장음표시 사용
131쪽
PERSPECTIVAE PARS SECUNDA DIS . III. III
et maXime quando est in Oriente et prope. Cujus ratio e Stquia hic tremor non est motus scintillationis, sed debilior eo. Fortior enim tremor requiritur ad scintillationem, nec est ni Si in horizonte Vel prope; sed stellae scintillantes tremunt ubique. Quod autem Venus et Mercurius Prope ortum et OCCASU In ali Uantulum tremere Videntur, Ut CX perientia docet, non reputatur Scintillatio, quia modicus est, et non fit nisi in
illis locis. Unde hic tremor in sole et in istis propter debilitatem sui non habet evidentiam respectu scintillationis in stellis fiXis, nec fit ubique in coelo sicut in eis ; et ideo non computantur tremores isti inter scintillationes. Sed cum longior orbis Saturni sit aequalis remotionis cum stellis 6Xis, tunc Saturnus quando est in sua longiori longitudine scintillabit propter distantiam, sicut stellae fi Xae hoc autem non Videmus. Et potest dici. quod cum spissitudo Saturni sit 29, 2 O milliaria, ut patet eX prius declaratis in his quae de arithmetica tacta sunt, propinquior nobis est per hujuS modi quantitatem quam stellae fi Xae, et ideo di Stantia ejus non
Praeterea lux intensa et bene sensibilis eX igitur in ro Ut Sa A certain
ad hoc quod scintillet, eo quod videtur projicere jacula lucis liby
unde Averroes dicit, quod sol habet illum motum, de quo require dictum eSt superius, plusquam alii planetae, propter fulgorem sui luminis. Et si dicatur quod non omneS stellae fi Xae scintillant, Cum tamen plus distent quam planetae dicendum est quod illae quae majores sunt et plus habent de lumine scintillant abundantius quam stellae aliae. Unde ad scintillationem requiritur splendor sum ciens, eo quod Visio manifesta et sensibilis accidit in scintillatione. Si vero objiciatur, quod
lux solis et Stellarum est sortior et splendidior quando Sunt in meridie quam quando sunt in hori Zonte, quia tunc Cadunt radii stellarum magis ad angulos rectos, quare in tunc mZgi Sapparet tremor in eis, si hujusmodi splendor requiritur, et operatur ad scintillationem ; dicendum est, quod sicut diminutus Splendor non sum cit ad scintillationem . sic superfluus
J J. has quam tunc, whicli is uia intelligibio. The reading in the texi is thatos Reg. In the Same sentence, and on the Same authori ty, Sic haS been substitu ted for Sicut be fore SuperfluuS.
132쪽
Strain os the eye in regar lingili stant objectS.
1sa O EIS MAJORIS PARS OUIN A.
confundit oculum et absorbet in totum, Ut tremor non Percipiatur.
Atque quod stellae magis videntur distare in horizontequam in meridie, facit Visum errare in cognitione Visibilis; quia
enim erronee aestimat stellam plus distare quando est inhori Zonte, plus conatur intueri stellam, et CX conatu est motu Soculi fortior et involutio. Nam ex magno Conatu eXprimit Uroculus et recedunt tunicae et humores a situ naturali, et tamen statim naturaliter inclinantur ad eundem, et ideo accidit in Uolutio et tremor. Atque natura semper recurrit ad locum laesum Vel indigentem, et mittit abundantius Spiritus et calores, et ideo a nervo Communi in hujusmodi conatu oculi resolUuntur spiritus et calor naturalis, et hujusmodi superfluitas humores concutit et facit recedere a situ naturali ad quem Statim reinclinantur. Et sic accidit tremor oculi et per ConSequenS in re Visa secundum apparentiam ; sicut Ptolem AOUS hanc assignat causam secundo Perspectivae. Et etiam quia Visus aestimat solem et stellas plus distare quando sunt in horigonte, ideo magis conatur et involvitur. Et Secundum
hoc potest reperiri causa praecisa de planetis splendidis, ut maxime de sole et luna, et Venere, et Mercurio, et JOVO, quare non Scintillant ; quia visus aestimat illa bene et reputat Per ConSO UOnS ea OSse propinquius, secundum quod dicit Ptolemaeus in libro Opticorum secundo, quod splendida, ut Sol et luna, reputantur prope ; quae Vero minus Sunt luminOSanon sic. Et dicit Allia gen in tertio, quod color sortis licet Sit remotior tamen apparet propinquior, quia bene immutat
ViSUID ; et quia Sic est, Visus non conatur Circa hujusmodi planetas, et ideo non involUitur. PraeterOR Secundum Ueritatem sunt propinquiores stellis fiXis, et ideo species debilior Uenit ad Visum a stellis fixis, et species Visus debilitatur eX distantia et ideo magis conatur Circa StellaS fi XAS. Quod si dicatur quod magis Conatur oculuS in Contuendo Stellas minutas quam majoreS, ergo citius erit inUolutio ;dicendum est, quod alia Cau Sa, quae CSt Pen CS SPlCndorem, deficit in eis. Et si dicatur quod conatus iste Sit Secundum Voluntatem hominis, ergo ab arbitrio ejus dependet, quare in PoteState ejus est hic conatus; ergo aequaliter PoteSt conari
133쪽
PERSPECTIVAE PARS SECUNDA DIS . LII.
ad majorem stellam sicut ad minorem, et ad planetam Sicut ad Stellam fixam; et ad stellam in horigonte sicut in medio coeli; quapropter hujusmodi conatus nihil operatur hic :di Cendum est quod sic. Nam Visus ex consuetudine habet quod conatur plus et minus secundum distantiam visibilis; et S CCUndum debilitatem ipsius visus, et secundum quod Vi Sibile habet parum de visibilitate. Et J quia in hoc visus est CXerCitat US Ot consuetus, et consuetudo est altera natura, ut dicit Aristoteles, et maXime in Visu ut docent RuctoreS POPS POC-tiVae. Unde non percipit se videre per refleXionem et fractionem, sed per lineas rectas tantum, quia ConSUOUit Videre per lineas rectas, sicut in serius declarabitur. Et ideo in potestate
animae rationalis non est Conatus UiSuS, Sicut nec Caetera
judicia Consueta, quamvis hic nitantur aliqui per hujusmodi
CaVillationem Conatum hunc, et quaedam consimilia naturalia Ui Sui ConSueta, reprobare. Si objiciatur, quod Visus non judicat de distantia planetarum et Stellarum, Sola enim rRti O- Cinatione comprehendimus stellarum distantia S, ergo Visu Saequaliter judicabit de stellis fixis et planetis, quantum ad
PASSiones rerum Uisibilium quae fundantur super distantiam ;dicendum est, quod non . Nam licet non potest certificaredi Stantiam stellarum; quia non sunt Corpora continuata inter StellaS, tamen propter majorem sensibilitatem planetarum Splendidorum, ut dictum est, apparent propinquiuS, licet non Sciat Visus dicere quantum sint propinquius. Et iterum quia speciem debiliorem recipit a fixis stellis quam a Planeti S, quia species debilitatur e X distantia, magis Conatur Ui Su Scirca SpecieS fiXarum quam Circa species planetarum, et Similiter species Visus debilitatur ex distantia, et ideo non eSt tantae Virtutis cum pervenit ad visibile multum distan S, et ideo conatur pluS et accidit ejus in Volutio et motus major.
Si ' objiciatur, quod sicut e X distantia debilitatur Uisus, Ot Densi tydeficit et conatur et revolvitur, sic ex densitate medii deficit hi usti
134쪽
R Uera Comprehensione Vi Sibilis. Ergo posita densitate medii proportionali distantiae stellarum scintillantium AC intillarent. Ouod non creditur esse Verum. Et Averroes reSpondet Ad hoc in secundo Coeli et Mundi: nam bene Vult, quod denSitas medii faciat ad scintillationem et tremorem, dicens quod Si Sol tremit Solum in occasu et ortu, est propter densitatem medii. Si autem ubique, tunc est propter fortitudinem lucis magis quam in aliis planetis. Vult ergo quod densitas medii operetur ad tremorem. Et ideo licet Vulgus hoc neget, tamen hoc non est improbabile: et ideo stellae magis scintillant in OrtU Ot OcCaSU, non Solum e X causa superiuS dicta. Sed propter Apissitudinem medii vaporosi, quia multitudo Uaporum abundat in medio circa illas horas, eo quod sol eleUat thinC UAPOrCS, et non consumit sicut in meridie; propter hoc quod radii ejus sunt debiles in ortu et occasu, eo quod cadunt ad angulOS Obliquos super horigontem, ut in prioribus habitum est. Quod si spissitudo medii non saceret hoc, poteSt tamen motus medii hoc operari, sicut ibidem docet hoc Averroes. Nam modium est in Continuo motu, et ideo species rei dum cadit in Unam partem. remanet in ea mota a loco Suo, dum reliqua pars Succedat in locum primae partis, et ideo utraque habet Speciem Visibilem, et faciunt necessario sibi similes species in oculo eodem, et in diversis ejus partibus, et in nerUOCommuni: Sicut idem Averro es docet per eYemplum in libro
de Sensu et Sensato de Specie solis cadente Super aquam motam. Non enim Statim absconditur speciOS a parte mota, sed manet in ea ad tempus donec reliqua pars Veniat in locum Suum, et tunc Utraque facit speciem in partes ejusdem oculi et nervi optici, et sic videtur eadem res habere di Versitatem situ S continue, et ideo tremere. Et hanc sententiam approbat J Ptolemaeus in secundo Opticorum ponon S eXOmplum hoc de aqua mota, et de medio moto. Asteri et Averro es tertiam causam, propter AbSCiSSionem Visus: Ponens eXemplum de homine qui aspicit rem aliquam
tunc videbit rem in alio loco propter motionem oculi, quia
non figitur species rei in uno loco certo, Sed in pluribus.
135쪽
PERSPECTIVAE PARS SECUNDA DIS . III.
I 25 similiter si homo aspiciat rem aliquam secundum pol mutntionem frequentem, Scilicet nunc uno oculo nunc alio, Vel Lino oculo saepius interVeniente Clausione, dummodo Continue
RPeriatur et claudatur. Videtur res tanquam in diversis locis ;et sic quasi in tremore et Vacillatione de loco ad locum. I thoc facit oculus quando magna distantia est rei ad ipsum ;nam Saepe Claudit oculos et aperit. Atque licet palpebrae POSSint eSSe apertae, Virtus Visiva in pupilla et nervo fatigatur eX COIantu, et abscinditur actus videndi omnino Vel distincte; et ideo species rei distantis non figitur apud Visum, propter
quod aestimatur res V a Cillare. Si vero dicatur. quod tunC aere moto fortiter per Uentum, In What
fieret major scintillatio et vehementior dicendum CSt, quod tis Sicut splendor debitu S, nec Superfluus nec diminutus, requiritur the medium ad scintillationem, ut superius dictum CSt et SiCUt di Stantia stegiel figcerta Similiter: nam tantum possent stellae distare quod non Soluti R. scintillarent, sicut tam parUum lumen aliqua habent quod non scintillant; sic potest dici de motu medii. Nam ad scintillationem sufficit motus aeris qui est per motum coeli et Vaporum, qui Continuo in eo invenitur; et hic determinatus est scintillationi stellarum, ita quod major non requiritur, neC minor sufficit. Si etiam dicatur, quod Species multiplicat seseCundum Vias rectaS in eodem medio, nec recedit a Verticatione reCta propter motum modii δ, quia non Variatur incessus
ejus nisi per fractionem et refleXionem quae non accidunt in motu ejusdem medii, et ideo non fiet species in diversis locis sed uno tantum, et sic non habebit situm diversum in oculo ;dicendum est. quod Uerum eSt SPOciem tenere sempor eandem Verticationem in eodem medio, et se multiplicat directe secundum Unam Ulam et unum locum. Sed tamen quia partes di Versae Cadunt successiVe in eundem locum, et pars prima habens speciem retinet eam Postquam a Verticatione speciei recessit, et priuS Uenit alia pars in locum Verticationis antequam Species abscindatur a prima, ideo Partes duae
in The question whether the propagation of radiant force is insuenced by transverse currenis in the medium is discussed in Multipl. Specierum, iii. cap. I, and answered in the negative. What is meant here is that the impressionmade by the ray on one retinai potnt lasis for a part of the time occupied in making a Second impreSSion On an adjacent potnt.
136쪽
1 6 OPERIS MAJORIS PARS OUIN A.
habentes situs di Uersos laciunt species in partes di Versas oculi, et Causant passionem quae dicta est. Si vero dicatur quod radii omnium stellarum et Planetarum transeunt Sic per medium tremulum ; dicendum quod aliae rationes de Conatu Oculi et splendore rei Visae desunt, secundum quod eX Solutionibus objectionum mani Stum CSt. Ex omnibus his colligi potest causa scintillationis, quamvis cum difficultate propter Varias Objection OS OCCurrent S. Oportet enim quod a parte oculi Sit Conatus propter quem involUitur. Nam propter eum accidit Superflua resolutio Spirituum et calorum Cogentium humores oculi egredi a situ naturali, et nihilominus ex conatu est compressio oculi et Constrictio, eX quibus parteS Oculi non tenent situm suum. Iterum tertio oritur e X hoc abscissio VisioniS, propter quod Visibile apparet situm mutare, ut CXempli ficatum est perAUerroen. Hic ergo tria cauSantur OX Conatu Oculi, qui conatus causatur non Solum ex debilitate virtutis visivae et
speciei propter distantiae Veritatem, Sed propter judicium
apparentis di Stantiae, et ideo abundantius conatur ad fi Xas quam ad planetas Splendido S, QUOS prope aeStimat Propter superfluum splendorem. Sed non Solum iste conatus requiritur, sed splendor Sufficiens, a parte rei scintillantis, quia res scintillans videtur jacula lucis spargere, et ideo Saturnus et Stellae parVae non scintillant. Necesse quidem similiter est, quod tremor medii sit, ut dictum est, et Omnia haeC requiruntur ad scintillationem propter distantiam rei visibilis, quia res in debita distantia posita non Scintillat : et propter hoc Aristoteles adscribit passionem principaliter distantiae licet multa circumstent consideranda. Sic intelligendum est de scintillatione in coelestibus, de qua loqUitur AristoteleS, quam-Vis tamen sit specialis modus scintillationis in his inserioribus de qua in serius di Cetur. CAPITULUM VIII λ. Et jam in fine istius sermonis de modo Videndi secundum
lineas rectas propter tres modoS ViSioni S, Solo Sen Su, Scientia,
137쪽
PERSPECTIVAE PANS SECUNDA DIST. III.
et syllogismo, merito dubitatur quae Virtus animae Sit, quae in scientia et syllogismo negotiatur circa visibilia mediante Sensu Visus. Et si accipiamus Scientiam et Syllogismum, sicut in logicalibus et naturalibus et mathematicis, ut est in Usu vulgi philosophantium, necesse est quod sit anima rationalis; quia Syllogismus et scientia pertinent ad CRm Solam, ut accipiuntur in dictis scientiis. Et Athagen hanc partem animae Vocat Uirtutem distinctivam, quae ratiocinatur et intelligit Sectandum eum aliquando enim inveniuntur haec Verba et consimilia. ut videatur ad literam quod sit anima intellectiva
et rationali S. Sed constat Canem cognoscere hominem pri US Vi Stim cum iterum Viderit eum. Et simia et bestiae multae siC faciunt, et distinguunt inter res Visas quarum habent memoriam, et CognoScunt Unum uni VerSale ab alio, ut hominem a cane Uel
ligno; et individua ejusdem speciei distinguunt ; et ideo cognitio quam perspectivi Vocant per scientiam, debetur brutis
sicut hominibus. Ergo est per Virtutem animae Sen Siti Uae.
Quod similiter de cognitione quae dicitur per Syllogi Smum
manifestum OSt: nam motu S cognoscitur per OUm, Si CUt cani S,
quando elevat aliquis baculum ut ipsum percutiat, fugit ;quod non faceret nisi perciperet baculum mutare Sitiam Suum respectu ipsius rei et ei appropinquari. Similiter, quandobrutum, Ut canis Vel catus Vel lupus Uel aliud, tenet animal aliquod quo cibetur, dum praeda quiescit depraedator statim mobili S; quando Vero animal captum fugit, tunc depraedans insequitur donec apprehendat si potest. Quod non faceret nisi quia percipit situm praedae mutatum reSPOCtti Sili, et ideo percipit motum et quietem et distantiam. Et concedendum est, quia bruta habent hujuS modi cognitiones aliquas quadam industria naturali et instinctu naturae sine deliberatione, et VirtuS quae Operatur CSt cogitati Ua, quae est
new subject is discussed, vi g. how far the functions of Sensation, jud gement, and ratiocination are common to men with animal S. Bacon, and indoed Somo other mediaevat thinheres, as Adelard cf. vol. i. p. 6 , held Vie S on this subjeci farmore scienti sic than those ordinari ly held, under the influence of the Cartesian philosophy, untii our own centu . SOme Os BaCOn'S remari S, as, Q. M thecapaci ty of an animal for recogniZing an universat, ' recati the celebrated Letinos sur los Animaux of Georges Leroy, One of the firSt TCSto rerS Of the SOunder view They can
138쪽
domina Virtutum, quae utitur caeteris Virtutibu S animae.
Nam hic eX igitur recordatio hujusmodi visibilium propter
distinctionem universalium et particularium, et haeC recordatio est ipsius imaginationis, ut prius dictum est, Si sit respectu lucis et coloris et Viginti sensibilium Communium, quia imaginatio OSt arca Specierum Uenientium ab et S. Si vero sit rerum quae pertinent ad aeStimationem et memoriam, tunc illa memoria deservit hic in recordando. Nam etsi agnus lupum quem non Uiderit fugit, tamen, si eum prius viderit citius fugit et diligentius quando secundo eum viderit. Et accidit sic distinctio per cogitati Vana medianto memoria, quae CSt arca intentionum insensatarum Circa materiam sensibilem, ut priUSeX positum est. Et ideo cognitio qua distinguuntur res prius Visae ab aliis erit in brutis. Propter quod aequi Vocatur hic IVel magis est vitium tranStationis quae non habet UOCabulum Proprium ad hunc modum cognOSCendi'. Similiter quia oportet Syllogi Smum arctari* in proposito. Nam proculdubio nulla ratione potest dissimulari, quin y bruta percipiant distantiam rerum et motum et quietem, licet de aliis sensibilibus
Sed de argumento Oportet considerare quod dispositio argumenti in figura et distinctio Conclusionis a praemissis non pertinet nisi ad animam rationalem. Sed quaedam collatio plurium ad unum e X naturali industria et instinctu naturae, quae Plura asSimilantur praemissis, et quod unum sit simile conclusioni quia Colligitur e X eis, potest bene reperiri apud bruta. Nam Videmus simias offensas parare insidias hominibus, et multa ordinare ad hoc ut Sequantur Vindictam, et ideo colligunt unum quod intendunt ex multis q. Videmus etiam
aranORS ordinare telam, et non quocunque modo, Sed Per
139쪽
PERSPECTIVAE PARS SECUNDA DIST. III. Ipse
VariaS teXturas geometricas, ut muscae involvantur de facili. Et lupus devorat terram ut sit ponderosior quando capit equum Vel taurum Uel CerUum Per nareS, ut vi ponderi Sterrestris facilius deprimat animal atque detineat. Atque vidi murilegum qui desideravit pisCes natantes in magno UaSelapideo, et cum non potuit propter aquam deprehendere COS, abstraXit clepsydram et deduxit aquam donec VaS Si Cabatur, Ut in Sicco PisCes Caperet. Plura ergo opera hic concepit ut finem intentum haberet. Et apis facit omnes domos he XagonaS, eligens unam de figuris replentibus locum ne spatium Vacuum inter domos relinquatur; et non Vult spatium hoc ne mella vel pulli cadant eXtra vasa et pereant. Propter ergo hun C finem qui assimilatur conclusioni multa colligit in Sua cogitatione quae praemissis similantur. Et sic est de infinitis, in quibus bruta animalia cogitant multa per ordinem respectu unius rei quam intendunt, ac si arguerent apud se conclusionem eX praemissis. Sed decursum suae cogitationis non disponunt in modo et figura, nec eX deliberatione
distinguunt ultima a primis. Nec percipiunt se hujusmodi
discursum facere, quia e X solo intuitu et instinctu naturali sic decurrit cogitatio eorum. Et hic decursus est similis argumento et syllogismo, et ideo auctores Perspecti Uae UOCant argumentum et syllogismum. Et Certe magis proprie hanc cogitationem Vocant syllogisticam, quam distinctionem Universalium et particularium prius Vi Sorum Vocant cognitionem per Scientiam λ.
y It will be seen that no attempt is made in this passage to distinguislibet oen instinctive processes like nest-buit ding or hi Ue-buit cling, and the intentionat adaptation of means to endes of whicli Bacon giveS severat in Stanees. Cf. the nineleentii Chapter of Romanos' work ora Montal Evolution in Animais.
140쪽
In qua descendit auctor ad visionem refleXam et fractam, et habet tres distinctiones. Prima est de refleXo Visu, habonS SeX capitula. Primum est de refleXione in universali λ. CAPITULUM I. Habito de visu tacto secundum lineas rectas, nunc dicendum est de aliis modis, scilicet per lineas refleXas et fractas. Nature and Quoniam autem ea quae sunt dicta de partibus animae et refle, ion. CONPOSitione oculi, et de incessu speciei in tunicis et humoribus oculi usque ad nervum communem, et de triplici modo Cognoscendi sensibilia per solum sen Sum, et Syllogi Smum, et scientiam, sunt communia Visioni factae per lineaS rectas et refleXas et fractas, ideo pauciora sunt de his dicenda. Primo ergo Circa Visus refleXionem recolendum CSt, quod quantum
omnino ut paries et hujusmodi densa, Vel in parte Ut aqua et Vitrum et crystallus. Nam omne densum in quantum densum reflectit speciem, sed non quia fiat violentia speciei, immo quia Species sumit occaSionem a denso impediente transitum ejus ut per aliam Viam se multiplicet ei possibilem. Et dupleX est donSum ; RSperum et politum. Partes Uero aSPori corporis non habent conformitatem ad invicem, et ideo quaelibet facit Suam Propriam refleXionem. Et propter hoc dissipant totam Speciem, nec poteSt integra ad Oculum pervenire, et ideo non potest fieri sensibilis reflexio nec repraesentatio rei videndaO.
R This heading is omitted in o. With the treatinent of reflexion in this Distinctio Ahould be compared cap. 5 7 of the second part of De Multiplicasione