Opera, cum edita, tum inedita, ad autographi fidem et integritatem expressa, impensa et jussu regio

발행: 1790년

분량: 587페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

321쪽

NOVAE HISPAN. LIBER XIX.

Radicem fundit prolixam , et tenuem, et eX ea caules tenues, longos, ac SerpenteS per terram, ornatos soliis exilibus, similibus Alsinae , refertosque floribus, ac deinde semine coriano Simili. AcriS eSt, et amara , calidaque , et sicca ordine tertio. Gravedini medetur Succus ejus instillatus naribus. Nascitur in frigidis , planisque locis.

Radix est tenuis, longaque , et candens, unde prodeunt caules tereteS , tenueSque , et SeSquicubitum longi, et in eis folia Olivae, Serrata , ac flores spicati, et exiles. Radix est Subamara , calidaque , et Sicca Ordine Secundo. Medetur tussi vapor florum arentium exceptus. NaScitur in frigidis, planisque locis Miste ae superioriS.

Fibratae insistit radici , unde prodeunt caules tereteS, dodrantem longi, et in eis folia Origani , inferne subalbida, et hirsuta, et fores in Summis caulibus lutei, et comantes,

322쪽

Tu ubi linis similes. Radix est amara, et gu Stu odora, ac tertio ordine calida , et Sicca. Folia tusa , resoluta ex aqua, et semunciae devorata pondere pectori S medentur morbis. Nascitur in frigidis collibus Misi eoae superioriS.

CAPUT LI.

De TL LACISP ATLI TEpapa 'ecae. Herbula est radicibus innixa fibris similibus, unde profert caules tenues , tereteS , et geniculatos per intervalla, rubeosque, et per terram SerpenteS , ae radiceS proserentes capillis similes e Singulis geniculis, quoties terram attingunt , et in eis folia Ocymi, serrata , Sed obrotundiora , et asperiora. Radix sapit Cacahoati, viruS gu Stata Spirat, calorem ordine Secundo praefert : pectori confert, unde nomen, ac lenit dolores. Nascitur in montosis, ac frigidis locis.

CAPUT LII.

De τί ores 1LIZPATLI Tancuit lanensi secunda. Radicem fundit surculosam , ac bifurcatam , et inde caules prolixos , ornatos foliis Limonis , SerratiS, et in cacumine flores purpureoS, Semenque orbiculare coriano simile. Radix est frigida , lubrica, et abundans Succo , etsi nonnihil lancinans more earum Herbarum , quaS Indi vocant siuequem qui . Radicem semunciae pondere devoratam serunt calo-

323쪽

NOVAE HISPAN. LIBER XIX.

rem corporiS, et ventriculi eXStinguere , lenire pectus, ac lateris dolorem tollere. Nascitur in frigidis locis sive edita sint , sive humilia , Mistecae superioriS.

De re AC ATLI Tan uitianensi, seu sterilium medicina. Folia fert haec Herba origani, aliquantulum Serrata, caules Solani, ac flores candentes. Frigida constare videtur temperie et Si nonnullam participet amaritudinem. Radix tu Sa , ac duarum drachmarum mensura devorata ex vino sterilitatem pellit , ac conceptum procurat , Sed ante trium, aut quatuor dierum Spatio epotanda est radix Zacacilin drachmae unius pondere. Nascitur in frigidis Mistecae superioris planis locis , aut fluminum ripiS.

CAPUT LIV.

De TLA GUILONIPATLI Tancuit lanensi. Radicem fundit longam , et ex ea cauleS tereteS, tenues , et subalbescentes , folia Lini, longa , et angusta, Subalbidaque , et hirsuta , floreS Vero luteOS, et eXileS, SpicatoSque. Radix est aliquantulum amara, et lubrica, non Sine quadam acrimonia. Eadem tuSa, SeSquid rachmae, duarum-Ve drachmarum pondere purgat abundanter bilim , at pitui- iam. Est autem calida ordine tertio, ac guttur urit. Na-

324쪽

316 HISTOR. PLANTARUM

scitur in collibus frigidis Mistecae superioris.

De TLAELPATLI Tanctιitlatrensi. Folia sunt serrata, hirsuta, tincta virore eXSaturato, ac similia Urticis Hispanicis , sed tamen latiora; flores funiculis contortis similes , quales apparent in Urticis nostratibus. Radix est surculosa , ac Vis frigida, atque adstringens. Nascitur in frigidis, montosisque lociS Mistecae Superioris. Medetur dysentericiS, unde nomen.

De TTAXHVIZPATTI, Seu medicina furunculorum 2 nouitla

Radicem fundit crassam, et oblongam, caules Volubiles,CaVOS , et tenues, ac treS dodrantes longos , folia mediocria , oblonga, Serrata , terna, et flores coccineos. Radix est frigida, et impense glutinoSa, lancinanSque, more earum plantarum , quaS Indi Vocant siuequexquic. Τusa , et admota tumores repellit, et ulceribus medetur. Nascitur in calidis collibus Mistecae SuperioriS.

325쪽

NOVAE HISPAN. LIBER XIX.

CAPUT LVII.

Radicem agit tenuem, et longiusculam, et ex ea caules tereteS , Serpentes per terram , Ornatos origani soliis , circi natis , floribusque exilibus, et luteis. Subamara eSt, ac secundo ordine videtur calefacere. Pectoris dolori, aliisque illius adversatur morbis bis , terve Semunciae pondere per Singulos aliquot dies ex aqua Glycyrrhigae devorata. Nascitur frigidis, humidisque locis Mistecae superioris juxta ripas fluviorum. CAPUT LVIII. De TLA TEGUILIZPATTI, seu Inedicina Brcisae sudis.

Frutex est radicem fundens longam , ac minimum digitum craSSam , lignOSamque , unde profert cauleS multos , binas spithamaS longos , tenues , lignosos, et teretes, et in

eis solia Origani, serrata, flores vero modicΟS , et CandenteS. Calidus est, et siccus ordine quarto, aeris , resinOSUS , glutinosusque, gustuque impense odorus. Resipit aliquantulum corianum. Ius decocti ejus medetur pectoris morbis , fatum discutit, alvique, ac ventriculi mollit dolores. Nascitur in cacuminibus montium frigidorum Mistecae Superioris.

326쪽

CAPUT LIX.

De TLA TEGUILIZPATEI Acattinensi Radices fundit Asphodelo similes, candidas, et translucidas, e quibus fundit caules , foliaque Alliorum soliis, ac caulibus similia, et in illis flores exileS, et luteos. Dulcis est, ac moderati cujusdam caloris. Pectoris lenit asperitates, aliisque ejus medetur morbis, vel nomine ipSo teste, radiX tusa, devorataque unciae uniuS pondere cum viginti Maygii granis torrefactis, aut pectori imposita. Nascitur in calidis, ac temperatis locis juxta montium Acat latrensiumi cacumina.

Radici innititur obrotundae , magnitudine nucis Iuglaim dis , candenti , et contectae pelliculis nigricantibus , unde profert caulem, et folia , longa , hirsuta , subalbida , angusta , et porraceis similia, ac parvos flores. Radix lubrica est, neque ullo alio insigniS Sapore, frigidaque, et humenti praedita temperie, etsi lancinantionem quamdam parti cipare videatur more earum Plantarum , quaS Indi siuequex-quic Vocant ; unde existimo evenire , ut dicatur Strumis per- Sanandis magnopere conferre radicem tu Sam , et loco asse-

327쪽

NOVAE HISPAN. LIBER XIX. 319

cto admotam. Nascitur in collibus , ac montibus frigidis Tonaliae Misi eoae inferioris.

Radicibus sarmatur longis, et tenuibus , ex quibus mittit caules sesquidodrantales, et in his origani folia, flores luteos, par VOS, in CorymbOS compositos. Radix est ama-

ra , et paulisper adstringens, calidaque, et Sicca ordine tertio. Eadem in pulverem redacta, et ex aqua illita exesi dentis placat dolorem. Nascitur in frigidis , Saxosisque Lilanci locis.

Radici insistit fibratae , ex qua mittit cauleS Spithamaeos, et in eis folia Amygdali , serrata, et intervenitS Secundum longitudinem procedentibus, fores Vero luteos, et compOsitos in corymbos. Radix acris est, calidaque, et Sicca temperie. Curat pectoris, et ventris doloreS tuSa , et Sterno, ventrique applicata, aut devorata ex aqua Semunciae Pondere, ac alvum infusa purgat. Nascitur in planis, editisve locis , dum tamen frigida sint, agri Tilancensis.

328쪽

HISTOR. PLANTARUM

CAPUT LXIII.

De TLAELPATLI TilancensLRadices agit surculosas, unde profert caules lignosos, et in his folia Myrti, terna , sed congesta in acervOS , et fores candentes. Radix eSt amara , odora gUStu , acriS, Calefaciens , et exSiccans ordine tertio , et Subtilium partium. Eamdem unt drachmae uniuS devoratam pondere dysenteriis obsistere. Nascitur in frigidis, SaXOsis, et montosis locis Tilancensibus.

CAPUT LXIV.

De TLAELPATLI Tilancensi altera. Radicibus firmatur surculosis, illide profert cauleS octospithamas longos, tenues, et geniculatos, et in his solia Xiubquisiti similia , sed minora , et transverSiS eXarata intemventis , flores vero rubeScenteS e luteo. Serunt, excoluntque eam Indi tingendorum filorum gratia cyaneo colore. Temperata videtur conStare natura et ' paulisper calida , et tamen foliis ejus uti mos est adverSus dysenterias trium

drachmarum pondere devoratis. Nascitur in frigidis, planisque Tilanci Iocis.

329쪽

NOVAE HISPAN. LIBER XIX. 32r

Uerba est radicibus innixa Asphodelo similibus , teneris, et plenis succo, unde profert caules quaternum dodrantiam, et Ari folia. Radices frigidae , humidaeque , et glutinosae vi dentur , quamvis lancinanteS quaSdam parteS Sortiantur, sitque ex numero earum , quas Indi Medici vocant ouequeω-quio. Repellere dicitur praeter naturam tumoreS imposita , et circumlita pannoS , quoS bubones vocant, evocare, maturareque. Nascitur in frigidis Mistecae Superioris. Non autem duximus depingendam, cum quod Aro prorsus videatur si milis, adeoque ejus species , et maXime soliorum forma , quae sunt praecipuae ejus parteS, tum quod vis frigida sit, et mo dacitatis minime eX perS, tum etiam , quod frigidis constet viribus , quibus praeditas permultas depinximus Plantas.

. Radice firmatur fibrata , unde profert caules duos dodrantes prolixos , et in eis folia PerSici, crenata per ambitum , flores coccineOS , parviS vaseulis, OblongiSque contentos , et aggregatoS in umbellas. Radix est amara , calefacitque, et exsiccat Ordine tertio. Dolori pectoris, morbisque

330쪽

get et HISTOR. PLANTARUM

ejus aliis dicitur conferre lusa cum foliis , illitaque pectori, et dorso semel dumtaxat. Nascitur in frigidis, montosisque locis Tilanci.

CAPUT LXVII.

Radicem landit longam, tenuem, et fibratam, eX eaque caules tenues , tereteS , ac duos dodrantes longos, et in eis folia Amygdali, serrata , ac purpureos flosculos. Radix est. temperate calefaciens , atque humectans, quae illita cum his dolores sedare dicitur, et impeditam motionem instaurare. Nascitur in frigidis, planisque locis Tilancensibus.

CAPUT LXVIII.

De TLAELPATLI Tuancensi tertia. Arbor est nascens in frigidis quibusque locis Mistecae superioris , foliis oblongis , serratis, multisque distinctis inter veniis , Misocoli similibus, sed minoribus. Frigida est, et impense adstringens; quamobrem folia exsiccata , redacta in pulverem, devorataque dysenteritS medentur, unde nomen.

CAPUT LXIX. De TLA TEGUILIZPATLI Tilancerisi tertia.

Radix est prolixa, et sensim gracilescens, aliquantis-

SEARCH

MENU NAVIGATION