장음표시 사용
101쪽
Radicem landit rotundam , candentem , SUCCO plenam, membrana involutam , tranSlucidam , et nuciS parvae magnitudine , unde oriuntur caules duoS dodranteS prolixi, teretesque , et in eis CynOSOrchis solia , ac Semen Suprema parte pallens , longiusculumque , velut Foeniculi, aut Ferulae. Radix est amara , lubricaque , et Sapit peponeS amarOS. Tu- moribus praeter naturam dicitur mederi Scarificatis applicata radix. Na8citur in frigidis, humidisque, et campestribus
Catiles fundit quatuor dodrantes longos, et in eis folia Leguminis , subalbida, parva , et hirsuta , ae flores parvos, purpureosque , et in Spleas compoSitos. RadiX laevigata, et semunciae pondere epota medetur ictericis. Dulcis est, ac Secundo ordine, cum plurimum, calida. Nascitur in frigidis Tepuetculusiae Mistecae SuperioriS.
102쪽
De tertia psΣ ΨΗVALIZPATLI Mist Ucae superioris. Radicibus adhaeret capillis similibus, unde proseri caules teretes, et in eis folia Tragorigani, Serrata. Frigida , et humenti temperie conStat, et Sapore fere nullo. Medetur tumoribus praeter naturam illita , unde nomen ; Syncopi vero folia resoluta ex aqua, et potata ex Succo Meti Sem unciae pondere. Nascitur in calidis Mistecae superioris juxta fluviorum humentia loca.
De PITA O Tepexicensi. Radicem fert obrotundam, renis suilli figura , eX qua profert caules StriatoS , SpiniferoS per intervalla, teretes, et tenues , et in eis I unae flores, ad cujus Species referenda est. RadiX , quae Succo affluit, arenosa est, et odoris insignis expers. 'unt mederi inflationi ventris infusam , hydropique: sed qui id fiat, nisi proprietate quadam , neScio.
CAPUT LXXV. DE PINAHUIZPATLI Tepexicensi, seu erubescente medicina.
FruteX est rutaceis constanS foliis, quaternis , quinisve per intervalla, floribus coccineis, Stellatis, radice prolixa,
103쪽
digitalis crassitudinis , fulvi , suberneique corticis : quam redactam in farinam , ae Semunciae devoratam pondere ajunt expurgare corpus , appetentiam Semimortuam reStituere, ulceribus morbi gallici, et Surditati devoratam mederi. Temperato videtur pollere calore , e Siccantique , et adstringenti natura ; quamobrem Vacuare opus eSi aut proprietate quadam , aut compresSione. NaScitur in calidis , temperatisve Tilanci locis juxta colles , et acclivia eorum loca. I laia tepecenses , apud quOS etiam naSeitur, Abuat 0n vocant ; nec desunt, qui Nacarpatii.
Herbula est volubilis, folia ferens Aristolochiae longae, cujus videtur Species, et floreS purpureos. Calida , Siccaque constat natura , et nonnihil acri. Maturat, discutitque praeter naturam tumoreS tuSa, atque applicata ; untque Mech0acanenses, apud quoS nascitur , diarrhoeis mederi. Nascitur temperatis locis juxta flumina.
De POZAHVIZPATLI quinta Miste ae superioris. Curat et hujus radix tumores, qui praeter naturam Sunt,surunculosque bibita unciae unius pondere , aut applicata, ae
104쪽
dolores sedata frigida enim , humidaque Constat natura , et insipido Sapore ; profert vero cauleS teretes, brevesque , et in eis obrotunda folia, terna, et Loto urbanae similia , ac par-Va , floreSque modicoS , et coccineos. Provenit apud Superiorem Misi eoam in calidis , et humentibus fluminum ripis.
De pMANCAPATLI Miste ae superioris. Radicem proseri crassam , longamque, et SenSim graci- Iescentem , unde profert ramos multos , tenueS , tereteSque, et in eis folia multa, et exilia. Munt lac ejus, quod quarto gradu calefacit, uritque , mederi lichenibus , et antiquis ulceribus opitulari, necnon eruptionibus gallica infectis lue. Radicem jam arescentem degustavi, et quamquam amara Sit, tanti caloris sensum non eSt viSa praebere. Nascitur in conlibus frigidis Mistecae SuperioriS.
Radices profert Herba haec fibris tenuibus similes , et ex eis cauleS lignoSOS , et fuscos , refertos soliolis Rutae candidis , pusillis , convolutis, ac Arborum erumpentibuS gemmis similibus , quae toto anno Servat. Nasturtium indiStincta similitudine sapiunt caules , et solia 3 calidaque, et sicca
105쪽
ordine quarto natura conStant. Eadem tusa , et drachmae unius menSura devorata SucCurrunt nerviS, tendinibusque aut resolutis , aut convulsis, modo a stigida , humidaque evenerit causa , ac amissum restituunt motum ; quod est permultis cognitum experimentis. NaScitur SaXOSiS locis, et asperis montium fragminibus regioniS Huaxacensis.
De POZTE ATLI Tlilancensi Herba est insistens radici extra viridi ., sed alba tectae membrana, intra Vero candenti, CuCurbitae parvae simili, frigidaeque , et humentis naturae non Sine quadam lancinatione, unde profert caules VolubileS , tenuesque , et in eis Vitis albae folia cum quibusdam capreoliS , et florem, aut fructum nullum. Radix reSoluta ex aqua, inStillataque aurium morbis e calore profectiS confert. NaScitur in frigidis , planisque, et humectis agri Tlilancensis locis.
De FOZONALPATL1 Tlilancensi Radici insistit fibratae , unde profert caules tenueS , te reteSque, subalbidos, et hirsutos, et in his folia Origani Serrata, et cyaneum florem Frigida, Siccaque videtur radix constare natura. Medetur Syncopi, et ventriculi calori suc-
106쪽
cus soliorum aquae immiStUS , et Semuneiae mensura epotatus. Nascitur in frigidis quibusque locis agri I lancensis, qui est Mistecae SuperioriS.
De pin curra Tlilancensi. Radici innititur fibratae, et inde fundit caules quatuor spi-thamaS longos , teretes , laeveSque , et ornatos foliis per intervalla binis, longis, angustis, et olivae similibus , quam is quam minoribus non Sine quibusdam aliis parvulis, et ab eodem exortu prodeuntibuS , coccineOSque, et longos flores. Radix est amara , calidaque , et Sicca Ordine tertio. Duarum drachmarum pondere eX aqua reSoluta, atque devorata convulsioni , atque resolutioni nervorum fert Opem , et amissummotum restituit. Nascitur in frigidis quibusque locis regionis P lancensis.
De PIPILOL CHIra , seu Flare senilenti. Herba est radicibus adhaerens fibrarum instar , unde prodeunt caules rubet, ornati foliis longis , et angustis, Sed ob rotundis circa exortum , et per intervalla binis, ac floribus ab ipsa foliorum origine nascentibuS utrinque quaterniS, Oblongorum vaSculorum figura, coccineisque , et toto caulis procurSu comantibu S. Floris tantum unt PraeStare usum,
107쪽
alteramque esse Xicoxochiil disserentiam , de qua suo loco dicetur ; sed ab ea distare Videtur colore florum , qui illis cya
Herba est radici insistens fibratae, e qua eduntur caules volubiles , tenueSque, et in postremis ramorum flagellis terna folia Phaseolorum figura. Brassicae Odore conStat, et Sapore amaro , Subdulcique. Jus decocti ejus exhibetur ensexis eventu miro. Nascitur in calidis, planisque macanae locis.
Herbula est crassiuscula , brevique firmata radice , ex qua oriuntur caules rubet, et in eis folia oblonga , parvaque, et M oranae similia ; quorum pulvis ulceribus dicitur mederi. Nascitur in frigidis Paetouari
PAMERI , Seu medicina sedans dolorem, Herba est radici insistens SurculoSae , eX qua prodeunt caules, et in eis folia Lini, per intervalla quaterna , longiuscula , et angusta, et in postremis ramis flosculi lutei, et in purpureum desinentes
108쪽
colorem, spiniferique. Succus radiciS dicitur mederi inflammatis oculis. Nascitur in frigidis Parcuari provinciae Me
Radicem mittit raphano similem forma, atque magnitudine , ex qua quaterni, quinive caules prodeunt, quinque prolixi cubitos, spiniferique , ac solia terna , Mari forma , et magnitudine fere Similia. I usa radix , . quae frigida eSt, Saporisque , et odoris experS, repellit Praeter naturam tumores. Nascitur in temperatis Tacambari provinciae Mechoacanensis.
Nascitur apud Peruinos Peponum genus, quod adhuc patrium Servat nomen apud NOVOS Hispanos , ad quos jamdiu translatum est , foliis LimoniS, Sta tamen majoribus, stellatis flosculis, Circa umbilicum luteis , ae Circumcirca purpurascentibus, unde generatur fruetuS Peponibus nostratibus similis , laevis, rubeScens, minor, et utrinque magis acuminatus, molli callo , Sueco Pleno , herbosi coloris, peponis sapore , Sed minus grato , frigidaque , Velut et nostri, et humida temperie. Vidi eam plantam apud Quauhnahuace i-ses , ubi illam curavi depingendam.
109쪽
Ita libuit vocare hanc Herbam, quod folia ferat Avis, quam eodem nomine nuneupant, plumis Similia in hispidis, fultavisque caulibus, a radicibuS OrtiS fibrarum instar Amarissima est, calidaque, et Sicca Ordine tertio. Medetur pectori, lumbricos necat, flatum discutit, Curat Satietatem , ac reserat obstructa. Nascitur inter Ch0candiranum At anum provinciae MechoacanenSiS.
Fibratis insistit radicibus, unde procedunt folia aspera, serrata , obrotunda , hispida , et inferne Subalbida , et Taeto .mio , ni breviora , latiora , et Obrotundiora essent haud db similia, Anchusaeve. Amara eSt , et calidae naturae 'Tusa, et emplastri modo capiti applicata dolorem ejus , et hemicraniam sedat. Nascitur in calidis collibus, humidisque, et flore dicitur carere.
De PALANCAPATLI Totot ecensi. Arbor est folia ferens magna, cordis figura, Superne Virentia , inseriae Vero lanuginosa, et Subalbida , ac flores modicos , candenteS, et SurculOSam radicem. Liquor e praefractis , concissisve germinibus Stillans medetur vetustis plagis.
110쪽
Radix crasso cortice tegitur , qui Stoechada olet, et resinosus est, ac tandem amarus, Calentique, et Sicca tertio ordine temperie. Eetpatii similis est , aut prorSUS eadem; nam et sanguinem Stipitum incisuris adhaereScentem conSpeximus;
quamobrem hujus folium Eapatii imagini jam dudum depictae adjiciendum curavimus, ae praeterea nihil.
De altera PALAN APATLI I tot ecensi. Volubilis est radices surculoSas fundenS, Unde ascendunt stipites, qui convolvuntur Arboribus, et in eis folia Mali Μedicae , sed aliquanto minora, floreS Vero candidi, et modici. Plagis vetustis medentur folia conversa in pulverem , conspersaque; frigida enim Sunt , et adstringentia. Nascitur in calidis juxta rivos.
Species videtur Tunae, Arboribus innaScens , SaXisque, radicibus fibrarum instar, caulibus pinguibus, trigonis , et spinosis, Tunae floribus per caulium intervalla, ac fructu pugni plus minus amplitudine , pineae forma , sed squamis longioribus , ex albo rubescentibus, et craSSO cortice , intus coc-