장음표시 사용
111쪽
A dum mihi hic multis est eos imitanti scriptores,qui, cum pauca pris sciant,ipsa In omnibus libris
inculcant Id. n.non multa est docere,sed multa scribere, di multas chartas consumere,cu licet paucas:ac multum temporis nulla necessitate coterere Itaq3 nec notas diariarum febrium hoc loco de
scribo, utpote iam pdietas mihi in secudo de crisi propemodum uniuersas, si quae vero reliquae fuerunt,et in primo de febriym differetiis proditas. Quin etiam in libris de pulsibus,quantu ex ipsis
sit utile, posuimus,soli ut scis olum, qui ante nos fuerunt: idiq3Fadeo arbitror clare,ut nec pu rum,quod tradidimus,lateat cum Archigenes Vt ostendimus non docuerit, scd dcblaterarit plurima tum in opere de pullibus,tum in eo,quod de febrium significatione inscribitid an* aut cum, uin aluminosa aqua se lauit,medici usq; in tertium die cibo abstinere iusserunt, ad eudem scis moduneminem eorum,qui vel exusti fuerunt, vel alia quapiam ex iam dictis causis febri tentati,iauisse, aut nutrivisse prius,l diatriton transmitissent: necesi .n. profecto est θί me diatriton dicere,ne in hoc quoq3 nugis corum me exponam,dicetium aliam esse tertii diei accessionem, aliam ipsam primam diatriton quippe hactenus eorum nugas processisse ipse aliqn audisti. S ed,siue primam dia- triton,siue aliud quiduis,appellasse velint,non semel nos his ue aut ter,uerum saepius, Φ Ut meminisse possimus,lum in primo statim die ad vesperam eos,qui diaria febri laborarunt,tauimus, tum B vel magis in secundo,immo et in ipso tertio:ceu paulo ante diximus de eo,cui stipata cutis fuerat. Verum hanc causam rarenter vidi febrem accendere, itaq; etiam hanc maxime tractadam desum pii ustionem vero oc lassitudinem, Sc caeterorum singula, plane saepe. Vidisii aut eos omnes quarto die mane ad solita redire munia ac medicis, qui ipsos tertium diem prorsus in cibi inedia exegisse fuerant opinati,occurrere. Itaq3 etiam miranti tibi ac quaerenti,quid demum causae esset, cur uel nunc saltem eiusmodi medici ab iis, quae perperam opinant,non recedant, conuenienter Ut arbitror respondi, , neq; veram speculationem noscerent, Λ nunc eam incipere discere erubescerent. Aliqui in veluti confitentem aliqn ex iis quendam,idq; cum lachrymis, veritatem nobis solis audiuitii nec vitae sibi necessaria aiunt affutura,si,qui eos scire aliquid existimant,discentes la videat. V erum tu hoc semel audisti deos autem oes testor,multos id mihi saepe soli confessos,idq; lachry-mates,ac infla licitalcm suam deplorantes,' sub malis praeceptoribus tempus perdidissent. Iuroq; tibi rursus deos,illud quoq; mihi persaepe a condiscipulis dictum es e,cum essem adhuc aetate ado
Iescens.N am,cum mihi mos est et,Ubi aliquis me de secta aliqua,num sana esset, percontaretur, di cere,me respondere non posse,nisi reliquorum olum dogmata didicissem: ac ' methodum quam piam mihi comparassem, qua, quod potius esset,discernerem, non pauci ex condiscipulis, qui haec C audierant,mihi responderunt me Zc excellenti natura,& singulari propter patris mei libet alitatem esse eruditione, tum δέ aetatem ad discendum idoneam, impensas,unde disciplinis vacem, i Ippeditatas habere: secum no ita agi,qui Sc rudes in primis discipliniS essent,nec acuto, Vt ego,ingenio, nec, quod ina penderent, habere itaque contentosella Oportere,iis, quae nunc nossent, qualiacunq3 ea sorcnt. Minime igitur mireris, cur plerosque medicorum non pudeat dia triton in ore habere, etiam si sexcenties nos praesagire in egris viderunt, diari ne sebri laborarent, ara ea,quae tertio quarto ue die accestionem aliquam esset habitura. Illud potius aestima quod Hippocratcs monuit,lio , mo alias ingenio maxime philosophico 'l Cumh 'in acumine, morbus cito, ita tim tum ultimos labores infert, tum tenui ad ultimum victu nece ise est uti. Vbi vero non, sed licet liberalius cibare, tantum est de ultimo remittendum, quantum morbus ultimis est mitior. Labores nanque dicit omnia, quae hominem Offendunt Ultimos vero,maximos: quakSUtique in su mmo vigore fiunt. Iubet autem reseruari in id teporis stimmam victus tenuitatem, nihil prosecto docens diuersum ab eo, quod alibi dixit: li Cum in summo vigore morbus ei tum Vidiu uti tenuissimo eli necesse. Atqui fieri non potcit,ut summam victus tenuitatem ad summi vigoris tempus differas, nisi inter initia conieceris circiter quotum diem in vigore morbus sit futurus. Sed ikinsanire Hmpocratem di D cunt,qui haec scripserit:& ,tametsi nos opere ea ostendimus,omnia potius putant,qUam posse quopiam in prima aliquando accessione certam notitiam astectus ipsius aegrotantis habere. Ego Uero nec in omnibus aegrotantibus fateor exacte me scire in primo die affectum, nec ullam diariam me febrem posse fugererat vero, ut nihil in victus ratione primis saltem diebus pecces, hoc satis est, sit discernere diariam a reliquis queas. Ac propterea quarto die,in quo illi hominem, quem iam sis ccc runt,primum nutrire incipiunt,nos ad consueta dimittimus:ac a diarsis in acutas febres transitum fieri hac victus ratione prohibemus cum,sii quis aliter cibet,excipiant necessario iam dictas naturas ardentissimae febres. Sunt enim aliae naturae,quibus aut nihil,aut non magnopere,incommodet tot dierum inedia:sicut e diuerso aliae, quibus non modo innoxia, sed etiam Utilis est trium dierum inedia . Verum de caeteris naturis post decernam. Propositum vero nunc nobis ab initio temperamentum inediae in summum ducunt discrimen, in quacunque iniungantur febri, non solum iis,
quas modo commemoraui diarijs. uopacro Diaria Febris ex Obnructione curandasit, ut Praecaueamin, ne in putridam pertranseat. C A P. M.
FI enim,si propter obstructionem aliquando ut dictum est morata transpiratio est, si parua
ea si qui recte deterserit, secundam iore accessionem vetabit: sin momentanea, non possis
B t peracutus. C ' Al tenuissimo.
112쪽
ita promittere. od si multi, crassii,& glutinosi impacti siticei sint,quae hos excipit sebris,se E
ri non potest,υt in fines diariarum consistat: quando ex necessitatc huic in mali succi naturis ea, quae ex puircdin minorum accenditur, succedet. Nam in ali3s saltem temperamentis,quae in se. quentibus cxponari, eXcitari ex Iali causa potest citra humorum putredinem aliqua continentissehris spccies. Porro capere eiusmodi sermones omnino non porcit, qui prius in memoratis operi
hus non sit exercs tatus ac potisissimum in eo, quod de febrium .diffcrentia inscribitur. Nam, ubi quaepiam mediocris est,ob quam febricitant, quibus vitiosus est succus, in primo die, e e e atq ctiam secudi aliqua parte,nullum eii in pulsu putredinis signum, aeque ut nec cruditatis in uri niLProtracta ramen inclinatione,nec amplius pro ratione,sicut post sum natim vigorem inceperat, ccdente, suspeeius affectus csi:veluti e diuerso, in quibus ad solutionem festinat, uel halitus aliquit Antiqui cod vel ludores exierunt, uel multa bona urina, cum signis in pulsu bonis, in iis proculdubio diaria se parua oritur obstructione,ea ut dictum est saltem inter initia similis diariis in est. Protracta tamen inclinatione,suspecta redditur, cpuis putredinis indicia in pulsu adhuc non ap c pareant quippe,nisi vitiosus succus penitus transpiret,necesse est putrefiat.Ergo, ut traspirer,ma iore iam aux1lio est opus. Rc,siquidem vel puer Vel senex sit,sanguinem dctrahere non licct: inter Iaas aetates ubi robur aegro non dccst, siccanda vena est etiam si plenitudinis signa non adsunt.Prae F stat.n .vitiosi succi maiore partecmilia ad detergendas obstructiones accedere cum alioqui metus sit,ii obstruetionibus liberandis prius,*vacuaveris,studeas,nc ipsas magis impingas. At luunt
quidem obstructioncs,q detersoriam facultatem obtinet, seu foris cuti lint admota, seu intro in cor
' Π A, C G yπ- pias accepta. Periculum vero cit etiam,ne, quae foras traliut,Vna cu iis,q uae obstruunt,et aliud quip
piam attrahant L, quae ab intcrno sursum ferunt,aliquid secum in ius, i in uasiis continent, rapiant Quod ipsum fi lcnax sit c t cralsum,obstrustione plane geminabit: sin aliter, multitudine certe sitia
non parum Omo nocebit. Cernimus.n.aliqn,etiam quod multum cli,cu simul totum confluit,ob
struendo haerere,infigiq; non minus,l ea,quae glutinosa sunt Sc crassa: q, si per meatus angustos et ran litus, multo prosedio magis retineri. Quo igiξ8c his iter liber una, Jc iis,quae foris admouetur, attraetio tuta sit,utiliistinum eli corpus inanisse. Qtiinet fumosa fuliginosiaq3 succorum cxcrementa,quae traspirant, succis ipsis imminutis pauciora retiabunt. Quare inde quoq; minor reddctur sebrilis calor, lic, ut foras transpirare, si exiguae ObstruetioncSlliat, queat. Ergo,laum suspicio erit cu tim eis e ex obstructione occlusam, id quod tum ex eo coniicies, w non fuerit in primae accessionis remissione vacuatio satis magna,ium Q similis sibi pcrduraueriti cmissio is homo ex nulla manifesta flabricitauit causa,etiam certius argumentum obstructionis habeS: sin ex euidenti aliqua causa G heri potest,ut duae simul coierint causae: nam,si altera tin causarum,nempe quam Ccterna impres - sit subesset,imminuta remissio fuisset cum sensibili alicuius ex pullione. Haudqua igitur differedum est sanguinem ita laboratium mittere. s. tum ad virtutis, tum ad obstructionis modi portione.' χ Discernetur aut Obstructionis magnitudo ex ipsa magnitudine febris Vtqus ex maiore obstructio A. ne maior,eX minore minor inciderit. Vbi uel ὀ modice vacuaveris, haud multo post aut nutrimen aries aliquod, aut pharmacu eX IJS, quae detergeant,eXhibebis. Sunt porio non multa, quae in febri hus id praestent. Sed,sicut disium prius cit,in alimentorum rosae sunt piissiana, di mulia: in pharma corun i,oxymeli,ct quaecunqὸ incoquere in mulsa licet, ceu calarri intlla, o hyssopu , ct origanu, ec- serpillum,ies irim, di apium. Uerum hecoia iusto sint calidiora,ideoq; febres accendunt,ita utiq;,ς ut vinu. Oxymeli Uero solu nec febres accedit, dc strenue deserget sic, Ut ea, quae glutinosa crassa 43. sunt,dissoluat,& meatus obstrudios liberet. Porro inter mulsam oxymeli medium locum habet, quod Apomeli graece dicitur: cuius plurimus in Peloponesi, est usus. Non immerito, a rbitror, Sc' saccharum inter haec nu inerandum. Ex hoc victu seruabis, situm de febrili calore minuit. Etenim si tertio die mane videris minimum esse,qd'de febri relinquitur: ac neq; putredinis humorum inpulsu nota su 'it,ncq3i Urina cruditatis suspceia vero hora, qua primo die febris occupauit, extra H meridiem sit audacter holem, in Ocy istinc lavabis, longe ante sexta hora. Abunde in sit,si intra icr-tiam horam lauationem compleueris. Ad eundem modu, ct si decimam horam suspeeia habueris,
usq; ad septimam laues,licet: cum tres dequinoe taleS horaSquatuor ue inter balneu accessionis q3ips interponi,abunde sit satis. Debet autem in balneo corpus prius via fium ac moderatissime fricium, mox detergeri extrinsecus,abluic l3. Sane detergetium materiam expolitam habes in comen rariis iis, qui de medicamentis sunt conscripti. Deligedauero semper sunt,qad rem proposita sint accommoda quippe dillineia in his sunt tum quae magis, tum quae minus,detergent. Sed di nunc exem pli causa pauca dicemus. Moderatissime detergent tum erui farina, tum hordei, tum fabaru: praeterea mulsa, quae sit aquosa: magis Verd, in haec,iris, θί panacis radix, dc aristolochia, di mulsa, mediocri est miltura veluti etiam hac magis,quae meracissima est. Fit haec,ubi milia melli exigua est aquai Ic,Ut liquatum mel exiguos cutis meatus facile ingredi possit. Possunt autem vel hac magis detergere tum spuma nitri, tum nitrum ipsim, tum aphronitrum. Si aut nitrum,oportet, quod ex tenuibus partibus coniici,cuiusmodi Herenicium est : si vero lapidosum sit,uri id laevigar1 que
diligenter debebit: Mel autem purii simum,acerrimumq3,citiusmodi eli Hymmetium. Est auteoc sapo ex iis,quae maxime detergere valeant, Atl haec satis multa detergentium materiae exem
113쪽
Apla sunt.Tempestivum.n.est iam ad ea,quae post balneum adhibentur,accedamus.S unt aut ea minime multa. Nam praeter aquam,quae parum apη inco 'um in se habuerit,nihil his est oneredum, licet,quod inter balneum Θc suspectas horas spatium erit, trium fore horarum coniiciamus. Si ve ro circa vesperam,aut duabus horis citius,st primo die,accessio inuadet,tum lautile mane liceat,ta cibasse,sed tantum piissanae cremore.Deinde,si suspectae horae nihil prorsus afferant, Sc lauare rui sus,si velit,licet, ec cibare,ad eas,quas diXimus,considerationes intento. Sin aliquid eueniat,ec conferendum id est cum accessione, quae primo di inciderat: Sc tum urinae considerandae, tum pulsus sunt: quae Omnia profecto mediocria apparebunt, Ubi exigua relinquitur obstrudito. Quare ipsum S lavabis quarto die,8 cibabis,ad iam di fias considerationes spe stans sperabis 4; nihil quinto die superuenturum. At,si magna obstructio faeta fit, ea febris ex diariaru genere non erit. Da re in proximum differatur librum,cum in hoc de diariis tantum agere statuerimus.
De Diari's Febribus, qu ae Superueniunt Cruditatibus cdorum . C A P.
B nidorulentam Sc fumosam qualitatem corrumpuntur: quando ea, quae in acidam Uertit, Ut raro rari me Italibus naturis contingit, ita minus nocet. Dicemus autem de Utraque seorsum, incipientes ab ea, 'quae saepius his incidit, magis laedit. Ea est ut diximus nidorosa quaedam ac fumosar quae utiq3,
si aluus rubrica est, minus cst noxia : sin adstringitur, grauis est. Siquidem ex adstrictione eius vi- 'tistae naturae in febres prompte incidunt,ac potissimum cum neglacto consilio in lec 'ulo domi ma , nendi, ad solita conuertuntur opera. Febricitant autem nonnulli ct ex iis, quos diarrhoea excru- ditate male habet quibus utique non minime increscit febrilis affectio 8c ex destrigendi frequentia. Quod si etiam rosio,aut dolor,aut calor immodicus in ventriculo Scintestinis sit, hinc utiq; vel ἐlonge magis assectio febrilis increscit. Est autem eorum, quibtis clausa aluus est, re quibus fluens,, non eadem Lutatio. Itaque et seorsum d e virisque agetur. Apparebit. n. sic tractantibus non solum . o quatenus distcrunt, sed et quantum ambobus fit commune. Si igitur ea tantum, que corrupta sue 're, Vacuata esse videntur, tum lauandum,tum nutriendum in remissione febris est, sed iis, quae cim Pca ventriculum sint,prius consulto. S in ita multa inanitio aut prius facta fit, aut nunc etiam in homine duret,ut virtus iam defessa fit, satius est omissa lauatione cibare , scd consulto prius iis, quae Hcirca ventrem sunt. Consuletur ita laborantibus, si modo Uacuatio amplius non duret, flamento C cx oleo dc ablinthio: expedit autem tingi abii nihium , quo minus nidore offendat, seruenti aqua. ς' eQuod si quis morsus, aut doloris senstis,in ventriculo adhuc supersit, incingi illi peniculus post fo- mentum debebit,qui vel siccus Sc calidus sit, vel ex oleo,in quo absinthium incoctum fuit, macies, ac plurimum expressus. Satius aute fuerit,si nardini Unguenti,quod curiose sit factum, facultas sit,
exeo pcniculum eodem modo imbutum ventri incingere. Iam multo ctiam satius sit, si purpura
marina is iit atque etiam longe optimum, si optima sit Tyria: quippe tcnuiorcm adstringedi vim habet tumea purpura, tum Optima nardus,ita,Ut Uis earum liccando,calfaciendo,ac robur inferen- A 'do,in corpora, quae circa Ucntriculum habentur,alte penetrare possiit. Quὀd si os vetriculi quod stomachum appellare solemus,abutentes nimirum appellatione imbecilliuS sit, et tanta portione pchiae mastiches in nardino tunsia, unde sordium crassitudo exiliat, madefactam ex eo Himponemus. Esto autem abunde calens talium quodque, cum primum imponitur: quippe, quaeq; - Itepida ' sunt,omnia ventriculi firmitudinem dissoluunt. Non aute te fugit solere me ungvcnta caia ν - λη-- lefacere in vase duplici, utique coniecta prius in vas maius, aqua seruente: quando aliter calefac tis vitiatur eorum facultas. Caeterum fluente adhuc aluo, utilius est optimo recente que melino simili modo, quo nardino, uti. Vtile aut ad omnia talia est&massichinum. Non in Postremis accommo- . . . Ddata sunt ciusmodi ventriculi asteetibus 8c unguenta ea,quae ad gratiam delicatarum mulieru sui: haec,inquam,pretiosa, quae Romanoruluxus Videtur inuenisse, appellationesq3 Romanas dedisse: nominantur.n. tum spicata, tum foliata. Si verὀ,qui affligitur,cinctum non patitur, siue ob co suetii edinem siue delicias cingi recuset, licet,cerato idem efficias.Est aut in eiusmodi Vsiim optimu, quod oth
ex cera fit Tyrrhcnica inunguento nardino liquata, ' cui post, i refrigeratum est, P aloes ac ma- ' In antiquis Riches mollimi mus puluis cit admistus. Debet aute singulorum hic esse modus: Cerae ac nardi par gi ux ltes pares aloes pars octaua: si c et Z mastichcs, vel si placet huius paulo aliquid plus. Quod si cerato aliquid e sumptuosis his unguentis admisceas, proeliantius medicamentum habebis. Si aut Ucn- ρisi . i. itriculus intus urit ita,ut affectus quidam plegmonae similis in eo consistere Videatur, Utilius est ce- post, re- ratum, quod ex melino confici S unt porro alia medicamenta no pauca, alia quidem ex Cenanthe, , P. alia ex hy pocistide,& balaustrjs,ec palmularu carne confedia,quae Uentriculo tum refrigerando, luvero firmando, sint idonea. Horum ergo,quod ad rem praesente sit commodissimis, id deliges, ijs, quas memorauimus,cosiderationibus intentus. Cibandi vero deinceps his sunt: fluente quide ctianum Ventre, polenta, S pane, quem graece Oxylipe vocat: qui utiq3 minimis aceti habeat,no sicuti in dyse nteria oc diutina diari licea praeparare solemus. Inspergere autem polentam debebis alias a
qua calida Vbertim: alias. ybi l . venter adhuc plus iusto cxcernit, vel mali punici vel pirorum, Vel malorum
114쪽
malorum succo, potissim lim cotoncorum. Od si luctundius laborauerit,etiam decoctio expitis, Eaut mal1s,aut myrtis, praeparato polentam insperges. Sin Uenter non amplius excernit, suffecerit tum alica similiter prii sanae praeparata, hoc est aceti habens pauxillum: tum ex ea sine aceto sorb1tio: tum gallinaccorum testiculi: ct saxatiles cX albo iure pisces : praeterea fructuum aliquis ex iis, qui adstringant,vel sbius,Uel cum pane. HOs Vero vel magis et ventre adhuc fluente dabis. Quod si a p petentia carean t lic,Ut cibos auersentur, incidit nanque id non paucis corum, quos diarrhina ex cruditate male habet etiam de medicamento, quod eX succo ni cotoneorum, Unum aut duo coischlearia danda his sunt. aut, ii huius copia non est,eius, quod cx carne eorum componitur . Tradi ta Ueroci US generis medicamentorum com politio est in libris de tuenda sanitate. Atque ita quidein prima remisit One,iis,qui ex cruditate febricitant, Ventre excernente, mederi conuenit . Si vero' Graece hypo' omnino Venter astringitur, pertradiatis prius praeco rdijS, mox toto Uentre considerabis diligentcr, E ,hi. dum cibus in gracile intellinum, aut ita colon descenderit. Deinde aegrum interrogabis, qua ma- Cesib semper Xime in parte Uel morsUm,Uci grauitatem sentiat, quales ue habeat rueius. Vbi ex his compertum exin PxΞς0 habu cr1s, in qua nam totius ventris parte nutrimentum consistat, si insuperioribus partibus peia
dct, aliquid dia trion pepcreon dabis, non medicamentosi illius, scd eius, quod in opcre de sanita te tuenda,ceu S simplicissimum,& ins,qui cruditate laborarent, aptissimum laudauimus. Post de Finde praecordia,Omnem q3 Vcntrem periundes. Hoc Verd,etiam si inferius descenderint, quae vitiosa sunt,iacies pluris minoriso rationc id varians. Siquidem plus Sc temporis Sc perfusionis exigui ad praeparationem cortina, quae deinceps sunt agenda, quibus insuperioribus Uentris corruptu nu Irimentum adhuc manet. Sin motum id notabiliter ad inferiora sit, adiuuandum aut glande subdito,aut leui per inferius infusione est,utique, si morsus simul adsit, hanc mitigantibusui flatus, hunc coira primcntibus: sin neutrum fuerit,ex melle, aqua,& paululo Olci id, quod subter infundetur,fa is cicii tibias. Vbi vero vehemcntior morsus urget, Sabinum oleum,in quo aliquid sevianserint istii I 'm 'μ viilius si vero eius copia no cit,gallinacei scui: sita nec huius facultas est, caprini: quod si huius quoq; penuria est,inriciendum oleo parum cerae est, potisJmum clotae. Flatus Uero sanan di sunt oleo, in quo ruta, ec semina,quae flatus discutiunt fuere incocta . cuiusmodi sunt apii , ct cu mini, ibi marathri,& sinonis,aliaq3 id genus. Vacuata Uero aluo, nutriciadum protinus in caeteris quidem iis, quos memorauimus,li militer est,amotis tame iis,que adstringant. At,si quidem primo die ad vesperam haec egeris, aut etiam noctis qualibet hora, etiam secundo die similem adhibebis prouidentiam. In quoet,li plane desiij t febris, lauari hominem sines. Ac,Vbi in sequenti nocte, quie ius citra offensam dormierit, sanum iam homincm prorsus existimabis. Si verθ, qui cruditati succes G1it, dies cum sequente nocite febrem attulerit, veluti in secundo die, ita nunc & accurandus 6c nu iriendus homo cst . Si vcro Sc nox tertiae diei febri lc quiddam paululum afferat,ne sic quidemsor mi dandum, sed hos quoque postridie lavabis,nutries q3,ac rcliqua omnia in illis, ut ante definitum
est, ad portionem exequeris. Sane 'mutationes crudi alimenti in acidam qualitatem nec incidere in eiusmodi naturis ccrnuntur, nisi admodum raro, id que ex cibiS,qui prompte acescunt: necie brem accendere diariam, a que Ut nec tarditas concoctionis: quando, sicubi propter talem crudi - talem febricitant, quibus amara bilis intemperamento ab unciat, ob sirruetionis S humorum pu-- ,s Fircdinis suspicio est. De qua postea diligentius desaniam, cum de putredinc agam. Nunc huic de diarias iebribus disputationi hoc adiec to,ad alia transibo. Fumidus Uapor cae tarditate cococitionis,. a Us c. Udria te in Atia rUOUS sentiunt Uracidi, Duquam excitatur. Qtiippe frigidi halitus abs talibus succisa Ocndunt, Iisq; omnino paucisissimi, minime autem vapores multi fumidici; ac fuliginosi:
aut quemadm'dUm in S, qui tarde concoquunt, aut iis, qui acidum rudiant, sit prospiciendum: eiiH, cnim de his tractitatio ad Opus d c tuenda sanitate Dertinens. Hic tantum carum cruditatum mentio
, cnim de his tractitatio ad Opus d c tuenda sanitate pertinens. Hic tantum carum cruditatum nem faciemus, quas febris subsequitur. loniam igitur diaria febris cruditates, quae cum acido, Π ructu sunt non conlequitur: quae Veio cx putredine humorum Oritur,ea quandoque sequitur: non sine ratione in eam tractationem, quae de illis instituitur,distuli de his cruditatibus praecipere,sed ne tunc quide eo modo, quo in sanitatis tuendS libris. in illis.n .diximus, quae nam per sanitate agenda sint illi,qui cruditate laborat: hic Vcro,quae nam in iis febribus,quae cruditati superueniunt . iopacZo, qui Diaria ex Bubone correpti sunt, sibi ibis Considant, ac Diatritarios
cta mihi serme sunt de diariis febribus uniuersa quado, qui ex bubone febricitant,medicOS, quid sibi sit agendum, ne consulunt quidem, sed, ubi tum viceri,quod bubonis occasio fuit, tu pollea bubonii pii prospexerint,in remissione cius, quae inciderit,accessionis lauatur. Ac,siquis tum diatriton Vci nominct,omnes irridet, scholasticulasq; appellant, natura puto ipsa intelligentes id transmittendum non esse, quod omnino non erit. Censent q3 ctiam in omnibus iis, quae sensu in fugiunt, tales debere esse medicos,quales ipsi sunt in iis,quae sensiti apparet Porro in omnibus tales cile, nihil est aliud,w intelligere, quando sit in tertio accessio futura, di quando sutura non sit. Qtiin etiam
115쪽
AQum etiam,qu1 refrixerunt,aut usti sunt, aut fatigati, aut tale quippiam passi, postea vero febrici tarunt,lit,ubi in r emissione talem status quietem,qualis erat per sanitatem, sentiunt, ne tunc quideeos,qui diatriton nominent,ferre possunt. Quod enim usurpare saepe soleo,quemlibet priuatum, qui secundum naturam se habeat,quovis sophista veriores opiniones habere,hoc etiam in diuinis . tima istorum diatrito videre licet, ut quae ab omnibus,qui naturaliter se habent,sit irrisa . Nuperm. e plebe quidam, qui in splendida coena prolixius sibi epulis potu q3 indulsisset, venit domum erra hundus,ac manu deductius.Cum autem ea,quibus grauabatur,in ventriculo eius fluitarent,omnia ea Stomuit:dc per noctem quidem febricitauit.Dormivit autem in magnam partem sequetis diei. Postea surgens,ac paululum inambulans,lauit, isti que eum, qui sibi diatriton manendam suaserat: illo nanque authore etiam postero die inediam tolerare debuisset. Vt autem res ipsa monebat, ipse sua sponte faciebat lotus Sc modice cibatus, potio somno deditus,eo que inoffense fruens, ma ne surrexisset ad consueta q3 redii det etiam in ipsa diatrito, in qua eum tolerare inediam oportuis set,s1 diatritari js medicis paruisi et,ita enim eos per iocum eleganter nominauit quidam:& quidem cum coenatus iam ex consuetudine homo esseCaccedens facetus ille risum excitauit,commemoras, quemadmodum eum, qui tcrtio ante Vesperi Uomuisset, oportuisset etiam biduo inediam siccum B ac sordium plenum tolerare, ad horas que spectantem pro diatritariorum iussu decumbere. Sunt enim,arbitror, vel plebi non obscura, quae praeter rerum euidentiam temere audentur. Atque in de merito alios m edicos,alios graece Logiatros,id est verbis tenus medicos esse dicunt. Quomodo enim non iure hac appellatione censeantur,qui ea nesciant,quae nemo e Uulgo ignorat Quomodo non meritissime irridendi carpendi q3, qui etiam, cum talia ignorent, Hippocrati se praeponunt et verum illorum stupiditatem ne Mercurius quidem ipse cum Musis fanauerit. De Curanda Diaria in Calidis se Humidis naturis, ac in Habitibin,qui siunt Acquisiti. C A P. r. ABsoluta vero in iis naturis, quibus amara bilis redundat, in quibus. i.elementum frigidum vincitur a calido, di elementum humidum a sicco de diariis febribus disputatione, ad aliud corporum temperamentum transeamus, quod nihil minus,quam supradiclium,vitioso eli succo,in quo s.calidum praeualet frigido, di humidum sicco . bl axime enim omnium putredinis morbis haec intemperies exposita est propterea, quod per ipsam sanitatem proxime putredinem accedit: veluti tum ex sudoribus conlicere est, qui grauiter his olent, tum vero ex Urinis, delestione, atque etiam ipsa respiratione. Etenim,qualis est hircorum,talis est Sc talium naturarum teperies. Ideo q3 prompte est ex qualibet occasione tum aliis multis morbis, tum vero febribus, corripi. Nam,qui C hac intemperie sunt,cum stipata cutis eorum est, est tigere febrem non possunt sed nec, cum Ualen rem cruditatem contraXerunt,aut perusti in S oleb fuerunt,aut tale quippia aliud passi. Ac vitio sis quidem habitibus stipatio cutis plurimum esse incommoda solet. Ideo q3, quibus amara redundat bilis,non minus,l qui ad putredinem sunt proni, Sepedontiidcis,id est putredinosos Greci vocant) febribus iis, quae ex stipata oriuntur cute, patent. At ab nidorolis cruditatibus, quae humidae ec calidae naturae sunt, quas modo putredinosas propterea Vocavi,qudd succi facillime in iis putre scant promptius laedentur . Nam de obstructione quid attinet dicere: quam idcirco maxime se hres accendere diximus,quod putredinem in iis,quae non transpirant,corporibus creet. Verum de eiusmodi febribus post agemus. S ane diariae omnes promptissime in iam dictis temperamentis accenduntur, id q3 ex qualibet earum causarum,quas modo in amara bili vitiatis naturis retuli: cu rationem que persimilem illis habent,ac in paucis ornnino dissidentem. Nam, cum hae humidio res naturae sint,magis ferunt,quam illae,famem sitim que. Itaque minus laedentur har, siquando fame per diatritarios crucientur,si modo libera ipsis transpiratio non defit. Atque idcirco balneum hi, c eu quod cutim eorum laxet, Vel magis,vel certe non minus,quam qui amara bili abundant, re quirunt ceu quod humectet,non requirunt. Q Uscunque vero de eiusmodi natura sunt dicita,eade Dde acquisito habitu dicta esse censendum. Aliqui. enim, quibus boni sunt natura succi, coeuntibus aliquando eodem tempore pluribus siccantibus corpus calfacientibus que causis, in amarae bilis vitiosum habitum mutantur. Da enim venisse hominem aestatis tempore in regionem calidam &61ccam: esse praeterea eodem tempore statum coeli calidum ac siccum: tum vesci eum cibis calidis siccis cl3 cogitare quoque,ac tristari, Δί vigilare, Oc irasci, δέ quam plurimum laborare: fieri autem potest, ut idem homo per id tempus venere si t usus frequenti, Zc in Sole maiore ex parte versatus, ec medicamenta,quae siccent calfaciant q3,biberit,ueluti aliqui Theriacen, non nulli Ambrositam, alii Athanasiam,scimus enim profecto medicam eta a iunioribus medicis eiusmodi nominibus vo cari : Cui ergo omnia iam disia per aestatem contigerunt,hunc, necesse est, calidum siccum redis diderint,ac propterea eo habitu, qui amara bili abundet,quamuis antea optimi succi fuerit. Itaque etiam ex omnibus supra dictis causis iacile febricitauit. Ad eundem modum, siquis naturaliter honi sit succi, ac locum temperatum incolat: si illinc se in alterum locum, qui calidus sit ec humi dus,veris tempore transferat, id q3 statu coeli calido humido q3: tum omni uictus ratione calida humida q3 utatur: is quoque similiter illis, qui natura sunt putredinosa, tum caeteris tentabitur mor
his,quibus illi: tum febricitabit non solum aliis, sicut illi ex usdem caulis, febribus, sed etiam non minime diariis,de quibus nunc instituimus,
116쪽
uae Diariis fibreS, In t sui. GyΠIt ultoru Heru, promptius,acfacilius pertranseat . CAP. S. V in vero octo intemperies in UnitIerstim lint, Ut Ostedimus,opportunissima' ad schres cit catalida A licca ac, nili quis hanc, Ut dictum est, cibet, ocissime mea mutatur diaria febris in acu iam. Propinqua huic eli, praesertim quod ad febrem attinet, quantiis ad alia sit deterior, calida m- temperies cc humida. Tertia ab his intemperi cs est limpi cx illa, in qua oppositio altera recte se habet, 'tique liKaec X humido di licco constat, in altera calidii exuperat. Qtiippe opportunior est lissi 'caeterae, quae sc IUUntUr,t Um Ut Omnibus supradictis occasionibus ledatur, tum ex diariis in plurnim dicrum Ffebres transeat nihil enim alicia una fuerit eas sic appellare. Huic proxima est, quoin Calido ix frigido debitum modum scrvat, caeterum siccum elementu habet humido prevalens. Ab hac deinceps media olum ci squae mediocritatem in Utraq3Oppolitiones cruat. latuor, quaere liquae uiri intemperies, neq; facile fcbribus occasione iam dictarum caustium patent: neq; diaria tentatae,il inediam tolerant, in plurium dicrum febres transeunt immo aliquae saltem earum,ubi redundantiam humorum citra corruptelam contraxerunt, co trahunt autem eiusmodi intemperies a s duc) utilitatem ex inedia sentiunt ac poti Timum, quae frigida est θc humida ab hac, quς humi da cit: tertio loco, quae trigida: quarto loco, quae sicca est θc frigida . Siquidem post diarias febres dissetillas , ubi coactus quilpiam nulla necessitate est mirificam diatriton transmitterc, alia quidem Fnullam frigidis temperam ctatis ex inedia febris excitabitur: laedetur tamen ipse siccus frigidus cor OriS habitus q: maxime, Ut,nili longo tempore, redire ad naturam, qui ea sunt intemperie, noni V lsint. Caeterum, liquod forte fortuna his adsit acquisititium humorum vitium, heri poteti, Vbi in iam e dc illoti per triduum custodiuntur, ut ex diariis in plurium dierum sebrcs immigrent . At, quae licca quid cm corporis natura cli, sed in altera contrarietate temperata, ea in logioribus inediis gracilescit magis, ar quae licca cli oc trigida: reficitur in facilius, cum idoneum nacta eli Uictum. uopaclo Curatio, ac VIcfus ratIo,inssiluenda sit, cum Do identes Indicationes in Diarysii brabiu coierint. C A P. FNi mucro eiusmodi omnibus victus ratio alteranda est, multo profecto magis, J iis, de quibus primum omnium est dictum, nempe calido S sicco, item calido ct humido. Qtiippe , quii rigidus di humidus natura est, quoniam calido sicco q3 in utraque intemperie cotrarie est affectus, contrario nimiru Utetur victu. Meliu Sta me est non absoluto sermone cotrario/dicere, sed ex solius rem p cramenti indicatione, quando ex eo, quod eadem febri febricitant, non diuersiam , sed omni no eandem sortientur indicationem. Dictum nanque saepe numero iam est id, quod secundum naturam cit, similia semper postulare: quod praeter naturam est, contraria. Siquid cm, quod naturali- G' ter se habct, custodire quod praeter naturam cs tollere oportet. Porro flabri S Omnis praeter naturam citri deo que victus rationem humidam frigidam q3 exigit. 'Temperamenta vero ipsa alias similia, postulant contraria. Qtiae cnim vitio carent, is milia perpetuo, quippe quae ser uare expedit: Uiuum habcnt vcluti in opere de sanitate tuenda eli dictum alias similia, alias contraria. Id q3
merito accidit,cum nec ad Unguem naturaliter se habeant, quo mado enim essent vitiosi r nec pror sus Praeter naturam, quando, qui sic artem p crati client, pet petuo aegrotarent. Ergo similia deiide rant, tum in alijs, de quibUS mox dicetur, tum vero in Ulccribus omnibus: monstratum enim id Lepe numero iam in luperioribus est. contraria vero in eo victu, qui per sanitatem adhibetur, Veluti in libris de sanitate tuenda, docuimus scd neque haec perpetuo, sed tum, cum corrigere intempe riem eorum sit idemus. Qilippe duplex nobis in iis, qui sani sunt, sinis proponitur nempe vel cor puS sanum in pi illina citis temperie tueri: Uel etiam hanc nacliorcm reddere. Sic igitur, arbitror, in iis, qui diaria iebri laborant, cibandis, vel viai febrili allectui contrarium , Vci ei iam ipsi laborantis, intemperamento,desum ciMUS. In ea tamen natura, quae haud dubie in medio temperamento est, ab ipsa ichri contrariorum indicatione accepta, carcnus humidum frigidulasque victu adhibebimus, quatenus il cciis Scalidius que. sanie, iam redditum corpus apparet. V erum hoc tum perspicuu , Hlum indubitatum cst. Reucriamur autem rursu Sad intemperataS naturas. Nam, quoniam eas it cui in libris de Sanitate tu cnda eii prodit Um licet quales accepimius, seruare, licet 8c ad melius It an Sterre, salita S, arbitror, eis, cum planc Ualent, non cum ae rorant, Vel de se queruntur, Uictus illis rationem mutare. audent enim naturae consuciis semper, ut 8c Hippocrates leui detissimi sar gumenti, in libro de acutorum victu adstruxit: Oc in Omnibus, qui se secundum naturam habent , manitelle apparet. dida nanque, qui sibi iam displicet, extra coetum eorum, qui secudum natura habcias, lini ponendi, id nemo, qui compos cli mentis,dubitet caeterum, ii an praeter naturam se, an non iraturaliter solum habeant, id utiq; quis si ii mandum duxerit. Atqui si ex ipsa cosuetudine indicationem aliquam sumi conueniet, ii quidem multo iam tempore inlcmperatas natura Scotra Ilo Ulcita cl. V e Uicit, intemperiei cibauimus,lta et, cum parum ex sententia se habet, faciemus: lin minus, quae limitia temperamento suade Lindicationem preferemus. Ita vero Hippocrates mihi sciat ire Videtur, Vbi ait. li Humidus omnis Victus febricitantibus cst idoneus, potissimu autem p Ucris, ex ulli S, qUi ita cibari sunt sucii. I ebricitatibus. n. inquantum febricitant, ex ipsa contrarioruindicati Onc humidus Victus conducit pueris, ex is milium. Eodem aut modo Sc eam, quae a consue
Iudine praebe quo ea, quae ab aetate dat, accepit. Na oc stas, cum eri ijs tu, quae natura nobis insunt, similem
117쪽
A similem sibi viditim postulat.Et,quae a consuetudine ind1catio sumitur,sic sumpta est,sicut ea,quae ab aetate: quippe seruare quoque hanc iubet, perinde ac proprium aetatis teperamentumataq3 etia
nos tum ex Oibus,quae circa aegris spe fiant,eius,quod conducit,inuentione moliri: tum, qh indica- tiones oes secum consentiant, Jc qia inter se dissentiant,inspicere semper conueniet. Oibus. n. consentientibus,unam prorsus vidius speciem coli ituemus: diffidentibus Uerdinter se, quae Valentio-- inta
res,ac plures sint, praeferemus ita, Vt Vi 'US species,quam hae praescribant,praeferatur,tic tia,ut ne cotraria sit neglecta . Porro praelatio haec alias utrisque in unius auxilii materia mistis perficitur,aliaso feorsum sumptis. Ac cois quidem haec ratio est omniu, quae inter se coplicatae sunt,contrariaru indacationum. Quo aut hanc ad usum conferre oporteat, cum aliqn ipsi morbi coeuntes sint contrarii: Maliqn morbus unus sit, sed qui contrariam indicatione subi jciat, aut naturali laborantis tempcrameso,aut et,quod nunc acquisierit: praeterea aetati, consuetudini,di regioni, anni tempori: m ipsa particulatim tractatione ostenda N unc ergo,cu propolitum nobis hoc loco sit unicuique memora torum intemperici generum idoneum inuenire Uictum,cois,quem coepimus methodi modus, Uelliti sub exemplo,eXaminetur. Pone. n.correptos febri esse duos homines in regione natos educa tos q3 temperata:nunc in ea non esse,immo alteru in calida Sc sicca, alterum in humida θc frigida: B praeterea eosdem diuerso esse tum temperamento,tum natura,tum consuetudine,tum aetate: et sub
diuerso si placet Sc anni tem pore, Sc statu coeli aegrotare,sic,ut Alter calidus siccus 43 natura lit, aciali victus rationi in totum insueuerit: praeterea iuuenis sit, Zc hyeme aegrotet, id que in humida Scs rigida regione,ac statu coeli simili: Alter humidus Sc frigidus,limili victu assuetus, tum puer aeta te,ac aestate,in calida sicca q3 regione, ac simili coeli statu laboret: Quae nam igitur in utroq; horum sunt indicationes: Nempe, quae a febricitando sumitur,comunis amborum est, ac,quae refrigerent, hum celent,dcliderans: reliquorum nulla est praeterea comunis. Siquidem Priori & propter natu ram, di propter aetatem,quae limili sibi victu fuere assuetae, siccioris calidioris 43 teperamenti cibus idoncus eit idem in propter ZY anni tempus,ec statum coeli, S regionem conuenit non enim, quae ab his suo peditatur,indicatio similia desiderat, sed contraria: Alteri ex propositis, propter aetatem,
Zc naturam, A consuetudinem,similia ipsis exhibenda indicantur: propter aetatem quidem humi da,modice que calida propter naturam, consuetudinem humida, frigida: propter regionem,oc anni tempus,& statum coeli, contraria: quae Sc ipsa nimirum sunt tanto temperatis frigidiora re humidiora, luanto regiones ipsis sunt calidiores temperatis 5c sicciores A consuetudine.n. semper est indicatio similium, quoad s aegrotant homines . At ab aetate, natura, regione, anni tempore, dc C statu coeli,ubi temperata haec sunt, similium lam per praesidisrum est indicatio, siue valeant homi nes,sive aegrotent. Contra ab intemperatiS anni tempore, statu coeli, di regione, contrariorum est indicatio : caeterum ab aetate Oc natura non absolute, sed cum consuetudine. Porro nihil in contra
rus indicationibus tam conuenit expendi, i magnitudinem ' corum, quae ad indicationem cole runt. γ aua utiq; in libris de sanitate tuenda duplicem esse ostendimiis: alteram, quae ex ipsorum , Aquae indicant, dignitatibus censeatur: alteram, quae ex ipsorum Uttic dicam propriis substantiis Despedietur: quas eX conserendo cum mediocri, Sc quod secundum naturam est, accipiendas esse /. Mictvironis,
testati sumus. Nisi enim ita quis indicationum potestates examinet, nequeat sane mensuram eius inuenire. Cum enim refrigerandum humectandum que esse febris perpetuo indicet, reliquo rum vero quodq3, prout dictum est,ubi concors eorum indicatio est, nullum exhibetur negocium :vhi discors, pro pluribus ac potioribus formari Uictus ratio debebit. Siquidem in modo Proposi- ,hbbbr lὸElibtis, ex eo, quod febricitant, communis refrigerantium ac humectantium indicatio praestatur, non si fust.
tamen ex caeteris. Sed cuiuStum aetaS, tum temperamentum Una cum consuetudine, tum regio Ita legedum
tum anni tempus,& coeli status,humec tantia refrigerantuque exhibenda indicant, hunc haud dubium est non solum humectandum refrigerandum q3 esse, sed etiam nec leuiter haec,nec utcunque, ieibu, gh est D facienda esse, immo plane magnopere ac vehementer, omnibus scilicet indicationibus idem di- tu magis ex lictantibus.Cuius vero reliqua omnia refrigerantem quidem humectantem que Uictum, quemad- h ', ἡ 'uhii , modum Sc febris,non indicant, sed contrarium ipsi,calfacientem scilicet Sc liccantem, Utique ambi patet, ubi δε guttas pugna q3 indicationum inter se oritur: quo casu magnopere opus est, tum numerum indica tionum, tum magnitudinem,simul conferas. uippe, quae a febri sumitur,ea reliquis, in omnes co tis atrarium faciendum praescribunt,numero quide inferior est: magnitudine tia, quae ex dignitate, aut est potestate, aut quomodocunque appellasse libet, spectatur,utiq3 superior est, potissimum, si longe a , i. ζ0- natura recessit: quippe duplex tum magnitudo illi accedit, quae eX febris genere prouenit, quae si uti omnibus est cois:S quae propria, sua q3 ipsius est. Siquidem, Oc quia febris plus caeteris omnibus solicitos nos habet:ec quia, praeterquam, febris est,etiam magnitudo illi notabilis accessit: idcirco contrarias indicationes inducit,atque obumbrat. Sin parua fuerit, fas est reliquas omnes una con iunctas cu ea conferri,atq3 expedi. Ac, si quide pares Videantur,neqr febris indicatio praeferetur sic, ut humectandum Sc refrigerandum sit neque etiam reliquorum sic, Ut calfaciendum ac siccadum sit: immo media victus ratio,vbi ita se corpus habet, eligeda erit. Sin altera indicatio exuperet, tantum recessisse a temperato oc medio victu par est, quantum ea, quae pollent,sua contraria superant. Ergo tum exercitatum in his omnibus,tum natura prudetem, esse medicu conueniet, quo cuiusq3
118쪽
indicationis potcstate diligenter consis derata,omnibus q3 inter se collatis, unam idonei vidius sum, Emam, quae laboranti sist commoda,comparet. Ac diariarum quidem febrium indicationes ex his ge
utpote quas nulla accendis causa,quemadmodum nec corpus id, quod iam habitu calorem ignis in se sit scepit, siue id lapis, siue lignum sit. Illud nanq; comune cum diar as habent, Q videlicet no amisplius sant. Differunt autem in eo,* diariae in leui ut sic dicam affectu κατὰ σωλτιν Graeci vocat calorem habciat haecticae in habitu, qui aegre soluatur. Licet etiam, dicas ea quoque, quae a viribus sumitur, indicationem tum in reliquis omnibus morbis, tum in diarijs febribus, semper adhiberi: nobis tamen in praesenti disputatione Opus ea non esse propterea, ci, ex prima quidem ratione non indicet,ex accidenti vero indicet. De eo Uero accidente in sequentibus disseremus.
G A LENI METHODI MEDENDII DE ST DE MORBIS CURANDIS
Curandi ratio Febrium continentium : ac ordo, & dignitas Indicationum, quibus curatio uniuersa continetur. De Transitu Diariari in alias febres,ac de ipsarum Perduratione . CAP. I.
Iariarum,d Eugeniane,curatione in libro, qui hunc praecedit, exposui,totius.ppositi operis octauo.Est aut huius febrium generis unica accessio, Uno plurimum die ex ipsius saltem natura circunscripta. Quippe, quaecuque vel per A. tib f i. imedicoru ignorantia,Vel aegrorum intemperatiam,vel ministratium errore, βψ -Αyx gin eiusmodi icbribus comitia in aliud ipsas genus transferunt,haec sus nature ris ponte no incidunt. Non.n. est profectd mira, sit per ea, quae delinquuntur,no solum porrigat,aut in aliud genus traseat, morbus quiuis, sed et, cu priUS non esset, nunc excitet. a cum iis, qui integri sunt,delinquere no sit tutu, haudquaqua id aegris sine discrimine contingat. Reliquaverd cum sint genera duo, veluti in libro de fe- hrium disteretiis est ostes um) alterii ex numoris putredine nasci docuimus alteru, quod iam solidas' animalis particulas occupauit, hei ticu notant.Transeunt saepe aut diarie febres,veluti superius oste dimus,in utruq; genus,nisi quis eas com Odetractet. Veluti aut in caeteris rebus Oibus,quaecunquem ' - . Uno gcnere comprehensae societate in naturis habet,ac propterea mutuo in se transire Valent, tertia quae da formula in transitu ipsaru existi quς neutrius extremitatu forma plane exhibet: ita nimiru υ - eή diaria rufebrium transitu imagineris,licet,alterum quod lagenus intrati tu exoriri, quod ne I AE tri extremitatu sitide Ac primu quide de hoc disterenduesse mihi videt qud,sicuti reliqua, et ip- tu protinus noscat,cu incidit: tu sic inhibeatur in primo ortu, ne aut ςgre sanabile,aut insanabi - η ' , si, Φ auctu eis,euadat. Ceterum, medium id cum inci erit,nec nosse η possunt, nec sanare, qui' extremitatum, quarum csi mediu,speciem ignorat. At tibi, qui praesertim no ibium diariarum, sed etiam reliquorum dutim generum, notaS intelligis, Ubi vel diariarum notae aliquatenus sunt alie si
itioniam istipatio et obitructis exilibus meatibus, Vel coliniuentibus, vel etiam corpore ipso im G moderatius densato accidit, merito, arbitror,diximus ex frigore balneis, quae Vel conta liu refri gerent, Veliaculiate praeterea pharmaciSilmilis generis pari modo iis, quae cutim siccent, veluti So
natae, Uci reliquarum notae limul apparent, haud dissicile fuerit iam transitum suspicari . Ergo ex adustione, cruditate, lassitudine, vigilia, animi perturbatione,vel bubone, qui ex euidenti aliqua sit causa, nunquam ad tertium Usque diem progredietur febris accessio,nili quid delictum circa la se horantem sit. At,quibus stipatio flabris occasio cst,iis etiam ultra hos porrigi accessito potest . Nam,
diici Gente nec minus etiam ius, quae densent,Veluti dura cum ijs, quae frigefaciant,fridiione de- illacri intra corpus ceu fumida ful1ginosa te excrementa,& ab iis febrem accendi: V erum ex his dens uioncm quandam corporum ipsorum fieri, ac veluti exiguorum meatuum conniventia: Ob structionen, Vel ὀ vel propter glutinosos,vel crassos,vel copiosos succos incidere: Quin etia febres, quas cuncti Uel connivcntia meatuum,vel recens corporu densatio excitant, has 8c desistere poti prima accessiιOnem,liquiS recte castractet,ec verediarias tu esse,ium appellari: at, quae ex Obstructio ne creantur,si haec pusilla sit,solui ipsas quoq; similiter,ut alias diarias, siquis eas legitime sanet : sin alenter impacti humores sint sic,Vt valentius aliquid, quod eos eximat, deiiderent, eas febres Pomrigi ultra unum diem necesse est, ac diariaru febrium genus videri egressas . Quomodo enim dici ultra
119쪽
A Vltra diaria febris potest,quae in tertium usque diem extenditur, quando ex ipsa nominis ratione in secundo eam desistere par erat ' Dictum enim supra est viginti quatuor horas esse sic appellatae diei ci spatium,utique Ur cum nomine diei nox quoque una comprehendatur.Atqui,si neque humor pu sc
trescens subsit,nec corpus ipsum febrilem calorem,ut habitum, susceperit, a duobus generibus di Mersum sit. Aut ergo aliud praeter tria iam dicta genus esse in prima febrium diuisione dicendu est: 'aut appellatione pro nihilo habita diarias ipsas nominare oportebit.Neque enim profectd de sub-ε stantia ipsa talium febrium est diariae vocabulum verum conuenientinornine deliituti,clarioris si mul breuioris doctrinae gratia,ab eo, quod saepius cis accidit, nomen indidimus . Ac natura qui dem eadem his est,quae diariis,nomen autem non idem . ιὰ ni Febres, quae Ρnochi appellantur, se quaeissarum enumereΠtur inter diarias. CAP. a. SIquidem, in quibus una accessio ab initio ad finem perpetuo manes, in multos dies porrigitur, ecas febres synochos, id est continentes,appellant, non illi quidem graeco nomine Uli, caeterum soloecismum committendum potius rati, o formam ipsarum sine nomine linquendum. At non, sicuti idea una eiusmodi febrium est,aqua synochos eas nominant,ita ct natura simplex una q3eli .
Quaedam nanque earum manifestam habent putredinis notam:quaedam prorsus n6 habent, quas e nimirum cx diariarium febrium aenere esse diximus.Cum enim accessionis remismo ex feruentiu nΓλα.ar. n
B nimirum ex citariarium te Drium genere humorum transpiratu contingere soleai, non transpirant autem in Vehementi si ipatione, necesse
est multorum dierum fieri accessionem. Igitur , ubi in tali febri nulla subest occasio, quae alterius Vaccessionis principium excitet, Ultra hoc,qudd multorum dierum febris est, nec inuasionem alicu ius febrium significationisγfacit, sed permanet ab initio adfinem una febris, quae nec quotidians, et
nec tertianae,nec quartanae notam praeferat. Caeterum,cum me audis dicentem,ubi vehementer stipata corpora sunt,cohib eri intra corpus febrilem calorem,non ita factam prorsus desitudinem pu- tandum ei ut nullum ex qs humoribus,qui tenuati admodum sint, effluere foras sinat: cum nec, si de ossibus ita dixeris,id verum sit,nedum carne Sc cute. V erum,cum a feruentibus humoribus Uapor attollatur plurimus,effluat autem foras exiguus,hunc,qui relictus est, febrem seruare esst necesse, neque id modo propterea, ipse manet,sed etiam propterea, qUae proxima sunt, adurit. uo pacto Febris Continens cum putredine, aut ine putredine oriatur. C A P. R.
Voniam igitur ex duobus his seruari febris poteli, Si q, totus vapor non transpiret,6 Q ide
Uapor ea, quae contingit,etiam excalfaciat, necesse est tres esse in synochis febribus disteren ' tias: nempe vel pari permanente magnitudine ea, quam in prima accessitone summam ha C buit: vel ad ij ciente semper exiguum aliquid, diminuente ue: atque haec vel aequaliter faciente,vel inaequaliter. Ac, si quidem, quod accenditur,ei,quod transpirat, par fuerit, nec augeri, nec minui febrilis calor cernetur,sed perinde sibi similis permanebit,ac si nihil illi prorsus adij ccretur, aut demeretur. Quippe ad aequalitatiscus odiam,nihil interest, seruetu ne eadem assidue substantia anci,quae vacuatur, par sist ea,quae adiiciatur. V erum, ii altera earum vicerit, Utique si, quae Vacuat, minui febrem necesse est: sin, quae adiicitur,omnino increscere. Sed nec illud sane quequam latet, Q,cum ex febribus altera magis minus,e,iu altera,tum augetur, tum minuitur, id ob exuperantiae imparitatem necessario accidat. Nam,ubi aliaS ampliore mesura,alias minore, vel febrium genera tio vel transpiratio exuperat, nec iis, qllae augentur,omnibus par esse audito necisis,quae minuunt, dem pilo,omnino potest: immo plurimam esse tum excetius, tum defectus, differetiam est necesse . . Atq; unum quidem hoc liue genus, siue speciem,seu quiduis aliud appellare libet συνοχων, id est continentium febrium est, qUOd q3 ex eadem cum diarijs natura constat. Alterum est, ubi in om G Mnibus vasis, ac potissimum maximis frigido corpore neutra consistere solet
gignicei nuntur: quando nec obstructio citra putredinem excitare febrem valet,nisi id, quod iraspi ' ωπ' a. HI . . . Drat,di copiosum sit, ct calidum nec humoru putredo in omnes, qus inter inguina ct alas intersunt, venas aequabiliter accito porrigi in frigido habitu potest. Debent enim semper, quae putrescui, tum calida humida que esse,ium vero dissicilem transpirationem habere. Eo que sit,ut nec in frigi ada aetatemec in frigido corporis temperamento,siue id ab initio constitit,sive modo frigidum sit fa- . ctum contines excitetur febris: Sed nec in gracilibus,vel qui raro sunt corporis habitu: Immo tum .
aetate,ium natura, tum acquiis titio temperamento,quae calida sint, ac praecipue si Si carnosus, Ocho no ac multo sanguine affluens, ec denso corpore aeger sit, aut etiam calidiS eXcrementiS refertus. , γProinde fit,ut, qui ita febricitant,nso pulsus maximus sit&aequalis, Uehemens: quibus etiam . a q3 exeaciem cum Glari S naIUraconitat. t iterum eit, Votin Om
imis,aequabiliter succi putrescunt. Eiusmodi febrium in gracilire solet sed plurimum in iis, qui sanguine abundant, corpulentis, τολυσδε-
arteriae habitus,nec durior, pro natura, est, nec mollior, celeritatis tamen frequentiae q3 eo perue υύnit,qud febris ipsa magnitudinis. Atque haec quidem ambarum sunt communia: alteri vcro prio luatim putredinis insunt notae, id que tum in lotio, tum pulsu, tum caloris inerata qualitate. dolescentium Duorum Curatio, quorum alter Continentes ine pulleaene, alter cum putredine, febricitabat. CAP. o. AC tibi exempli causa rediga in memoria adolescentes duos,quos una mecu vidisti. Erat alter eorum liber, palaestrae peritus alter seruus, haud inexercitatus ille quidem, caeter u in palae uid Parum vehemes nec in ad quotidiana,qus seruu deceant, tum eXercitia tu Opera tractandamon idoneuS.
120쪽
idoneus. Pori o liber contriaciati citra putredinem febri laborauit: seruus continenti cum putredi. Enc Horum vitaque qllaenam iis adhibita curatio, non intempestiuum dic tu nunc arbitror, quado quidem ua cxcmplis cXercitari, quiduis discenteS maxime expedit neque enim satisfaciunt ad exa n cognitionem Uniuersales methodi. Sunt autem exemplorum ea pro potioribus habenda, ζ 'quae ipsi oculis usurpauimus: quando, sit omnes, qui docere scribere ue aliquid sunt aggressi, ea prius operibus olitenditient, prorsus paucula quaedam falso dicerentur . Nunc vero plerique alios docere tentant, quae nec ipli Via Uam iecerunt,nec alijs Ostenderunt. CSterum Uulgus medicorum, nihil mira et i, si contemptis bonis moribus, Opinioni sapientiae magis, quam Ueritati, inhiat. Verum non lic fuit ratio nostra. Non cnim heri, aut nudiustertius, sed statim ab adolcscentia, philo- . . sol lataeis Udio capti, primum nOS ad cana contulimus: Mox patris cuidenti insomnio moniti ad . . medicinae studium excolcndum Uenimus, ac per lotam Vitam operibus magis, verbis, utrique . . studio incubuimus. lo minus mirum est,it,in quo tempore alii totam urbem salutando lustrat, S cum diuitibus coenant, ac eosdem comitantur, hoc omni nos sedulo laborantes, primum qui ' ἔ υργην reti ea dem omnia, quae vcteribus pulchre sunt inuciata, didicimus: mox eadem opere tum indicauimus, mpi Di, tum exercuimus. Ergo, qui palaestrae peritus iuuenis erat, ubi febricitare hora prima nodiis coepissct, postridie eum mane circiter horam diei tertiam vidimus. Cum autem inuenissem febrem Fadmodum calidam, scd pulsus ' aequales, de maximos,& celeres, frequentes, S Vehementes: tum caloris qualitatem, quae radium minime morderet: iam Uero Sc Urinas tum crassitudine, tum colo re, i naturali habitu non multum alienas: audiens praeterea hontinem circiter triginta dies exerci lationis consuetudinem intermisisse, pridie tamen exercitasse se Vehementius, caeterum non mul-t um sumptisse autem solitos cibos,atque eos concoxissc, quamuis tarde 8c aegre,utpote cum febris vespere occupasset: cum interim rubicundus plenus q3 homo appareret, atque etiam plenitudinis senium se percipere diceret: faciente interim quodam coi Ina, qui aderant, de vena secanda men tionem : visum nobis est eius auxili j considerationem in aliud tempus remittere, simul ut certius
sciremus, cuius generis febris esset: timui necessario propter cam , quae praecesserat, concoelionis tarditatem. Cum autem vesperi similem vigorem tueri febris est visa, ceu nihil sensibiliter remit
. Iens, suspicio iam era i synochon esse, hanc quc ex Obstructione, Sc sanguinis abundantia,& prs car sinu nis copia stipatione. Ac, cum parem magnitudinem per totam noctem febris seruaret, posterou die visum est medicis omnibus, qui eum inuiserant, sanguinem esse mittendum. Discordia vero orta detcmpore A vincentibus, qui id insequetem diem differendum suaderent: sebris per totum
., cum diem euidenter visa eii vigorem suum augere. Mox tcrtia sequente nocte, alia quidem ac Gia cessio minime incidit, quae primae ad portionem responderet: erat tamen aestus ipse laboranti in iOlcrabilis: Urgebat que cum lcnsio totius corporis,Vtpote repleti, tu capitis pulsatio atque ob haec grauis vigilia,juvene in aliam alias se figuram iactante, i taque,cum ultra ferre non posset, hora noctis circiter octaua mittit ad me ministrum,rogat q3,ad se OcyUS Ueniam. Ipse annuo, atque abeo, in. Venio que febrem calidissimam, pulsum q3,qualem praedixi. Quoniam autem nec in hoc, nec in . . lotio,nec in ipsa caloris qualitate, indicium aliquod hUmorum putrescentium apparuit,optimum factu visum est venam incidere ante, quam putredo inciperet. Aufero itaque ab homine eo usque / ' , de industria sanguincian, quoad animo linqueretur, maximum plane Ubi Ualentes vireS sunt, conti febris remedium id quod tum ratione,tum experientia didici . Primum nanque in contra
rium statum agitur corpus,celerrime ex animi delectu refrigeratum. Hoc Vero iacmo inuenire po- --test,neque quod ipsi StagriS,neque quod naturae, Uae animantes gubcrnat, iucundius viilius cssit.
- in eiusmodi corporibus iacccssario superuenit alui deiectio, non nun ctiam bilis tio quas res statim a toto corpore madores sudores ue excipiunt. atiar nimirupta, cu huic quoque contigissen protinus febrem extinxerunt sic,Vt quidam ex iis, qui adcrat,iugulasse me febrem per iocum dicerent: Unde oesrisimus. Verum, quὀ narrationem odin absoluam, nihil mali erit paucu- H h la,addidisse. Post duas nanq3 a sanguinis missione horas paulo nutrimenti dato, ac iusso quiescere,
discessi. Quinta vero hora reuersus, tam profundo somno indormientem inueni, Ut tangentem rite prorsus non sentiret.Cum vero oc ministri adeo illi altum somnum fuisse dicerent, ut nec, cum madores eius abstergerent, expergisceretur, suali ita facerent: esse nanque hominem iam prorsus a febri liberti. Reversus aut Oc decima rursus hora,et nunc dormientem inueni. Egressus aut iterum ad alior visendos aegros,redeo hora prima noctis, non tamen, ut ante, tacens, sed Voce de industria sublata, quὀaegrum a somno excitarem. Quod cum ita accidisset, ubi solo piissanae cremore ipsum nutritii, abi j. Cuius modum postero die augens,lertio lauatum dimisi. Ac, quae ad hunc pertin hant in rinum , ita sunt geita. Quae Uero ad alterum,nunc dicam . Is, cum toto die multum labo rallet, deinde lauatus paucula comedissex coepit nocte febricitare, totum et continuans sequentem dic m. Hunc nOSpoli jecunda nocte vidimus,in caeteris quide Oibus iam dicto iuueni similiter affectum, cru putrescetium humorue uidetes praebentem notas. ital vena quoq3 huic protinu Sinci'sa usq; ad animi deiecitu vacuavimus. Post id,idoneo interposito spatio,cibauimus primum mulsa: deInde Vna tmerposita hora, ptissanae cremore. Atq; hsc oia intra quintam acta sunt hora. Cum aut similis tibi perseuerar et febris, synochon ea fore O putredine expectauimus cita q3 accidit . QuiPPe cum