장음표시 사용
331쪽
per intrinSecus lutea, ex qua fundit cauleS tenues, teretesque, et in eis solia Mali Medicae , Sed angustiora, et tenuiora , floresque coccineOS , et modicOS. Radix est dulcis, calidaque, et humida conStanS natura , et pectori amica, cujus asperitati, dolori, ceteriSque assectionibus dicitur mederi cortex radiciS Sex obolorum pondere. Nascitur in frigidis quibusque locis Tilancensibus.
Radicibus firmatur surculosis , unde proseri caules, et in eis folia rara, Limonis paene forma , et magnitudine , aut 'Herbae palustris , quam Vocant AcaxaXan , et Candentes, ac modicos flores. Radix est frigida , Siccaque ; quamobrem in farinam redacta , et trium drachmarum pondere ex aqua epota vomitum compeScit. Nascitur in frigidis , montosisque Tilancensibus.
De TETLA TL, seu Sude lapidum. Radicibus firmatur surculosis, unde prodeunt caules teretes , et purpurei, et in eis folia Serrata , aspera , Urticae foliis similia, sed terna per intervalla , quorum unum eSt mediocre , alia vero duo triplo fere minora , alteraque ex par te collocata , flores vero candentes, et in pappOS abeuntes.
332쪽
Amara sunt solia , adstringentiaque , et calida , ac sicca temperie praedita. Jus decocti ejus exhiberi solet roborandi, et calefaciendi gratia, et pro Indorum more Deminis, quae con-
Herba est insistens radici obrotundae, et fibratae , unde caules geniculati funduntur, et in eis folia Mali Medicae, minora, obtusioraque juxta cuspidem, perque magna intervalla bina alterutra parte caulis alternatim disposita, et in summo capitula Stoechadi quadanterius similia, cujus adhuc nullam insignem facultatem, quae spectet ad Medicinam, accepi. Est autem ΤLAYACACUiΤL Herba obtusae cuspidis.
De TLACO CHITE , seu virga sorida. Ε radice longa , tenui, et convoluta modo inteStinorum, fibrataque multas virgas profert, Caulesve lignoSOS , cubitales , et mediocriter crassos, folia Lini, longiuScula, et an gusta , et in procursu ramorum floreS eX albo rubescentes, Vasculorum oblongorum figura , semenque nullum. Radix in laevorem redacta putridis ulceribus opitulari solet, ac praecipue virilium, muliebriumve pudendorum. Fastidio etiam
333쪽
medetur aqua , in quam uniuS unciae mensura fuerit Conjecta , si illa , quoties sitim explere opuS Sit, bibatur.
Nomen invenit a locis natalibus; saxis enim adhaeret radicibus, quae Similes Sunt capilliS , unde mittit caules ornatos foliis binis, ordine utrinque dispositis, Filicis, Corianive similibus , et circa SuperioreS partes floribus candentibus. Filicis speciebus aliis, quas pictaS damuS, videretur facultate, et forma Similis , Si caule , et floribus careret, quos tamen , quales diXimus , proferre Solet.
De TZ- NGUENI, seu Filipendula Mechoacanica. Herba est radicem fundens glandi similem, intrinsecus candentem , et extra su Scam, desinentem in tenuem, et longum funiculum, unde prodit caulis purpuraSeenS , Ornatus foliis in tres partes, quarum media major eSt, diviSiS, Serra- iisque , et floribus circa poStremOS ramOS per ambitum coccineis , ac media parte luteis cum alba quadam iride. Radix est calida, et Sicca ordine quarto , aeriSque , et Subamari saporis , odoriS Vero Pastinacae , Copali, aut Tecomahacae persimilis. Folia tu sa , et admota medentur Scabiei, et re
334쪽
dacta in pulverem ulceribus. RadiceS tuSae, atque ex aqua devoratae duarum drachmarum pondere urinam , et menses evocant, convulSionem curant, Satietati medentur , pectori conferunt, frigus pellunt, reSerant obstructa , opitulantur
coeliacis, hydropicis , coliciS, iliacis, et ceteris , quibus medicamenta calida, siccaque ordine quarto, ac Subtilium partium solent conferre. Nascitur in frigidiS montibus , et eorum verrucis Tacatnbari Provinciae Mechoacanensis, necnon Zapulae , ubi Zacacucuchi vocant.
Herba est surculosis firmata radicibus , Unde oriuntur caules teretes, tenues, ae fulVeSCenteS , Per intervalla ornati soliis longis , et angustis , quinisque , floribus vero binis inter soliorum acervoS e longis pediculis dependentibus; quorum colorem, nondum hiantium , cum a nobis viSi sunt, referre nequeo. Munt pectoris dolorem Sedare radices lusas, et applicatas , aut oleum , cui instiXae Sint, etsi sapore , et odore insigni videantur carere. Nascitur in temperatis Iacamburi Provinciae Mechoacanensis.
335쪽
Arbuscula est soliis minutim serratis, Mali Medicae, sed latioribus , ac floribus ejusdem , comataque. AdStringenti natura , et mediocriter calida Constat, et pulchra ad opera intestina materie. Nascitur in frigidis ruapae Ρrovinciae
Arbuscula est odorata Ciceris foliis, lacte manat candenti , quod statim cogitur, amaroque , cujus adhuc ab indigenis nullum memoratu dignum juvamentum accepi, aut sumere licuit experimentum. NaScitur in temperatis , ac frigidis Tacambarn
Herbula est, quae capillata firmatur radice, ex qua profert caules multos , et in eis folia parva , obrotunda , Serrataque , et Serie quadam utrinque Contra Se posita caulem exornantia, in summo vero BOScul OS SpicatOS, et pallentes. Edulis est, ac Sisymbrium sapore, et temperie imitatur, cu-
336쪽
jus videtur species. Nascitur Mexici circa loca humecta, atque paluStria.
Herbula est caulibus tenuibus, et brevibus e fibrata radice ortis, quibus insunt folia parva , oblonga , et acuminata , exilesque , et coccinei floSculi. I usa, et . emplastri loco pannis , aliisve praeter naturam tumoribuS applicata eos in turat , rumpitque. Nascitur in frigidis Paetcuari.
De TETEZANA , seu Zarana a lapidum. Herba est fibratae innixa radici, ex qua prodeunt Cau-Ies purpurei, et in eis folia rara, bina , ac paene Amygdali , et flores in summo candentes aggregati in comas, et abeuntes demum in pappos. Cujus nullam adhuc vim accepi.
De TZOCUILPATLI, seu Acanthisidis medicina. TZOCUILPATLI , quam alii Tetoquih0atti vocant, radicem libratam fundit, teretes, ac tenues caules, ac folia Ocymi, majora tamen, rarioribus per ambitum SciSSa crenis, et nonnullis interventis secundum longitudinem procedentibuS, prae-
337쪽
ter alia minuscula circa Singulos majorum exortus pullulantia. Amara est, et calidis Viribus praedita. Ius decocti bibitum, illitumve dolores mire sedat, etiam OrtoS e gallica vocata lue : quin etiam Scabiem Sanare dicitur , et idem infusum praestare. NaScitur temperatiS regionibus, quales sunt siuauh- tepecenses , humectiS praecipue , et aquosis locis.
De re ram , seu Lapillo. Radici insistit crassiusculae, tuberoSae , et fibratae, Unde prodeunt caules tenues, tereteSque , ornati foliis vocatae Gratiotae nervis rectis inSignibus , sed majoribus , et circa poStremos ramulos soliis ex albo purpurascentibus , et Bellidi minori similibus. Radix iuga dicitur tumoreS praeter naturam, si applicetur , discutere , ac lenire dolorem. Nascitur in collibus frigidis, et servatur in eos usus radix a Taxcallecis in
Inveni I ithymali genus apud Tetetcoquenses, quod ad He lioscopium retuli, sed quoniam non omnino effigieS reSpon debat , depingendum curavi. Habentur ab Indis radices, et folia in magno pretio ad vacuandam pituitam , ac bilina
338쪽
utrariaque drachmae uniuS pondere , et morbum , quem VO-cant gallicum , curandum , adeo ut in arcaniS recondant, nec cuiquam velint facile revelare. Nascitur ubique, sed praecipue in locis calidis. Sunt, qui vocent tacuitain.
339쪽
ΕΤ TOTIUS NOVI ORBIS MEDICO PRIMARIO, AUCTORE.
De MNILI HUIra , Seu arbore Xomissin. Arbor est magna , incondita, et granulis quibuSdam sca bra. Folia sunt Ocymi, minime serrata, subalbida , et ali quantulum pinguia, flores parvi, atque coccinei, fructus que exilis, et rotunduS. Nullum inSignem saporem, aut odorem praefert, sed frigida, humidaque temperie constat, glutinosaque natura. Propinantur folia reSoluta ex aqua pugilli mensura bibenda febrientibus. Nascitur humidiS, SaXOsisque locis Chiellae, adeoque juxta montium fauces. Nomen habet a vermiculis , quos X0milsin vocant , de
340쪽
quibus dictum est a nobis inter animalia.
De MΜILA TL, seu Frutice , in quo umillin nascuntur. Frutex est Coathini siuauhnahuacensis incola, radici insistens fibratae , et longiusculae , ex qua profert caules rubeScentes , et in eis folia rara, Ocymi, bina in discursu caulis, et magiS acuminata, VaSculaque in postremis ramis eadem paene figura , obrotunda tamen , longe minora, et reserta semine. Radix eSt odora, non Sine quodam virore, et amaritudine, arenoSaque. Calida eSt, et Sicca ordine teditio , uritque guttur. Germina illita oculis nubeculas subo tas absumunt. Provenit humectis locis , adeoque juxta ri-
Herba est caules proserens teretes, Cyaneos, Spiniferos, longos, et in eis solia tenuia, oblonga , et terna, radicem sensim gracilescentem , et fibriatam. AcriS eSt, et resinosa, calidaque , et sicca ordine quarto, non Sine quadam adstrictione, et roboratione. Munt Indi conferre delirantibus; quod videtur delirium, nisi fortasse juvat vacuationis aliquo gene re, aut illis , qui desipiunt citra febrem.