장음표시 사용
71쪽
A quae circa patii&Iam,unde sanguis profluit,sunt posita,refrigeranda suaserim,maneto postea,quant in alia prius auerteris:Vt,exempli gratia,in naso,Vbi sanguinis missione ut diximus) sis usus,vel artuum frictione deuinctione 43,vel ad praecordia defixis cucurbitis. Quin ne sic quidem ad frontemec caput ilico refrigerantibus Utendum, sed prius est ad contraria reuellendum, utique affixa ' in summa ceruiceγ cucurbita. Quippe duplex est in sanguinis ex naribus profusione aversio, & quar, est ad totius corporis inferna: ec quae est ad capitis posteriora:propterea videlicet, , ipsae nares se insuperiore Sc in anteriore parte sunt sitae. Adversatur autem ei, quod supra est,id, quod infra: 8c ci, quod post habetur,id quod ante . V erum de sanguinis profluuio vel hactenus dieium abunde sit.
Patet nanque&dia pedestia, quam vocant,refrigerantibus adstringentibusq; esse curandam: ct , si propter tenuitatem sanguinis aliquando incidat, crassiore Uictu.ls vero cuiusmodi sit,dicetur in sequentibus dictum q3 iam ad quendam modum est in libro, qui de attenuante victu est scriptus. Iavero ad memoratorum affectuum curationem est redeundum. Ergo,quod venae insedit ulcus,vba ad manum est, eandem desiderat curationem ius,quae in carne accidunt de quibus,duobus ante hoc υoluminibus disputaui.Nam,sive ex recenti vulnere fasium est,id agendum est, Ut medicamentis iis,quae Enaema UOcant,coeat: silue ex erosione, quaecunque dieia de rebellium ulcerum curatione B si int, ea prius ratione discernenda,mox,Ut opere perficiantur,tentada. Uin etiam, ubi vinculo vassis complexus,aut medicamentis sanguinem supprimentibus,aut ferramentis ignitis usus: illud q3 tibi curationis. propositum restet, Ut, quae circa Vlceris labra sunt,carne impleas: iisdem omnino medicamentis utere, quae in methodo I inuosorum ulcerum nobis sunt praecepta.
De Vt, erat.et rteriae curatione. CAP. 7.
D E arteria aute vulnerata iam dictum est non nullis medicorum videri no posse speri,ut coeat. Atq; id asserunt aliqui quidem sola experientia se contentos professi alii vero etia ratione usi
eiusmodi. Siquidem duram cise ac chartilagineam aiunt alteram arteriae tunicam, talium Ueroni hil posse in unum coire, cum sit mollium tantum corporum in unum coeundi habilitas, ut tum in externis videre licet,nullo nec lapide cum lapide,nec testa cum testa,Unquam coeunte tum Verdia nobis ipsis,qn nec chartilago cum chartilagine,nec os cum osse coalescat.Non enim fracta oli a per unitionem cohaerent sed per callum eum, Ucm pωron Graeci vocant, ceu glutino iunguntur. lgi tur nos quoq3 ab experientia nostra primum incipiamus,in medium q3 proferamus ea,quae ipsi visu usurpauimus. Vidimus enim in mulieribus 8c pueris' tum conglutinatas arterias, tum carne Undiq; circundatas,id q3 in frote,malleolo, Sc articulo brachii summae q3 manus medio. S imile quid . Cdam aliquando diagresti contigit iuueni,dum sanguinem stibi mittendum Ueris tempore curaret, quod nostratibus maxime est in usu. Cum enim medicus, qui venam incisurus erat, brachium ho minis deligasset,contigit attolli uelut in gibbum arteria:itaq; hanc pro vena medicus diuisit. Exigua sane incisio erat: sanguis autem flauus Zc tenuis Sc feruidus statim eiaculabatur,idq; cum quo dam veluti saltu. Ac medicus quide,Ut erat admodum iuuenis,& Operis artis parum peritus,Vena se incidisse putabat. Ego vero cum quodam alio ex iis, qui aderant medicis,Vtiqῖ seniore, ubi, quod accidit,aduerti, praeparato ex emplastrorum genere, ' quod sanguinem supprimit, medicamelo, tum incisionem curiose coniunx tum super medicamen ilico imposui, ac spongiam mollissimam trinsecus super hoc deligaui. Mirante vero, qui arteriam inciderat, ' insolitam nostra in hoc casu prouidentia,Pindicauimus homini rem factam, sed postea, Φ incisi hominis diuersorium exiis semus iussimus q3,ne vel solueret nobis absentibus,vel ante quartum diem id aggrederetur,sed ita, ut erat,deli8atum haberet,spongiam duntaxat desuper madefaciens . Postea vcro, δ in quarto sol
Uentes plane conglutinatam incisuram inuenimus,rursus idem medicamen imponere iussimus, tu simili modo deligare,nec multis postea diebus soluere. Atque ita percurata est huius hominis incisa arteria, la omnium,quas in cubito incisas vidi: nam reliquis Omnibus aneurysma, aliis maius, Dalus minus superuenit. Ac, quemadmodum quidem aneurysmata curare conueniat, in progressu dicetur suo loco,Vtiq; cum reliquorum omnium praeter naturam tumorum curatio tradetur. N uc coeptam disputationem absoluamus. Siquidem arteriae natura dissicultatem quidem durioris tunicae suae conglutinandae prorsus indicat,non in eiusmodi, quare uinci omnino nequeat: neq; enim ita est sicca dura q3, ut os vel chartilago, immo longe his mollior,ac magis carnosa . Quo utiq3 minus de unienda sectione eius est desperandum,ubi tum ipsa fit parua, tum hominis corpus natura molle. Videtur autem experientia quoq3 ipsa rationi subscribere:cum 8c in pueris Sc in mulieribus43Pter corporum humiditatem dc mollitiam,eam uiderim glutinari S in uno iuuene,cui ut disium est exigue erat incisa. Cum Ucro sanatu dissicilior sit arteria,t vena,non tamen est medicamentora admodum diuersus in utraq; usus,immo specie plane idem maioris minoris q3 ratione euarians: quippe tanto siccioribus medicamentis eget arteriail vena, quanto ipsa est suapte natura siccio ris temperamenti, J Uena. Quod si carnem circa gigni est opus, eadem rarabae requirunt si quidem ad eundem modum prouenit carnis generatio in his circundandis, quo in cauis ulceribus proue nire est traditum. At, quae in utero, vesica, vel intestinis Venae arteriae que sunt, cum eadem gene re medicamenta,Vbi exulceratae sunt, requirant, etiam instrumenta, quibuS infundantur, metren
chytas.i.vierinos clysiteres,dc syphonem rectum, Jc clysterem desiderant, Ad ea vero, quae in recto intestino
cersere semper . praecordia tra stulit. . '
dum insolitae nobis in hoc casu prouidentiae. Alij τον
seu modii prouidentiae, quae nobis in hoc casu succurrit.
72쪽
ω bent τροπω ευμ αγικω , vel ιροπον δευματικόν , Ut sic uertatur. Sane nouimus in urbe Roma di
iusmodi asse- eius rheumatico modo in pe
intestino sistat ulcera,etiam per Uessicam,cui sit fastula recta ad snem annexa. miicere liquatiim me Edicam cia tepidum licet. Variabitur itaqUe remediorum consistentia pro instrumentorum spccie: neque enim fas cit eiusmodi instrumentis crassa medicamenta infundcre, sed litimidiora postulat, :atque idcirco mediocritcr plerunque calida.Proinde sicca medicamenta,magis sunt idonea, quam ea, strae liquabilia vocantur,quoniam iacile,Vel plantaginis,Vel alterius eius generis succo miscean tur .Eiusmodi medicamenta sunt Sc crocum, di pompholyx, dc aloe, Zc quae Cephalica graece dicuntur in ipso autem primo producende carniS tempore, quod suppressionem sanguinis contine . ter excipit, ctiam lemnia terra salutare auxilium est. De Vlceribus Pulmons, ct Sanguine de PecZore erumpente . C A P. S. AT , quae in pulmone haeserunt ulcera, dissiciliora ad curandum sunt. Quibusdam vero non dissicilis modo eorum curatio,Uerum etiam, quae perfici omnino nequeat,videtur,id que tum ratione conicetantibus,tum experientia: Ratione, quoniam pulmo inter viscera propter anheli tum perpetuo sit in motu,cum Utique quietem requirant ea, quae sint sananda: Experientia, quodncminem unquam eorum , qui ita sunt affecti, sanatum viderint. Atque de experientia quidem nam hinc coepi illa par est dubitare fortasse licet propter agnitionem. Nos enim vidimus alium exco, ludd maxime vocem in clamore intendisset, alium,quod ab alto cecidisset, allia in palaestra per- Fcussum,non solum statim gratiissime tumuisse, sed etiam simul cum tum alios unam duas ue, alios plures, heminas languinis spuisse . Qui vero ita erant affecti, aliqui omnino sine dolore erant, alqin peetore dolebant. Quin etiam sangliis ijs,qui doluerant,nec confertim reiecfius est, nec multus, minus qtue tum ruber, tum calenS, ceu e longinquo Ueniens. At, quibus citra dolorem est reiectus, ijs ec confertim, plurinius,tum ruber feruens que expuebatur, clare docens,w non procul Veni ret. Porro aliam dubitationem facit,nec hanc leuem, ipsa sanguinis ex iborace in asperam arteriam transumptio, propolitam videlicet a medicis,hS,qui transmitti eum per membranam,quae pulmoncm inuoluit, posse non putarunt. Forte q3 nisi multi8 eorum,qui ita sunt assedit, tum 1iatim ortus dolor, tum vero quibusdam eorum phlegmone superueniens,quae postea suppurauit,manifestum inditium praebuissint in pectore confistentis affectus, pronunciassent sanguinem ex pectore per fauces nunquam reluci. N unc vel o his indicηs consuli, a pediore quidem venire concedunt: cae- Icrum, dum aliam Uiam, quam per Pulmoni S membranulam,inquirunt, multa, ea q3 absurda pro ferre coguntur quamuis in iis, qUOS Empyus graece Vocant,ipsum pus,quod medio spatio inter pecitus 8c pulmonem contineri ipli fatentur, videant, arbitror, apertissime ex pulmone expui . Nos vcro in ius, quibus erat in pectore tantus abscessus, ut etiam ossium aliquid carie corrumperetur, Gmanifeste ipsis ostendimus mulsam, quae iniecta in pectus sucrat, ex pulmone expui. Sane noui mus in urbe Roma, 'loco prosector fluxionibus maxime obnoxio, F eiusmodi aflectus inpedio re non raro constitisse, Ut necesse fuerit ipsum Os, quod affectum fuerat, excidere. In plurimis vero etiam membrana,quae coitis intra subtendit Ur, Una cum corrupta costa inuenitur putrefacita. Solemus ergo in curatione, mulsa per Uis Us inlusa, iubere aliquando quid cm, ut inclinati in laborantem partem tussant: saepe Vero molliter concutere interim etiam organo,quod pus extrahit Pyulcon Graeci vocant educere, quod intUS cX mulsa reliquum est. Hoc facto,Vbi tum pus uniuersum, tum etiam saniem Ulceris eluitie confidimus, mox medicamenta injicimus. Ergo in eiusmodi affecitibus, si quem in medio pedioris ac pulmonis spatio humorem reliqueris, tiatim hunc tussi e1e-eium contemplabere. Mirandi profecid sunt ij, qui devia per pulmonem haesitent, quo pacto non magis haristent, quemadmodum crassus sanguis infracti ossis callo effundatur . Nam dc ipse, qui effunditur, non paulo naturali cli crassior, ec cutis subitantia longe utique crassior pulmonis inuolucro ett. bod igitur diximus, cum Vel casu,Vel praeualida acuta que Voce vas aliquod in pulmo ne rumpitur, citra q3 dolorem confertim sanguis ici uens floridus multuso cum tu mi expuitur, sciret Icet in viscere vulnus esse. Aggredienda vero curatiotest, prout nos saepe sumus aggressi: qui Hhus utique non raro successit. igitur laboranti ipli iniungendum cit,ut nec magno Utatur respira tu,ac semper agat s Ilenitum praeterea Uena cubiti interna protinus incidenda a qua bis ter q3 postea sanguis eli detrahendus,utiq; eius a Uertendi causa: tum artus omnes fricandi vinciendi q3 ita,uti ipsi solemus: Ubi haec sunt fasia, primum posca tum diluta,tum tepida, potui est offerenda, luo,siquis in viscere thrombus. i. cruor concretuS latitet, resolutus expuatur: atque hoc nihil vetat bis ter ueternis horis facere. Ab his vero etiam aliquod eorum, quae tum emplasticam vim habent,tu adstringunt,medicamentus cxhibendum, id q3 aut eX posca diluta primum, aut ex malorum myrtoraeue, vel alicuius eiusmodi adstringentium decoctio. Rursusq; vesperi medicamen hoc similiter dan dum, circuncisio, si valentior 11t,omni nutrimento: sin alitcr, orbitionis,quod satis est,exhibendum. Maxime Vero ad rem pertinebit,si etiam Postero die, modo fortis cubans sit, paru sanguinis ab incisa,ia vena rursum detrahatur tum Vicitu medicamentis q3 eodem modo in quartu Usq3 diem Vta tur, pectore interim,si arsias sit,undiq3 melino rosaceo ue madefaeio: sin hyems, nardino Unguento. Quod si emplastico aliquo uti medicamento placet,liabes a nobis optimum, quo etiam ad reliqua vulnera cum fiducia utare constat id ex bitumine Zc aceto,alijs q3,quae illis misceri medicamelis sio c
lent, quae enae ma barbara a medicis dicu tur. Quod si mulieri mederis puero ue,aut deniq3 corpori, quod
73쪽
A quod mollis sit carnis, quod ex chalcitide sit,satis habile medicamentum fuerit: cuius vires in primo libro eorum,quae de medicamelorum compositione inscripsi,explicauimus. Hac nos ratione multos,ad quos statim,ut malum senserunt,accessiimus, percurauimus. Quippe hoc maximu est, euiq3 te attentum esse magnopere oportet,an videlicet statim a ruptura vasis facta curationem incipias,qu6 cruentum adhuc vulnus prius,* phlegmonen excitet, utines. Nam, si ea semel inuase rit, exigua spes esst eius postea glutinandi: in longius in trahere pol ips. idd vero eiusmodi ulcera vel dissiculter,vel plane nun*,curari possint,hoc in causa esst,*,cUm phlegmone soluitur,eluenda pus viceris di sanies sunt atq; ex utero quidem Sc vesica tum sua sponte excernuntur,qm videlicet pronis delabi licet, tum elui praeterea a nobis possunt in pulmone neutrum Oino seri potest. Qua re oibus,quae huic loco haerent,viceribus Una reliqua expurgatio est ea,quae per tusscssit. At,ii re eie his tum reliquam oem quietem suasimus tum Uerd,Vt sensim respirarent,nec quicqj loquere tur,ut vulnuS glutinaret,iniunximus: quae pol tussientibus esse sanationis spes Non igit propterea,* in perpetuo 22 respirationem motu Viscus id est , desperata curatio est, velut,si ante nos fue re,senserunt,sed pst saniel ct Ouris vacuationem adeoq;,si statim quis sit aggressus, ac iam dicta rone medeatur,coeunt: sin phlegmone prius occuparit,dissicilem incertamq3 curationem recipiunt, B qn pus sanies prorsus totaq3 ex spatijs pulmonis non expelluntur, Sc tussis aegras partes valde lacerat. At,quae eX pectore educuntur,triplex compendium prae iis, qex pulmone vacuantur, hiat: nam vasa ipsa multo sunt minora, sanies in spatium interius effluit, Λ in summa magis carno sum peetus est Φ pulmo amasperae arteriae substantia, quae admodum carnis expers siccaq; est, nulla alia alatis in parte inuenitur: quae etiam ipsa in eiusmodi reiectionibus rumpi solet, cum,si qua rcliqua vcna Uci arteria sit rupta,ipsis asperis illaesis manentibus,per solas osculorum ut sic di cam coapertiones trastatio sanguinis fit.Itaq; nec calidus in talibus,nec ruber, nec multus sanguis emittitur. Ac videntur quidem prima saltem fronte leuiores eiusmodi affectus,ut qui copia vacuationis minime ici reant sunt Uero Uel ob hoc ipsum grauiores. quippe concretus circa ruptum Vas cruor,cui facilis transitus in asperas arterias non est,illutinationem prohibet. De Vulneribus Septi transeuersi, ac earum partium, quae intra PerItonaeum continentur. C A P. s.
SI mili modo dc transuersi septi Vulnera, quae foras non perueniunt,in carnosis quidem partibus subinde coalescere sunt visa,eius motu non obstanter quae in neruosis eius haerent, insanabilia sunt. Sanc dissicilis curatio est etiam eorum, quae in carnosis sunt partibus,si has iam phlegmone occupauit idq; non ipsi modo diaphragmati, Verum etiam omnibus, quae intra peritonaeon sunt C contenta, , in ea. sanies defluat. Caeterum danda opera est, Ut ea quacunq; ratione siccemus, tum per ea praesidia, quae extrinsecus imponuntur, tum per ea, quae ex aqua Uino Ue tenui bibuntur. Porro horum maxime idonea sunt, o quae propterea, , ex seminibus fiunt, Diasperma n graece dicuntur: cc quod solenne nobis est,qtroq; in pectore perforato semper Utimur, quod ex casta componitur. Caeterum tum haec, tum litimida quaedam foris applicanda, quae eiusmodi vulneribus stit accommodata,ad tradiationem de medicamentis pertinent. Hic methodos tantum tradimus, quae praesidiorum indicent genus. Quare,si quando quaedam a nobis particulatim pro exemplis adhibeantur,haec addita claritatis causa fuissc existimandum. Euersus ethodicos, quod esse amentorum genera e partium Vlceratarum substantia immutentur. C A P. Io.
R Vrsus igitur propositas methodos repetamus: monstrem USq3, quantum generaliS Omnium
ulcerum curatio per singulas animalis partes speciatim immutetur. Hinc nanque discemus praecipue quidem id,quod in toto opere est propolstum, nempe minime in curationibus errare: Velut appendicem Ucrd,etiam eorum, qui se Methodicos vocarunt,audaciam. Qui si quid mihi, S nec ad gratiam quici,nec ad odium loqui soleam,est credendii, cum Oium ipsi medicoris maxia D me a methodo sint alieni,damnant quatenus salte scribunt, non solii reliquos veteres,sed et ipsum omnium nobis methodorum authorem Hippocratem. Ac Empiricus quidem omnia, quae nos pindicationem inueniri ostendimus,ea dicit per experientiam sibi cognita. Cum Uero praeter indicationem experientiam nullum inuentionis organum tertium praeterea sit, isti neutro Utentes, tamen appellandos se Methodicos censent. Ergo sequantur nos, δί nunc saltem ostendant ulceri hus omnibus per singula membra curandis Unam esse fanationis rationem. Audiamus homines, quo pasto ulcus curent, aua quales indicationes ab eo sumant num alias ullas, quam cp planum ci catrice sit inducendum sinuosum carne implendum cruentum glutinandum At quo paelo inue niam, quod cicatricem inducat Sc quod carne impleat: quod coalescere faciat et N e labora, inquiunt, sunt enim inuenta. Atqui haud scio, an re sic, aut non omnia. Ficri enim potest ut vel ex deteriorum nota quaedam inuenta istat, potiora inuenta non sint: vel Ut, quae inuciata esse Uideatur, etiam ipsa sint mala Indeq; adeo accidere, ut quaedam ulcera prorsus non sanentur, quaedam longiore spatio,& cum dolore, δύ famis cruciatu minime necessario.Neque enim audet qUisquam noudm aggredi experientiam prius,quam sibi persuaserit priorem curandi rationem rccte se dam nasse: Veluti in 'sulceribus,quae in pulmone consistunt, quae nc agnouisse quidem omnino fas est citra dissectionum actionumq3 notitiam: quorum nimirum Utrunque auersantur. Caeterum con Septima Classis. eeeeeee cedatur
i manu incriptis aliquibus, in
74쪽
respuunt, unde cognoscet, quom pulmonem medicamenta
cedatur ad pra ens cognosci ab istis Thessali sectatoi ibus Vlcus, quod pulmoni insederit. N un, E si
quid igitur, sicuti hoc illis concessimus hic etiam, di Q sordidum sit,intelligant,an purum, an aequa tale,an sua uosum,an sanici vel puris plenum,concedemus, Videlicet vel ex diuino afflatu, vel per in somni hi in ca vidcntes An haec qaOq3 quomodo agnoscant, Percontabimur An vero citra horum agnitioncs pharmacum quod uis eXhibere concedemus Ego nanq3 existimo primum expurgandam csse immundorum ulcerum sordem: implenda Vero came esse, quae pura dc sinuosa sint: ruriasiis pus saniemq3 cxpurganda, quibus haec circum haereant: moX ita cicatricem inducendam . Isti vcrd, haud scio, quo nam modo talia ulcera sanauerint: nam Thessalus de his prorsus non scripsit, ne vidclicci vcl ignorantiam suam,Vel inconstantiam proderet. Quippe vel rationi parum conso na dc falsia de his dicent vel, si quis vera dixerit,eorum indicationem ex membri substantia, praete rca litu forma, B accipiat,necesse cc. Nam estO,Vlcus in pulmone sordidum purumq3,5 cu phlcg-monc Oc sinc phlcgmone,ec sinuosum, Δί planum, dignoscere norint: etiam illud scire eos detur , quanqtiam ne cius quid cm, tametsi minimi, inuentionem tibi Vindicent,nempe i, tale ulcus viridi mcdicamento expuigctur, Macherionis is libet Uci Isidis,nihil enim refert: Respondeant igitur mihi si ulcus in viscere haeserit,quid facient um Viridis medicamenti aliquid deuorandum da bunt Omnino ridicula rcscii 'Sed dic nt,Unde nam medicam cia id in pulmonem deserendum Fsciunt rod si id quoque sciant, illud certe intelligere non potcrunt,an ipsam vim suam, quam in extrinsecus politis ulceribus habuit, scriIabit. At cito sciant haec quoque,*-candem tuebitur vim, quam in cXtcrnis Ulccrib USObtintiis, ecfla sordeS deterget: certe, an iussim mouerit, intellige re non poterilia C. cum tamen,nlii per tussim sordeS eXPUrgetur,n Ullus sit dic tergentis medicamenti, sus. Ergo id quoque iliis detur. At illud saltem est Ligere non possunt, quin diuersiam curationem in vicere scinoris,& ulcere pulmonis adhibeant: ii quidem alterum aqua pcrluunt, alterum tussi bus expurgant. Pone Ucro rursUS UlcUS, quod in Pulmone sedit,crasso este pure circundatum nunquid tum quoque viride medicamen exhibebunt,an mel potius lingere iubebunt At id dicant, unde nam inticiacrint. Non cnim proicc ὀ id respondebunt, quoniram tenuandu incidendi u vim quandam obtinet,cum ipti a facultatibus eiusmodi disquirendis vltro distugiant. Scd nec, , Em piricis in ciusmodi notarum concursu inuentum est mel prodesse, propterea istis, sicuti illis, eo uti fas est, primum, quὀd experientiam contemnUnx deinde, quod Empiricus in eiusmodi concursu, quaenam sit in pulmonc aflcctio,ignorare se fatetur, cinerum, quae conducant, se per experientiam obseruasse. At Thcssalo non satis est curare, Uod omnino non norit, sed ab af cctuum indicatione procedit. S aiae,si omnia illi scire donemus,sicuti Prius, non minUs q; nos,at hunquam profecto estu Ggici quin in diuersis corporis partibu Scurationisi Pecies mutetur. Non cnim eadem curationis species proscc id est,aut mulsam in Uterum propter sordidum Vlcus infundere, aut mel co mcdcia dum exhibere,aut ipongia ulcus cluere. Caeterum hiuc adhuc partia illa plane maxima sunt. Fin gamus diutinum ulcus citra phlegmonen in m Ut i5 esse partibUS, Octilo,aure,naso,Orc, femore, tenti e, utero, sede, pudendis.bingamus di illud,si placet, Ulcus eiusmodi vel planum omnino esse, vel cxiguo minus planum respondeant que nobiS siti sicciatores Thessali qui haec nusquam discrevit, quomodo id cicatrice legem Usῖ N empe eo mcdicamine, quod ex cadmia conficitur: id enim vi ceri, quod in femore conititit,belle cicatricem inducere potest: scd num igitur Sc et,quod in audiendi meatu conititit ' Dicam forta sis incredibile,caeterum dijs ipiis notum . Dcpi cliendi aliquando quendam ex sapientissimis istis Thcssali fecitatoribus is c ulcus medicantem diuturnum: cum citius homini auris putruisset ac Uermes creasset, qUam medicamcnto, quod ex cadmia componi tur,inductum cicatrice fulti et caeterum,permisso homine pluribus diebus medicamento similiter vii, postea, quam in dies grauius a Uris oleret,ec sanie impleretur, etiam incredibilius quiddam, i prius,ausum vidimus. Quippe ratus meatum ipsum in profundo contraxisse phlegmoncia, con fugit ad tetrapharmacum: quod planc multo magis augere putredinem partis debuit, utpote Hquod siccare ulcus prorsus non potes, maturare Phlegmoncn potest. Ergo, ubi hoc medicamento ad asse fium sanandum uno diei est Vsus,Vt facile uidercs id maxime est e contrarium, Sc multi plicata statim sani ei vis est, ct foetor intolerabilis Obortus. Itaque,qui propinqui laborantis erant, contingere amplius aurem Thessalium non linebant. ille Uerd prae impudentia stultitia que volebat non modo mcdicamenti tetrapharmaci aliquid in ij ccre, Verum etiam extrinsecus cataplasina relaxans imponere. At,cum eum propinqui hominis abigerent,timerentq3, ne in magno periculo aeger foret, nos unum dic m amplius permitti Thessalio asino curationem exorauimus. Erat autem profesto positridie thim sanies multo copiosior futura, tum odor grauisictimus. Quo die tentaui,an fieri posse ut sententiam Thessalii aselli mutarem, ne omnes perderet aegros, immo aliquos iam, iam et Ii paucos,seruare aliquando posset, tam aliena scilicet ab omni uera metho do dc serta secta : et go sic agere cum homine sum orsus. Nunquid inquam phlegmone tibi esse videtur in intimo meatu, proinde relaxantibuS Vteris auxiliis sile tum ita e se magnopere con tendit,tum aliter csse non posse. An igitur inquam aliquando ulcus,quod cum phlegmone con itinetum esset, accio acerrimo cum glaucio curatum vidistir Minime gentium inquit immo, siquis pali illis androniis ex aceto liquatis Utatur, etiam conuulsionem sertasse accersat. Ergo
75쪽
A inquam siquis alio quopiam medicamento,quod sit androni is multo Ualentius, ex acerrimo ace to Utetur,1dq3 ad aurem,ita propinquam cerebro inuolucrisq3 eius particulam,ntiquid plane te au thore conuulsionem accerset,si phlegmone praesertim aliqua sublit c Haec tum ipsi,tum iis, qui ad stabant,uniuersis refie dici sunt visa. Ergo, quantum inquam ad ipsarum partium habitum spe
ctat, quae ea, quae ad summum siccent,desiderant, tametsi nunc curatione tua sint veluti efformina tae,iam tali medicamento utere nunc qin plures iam dies male ipsas assuefecisti, transferre eas ad contrarium Uno impetu, semel non licet: nam tibi ac Thessalo contemnere consuetudinem licet, non minus,l partium naturam nobis autem non licet: sed primo die aceto Utar cum glaucio secundo utar andronio tertio ad valentius aliquod,* ipsum iit andronium,tras ibo. Atq; hoc tribus qua tuor ue diebus usus,ii mihi vehementius etiam medicamentum requirere VlcUS Uidebitur, eo etiauti non dubitabo.Extrinsecus uerὀ inquam imponam capiti ea parte, qUa auris infestatur,no,nae hercules,sicuti tu,cataplasma, quod relaxare potest, sed eorum medicamentorum aliquod, quae Ue hementissime siccare possun cuiusmodi est, quod ex salice conficitur: aut etiam ipsum andronium ex aceto 1lliniam aut ex iis aliquid, quae hoc magis liccent. Nam,qm particula cui medemur,sic cissima est,necesse est, valentissime siccetur: indicat.mveluti uitium ipsum, Ut curetur,sibi applic
B dum esse contrarium sic particula ipsa, quod sit sibi simillimum . Itaq3 Sc, prout dixi, egi: sanauiq;
hominem,nullo potentiore requisito remedio. Q tribusdam uerd, qui potentiora desiderabant,quihus uno altero ue anno ulcus aurem infestaverat,Valentius omnibus iam dicitis medicamentu adhibuimus id fuit ferri scoria tunsia,cribrataq; tenuissimo cribro, mox in tenuissimum veluti polline laevigata, post cum acerrimo aceto ad mellis sordiumq3 crassitudinem cocta. Constat autem nausetiplex esse debere in mistione acetum.Verum quod saepe iam dixi materiae medicamentorum copiam ex aliis commentariis petes. Nunc, quae ad methodum spe fiant, absoluantur. Nam audiendi locus, qm eii licctissimus,idcirco medicamentis eget, quae vehementissime siccent. Quorum nulla reliquarum partium cuiuis applicasse expedit sed oculo exulcerato collyrium fortasse, qd ex thure conficitur naribus ierd, quod multo fane magis siccet,l Ut oculis conueniat,minus Uer6,Φ ut auri quadret.Itaq; Sc prius comprehensi oes paltilli utiles sunt,& medicamen quod ad Musam refertur,aliaqῖ generis ciusdem.Vlcerum uerd, quae in ore accidunt, quaecunque admodum sunt humida, ea medicamentiS egent,quae vehementer siccent, Vcluti diphryge,tum ipso per se, tum ex mel te, Zc vino,& mulso: praeterea Sc quae iris dicitur, quae anthera, hisq; Vel siccis,Vel eX melle, uel mulso, uel uino. Vtile uero ad talia est Musae medicamen: praeterea thois succus, dc omphaciis, C aliaq3, quaecunq3 strenue siccant. iid enim materias percensendo morer At, quae simpliciora oris ulcera sunt, haec sanare commode possunt etiam medicamenta,quae modice siccant,veluti haec ipsa,quae propterea, , in asiliduo sunt Vsu, Stomatica graece sunt dic ta. Ea sint, quod ex moris con ficitur, ex quod ex rubi frustu, Z quod ex succo corticis iuglandium Viridis,atque etiam his magis quod cx musto&cupresii sphaerulis componitur. Qus vero in ore admodum humida ulcera sunt proxime ossa, Unde carie tentari ossa periclitentur, haec propter Ostium naturam, quae sicca est,ue hementissimis medicam entis indigent.Itaque ego iam comprehensos Pastillos sempcr laeuigo , ac siccum ipsum medicamentum superimpono. De inescationibans, quae a Sub antia, ab Ossecta, a Forma, atque a Sit artium si intur, exemplo se Persae in pulmone. C A P. II. I Orro diei a paulo ante sunt Zc ad vesicam, dc uterum, di intestina,α pulmonem idonea medicamentorum genera,quibus iit in singuliS Vtcndum,genere quidem medicamenti ab ipsa curandarum partium substantia dcsumpto, sed cum aflectu prius etiam aestimato: modo vero Utendiei VS, tum a forma,urna etiam situ. Hinc nanq3 excogitati sunt, auriculari; clysteres, quos Olen chytas uocant: Z uteri clysteres, quos Metrenchytas δἴ recti sy phones, quibus in vesicam aliquid Dinfunditur,quos Catheteras dicunt ec ipsi clysteres Hinc rursus,quc in uentriculo pei tote, Sc pulmone ulcera consis situlat, per ea, quae eduntur ac bibuntur,esse curanda: Quae uerdita intestinis, bifariam: nam, quae Vicina ventriculo sunt, his per comesta, ec bibita succurritur: quae Uero in serius suisita,per ea,qiniiciuntur: qn neq3 ad ea, quae uicina uentriculo sunt subire poteti, quod p sede infunditur nec integris uiribus ad inferiora ptingere, qae per os sit ingestum. ideoq; et,qus ulcera in thorace dc pulmone confistula tum dissicilius iis, quae sunt in uentriculo, sanantur,ut quoru sitUS lon
gius abiit atqῖ idcirco medicamentorum uis remittatur tu propter hoc ipsum mulso Ualentiora ca, quae devorentur,praesidia requirunt,t si ipsis statim ulceribus admoueretur. I ndeq3 adeo excogitata medicis sunt,Ubi expurgandum ex pceiore de pulmone pus est,sortissima,quaeqῖ maXime disse cent,phar maca,taliaqῖ omnino, quae,ii ulcus in uentriculo elici,ipsum exacerbaret. Qtiin etiam, haec per tusses eXpurgent, non aliunde,st ex forma particularum est desumptu: Q h e nullum talem CXusi habeant, qualem uterus, uesica,sedes,auris,nasus,dc os. Hinc ctiam fili* Uentriculus Uzrinqῖ expurgari possit, iursum per uoianitu,dcorsum secundum natura. Quippe hoc genus indication ab Initrumcntalibus,quatenus instrumen talia sunt, est sumptum sicuti, quae liccandum cile decet, ab ipsaru similarium substantia sumunt. Abi pus uero morbis rursus tales ueluti ab UlceribUS qna
de his disputatio erat ec Q siccanda si ni,ut supra est comprehensum: Sc Q, qui e uentriculo eluere Septima Classis. eeeecee ij Pus
76쪽
& ira erram vetus interpres . Sunt taranen et non habent,
, t sic verti po-itea deberet:
pus volunt, non sine periculo Vomitum mouent, sicuti si aliter infixam 1lli pituitam per Oxymeli Eac radiculas deteri erent sed tuli VS deiectione Utuntur,oIm vomenti periculum sit,iac S , qae exulta ceratum eii dilacerer, di succtam quempiam inusilem ex Vicinis attrahat. Quo nomine ut dixi ec sicera. qu e pulmoni insident, dissicillima sanatu flant, Ut quae nec citra tussim expurgare pos lis. R I i tum in excites, laceraueri S. Itaqῖ, quali per mu suas operas,malum ηs in orbem redit: quip pe cum quae lacerata sUnt,r UrsUS phlegmonen eXcitent secundo rursus phlegmoncn ipsam maturari θύ p us expurgari deiiderant. Iare cX Omnibus sanandi dissicultas his exoritur, ex suod ea, quae idonea ulcer bus medicamenta sitnt, contingere Ulcus, sicut in Ventriculo, non pomini, & q, per medium interuallum fele Uim suam amittunt: o Praeterea Q respirando mouentur, ct tussicia dolacerantur. Itaq3, cum in pulmone ruptum a Sest, scire aperie licet, nili protinus anicit phlcg- mene excit cluta glutinatum lit, id posica insanabile fore. De I rubus, quae in Aspera rterra simi, in sit ma eius parte: ac de Lactas, quod apud.Tabias habetur, perfectione. C A P. I a. CT tertim ulcera, qtiae in asperae arteriae interiore sunt iunica, ct potissimum, quae summae eius parti quam Larynga Vocant) sunt Vicina,aut etiam in ipsa, haec di curationem recipiunt, &nos non paucos corum,ciui ita sunt afflicti, sana Uim US. Sane curationem corum hinc maxime inue Frasmus. in grauis huius pelli letiae initiO quae Utinam aliqn celi et Inueni cuidam, cum nouem iam dies aegrotalisti, totum corpus ulccribus scatebat, 'Veluti Oibus sere, qui euaserant.J- Eo dic etiam tui sebai paululum. Postridie vcro,Vbi se laueras, ilico uehementius tumuit, tum expulit crustulam, quam graece Ephclcida vocant. Erat 43 homini sciastis manifestus ulceris in aspera, quae in collo est, arteria prope iugulum nati. in aperto quoq3 hominis ore fauces eius inspeximus, nun
quid in ijs alicubi ulcus Alet sed nec sic inspectantibus apparuit vitium: oc plane laboranti sensus ei us aliquis manis citus ex cometiorum bibitorumq3 trans itu fuissct, ii illic ulcus fuisset. Quin etia
cv aceto Sc sinapi certioris notitiae causa, quaedam ei deuoranda dedimus. Sed nec horum quic in cum momorditi, sensus doloris manifeste in collo crat: qUo loco etiam adeo irritabatur, ut tussire impelleretur. S ualimus itaque reniti quantum posset,nec tussire. Quod Sc fecit, co certe facilius, Q exiguum crat, quod proritabat: ct nos omnibus modis operam dedimus, Ut Ulcus ad cicatricem P crvcniret foris medicamentum aliquod, quod siccaret, imponentes: tum cubanti supino humi dum aliquod cY ijs medicamentis, quae ad eiusmodi ulcus facerent, exhibentes: ac iubentes id in ore continere, paulatimq3 pol mittere in asperam arteriam defluere. Sic igitur faciens sentire se manis clite aiebat adstringentis medicamenti circa Vlcus Vim, siue ea ins huc transmissa est, siue medica Gmcn ipsum roris specie in arteriam ad ulcus defluXit, tanquam percolatum est. Erat autem nec agcr ipse medicinae imperitus, sed ex ijs quidam, qui e X Usi exercitatione empirice medicabantur. Ergo sciat ire se aiebat tum medicamcntum in arteriam defluere, tum tussim quoq; aliquando mota cre oblucitabatur in plurimum, ac tussim cohibuit. Igitur ipse quoq3 sua spote Romae quide, ubi 'correptus fuerat)- triduum etiamnum post nonum diem eii moratus: poli hoc conscenso nauigio primum per flumen ad mare nauigauit. quarto die post naui peruenit ad Tabias ususq; est lata cic, quod Z mirificam plane vim habet, ncc sine causa prs dicatur. De cuius usu aliquid dicere oblatum n tinc tempus Videtur,nec de eo tantum, quod apud Tabias habetur, veru etiam de alio omni.
cq; cnim ijs modo, qui Italiam incolunt est succurrendum, sed, quoad fieri potest, qui ubi uis habitant gentili. igitur ad lac, quod in Tabinnaabetur, commendandu multa concurrui, Sc locus ipse satis editus, ct aer illi circis datus siccus, ct pascuum pecoribus salubrci Atq; hoc quide alibi quoq; arte pra pararc licebit, siquis in colle modice edito herbas fruticesq3 serat, qui salubre simul adstringens J3 lac reddant quorum exempla paulo post dicentur. Caeterum ut ambientem aera similem reddas, serio ino nequit eligere' in simillimum ex ea, quae datur,aerum copia licet. Simillimus auis fuerit, cui cadem adsunt, quae illi altitudo collis mediocris: via a mari ad ipsum triginta sta H
dia, ampliusq; aliquid, sed non multo locus autem ipse uersus mare, nempe Tabiae in imo maXLme s: nucl qui inter Surrentum Neapolim conspicitur, magis in in latere, quod ad Surrentum pertinet. Porro totum id latus collis est satis magnus, longitudine ad Tyrrhenum mare porrectus. I nflectitur aut leuiter collis hic ad occasum nec in meridiem in totu plane procurrit. Ergo hic cololis a ventis iis, qui ab ortu fiant, Euro, Subsolano, ct Borea, tutum defendit sinum. Coiungitur illi in imo sinu alter collis non partius, quem Jc veteres Romani in historijs, 8c qui nunc diligetiores sunt, Vesuuium nominant. Celebre nuncia OUumq3 nomen Vesuuium est,omnibus hominibusi Otum, propter ignem, qui in eo ex terra submittitur. Quae res non parum mihi ad ambietis aeris siccitatem conducere videtur 5 alioqui praeter ipsum ignem nec stagnum propinqUu, nec pallis, nec fluuius alicuius monaciati usqua in sinu habetur. Oibus uerduciatis, qui ab Arino ad aestiuurn occasum p crflant, Vesuuius collis oblucitur multuSqῖ cinis ab eo ad mare Usque peruenit, reliquis
Uid licet mat criae, tum quae in eo combustaeit, tum quae nunc etiam Vritur.Omnia haec aerem ericiunt liccum. Licet porro Zc alibi terrarum cligere collem simili modo siccum, scilicet nec longe a mari nec adeo magnum,ut ventorum impetui fit expositus nec adeo humilem, ut subiecto ruincamporum halitum prompte recipiat. Caveatur autetiae ad Septe trionem iit versus: ita enim est et aucrsus
77쪽
A auersus a Sole. Quod si etiam in temperato orbis loco collis sit,uelutiis,qui ad Tabias cospicitur, longe.magis ad rem pertineatiHoc in colle sunto herbae quidem,agrostis, re lotus, ta polygonon, di melissophyllon:Frutices vero lentiscus, ct arbutus, rubus,& hedera, 8c cytisus, aliiq; his similes. Atque ita tibi collis praeparetur Pecora Verd,q in colle ad Tabias pascuntur,boues sunt. Estq;
eius animalis lac spissum ita,ut asinorum tenue. Ego Verd,ne quod ladiis genus usui desit,ex vac cis' crassum, ex asinis tenue,ex capris medium,& boues, ec asinos,5 capras in pascua depulerim. Veteres vero etiam mulierem lactantem ηS,qui phthoc consumerentur,adstare voluerunt: quorusententiae ipse quoq; accedo, ct Q familiare id sit, ct prius, δ ab ambiente refrigeretur, id sumi
voluerint . Porro hoc tibi de lactis Vsu pro maximo praecepto sit,Vt ii,quibus eo cit opus,omnino id astante animali statim mulsium bibant,etiam melle iniecto, si cui cogi in ventriculo solet: quod si ipsum descendere ad aluum citius cupis,etiam sale. Atque ille quidem adolescens, cum Ulcus in arteria ex pestilenti morbo haberet, fanatus est ac post eum similiter alij. Alter vero adolescens an nos natus circiter decem Δ octo,cum multis diebus ex destillatione laborasset, primum quidem sanguinem floridum cum tussiilexpuit,non sane multum: postea vero etiam tunicae ipsius partem, quae tegens intrinsecus totaiam arteriam,in fauces Sc os per ipsum arteriae caput Larynga vocant B ascendit. Videbatur autem mihi, tum ex crassitudine eius conie 'anti, tum aegri sensu,tplius laryngis esse interna itinica. Quin etiam laesa illi ex eo vox est. Atq; hic quoque longiore quidem tem pore,sed tamen sanatus est Caeterum, ' qui ex pestilentia hoc vitio laborarunt,γpropterea mihi facile sanati videntur, ψ praesiccatum ηs praepuigatumqῖ totum corpus fuerit: quippe cum UO inuerint ex iis non nulli, omnibus Venter profluXerit. Atq3,cum ita iam vacuati essent, qui euasuri erant, hs puli uiae,quas exanthemata Vocant nigrae toto corpore confertim multae apparuerui, ulcerosae quidem plurimis,omnibus certe siccae . Eratq; intuenti perspicuum reliquias eas csse sanguinis, qui in febri putruerat: quas,Veluti cinerem quempiam,natura ad cutim trulisset, sicuti alia ex superuacuis non nulla trudit. Verum medicamentis ad eiusmodi exanthemata opus non fuit, cum fiderent sua sponte,ad hunc modum: Alus quidem, quibus Uidelicet exulcerata summa pars fuit,decidit ipsis ulceris crustula,quam Ephelcida nominant: deincepsq3, quod reliquum fuit, pro Pinquum sanitati erat,ac post unum duos ue dies ad cicatricem peruenit: aliis, quibus scilicet ulcerata summitas non est, exanthema quidem ipsum, asperuna, Sc scabiosum erat, decidit uerdue luti squam ma quaedam ac dehinc omnes fuere sani. Nihil itaque miri, si etiam η, quibus eiusmodi emiathcmata in pulmone sunt orta,propter ulcerum siccitatem sunt sanati. Quod nanq; in caeteris C ulceribus uniuersis supra monstrauimus curationis esse propositum, hoc iam iis, quae ex pestiletia sunt orta, praesid fuit . Omnia nanq3 sicca, di aspera fucre, plurima quidem scabiei, quaedam Ucro etiam leprae sit milia.Ergo,cum experientia rationi attestetur ulcerum curationem hunc unum ha here finem,ut sscccntur, poterit quispiam ex ijs,qui sanguinem, ex pulmone reij ciunt, seruarc per multos ita,vr nos fecimus. De Curandis statim ijs, qui ob Desii alionem, aut c Membrorumspiritus
refrigerationem Sanguinem rea cIunt. CAP. I .
AC,quemadmodum quid cin medendum iis sit, qui notabile in pulmone vas fregerunt, inde adeo, ab alto lint laps uel immodice clamarint, uel pondus stupra vires sustulerin ueni durum magnum la aliquid extrinsecus ipsorum pectori inciderit, dictum prius est. Quemadmodum
Uero,qui ex catarrho sanguinem reiiciun commodissime tractentur,nunc diccmus, proposita cla ritatis causa curatione, quam Ronas in splendida muliere peregimus. : Haec nanq3,cum eiusmodi sermones audijsset, quales nunc de iis, qui sanguinem ex pulmone re ij ciunt, habuimUS,1 Iuc ex ca tarrho id, ii ue vehemeti tuis paululii quid da per nocte expuerat, ilico ad me misit, se, quicquid exigerem, praebituram promittens. Audiuerat uerd ante id ips,nisii quis ilico praesidiurnii renue affer D ret prius, J Ulcus phlegmonen contraherct, eum Operam amissurum: atq3 hanc esse Praecipua eo rum,qui sanguinem reiiciun interitu Scausam.Igitur incidere mulieli venam, que iam qUatriduuPropter catarrhum propemodum sine cibo cgisset, non placuit sed iussi, ut acri uteretur clysteri tu crura manusq3 calfacienti pharmaco plurimum fricaret, ct vinciret mox caput raderct: cui deinde medicamen, quod ex palumbium stercore constat, imposui: interpositisq; tribus horis in balneum duxi,ac latii. nullo caput contingens pingui dein caput idoneo pileo contexi, Sc pro eo, qui tu erat, temporis statu,nutrivi sola sorbitione post in statim fructum aliquem authimnalia austerum dedi. . Deinde,cum dormitura esset, qΓIod exitperis conficitur, medicamentu dedi theriacentiocant circiter quatuor menses ante confectum habet enim id aetatis adhuc praeualentem papauefis succum, qui in antiquatis ignauus redditur: ideoq; N Qmniferum est, ct fluxiones tum liccat, tum leuitcrcraisat.Finito uero prorsus catarrho,liquido apparebat tum ex respirandi specie, tum sonitu, seia felcXcitatae tussis,pulmonem expurgatione egere. Caeterum exhibere hanc non placuit secundo salte die, sed in omni taciturnitate Sc quiete muliere seruata, tum artubus eiUS perfricatis Vinctisq3,iussi reliquas quoque omnes partes perfricari, excepto capite, quod adhUc cX mcdicamento incalescebat .Rursus autem vesperi dedi theriaces ceu fabae nostratis magnitudinem: erat uero, quod pridie
acceperat, hoc longe amplius.Postea vero,* hac quoque nocte probe dorica tulisex ter tio dic mane Septima Classis. eee ecce iij mel
modi siermo esai dysset, quale; nunc de iis habuimM qui
paululis quid dam per nocile expuisset,ilico ad me misit,pbere se prom inpia offercs adjacιendis, quicquid ego uelle.
78쪽
mel coctium copiose cxhibiti,ac inquiete seruaul. Procedente Ucrd die totium corpus similiter per E fricui ac prisanae cremorem cUm pane eXsguo pro cibo sitImere ius 4. Mox quarto die mane quide dedi medicamentum,quod ex Uiperis fit,lcd qUOd iam in aetate Vigoris esset,idq; cum copioso melle Capiti vero mulieris eodem Pharmaco,quod Vehementer cum liccat,tum calcfacit,imposito,ac deinde i psa lota nutritaq; modice, alentius iam pulmonem eXpurgare in quinto sum aggressus. Ac dehinc rursum, rursumqῖ eX interuallo,ad caput quidem consueto cerato,quod thapsiam recoulus.Totam Uero corporis curam, ingcitatione,frictionc, Imbitione, lauandiq; absti nenia
' a- -mod crato tum vero boni succi,ad rcficiendum direxi. Haec itaq3 mulier recte sese habuit, minime laetis opem requirens. Alteri Uero adolescenti,cui non ex destillatione, sed ex re, iri eratis spiritus instrumentis,orta tussiis fuerat,cum sanguinem Δί ipse ad dimidiam heminam reiecistet,statim venam incidi, ac bis eodem die ex ea sanguinem detraxi deinde rursus poliridie his: sed artuum frictione re vineiuna priore die usus,ad vesperana dedi pharmacum nostris, quod diata spermaton dicitur. Secundo die post alteram detracisionem imposui tori pectori ceratum, quod ex thapsia coniicitur, mox Vesperi,ne supra modum calfaceret,id aulares. Tertio die rursus ad tres horas impolito, hominem laui. Cibaui autem similiter tribus his diebus, prioribus quidem duobus, sorbitiunculis tertio Ucrd, ptisanae primum cremore,deinde pisce statim aliquo, qui Sc facilis conia Fcoctu cilci A limplici ratione praeparatus, adiecto. Dedi quoq3 medicamentum dia spcrmaton, secundo. tertio die si militer ad Uc speram: quippe quod oc somnum conciliat, dc sensum doloris
cicuat,dc siccandi vim habet.Tum V cro, cum spiritui delegatae partcs in naturali temperamcnto elicia dc totum corpus uacilat Um,ac nulla Phlegmones sua pacto circa ruptu Vas superesse , expurgare coepimus. MOX bibito medicamento,quod Viperas habet,aetatis iam vigentis, ad Tabias ditia ili. Sic ego omnes, qui primo se die mihi curandos pci miserunt, nauti De Curando Pulmonis Vlcere, quod tribub quatuorue diebus msedit. CA P. Vi Uero post duos,aut tres,non Ocs: sed aliquibus eoru insanabile ulcus fuit. Qtiotquot autes hieomone sic occupauit,ut iam febricitarent,liorum nullus est in totum persa natus. S ed u polica sic per omnia praesidia rite transierunt,ut siccaretur Ulcus, 3 tantum saltem lucri se cerunt,ut illud nec ultra progrederetur,ncc maius fieret: sed siccatUiri,ac callo duratum,longiore vita frui hominem linerct. Ex iis verd, qui ulcus in pulmone habent,ij demum insanabiles mihi essex identur,qui ex succi vitiosi crossione id possit dent, quorum aliqui ceu salsilaginem sputum suum
sentire se aiunt. nam longo arbitror tempore Omnino OPUS esse,Vt sicci corrigatur vitium. In tem-Pore vero necesse est duorum alterum,aut siccando Victis,ceu callum heri eoq3 fore omnino insana Ghilc aut non liccando, tum ipsum putrescere,ium quae circa sint depascere, atq; ita spacio pulmo nes puti ci accre. Porro multi ex iis,qui ciusmodi succUm Vitiosum congessistent,cum ex eo tussi rent,non in citaremum sangUinem re acerent, hUiUS nostrae prouidentiae copotes facti, prorsus sunt pcrsanati. portet aut in principio nullius rei aeque esses licitum, i It neq; tussiant,neq; ex capite aliquid in pulmonem defluat. Cauetur id triplici praesidio, purgatione primum secundo,medica
minc, quod dia spermaton dicitur tertio, ipsi capiti prouid cndo. Q uod purget,diuersas facultates habeat,oporici cuius gcneris nostrae sint pilulae,qUae eX aloe, scammonia, colocynthide, agarico,' 'indellio,d gummi arabico conficiuntur,ad plures videlicet eXcrementorum purgandas species. Sane satisfaciant ad usum, di quae sine gummi componuntur. Posica vel ὁ, si res pollulabit, etiam iis, quae nigram bilem expurgent, utare.Capiti prouidebitur cerati usu, quod fit cx thapsia. Atq; haec quidem in principio peragenda sunt. Post Vcro rcficiendus aeger salubriter est cibis honi succi, frictione,inambulationc, ec balneo.Tradetur autem de his methodus in idoneo operis loco. Porro ii sunt, qui maxime lac requirunt negle Oto J3 cO,Omnium maxime sunt insanabiles. Caeterum demittendo his sanguine sciri illud licet, algicunq; parum habere sanguinis videbuntur,iis ad quendam
succum probiorem sicuti praedixi reductis detrahere sanguinem poteris,lum rursus reficere: eo L Hecm ctiam rursus purgare,ac rursus rescere dcnUOq3, si res suadet, sanguinem mittere, potissimu , C uibus veluti limus vitiosus Sc crassus totus est sanguis. At, qui validi sun multiq; sanguinis,ijs statim a principio cit detrahendus. αuam perperam Erasiseratus, ac Thessalus Sanguinis reiectionem curarint, ac de Vlceribus, qua in Sed ac Pene consei nut. C A P. II Orum,quae retuli vel modo Vel ante, siue ea inliciat ipse, siue iuxta Hippocratis viam usurpaui nihil plane non examinatis,ac iudicio comprobatu est scd p experientia ola iudicata in u-hUS crroris pcricula ipsi pertulimus. Fructu cX eorum usu habituri sunt,quibuscuq3 artis opa sunt ' resti , cr curae si quide alii ucri sunt,alij sophistarum sermones. Ianu quid ophilias memoror Cum cita 3 it anti non contenendorti medicoru aliqui,ct qui integra volumina de sanguinis rcie 'tione prodidcrunt, ' dic. In alia quid cm multa θύ parua recte perscripserint,maximoris aut auxilioru nullius meminerint, paruint cliigcntcs p multa illa Sc parua, quae recte ad tonent, longis ipsis aegrotis coparandum interitu. '' haec aut tria, qui plane deplorati no sunt,oes scruans, per sanguinis missione, di purgatione, Sc ea quae caput roborant. Sane insequentibus, cude succsrum curatione pcipiemus,dicem VS de sang. linis missione diligentius.Minime igit sicuti medicocti nonnulli censent a paruis incipiendum. auxilijs
79쪽
Α auxiliis est: Nec,sicut illi dicunt sentiendum,ista scilicet prius esse tentanda: mox, si nihil prosec
rint,aggredienda maiora.Nam in morbis,in quibus periculum non impendet, Vera ea opinio est: at,ubi moriedum aegro prorsus est,si phthoe semel exceptus sit,alienissimum a ratione est a mino ribus inchoasse.Nam,sicuti reliqua Omnia ab Hippocrate tradita,ita illa quoquc sententia recte est dieia, i Nempe ad ultimos morbos Vltima prorsus remedia maxime valere. Qua iam igitur indu eius opinione Erasistratus in talium affectuum principio segnis tardusq3 est post diligens, cum perihi occassior Nam sanguinis missione,cum sanguis reqcitur,nusquam prorsus utitur, vitiosissima ratione inductus: sed nec purgat quent,nec caput siccat. Quibus nimirum siquis phthoe occupari periclitantes fraudet, quamuis reliqua Oia probe peragat,nihilo plus,arbitror,agat. Nam sangui
nem mittere recusat ac solis artuum deuinctionibus ad eum auocadum utitur,quo ut ipsemet ait ad phlegmones tempora sat nobis sanguiniS superii t, nec propter inopiam eius aegrum nutrire cogamur. Sed heus tu Erasistra te,dicat arbitror aliquis,si post venam ruptam phlegmone iam pulmonem occuparit, non est,qtidd speres hominem sanandum propter ipsas, quas paulo ante coprehendi rationes. Quare amplius opera tua non egebit,proditus videlicet per te inter initia. Qui pinpe idem facis, quod gubernator, qui, Ubi per eius incuriam euersa nauis est,Uectorum cuipiam asse B rem in manum dat, indeq; salutem comparare suadet. Sed Erasistratus sortasse existimabat phleg monen esse ex ins, i necessario Uulnus comitentur. Verum,si ita sentiebat,in magna plane erat ignorantia clim videre cuiq; liceat sexcentis eorum,qui quotidie singulari certamine decertat, maxima citra phlegmonen glutinata vulnera sic,Vt secundo Uel quarto die sint omnino in tuto. Nos vero etiam plurimos ex ηs,qui Vas in pulmone ex casti,clamore,plaga ue rupissent, prius,Φ phlegmone in vase rupto excitaretur,curauimus. Quὀd si horum quoque pulmoncs phlegmonen inuasisse asse
serit, ipse suis ipsius placitis repugnat,simul princeps viscus, quod maxime vicinii cordi sit, phleg mone laborare aflirmans,simul hominem febri carere,itemq3 rupta phlegmone nihil expuisle . Ergo a nobis quoq; inuicem audiat nec fieri posse, ut glutinetur ulcus, si phlegmone pulmonem
inuaserit omninoq3, si inuaserit,febricitaturum ac purulenta deinde,cum phlegmone soluitur,tus si exputurum .Ergo,ii quis nec febricitabit,nec tussiret,nec saniem aliquam ex Ulcere, phlegm ne spuet,quae ratio est,Vt huius inesse pulmoni phlegmonen dicas itaque tum hoc maXimum cer te praesidium non recte ab eo damnatum est, tum purgatio sine ulla mentione praetermittitur . Ac nec ullum pharmacon, quod efficax sit, contra villim ex comprehensis generibus ab eo est positu. Quin,iiue caput fluxionem mittat, costatu seruabitur siue ex intemperie ipsorum spualium tussis. C incidat,etiam ipsa sic manebit.Ergo Erasistratus statuario illi assimilis videtur, qui reliquis omni hus partibus scite persectis, statuam reliquit caecam. Nan quae, quaeso,reliquae pulchritudinis gratia,ctum oculos dei1deres Postea, si diis placet,cum tanti viri maxime aberrent, gregius vir Thessalus, qui artem ne nouit quidem,Methodicum se censet appellandum.Ac nunc ferme oes sectato res eius sanguinem mittere Uidem US,tum alηs aegrorum non paucis, quibus non solum non Utile,
sed et noxium cxistimare id praesidij oportebat, praesertim si propriis ipsis hypothesibus starenti inverdiis, qui sanguinem, siue hunc P Vomitum, siue et cum tussi,reiiciunt, modo Ualentes uires lia heant Sed quo cohaerebunt haec secum,ut uenam,ubi sanguis reij citur, incidere iubeant, ct in commentariis suis scribant remedium id adstrictis vitiis conuenire Ergone se Methodicos amplius nominent, sed Empiricos,si reiecta ratione, quam esse rectam putabant, experientia Utuntur ad in Uenienda praesidia. An igitur in 14s quidem clare deprehedunt nec methodo,nec Oino rone aliqua quicΦ facere,ubi vero partes inutiles este ad curationis inuentionem aiunt,no multo magis c Atu,
11quis ad memoriam reuocet ea, quae de auribi'S,naribuS,Oculis,ore, pectore, pulmone, praeterea utero,Vesica,& Uentriculo,diximus,errare cos tota via videbit. Talis igitur erat,qui ad phlegmo nen, quae in pudendo erat,maccdonico medicamento est Usus, ac cu eo et cataplasmate, quod rela
D xandi vim habebat,nepe solenni hoc, quod ex pane, aqua,& oleo conficitur. Etia alius quidam illi persimilis,qui ad sede exulceratam ijsdem ess usus. Verti de talibus,ubi de phlegmonis disputabitur,agemUS. Caeterum Ulcera, qVae citra phlegmonen in pene sede ue consiliunt, nullum cataplas madesiderant, sed medicamen, quod cicatricem inducat: non tia, mehercle eiUS naturae,quae Ulcera, i in carne sunt,inducere cicatrice possit, immo quae tanto magis siccare possit, quanto hae partes sunt carne sicciores. in etiam, quod magis admirere,ipsoru, quae in pene sunt, ulcerum magiSes s
siccari postulant, ec quae in toto cole haeserunt,ec quae extra hunc et fine eius,qui glans dicitur,insessant minus Uero,quae in praeputio sunt:atq3 etiam his minus, quaecunq3 in reliqua sunt cute, quae totu colem velli Cum igit humidu in glande ulcus quida ex amethodis istis medicis,isiis inquam Thessali js, sanare aliquando non posset medicamentis ijs, quae epulotica vocant,id es quae cicatri ce inducunt,adhibuit in consilium me.Vbi igit ex me audiuit longe sicciore medicamcnto parti
cUla egere propterea, , siccioris naturae esset, primum non credidit :st Vero coactus necessitate est aliquo ex nostris medicamentis uti, tribus diebus senatu ulcus est perspicuumq3 erat medicum notam fuisse de salute hominis laeta tu,* inde adco tristatum, Q in mala disciplinae secta fuisset educa ius. Siquidem medicamen, quod ex papyracea charta combusta fit, hoc scilicet nobis usitaturn,id genus ulcerum fanati sicuti etiam anellium ulium simili modo inspersum itemqῖ cucurbita sicca, Septima Classis. eeeeeee iiij atqῖ
80쪽
atq; Usta ad eundem modum ratia praeterea multa eXηS, quae Uchemente sicut illa, siccant. Siqua E vrὀeuismodi ulcerum sine madore sunt ac recentia IJS sola aloe salutare medicame est inspergit A.ibidem. autem lic scd in tenui issimum ceu pollinem redacta. Haec Uero etiam,quae in sede consiliunt, sic caυlcera probe percurat. Simillimam huic Vim habet de cadmia vino elota, Λ sicca. Ab hac quoq; non longe abcit argenti spuma,Lithargyros graece dicita. Deinceps vero molybdena sequitur . Omnibus ocro tum minus inserens doloris tum nullo minus emcax, pompholyx est. Sin humi diora suntopse per se pini cortex,itemq3 lapis haematites vocat US,idoneus cli. Quod si profunditas quaepiam ipsis adsit,Ubi excitata fuerint,disiorum alicui tantulum mannae admisccndum est quantum sit ad cariacm gignendam satis. Neq3 igitur horum quico vel per somnium norunt, qui iii ius sunt alienae a methodo sectae,cum Omne UlcUS,in quacunque animantis iit parte,candem pollulare curationem opinentur neqῖ etiam, qUemadmodum suere quaeda Ulcera Oporteat, veluti ea, quae in abdomine contingunt de quibus in sequenti libro cum iis, PIae restant, uniuersis agetur.
ID EST DE MORBIS CVRANDIS FLIBER SEXTUS
Neruorum,d endinum, Ligamento ium,Pai tiumque, quae illorum natura participant, ossium quoque curationem absoluit.
Prol xitatis librorum Excusatio, ac ita hacZenus monstrata sunt. C A r. On dubito fore no nullos, quibus esse prolixus vid chor, qui unum hactenus
morborum genus, quemadmodum methodo curet Ur, exponam. Par est autem,non tam nihil longitudinem hanc impulcnt,q; ηs, qui parum intelligentes, quae reetissime ab Hippocrate sint scripta,ca caluntari sunt conati: quos, ne quemadmodum ulcus quidem recite curent, scire ottendi, nedum , quod maius sit, quicquam. Atq; ipsum quidem morbi genus, cuius Una species Ulcus cst, seu cotinuitatis seu unionis solutionem voces,nihil referat. illud mon Gstratum est,methodum curandi cius,in quocunq3 corporis membro fit, quae quidem ab aflccitu ipso sumantur,indicationes seruare communeS: quae Uero ex partibus praebcantur,alias atq3 alias haberc. Cum enim in carnolis particulis inciderit,nominatur quidem ulcus: habet vero curationiS indicationem Omnium quidem, quae praetcr naturam sunt, communem, sui scialicet ademptionem quam Uero, ceu aste fiUS, praestat,Vt pcr contraria tollatur: quam , Ut diu illo est ,
unitionem, quippe gnatio huius Vitii in diuitione Unitatis coni sitit. Idcoq; in osic Uocatur fractura, graece Calagma in lacruolis fibris Spasma in musculis Vlcus Sc rupito: quorum disicrcntia prius
iam dicita cit. Idem tia morbus,cum in neruum Sc arteriam Sc venam inciderit, nullam propriam appellationcm est sortitus,mutuatur aut interdum Ulceris,interdum Uulneris vel ruptionis, appellationem. Cincrum parum esse de nominibus solicitum debere eum, cui rerum sciam inuenire istypolitum, saepe iam diximus Itaq; huc potius nOibus neglectis p peremus: in non cx horu exqui sita impolitione, sed ex appositis remedius,aegro salus pari f. Rursus igie reuocandum ad memoria eli,quemadmodum audacissimus Thessalus, cu nulla curandi viceris methodum tradiderit,oes tu dixit sese arbitratur. Siquidem, Q sinuosum Ulcus postulet impleri,di simplex glutinari, haec necidiotis sunt ignota queadmodum in methodo quis pharmaca inueniat, quibu, Vci impicat quod Hsinuosum cit,vel glutinet quod simplex est, haec vulgus non nouit at id eli, quod medicis conlide randu proponitur,atq; in eo alius alio est praeliatior. . Quippe,Veluti in praecedentibus Oiledimus,
OL inueniet remedia,& inuenti S recie Utetur,quisquis in medendi methodo est exercitatus. duersus Thessalum de Ner tu pune Iura, ac de Ga edicamentis, quibuου curatur. C A P. a.
T cnim iam aliquid persequamur, quod pi cedentibus sit deinceps, fingamus quempia ad
nos Ucnire,cui titi cutis lacu sit punctia. H Unchoiem,si is sit,cui facile Vlcera sanescant, eliam A li .s. e. is si citra medicamcntum nudoq3mcmbro ad Opcra consueta dimittas, nihil sentiet mali linicui dissiculter sanent, primum quid c ira dolebit, post etiam tu pulsu particula inscstabitur, tu phlegmonc. Ac Empiricus quid c ira examinando percontadoq; hois natura discet: Nos Ucro, tum exclusmodi examinatione Oibus his Uli, quae per experien lsa inueniatur tum nihilo minus ex rjs nolis, quas dehoni succi maliq3 naturis habemus praeterea de ijs,qui acris hebetisq3 sunt sciastis: tum plenitudi ne grauatis, modiceq3 se in succiS habentibus non ignari, Φ, qui uci plethoricus est, uel uitiosis succis premitur, uel acriS est sensus, vel horum quibusdam omnibus hic prcmitur, phlcgmone tenta-hitur qui contra citasseeius, nihil mali sentiet. Atq; haec prospicientes non cquidem medicamen,qucdglutinc i,im lonemus cuiusmodi plurima sunt eorum, quae Enaema vocant, ea sunt, quae recentibus