장음표시 사용
381쪽
adeo. Viridem , t usamque adhibent, ut tumoreS praeter naturam discutiant. Nascitur in calidis Panticensibus.
De TYIRI, AHUIra, seu Gladiolo Mechoacanico. Junci species est radicibus fibrarum instar , longisque, et angustis soliis, ancipitibus , unde nomen. RadiX eSt acris , et odora , subtilium partium , calidaque , et Sicca Ordine tertio natura. Dolorem ventriS a frigore Ortum Sedat, et permulta alia praestat commoda, quae facile quivis ex temperie divinare possit. Ad Schoenanthi disserentias videtur pertinere. Nascitur in agris Mechoacanteis.
Herba est innitens radici tenui, ac longae , sbrataeque, unde profert caules tenues, teretesque , et ' SeSquidodrantales, refertos foliis Pentaphylli , longiusculiS , et angustis , et circa partes superiores flosculis cyaneis, ubi generantur vascula orbicularia, referta Semine. Radix eSt amara , calidaeque , et siccae temperiei. I uSSi, et aSthmati medetur, ceterisque pectoris morbis Ortis a frigore , aut a crassis , et lentis humoribus: pulvis florum cum Saccharo, et melle in-Spissatus , si binum cochlearium mensura quotidie lamba-
382쪽
tur tempore matutino, ViSum acuit, unde nomen. Provenit temperatis, humectisque Uruapae Provinciae Mechoacanensis lociS.
De CVTZUNGARIGUA , Seu Planta attacta extergente.
Caules fundit teretes , hispidos, quatuor dodrantes longos , subalbidosque, et in eis folia oblonga , proxima Co-nygae , luteosque , et pilosos flores, in pappos , cum jam con- Senuere , abeunteS. Amara eSt, calidaque , et Sicca ordine tertio. Jus decocti ejus infusum emundat inteStina , faeces retentas educit, flatum discutit, ac dolorem Sedat. Nascitur temperatis , humectisque locis juxta ripas fluminum V uapae Provinciae Mechoacanensis.
De CHI HARI , seu Huacatqvabui LFrutex est Stipites proserens subsulvos, Origani solia, aut Cynorrhodi, Serrata, Sed subalbida inserne , ac flore; cinereos. Amara eSt, et adstringenS, calidaque, et Sicca natura. 'unt hiantes Strumas Sanitati restitui, si jure decocti ejus semel singulis quibusque diebuS colluantur , inspergaturque pulvis. Nascitur in temperatiS Uruapae collibus. Curat cum Oooti quasvis culaneas infectiones.
383쪽
De CH EGO , seu lignosa , et firma Planta. Herba est cauleS fundens fulvoS, geniculatos , teretes, et in eis folia longa , et valde angusta , parvOSque , et luteos flores. Insipida videtur , glutinosaque, et tamen morbo gallico aiunt mederi folia tusa , ac Semunciae pondere devorata Semel quotidie tempore matutino. Provenit magna ex parte exculta in hortis Uruasae , ubi maximi solet haberi
Herbula est humidorum , temperatorumque convallium Provinciae Mechoacanensis , radici innixa longae, et tenui, unde profert exileS caulieulOS , OrnatoS quam minimis foliis, ordine utrinque dispositis, ac luteis floribus. Nonnullum videtur gustantibus praeseserre calorem, atque ideo tumoribus praeter naturam, Ulceribusque tusa , et imposita medetur: saniem enim eXtergit, et carnem generat.
De COATLI MCHITEANENSI , seu Ganenestissicianenepilli , quam alii Tettaccoanen illi , alii Coapalli, aut CoATLi XOcΗ1TLANENSEM Vocant, radicem edit prolixam,
384쪽
convolutam, minimum digitum Crassam , fibratamque , cujus est usus in Medicina, et ex ea CauleS Volubiles , tere-teS , exiles , ac ornatOS per intervalla foliis Lunae decrescentis in modum , aut Solearum, quibuS calceantur jumenta, signatis quoque clavis luteo colore, item capreolos, et flores multicolores Betonicae fere forma , Sed longe minores. Radix est nonnihil dulcis , calidaque , et Sicca ordine sere Secundo , et odora; quam tuSam , ac devoratam trium drachmarum pondere unt mederi Spleni , reStaurare motum impeditum , sedare dolores , appetentiam eXCitare , evocare uri nam , calorem temperare , Ventris dolorem lenire , Semen retentum pellere , ac per somnoS inSomniave a Suis jam paene sedibus divulsum , viperarum obsiStere ictibus , venenatis potionibus , venenisque aliis Vim Omnem adimere purgatis statim per inferna , praeServare etiam a meretricum veneficiis , insidiis , nocuisque cibariis , qua die fuerit devorata : demum Venenorum omnium perniciosam vim hebetare. Sunt, qui flores idem praeStare existiment. Nascitur
multis in locis agri Mexicani, sed praecipue Xochillani, ubi ejus vires sunt primo eXploratae , atque repertae.
Herbula est longis, tenuibus, candidisque innixa radici-
385쪽
bus , unde profert cauliculos gracileS , tereteS , et geniculis interceptos , ac in eis folia Alsines, aut Ocoxochiti, Sed magis acuminata. Calefacit, Siccatque , Visu S Spirat, et subamaro Sapore ConStat. DySentericis subvenire dicitur radix devorata duarum drachmarum pondere , aut inSperSa Ventri. Nascitur in temperatis Tancitarensibus Provinciae Mechoaca
Folia fert Ocymi in tenuibus , ac teretibus ramulis , Sed profundiuscule Serrata, et flores candentes. Amaritudinem quamdam praese ferre videtur , et nonnihil calida constare natura. 'unt Succum amiSSum motum reStituere, Si decem, aut plurium dierum intervallo quinque unciarum hauriatur mensura. Nascitur in planis , calidisque , et humectis locis regionis Panucensis.
Herbula est radicibus insistens sibris similibus , unde prodeunt cauliculi tenues , teretes , lignosique , et in eis folia Rutae similia , sed subalbescentia , Serrataque , et floreS , Ut ferunt , rubet, et modici. Vis est frigida, et adstringens , et tamen aiunt lateris doloreS Sedare, et alvi com-
386쪽
pescere tumores unde nomen in tusa solia, et dolenti loco applicata. Nascitur in frigidis Tancitari collibus.
De CONGUERAN, seu latifolia Herba. Radici insistit longae , ac tenui, unde prodeunt caules teretes , ac referti lenta medulla, ornatique foliis Mali Medicae , sed minoribus , et candidis floribus. Radix est amara , calefaciens , humectansque , et lubricae naturae. Jus decocti foliorum infusum bis , aut ter dicitur bubonas dissipare , evocatis per Ventrem humoribus, et id esse testantur mille experimentis comprobatum. Nascitur in frigidis, irriguisque locis Provinciae Mechoacanensis.
Herba est caules serens quadratos, resertos lenta medulla , Ulmi folia , serrata, et floreS SpicatOS , ac virentes. Sapor est subamarus , frigida tamen , et sicca vis. Jus decocti foliorum bibitum dicitur mentis alienationi mederi. Nascitur in frigidis, saxosisque locis Tancitarensibus.
387쪽
Arbor est magna regionum calidarum proveniens juxta oppidum misti, subjectum vicario MAtlani Provinciae Me choacanensis; cujus trunci cortex Subdulcis est, et nonnihil calidus cum vehementi adstrictione , a quo liquorem Stillare audio ejusdem facultatis utilem ad multa. Nec quidquam amplius de ea Arbore adhuc a me potuit pervestigari.
CAPUT XXXVII. De CHAR PETI , Seu re coccinea lacincanensi.
Species et Polypodii, aut Phyllitis , nam vis , radixque eadem , locusque natalis , Verum folia longa, et angusta Sunt, nec dissimilia salignis. Nascitur lacincant.
De o RASpETACUA, Jeu medicina procident s an Uerba est folia Olivae ferens, Sed minora , raraque, et flores in summis caulibus , qui tereteS , et mediocriter craS- si sunt , SpicatoS , et rubeOS. Temperato Calore ConStat, Sa livosaque natura , et dolori pectoris dicitur applicata mederi, anumque procidentem reducere, unde nomen. Nascitur Apa--
388쪽
De COAXmGra lancincanensti Radices fundit longas, et tenues, caules volubiles, se, ita oblonga, Secta per ambitum, et nonnunquam terna, flores coccineΟS, et fructum in corymbos compositum. Folia frigida, et lubrica sunt, et nonnihil , velut et radix, adStringentia , et tamen ventriS dolorem dicuntur applicata placa re. Nascitur in calidis , planisque locis lacincanensibus Provinciae Mechoacanensis.
De CANUASTYIraiam , seu Flore Chilli. Herba est radice firmata Surculosa , rubraque, unde prodeunt caules, lenta referti medulla, ornatique soliis Limonis, sed paulo majoribus , atque tenuioribuS, et floribus rubeis , compositis in spicaS , et vaSculiS Oblongis contentis. Radix est amara , calida , et sicca ordine tertio , et nonnihil adstringens. Aqua , ubi pulvis ejus aliquandiu maduerit, semunciae pondere matutino epotata ' Sanguinem narium, et eum, qui per OS eXcernitur, dicitur retinere. Nascitur calidis , planisque , et humectis locis juxta fluminum ripas Apa-- cincant Ρrovinciae Mechoacanen iS.
389쪽
Radicibus haeret longis , unde edit caules tenueS, teretesque , et in eis folia Persici, sed latiora , et breviora, et flores, ut serunt, nullos. Radix est dulcis, quae unciae unius pondere in pulverem redacta, et devorata eX aqua, curat bubones , et eos, qui dolore renum afficiuntur , aut saniem excernunt cum lotio. Provenit in calidis, planisque, et una brosis Apaciscant locis Provinciae Mechoacanensis.
De C RAPASIRANGO , seu Scorpii radice. Radicibus innititur multis, longis , contortis, tenuibus , et candentibus, unde profert caules hispidos , stipatos soliis subalbidis, hirsutisque, et MyOsolae Similibus, verum paulo majoribus , ae juxta Summum floribus ex albo pallescentibus, parvis , spicatisque. Radix est dulcis, et glutinosa , quae tu Sa , et duarum drachmarum pondere devorata dicitur mederi dysentericis. Provenit in calidis collibus Provinciae MechoacanensiS.
390쪽
De crura Arar Tamoini Provinciae Panucensis. Herba est radicem surculosam fundens, et ex ea caules ornatos soliis Limonis , ac floribus candidis, pilosis, et in pap- P0s abeuntibus. Frigida , Salivosaque, et nullo inSigni Sapore praedita mihi visa est; et tamen furit Indi aquam, ubi pulvis soliorum aliquamdiu bis , terve maduerIt, eXPreSSu que sit, potatam a tempore matutino aduSque quartam pomeridianam , dum tamen in id uSque tempus nihil praei rea ingeratur, hydropem patientium Ventrem ita purgare Per inserna , ut nullum VeStigium maneat tumoris , nee gra-Vem esse potum , ingrative Saporis. Provenit apud Panucenser.
Species est Ati, nam illi similis est soliis , quae quina
magna ex parte Sunt, floribus, fructuque , et Stipite geni culato , arundinaceo, et radicibuS e singulis geniculis prodeuntibus. Folia applicata ulceribuS dicuntur Saniem extergere , et carnem generare : Iac Vero mederi oculis inflammatis , et eorum discutere leucomata, et ulcera citra Saniem conglutinare. Provenit in calidis, humectisque locis , ac juxta aquarum fluenta Huexutiae Provinciae Panucenἷu.