장음표시 사용
181쪽
ssertim e naribus facile experiri solet. Cui aves Der somnium Occurrunt , & se pernicibus alis undique volitare existimat , spiritus certo puri, 'R agilissimi sunt, quare ipsi spes bonae valetudinis esse debet : si vero eae alto aeger Se praeci-lpitari imaginetur, aut lapide, aut trunco corpuSOpprimi, aut obscurissimo loco retineri , vel comitialem , vel attonitum morbum experiri solet equi lud ricis imaginibus se inter somnia delectat, ex indicio nihil periculi est, sed vel copia s minis abundat , vel aestu venereo flagrat , vel plenae, & integrae valetudini iam proxime est tqui aliquid avide bibere, aut edere per quietem sibi fingit, vel potu, vel cibo indiget, ut reficiatur: si dormienti hostes, larvae , vel horridamon Stra Occurrunt , quare ingens metus ipsi sit; delirii, & insaniae timor est . Haec, aliaque id genus , nocturnis imaginibus , somniique nube involuta praedicere nonnulli docuerunt; nos vero
quta rectius ex vigilia praedicenda didiscimus, jan
182쪽
A vigilia praesagia um de somni indiciis dixerim , de iis quo
que, quae in Vigilia observantur, video dixisse , siquidem utrisque multa simillima sunt; nihilominus aliqua de ista seorsim dicenda existimo, ut orationis ordo saltem servetur , cui
pi non utilitatis, voluptatis aliquid afferre potest. Licet omnis vigilia mala sit, quia praeter consuetum paturae ordinem est , & praeter nimias solidorum crispaturas , tum ductum sanguinis , tum nervorum motum nimis auctum, & perturbatum ostendit, nihilominus non idem semper prodit . Si enim cum signis coctionis sit, salutarem crisim promittit; perniciem Vero , Si cum malis signis illus ceat , praesertim que si ex ea deliria, aut convulsiones Subsequantur, mala que evacuationes, & stilla: sanguinis e naribus manant . Vigilia , quae mala soporifera sequitur, ut coma, lethargum , ipsamque nervorum resolutionem, ubi omnus cum steriore si, salutaris esse consuevit; lethalis vero , quae eos diu , multumque prxcedit: haec erim cerebrum labefactatum a crassis, supersuis que humoribus magis ob
rui; illa, b ipsis liberari praenunciat. Si
183쪽
Si a vigiliis assiduis non soporosus , sed mitis ,
dulcisque somnus superveniat, bono indicio estiqui a vires naturae, quas nimia vigilia frangit, mitis somnus facile restituere solet. Quem longa, & diuturna vigilia confecit, si tussis cruciare incipiat, admodum periculosum est; quoniam vasa pulmonum a nimio vigiliae labore quodammodo contracta, & arefacta, dum impetu tussis, & acris humoris appulsu convelluntur, fortiusque solito oscillant, facile disrumpi pos Sunt Tandem, vigilia assidua cum febre licet exitium minetur, non ita vero , quae sine febre est; multos enim memoria proditum est,insomnes diu Viutam produxisse; idque de Mecenate vulgaris fama testatur: sed narratio quoque mirabilior est, depictis chartis per octo dies sine somno ludentis, qui totidem quoque a ludo profunde obdo
inivit ; itaque quod corpori vigiliis detractum, id longa quiete accessit.
. lingua, faucibus, o dentibus praesagia . Cum linguae inspectio, & observatio a Medi
184쪽
morem atrahit, & retinet, ipsi facilius intelli
gant; ita nos quoque linguam modo contemplaturi sumus. ut praesagia futuri eventus , quae e Teadem deduci possunt , observatione, & mente complectamur . Scire ergo licet, quod linguam si alba sit, pituitam; si rubicunda, sanguinem; si flava, bilem; si nigra , atrum humorem morbi causam esse , ex divini senis sententia , indicare ;id vero adnotatu dignum est , linguam non raro ast)tR auo, naturalique colore reced e , aut ex potu , & cibo , aut ex medicamentis, nuper aS-
Sumptis , aut ex seinplici capitis distillatione , aut ex vi, & malitia morbi: itaque ad recte praedicendum ex linguae contemplatione , causa mutationis in eam prius inquirenda est ; sola eniminutatio , quae causa morbi fit, ad prognostin fastciendam aliquid conferre potest. Ungua ergo sanorum similis, calida nimirum , mollis, humida, rubra, & constans in acutis boro semper indicio est ; naturam enim sanguinis a vi morbi minime destructam , aut alteratam esse significat: illud vero clarum tristis eventus signum est, si nimis arida sit, arpera, frigida, dura, livida, nigra, convulsa, tremula, aut mul O Squalore, coenosoque tartaro obducta Sit; quorsiam nimium sanguinis a statu naturali recessum
185쪽
de aegri exitu is fauste praefandum est ; sed haec tamen dilicentiori examini subjiciamus , ut res non parvae utilitatis, clarius dignoscatur. Stomachi , naturaliumque viscerum statust, &praeseus constitutio in lingua tamquam in specuulo di pingitur, apertisque notis manifestatur e si enim stomachus erudis , crassis , tenacibusque humoribus plenus sit , lingua statim squalida , sordida fit , & quodam . veluti coenoso humore obducta conspicitur ; itaque ciborum fastidium oritur, & prava assumptorum coctio , atque digestio ; unde malorum fons , & origo iscundissima habe tu P. ASi vero lingua sapore ani ara sit, & qiuadam veluti erusta flavescente obducatur, biliosis porro humoribus stomachus cumulatissime affluit ;Unde nausea , istor oris, gravis halitus , vomi tus, tormina , alvique fluxus pertimescendi sunt . Lingua crassa , alba, pallescens, ὁ coenosa in acutis si non exitium , morbum tamen longum pQrtendit ; a copia enim crassorum , inertium que humorum Vitium oritur , qui pi opportunis auxiliis non corrigantur, putrescere quoque facile possunt .
Lingua flava, & sordida in acutis . sebres bi-Jiosas , & putridas comitari solet , quae Omne
186쪽
Lingua sicca, & arida omnes febres , sed prete. Sertim ardentes subsequitur, quae si simul nigra fiat, pestifera est ; indicat enim sanguinem a ni mio febris calore , graVissimaeque inflammationis aestu aduri , & quodammodo torrefieri. Si lingua mole naturali , atque se lita ma-3or fiat, simulque frigida, nigra, aut livida appareat, lethalis est: quoniam extinctum iri naturalem calorem ostendit.
Si lingua contracta fiat, neque distendi possit , sed veluti radici suae tenaciter adhaereat, pestifera est; id enim atractis, rigidisque linguae musculis fit, disseccatis videlicet , fereque consumptis ab ardore febris fluidis, blandisque humoribus, qui nervosas eorum fibras irrigare conis
Cum lingua se ipsam retrahit, dum aeger respIrans aerem attrahit, producitque , dum remittit eumdem , lethale signum esse Pasta animag- vertit . Si lingua arida , & sicca admodum sit in aris dentibus febribus , neque aeger sitim sentiat is exitiosa esse solet , cum delirium , mentisque perturbationem certe denuntiet: aliquando tamen ingua arida, & sicca apparet, & aeger, sitim uonsentit, quin delirium, aut te Viorem mentis per
turbationem patiatur i hoc vero non sit in febri
187쪽
irilesti , sed in distillatione humoris pituitosi
ex capite , quae fauces irrigando , licet lingua arida , Sc sicca maneat , sitim compescit . Lingua tremula ι & convulsa, simulque arida certum p rhenitidis signum est, in deuippocrates merito dixit ; linguas obtremescentes signum esse non constantis mentis ; si vero obtremiscat , quin arida sit . non phrenitidem , sed copiana peccantium humorum , vel pendentem crisim per vomitum innuit . Lingua si torpida repente sat , ita ut homo balbutiri incipiat, apoplexiae , aut paralysis prodromus esti illa ubi oritur , cito hominem tollit; iste diutius , sed cum gravissimis vitae in. commodis trahit . Cum aeger anhelans linguarn ex ore emittit tanquam canis nimio aetatis ardore calefactus , signum lethate esse Baglivius iure asserit ; quo niam id insolitum symptoma gravissimam pulmo. sum inflammationem adnuntiat. Si lingua in angina admodum inflammata , &mole aucta appareat, a nimio videlicet humore ad fauces , & ad ipsam linguam transmisso, ii
pror non levis est, ne aeger suffocatus extemplo pereat .
Lingua quoque praesiccata in angina , ob magnam videlicet inflammationem , lethalis est ;
188쪽
qualem se vidisse testatur Hippocrates in semina ex angina laborante, quae apud Aristionem agebat,& quarta die perit.
Ulcuscula, quae in ore interno, sed praesertim .in sumitate linguae apparent , infantibusque frequentissima Sunt, incommodum, non vitae periis culum faciunt; si vero nigra , aut livida observentur, exitium portendunt ; gangrenosae enim indolis sunt .
Lingua exsul cerata scissaque non secus ac te
ra, ait Alpinus, quae nimis siccata a sole , rimis, & fissuris saepius scinditur, perniciosa est; indicat enim ardentissimam esse sanguinis infam. mationem . Perniciosa quidem , sententia Alpini , haec nota ex lingua in aegrotantibus est; sed quarsequitur, sententia Rhasis, longe perniciosior . Cum in lingua apparuerint pustulae cicerum magnitudini aequales , fueritque febris vehemens , &acuta , aeger principio sequentis diei morietur :ita Rhasis, medicos inter Arabos facile princeps . ad Regem Amans scripsit. Linguae intumescentia , cum labiis tumidis , lividis, aut nigri cantibus, epoti veneni indicium est: qualem vidit Hippocrates in adolescente . qui a pharmaco corruptionem inferens , peritis fau.
189쪽
dn solum linguam in acutis, fauces etiam , quae ipsi adeo proximae sunt, fereque contiis suae , intueri, & diligenter observare oportet, ut rectam prognosim as Sequamur. Si enim fauces tumidae appareant in anginis , ba, num est ; morbum enim foras verti significat: dummodo Itumor non adeo grandis sit, ut viam ad respirandum Occludat; aut guttulam potus agdeglutiendum deneget. Si fauces 'graviter doleant, spirandi difficultatem faciant, nec ullus tumor in ipsis conspici, tur , maxime exitiosae sunt ; vitium enim intus adest: itaque iure . Hippocrateε, si a febre deten iis, tumore non eYistente in faucibus, strangulatio repente superveniat, lethale esse pronuntiavit. Si faucibus inflammatis Vultus intumescat, ocu-Ii foras promineant, sensus torpescant, Si sterior in pectCre sit, summum Vitae periculum Ostendunt; haec enim gravissima symptomata ab impedito , vel retardato rediit L sanguinis in iugulares
Si in faucium doloribus pectus, & collum ruinheant , bonum esse solet; quoniam humor inflammatorius dum distenditur , ad externasque partes deducitur, internas levius offendit, & nocet . Vox
190쪽
sectis, periculi praesaga est i quia infammatam esse asperam arteriam praemonstrat, quia paucis horis, spiritum elidendo , nonnumquam homines e vivis tollit , ut testatur Syden hamius . Vox quoque stridula , & acutissima in faucium morbis exitium minatur , a Laringis enim inflammatione Oritur , quae aeque ac infammatio asperaracteriae observatione Vans Nieten , funestissima est. Fauces inflammatae , si in suppurationem abeant,
thimorque grandis sit , & ad interiora vergens, timeri debet, ne extemplo rumpatur, aegerque copia puris strangulatus pes eat. Si fauces in febribus acutis, alvique fugibus sive albis, sive favis exulcerentur, malum est; pestiferum autem esse solet, si nigra, aut livida , faetidaque ipsa ulcuscula fiant , gangrenae enim , & imminentis sphaceli indicio sunt, Si fauces in tabidis egulcerari incipiant, ita ut vel blandissimos cibos, & potus deglutire vix possint, mortem non procul es Se praenunciant: praesertim si alvus, assiduis conatibus quoque suat; iam enim acris , pestiferaque morbi materies , quae intima pectoris adurit, & exedit, a faucibus per oesophagum ad intestina, faecibusque excer-