장음표시 사용
421쪽
Aquicqu1d sensu ac mente conciperetur, quum singularum rerum naturam no inueniat, sed eorum, quae inuenta sunt,receptaculum quoddam sinad ea Verd, quae inquiruntur inuenienda, iudicadast naturam nobis mentem dedisse ac sensum . S ed, ubi de his verba fiant, demus, si qui ita sentiant, aliam vim esse intelligentiae,rationis aliam .' rursus que,si Uelint,aliam mentis,aliam consilii,quum aduersus eos id nobis sussiciat, ψ omnes homines euidenter cognoscunt malum,mes pilum, Vuam, re alios fructus, liue una animi potentia, siue altera, is ue tertia, siue pluribus comprehcndantur. Omnes autem homines aeque tibi persuasum habent sensum,mentem,memoriam, Voluntatem esse. quae Asclepiades, quali nulla sint,praeter alia multa conatus est funditus cucllere. His igitur Propositis satis planam esse causam existimo,quur iis,quae poliremd perfecte docuerat, adiunxerit quae item omnibus, quibus cognoscimus,intelligi possuntl. Inire medicus dcbet arcis opera,initio ab affectuum cognitione accepto,comparans ea, quae in aegrotante apparent,ad ea, quae in fanis co spiciuntur, intuitus,quae similia,quae item dissimilia,& haec atque alia omnia sensu ac mente con Prehendere tum, si qua iit praeter has potentia,quae communiter possit secundum naturam de omnibus iudicare,hac etiam pcrinde, atque illis de inuentis iudicare. sicut etiam cognoscere omnes homines possunt,quemadmodum nos in medicinae operibus, principio habentes pro materia,qus B sensu compreliensibilia sunt, his verbi quae contingere atque audirc licet :potentiam Uero haec ita dicantem duplicem, sensum scilicet di mentem, quam ostendit,ctim inquit quae item auribus,Odoratu,gustatu sentiunturi. Vtrique autem euidenter memoria subseruit. si quis aliam quamuis potentiam introduxerit,nihil pugnabimus,modd subie fice materiae utilis videatur. His enim verbis quae item omnibus,quibus cognoscinrus, intelligi posi unti δί mentem complectitur, dc permittit,ut ii quis aliam iudicandi potentiam esse arbitretur, illam quoque nobis declarct. Hactenus agitur,quae in hoc libro tradita sunt ab Hippocrate communiter ad uniuersam medicinae artem Pertinerat,atque idcirco ea esse prooemium totius artis proposui. Proxime autem transit ad medicinae partem,quae manu medetur, Zc ex iis, quae huius partis sunt, ad ea, quae in ossicina medici discere possunt,aut tractare,qui in arte primum exercentur. Nemo autem existimet expolitionem me longiorem praeter meum morem fecisse. liquidem, quae totius artis communia sunt, pluribus verbis cxplicari debent, quam quae proprie ad fingula pertinent,ut quum maxime,Vbi quis in aliquo opere ipsa pertractet, nunquam alias commemoranda: id quod ego constitui in horum ti .hrorum Hippocratis expositione,ubi de mente ac sensu omnia persequutus, eorum, quae pro i me retuli,nullam amplius faciam mentionem. Quin haec dixi paucioribus fortasse, quam res pe- C rebat, quia quum proponere possem agitatam de numero potentiarum animi controuertiam, ac de ea pronunciarc,magis operae precium duxi eum, qui harum absolutam notitiam requirit, ad li-hrum de communi ratione reiicere. Aliud etiam vertitur in dubium, ubi praecipit, ut ab inspectione illius,quod simile est , 8c dissimile, inchoemus, propterea, qudd non ita distincte omnibus notum iit, Quo limite 8 idem inter se distent. quod ipsum de industria omisi alibi explicatum. Attinent ac eandem contemplationem, θί alia multa, quae similiter praeterij θί hoc virum, qui medicinam in usu positam profitentur,eorundem Vel simi hiIm Obseruatione Utantur . ex iis enim qui dam timilia censent animaduertenda, alii cautiores ea, quae suae sectae uniuersae consentanea sunt, tenentes,omnia eadem obseruari volunt, seu ad morbos significandos, seu ad prognostica, seu ad curationem pertineant Dionem phreneticum eundem esse, atque Theonem phreneticum
quatenus ambo febricitantium insania opprimuntur. alii neque is mile uno modo usurpari dicunt atque intelligi,sed duobus,vno quidem simile signi ficat, quod nulla conditione differt, ut Castor,& Pollux: altero non huius nodi, sed id, in quo maius 52 minus conspicitur. Quin Sc apud vetuitissimos medicos ac philosophos, quorum scripta adhuc extant,videre licet simile ita Usurpa tum, Ut qui confuse ipsb citra omnem distinctionem viantur, dc modo eandem formam haben D tia nulla ratione distantia sit milia dicant,ut dextrum oculum Sc sinistrum, quum uterque in eodem homine consideratur: modo, ubi unus glaucus, caelius alter est,aut niger,vel quatenus Oculi sunt in diuersis quoque hominibus,similes vocent. DI agis tamen consuetum est apud ipsos glaucum glauco,& caesium Cesio non secus ac nasum aduncum adunco, simum simo, rectum recto, simiolem appellare. 4 autem ad Chirurgiam,in O scina medici. Huiusmodi breuitate constat eos de industria uti, qui volunt obscurer quid enunciare . nam, ubi interdum Uno nomine aut Verbo adiecto, interdum altero, aut summum tertio, lucida reddi ora rio poterat,cur neget quis eius auctorem operam dedisse obscuritati Equidem verborum sormam adiungam,qua quis claram fecisset orationem ea est. Medicinalis ars uniuersa in asscctuum cognitione ad ea commune consilium dirigit, quae sanis similia sunt, aut dissimilia, ex illis, quae mente ac sensu aperte comprehenduntur,inueniens atque diiudicans, e quibus,quae chirurgi tan-
Septima Classis. C C C C C C C iiij tummodo
422쪽
tum modo sunt,exequar atque ex his ipsis, quae in ossicina medici ostendi addiscentibus, aut prata Estati aegrotantibus potiunt . Sic igitur diceret,qui clare loqui vellet. Ossicinam medici τρῶον appellat, cUrus non nulli POitremam syllabam per η scribunt: quo modo si scribatur, signifi
cabit,in arte nacdicinali,non in loco,quem ιατρῶον appellamus,quasi ita dixerit: Quae in medicinali arae eius partis sunt, quae manu curas,talia sunt.Ιnscctuentibus autem Patet cuna,qui librum composuit,seu Hippocratem ipsum,seu Thessalum eius filium,non explicasse omnia chirurgi mun ta sed neq3 omnia,quae in medici ossicina aguntur,sed ex his ipsis, quaecunque addiscere debent, qui primas infiitUliones aggrediuntur. Quin inde originem traxit inscriptio libri, quam postea sequuti sunt Diocles,Philotimus,lia Mantias. Salius autem fuit sic inscribi, περι των at τηητρων, hoc est,de hs,quae in ossicina medici sui. Miror autem Asclepiadem,qui it τἰ, τρωον scripturam
seruans, putauerit significare artem medicinalem, quam Ἀτιητριὰν significat,at non ιητρειον :s Ic,Ut ιατρειον pro Ossicina accipiatur,ιατριη ad morbos curandos pertineat . S ed huiusmodi con templationes at unciat ad nomina, quibus parum insistere debent, qui in rerum Vcritatem incum-hunt. Ea Verd,quae proposita sunt, proximis verbis docere incipit. 6 egrotans,agens,ministri.machmamenta umen Vbi, quomodo, quot, Psim, quomodo, quando,cor F
Omnia hic percurrit a quibus,per quae,quibus cum,&circa quae chirurgia exerceatur: deinde narrat quale esse praedidiorum unumquodque debeat,& quomodo, aut quo tempore adhiberi . Ex his pleraque in aperto sunt,iicut aegrotans, agens,ministri,machinamenta,lumen: scd di in se quentibus ab ipso quoque auctore exponuntur, quum referat, quomodo aeger se medico exhi-heat , qua ratione medicus agere circa ipsum dehcat, Sassisentcs subseruire . Non secus etiam quaecunque de machinamentis,ec lumine,nouisse nobis neccssarium est,in sequentibus persequitur . Post haec uberius de fasciandi ratione pertractat,non qud multa Verba faciat, in toto enimJi-hro studet breuitati: scd quo nihil, quod utile siti Voluerit praeterire. Ergo quaecunque proposis-ris Uerbis continentur, praeterquamlaegrotanS,agenS,ministri,machinamenta, lumen i examinan
da sunt . Atque ante omnia tu his quod primo propositum est, ζ ου dixit, cuius dictionis posteriorem syllabam Iones per κ, nos per Ur scribimus. hac lignificat locum, in quo quis litus est . quocirca non absurde dicet aliquis ad omnia, Quae dicta sunt,eam referri. Siquidem aegrotanti idoneo loco opus est: vocantur autem aegrotantia, quibus manus curatio adhibetur. ijs non minus ido-Gneum locum requirunt,medicus cc instrumenta. ex luminibus vero, quod artificiosum est,ilicet vhi volumus collocare. Quod deinccps adiungitur quomodol ογρας dixit, nos per scribimus ὀπως . notat autem non moddapud nos, sed apud IoneS quoque rerum, quae traduntur , veluta qualitatem. eos enim qui artem addiscunt, non solum scire locum conuenit, Ubi aeger iacens,aut sedens,manu curandus est, sed quomodo figurandus, quomodo item, qui agit, qui agenti sub serviunt. Machinamenta item non solum debent loco idoneo collocari, sed in ordinem quoque disponi. singula enim-medico eius ministro,sic erunt maxime ad manum. Videtur autem illic omisisse instrumenta, ut quae intelligi ex machinamentis possint: sed quamobrem inordina
le eorum meminerit, mox conliderabimuS. nunc autem explanarc conuenit, quae proxime su-
hi j ciunturi quot,quibus, quomodol. Singula haec ad ea referuntur, quae superius dicta sunt, quae ad chirurgiam praeparata scire debent addiscentes, quot Isiat, Zc quibus ex ipsis, quomodo utendum: sic,ut particula quomodolquum paulo superius particulae vhilsubiicicbatur,situm: nunc utendi rationem significet. Ibi crgo ponituriquomodoliuxta adverbium loci ubii: hic autem iUXlarclatiuum ad exponendum, quibus in lirumentis,machinamentis que agendum sit. Quod adiicitiquandol occasionem apertc demonstrat, per quam uti singulis conueniat. Quae subii-Hciuntur his verbis icorpus,instrumenta, tempus,modus, locust non immerito requiritur, quid si hi velint . nam, quum taegrotans dixit,aegrotantis corporis, similiter verbolquando temporis, verbo quomodo modi, verbo subit loci vim notauit. cur igitur haec repetit, di turbato ordi ne instrumenta inserit, cum proxime a machinamentis ordine poni magis potuissent c quan quam, Ac si nullus eorum meminisset, intelligi ex machinamentis poterant. Sed his occurrerepoisumus assirmantes instrumenta nunc intelligi scalpellum,terebram, hamum, scalprum, laminam membranae custodem, Zc quae similia sunt, quae possumus etiam ex machinamentis com Prehendere,quum sint eiusdem generis. Huiusmodi instrumenta, quia proprie parata sunt curationis gratia , idcirco αριαενα nuncupauit. quod vocabulum in opere de ratione vidius in morbis acutis, qua de balneo, usurpauit, quum inquit quippe in paucis domibus , uel instrumcnta quae αρ λὶνα dixit, vel ministri inueniuntur . scaphia igitur, rotas, pelvim, labra, ecquaecunque accommodantur aegrotantibus,sub eo nomine comprehendisse credibile est. Restat adhuc absurdum in reliquis quorum una fit mentho cum instrumentis. Fortasse autem corpus
423쪽
A nunc dixit asse iam partem: tempus vero id, quod ipsi adiungitur . nam . ubi manus curatio ad
mouetur , scire conuenit, quam diu inceperit asseetus, qui curandus est. Ipse enim cauit, ne tertio aut quarto die membra extenderentur,aut articuli reponerentur. Potest item itempust nunc di xisse,dum manu curatio fit. quandoquidem conari in quibusdam debemus manu quarin celerrime uti, quum periculum maximum frigore iam sequatur, sicut in ijs,qui suuntur: celerrimc cnim intolerabili dolore prehenduntur, qui manu curantur: in aliis autem, visust usionibus longiori tempore agenda res est, quum demissa acus diu contineri ea parte debeat qua non flucre, scd vehementer inlidere suffusionem volumus. At modus vitiorum originem nuc lignificare potest,q uu mipse censeat cognoscendum esse medico, quomodo os fractum est , aut suo loco motum, sicut ipse etiam in il libro de vulneribus capitis indicauit,quibus modis illata plaga fuerit, ubi ait f V ulnera- Non longetur autem caluariae os tot modis .ct rursus sunt que uniuscuiusque milai species fracturae plures./ 'addit praeterea i collidi etiam os potest, quamuis in suo statu seruetur, Sc colliso rima non accedat, atque hic est secundus modus i. tum alium ad ij ciens,inquit tertius hic modus est I. ct rursusiquartus hic modus .Illud insuper a ratione videtur alienum, quod locum iterum adscribat, quum supra dixerit lubit quoad uerbio locus significatur. Quare nonnulli eam dictionem aliter exposuerunt, B simul que scripturam immutarunt, lic, ut pro I locus i iterum / vhis legatur. haec tamcn scriptura libri expositores non latet, quam non ignorant plurimi eorum, quos experimenta sustinent. Sed, ut res magis perspicua subeam repetam. habet autem sic I AEgrotans, agens, ministri, machinamcnta, lumcn, ubi,quomodo, quot, qui iis, quomodo, quando, corpus, instrumenta, tempus, moduS,
Iocus/. Volunt igitur, quando inquit primum lubi l id simpliciter intelligendum, quum liceat
id verbum referre ad aegrotantis corpus.instrumenta, vocari que hic instrumenta credunt ea,
quae supra machinamenta dixerat: at quum secundo repetit i ubit definisse laborantis corpus, re instrumenta idoneo loco collocanda. Sed, si prior scriptura, 8c superior expolitio maneat, locus in fine totius orationis affectam corporis partem significabit . Consueuerunt enim medici tam lo cos dicere,quam corporis partes: Sc a quibusdam consecta sunt integra volumina de locis affectis. Hactenus percursa sunt sela capita rerum, quae tractari debent:docere vero proximis verbis ingre ditur . quapropter ad ea adiungendum animum existimo. nam, si quid eorum non recite intelliga tur,in arte exercenda detrimento erit: ex iis,quae adhuc proposita sunt, ii quid non bene acceptum fuerit, non admodum officiet. ν C Agens suesedea suesset, commode, tu ui habita ratione tum is , qui curatur, ac luminia . Antea exposui illa ab Hippocrate recenseri, a quibus, per quae, quibuscum, circa quae chirurgia exerceatur./A quibus ergo i intelligere debemus medicum ct ministros : per quae t instrumenta: f quibuscum flumen locum: l circa quae t corpus totum laborantis, di vitiatam partem: quae Zc propositis verbis Ac sequentibus singula exequitur,qualia esse oporteat, non tamen eo qrdine, quo enumerauerat.quandoquidem orsus fuerat ab aegrotante, quod ab antiquis omnibus fieri solet,atque, ubi Velis, sexcenta legas exempla apud omnes. quod autem pertinet ad hunc locum, sia tis erit, quod a Poeta secundo Iliados in enumeratione profertur: Dic mihi Musa, virum quis maximus est, vel equorum,
Atridas pariter qui sunt in bella sequuti Primo enim proposuit Uiros,deinde equos,non tamen primo de viris respondit, sed inquit,
Prima Pheretiadae debetur gloria equarum, Quas auium in morem celeres Eumelus agebat AEquales aetate, pares tergo que pilo que. Monte in Pierio,quas enutrirat Apollo.
D Insignes ambae, , Martis terrore carentes. Maximus at longe fuit Aiax ille virorum . Indignatus adhuc,dum nulla subibat Achilles Praelia, nam pugnans omnes virtute praeibat. Alibi rursus,iam dixisset, Tristis erat gemitus toruo Zc iactantia vultu. Subiecit prius satisfaciens illi,quod secundo loco propositum fuerat . Caedentum,& dura miseri,qui morte peribant. In septimo autem Iliados volens quasi de industria indicare,non esse habendam huiusmodi ordinis rationem,quam perpetua quinque tradidisset,primum de secundo tractauit, tum de quinto, posillaec de quarto, deinde de tertio. qui locus ab his versibus incipit:
Beotii hic, Iones, prolixa veste decori
Ei Locrii &Phthii, re qui resplendebat Epeus.
Haec de ordine orationis nunc semel dixisse sussiciat, ne quis alibi de huiusmodi re cupiat audi. re . ouae igitur ad agentem attinent, id est ad chirurgum, clara sunt omnibus, qui ad ea volent
424쪽
animum adhicrtere. Ostendit enim agentem, siue sedeat,sitIc stet, dum manum adhibet, commode Esigurandum elle, tum quod ad seipsum pertinet,tum quod ad aegrotantem dc lumen. Quod consi lium quum perpetuum liasuerit in lingulis, quae dicta sistat, commodam deinceps collocandi rationem de monitrat Orsus a lUmine, quod poliremum politum fuerat. 8 Luminis Z L m duaespecies. Vna commuΠis, altera artificiosa. Communis non ea in nonra poterite.
arte compayatur ita in in nobis.
Speciem dixit ειδος, quod vocabulum nunc semel intelligens ubique in memoria habeto. MDiores enim graece Ioliti sunt appellare, Sc διαφοράς, Σειδη, Sc τροπιους, partes, quae gelacri subii
cluntur. Dixit igitur nunc Hippocrates luminis esse duas spccies, quasi di fierentias duas & modos dixerit. Est autem commune lumen, tuo omnes homiracs utuntur, sub dio potiis naum, deinde in amplissimis aedibus, quibus patentiores fores sunt,ac luminis plenae, quales nunc habitant in mul, iis ciuitatibus, qui medicinalem artem eXercent, quas a medico ducto vocabulo medicinas appellant : artificiosum lumen maXime sit,ubi lucernas,faces,lampadas, aut tale quid accendimus, dein de, quum totas senestras, aut cartim partem Patefacimus, seu alias claudimus,alias aperimus. quod aeque in soribus accipi cndum eli . F' uarum et tri que duplex usub lumine aduerso, aut auerso.
Duplicem proponit usum utriusque speciei luminis, di communis, & eius quod arte comparatur, adlicrli scilicet, aut auerti. aduersum nominans ἄγοος - Iis, Ubi scilicet id, quod a chirurgo curatur, aut inspicitur, ad lumen spectat: a Ucrsum Uei ὀ ὐπ lia, ubi alumine paulum declinat, quod in sust ulione sit, ct Uno nomine in omnibus Vitiis oculorum, quorum amesius neque bene cognosci, nec curari queunt,ubi homo ex aduerso luminis collocetur. atque idcirco fugiendum est aduersum lunacia: auersum autem ita, si oportet,vtis,cuius oculi a chirurgo tradiantur,vel a lumine
avertatur, vcl ad ipsum speeici obliquus. Loquor autem nunc de ipsis oculis, non de palpebris, siquidem hae traetari pollunt, Oc ii homo ad uerso lumine collocetur, sicuti quando aquosa vesica extrahitur, vel pili laqueo excipiuntur, aut sutura palpebris in Jcitur,aut denique ubi medicus diductis palpebris non egct. igitur, si lippiens aliquis Uchementer exulceretur, vel id morbi cxperiatur, sub quo figura in oculo fit acino similis , auerti ex toto a lumine debet per omne tempus, nisi quando medicus oculis remedia adhibet, cum corum pars, quae laesa est, sine lumine subjici curantis G conspcctui non possit. id quod etiam accidet, si in oculo excidere Unguem velit, suflusioncm de ducere, vel manu tale quid praeitare. sed obliquus ad lumen spectare debet, cui manus ini j citur, ita, ut nec lumen pupillam fersat, nec medicus prohibeatur arte, hoc est aspectu earum partiti,qui
lm, sed potius ιλο τῆς ι γης, aUt λοξος ari Oc αι Ac : HippocrateS tam cia Usurparcὐ τ'αυγῆς maluit, quam άπ ' ι γῆς .' O uersi quidem luminis exiguus usu, r cuidens moderatio. Hoc supra demonstratum est, nulla enim pars exceptis OcUlis in eiusmodi lumine manus cura tionem deiiderat. sed quoniam iicut diximUS nullo pacto admoueri manus potest, ubi aeger ex toto auersus cita lumine, praecipit, Vt inter aduersum lumen, ecauersum figuretur. at non propterea aeque in omnibus morbis a lumine auertcnduseit, sed qUatcnUS reSipsa cogit. nam, si exulceratioeli,aut pus lubest,aut in oculo figura limilis acinosis,aut ingcnS inflammatio, seu acris materiae cursus oculum excrcci, lunacta vel modicum inscitis Isinum cir, sic, Vt momento, materiae cursum ex citet, ct dolorem moueat: leuiorem Ostensam sub lumine sentiunt, quibus curatur sustulio,vnguis, Hvel tubcrculum in angulo, quod parum palpebras diduci patitur. lam Uero qua moderationeaueris ficndus homo lit a lumine,facile com peracs,li in haec duo incumbas,ut Sc chirurgus id, quod agit, in oculo aperte videat,ec aegrotans non magnopere affligatur. quod si Utrumque contrarie figurari hominem hortetur, ci,quod magis Urget,insiliito: si neutrum superare iudicaueris, homine prorsus medium collocato inter lumcn aduersum, atque auersum. Nos sane tibi viam indicauimus: hac usus inuenies, qua moderatione aeger a lumine sis auertendus. Hippocrates vero ita loquitur existimans omnibus euidentem futuram,siqUi inuenire ipsam studeant. no enim rudes docuit,quemadmodum nos nunc,sed admodum in discipliniSaiIuefactos,sic, Ut ex eorum, quae supra.ostensa sunt, consequutione, talia per se nullo negocio assequantur .
ii . Ego vero ad aduersum attinet, ex luminibuΥ, quae dantur, conferunt que, conueriI ad H, rimimum
Vt pland conspicari chirurgus possit, quicquid in corpore aegrotantis molitur , in omni
425쪽
Aeorporis pa te. oeulis exceptis, eligere locum debet maxime lucidum. Est autem mavime lucidus sub dio in S ole, ubi nihil ossicit eius luci . sed talis locus interdum nullus cst in aedibus aegrotantis: saepius est quidem,collocare tamen ibi hominem no expedit, hyeme propter frigus, sitate propter
ardorem . utriusque enim sua noxa est. adde,quod cauere perflatum oportet, cuius causa saepe non modo idoneo aeri hominem non committimus, sed cavemus,ne prope portas di senestras ducatur, si vehementior perflatus accedat. Vitamus autem Ut quum maxime perflatum, Ubi verem ur, ne
quid neruosum patiatur,sicuti rursus Solem in iis,quae putrescunt,ut pote quibus pcriculis subest , ne sanguis erumpat. Recte igitur adieciti ex luminibus , quae dantur, conserunt quc. t non enim simpliciter ex luminibus,quae dantur,eligendum est maxime lucidum: sed intueri etiam oportet an illustrissimum sit, ex iis,quae conferunt . ta. Nis ubi quidpiam, aut latere oportet, aut conspici non decet. S ententiam suam his verbis auctor minus euidenter expressit, ita, Ut partes,quae tractantur, non videantur in aduerso lumine collocandae,quandocunque aut latere quidpiam oportet, aut conspici
B non decet: at longe aliter sensit, idcirc o subqcit.
13 In quo casu id, quod manu curatur, ad lumen conuertendum: Chirurgus autem ad id, quod curatur, cum eo ne lumini officiat . Debuit enim ipse totam sentcntiam aperire hoc modo. quod vero ad aduersum attinet ex Iumi nibus,quae dantur,conserunt que, conuerti ad illustrissimum oportet, cui manus admouetur, non tamen purum ac sine ullis tenebris lumen seruare: sed, ubi latere quidpiam oportet,vel conspici nodecet, se ipsum ita collocare, Vt partes, quae curantur, sibi conspicuae sint,cum caeteros Omnes lateat. Vniuersa igitur orationis sententia sic habet . Roget fortas e quis causam, quamobrem medicuS velit assistentes celare. an quia docere magisterium chirurgiae aliquos ex praesentibus nolet, tanquam indignos, qui id percipiant et quin Sc ab aegrotantium necessariis est etiam cauendum, quod non ferant id incidi, quod necessarium est corporibus, quae eiusmodi manus operam requirunt. in dignantur enim,oc chirurgo quasi carnifici succensent . Quid quod res saepenumero cogit, vel Pu trem testem abscindi ex toto, vel neruum transucrsum secari, ne homo neruorum distentione pre 'Chenderetur c Quidam vero idiotae,nec videre multitudinem puris sustinent: alii ne suppurantem quidem locum plane aperiri a medico permittunt,in quo casu medici propositum est, in his minime aduertentibus abunde astectum locum secet,& pus uniuersum effundat. id quod δέ ob laboran .
tis timorem nobis interdum accidit: non nulli liquidem ita manus curationem pertimescunt, Vt exanimentur metu ipso tormenti, priusquam incidantur. 'in quo casu medicus dicere probabiliter debet, quantum spectat ad manum adhibendam, postero die se conlideraturum, nunc se nolle ma num inncere, sed perfundere aqua, vel spong is fouere, Ut locum cataplasmati aut medicamento idoneum reddat, atque interim timidum hominem necopinantem secare. Haec quidem medicus
assistentes celat, ut ipsos aspectu prohibeat: Alia vero ob laborantis pudorem, ubi graui animo fert videri a multis, quo vitio in ano vel obscoenis partibus affligatur. has enim partes inuitissimus quisque alteri ostendit: sceminae vero clunes, pectus, ventrem, atque adeo magis pubem. Porro autem quiddam Hippocratem reprehendens, haec ait ab ipso ridicule apposita . nam, qui has partes celari volunt, quae manu curantur, his in procliui est omnes eiicere foras,wmedico duntaxat, aut uni cuipiam, vel alteri ex iis,qui adsunt maxima familiaritate coniuncti, rem committere. Vcrum qui haec profert, ignorare videtur complures, quos aeque: pudet prohibere pr. esentes aspectu, D 5c missos facere, atque suos affectus conspici. Fit etiam saepe, ut, & si iussi fuerint discedere,curio si quidam aut non nulli ex familiaribus atque amicis solliciti studio cognoscendi quae ad aegrum spe fiant, remaneant impudenter. Per huiusmodi ergo occasionem, ineat medicus gratiam apud aegros, quae nihil obest, polliceatur que ipsis seorsum nullo audiente, se manum ita adhibiturum', ut multos lateat . potest enim ut dixi dum vel aquam perfundit, vel spongηs fouet, quasi nondum sit manum admoturus, momento effectum perficere,ijs, qui videre cupiunt, aliam rem agentibus. Verum huiusmodi quaestiones praeter medicinae praecepta sunt, quae nos eorum, quae dicta sunt,consequutione impulli,& contradicentium importunitate, commemorauimus. S ed proximum est, ut ad sequentia transeamus.,4 Hac enim via, qui agit, videt quodtractatur, confectui non Abidicitur . Hic quoque, persecta oratio huiusmodi est: / Hac enim oratione, qui agit, partem cernit, quae manu curatur, ea que ipsa cerni ab aliis non potest . t neque enim, quod parti accidit, quae curatur,
426쪽
i s Verum tis bibita ratione, dum sedet, Peris habeat e regione genuum deorsum ad rectam lineam ,
quo que a interu et tam ccrat, ΠΟΠ mag opere inter se coniunctos e Genua vero, paulo supra inguinum rigionem, d duci sic, vi cobrii I sdcre Istis possint,mutrinque dari ad latera. Postquam modum cX pressit, quo Chirurgus respectu luminis debeat figurari, ad habitum v nit, quo sui ipsi his habita ratione commode collocetur. supra enim inquiens Agens, siue sedeat,si uellet, commodo lum sui habita ratione, IV m illius, qui curatur ac luminisi deinde primo exequutus, quod polrrcnatim politum fucrat, D necessario simul mentione facta moderationis, qua collo cari debeat, rasiOnc citis,qui manu curatur. iam docet, quo pacto se ipsum intuitus debeat commo de figurari. commode autem rcspectu habito ad seipsum collocari nihil potest, quod simplex sit, Sc quali articulis distinctum: scd, is pari cS confideres, varie potest aliis alio modo figurari, sic queinterdum ctiam commode collocari. Ergo,ii qui S seu considat, scutiet, crura plurimum inter se di ducat, crit corum habis VS a moderatione alienus, Perinde, ac si ex toto haec committat, cssiciasq; ut se contingant, Uel alsertim at scri si perimponas, at Ue adeo,si in longitudinem crus totum cxten Fdat,vclli pedcm non ita tua te regione genu, sed Versus Partem posteriorem, multum a rceia linea declinantem. Merito igitur Hippocrases docenS qua moderatione, sedens chirurgus sui habita ra tione, 'tatur in singuliS partibus collocandis, praecipit,Vt PedeS e regione genuum contineat . Sed, cum / c rcgiones accipi bifariam poisit, moddin ijs, qui membrUm ita longitudinem extendunt,modo in ijs, qui ipsum resta dcorsum continent, sicut,Vbi liamus, iuret deorsum ad reeiam lincanal ad didit. Ut semper autem consueuit, situm e regione ιξιν appellat. l ubet igitur pedes modice inter se diduci,genua q3 paulo inguinum altitudinem e cedere, eo consilio Vbique, Ut decore siguretur, ut paratus ad opera iit,ut sic stabilis sedeat,ne labet. quare genua Sc femora tota usque ad inguina, ea tenus intcr se diduci iussit,ut decore, Ut tuto sis ne curationis impedimeto, cubitis Sc aliqua brachiorum parte modo femoi ibus inlida modὀ utrinque porrectis viatur'. quam rem his verbis expres-lit: θόσδε lignificauit semoribus insidere: verbo παραθεσει dari Utrinque ad latera .is Ves buccincta, distincta, aeque,similiter, in cubitis atque humero . Succinctam dixit pro colle 'ia,ut neque fluat,neque medicum strangulet verbum idistin fialad Gueitcm rcfertur,cuius nullam partem Voluit duplicari. QiIOd postremis verbis adiungitur laeque L militer in cubitis atque humeris I ambiguum est: aut enim laequei 5clli militeri utriusque brachii oc cubitum Zc humerum veste velandum exillimat, ita, Vt brachia inter sic conferantur, quod grae
corum plerique συγ κρίνε θια dicunt aut cubitos cum humeriS comparat, Volens cubitos aeque ecsimiliter ut humeros, in Utroque brachio circundari. Constat autem noluisse vestem supra cubitos terminari, cum cos nudari turpc sit, non Oltim medico, qui artem adeo honestam exercet, sed Z forenses causas publice agciatibus, quos Pudere manifestum est athletarum more supra cubitos vestem rciicere: sed oc huiusmodi genus amictus expclli alioquin debet, ut pote sub quo non modo ad cubitum, sed ad totum brachium, frigus aspiret: non tamen Osi cndit, qUatcnus ultra cubitum velari brachium debeat. an id omisit, quia manites tu erat, dc inueniri a nobis omnibus facile poterat cclutim in qualibet opera,non magno negocio coniiciatur, quatenus Ultra cubitum tegendum Veste brachium sit, si in decus oc propolisae manus curationis usum hic quoque incumbamus. V erum, quod paulo supra,vbi latcre quid oportet, contraria coisilia esse pioposui, nempe Obscuro aere opus esse ne quod curatur,oculis patere possit: claro lumine,ut id chirurgico cospicuum sit: illud autem sequenclum esse,quod supcrat,ac si Vtrunque idem posse vidcatur, medium prorsus accipiendum: idem hic faciendum est, O Ubicunque confitia contrarias rcs hortantur. medium siquidem inter HVtrunque semper cli eligendum ii alterum superabi hau illud vergendum. Quod igitur ad manus curationem pertinet,ipla pcr se nudari totu brachium exigit contra,decus Uelari totu. quamobrem dcligi semper viliusque medium conueni atque in id, quod Vrgct inclinari. IT C s ratione habita partis, quae traciatur, quodpertinet adonge vel prope,ad si ra vel infra, adhincet et hinc,ad messium. ιod quidem adprope vel longe terminisunt cubiti, qui in priorem partem ultra genu, Nposteriorem ultra olerasrri miUIme debent. αuod adseupra se infra, non superius quam ut
manus ad mammas peruenetant: non InserIus quam ut pecIore supergeoua Incumbente, manis cum humeras ad rectum angulum figurentur. quidem in medio fiunt, ita se habent: sed, quἴd ad hinc vel hinc, porrigatur corpuου, se huius illa pars,quae agit, quatenim inclinari conuenit, modo sede no excedat.
Cum medico imperauerit, ut tum sui habita ratione , tum illius qui curatur , ac luminis,
427쪽
I, commode veI sederet, vel staret, di primo commodam pro unoquoque horum trium sessionem
aggressus fuerit, orsus a lumine, deinde ad sessionem medico idoneam transiens, hanc ipsam exisPAuerit, venit ad tertium, quod restat, sedendi moderationem ostendens, quantum specliat ad eum, qui manu curatur . neque enim sedere chirurgum maxime prope hominem conuenit, ne loci angustia manus ab agendo prohibeantur,neque ita recedere,ut vix ad illum pervcniant. hic igitur terminos quosdam constitui quos chirurgus in priorem aut posteriorem partem excedere non debet. illud autem obliuisci non oportet, quod primo sedentis mcntionem facit. Chirurgum igitur iubet ades recedere ab aegrotante,Vt cubiti nec in priorem partem quam genua,nec in posteriorem quam latera porrigantur. hos itaque fines statuit interualli, quod ad priorem di posteriorem partem refertur, id quod in longitudinem appellatur: in reliquis vero duobus,vno in latitudinem, altero in altitudinem, siue profunditatem utroque enim vocabulo dicitur altitudinis cum finem chirurgo posuit,ne superius quam sit mammarum situs, manus porrigati, nec inferius quam Ut pediore su per genua incumbente ad rectum angulum cum humeris figurctur, quem habitum ἐγ- ώνιον appellat: hic autem medius est,inter ultimum cubiti flexum ultra quem sic fit, Sc vltimam porrectionem ultra quam extendi brachium non potest latitudinem, quae ad utrunque latus pertinet B dextrum scilicet siniitrum, eo finit, ut eatenus inclinari utile sit,dum sedes no moueatur, hoc est illae partes corporis, quibus sedemus,sedili que innitimur. Scripsit quidem terminos perpetuos n5 eodem tempore, quia non licuit,quando egit de longitudinis interuallo, latitudinem aut altitudine docere, sicut nec ubi de altera,reliquas duas. vult autem ut arbitror m edicum ipsum animo haec, quae commemorauit,omnia quocunque tempore persequi. quum,quicquid agatur, omnia simul
usui sint.Sed, quum medius quidam sit sesssonis habitus, ubi medicus nihil intuetur, nihil agit, in eo figurari decorum magis atque honestum est, quasi pingi debeat eius imago,aut fingi. A t, luti mad chirurgiam venit,mouere manus debet interdum in priorem dc superiorem partem timuin tum in linistram priorem ac superiorem: rursus ab eo habitu in posteriorem partem, Vel Utramque manum, vel alteram tantum adducere : sic& in inferiorem interdum rursus in superiorem, aut in dextram vel sinistram.interuallis enim inter se coniunetis, varie status mutantur. commune est Omnium sessionem tueri, quam non nulli relinquunt ex interuallorum termino excedentes . nam, si pars,quae tractatur,adeo sublimis sit, ut medicus manus ferat super mammas, cogetur interdu sub
limior a sede leuari, Ut quasi consurgens,neque sedeat, neque stet, sed litus sit in medio utriusque, neque haereat. at si plurimum in dextram Uci sinistram partem inclinet, ob id sedili mouebitur, C ita,ut periculum fit,ne de eo cadat.quid attinet dicere, si R in priorem vel posteriorem partem co- uertatur idem ipsi in utraque euenturum esse: Tantum, ubi in inseriorem partem inclinet, prae terquam quod indecore sedebit, lumini etiam ossiciet . 18 Stantem vero oporte ariter ambobmpedibus bene in Here, edagere altero ins Eentem, at non eius partis cuim manus agit: Tum genu inguinis altitudinem aequare , perinde atque ubi sedet : In caeteris, eruare eosdem Hes . Quum sessionem absoluerit, ad standi rationem venit, eadem prorsus iubens obseruare stantem,quae sedenii supra imperauit, excepto quod id,cui pedes insistunt, non debet aequalem utrun
que pedem sustinere. alterum enim vult sublimiorem haberi, qui tamen non fit e regione manus agentis: in quo statu perseuerandum esse,quoad manus opera Utitur, modo parS, quae curatur, ne que erectior sit,neque multum in longitudinem aut latitudinem recedat, nulli dubium est, qui eo rum, quae dicta sunt,meminerit . pars enim, quae adeo sublimis sit, Ut medicus cogatur super sua rum mammarum regionem manus admouere, illum plus iusto sursum trahendo,loco dimouebit: eundem loco excedere similiter coget, si longet rursus adeo distet, Ut in priorem partem serri neces
D se fit. Quonia veror alterum pedem voluit rei cuipiam inhaerer e, hic quoque altitudinis modu de clarauit, praecipiens genu eodem modo ad inguinis altitudinem figurari, quo in sedentibus dixit. bi enim ait genua habenda esse paulo supra inguinum regionem, quandoquidem huiusmodi sessio stabilis maximet est, & ad agendum honestillima,atque expeditissima . Sed nunc alterum genutantum vult haberi sublimius ad inguen spectando: ibi multitudinis numero genua posuit, quum
utrumque crus aeqUer altum contineretur . egrotans autem caeteris corporis partibus Chirargicosubstruistinans sedens, aut cubans P, ut in eo habit acillime perseueret, ovseruans uxum, Lutum, inclinationem ad Iatera, Inclinationem deorsum, ita, ut conuenientem habitum, Speciem que assectapanis tueatu Inporrectione, in irae Diiooc, Inhabitu, quo contineripostea debet .
No.i immerito expositores huius libri varie hunc locum explanarunt. nam oc quatuor vocabuloruia
428쪽
6 : IN LIB. HIPP. DE OFFIC. MED.
hulorum obscuritas i πὸ : υ,εως inquam quo ipse fluxum indicauit, i πος ἐως, quo statum, E-τρί- Ιεα c, quo ira clinationem ad latera, καταντιας , quo inclinationem deorsim : ec Q paucis
1 ignis cai c multa voluerit, in causa fuerunt, Ut de propolitis disiuiderent: quippe qui auctoris sentcntiam ut poterobscuram opinione Zc coniectura magis, q; scientia persequuti in varias disseniationes incurrerunt. Equidem, quod in huius generis omnibus facere consuevi, nunc quoque conabor. omissis enim, quae minime: sunt probabilia, referam, quae mihi non sine ratione excogi, iata elle videbuntur, limurque,quid ipse in hac re sentiam, explicabo. initium vero faciam ab obscurorum nominum enodatione. siquidem simplex composito prius est Δ stepe simplicium conspositio facit obscuritatem, quamuis ipsa plana lint: id quod videre licet in propositis verbis. Nan que ὐπορρυσιν quidam in humoribus acceperunt, atque hi bipertiti sunt: non nulli referunt ad eos, qui extrinsecus infunduntur: alii ad eos, qui ex corpore fluunt. Sed &horum quidam loqui Hippocratem aiunt de is, qui educuntur, dum manus curatio adhibetur: quidam postquam ad hibita eli. Eadem distentio est de vocabulo ὐποτώεος. nam, cum status humorum fluxui aduer sciur, itarc de hoc quoque controuerisa est. Alter expolitorum grex non de humoribus, sed de so
lidis corporiS partibus vocabulum υπος ειυς υπορρυσεως dictum existimat, Volcias σιν significare erectiorem litum, Vel PartiS, quae tradiatur, Vel corporis Universi: υπορρυ ν vero Finclinationem deorsum, perinde quali καταρρυσιν dixist et . Usurpauit enim in hanc sententiam r. Prog. I s. c. vocabulum καταρ si in Prognosticis, Vbi inquit, it Id Vero grauius est, ii se ipsum teger conti nere non valens in lecto, subinde ad Pedes delabitur. Ubi delabitur dixit καταρρερι. Cum hac ex politionc faciunt vocabula, , quae superioribus proxime subiecit. nainq;
inclinationem ad latera corporiS sit, fitae PartiS quae curatur . καταντιαν Ucro dicunt accipi proprie In membriS, non secus atque ὐπορρυσιν in toto corpore. ubi enim corpus uniuersum in eadem sede cotineatur crure aut brachio immobili, di d cor sum delaba
tur, eiusmodi litum aiunt καταρροπον appellari. quae ipsa per se Vera dicunt, quamuis tibi non satis in uniuersa oratione conuent. Aliter enim omnes iterum inter se discrepant, ψ eum habitum, qui quatuor verbis, nempestatu, fluxu, inclinatione ad latera, inclinatione ad inferiora significa tur, alia seruandum eise, alii cauendum aegris, Velle Hippocratem arbitrantur. Nihil autem inter est, quod attinct ad totius orationis sententiam, triplicem scripturam esse Vocabuli εκτρι- ,εως. cum non nulli secundam eius syllabam per τ ρε scribant, non nulli ς' quoque primo ad inciant εκς ρε- ιν scribentes, alii di εκτριψιν per τρι, nos enim supra Vnam duntaxat adscripsimus . Proposita igitur vocabula manifelta sunt, a verbo enim ἐκτρεπειθια ducitur εκ ε ψις, a Uerbo ἐκτριβε-GσΘis Uelit, quam Ut haec ab aegrotantibus observentur.vid cntur autem omnes, qui hunc locum explanarunt, auctoris sententiam perspexilie ex parte: totam tamen ad unguem comprehendere minime Potuisse. ii quis enim animaduertat, quod polire moradditur, t in porre 'tione, in tra statione, in habitu, quo contineri postea debet, / omnes verum dixisse videbuntur. quum tribus temporibus aliter alia sint aegrotantibus profutura, scili cci in porrigendo, in manu adhibenda, in continendo post curationem . non tamen poterunt omnia coniungere, quod liquid O constabit, si haec tria tempora discernantur. Primum est, ctim aegri se ipsos mcdicis tradunt, Vt Vitium bene cognoscatur, quod εν et id est, in porrectio ne dixit: alterum deinde, quum medi S circa Vitiatam partem aliquid agit, quod vocavit
ρισυιον, id est traetationem: tertium, quod diAit si τῆ επειτα , id est, in habitu, quo conti neri postea debet: tunc enim ad id consilium dirigitur , ut homo assectam partem eodem modo contineat figuratam. DeduXit ergo Vocabulum habitus, eo quod se habeat in codem . In ona, nibus autem tribus temporibus , quoddam commune est Omnium, quoddam proprium singuρlorum . commune est seruare Vitiatam partem immobilem in sua figura, quod requiri dictum est, nisi iracdicuS aliquo modo mouere ipsam tentaverit: inde ad perfectam curationem fingu. Hlorum proprius eir Usus, in porrectione, Vt medicus exquisite. , quid curaturus sit, intelligat, in manu admouenda, Ut, ubi otia fracta sunt in diuersa extendat, recte componat, atque deuinciat: ubi prolapsa, in diuersa extendat, reponat, Vitiatam partem idoneo Uinculo complectatur : ubi scalpellum adhibet, ut pus vel saniem effundat, Vel quod putre alicubi est, excidat, aut candenti ferramcnto adurat. His igitur utilis est humorum fluxus, ac status, ille, si excitetur, excerni si quidem oportet humores a natura alienos: hic, si e uitetur , quum substitere intus noxium hu, morem non pcdiat. sed interdum subiistere commodum est, sicut ubi in magna suppuratione subito excerni pus, aut humorem aquosum volumus. Multo autem magis in membris , quae tractantur, dum manus adhibetur Vt diximus obseruari statum ac fluxum conuenit: si militer ec in solidis partibus animalis obseruari, quae dicta sunt, a laborantibus debent, ut ea dcm ratione fiant pcr tria tempora, nimirum porrectionis, tractationis , dc eius habitus, quo contineri postea conuenit. Pars enim, si dum inciditur, nimis porrigatur, chirurgum coget alie no loco secare, ac nec modum aliquando, nec quae seruanda sunt, tueri, propterea' quod aeger
429쪽
Aariteueniat scaIpellum atque anteuertat:si retrahatur,essiciet, ut curatio minus ab Iuatur ,-a me dico interdum dimidia,interdum quoqῖ minor,relinquatur:quod accidet aegrotantibus,interdumetia deligatis,ut,vbi,dum ad Uentrem manu curant,aut se attollunt ad spinam, aut conuertuntur in latus quod significavit,quum dixit fin latera inclinationem l . aliqn autem nihil tale moliuntur, sed musculos vehementer 1ntendunt:atq3 hanc ipsam mutationem mihi vidct indicasse, quum ait,oδω, id est conuenientem,Ubi inquit, lita, ut conuenientem figuram, speciem que aste fide partis tueatu .Cuilibet autem in aperto est, quod malum afferat aegcr, ubi oculus pcrforatur, si habitum speciem non seruet,aut transmutetur Uel intendat, ita,ut facies sanguine suffundatur. aeque etiam
exquisitam manus curatione corrumpit,ii medico caluariae os excidente, paulum caput attollat, aut
demittat,vel in latus inclinet: id quod et euenit, ii se Uehementer extendat, moto enim habitu movetur quoq; situs partis,quae curatur Essiciunt autem intentiones in altis quidem partibus, ut sanguis erumpat: in musculis non solum haec ratione nocent, sed ec partem interdum sublimiorem praestant,interdum humiliorem. Ubi enim subiectum os est,musculus attollitur ubi inane spacium, cO- trahitur ac deprimitur,sicut euenit in sede, quae inter costas est, ct in ea, quae iuxta ventrem. Vngues, neque longiores, neque breuiores set, digitorumsummitatibus . In exercendo utendum digi V iis quidemsummis o que indice cum pollice elota autem manu prona, ambabin vero aduersis. Quum de aegrotante egerit, quatenus illi cum caeteris communitas est,iterum his verbis ad chi rurgum reuertitur, indicans quanti esse Ungues debeant, di quales digiti, tum qua ratione illis uti oporteat. ngues igitur ad summorum digitorum opera, quae propriae digitorum sunt, neque ipsos eXUperare, neque exuperari,optimum esse uberius in primo de usu partium explicauimus,ubi totam manus naturam ostendimus: quod ad hunc locum attinet, satis erit verba duntaxat exponere. Duplex autem scriptura, quum sit, utramque explanabo. Altera huiusmodi est, ivngues neque longiores neque breuiores sint digitorum summitatibus : exigua si quidem corpuscula, quae summis digitis capiuntur, di ad quae summorum digitorum opera egemus, hac ratione facilius lagentur. deinde ab altero capite exorditur lin exercendo utendum digitis quidem summis,ple runque indice cum pollice sic, Ut prioribus verbis magnitudinem unguium digitorum complectatur, sed his digitorum usum. Altera vero sic habet, fungues, neque longiores, neque breuio res sint l. dehinc alterum principium est,idigitorum summitatibus in exercendo Utcndum lUO cabulo summmitatibus sexti casus posito,ut uniuersa sententia sit huiusmodi: Ungues neque eXC cedant oportet digitorum longitudinem, neque exuperentur ab hac, sed prorsus ipsiam aeu uent, ii quidem eorum summitatibus utimur. Videbitur hoc falsum, nisi,ut congruum est,accipiatur. NO nulla quidem opera totis manibus praestamus: brachium, mur,crus, aut aliud quid huiusmodi utraque manu prehendentes in diuersa ducimus,intendimus que, in quibus operibus digiti agunt tanquam particulae manuum,perinde atque prominentiores palmae partes, aliae particule: at Vbi in oculum demittimus acum, vel superiorem inscriorem e palpebram, aut oculi unguem incidi
mus, tunc digitis utimur,Vt digitis, non ut particulis manus: similiter, ubi scalpello, vel quopiam alio tali quid agimus. in omnibus igitur digitorum actionibus summis ipsis utimur, ac propterea dixi recte scriptum esse digitorum summitatibus utendum. Deinde ab altero capite incipit, i di gitis quidem summis plerunque indice cum pollice 7 una oratione declarans plerasque musculo rum ac tiones fieri, ubi index pollici quem άν vocant er regione occurrit, sic videlicet, ut quod comprehendendum est, summis ipsis utrisque capiatur: tunc enim duntaxat propositis digitis utimur. quin, oc si tribus digitis aliquid comprehendatur,vt,ubi specillo illinimus, aut acum
demittimus in oculum, maximam partem operae duo illi praestant, aliquid etiam consert Sc me dius. Sed tota manu prona utitur chirurgicus, eius sinu id prehendens, quod curatur. Digiti qui D dem affecti abunder altera manu extenduntur,componuntusque at non abunde brachium, femur crus, sed exigunt huiusmodi partes ambas manus ex aduerso concurrentes, Ut membrum Vni Uersum in orbem complec tantur. Insuper manu prona opus est , ubi cucurbitulam defigimus, Vbi paruum,quo adurimus,ferramentum comprimimus,& spongia imponimus: sed oc in multis medicinae operibus, quae fortasse euidentiora sunt, quam ut necessaria sint,quae proposuimus: cui libet enim per se venire in mentem potest omnium actionum,ec digitorum, di manuum, quas partim utraque manu, parum altera tantum, partim solis digitis molimur . 2 1 Optima autem digitorumstrucZura est, ubi usis magnum 'acium in eriemin est,ces' e regione pollex
Non enim fieri aliter posset,ut in agendo er regione pollex cum indice concurreret,nisi spacium esset inter eos latius.quod di in alijs digitis commodissi mum est, ut, ubi vastius quidpiam oporteat Undique in orbem comprehendere,plurimum inter se distantes id praestare valeant. Morbus, quo ct iaduntur,quibus a primo natati die, vel in educatione, assuevispo exsub alys conti
430쪽
Cum cadem sit utriusque scripturae sententia,duae enim reperiuntur: ad eam,quae diIucidior est, Eprimo acqrcdiar. Arbitrantur non nulli, qUi rationem ignorant, reserendum hoc esse ad consuetucinem corum, qui sol cni posscem sub alijs digitis tenere : quo fi t, ut laboris expers paruus sit, ecintei uallum inter ipsUm dc indicem minime augeaturi: quae res in morbum manus, quod perindecli, ac si noxam dixeris, ici minatur. Placet aliis referri rem ad morbum, oriri vero hunc, vel pollice sua scde excedente, vel loco, qui inter pollicem oc indicem est, exulcerato, cic in curatione dura cicatrice indUcta, ira Ut musculus, J Ui inter eOS est, induratus, Vel quopiam vitio tabcscens alimento incremcnto q3 prohibeatur. interdum etiam carne inter digitoS,Q valderpuli uerit, absumpta, ac dura polline dum cicatrice indUOta,interuallum angulium intcr pollicem.indicem redditur, respli inter sic, quali vinci Uni Ur,ac praecipue,Vbi locus Vt dixi duram acccperit cicatricem. Quin re huiusmodi vitia in pucris negligi plerun ille verisimile fit eos verὀ, qui sirma aetate sunt, iustos a medicis mollire pollicem, mouere que, interuallum , quod inter ipsos cst, alimento idoneum reddere. adde, quod iis totum corpus increuis, ct ii quid laedatur, ali duntaxat desinit: at infantibus, ubi primo increscunt, cum morbo ipso opprimuntur, praeter id uitium, Q digitos non moueant, asteriae partes non augentur, propterea, quod inter digitos est, interuallum contrahitur. Qui busdam hoc inquiunt cucia ire ali)s Vero ob cicatricem duram, Sc aliquod eius loci, quod in mcdio Fest,uit iurara durum . quare quali aliqUO Uinculo continetur, hoc est, prohibetur pollex ab aliis diduci: sic enim accipiunt aliqui Vcrbum contineri , dc si his illud maxime aduersetur, quod iuxta hanc expolitioncm non debuit H ippocratest sub alii si dicere ὐπο των αλλων ,quod causana, sed απο τῶν αλλων, quod loci interuallum significat, cum mala, quae inter ipsos incidunt, interuallum contrahant, atquc alligent. De his igitur, Ut tibi Videbitur,iudicabis, eligens, quod maxime probabile sit: verba cnim ita obscura diuinalionem magis exigunt, quam sapientiam: nos autem ad antiquam scripturam reucrremur, quam Asclepiades fortasse vitiatam suspicatus integram hoc modo habere coniecit./Morbus,quo ct laeduntur, quibu6 a primo natali die, vel in educatione aisueuit lecquae sequuntur. fortasse autem hae ciuit germana Hippocratis scriptura. Putauit Heraclides Tarentinus intelligendos esse aflceius, Ut persecta oratio tota sic scribaturi morbus a quo , dc laedens
affectus,quibus a primo natali die, vel in educatione I, Sc quae sequuntur. 23 i gens usi et traque manu ad omne opus debet, se ambabin semitas quidem ambae similes sunt, i 'ectans, ut recre, ut decore, ut celcrater, ut iocunde, ut eleganter, ut prompte .
Praestari quod uis iubet utriusque manus auxilio: id enim ad celeriter ac decore agendum maxi. Gme acco miraodatur. Pol set quidem medicuStcntare deXtra, ubi dexter hominis oculus curatur,
acum dimittere, vel excidere Ureuem,vel aliud quid tale, re id circo adducit Iid spe fians virecte,
ut dccore, Ut ccleriter, Vt iocunde, Ut eleganter, Ut promptes qUoniam haec consequemur, si, qua ratione proposuit, eXerceamur. quale autem Unumquodque esse debeat, mox indicat. Quod ve io ad hunc locum attinci, illud meminisse con Uenit, quod Omnium, quae hic haliciatur, caput cst quomodo i : id unum ex illis est,quae prima diuissone comprehenduntur. illud etiam obliuisci noOportet, quod manus limites appellauit, quanquam specie non diliant. 2 Machinamenta autem, qua do, et quomodo, exponentur ubi oportet,ne operam impediant,ne ue longius distent,quam ut prehendipos int,sed collocentur iuxta eam corporis partem, quae tractatur: quod ab altero praebeantur, is paulo ante paratu t, exequatur autem, ubi imperaueris. Non solum sphatham habentem in summo capitulum rotundum,cauum que,&scamnum, cui ab utraque parte axes sunt, di aliat, quae machinationum structura continentur, sed ec quae communi momine αρμὶνα id est instrumenta, Vocantur, Venire sub οργανων, id est machinamento
rum, appellationem plane hic Ostendit, quum inquiti quam ut prehendi possint l, deindet quod Hs 1 ab altero praebeantur l. namque haec, dum manum adhibemus, ec nos ipsi prehendimus, & ab
alijs accipimUS. a. s Iam vero assistentes, id, quod curatur, eo modo praebere debet, quo traditu uerit reliquum vero corpus continere sis, ut immobile praestent: item habere lentium, is ei, qui praeis, auscultare. Clariora haec verba sunt,quam Vt explanationem desiderent .
Ab assectarum Partium ac ipsarum affectionum natura communia Praecepta de recta Deligandi ratione traduntur.