장음표시 사용
131쪽
git , et curat , opitulaturque inflammationibus , et ad idem ipsa folia efformata in placentulaS mandi Solent. Nascitur in planis Muhte se censibus.
Herba est similis Tigilapalli temperie, usu, et totius paene Plantae figura , sed foliis quinis, et his ipsis utrinque Sinuosis, et radice tenuiore. NaScitur in calidis Ttzoca nis juxta crepidines, ac SaXOSa loca.
De rego ATLI seu medicina simili Tezonili lapidi. Radici innititur pyri forma, atque magnitudine , aut paulo ampliore, duritie et colore in rubeum vergenti Te-zolat mapidem imitante, a quo SumSit nomen. Solet autem haec pendere ab alia tenui, longaque , et simili funiculo, a qua prodeunt Caules terni, quaternive , laeves, rotundi , geni, culis intercepti , anserina penna paulo CraSSioreS, ac referti per intervalla foliis longis, pinguibusque , et circinatiS, interdum vero variis crenati modiS , multis distinctis inter-VeniiS , ac dorso purpureo. Fructus est Similis siliquastro Indico , Semine refertuS plano, orbiculari, parvo ac pediculis Q 2
132쪽
I et qappendenti. RadiX est amara, graViS OdoriS, calidaque , et sicca ordine tertio natura; quae ObStructiones dicitur aperi re, StrumlS mederi, et putrida ulcera curare, Conferre colicae , tuSSi, Satietati, eX purgandis intestinis, ac flatu i d scutiendo, si ex vino trium drachmarum menSura, duarumve fuerit devorata. Folia lacte manant, quod impoSitum discutit furunculos. Offenditur et alia hujus Herbae species simili radice, et caulibus, sed soliis mollioribus, latioribusque , et minUS numerOSO diScurSu nervorum, inferne hirsutis , ac laevibus superne, lac etiam StillanS, amaroque sapore , et simili temperie. Nascitur montosis Acolmani locis.
De TEZONXIurura, serι Herba simili lapidi Tezonili. Radici crassae insistit, sibrataeque, unde profert caules serpentes per terram, et in eis folia rara, firma, aspera , mediocria, ac cordis figura. Jus decocti ejus instillatum aurium dolorem levat. Nascitur in frigidis, ac saxosis locis Taxcallae, reconditurque radiX in annuOS USUS.
133쪽
I 25bicantem, laevem, et Cavum , solia Oblonga , Serrata , et aspera, et Obrotundam radicem , magnam, ac similem Te-zonpatii, unde nomen, fructum Vero Tlali 0lli , aut siliquastro Indico Similem. Radix est amara, Ures Sque guttur, calida, et Sicca ordine tertio. Eadem tu Sa , atque eX aqua devorata trium drachmarum pondere per Superna bilina ex . purgat, et Securum pharmacum habetur. Nascitur in calidis collibuS.
Caulem fundit quadratum, serrata , et oblonga folia, et flores spicatos, et purpureos. Sapore, et odore insigni caret , frigidaque, et humenti natura constat; atque ita jusdecocti corticum radiciS febreS, Si Sorbeatur, curat. Nascitur apud Quauhnahuacenses juxta montium fragmina uda, humen.
Frutex est foliis conStans oblongiS, aSperis, et unguentum olentibus. Frigidae est naturae , ac gingivis nimio humore tumentibuS utilis.
134쪽
Frutex est foliis Ocynai , circinatis , aut Mali Punici, ornantibus caulem hirsutum, atque Subalbidum. Radix Chon, drillam nostratem Sapore refert, quae frigida paululum est. Folia quoque frigida sunt, etsi nonnihil amara. Medetur eruptionibus capitum puerorum. NaScitur apud Ttz0canenses.
De sVAU MAIACA , Seu Ligno aquae odoro. Arbor est magna , folia obrotunda ferens, ac juxta pediculum oblonga , caules cinereos, et siliquas mediocris magnitudinis. Balneo decocti foliorum ejus febres sanari Solent. Nascitur in montibuS ouauhnahuacensibus.
De s mTEZOATE , Seu Tezhoati montana. Arbor est magna, soliis Limonis, minutim tamen Se ratis, et floribuS, stipitibus, ac foliorum interventis rubescentibus. Cortex radicum duarum drachmarum mensura laevigatus, ac bibitu S OmneS humoreS per Superna, atque inferna Secure dicitur expurgare. Idem coccinei pigmenti usum praestat decoctus donec rubeScat aqua, eSi enim tenaX, Va-
135쪽
sisque fictilibus, et dealbatis parietibuS pertinacius adhaerens.
De TEZHOATE , Seu Planta aspera.
Arbor est Persici magnitudine, ramiS SarmentoSiS, ac lanugine quadam obductis, soliis paene Mali Medicae magnitudine , sed magis acuminatiS, Superne virentibus, inser- ne vero impenSe candentibuS, lanuginOSiS, ac nerveis discursibus secundum longitudinen procedentibus praeter alios exiliores , qui ad latera inclinant, floribus cyaneis, forma, et magnitudine vocatae Naphae SimilibuS , eX quo fructus ceraci acidi magnitudine, cyanei quoque, et edules. Aqua, inquam folia lusa macerata aliquandiu sint, oculis morbidis, atque inflammatis medetur, et leucomati; frigida enim sunt, sicca, acida, et nonnihil adstringentia, Rhusque obsoniorum resipientia, atque adsimilantia. VermiculOS Vero coccineo tingentes colore, et Tmarum cuidam generi adhaerescentes praeparat, ac perficit. Nascitur Mactiaci lani. Audio aliam offendi Eollactiani Arborem eadem fere vi, Sed forma aliquantulum distantem , quam ideo ad me non curavi perse
rendam. CAPUΤ XLVIII. De altera TEZHOATL.
Folia fert Unedonis, pinguia, ac nullis distincta venis.
136쪽
De TEZHOA CHIra, seu Flore Teethoat Arbor est magna, foliis Mali Medicae, Unedonisve, semratis tamen, floribus ex albo rubescentibus, Mali Medicae forma, ramis, stipitibusque ex susco purpurascentibus, pediculis quoque, et interventis purpureiS, fructu parvo, rubroque , et prunis Simili, esui apto, acido, atque adstringenti, qualia sunt etiam solia. Succus corticum inflammatis oculis medetur. Nascitur montosis, ac temperatis oculiuei Iocis, ac floret Augusto.
TLALTEZΗoAN IJerba est per terram repens, radicibus surculosis insistens, ac solia origani circinata proserens, ner-veis discursibus secundum longitudinem insignia, cujus nutilum adhuc usum accepi.
De s TZALPATEI, seu pennata medicina. Ita vocant Atlapulcenses Linum nostras, untque herbam ex aqua resolutam, atque devoratam egregie sedare dolores.
137쪽
De I PATEI, seu medicina montana. 129QUApATLi , quam alii Tla alli, seu humilem medicinam vocant, alii vero O palli, Seu vini medicamentum, Frutex est fulvos stipites fundenS ex SurculosiS radicibus, refertos foliis parvis, et tenuibus, et Siliquis mediocribus. Cortex est frigidus, siccuS, et adStringenS, non Sine quadam subdulci amaritudine, ruberque, cujus decocti jus in fusum dysenteriis medetur, praecipue si Chichi ut si adjungatur ; ipse corteX extergit quamoptime denteS, firmatque, tussim Sedat, Carnem generat, addituSque vino Meti, aut cuivis alio liquori , mirabiliter urinam ciet, quod quotidiano experimento comprobatur , inebriandique vim addit vino.
De WAPATLI Herba. Herba est humilis, folia Pruni ferens, sed majora, ubrore diluto tincta, circumcirca caulem. Jus decocti ejus capiti admotum fertur aurium sedare dolorem.
De s TZALOCO CHITE , seu Flore pinus sennato. Volubilis est genus , purpureis caulibus , foliis Ocox
138쪽
chiil sed tamen majoribus, atque acinis biniS, ac parvis. Medetur febrientibus, et Ocuilae nascitur. .
De s TZALPOCHOIra, seu I 0ch0il sennata. : Herba est radici insistens raphani forma, unde profert caules quatuor dodrantes longos, folia saligna, subalbida, et hirsuta, sores Cacaloxochiil luteos. Frigida Videtur constare, et glutinosa natura. Mista 2 ha&0chiil , et ventri appo. sita , stomachoque dolorem lenire dicitur a Satietate ortum. Nascitur in frigidis siuauhilae. Sunt, qui Tagoni vocent.
De LVAU TLAC AH AZTTI, Seu ligneis scopis. Arbos est parva , folia CeraSi ferens, ac fructum aci-
nosum , principio Viridem , mOX coccineum , purpureum que , et tandem nigrum. Callus est modicus, atque is ipse ad Stringens, quadantenti Sque Pervinum Vocatum Molle sapore referenS, intra continenS OSSiculum candidum cum viaridi nucleo. Sapor corticis ArboriS Valde adstringens est, et odorus, non Sine quodam calore, roboranSque laXa membra, atque debilia. Nascitur in montibus Tepoeti lanicis.
139쪽
CAPUT LVII. De TLAMPAMAZί Hrura , Seu arb0reis scopis.
Frutex est tres cubitOS longus, soliis oblongis, hirsutis, inferne subalbidis, ac Superne Virentibus, floribus candidis, et modicis, et fibrata radice. Jus decocti infusum membro. rum palpitationi opitulatur; acris enim eSt, et CalentiS naturae.
Herba est duos dodranteS longa , radice SenSim gracilescente , et fibrata, floribuS in caulium procursu orbicularibus , et pallentibus, sed qui cum hiant, in coccineum evariant colorem, et foliis Serratis, Urticae aemulis. Sapore, et odore insigni caret, frigidaque, et lubrica conStat natura, curandis recentibus , et Vetustis plagis, si solia imponantur, idonea. Nascitur in ealidis Nexpae Totanaoagensis circa loca humentia , sive edita Sint, sive plana.
De s -- LLOTL, Seu m0ntana Acantha. Species est Acanthae sylvestris, edulis, ad albae fortassis Spinae pertinens differentias. Propinatur ex aqua dissoluta ab Indis adversus febreS.
140쪽
Herba est graviter odorata, Marrubii solia ferens , ac coccineos flores , unde nomen. Folia addita illiS Talaocoooctiacoti , tusaque Simul, et impOSita furunculos, et pannos, necnon et Strumas discutiunt. NaScitur umbroSiS, ac montanis locis: Talaoco octiaculi vero saxosis, frigidisque Xalallacensibus.
De GVAM TZ-TLXOCHITE , Seu Flare Sedi sylvestris. Arbor est soliis Sedi, unde nomen, Senis per intervalla, Septenisve, stipite rubro , floribus e pallido rubescentibus, per Singulos soliorum exortus e longis pediculis dependentibus: quibus floribus jam arescentibus Vascula apparent pyris mucronatiS , parviSque Similia , nigroque referta Semine, quod permistum Tetz0ax0chiti, tu Sumque ulceribus oris opitulatur, firmat dentes, dysentericis confert, diScutit argemata, et lippis stillans liquor medetur. Odora eSt, reSinOSa , Calida ordine tertio, et adstringenti natura. Septembri floret, ac frigidis saxosis, montosisque in locis, quale est Tezon tepe , eXSultare ConSueVit.