장음표시 사용
531쪽
miXtionis ; et eodem modo est in miXtionibus apud h et LQuoniam igitur a re Visa ad unam partem pupillae non Uenit ni Si una species principalis et perpendicularis habens Sic duplicem fortitudinem, scilicet e X perpendicularitate et CXPrincipalitate, propter quam alia consumitur inter locummi Xtionis et partem pupillae aut occultatur, Oportet quod haec mi Xtio, licet Sit Vera, non tamen inducat aliquam Con fusionem in Visu. Sed plenam relinquit distinctionem. Quum igitur auctores varii, ut Allia gen libro de AspectibUS Experiet alii perspectivi, et etiam naturales, ut Seneca et alii in V .s.. slibris naturalibus, Volunt species distingui in medio, intelli- Albaetengendum est hoc modo, scili Cet quod a rebUS VCni Unt SPeci CS mnitet. per lineas principales distinctas usque ad locum mi Xtionis et deinde ulterius tendunt per diversas Vias et distin CtRS, loquendo de lineis principalibus, quam Uis accidentaleS minUS coincidant a loco mi Xtionis in partibus medii et oculi, et adhuc haec Coincidentia reputatur distinctio. eo quod fortitudo principalis multiplicationis occultat aliam aut Corrumpit Penit US. .
Et ideo quod Allia gen in primo libro inducit experimentum Rad distinctionem specierum probandam, scilicet per disCUrSUmearum Per idem foramen usque ad partes di Uersas in Corpore Objecto; dicendum quod verum est quod sic est distinctio ut intendit . quia species in foramine in quo mi Scentur, Uadunt PerlineaS diVersas principales, sicut OXt1 A foramen Venerunt a rebUS per lineas diversas principales, quae terminantur ad puncta di Uersa in corpore Objecto repraesentantia specieS di VersaS Prin- Cipales in partibus cliVersis corporis objecti. Sed tamen in foramine fuit Vera mi Xtio, ut dictum est, Visum nullo modo im- Pedi CnS Propter causas dictas, quin distincte fiat. Et jam juXta haec patet quod tenendum est de unitate Speciei Summaryquae venit a re una Vel pluribus. Si Cnim H ens Sit Uni US ethgibus. naturae acti Uno ut lucidum Uel unius coloris, Vel cujuslibet alteri US proprietatis acti Vae, patet unam esse multiplicationem
Secundum Speciem, et quantum ad unitato ID SOCundum numerum et Secundum essentiam. Nam licet quaelibet pars faciat multiplicationem unam Sphaericam, non tamen numerantur in eadem materia et Subjecto, sed cedunt omneS in unam, quia
532쪽
formae ejusdem naturae non numerantur in eadem materi R.
Si vero sint contrariae naturae activae in diversis partibus agentis, ut in pica Vel scuto vel aliis, tunc naturaliter mi Scentur, et fit unum per essentiam. Si Uero sint Contingentes ut tu X et Calor in igne, tunc fiunt subjecto unum et unum numero ; ut album et dulce in lacte, quia Sunt in eodem
Subjecto Secundum numerum Sed non Sunt unum numero in
CSSentia, Sicut nec in specie. Si vero sint diversae res agentes et locis separatae, tunc fit una species his tribus modis, quando concurrunt ad invicem in eodem loco et subjecto. Et huic Veritati conjuncta est consideratio de Continuitate Speciei. Cum enim in superficie tota agentis est una natura actiUa Continua, et medium unum continuum, Oportet quod multiplicatio sit continua. Cum vero una natura activa Sit in una parte et alia in alia, ut in pica Vel in scuto vel quomodocunque Sit, dummodo Sint contrariae, fit continua species et Una, sed miXta. Si vero sint contingentos, tunc non sunt Proprie continuae nec contiguae multiplicationes, sed diversae simul eXistentes. Si vero media et Subjecta sunt di Uersa, tunc Sunt species diversae et discontinuae propter cli Uersitatem et discontinuitatem subjectorum et mediorum
533쪽
CAPITULUM I. Habet duas concluSioneS. Habito de generatione speciei et figuratione multiplicationis Resistance suae a loco generationis, inSuper de eXiStentia SPCCiei multi- ωbditiis ioplicatae in medio, nunc considerandum est de ejus debilitate the py0- et quibusdam annexis. Ad US Vero debilitatem UACritUr eondensa-Drimo, an mediUm ei reSistat. et patet Quod sic. per Athagen ti H RD J
et caeteros auctores AsPOCtuum. Nam hoc dicunt CXPrOSSO. involved in Item sive sit natura elementariS agenS Si VC ConSequens ad QRm, i hi soli ut sapor et odor et hujusmodi, SiUO Sit natura Coeli, necesSe of force. est rarefactionem fieri et densationem, quia nihil generatur in natura sine i Stis, quia hae Sunt primae passiones materiae naturalis ad quas aliae ConSequuntur, ut Aristoteles δ vult in octavo Physicorum et alibi. Sed rarum naturaliter resistit Condensationi et densum rarefaCtion i, quare oportet quod omne medium sive rarum sive densum resistat. Et Athagen vult quod rarum habet finem et statum in corporibus mundi, ita quod rarius possit intelligi esse, licet non sit. Et ideo omnerarum est respective densum, licet non absolute. Et densum natUm CSt Per se reSistere, sicut docet Athagen. Et videmus hoC per eXperimonium Corporum densorum Objectorum speciei lucis, et aliorum. Propter quod omne CorPUS quant Um Un Uerarum resistit speciei.
534쪽
Si vero dicatur solum contrarium resistit, et multis Speciebus nihil est contrarium, ut speciei lucis et cujuslibet Coelesti S, et colori et sapori et hujusmodi, quae sequuntur mi Xti Onom, dicendum est quod Virtuti Coelesti non est aliquid contrarium absolute SeCundum suam essentiam ; effectui tamen equiVoco ejus, cujusmodi est rarefactio, est aliquid Contrarium, et similiter est de Condensatione, et aliis est aliquid contrarium, et ipsi in quantum est efficiens Contrariam dispositionem in materia, et sic de colore et aliis quae sunt in mi Xtis. Nam eodem modo est de eis, sicut de Coelestibus activis, et quod plus est, quia in illis relucet Vestigium contrarietatiS elementaris, quia a qualitatibuS elomentorum Contrarii S CAUSAntUr. Et licet non sit in coelestibus contrarietas quatuor qualitatUmacti Varum Ot paSSi Varum, tamen ibi est Contrarietas penes rarum et densum et penes lucidum et Obscurum et hujusmodi, sicut in serius evidentius e X ponetur. Si dicatur quod materia appetit SpeCiem, quia non eSt in corruptionem sed in Complementum, Ut dictum eSt priuSJ, quare non resistit ; dicendum est quod licet eam appetat, tamen est ibi aliqua transmutatio
modica Circa raritatem et densitatem, et densum resistit rarefactioni, et e contrario ; quao lamon trAn Smutatio reCompensatur in meliUS Propter generationem Speciei, Per quam quodlibet cuilibet assimilatur in natura propter genoration Cm Speciei, per quam quodlibet cuilibet assimilatur in natura propter Salutem partium et totiuS UniVersi. Sed haec Certius determinabuntur inferius, quando de Corruptione SpecierUm
Deinde accedamus ad debilitatem ; et dicendum est quod species debilitatur magi S AC magis in corporibus mundi in quibuS multiplicatur, quantum eSt de natura multiplicationistranSeuntis quae manet sub ratione speciei. Nam hoc dico propter hoc quod Species impeditur aliquando transire per medium corporis, et accidit quod illud corpus natum est reCipere Spoclem Continue generatam in eo, unde fortificatur species et fit effectus completus, sicut accidit de luce solis in corpore lunae et stellarum. Et species ignis sortificatur
quando materia occurrit, ut in CombUStione magna RPParet, et
535쪽
quando occurrunt multum inflammabilia, ut olea, et bitumina ardentia, sicut naphtha et hujusmodi; lana etiam bene Siccanere interposito comburitur et non aer. Sed nunC loquor desola specie et non de effectu completiori, quae fit CX Congregatione multarum specierum in Corpore apto ad eam. Et hanC debilitatem probamus per sensum, qui minus immutatur a longe quam prope. Item per aliaS OPOrationeS naturaleS, quoniam patientia remotiora minus alterantur, ut minus Calefit qui ab igne est remotior, Caeteri S PRribuS. Athagen quidem quarto PerspectiVae ponit dUAS CAUSAS hujuS Distancedebilitationis. Una est distantia ab agente. In qua CRUS' heoli is intelligitur Secundum multos eXpositores quod agens est for this. fortiuS Specie generata in prima parte spatii; et illa est fortior Specie generata in secunda, et Sic Ulterius. Sed haec Causa non sum cit. Nam propter debilitatem esse speciei, quod est in completissimum quod est, potest SpeCieS prima et a Cn Sproducere Speciem aequalem in materia competenti. Praeterea, quid impediet speciem primam ut faciat speciem sibi aequalem in medio competenti Θ cum agens ipsum poteSt in
materia competenti facere in prima parte effectum Comi lotum, ut candela una illuminat et accendit aliam, et . comburit lanam, et alia levia ei approXimata. Et videmus Virtutem adamantis et magnetis fortiorem esse in ferro distanti quam in aere proPinquiori, et tamen transit Per aerem ad ferrum. Et Videmus speciem vitri sortiter Colorati quando multum illuminatur, apparere fortiuS in Corpore miXto quam in aere Propinquiori. Et tamen sola species et Virtus magnetis est in ferro, quia ferrum manet in natura sua Specifica, et quantum adsenSUm non alteratur. Similiter de specie coloris vitri et de
hujusmodi. Quapropter distantia in quantum hujusmodi
Videtur esse Causa cum tali eX positione. Aliam causam assignat Athagen in eodem loco, Scilicet DispersionMuod a SPCCie ubi Que eXeunt radii accidentales infiniti secun IJ
dum OmnCS diametros, propter quam specierum infinitam pari, thegenerationem debilitatur vis generativa, secundum incessum 'μ φ Principalem ab agente. Sed quando agens invenit materiam Semper Aptiorem combustioni, ut ignis in istis combustibilibus magniS, facit effectum semper completiorem et tamen est ibi
536쪽
densi tyof the medium :though in
Certain Cases this diminis legas the Tay
multiplicatio illa accidentalis a qualibet parte ignis Secundiam omnes diametros; et non impedit sortitudinem effectus ; ergo si occurrat in speciei generatione hujusmodi materia, Oportet quod fiat species fortior, et hoc Videmus in Specie magnetis et specie vitri et multis aliis. Dicendum tamen, quod Allia gen bene dicit secundum intentionem Suam, quia Cortissimus auctor est, nOC in aliquo fefellit nos in sua scientia. Sed ipse intendit quod in corporibus mundi quae recipiunt multiplicationem speciei transeuntis, quae Sunt media per ia et non retinent Speciem, neque Propter densitatem ut ibi aggregatur, ut Corpus lunae res PCCtu Specieil a CiS neque propter aptitudinem Ot conUenientiam naturalem, ut in magnete respectu SPQCiei ferri, quae ConUenientia non eStin aere, et sic de multis'. In his, inquam, Corporibus mediis oportet quod species lucis et cujuslibet debilitetur in distantia quia a Coelestibus in inferiora Semper ad sensum Vel saltem SCCUndum naturam augmentatur densitas, et raritas deficit etiam in coelis et in confinio aeris et ignis, licet quantum adsensum non sit di Uersitas. Et quia densum resistit, ideo oportet quod species secunda habeat majorem resistentiam Uam Prima, et tertia quam Secunda. Et similiter Cum hoc est dispersio et debilitatio, propter multiplicationes accidentales infinitas ab omni parte medii. Sed quia secundum distantiam majorem major crescit resistentia, ideo praevalet CauSa a parte distantiae. Similiter e contrario quando species ab inferioribus ad coelestia progreditur; nam tunc PrinCipatur CRUSA Secunda Allia gen, scilicet dispersio speciei secundum omnes diametros in omni parte medii, Cui debilitationi non potest respondere subtiliatio medii continua a deorsum in sursum. Nam major est debilitatio quam subtiliatio, et ideo semper accidit debilitatio major et major. Si tamen responderet subtiliatio debilitationi quae est per dispersionem, con Stat quod fieret species aequalis et non debilitaretur in aliquo, quia esse Speciei debile est, et ideo species in omni parte medii posset eam Prodii Cere. Similiter non solum Secundum S UrSUm et deorSUm, sed secundum alias differentias positionis accidit. Unde quando homo stat in cacumine montis altissimi, et Videt
h This sentence is not finished. The nexi continues the SenSe.
537쪽
52ΙPer medium aeris ab oriente in occidens, et a Septentrione in meridiem. oportet quod debilitatio Speciei sit propter disper-Sionem, et magis quam a deorsum in SurSum, quin a deorsum in sursum est aliqua subtiliatio J Continua. Secundum aliasPOSition OS non est necesse I sed minor est debilitas quantum a deorsum in sursum propter aequalitatem raritatiS; quae non CSt a Sursum in deorsum. Si tamen media in hoc mundo CSSent sic disposita, ut semper esset subtiliatio major vel aequalis debilitationi speciei eX dispersione, tunc non debilitaretur. Sed hoc non est possibile Secundum ViaS COA trarias, Ut a sursum in deorsum, et e Contrario ; nec est in Actu secundum aliquam illarum. Accidentaliter tamen evenit quod speciei occurrat e X distantia corpus magis aptum ad CS SC Speciei, sicut dictum est de magnete et multis. Et tunc
non debilitatur, sed sortificari potest vel aequari. CAPITULUM II. Post haec sciendum de ista multiplicatione an in infinitum Is spade
Ouod non sic fieret tenendum est, quoniam species debilitatur fosce he
ne CCSSe CSt ipsam de fi Cere in sui multiplicatione. Quod autem di xRHVζ'Τdiceretur quod omnis punctus lucis potest se multiplicare secundum omnes diametroS ; dicendum eSt quod hoc falsum est absolute loquendo. Oportet enim hoc arctari ad speciem quae tantam habet fortitudinem ut possit sibi generare Similem, quod non est Verum de specie nimis debilitata. Quod vero dicit Aristoteles secundo de Anima quod ignis ageret in infinitum
si apponeretur combustibile * ; dicunt quidam quod ibi loquitur
de calore igneo in corpore animato qui aget in determinate et indiscrete respectu Corporis sustentandi, nisi ab anima regularetur et dirigeretur in finem determinatum et certum, ut
y o. and other MSS. have a deorsum in Sursum. Hut the reverSe order SeemSintended. De Anima, lib. ii. cap. 4 , θ 8 η - ν γαρ του πυρος αυξησις εις απειρον, εως ανν τυ καυστον. Aristolle iS refuting the notion that nutrition can bo explained Simply by resere nee to fire.
538쪽
materialfor thecontinuous formationos specieS
Argument that this materiat is infinitelydivisibie.eX pedit animato corpori et partibus ejus. Et ideo infinitum vocat ibi incertum et in determinatum et ineptum corpori
Sed istud non sum cit. Nam si materia magis ac magiSinflammabilis continuaretur in Spatio infinito, neceSSO eSSet quod actio semper iret continue secundum continuitatem materiae. Sed hujusmodi materia non inUenitur respectu multiplicationis speciei, nec posset inUeniri, Sic Ut nCC rQ-
spectu ignis completi generandi. Sed, si inVeniretur, SCUrespectu Speciei sive respectu ignis, fieret actio in infinitum. Si tamen contra istud nunc dictum objiciatur quod nulla Virtus finita se extendit ad actionem infinitam, ergo in nulla natura posset species nec ignis fieri in infinitum G dicendum est. quod Sicut in cli Visione continui ponimus quod potest divisio fieri in infinitum, id eSt, nunquam CeSSare nec Stare Ad indivisibile, non tamen quod di Wisio sit actu infinita, sic est de APPOSitione materiae et de generatione speciei vel ignis quod in infinitum fieret, id est non cessaret; nec tamen quod actio esset actu infinita. Dicendum igitur quod Virtus infinita non se habet simul et semel ad infinitam actionem in actu et inten Sive, sed bene potest fieri aliqua actio sine fine in tempore, id CSt, Continuari, Praecipue una actio Composita et aggregata eX infinitis sibi invicem succedentibus, ut divisio in infinitum, quae eX infinitis divisionibus causatur, quartam quaelibet est in se finita. Et sic est hic, quaelibet actio vel generatio speciei et ignis est finita et in tempore finito; sed tamen hae possunt Succedere sibi invicem in infinitum si materia magi S AC magis apta apponeretur in infinitum. Sed non est possibile quod materia talis inveniatur in hoc mundo, et ideo speciei multiplicatio stat in actu Sicut et ignis. Si vero dicatur quod species in parte priori generata eStaequalis Vel multipleX ad speciem in posteriori parte Vel secundum speciem aliquam majoris inaequalitati S, ergo Sectandum Considerationem Aristotelis λ in septimo Physicorum, ubi
539쪽
dicit, quod si tota potentia potest in aliquam OperAtion Cm Pni S poterit in partem, et ita species in ultima parte posita poterit aliquid spatii alterare, dicendum est quod haec ratio
nimis est violenta in apparentia, et solvi Videretur alicui per hoc, quod priuSJ Ostensum est, quod aliquod spatium est generationi speciei determinatum, ut in majori eo non fiant Singulae generationes, possunt tamen in minori in infinitum. Et ideo concedendum est quod infra illam quantitatem determinatam potest species in penultima parte eXistens facere sibi simile in ultima, sed nunquam eXtra illam ultimam procedet, neqUC etiam usque ad terminum illius; et ideo pro nihilo computatur haec multiplicatio, quia haec quantitas deter minata est Valde parva et quasi insensibilis. Per totam
igitur hanc quantitatem in qualibet parte patienti S u Sque ad penultimam fieri potest generatio speciei. Sed specieS OCCUPAnS Penultimam partem spatii non faciet sibi simile per totam quantitatem ultimae partis, Sed per Partem HUS ;et sic nunquam transibit species quantitatem ultimae Parti S Sed illa quae est in penultima parte, faciet Speciem modicam in aliqua parte ultimae partis. Et illa species faciet speciem in aliqua parte residui, et sic ultra. Si vero objiciatur, quod
tunc in illa parte ultima non cessaret generatio Speciei in tempore infinito, reSponderetur quod non cessaret, Si Speci OS haberet esse fi Xum et permanens. Sed continue generat Ur Ct Corrumpitur, Ct ideo non continuatur generatio alicujus
speciei in parte illa ultima secundum divisionem partis in
infinit Um. Sed ista solutio totius objectionis videtur esse nimi S dura, quia indignum naturae et tanquam otiosum et fria Stra videretur
actio naturalis, si fieret in tempore infinito in tam parva quantitate Spatii, quantum in omnibus partibus praecedentibus alterat in minimo tempore. Et ideo potest aliter responderi ad hoc, quod scilicet species in parte priori est aequalis Vel in aliqua proportione reSPectu Speciei in Parte Sequente Secundum aliquam specierum η majoris inaequalitatis, et ideo nata est Secundum illam proportionem alterare aliquid ; Sed non oportet quod aliquid medii illius quod prius alteratum CSt, Sed
540쪽
Even in a finite Worid theray does
subtilioris et aptioris ad alterandum, et quod est sum ciens debilitationi, quia medium naturaliter resistit, sicut Alliarendocet. Sed hujusmodi medium majoris aptitudinis et sum- cientis debilitationis continuari in infinitum non est possibilo. Quod si continuaretur, fieret actio. Si dicatur quod tunc erit
haeC species otiosa, dicendum est qdod non ; quia apta nata CSt Operari, quam UiS non operetur et impediatur, sicut lapis SVrSum detentus, aut pluvia per densitatem medii. Non enim dicitur res otiosa, nisi quando apta nata est operari et non Sit impedita per aliud. Licet enim homo non videat. non dicitur otioSuS in Vitium naturae, Vel licet non semper in actu SU Scipiat disciplinam. Sed tunc est aliquid otiosum, quando, Cum teneatur et debeat operari, non operatur; sed non debet operari Cum prohibetur a sua operatione, ut lapi S non CStoti OSUS quando projicitur sursum Vel detinetur, non habenSOPCrationem Suam. Quia enim Virtus naturalis est Virtus finita, ideo potest ab operatione prohiberi per impediens. Et jam huic conclusioni anneXum est, an quaelibet TCSPotest perficere speciem suam per totum medium quant Umcunque finitum. Et dicendum est quod non . Nam reS
debilis virtutis facit speciem debilem, quia invenit resistentiam in medio improportionalem sibi. Medium enim hujus mundio terra Usque ad Coelum ultimum non tantum subtiliatur,
quantum continue debilitatur species per multiplicationes accidentales infinities infinitas; quoniam in omni puncto luciS fiunt multiplicationes accidentales infinitae. Sed si aptitudo medii per continuam subtiliationem majorem et majorem fierete terra in coelum secundum proportionem debilitationi S speciei, bene accideret quod quaelibet res suam speciem Compleret USque in Coeliam sphaerice. Sed nunc non est ita. Quod si Objiciatur quod quae est proportio agentis fortis ad speciem sortem in distantia data, eadem est agentis debilis ad speciem debilem in eadem distantia : dicendum est quod si sola ratio distantiae Consideraretur Uerum esset; sed aliud est impediens, scilicet resistentia medii, quae impedit speciem debilem citiusquam sortCm. Deinde si spatium esset vacuum infra Coelum, non fieret