장음표시 사용
101쪽
PERSPECTIVAE PARS SECUNDA: DIST. ff. 93
sortissime per speciem partis quae Venit Super hanc lineam, et eam comprehendit in fine certitudini S, quantum potest UnUS Oculus comprehendere. Et ideo dicitur in libro de Visu λ; quod nullum visorum Videtur Simul Secundum totum, et hoc est intelligendum in fine certitudinis, sed una pars tant Um SVPerquam cadit a Xis dictus: nihilominus tamen eodem aspectu Videtur tota res quae est basis pyramidis Visualis, et plus Uttactum est, et ideo simul plura Videntur. Sed Propter complementum certitudiniS et partes eX Utroque latere propinquiores termino aXiS Certius Videntur, et remotiores minu Scerte. Quando Vero oculus movetur ut certificet singulas Partes Vi SaS, tunc AXi S decurrit Super eaS, et certificat SucceS- sive unam post Aliam. Et quoniam naturaliter duo oculi situm habent consimi lem reSpectu nervi Communis, tun C Se habebunt a XOS OCulorum uniformiter ad omnem punctum Sta per qUCm Cadunt, et cadent neceSSario Super eundom Punctum rei, et tunc ille punctus melius et certius videbitur a duobus oculis uuam ab uno. Et intelligendum est,
quod a nerUo Communi dirigatur linea recta imaginabilis inter duos oculos,uSque ad rem Vi Sam, ConcurrenS in ectiadem Partem rei visae Cum a Xibus oculorum, et haec linea est axis communis, et ille P UnCtUS SUPer qUem cadunt isti tres axes; videtur in fine certitudinis, ut patet in figura, et aliae parteS Sec Undum magiS et minUS, SC-cundum quod habent situm diversum respectu hujus a Xis. Nam a Phin Ctus videtur Certi SSimo, quia treS AXOS Concurrunt in eo, et δε atque c certius Videbuntur quam e et L
102쪽
Sed inter omnia pars illa certissima Videtur ad quam cum terminantur aXes est specios propria ei perpendiculariS, nam tunc est dupleX fortitudo. Et propter
hoc a Videtur fortius per a XCS, QUA IUc et b, nam SpeCies Visus ipsius a est perpendicularis Super i PSum, ut patet, non sic super b et c est Species eorum perpendicularis species enim δε et c sunt perpendiculares Super oculum, Sod non Super Se ipSAS. Species autem ipsiusa est perpendicularis Super ipsum et
CAPITULUM II. In quo ostenditur duobus diversis eXperimentis, et diUersis figurationibus, quomodo unum videatur duo Experi- Sed non solum propter Causas in praecedenti distinctione dolibi ' memoratRS Uidetur unum duo, sed propter multas alias. Et frequentius et evidentius accidit haec passio ex hoc quod
gl0 ς sei homo gratis revolvit alterum oculorum a situ debito, RUt a) An ob- quando Supponit digitum oculo, et pellit eum a situ suo. Nam, . ἡ ' hhii tune duae Species Voniunt ad loca diversa in nerUo communi, the PDint of et apparet una res duae. Et contingit quod unum Videatur
double. Patet in figura. Nam sit m c res Visa, et a et δε oculi, et a c et b c sint aXes fi Xi super punctum c, quod ab eis videtur in fine certitudinis : tunc potest aliqua pars in tantum removeri ab
103쪽
PERSPECTIVAE PARS SECUNDA : DIST. II. 95aXibuS. ut ni, quod Uidebitur duo propter sensibilem diversi talem anguli quem constituit in oculis, quoniam m a c est longe major in oculo a quam na b c in oculo θ; et ideo non potest SpecieSutraque Propter hanc diversitatem
Uenire ad eandem partem nerUi Communi S, Sed oportet quod major OcCupet majorem Parto In nerUi Communis, et ideo Videtur Visui, quod vi sit duo. Et non solum accidith OC, Uando punctus Visus Cadita deXtris et a sinistris aXium, ut nunc figuratiam e St, Sed quando in aliqua distantia sit cleXter respectu unius a Xis, Otsini Ster respectu alterius, scilicet quod quando inter ConCUrsum
axium cadit vel ultra, ut apparet in figura. Nam si oculoruma et δε a Xes figantur diligenti intentione in opartem Visibilis m o it, tunc visibile infra concursum aXium Videbitur duo, et δε visibile ultra
Concursum similiter Videbitur duo necessario. Nam hoc potest eXperimentator ProbRTO, R Ccipiendo unum asserem latitudinis uniuS Palmae,
et longitudinis quatuor, Vel quinque, Vel SCX, Ct Sit Superficies ejus laevis, et accipiat tria individua visibilia, vel de cera vel de ligno formata ad quantitatem supremi articuli digiti minoris in figura pyramidali, et sint diversimode colorati Propter evidentiam majorem, et Ordinet ea secundum ordinem is o k, ita quod sit sensibilis
distantia inter ea, ut medium eorum sit in medio tabulae, et unum aliorum sit in eX tremitate tabulae remotiore, et tertium sit in medio inter medium Videndum et oCulum, et tabula in eX tremitate sua respectu oculi habeat quAndam ConcaUitatem,
ut bene posSit applicari oculis, et quod tabula possit bene
applicari Super eXtremitatem nasi ad oculos, et tunc oculi figant aXes super medium indiUiduum, quod Uidebitur unum, et Utrumque aliorum duorum videbitur duo, nam k et is Videbuntur quatuor et o Uidebitur Unum.
104쪽
In quo ad hos duos errores componitur una figuratio per unum CXPerimonitam, Cum consideratione imaginum plurium disparentium. Et per eandem tabulam, si latitudinem habeat sum cientem, potest fieri eXperimentum de priori errore. Suffciat ergo una pro utroque et Sit hujusmodi, ut apparet in hac figura Nam a et c et δε Videbuntur ut Sunt, dummodo oculi aptentur recte, Ut CX- tremitates pyramidis Visualis cadant Super c et b, et nXes super a. Sed si alia individua, vel illa eadem, scilicet a b c ordinentur secundum longiorem diametriam h a, ut c ponatur in loco m, eth in loco ni Videbuntur m et u CSSO quatuor; et sicut c Videbitur CSse Unum, quando est in diametro minori et trans-
VerSali, sic quod parum ab eo distat δet ab axibus ; sed i quod multum obliquatur Videbitur duo, secundum quod in priore errore fuit annotatum. Nam ab
oculo p videbitur Sub angulo f p k, qui
eSt minor recto, et ab oculo k videtur sub angulo s qui est rectus, et ideo oportet quod ob diversitatem anguli videatur duo. Et eXperimentator potest sine tabula eYperiri multa in haC Parte. Nam potest de nocte elevare digitum inter ipsum et candelam. Si ergo figat aXes super Candelam, Videbitur unus digitus duo. Et in his considerandum est, quod si Claudatur oculus deXter, disparebit imago Sini Stra, et Clauso Oculo sinistro dextra evanescet imago quod admiratus est beatus Augustinus, et longum sore clare causam hujus rei scribit in undecimo libro de Trinitate capitulo Secundo . Et vere longum ost homini ignoranti pei SpectiVam, quia oportet iPSum Primo addiscere hanc scientiam. Similiter est longum ut doceat
105쪽
PERSPECTIVAE PARS SECUNDA DIS . Il. 9
Causam hujuS rei. quia oportet ipsum ea quae Scripta Sunt in hac parte quinta hujus persuasionis bene Considerare, et maXime quae in hoc capitulo de causis Visionis a parte specierum dicuntur et scribuntur. Certum ergo CSt, quod a Xibus oculi fi X is super a visibile, nihilominus tamen Virtus visiva tendit in m Visibile; sed species Veniens ab ocul O de X trotendit in sinistrum, si procedatur ultra, et similiter species oculi sinistri tendit ad deXtrum, nam hae SPQCi CS
intersecant se in m Puncto, Ct Separant Urita, ut deXtra transeat ad Sinistram PariCm, et sinistra ad de Ytram, ut patet ad Sen Sum. Quoniam ergo m apparet duo, neCOSSC CSttit imago quae respondet deXtro oculo sit ultra m in partem sinistram, quia Spe Ci CSoculi dextri tendit in partem illam. Et
ideo quando oculus cleXter Clauditur, oportet quod evanescat imago Sinistra et Con- Similis ratio est de oculo sinistro et imagine deXtra, et i Stud patet in figura. Et tamen non semper disparebit imago deXtra oculo It is othei -
bene aCcidit quod clauso dextro oculo, imago deYtra dispareat, V yy Τ' η': Ct Clauso Sinistro imago sinistra disparebit, ut potest quilibet eX periri ad stellas fi Xas in aestate in crepusculo ante obScuram noctem, et ita posset fieri de ignibus longe distantibus. CAPITULUM IU. De hoc, quod appareat unum duo propter elongationem
aXium particularium ab aXe communi, Cum eXPositione Omnium modorum situs Φ et assignatione causae Visionis bonae vel malae in omnibUS. Non solum est cliUersitas Visionis erroneae, eo quod di Vel Sa Depen
sit positio rei visae respectu axium, ut di Cttim CSt, Sed i PSi dotii ε
δ omnium modorum situs is omitted in J. Sisus is the ninth of the conditionsos vision res erred to on p. 74 as needing further explanation.
106쪽
vision Onthe relative position os
RXOS POSSunt Obliquari nimis ab a Xe communi, ut patet in figura. Nam a b d angulus in b oculo est longe major quam a c d angulus in oculo c, et ideo erit error, et Videbitur a duo, ad quod terminantur a XCSb a, et c a, et hoc quia declinant ab e d aXe communi λ. Et hoc est quando
α oculi conVertunt RXCS SUOS ab axe communi ad partem unius oculi, et alius IVG-Α - oculus sequitur quantum
fieri potest declinatio, et ideo aXes non terminantur ad MneC Sunt δε d, et c d sed b a et c a, nam aXes sic declinanta situ suo naturali et obliquantur. Possunt etiam terminari ad punctum rei visae idem, sub tamen cli Uerso situi CSPectu ner Ut communis ; et tun C Uidetur ille punctus duo, Sicut patet per ele Uationem unius Oculi a Si tu Suo recto Vel utriusque. Et ex his obliquationibus patet manifeste, quod sive aXes Obliquantur nimis ab aXe communi, SiUe reS UiSR, Uel pars rei Visae nimis obliquetur ab aXibus oculorum, videbitur male res, et hoc Si Ue uno oculo, sive duobus, sive etiam fiat
obliquatio extremitatum rei a faciali oppositione. Et per oppositum erit, quod illud quod facialiter erit objectum ad
quod a Xis specialis et communis concurrunt, videbitur in fine certitudinis. Si vero sit prope aXeS, reS ab eadem Parte videbitur sufficienter; et sic minuetur Visio ejusdem rei usque ad locum tantae obliquationis quod unum videtur duo, ut
praedictum est. Et horum omnium cauSa OSt, Secundum
Athagen in tertio libro, et Ptolemaeum similiter in tertio, quod quando res facialiter Videtur Vel Prope, tunc SpecieS ejus venit ad superficiem glacialis sub magno angulo et occupat magnam partem pupillae, in qua Sen Sibiliter possunt partes distingui; sed quando est magna Obliquatio, tunc species Venit sub parvo angulo ad membrum Sentien S, et occupat parVam partem illius, ita quod in Sensibiliter congregantur Species partium rei Visae, et collocantur confuse, et ideo non est judicium certum de eis. Et Sic patent omnia quae habent
x This is wrongly lettered. both in the texi and the figure, in J.
107쪽
PERSPECTIVAE PARS SECUNDA DIST. III. 99 sciri de situ respectu oculi. Nam de facili potest quilibet
differentias situs jam elicere. Est enim situs faciatis, quando res facialiter opponitur oculo vel OCulis, noc eleUatur UI ReXtremitas, nec alia declinat. Et est situs obliquatus per elevationem unius eXtremitatis et depressionem alterius ; et hic dicitur situs obliquus. Item in situ faciali est situs partis UniUS reSpectu aXium, et aliae partes magis declinant; et similiter in situ obliquo quaedam partes Sunt remotiores ab RXe, quaedam proXimiores. Et dictum est quomodo fit Comprehensio et error in omnibus similibus. Situs autem, qui est OXtra Pyramidem non solum visualem, Sed totam, eXcludit
In qua consideratur de triplici modo videndi penes octo praedicta, habens septem Capitula. Et Primo Ponuntur
CAPITULUΜ I. His habitis a parte oculi et specierum SituS, nunc ConSiderandum ulterius de triplici modo Videndi penes Octo quae
necessaria sunt Sine quibus non potest fieri Visio. Lux ergo Perceptionet color videntur solo senSU, Ct non CrrRtUr Circa CR Uando aud'eolour. haec OCto non egrediuntur a Suo temperamento ; immo tunc videtur lux sicut est, et Color siCut CSt. OUando Vero Ogi Odiuntur a suo temperamento, tunc acCidit error Uel defectus.
Nam tu X stellarum de die non Videtur quando ad Oculum venit plenitudo lucis solaris propter egressum illius lucis a temperamento respectu oculi et lucis stellarum, ut quando homo est in superficie putei, ad ejus oculos Venit luX solaris principalis eXcellens lucem stellarum principalem. Sed si homo ingrederetur profundum putei Videret Stellas quae CSSent SVPer Caput HUS ; non Solum ProPter CaUSam prius tactam, Sed propter hoc quod temperaretur tu X Solaris, eo H a
108쪽
quod sola lux ejus accidentalis Veniret ad oculum et nullus radius principalis, et ideo Stellae Videntur per radios Suos
Principales, et non OCCulta Tentur.
Sed de gala ta J mirum est, quod non poteSt apparere in
Sphaera Coelesti. nec in Sphaera aeris, Sed in sphaera igni S. Galaxi a Vero uno modo est Circulus in Coelo coeleStiS, quae lactea Via Vocatur, habens multas stellas minutaS congregataS, et haec pars coeli facit, secundum Aristotelem primo Meteorologicorum. impressionem lumino Sam continuam Por ConCUrSum lucis solaris cum lucibus hujusmodi stellarum parVarum, Cthaec impressio Vocatur similiter galaXia. Unde aequi UOCatiar nomen ad Causam et effectum et apparet continuum lumen
et oblongum. licet stellae sint distinctae. Sed distantia facit hoc, Sicut Si quis a longe aspiceret ollam perforatam in partibus multis propinqui S. in qua ignis Contineretur appareret enim ei propter distantiam ignis continuuS Propter Propinquitatem foraminum, quam non discerneret UiSUS Propter remotionem. Hanc tamen impreSsionem non perciperet oculus in Orbe Coelesti. licet hoc lumen transeat per eum, nec in
aere licet similiter transeat. Sed in igne fit sensibilis, quia
Orbis Coelestis est tam eXcellentis Subtilitatis, quod non potest luX in corporari in eo, ut sit Visibilis. Aer autem est majoris densitatis quam hic requiratur. Nam quia ista impressio debilis est propter debilitatem luctum parvarum Stellarum, cito potest opprimi loci obscuritate, nec sum Cit ad purgandum aeris tenebras densioris. Sed in Suprema parte igniS potestgala Xia Visui apparere, quia Proportionali S est apparitioni propter mediocritatem sui inter nimiam subtilitatem coelestis perspicui, et inter majorem densitatom in aere quam hujusmodi apparitio' requirat; et ideo in igne poteSt apparere, ut Aristoteles dicit, licet parum eX primat de Causa. Sed lumen stellarum aliarum fi Xarum majorum, et Similiter planetarum.
Bacon refors to Aristotie's explanation of the milhy way Meteorologica, lib. i. cap. 8) as though it were hi S own. But hiS own is sar nearer thes truth. Aristolle attributes it to a disturbance at the Confines of the Sphere of air and of fire caused by the motion of the many large Starct whicli are sit uated in themithy way. Bacon spealis of it aS multas Stellas minutas froin whicli a continuous luminous impression is conV ed to the eye.
109쪽
PERSPECTIVAE PARS SECUNDA DIS . LII. Io I
habet tantum fortitudinis, quod non recipit occultationem in aere Sicut noe in Sphaera ignis et Coelesti, et ideo uniformiter illustrat totum medium, Scilicet orbes coelorum et ignis et aeris ; et ideo Visus non percipit in aliquo diversitatem incorporationis lucis istarum. Et ideo non fit aliqua impressio distincta apparitionis per luces cadontes ab aliis stellis quam a Stellis galaXiae, propter quod philosophi non faciunt mentionem de aliqua alia impressione, quae sit pura tu X, quam de illa quae galaXia Vocatur. Et Sic patet, quod gala Xia non potest
apparere in Sphaera aeris nec Coeli. propter egressum medii a temperamento raritatis. Non in aere, propter defectum raritatis sufficientis, in Coelo Uero propter superflUitatem.
Sciendum tamen quod multum facit ad notitiam galaXiae consideratio fractionum in sphaera ignis ; omnes enim radii qui cadunt ad angulos obliquos in superficie ignis franguntur. Sed hujus explanatio alibi requiratur.
Similiter mirum est de luce aurorae qualiter apparet nobi S The da n. tunc et non ante nam Coelum totum illuminatur, praeter Uam in umbra terrae. Et Coelum Voco hic totum mundum, Unde eXtra Umbram terrae aer illuminatur, et sphaera ignis et OrbeScoelestes. Et nos λ bene videmus stellas de nocte in omni parte horizonti S ; ergo similiter videtur quod deberemus Videre species coelorum et ignis et aeris illuminari eXtra umbram. Nam inter nos et stellas est aer illuminatus neceSSario, et sphaera igni S, et Orbes Coelorum, non Solum per lucem stellarum, Sed per lumen solis, quod transit in aere per latera umbrae, et ideo Sicut in aurora Videmus aerem illuminatum,
sic probabile est quod aer illuminatus videretur prius. Sed
egressus distantiae a temperamento Cum egressu raritatiSa temperamento solUit hoc. Nam stellae sunt Corpora donSa,
et habent multum de luce η propria et fi Xa, et e X hac utraque
The answer containS mueli more truth than error.' See the discussion os this poliat in vol. i. p. Ias. On twilight cf. Uol. i.
110쪽
CauSa possunt Videri per species suas diffusas in umbram usque ad oculum. Sed partes orbium illuminatae, et Sphaera ignis ot aer OXtra Umbram sunt corpora nimis rara, neC habent lucem fi Xam sed transeuntem, et ideo debilis lux est, et multum distant; eX quibus causis Videri non possunt de nocte, quia species Veniens ab eis in umbram est nimis debilis, nec potest Oculum immutare. Sed quando sol appropinquat ad ortum, et hoc OSi quando est in decimo octavo gradu Circuli suae depressionis sub hori Zonte, Secundum quod Ptolemaeus docet in Almagest se, tunc radii ejuS cadunt in aere propinquiori ad nos, et ingrediuntur summitatem umbrae et latera HVS, et Si C potest aer illuminatus propinquior facere speciem fortiorem ad oculum, et incipit Uidere eum, et magis Videtur Secundum quod propinquior illustratur. Additur autem ad hanc causam, Uod aer propinquior est densior, et praecipue quando tu XVenit ad aerem Uaporosum, cujus altitudo maXima est
quinquaginta et unum milliaria, et quaedam partes milliaris,seCundum quod demonstratur in libro de Crepusculis; et propter densitatem hanc plus retinetur de luce in tali aere denso, sicut in stelli S, et ideo fit fortior species ad Oculum. Et haec nobis ostendunt, quod aurora non fit per fractionem vel refleXionem lucis in nube, sicut sciunt instructi; Sed fit per
Speciem Solis accidentalem, quae Venit ad nos a radiis ejus transeuntibus in aere Vaporoso et nubilOSo, Sicut a radio solis per fenestram Cadente Venit species accidentalis per totam domum. Accidit etiam, quod tu X parUa, Si Ue Corpus lucidum modicae quantitati S, appareat aliquando magnae eXtensionis in aliquibus propter sensibilem distantiam et motus celeritatem in stellis discurrentibus η, sicut dicit Ptolemaeus in secundo Perspecti Vae. Nam impressiones inflammatae in aere OX Uaporibus ignitis in similitudinem Stellarum, quae UOCantur Arabice Assub' ascendens et descendenS, Sunt corpora ParVae qURnti -
This word is properly writ ten al-midasti; the i being long, correSponding to the Greeli η in μεγιστη. In iis Latin form it is usually, though not uniformi y, trealed as indeclinabie. Ptol. Optic. P. ΑΙ, ' An orientalist Dion d referred me to Freytag's Arabie Lexicon 'aSb, nubes rubicunda, apparens in magna Siccitate anni.' But Professor Rieu, who has kindly examined this passage for me is clearly of opinion that the word in