorum indicatio, quae a laborantis natura sumitur, adii cicnda. de qua dictum in superioribus iam et dicetur tamen insequentibuSubcrius. Necessum Uero crit A nunc paucis de ea mentioncm faccre. Ilethodus Indicasionum, quae a Laes partis natura desumuntur. C A P. IS. t l, ima quide indicatio a laborantis loci teperie sumit, quae calfaciendi, refrigeradi, siccandi, Vel litam cctandi. Uci aliquid hora coniunctecti alio faciendi, mensuram praescribit. Secunda ex eo . ni Hur, , p ac .i O ciuS Oibus animalis partibus sit cois,aut Q cocm virtutem submini tiret. Tertia, ab
105쪽
A ipsa partis figura. artabat, ipsius positura:cuius portio est ad yicinas aialis partes socictas. Tum praeter haec Oia,ipsa sentiendi vel acrimonia,vel hebetudo . Ac dicctur quidem in sequentibus de singulis horum latius nunc paucis ea transcurramus. Qtraecunq; calidiores natura partes cx si igo te laborant,liae Ac liberalius Sc diutius calfieri postulant: sicuti etiam, tute frigidiores natura sunt,si ex calore laborent, refrigerari: ec sicciores,sii ex humiditate male habeant, siccari: ad cundem vero modum 8c humectari,quae humidiora naturaliter sunt,ubi ex siccitate laborant, tum Vbcrius, tum diutius postulant. aippe eatenus redeat ad naturam eorum quodq;,necesse est, quatenus a natu ra recessi t:ac,Uesuti quadam via,retroserat,quae in diuersum agat ci,quae facta in ipso est, transmutationi.Contra vero pars,quae calidior natura est,ii calido morbo aegrotat, exigua breuisq3 tem po xis refrigeratione eget: sicut,quae frigidior est,calfactione: ad quem modu in humidis quoq; δc sic cis se habet.Siquidem paruus cst in eiusmodi in id,quod pter natura est, lapsus: quare dc rursus in ' Aid,quod sim naturam,reditus. Vnde et minus periclitant, quicunq3 cognato naturae suae morbo la horant. Non latet vero,ct Q sicubi coni ugatae intemperies inciderunt,eatenus hae reduci ad natu ram postulant,quatenus a natura recesserunt. Atq3 ita quidem a temperamento laboratis partis,auxiliorum indicatio sumitur. Ab co verὀ,q, actio eius Oibus animalis partibus utilis sit,aut paucis B busdam,aut uni sibi,in iis intemperiei generibus,quae absq; humore infiniat, utiq; nihil ex hac ii dicatione sumitur. N a es refrigerari, calfieri,& siccari,ec humectari, & p coniugatione quiduis horti pati,iingulae particulae pro morbi portione requirunt. In qs in, i cx humoribus sunt ortae,si particula soli tibi inseruiat,audae ruacues,licet, prout astectus suadebit, sed in et Virtuti attentus: 'Sin necessarium opus eius sitoibus animalis partibus, 'citati ventriculi di iecinoiis, non leuis hac Thenda solicitudo de robore virtutis cst,ne har c magna semel vacuatione usus dis tuas. Est porro
custodiri oporteat. Ad cundem vero modum,& quaecunq3 partes alijs authores facultatum sunt, . harum quoq; robur seruare dccci pro facultatis carum usus portione: quo videlicctaialis partibus .
subministrent. Sane de his particulis illud,arbitror,didicisti,cerebrum neruis ac music tulis: corarie t i λ riis iccur venis suppeditare virtutem. A figura vero indicatio ipsius modi vacuandi excrementi suggeritur,ad hunc modum. Ventriculus vomitu deiectioneq3 inanitur. Intestina deiectionerna, . . , ερ es
corum vitium sane non leuis.Nam, qui se summa corporis intemperie laborant,iis medicamenta,q Ῥίνων intemperies requirit,applicabimus. Quibus aut in profundo corpore inteperies est, in ijsronem interualli inibimus. S i.n. medicamentis iis utere, quae intemperies requirit, Vtiq3 mulio imbecillio . VJ Isti his ..ra,st pro Usu tuo,ad locum astectum peruenient. lam ad vacuationes quoq; non nihil litus indicat, limes atatu dum societatem laborantis particulae cum aliis docet. Nam,nisi illud compertu haberemus,*cauo iecinoris subijcitur Ventriculus,ct ieiunum tum quὀdieiuno ipsitcnue inteli inum succedit id ve- .ro colon excipit ac colon, quod appellant rectum utiq; inuenisth illud non licuisset, Q iecur p aD Uum, di per Vomitum,expurgari possit. Csterum aptior sit prior vacuatio, tanq; Vsu iam callentib' intestinis iccinoris sui ei flua tolerare. Non spernenda vero indicatio est ec ea, quam sensus partiuacuitas hebetudoq3 suppeditant: qn omne medicamen contemnunt, quae tardi sunt sciasus, etiam si non leuiter mordeat. A t, quae acuti sunt sensus,eorum vires dolore resoluuntur. Expedit igi has nec cofertim, nec semel valentibus auXilijs,mederi tetes, sed tuto potiUS in tempore. At,Ubi tarduS ύ περ σῆι est sensus,in his etiam celeriter obire,quod iustum cst, licet, semel usis remedio,quod sit idoneum. τῶν Τοπων Verum,quod supra dixi de horum indicatione,Platius disiccptabitur in sicquentibus idq3 eo prae :cipue loco quo de tumorum Praeter naturam curatione agem US.
106쪽
GA LENI METHODI ΜE DE N D IID EST DE MORBIS CURANDIS
Absoluit uniuersana Curandi rationem , quae Diariis Febribus debet adhiberi. De communibus Disserenti' atque Indicationibus Febrium curandarum . C A P. r. Vemadmodum verὀfebres quoq3 non secus, 3 alq mori,1 qui ex inteperie in nobis confistunt,quosq3 in praecedenti libro narraui, methodo curentur, tempestiuum nunc dicere videtur. Quod igitur,Eugeniane charissime,simplicium ac primarum partium quas Aristoteles similares vocat natura ex calido,irigido, humido,& sicco, inter semistis constet,vno volumine ostendi Fmus, in qtio de clemetis sim Hippocratem disputauimus. QMθd Uero CX co, i, haec calidior sit, illa frigidior,vel humidior, vel siccior,vel simul horum aliquibus copulatis astricta, simplices ac primae particulae inter se disterat, id in libro de temperamentis est assertu . At in libro, quo de morborum disterenti, sagitur,duo in univcrsum esse morborum genera, quae in simplicibUS animalis particulis oriantur, docuimus: alterum, ς muod ei iam secundis, o compositis, Ninitrumcntalibus iit commune, vocavimus autem id uni tionis solutionem alterum ipsarum peculiare, quod in calidi,frigidi, hiimidi,& licci inteperie con sistat Esse autem cx intemperantijs ipsis, quae quidem in Una sunt contrarietate,simplices: qude in ambabus, compositas i ta ea itaqῖ, quae est inter calidum di frigidu,oppoli tiones duas esse simplices: intemperies alteram, 'bi quico tanto emcitur,ql ante erat, calidius,ut eius laedatur actio: alteram, , ubi pari modo inualuit frigidum:In ea VerHOpposuione, quae est inter luimidum & siccum,alteras etiam geminas,nempe humidaiU,di siccam. Copulatis Vero inuice simplicibus,alias existere qua' ae tuor humidam frigidam, humaidam cic calidam,siccam Sc frigidam,siccam di calidam. Traditar' vero untdc causae,q has intemperies generent,in alio libro,in quo morborum causas reddidimus. Sane unusquispiam morborum est,qui per intemperiem fiunt, icbris,utiq; cum adeo immodi. G ' cea uictius calor est,ut&hominem osten aut, Factioncmla dat qn,si neutrum ad inice ciat, quan i homo nunc ob ante,calidior,non febricitan eum moni cratiimUS. in autem, quicἀd praetcr naturam in nobi itur,fiue speciale non cnsortirum sit, sis Uegenerale, id cxtra corpus non h i tum Phlegmone,ium Pleuritis, tum morbus,tria simul in Uno consistunt corpore, verbi gra
ita, Dionis indicata utcm fc horum quodq3 propriam indicationem aeque prosccid, ut eius,quod maxime olum socciale est,ipsae disterentia:ob haec utilius visum est istorsum de febrium disteretiis; si . traetare,qud omnibus prius praeparatis sermo nobis hoc loco citra Omnem corum, qui parum re e . ete de ijs scripserunt,rci Utationem absoluerctur. t c uocemus igitur ad memoriam discriminis ea rum capita,quo propriam eN Unaquaqῖ indicationem sumamus. Est igitur una earum disterentia 4 - in qua causa adhuc adest febrim creas: aut febri excitata iam destjt. Altera vero, qua uel ut Grae in . ciloquuntur hectica flabris est,quae iam facta est: Uci etiam Ut aliquis corundem dixerit schetica. A am,qra IcOSasiectUS, qui facile discutiuntur, ἐνσγε 7si raece vocant qui tales non sunt, ἐνεζςι con 'cedendum est,dilucidioris do 'trinae causa, etiam febrium ipsarum eas quae aegre discutiunt, hecti-
- os uuae facile, scheticas nominari.Dicendumq3 febrium alias facile solubili affectu est e,perinde ut in Sole lignum alias dissicile solubili, veluti quod igni eatenus excalfactum est, Ut iam H. accendatur,oc fumum edat. Hae sunt Primae febrium distercntiae. Quas ubi cum summis primum - 'A . indicationibus iunxerimus,mOX ad magis illis specialcS Ueniemus. Prima. n. Ois febris indicatio, Vea morbo es ablationem eius praescribens. S ecunda verθ ceu abs tali est morbo,quae non absolu 'e te sublationem,ut prior, sed certam quandam sublationem indicat. Nam,cum febricitantes exii r Q -t cmperie laborant nece illa est anationem quoqῖ eorum intemperantiae depulsionem cste. Omnis' cxccisus per contrarium excessum sanatui etenim id quoque ante est ostensum. Quare se litatis quoque intemperantiae excessus per contrarium excessum sanabitur. Est autem febrilisi tempcrantiae excessus in caloris abundantia. Huic ergo ad tem peti amentum via erit per id, quod res rigeret. itaq3, si iam praesciaS febris et sed causis,quae eam excitauit,iam de iij t, huc tantum sanandae eius conlilium dirigctur,Vt rcfrigeretur. Quare quaerenda nobis talis materia ei quae cum re d undante calore paria r frigerando faciat. At, si in generatione adhuc febris est,causa, quae eam ac . . Cencll. scit, mouenda est. Sin pars ci USiamgcnita cit, pars in gignendo adhuc ei utrique consulen . dum cli: primum quidem icit, mouendo, quae cana accendit,causam deinde extinguendo, quae ab - - .. hac accensaeit,icbrem. Ergo nili quiSad Unguem memoria teneat,8c quae causae sebres generent,
cuius : corpori S aflaectu is nunquam methodo febri prospiciet.
107쪽
. De Ratione curandi Febrem Diariam ex UMeatuum consipatione in calido se Sicias naturis: ac
Aduersus eos, qui hac febre correptos Triὰua inedia excruciabant. CAP. a. . . il
DI lium nanq3esim iis corporibus meatuum costipationem febrem excitare,in quibus, quod V itranspirat,halituosum non est Atmci des Graeci dicunt) cuiusmodi visiturantis,qui boni sui succi,sed mordax Zc acretumo fuligini ue non absimile. His igitur corporibus saluberrima est exst κaqua dulci & temperata lauatio: tum flic 'io, quae rarefaciat:& exercitationes mediocres: ct Uictus, qui dulces emciat succos: Aduersissima vero sunt lauatio frigida,& aluminosa, 8c lauationis abstinentia,ec exercitatio acuta,ec frictio vel plane nulla,vel dura,ct victus mali succi, dc vigiliae, Zc ira, iec tristitia, ct cura,vsitoq; in Sole,&fatigatio. verum de reliquis post dicam. De stipatione v rὀ meatuum,unde digressus sermo est, liquido scire licet solam eam,si reliqua omnia desint,accen dere febrem posse. Si.itaque eiusmodi naturas a conuenientibus sibi lauationibus prohibeas, pro tinus febricitant. Vidisti autem profectd, quo tempore Romae nobiscum egisti,aliquos ita labora re. In quibus,qui mirificam diatriton transmittere eos in cibi inedia censent, ipsi dissicillimas se
hres faciunt: quando protinus in primae accessionis inclinatione,in balneum eos ducere oportebat: ibiq; sinere crebro,si vellent,nedum semct,aut bis lauare. Ego nanque reliquis omnibus omissis, B eum tibi in memoriam reuocabo,qui in aquis aluminosis quae Albula Uocant lauerat,ac ex eo cu te densata,nosi coeperat febricitare quippe satisfacietis pro claritate sermonis nostri, veluti exem- plum. Sane hominem inuissebant medici quidam non incelebres,alter Erasistratius, alter Metho dicus. Visum autem cli ambobus hominem a cibo continere. Quod tamen nos,cum post illos diagret Ius superuenimus,non permisimus sed statim in balneum perductum, di tepenti oleo largissi si, me perfusu iri,tum blandissime perfrictum,Φ plurimum temporis in calidi solii aqua versari iussi'mus. Mox egresso,ac frigida ex consuetudine Uso, tum sindone cooperto,cosidere paululum ad viores recreadas praecepimus. Postea denuo in balneum perducto, ac rursus similiter tum uncto,tum
perfricto,ac in calida morari iusso,dein rursum educto ac frigida merso detersoq3, exhibuimus ci-hum protinus quidem,Vt egressus est atque aquam bibit,ptissanae cremorem dein paruo interuaulo lactucam ac post hanc ex timplici albo iure piscium aliquid eorum, qui molli sunt carne, cuiusmodi saxatiles sunt omnes,8 aselli quos vocant. Porro non alienum sit, qud nihil narrationi desiit,
omnia recensere.Tempus anni erat, quo haec agebantur,paululum post caniculares, quos vocant, dies. Homo ipsc circiter quinque dc triginta annorum, colore nigello, ec habitu corporis graciali,atq3 hirto: tum qui tangentibus, et cum Ualeret,manifeste calorem exhiberet mordentem. Uri C nas quoq; habebat abunde flauas,ac,si plusculum cibo abstineret etiam mordentes. Aluus assiduel Icca erat tum,quae excernebat,eXigua acriaq3 8c sicca. Mores animi ad iram 8c cogitationem pro
pensi.Ipse pauci oino somni, S qui perpetuo de vigiliis quereretur. Hic quodam loco, qud nego ciorum gratia concesserat, Albulis quae haud longe aberant est usus septima ut aiebat) diei hora, lac icr quaterq3 se lauit salubriter sibi consuluisse ratus. Hinc quoque,ubi rursus in agrum se rece ' pisse accibu insumpsisset,, paululum indormisset, venit ad urbem sero vespere: ubi destitutus idoneo balneo,nocte febricitauit. Cum aut tertia fere diei hora contemplati eum medici essent, ius
serutas non eum modo diem Uerum etiam posterum totu per inediam transigere,quὀ tertis diei noctem obseruarent. Atq; hiS dictis abierunt.Nos tum lauato,tum,ut praedictum cst,cibato,ministris praecepi nius, si medici Vespcta Venirent. quiescere hominem dicerent: eosq3 statim remitterent, ac pol tridie mane redire iuberent. Vt Uero abierunt,rursus holem simili modo lauatum,ac cibatum, ij si piis, quae egimus,dormirc prObc fecimus. AccedenteS aut mane postridie medici, censuerut et
eo die cibo illi abstinendum,et ii Φ maxime sine febri prorsus esset. Illo vero promittente se factu rum, quod iuberent, scis,quantus illis digressis risus sit excitatus quem nos paulo post si peruenie tes deprehendimus.Non fugit Vero,nec quomodo cum laborate ipso sit actum. Nam, qm in qua cu valeres, bis lauare solebas,ac medici cibum tibi Oino circuncidunt, nec illis iure in totis obsequedum esse,Jc aliquid eorum,quibus p sanitatem es usus,immutandu arbitror. EO Uero putante me sibi suadere,ut lauaret quidem, sed no bis tu paratu se affirmante, quicquid iusserim,exequi: ergo inquam neq; inediam tolerabis, neq; lavabis his: si quide Sc laborasse mihi videris iam triduo, ei calfactus vehementius a Sole fuisse. Propter igitur laborem inquam 8c ustionem, Una te adij cere lauationem ad duas oportet,ac ter mihi audietem lauari. liii id mihi facturum te pollicitus es. Ille subridens,dura inquit imperas caeterum,qinstare pactis est iustum,faciam,quae iubeS. Quae Vero medici post haec egere,nosti plane, quanto erant digna risu. Bis iam lauatus fuerat, pransusq3dor inierat,cum circa occasum Solis miniistrorum quispia adesse medicos nuciat. .Hic Ucro febricitare se simulat: ac veste circundatus inussi utusq3,quo minus bibisse vinum ab ipsiss deprehenderet,amico cuidam mandat,medicis,sis quid percontentur, pro se respondeat. Erant autem de more,ubi in-Uolutum curiose hominem etiam cum capite vidercnt, primum illud solenne ipsit rogaturi, quota hora accessio inuasisset. Cum autem amicus respodisset ferme ne Unam quidem integram,eX quo coepisset,intercessisse horam,cum horrore ne an frigore coepisset,rogant.Eo cum horrore rcspondente, tangunt hominem iam corpore propter risum operimentum madentem. Itaque,Vbi
hominem laudassent, quod sibi obtemperasset, nec quicquam ante tertiae diei accessionem deli
Septima Classis. ggggggg ii quisset,
108쪽
quisset ob id ipsuriri inqui triat nunc te deseruit laorror,estq3 sudoris indicium, ac multa humiditas Ecirca cutem: at ae halid quast cuc misent,nili inediam Iolera illas,di triduum transmisitisses. Iustii sigi, tur propinquis, ii iii aequis illa illi manaren I, diligenter detergerent,ne frigore afficerctur, tum mane se redituros prasini discedunt, ne lUm quidem poli sudores iusta hominc nutriri: visae nanque sunt illis noctes eo tempore breues,VIlli Usqῖelse Postridie mane nutrirc. Digrcssis igitur ipsiis, per ivlus ludore uiuenis, ita, Ut inuol HIUS Uetribu Si uera I. in balneUm cuctIrrit,ac tertio lauit: ex simili, ter eli cibatus. Postridie prius, quam aduentarent medici, egressu S domo dedita opera esst ne sede prelicia dcrciat. lsaq3, cum paulo posis Ueniren ec egressum intelligerent,mirati inter se sunt,quid tandem laominem exrcdi subcgisset iam bidui pallum iracdiam. Ergo, sis hoc uno male ab eiusmo di mcdicis aegri alii crentur, i, pluribus diebus in cubilibus detinerentur, cum licerct line intem pellitia hac inedia multo citius ad consucta Vitae munia redire, esset prosccto vel id pergraue: Veiarum longe grauius est, quod accidit. Cum enim memoratae naturix, Vbi siIb tali victu reguntur, gras . iii simi, occupentur febribus, qui hunc iniungunt medici, nihil mihi a carnificibus disterre videri. iur. Non enim vetuit qui humidi, ac boni succi sunt, Vbi in febri diaria transmittere mirificam dia si diem μ' triton coguntur, unum id tantum patiuntur incommodum, frustra cruciantur, sic etiam naturae ' λῖ iam comprcheniae immo ex longiore inedia acerrimis acutissimisq3 corripiuntur febribus: a qui F hus promptus cst in liccticas transitus. atq3 ab his rursus in torridum marasmum aut, si os Ventricu. li facile iniuriis patet, in cum, qui Syntopen, id est animi defectum, infert. . Audisti cnim subinde Ἀ-- s. du nonnulli Statium naedicorum dicentem me, licereipii SeVidenter intelligere, quantum mali com- tu mittant dum ciusmodi naturas in inedia custodiunt, si Velint, dum sani omnino sunt, biduum eos inediam iubere tolerare. Cernent enim illico febricitates,idq3 ob nullum profect d aliud,* famem. t l, i Si lia idem, cui nec sub cras prius quic in corpore, quo grauaretur, nec qui ccb illi interim accessiti mos , hi in extrinsecus noui, is plane ex inedia febricitauit. Quando enim Ut dictum cst non unus, alter ue' - h. i. - E sic intemperatorum, sed plane Oes,Vbi inediam tolerarunt,ec balnei solio abstinuerunt,febri corri N: Guia ' de Plutur. ne vel leuis quidem amplius relinqui nobis suspicio potest, quasi ob aliud quippiam ec nos xi ς li V i inediam febricitarint. Qtribus nanque in corporis emperatura liccum praeualet humido, dic calii ii tu ti ili' dum fligido, his corporis habitus gracilis, hirsut Us, ec nigrior est: ac rcliquis' tribus intempera quid lyncopin mentis, quae hoc sunt minus calida,Fla 'tu calidior aduertitur: plurima quoq; his flaua est bilis, Uri 'ς I QR bili fatura, de pulsus magni, Sc somni leues&pauci,& 'Dii vi impetusFVelie mens. Ergo recte horum Hippocrates tum generalem Uictus formulam, cuiusmodi esse covcniat, tum, quot ac qualia symptomata in eiusinodi homines incidant, non solum ubi totum diem in cibi Ginedia transegerint , Uerum etiam Ubi alicro cibo, qui pro prandio datur, abstinuerint, prodidit. iiii pein sexto depopulatim grassantibus morbis ita inquit: si In calida natura refrigeratio,a lus potio, quies. ld n libro autem dc acutorum victu, quem aliqui ' cinidiis sentent ijs adscribui, cude hs disputat, qui solitum prandium dimittunt, etiam huius naturae hominum meminit, Picro cholus cos graece, quasi amarae bili S homines,ab redundante. s. succo nominans. Habent velo eius .erba se ad hunc modum: Sed ex , qui bis die comedere consueuerunt, , si non prandent,aegrotanu Mium imbecilli di in si mi h tZnt,ac timidi ad quod uis Opus: praetcrea cordis dolorem sentiunt Si qui,
ι dem suspensa illis viscera viden Iur, c calidum, pallidiumqῖ mingunt, ct dei edito uritur. Sunt praei A:a, i et terca, quibus offucia tri Samaricas oculica Uant Ur, temporar aliunt, ex extremae partes frigcnt. Haec
bi praedixit, mox alia quaedam sum de cana, Una de nocte,''l ad finem sermonis ait huiusmodi no
τυ.l palpitat. H Ibide. t. 2'.
cci fit exem pia tae homin s quos PicrocholuS Uocant tum Unicum in die Victum,tum inediam, quam alios homi
Dςς set ς λd nes, difficilius ferre, unam nimirum in eo libro exponens partem corum, quae in sexto Epidemion monuit in Univcrsum, nempe quod ad Victum spectat.' jl Nam refrigcratio, quam calidis naturis suasit,cssicitur cum ex aliis quibus latra, tum non minime ex cibi exhibitione. Qui nanque originalem temperaturam parum moderatam habent, horum insitum calorem, si squalcias acerq; Heli cibi mitiorem minus que mordentem reddunt. Sancillud non latet,ct boni succi, dc exquisita debere clΙe, quae his exhibeantur, nutrimenta: non tamen ea, quae boni succi propterea,cidi exiguum triuius nardi subitantiae in se habent, nominentur,ac nia trire nequcant, immo Q Utile plurimum in se contineant. di unt nanq; dc maluae, dc bi aisicae, di betae, di laeiticae, Sc denique omnia olera, ct frti estis nutrimenta, cum substantia in his habilis ad alendum contineatur. Verum, sicut in his exi quum est, quod nutrit, non cXiguum, quod est inutile ita in pane puro, ct Otris,dc carne, ec alica, plurimum es quod nutrit, mini iratam, quod est inutile. Qtuod si id inutile, quod admistu utili est,
Prater quaci non nutiit, etiam acrem, aut acta iam, aut acerbam,aut amaram, aut denique vitiosam
quampiam qualitatem habet,non modo non proprie nutrimenta sunt, sed etiam m edicam entosae facultatis non parum in se habent. Expedit igitur tales homines illis nutrire cibis, quicunqtie necis medicamentosam ullam sensu perceptibilem Uim habeant, sed nec ipsum,quod nutrit, plurimum: quando hoc quoq3, ii exuperat,Vitio non caret. Principio nanq3 nec, quae in Uentriculo corum agi tur concoc tio est ex ac ta nec, si vcntriculus ea superet, quae in venis obitur, est absoluta. Quod si
hic quoque haud magnus sit error, saltem tertiam quae singulis partium propria est difficile fuerit in omnibus illis rite perfici. Convcni et profecto huic, dc ut frigidum humidum B quodam modo
109쪽
A ei nutr1mentum exhibeas,ubi corpus tum calidius,tum siccius solito est redditum. Quare commodissimus huic est piissanae cremor ad unguem coc ius,in quo nullum sit superfluum condi merum, utpote qui Zc refrigerare, Sc hume 'are,ac sine siti seruare hominem potest: cum eo,q, nec halituo sum,nec humidum,nec siccum detinet excrementum. Voco halituosis,quaecunq; per cutim foris effluere sunt apta humida,quae per Vesicam:sicca, quae per aluum: quippe a vincenti in singulis eorum substan tia,nomina ipsis imposui. Quod aut nullum horum retin chit piis sanae cremor,manifestum est . Quae enim per aluum eXcrementorum deiectiones sunt, eas adstringentia retinere solent: quae per Urinas, ct uniuersam exeunt cutim,haec detinent ea,quae eXiguis meatibus inhaercnt, Em-Plat tomena vocant praeterea,quae Ualenter adsi ringunt,ea Siryphna Graeci vocant: Ptili ana v- Inec exiguos cutis meatus obturandi,nec adstringendi vim habet Vllam. Ac, 1 non adstringat qde, vel gustus ipse docet, cuius unius est proprium,quod adstringendi,vim habeat,discernere . Quod vero nec cutis meatibus lentitia crassitudine ue suaFinhaereat,id ratiocinari ex aliis eius est delibus est promptum.Nam, siue sordidum corpus extrinsecus piissana defrices, utique, sicut aphronitru, uestra remet,deterget: siue eX Uentriculo per UOmitum educere mediocrem pituitam velis,nihilo minus mulsa utilem piissanae cremorem experieris. Additum in indictione estimediocremi qm, si multa B vehementer glutinosa ct crat Ia pituita sit, hanc radicula ex oxymelite, non mulsa aut piissana 'detergere est habilis. Est sane Sc mulsa ad omnes ante dictas expulsiones idonea,verum nec sitim restinguit,ut piissana, θί in amara bili abundantibus naturis facile vertitur in bilem. Optimum igitur ut praediximus in eiusmodi teperamentis nutrimentum estpriwana. Proximum ab hoc alica, cui paululum aceti ' si tadiectum:Tertium, quae sine aceto liquida est,non crassa,qualem non nulli illa imiaiyia praeparant assimilem pulti iniecisse Vero huic, dum coquitur, aliquid porri satius est: nam, quod tum ancilii, tum salis aliquid necessiario habebit,neminem latet. Quin etiam in furno coctus panis presti in addui
utilis est cibus Sicut etiam e piscibus saxatiles omnes.Nec ipsis minus aselli, nisi si prope lacum,aut
magnum flumen, quodan mare decidat, depasti, humidam magis glutinosamq3 habeant carnem: sis Proxime asellos sunt solea θc torpedo, itemq; lupus, Sc mulus, post mugit e pelago. Omnis autem tia. Vidi porro piscis deterior eii, qUi prope lacum, qui mari coniungitur,atit magni fluminis ostium pascit. Ex volatilibus autem optimi sunt perdices,ac moniani omnes pa stercs: Ab his gallinacei,5 phasiani, - ἡ
ec iuuenes,columbae sed nec hae tamen intUS claudendae,cu cXcrementosa sint omnia,quae CXerci posita, ut glos- etatione carent. Excrementosa Ucro non minu S sunt,tum lacustria, tum palustria omnia. Quo fit,ut ,
etiam ex ipsis suillis carnibus optima sit montana Ab his deinceps hoedi sunt. In omnibus ia dictis C fugienda, tum Vetula, tum recens edita, sunt: illa nanq; duriora, concoctuq; dissiciliora sunt: haec immodice humida,ec excrementosa:ac potissimum quaecunq; ex animalium generibus sunt, quae naturaliter humida sunt,ut oves, sues q3. Verum de Oium ciborum facultate alibi praecepimus. unc veluti alia in hoc opere sic ista quoq3,exena pli causa sin t dicta. Si quidem propositum nobis in hoc est non,iano in iis,quae de alimentis Sc medicamentis scripsimus,materias inuestigare, sed solas fa cultates generales. Nihil autem profecto refcrat, generaleS ne facultates,an Uniuersales, ipsas appelles. Revertamur ergo rursUS ad propositum. Quibus acre aliquid quotidie tra spirat, ii,si cutis ipsis si ipetur, prompte febri corripiuntur. Stipant ei O hanc tum quae adstringui,omnia, Ucluti paulo
supra memorauimus de Albulis aquis: tam quae lentitia crassitudine uesua -eXiguis mearibus ν Ainhaerent. Aliqn arilem ipsius cutis immoderatior siccitas eXiguos ipsius mea ius densat. Proinde, qui Cenanthe in balneo utebatur, hunc nos vidisti, tuorse inaequalitatem sentire sequereret,Uti Ue
tuisse Simili modo, es qui largo vino cum oleo exiguo Utebatur. Ite, qui lentiscino, tum, cum densitudine sentiebat, hunc quoq; de caetero Ut scis Vti prohibuimus. Inhibuimus non minus,&eum,uquotidie insolabat:& eum,qui puluere utebatur. Alteri Uero, qui iam ad inaequalitatem febrilem peruenerat,Vehementiam remittere frictionis tulis mus.la alium Ut scis curauimus,mirante, quo D pacto una lauatione ac debita frictione horridam eius multorum dierit inaequalitatcm dissolueri mus. tebatur aut ille adstringeme oleo, hoc, inquam, iure propter alios Usus celebri: Hispanuvocant. Hoc igitur mutanteS,ac Sabino tu pinguiter,tum molliter uberius perfricates, ac bis lauantes,ilico sanum reddidimus.Non solum igithzecola vitanda iis sunt, qui fumidum Oc fuliginosum . e corpore exhalant, sed etiam quae glutinosum,& quae crassum gignut succum: qn haec paruis meatibus inhaerentia transpirationem morantur. etinent non minus ut dictUna est transpiratione, , I sit hori. quae cutim immodice iiccant. ' Multos si quide talium,cu Sole uterent alios uerὀ,cum uberiore nitro alios,cum sale, aut exercitatione multa,aut frictione dura, praeterea frictione sicca, Xerotri- 'ολλου. γο hian uocant,) Sc calidis fomentis, puluere, horti occasione quotannis aegrotarcnt: ipse teliis χ' es,ut ab his prohibitos,multis iam annis sanos seruauerimus. Sunt autem merito eiusmodi praece ptatum ualentium adhuc, tum coris, qui iam de ualetudine querUnt, coia. 6.n. et,quae iam iacta Multh, et febri consulunt: sed ei, quae nunc in gnatione est, prospiciunt,tollendis. s. Js, quae illas eXcitant, siquide cu tali causis quippe,quae adhuc in generatione febris est,du aufert causa ipsa Vna interit. Quare, quae in biu in Sole utelibris de sanitate tuenda de eiusmodi temperamentis sunt prodita, ea ota ad eos, qui febricitare ii, re'tηr.cipiunt,siue id sanationem appellasse oportet, ii ue*uidentia, sunt trasserenda. Siquidem sanamVS id febris, stiana inuasit,dili exiguis est: pspicimus, nequid amplius pueniat,adimenteScausam.
110쪽
De cur m i Febre Drari et ex Vsione, Ira, Refrigeratione, Vigil,s, Tristitia, Cur O,ac
V E luti Uero iam dic tarii maxime naturarum,S cii Ualent, cum de se querunt,illud coe conali luim eli, ut illivile dc transpirabile undiq3 corpus reddat ita illud quoq3, Ut tum vigilias, tu iram, tum trittitia, tum curam, tum Ultionem, tu mitigus,tum lasstitudinem fugiat: cupropiis lime ράς μ' - 1 pol illaec eiusmodi tempcramcnta febri capian Sanare vero ea, quoties ex aliqua dieiaru occasio---- febricitarant,oportet, partim similiter iis,quos ex stipata cute laborare diximus, partim dissi- miluer. Quippe in prima accessione inclinante ducendi in balneum omnes sunt: tum pinguiter sint ut ac molliter fricandi, ii quidem,qui ex aliquo, quod cutim adstrinxit,laborant,sicut dictum est: qui Uero ex liccitate, fricandi quid cm Sc ipli, sed parcius,lauandi aut Uberius. Respiciendum vero semper ad virtutis modum cstinoibus eiusmodi auxiliis. Atq; irae quide, ct tristitiae,8 vigiliae,ac curae,nec frictionibus,nec lauationibus multis,indigent: sed omnibus, qui ex eiusmodi occasionee Ic-febricuarint,oleum infundendum tepidum large eii, cui minime adstringensvis inlit: tum paula
lum fricandi,atq; cx consuctudine lauandi. Vitio Uero protinus ab initio refrigerationem deside ras, sum crebriorem lauationem: minime Uero aut oleum largum,aut crebram trietione. Sint aute, qtiae' rcfri erct, Scros accum, ex Omphacinum, quod etiam,arbitror, o motribes, id est crudum oleu Fnominant. V illiora vero ex his sunt, quae nihil in se salis Oino habent.ETcies haec magis frigida, si ita as,in quo continentur, in P Uteo suspendas,Ut aquam tangat. Praeterea,si defluxus frigidae a lusvasi se illidat, magis humorem refrigerat. Quod si largius refrigerata cupis,vas nive circundabis. Infunderc aut sincipiti, sublata in altum manu, per mediocrem lanae modum oportet. Haec usq; ad inclinationem faciens, in balneum duces. Si Uero,qui memorato est temperamento, de quo Ois hic
sermo cli, ex frigore febricitet,ct ducendus ad balneum in remissione is est . Si autem cu grauedine S dcli illatione febricitet, prius, ta lisc concocitas uat,lauandus non est. At, qui ex ustione febricitat, ij,vel cum haec adlint, lauari debebunt veluti in libris de sanitate tuenda ostendimus. Post lauacruvero ijsdcm,quibus ante, madcfacienda amborum capita sunt eorum quidem, qui ex ustione febricitarunt,refrigerantibus qui ex frigore,calfacientibus. Sunto aut Sc haec post balneum mediocria: cuiusmodi irinum est, ct nardinum UngtIentum. Verum de his immorandum pluribus non est,p- sertim in libris de sanitate tucnda iam proditis. Sed suffecerit dixisse reliqua simili modo in febrici, - laluibus cile facienda, quemadmodum in Ustis & refrigeratis citra febrem, facienda praecepimus:
Non in quouislcmpore lauandos febricitantes esse, sed inaccessionis remissione Praeterea, ut exustione febricitant, iis intendendam, quae ex refrigerantibus constat,curationem esse: hs vcro, qui G frigore, eam,quae ex calfacientibu Sconiistit, remittendam. t eliquum autem fuerit, ut communitatem ac differentiam in victu Omnium comprchcnsarum conditionum in proposito tempera moto,ubi febri diaria laborat, exponamus. Omnium igitur communis Victus species csto, quae ct boni lit succi,ec concoctu facilis, ta quae nusquaria exiguis cutis mcatibus inhaereati Sed iis,qui exu. ἡ - ec sti sunt,cum eo,quod refrigeret di humectet Pari modo iis,quos ira male habuit: sis ver6, qui refriagcrati lucrunt, cum co, quod calfaciat modice: Iis, qui peruigilio, d tristitia, Si nimia cura sunt asse
cii quod hum cctet ac somnum conciliet: Ad eundem modum ijs, qui fatigati sunt, magis nutriens: refrigerati sunt, minus nutriens Reliquis,quod medium iit amborum. Uinum verὀ ipse' conscius es omnibus me eiusmodi naturis)cOccdere, sed quod tum aspectu, tum viribus,tita quo sum id cnirn ad omnia utilius,cpaqua,est, spote qUOd Sc concoctionem iuuet, Zc Urinas ac sudores prouocet. Constat autem Hippocratem non in diarii S modo febribus, Verum etiam in acutis,ex3. de Rat - -i ηs,quae lde acutarum vicitu prodit, Uinum dare. At in sexto Epidem ion,itue ipse sit, siue Thessa -ς lusci iis tuitis, vinum calidis temperamentis prohibet id que no modo cum flabricitant, sed etiam per sanitatem quippe in calida natura suadet tum refrigerationem, tum aquae potionem,tum quietem. Nisi sorte copiosius utendum esse aqua, Uino,eiusmodi naturis suadere eum dixeris,quem Hadmodum non nullis placet. Hoc igitur seorsum per se disquiratur. De potione vero frigidae de cidendum . Ego igitur censeo eiu S generis naturas,'dum ualent, eiusmodi potione magnopere iuuars iaccisa diaria febri iis,quibus in Usu fuit,eam circuncido. Si quis uero non assueuit, huic
. persci, rem dare non inceperim,nisi pristina plane sanitate prius reddita. Quod si vel propter ii s proptcr consuetudinem a pueris,Vel falsam opinionem, frigidam timcat, tum ope post opus. Nam, ubi poli
' usum ciuimodi potionis liberatus statim ab Urendo peti uandoq; est visus que firmiorem ex eo stor machum,cli ante, habere. tum uentriculus illi biliosum deiecit, re probe concoxit: ac corpus, cumca iterum iterum que usus fuerit, reficitur: tum Vero alijs quoque ei indicatis,quibus simili ratione contuli cxposlucrina .Primum quidem illud esse omnium longe verissimum, quod contraria con trariorum s uni remedia, proditum autem mihi de hoc prius est Mox illud,*tempera metum eius sanitatis symmetrian egrelsum morbo est propinquum: Tum Q sanitas eiusmodi corporum dubia est, ac potius in ast cesti, quam schelim Vocant,4 in habitu, quam licxin: Praetera Q li boni temperamenti cliet, hoc illi omni studio tuerer: cum uero uitiosi sit temperamenti ct naturae, in me
lius immuto. Potro dictum cc de his iusius est in libris de sanitate tuenda. Vnde nec immoran dum