장음표시 사용
261쪽
da , atque ita SuccuS ejus unciae Uniu S menSura propinatur febricitantibus, felici eventu, etsi nonnihil amaruS Sit, par tesque Sortiatur CalidaS. CorteX Vero calidus eSt , et acris, medeturque ulceribuS inSperSuS.CAPUT LXXVII. De TE IZ CNITE, Seu Flore cochleae.
Herba est binos dodrantes longa, fibrata radice , candidaque, ex qua oriuntur cauleS tenueS, tereteS, ac ornati foliis raris , longis , et angustis; flores in summis ramis e candido purpuraScentes, et in muscarii formam aptati. Tu saliaec Herba, atque illita corpori calorem nimium placat . Nascitur in frigidis , humidisque locis Totot ecensibus ubique.
Genus est Narcissi peregrinum, cujus radix, caulis, 1 liaque porracea Sunt, flores in summo coccinei, frigensque, et lubrica natura. Nomen accepit a flore simili Api ejusdem nominiS.
262쪽
De TECPATLI, Seu medicina glutinosa. Herba est magnae insistens radici, ex qua standuntur caules, et in eis folia oblonga, Serrata per intervalla, ac praelongis appen8a pediculiS, et circa Summum flores oblongi , purpurascentes ex albo , Sed circa mediam orbitam tu tet , et calyculis contenti. Radix Pinum resipit, calidaque ordine quarto , glutinOSaque ConStat natura, Unde nomen. Pulvis ejus resolutuS ex aqua curat tuSSina, dySenteriis medetur , ac membris quibuSque dolentibus fert opem. Amara est, ac SaporiS acerrimi, quin et Visci ad captandas aviculas praeStat usum. Nascitur in frigidis, montosisque locis, et tumores praeter naturam diScutit, ac tollit.
Herba est quinque longa cubitos, radice craSSa , sit, rataque , caule terete, tenui, recto, et Sarmentoso , soliis asperis, sinuoSis, et oblongis, floribus juXta medium luteis, sed circumcirca purpuraScentibu S eX albo, contenti Sque calycibus scariosis. Radix Pastinacam Sapit, Sed resinosa est, et amara , glutinoSaque , unde nomen , calidaeque, et Siccae ordine tertio temperiet , et jucundi odoris. Succus radicis
263쪽
NOVAE HISPAN. LIBER XVIII. ass
conseri pectoris asperitatibus, tussique , et dysentericis mi Tam praeStat opem. EX eadem paratur viScum ad aviculas captandas valde opportunum.
CAPUT LXXXI. De TLATE ATLI, seu vulnerum medicIna.
Frutex est tenuibus, fibrisque similibus insistens radicibuS , unde prodit caulis tereS, ramoSuS , ac per intervalla geniculatus, et juxta nodos rubescens ; ex his vero Persici solia. Cortex redactus in laevorem recentibus plagis medetur citra sani et generationem , unde nomen. Provenit in planis Copitianensibus.
De TE OCHTL , seu Flare glutinoso. Radici insistit Raphano forma simili, minori tamen, si, brataeque, unde prodeunt cauleS multi, teretes, et tenues, ornati foliis Myosotae , sed magis acuminatis, et in summis caulibus floribus ternis, parvis, et luteis. Radix est nonnihil amara, frigidaque, aut caloris modici. Bilina dicitur reprimere , ac incidere pituitam semunciae pondere devorata. Nascitur in collibus frigidis Tenancichalcensibus.
264쪽
Ita vocant Mesrii Spicas granis nudataS. HaS unt conferre diarrhoeiS, a causa calida obortiS, et roborandiS mem
bris; culmos vero earum cum Oxul, Seu Resina Pinus ophi, ast esseque mirabile ejus morbi medicamentum affirmant.
Herba est radicibus firmata Similibus capillis, unde pro fert caules tenueS, prolixos , ac teneros, et in eis folia longa , et angusta, Salignis proxima, sed proliXiora , angustioraque , flores luteos, oblongos, et in pappos abeuntes. Odo-
ra Herba est, edulis , acris, grati SaporiS, calidaque , et Sicca ordine tertio. Nascitur aquOSiS locis regionum temperatarum , atque adeo juxta ipsam urbem MeXicanam. Nomen' invenit a modo praeparationis cum polenta.
De TETE VILI HVITE , Seu Ligno TetexquisitLRadices sunt similes capillis , caules tenues , ae geniculati , folia Salicis, sed serrata , flosculi vero modici, orbiculares , et lutei. 'unt hanc Herbam citra noxam ullam edi
265쪽
a feminis , viros vero fieri steriles eadem degustata.
De TEN EC DOCA , seu Planta mordente. Radices sundit tenues, et fibratas , caules purpureos, solia origani, serrata, Sed tamen minora , quaterna, Sena' ve. Illinunt eam Herbam ducendis in balneum, ac eXacer bationum curandarum causa perpunctis. Nascitur in frigidis Tototesecensibus , tam editis , quam humilibus locis.
Radici innititur magnae, Pyri forma, e qua prodeunt
cauliculi breves, et in eis folia parva, et virentia. Radix epota semunciae pondere purgat corpuS, eVOcatve Sudorem. Ratio nominis fuit radix similis cochleae terreStri contortae.
De TLA GUILOM, Seu expurganti medicamento. Radices fundit tenues, et longas, e quibus profert Caules plenos foliis Linogostis, necnon vasa trigona, illis Har- mellis vocatae haud dissimilia, minora tamen, et nigro re ferta Semine , laevi, et rotundo. Uncia una radicum ex aqua devorata vacuat per inferna humoreS eorum, qui con-
266쪽
fracti sunt, corroboratque , et Sanat eOS, et tamen 1rigida ajunt constare temperie.
De repECI PATTI , seu medicina Cimati montanae. Radicem fert Pastinacae, candentem, Sed extrinsecus su- scam , aut nigram , lignosamque, sella parva, rotunda , et serrata , cauleS multOS , juneeOS , Purpureos, teretes , breves , et lentos. DysenteriaS Compescit jus decocti radicum fontanae aquae loco interdiu epotatum. Adstringenti siqui
De TLACAL AzPATLI , Seu medicina Zerbatanae. Frutex est solia spinisera ferens , aspera , Serrata, et oblonga, caulem quoque spinosum , et florem magnum expallido rubescentem. Radix laevigata , et inspersa medetur ulceribus hispanica lue infectis, devorata Vero Cum cucurbitarum nucleis eumdem curat morbum. Caelo gaudet temperato.
267쪽
De TLAL TLANO ACALLI , Seu Oneris medicina.
Radici insistit parvae, eX qua caules funduntur multi, tenues, squallidique , folia Oxyacanthae , magis Serrata, et minora , eXileSque , et candenteS fores. Frigida constat natura , ac febribUS vehementibus mitigandis utili, si radix semunciae pondere ex aqua devoretur. Sunt, qui Tluluxinquiliti voecuit , Herbamde humilem , aptamque uri
De TE U VILjTL , Seu Herba saxea s0la. Species videtur Tatacanastic, et eiSdem conStare viribus. Verum folia sunt latiora, atque breviora, adeoque Similia amygdalinis. Nascitur Amaquemecae , ubi eam curavimus depingendam.
I EPECENANAN , Seu sylvestris Moetii mater , radicem fundit magnam , caulem Virentem , pollicaris craSSitudinis, folia Teti, inferne candicantia, et obducta lanugine, Superne vero Virentia, ac flores albos in corymborum sor-
268쪽
inam compositOS. RadiX est amara , calidaque natura, ac medetur Satietati
Herba est brevis, et crasSiuSculae radiciS , ex qua prodeunt caules Chondrillae, rami, et folia Buphthalmi, floresque , sed quorum pars media lutea Sit; folia vero circum. ambientia candida, ac male compoSita. USus est floris.
Frutex est stipites fundens longos, Vergentes in purpureum, et horrentes Spinis, folia lata, et odora, radicem candidam , et teneram, et flores Lilii magnos. Folia lusa imponuntur tumoribuS praeter naturam repellendiS, etsi nonnihil participent amaritudinis, atque caloriS.
DE TZ1TZICAZPATLI, seu medicina Urticae simili. Uerbula est radici innixa obrotundae, et capillatae, ex qua caules profert breves, et in eis solia brticae obrotunda, asperaque, Sed minime pungentia. I USa, et reSoluta ex aqua devoratur adversus casus, ictuSque, et SubitOS, nocturnOS-
269쪽
NOVAE HISPAN. LIBER XVIII. 261
que timores , cujuS etiam rei gratia corporibus solet illini. Flore riunt carere. Nasciturque temperatis Quauhtepeciaquosis, et humectis locis
De TIAX IZPATLI , seu furunculorum medicina. Herba est duas spithamas longa, soliis origani, serratis , coccineis floribus, modiciSque, univerSum caulem ornantibus. Tusa impoSitaque parvaS curat inflammationes, unde nomen. Saporis fere est, et odoris experS, frigidaque, et glutinosa natura. Provenit frigidis, humidisque uuauhi luelociS.
Radici firmatur longae , tenui, capillataeque , e qua fundit caules fulvos , ac vitreos, Trifolii pratensis folia, sed pinguiora, quaterna, et Odora guStu , floreS in Summis caulibus similes Meoaxochiil , Sed tenues. Odora est radix, acris, calidaque, et Sicca Ordine quarto temperie, et partibus tenuibus , unde poSSis ceteraS facultates conjectari. Tu-sa haec, et adjuncta Tohusantetitetiteticaettsi aequis portionibus tumores universi corporis applicata absumit. Nascitur in calidis Nexpae , necnon Zoffulae , ubi Tlaxincapatii vocant.
270쪽
Verba est capillis firmata , unde profert caules tenues, duos dodrantes longos, solia Ciceris, Leguminis ve, sed parvula , et flores ex albo purpurascentes, aut cyaneos juxta caules postremos. Frigida, et lubrica natura constat. Nasci tur Tepozilunicis montibus. ESt et alia Herba eodem nomine, et viribus , forma Vero Teticatet0ntecomati , insciens pallido colore manus ; necnon alia foliis minoribus, si milibus , rubeis caulibus, et radice fibrata , Sensim gracileScente , fructu vero acinoSo , et rubro, Scoparum Vicena praestans , et flavificans jure decocti admoto capillos, unde invenit nomen, ac tingenS pallenti colore attrectantium manu S.
Herbula est soliis Rutae, majoribus, caule lanuginOSO, et rubeo, candidis floribus, modicisque. SuccuS soliorum medetur inflammatis oculis. Nascitur in locis calidis.