장음표시 사용
111쪽
PERSPECTIVAE PARS SECUNDA: DIST. III. Ioa
tatis. Sed propter distantiam et motus Celeritatem apparent habere lumen longum. Similiter accidit in Scintillis asCendentibus velociter de igne; nam motus celeritas facit quod multotiens apparent e X tendi in magna longitudine, cum
tamen sint parUae quantitati S. Sicut Vero tu X percipitur solo sensu, sic color et Si illa Modifica- novem, de quibus dictum est quod Sint noceSSAria ad UiSUm, eos oti non egrediantur temperamentum, Visus percipiet Veritatem coloris. Si autem egrediantur, non percipiet: ut Si corpUS coloratum sit solidum sum cienter, quatenus Vi Siam POSSit torminare, aOStimabitur color Visus esse illius Corporis. Sed si non sit Satis solidum, ut Crystallus, cui Si applicetur a Parte POSteriori CorpuS coloratum, apparebit visui quod sit color Crystalli, Cum non sit λ. Et Cum viderit oculus Colores sortes et POStea con Uertat se ad loca luminosa, remanebit species coloris sortis in oculo Suo ad tempus, et Primo apparebit ei Color puni CCUS, deinde purpureu S, et POStea niger, et Si C OVanCScit,
ut Aristoteles dicit secundo de Somno et Vigilia'. Et
hic error contingit e X superfluitate lucis variantis sicut judicium coloris. Et Ptolemaeu S in secundo Perspectivae docet, quod diversi colores' Videntur unus propter duas CAUSAS. Prima Causa OSt ; nam in re di VCrSorum Colorum apparet untis Propter distantiam superfluam, ita quod angulus qui totam rom COH-tinet non habeat idoneam quantitatem. Cum singuli autem anguli, qui continent di Uersos colores, fuerint insensibiles, accidit eX compressione partium quae non discernuntur, quod Color totius rei sit unus aliter quam Singularum Partium. Alia causa est; nam accidit eX motu rei Veloci, ut in motu trochi PlureS COlores habentis, quod non moratur unus et idem radi US SUI Or Unum et eundem colorem, quoniam recedit color ab eo propter celeritatem motionis ; et sic idem radius cadens Super Omnes coloreS non potest cli Scernere inter primum et novissimum, nec inter eos qui sunt in toto trocho, Sed apparent
112쪽
quasi unus, et Videtur quod ille sit quasi mi X tus ex omnibus. Et de his sunt e X empla infinita, et posita sunt aliqua in principio', et in diversis locis et ideo pertranseo. CAPITULUM II.
De cognitione per SCientiam. Qua O Uero comprehenduntur per scientiam η, sunt per diS- tinctionem uni Versalium ad in Vicem Vel particularium Vel universalium a particulari, ut dictum est : unde diversitaS et distinctio rerum visibilium consideratur in hac Cognitione, et haec cognitio primo et per se attenditur circa lucem et Colorem. quoniam Sunt maXime Sensibilia. Quando ergo luna est OXtra umbram terrae, habet lumen clarum et Album, quando est in Superiori parte umbrae habet lumen rubeum, quando Vero est in inseriori parte non videtur lumen. quando etiam soli conjungitur in novilunio non apparet ei lumen.
Et ideo visus percipit hanc diversitatem: sed non poteSt Sol VS sensus hoc Certis Care, sed postquam pluries Vidit has di Versitates et aspiciat lunam, potest cognoscere quod in tali tempore vel in tali sic Vel sic apparet, et in aliis non UidetUr. Causa vero hujus rei dissicilis est; certum tamen est quod
lumen lunae Cati Satur a sole, sicut omnium Stellarum, Ut
superius dictum est. Sed ut dicit Ptolemaeus in libro secundo OPti Cortam, quando Conjungitur soli' tunc illud quod impedit
lunam illuminari Versus nos est propinquum lunae, quoniam est sere medietas corporis lunaris nobis objecta, quia alia ParS illuminatur. Et ideo radii solares non possunt attingere Rd Partem VCI SUS nos ; neque principales A, ut patet; sed multum
x See pp. 39 46. y The word is here used in the sense attributed to it . provi Sionalty, on PP. 20 8Ο, os memoria visionis prius factae. The knowledge to be considered under this headis that whieli resulis from rei terated experienco : no faculty being needeo other than the power to discriminate bet oen one uniVersat and an Other, or one Particular and another, or again, between a particular and a universat. The instance here gi ven applies of course only to the facts discerned ; not to the disquisitionas to their Cause; whicli, however interoSting, i S a digreSSion. 3 Ptol. Optic. P 39' Neque principales, Ahould be followed by neque accidentales, but thestructure of the sentence was altered, in the hur of composition, as is ostenthe caSe with Bacon. The explanation why the Moon is completely hidden
113쪽
PERSPECTIVAE PARS SECUNDA DIST. III. Io5
recedunt et separantur. Et ideo radii accidentales non sum-ciunt accendere lunam. Sed quando est in umbra, tunc terra quae Obtegit Iunam a Sole, est multum elongata a luna, et ideo radii solares principales multum Prope Conc UrΓUnt propter Strictitudinem umbrae in parte superiori; et propter hoc radii accidentales possunt venire de prope in magna sortitudine ad corpus lunae et ideo accendunt lunam. Sed quia accidentales sunt debilioris operationi S quam Principales, propter hoc non clare illuminant lunam nec plene, et ideo fit subrubea vel pallida, declinans ad ruborem et magi S TU beaeSt, quando minus cadit in Spissitudinem umbrae, et magi Spallida. quanto magis cadit in eam. Et tamen potest ingredi
SpiSSitudinem Umbrae, et descendere in eccentri CO SUO VOrSUS terram, quod non posSunt radii accidentales eam accendero
Prol ter magnam Separationem radiorum principalium ipsius Soli S, et romanet tota tenebrosa, Sicut in Conjunctione, quia de se lumen non habet, sed est CorpuS donSUm. Similiter de colore potest poni exemplum. Nam Si Per Secondmedium panni valde rari colorati di Versis coloribUS in Parr Coloes ostibuS Suis Visus aspiciat aliquod coruus unius coloris, tunc si Object been
1Oramma Panni sunt magna, Ut debit Colorem CorPori S SIC Ut fine parti
est, Sed Si Sint parva et subtilia; apparebit ei color rei post- ' μ ἶβ
POSitae mi X tus, et ideo ex diversitate raritatis medii per quod Videtur Videbitur Color diversus, et sic errabit in Sci Ontia. CujUS Causa est dubia. Nam constat, quod coloreS partium Corpori S non Veniunt ad Visum nisi per foramina panni inter fila, et colores filorum veniunt secundum Suas lineaS Ct Verticationes proprias ad alia puncta quam SpecieS Coloriam Partium postpoSiti corporis : quapropter figuntur coloreS Partium illius corporis ad puncta alia in Oculo qURm ColorCSwhen in conjunction with the Sun i. e. whon ne ) and only partialty hiddenwhen in eclipse, is qui te just, is alio ance bes made for the differetice in technical language belween his time and oui s. He observes that, in the firAt case the Sotarce of light is near to the object obscured propinquum lunae), being. in faet, the surther fide of the moon lit by the sun's rays. The direCt rab S principales , there re, diverge so much that the diffused rays accidentales) are
inoperative. In the second case the direct rays which bound the cone of theearth 'S Ahado , coming 1 rom a more distant Aource, arct far leSS di Uergent, and the accidental rays, being less remote, produce a dim reddiSh colour onthe eclipsed Surface.
114쪽
n Series of intermediate objectS.
1o6 OPERIS MAJORIS PARS OUINTA.
filorum, quare non videtur quod Color erit miYtus. Sed dicendum est, quod sic : nam quando foramina Sunt minuta, tun C ColoreS transeuntOS per foramina sunt multum propinqui filis, et ideo colores filorum et colores transeuntes Per foramina
Sunt Valde propinqui, et attingunt ad puncta habentia insensibilem distantiam: et quia sic est, ideo non erit sensibilis diversitas colorum istorum, et per hoc apparebit Visui mixtus. CAPITULUM III. De his Vero quae per syllogi Smum ComprehenduntUr ACcidunt similiter exempla notabilia. Primum quidem inter ea est distantia seu remotio. Circa quod Primo con Sideratur, quod distantia superflua impedit Visum; quia eadem res distans facit parUum angulum in oculo quae faceret magnum quando CSt propinqua, ut patet in figura. Et quoniam ex parvitate anguli accidit quod parva reS pupillae Occupatur, non potestres sensibiliter quantum oportet distingui in oculo, et ideo TOS IDRle Per- Cipitur eX superflua distantia. Comprehenditur Vero et Certificatur distantia, si Sit mediocri S, Per Continuationem et Ordinationem corporum sensibilium interjacentium inter Visum et rem romotam. Ut cum aliquis sit juXta murum Un Um, et RSpi Ciat alium m Urum ultra primum eleUatiorem eo et satis ab illo distantem,
non percipit aliquam distantiam inter ipsos, quia aut non SUnt Corpora continuata inter eoS, aut ea non poteSt Percipere propter interjectionem primi muri sub quo Stat. Et inde accidit, quod quando non SUIDUS Propo altOS monteS, Sed in locis planis, non percipimus altitudinem nubium in ; immo aestimamus quod sint longe remotioreS a nobi S quam Sunt, quia non Sunt Corpora Sensibilia posita inter nos et eas sed Solus aer qui non est sensibilis nobis, et ideo tunc non percipimus altitudinem nubium. Sed cumi Crimus prope altos monteS, quamvis non Sint multum alti ultima altitudine quae est Circiter octo milliaria, Videbimus
115쪽
PERSPECTIVAE PARS SECUNDA DIST. III. Io7
nubes in Capitibus montium et caCumina Superiora nubibu S. EX quo concludit Athagen in secundo libro quod nubes non Sunt magnae altitudinis, quamVis Vapores bene ascondant USque ad unum et quinquaginta milliaria, sicut demon Stratur in libro de Crepusculis. Sed non Omnes Vapores faciunt nUbCS, soli enim aquei ; et non omnes sunt materia nubium, terrCStre SVero altius ascendunt quamVis Sint graUiores, quia Si CCum CSt subjectum Caloris et bene calorem retinet POSt Uam receperit,
ut lapis melius quam lignum. Inde accidit quod Calor solis
sortior et abundantior retinetur in Vaporibus terrestribu Squam a VeiS, et propter hoc altius eleVantur. Nunc autem ne fieret objectio de altitudine nubium, per Contrarietatem
libri de Crepusculis, feci mentionem de hoC libro.
Remotio φ ergo comprehenditur quando corpora ContinuRta Difficulty sunt inter Visum et rem, et hoc in mediOCri di StRntia, et tunc . thoibquando Visus illa Corpora aspeXerit et mensuras eorum certi- distances.ficaverit. Quod si aliquid istorum defuerit non certificabitur
remotio. Et remotio medio Cris respectu Visus, id est cujuSquantitRS Certificat in a Visu, est remotio apud cujus ultimum non latet Visum aliqua pars illius spatii habens quantitatem sensibilem ad totam remotionem. Et remotio medioCris rQSPOctu rei Visae, in qua Visus comprehendit unam Partem rei Ut Sae, est apud Cujus ultimum non latet pars illius rei Visae habens proportionem sensibilem ad quantitatem rei Uisae.
Remotio Uero quae est eXtra mediocritatem reSPOctu UiSUS OStilla, apud Cujus ultimum latet quantitas habens proportionem sensibilem ad totam illam remotionem. Et remotio intem PCrata reSpectu rei Visae est, quae partes proportionales toti proportioni sensibili abscondit a visu. Erratur ergo de certificatione distantiae propter intem
y This is troated of in Athagen lib. ii. cap. II, Prop. 22, 2 , 25. and 39 . IJ Cpoints out in a way that would be clear enough, were it not for hi S extremedissuSeneSS, that our estimate of the distance of an object depends on the existence of a Series of familiar things interposed belween the eye and the objeci. We gain an estimate of the distance of things round uS by measti ring the time talien in walking to them. or hy reference to Paris of our Own body, as the foot or hanci, as measu res of this distance. When the di Stanee is very great, and no Auch Series of objecis is interpoSed, the Cye has no means os determining distance. Bacon is leSS verboSe, and more lucid.
116쪽
1o3 OPERIS MAJORIS PARS OUINTA.
perantiam longitudinis rerum a Visu. Nam SiC arbores multum a longe positae, quamUis sint satis distantes vident artamen Continuari aut sibi propinquae. Et ob hoc stellae Orraticae aestimabuntur in eadem superficie Cum stellis fiXis. propter immoderatam distantiam Stellarum a Vi Su : Cum tamen stellae erraticae plurimum distent a fixis. Et figura multorum aequalium laterum directe visui opposita videtur Circularis figurae, et circulus videtur recta linea, et Sphaera aestimabitur plana figura. Nam propter immoderatam longitudinem anguli figurae, licet sint sensibiles respectu totius indebita distantia, quando tamen fuerit immoderata distantia,OCCultabuntur a Visu respectu totius, et ideo judicabitur res angularis rotundae figurae, quia quando est Clausus talis anguluS, tunc est rotundae figurae. Similiter cum gibbositas arcus Circuli objiciatur visui, licet medium gibbositatis circuli Sit propinquius Visui quam eXtremitates ad diametrum, tamen haec propinquitaS non apparet Visui propter distantiam immoderatam : et ideo occultatur accessus partis propinquioris
visui, et aufertur in judicio Visus ipsa gibbositas ; quapropter
Curva linea apparebit recta'. Et ob hoc accidit. quod quando luna est septima Vel Vicesima prima, tunc linea circularis basis pyramidis luminosae solaris Occupantis CorpuS lunae apparet linea recta, cum tamen in aliis temporibus apparet CharUa. Et sphaerica Videbitur plana propter eandem CRu Sam. ProPinquitas tumoris ejus excedit imperceptibiliter propinquitatem eXtremitatis illius tumoris propter immoderatam distantiam. Et ideo sol et luna videntur esse superficiei Planae, Cum
CAPITULUM IU. De figuratione lunae secundum diversas aetates ; et additiones aliquorum in fine. Et per jam dicta potest apparere Causa de diversa RPPAritione figurationis luminis lunaris secundum quod Crescit et
explain, as Bacon cloes, that the illusion is more completo the greater the distance of the objeci.
117쪽
PERSPECTIVAE PARS SECUNDA DIS III. Iose
deCrescit. Nam aliquando basis pyramidis lucis solaris plained by
Septimum diem et post, Sed in septimo apparet linea reCt R. y0ζ' Cujus causam Aristoteles secundo Coeli et Mundi et Averroes imperfectis et transitoriis Sermonibus J occultant; atque liber Problematum Aristotelis Latinus suae translationis obscuritato dubios nos relinquit. Mirum enim Satis QSt, quare en domlinea CurUa apparet aliquando recta; aliquando C UrUR, OX OAd Cm distantia. Si enim secundum Causam datam de immoderata longitudine linea arcuatis debet apparere recta Uomodo ergo poterit pluries, immo fere per totum menSem lunRrem, APPRrore curUa, et bis tantum recta judicari PAbstrahamus ergo nos a senSu, et imaginem UT SOCUndUm True ex
Veritatem, it nam eSSO Corpus sphaericum, et primo intelli PlRR' H gam US eam eSSO POSitam juXta nos in distantia moderata, et solem similiter, ita tamen quod habeant eandem Com Parationem ad invicem, et motus suos Sicut in Coelo, et quod eundom respe Ctum habeAnt respectu Visus nostri sicut quando Sunt in coelo, e XCepto quod distantia non sit immoderata.
Tunc hic Videbimus duas pyramides Una est Vi Suali S, CUJUS basis est portio Superficiei lunae nobiS objecta, et alia est pyramis luminosa Solaris, cujus basis principalis est superficies solis. Et quoniam haec pyrami S est CurVA, CO Uod antequam posSit pervenire ad Conum suum o CCurrit ei superficies lunae, oportet quod habeat ibi basim secundariam', licet longe minorem prima, et est major portio lunae objecta soli. Ante Uero quam parS lunae Obje Cta Visui nostro incipit in aliquo illuminari, scilicet dum sol et luna sunt in Conjunctione, basis pyramidis tu Ci S Solaris non apprehendit aliquid de basi pyramidis Visualis. Sed quam Cito separatur luna a Conjunctione SUA, Ut aliqua parS de portione illuminata objiciatur nobis, tunc basis pyramidis Solis OCCupat illam partem basis pyramidis Visualis, et ideo Circuli illorum statim intersecant se in duobus locis, et includunt infra se partem illuminatam. Et
118쪽
Secundum quod portio basis pyramidis solaris plus secat de basi pyramidis visualis Secundum hoc Crescit lumen in portione nobis objecta. Circulus ergo basis pyramidis solis in distantia
moderata Semper curva linea apparebit, et nunquZm reCta :quia sola distantiae immoderatio facit quod aliquando poteStapparere recta. Sed in cli Stantia Superflua sicut nunc est oportet quod pluries appareat Circularis λ. Nam circuli dupliciter possunt intelligi in sphaera Scilicet, ut aequi distantes ad invicem, ut sunt aequinoctialis in Sphaera mundi, et tropici et caeteri aequinoctiali aequi distantes, eX Utraque sui parte ; et alii sunt circuli intersecantes se et hujusmodi aequi distantes, ut qui transeunt per polos Sphaerae sicut coluri in sphaera
mundi, et omnes sunt circuli majores in Sphaera. Priorum autem una sola est de majoribus, scilicet major aequi distantium, ut aequinoctialis in Coelo : nam illi soli circuli sunt majores in sphaera qui tran Seunt Por centrum Sphaerae et dividunt sphaeram in duas parteS RO URlOS. Sic ergo consideromus Sphaeram corporis lunae, et hoc in portione nobis objecta, ita quod in hac portione quae respicit terrRm, intelligamus majorem aequi distantium, quae dividit corpus lunae in duas parteS aequaleS, et Post eam VerSUS nos intelligamus alias, quot VolumuS VerSUS polum Corporis lunae nobis objectum; et intelligamus magnos circulos interse Cantes se in poli S sphaerae lunaris, unus tamen nobis sufficit hic, cujus gibbositas directe objiciatur Visui nostro, separans lunam in duas partes aequales Versus oriens et occidenS, qui transit per polum nobis objectum, et per alium HUS OPPOSitiam, et vocemus hic ipsum colurum. Cortum ergo CSt, quod immoderata distantia occultat gibbositatem istius coluri, secundum superius declarata. Unde oportet, quod aliquando appareat linea recta. Sed nulla distantia potest occultare gibbositates aequi distantium, quoniam tota circumferentia cuilibet earum habet penitus Gundem Si tum respectu oculi, et non accedit aliqua pars circumserentiae ad Vi Stam magis quam alia, ut
in The Magd. M S. has pluries circularis et aliquando recta. The addition, however, Actems hardly needed. Even with the Condition os distance Bacon means , the Straight line can only appear twice in the lunation. Circularis is apparently used in a Comprehensive Sense for curvet In reali ty the line, whon notstrai glit, is elliptical.
119쪽
PERSPECTIVAE PARS SECUNDA DIS . ILL DIappareat visui in omni distantia, et ideo nihil occultandum est in eis ; propter quod semper apparent in sua Circumserentia et circulatione. Sicut nos percipimus de linea circulari quae est circumferentia basis pyramidis visualis. Illa enim est una de aequi distantibus istis, et major inter Omnes quae POSSUnt
visui objici, et patet quod visus cujuslibet judicat eam perfecte
circularem ; et sic faceret de omnibus aequi distantibus quae Signarentur in portione nobis objecta, sed nulla est assignata quantum est de ratione lunae seCundum se. Pyrami S tamen Vi Sualis signat unam, quae est Circumferentia suae baSi S, et pyramis Solis Signat aliam, quae similiter est basis suae circumserentia. Cum autem haec Circumferentia basis pyramidis solis attingit portionem lunae nobis objectam, neceSSO OSt ejUS gibbositatem esse Versus solem, Sicut nOS ad OCulum Videm US. Et causa hujus est quia est Portio circulariS quae est prope majorem in sphaera; nam est portio unius de aequi distantibus describendis circa portionem sphaerae lunae nobis objectae, quae aequi distans est major omnium quae possunt ibi describi. Sed non est simpliciter major, quae Secet Sphaeram lunae in partes aequales, quia non est medietas Sphaerae lunae nobis visibilis, sed portio parum minor HUS medietato, Ut nunc Supponit Ur, et Sequentia eXplicabunt magis loco Suo. Ouia tamen arcus basis pyramidis solaris eSt fere portio majoris Circuli, ideo nullo modo poteSt ejus Concavitas in portione lunae nobis Visibili jacere Uersus solem. Si enim esset arcus circuli bene parUi, tunc POSSet ConcaVita S OSSO UCrSUS Solem, ut Patet. Erit ergo arcus illius gibbositatis versus solem in no Uilunio: et quando attingit primo Circumferentiam basis pyramidis Visualis, tunc arcus Uisualis pyramidis et arcus Solaris Sunt aequales, et jacent simul et terminantur ad terminos chordae portionis visibilis ipsius lunae. Sed quando pyramis Solari S Occupat aliquam partem portionis lunae nobis objectae, tunc arcus pyramidis solari S relinquit arcum basis pyramidis Uisuali S, semper tamen Oiconterminalis, et separantur ad inVicem Continentes portionem illuminatam, et intersecant Se in terminis Chordae portionis lunae nobis objectae; et tunc arcus pyramidis solaris est Sicut arcus unius aequi diStantiS Prope magni-
120쪽
tudinem majoris aequi distantium. Et debet imaginari primosuisse in Circumferentia basis pyramidis Vi Sualis, et PoStea
Continue mota ab ea Versus colurum de quo dictum est
PriuS, qui transit per polos lunae, scilicet per illum polum nobis objectum et per ejus oppositum, dividens lunam in
cumferentia basis pyramidi S Uisualis usquequo fiat Coturus. Quando ergo erit colurus, tunc oportet quod ejus gibbositas nos lateat propter intemperatam distantiam. et apparebit linea recta. Sed ante non quoniam Semper prius fuit arCUS Unius aequi di Stantis, et partes circumferentiae aequi distantium habent eundem Si tum respectu oculi. Nulla enim magis accedit ad Oculum quam alia, ut prius ViSUID OSt. Quapropter a prima illuminatione lunae. u Squequo portio basis pyramidis veniat ad locum Coturi, erit semper arcuati Set in se et secundum judicium visus. Sed quando in septima die Veniet ad locum Coliari, oportet quod appareat Visui in linea recta tanquam diameter superficiei lunae, quae nobis Plana apparet. Et tunc cum Sit in altera medietate lunae fit iterum arcuatis, quia jam accedit ad naturam aequi distantis. Et quoniam est arcus aequi distantis prope majorem Requidi Stantium, necesse est quod ejus concavitaS Sit UerSUS Solem. In illa enim medietate lunae non posset tanta aequi distans designari, cujus gibbositas sit Versus solem, bene enim POSSet in parUa aequi distante, ut patet Consideranti . Et si tunck The Magd. M S. has ad circumferentiam, hut clearly the first quarter of the lunation is being described, not thes fourth. This is the reading of Reg. Magd. has quod ejus gibbositas Sit verSus
solem : in illa enim medietate lunae posset aequi di StanS tam parva asSignari quod ejus concavitas sit versus solem.' The passagct i S Some hat ObSCure. During the first quarter both curves of the illuminated Surface arct convex
Hacon's explanation of tho mo on's phases iS remarhable as a plece of lucidexposition addi essed to a vigorous intellect with such elementata mathematical knowlcdge as wes may suppoSe Pope Clement IV to have poSSESSed It will bo noted that the whole description is brought in to illustrate an error of vision caused by distance: namely, that a circle or hal Dcircle in the plano of the eye appears a Atraight line. Thes proposition has to hequalified by noting that the illusion cloes not talie place excepi under the Condition os distance distantiae immoderatio . The use of the words aequi distantes for lines parallel to the equator os a Sphere, major aequi diStantium for the equator and coluri for great circles