장음표시 사용
171쪽
ticilla florida circa exortum soliorum , quae bina per in tervalla conspiciuntur. Folia alvum impense fluidam continent , gustu placent, Videnturque eXcalfacere ordine secundo. Provenit Teiacoqui, campestribus locis.
cubitales, solia Ocymi purpurascentia ex pallido , capitula
spicasve Stoechadis, Sed longiores, e luteo quoque purpurascentes, et fulvo Semine tenuique refertas. Frigida et sic ca pollet natura, et Sapore nonnihil adStringenti. I rita radix , et quatuor drachmarum Pondere matutino, quoties e pedierit , devorata febres dicitur Sine moleStia eXstinguere, et anhelantibus ob ingentem calorem opitulari , ardorem urinae Sedare , punctiSque argematis et inflammatis oculis mederi. Quin etiam dysenteriaS CompeScit, recentes plagas cum Sale admota conglutinat, ac procedente tempore citra Salem. I emperato gaudet caelo, quale est StapaL- sense , et Tetzcoquense, aSperisque et montoSis locis.
172쪽
Herba est CuicuiANTIC Roaxtepecensis hominis aequans altitudinem , foliis Urticae nostratis , odore Alent hastri, floribus caeruleis spicatis, et tenuibus radicibus. Μedetur dy- Sentericis. Amara est valde Calidaeque, et eXSiccantis ordine tertio naturae. Quam herbam, etsi insignem, depingi noluimus, quod aliam pictam haberemuS et per omnia Similem , praeter acinos pares Coriano, quoS haec, non illa fert, et temperiem, quae frigida est, et tumoribus praeter naturam repellendi S aptiSSima.
De CHICHIANTON, Seu parv0 Chian. CH1cAIANTON, quod alii Achien, Huaxacenses Vero, apud quos provenit, Malacax0cbiti Seu fusi surem Vocant, herba est radicibus Surculosis inniXa, unde prosert ramos purpurascentes , folia origani, sed magis acuminata : flores Coccineos , ScariΟSiS Calycibus contentOS , quibUS semen Chian simile includitur, unde nomen. Amara eSt, craSSarum partium , calidaque ordine Secundo, et lubrica natura medetur utero atque diarrhoeis. NaScitur temperatis locis juxta montium declivia loca.
173쪽
De ' CHICHIANTIC Tlachmalacacensi. Radices fundit CHICHiΑNTic Tlachmalacacensis canden tes , caules Purpureos, hirsutOSque et quadratos : et in eis folia per intervalla bina, florem parvum ac Viridem , et semen Chian nigri colori S : tota planta Verbenacam re clam refert. Odora eSt, et nonnullum praesesert cum quadam siccitate calorem. Ajunt febribus mederi illitam, seu hoc fiat remissiore adjecto calido, sive evocato humore ad exteriora , aut pulsis rigoribus ae typiS accesSionum.
Herba est C ICHIANT1C Ocollucensis radicem fundens magnam et fibratam , caules quadratos, praelongOS, et in eorum Summis partibus spicas Stoechadi similes , septem transversos digitos longas, plenas floribus cyaneis et oblongis : solia vero Salviae , inferne Serrata, et candicantia. Sapor est amarus Stoechadi quoque similis. Calida Siccaque tertio ordine constat natura, ac StoechadiS loco, cum de fit ejus copia, apte Substituitur. Nascitur regionibuS temperatis, aut paulo calidioribuS, qualiS est, a qua cognominatur, Oc0it licensiS.
174쪽
De CmωIANTIC Gallani Quauhnahliacensis Radici innititur capillatae, unde oriuntur cauleS quadrati , Sarmeniosi, et hirsuti , folia Urticae proxima , sed pennatis pediculis: flores purpurei, similes Chiae, cujus est Species. Semi unciae pondere trita folia epotaque eX aqua fluxum alvi coercent: calida Siccaque et adStringenti temperie constat et Odore gravi, et fluXum SanguiniS praegnantium solet quomodolibet admota retinere. NaScitur ferventibus regionibus, qualis est Tauhtepecensis et Coatianensis.
capillatam: prolixa folia, salignaque, Serrata et angUSta, sciorem in summis stipitibuS Verbenaeae rectae ProXim lm, Unde nomen : caules praelongos, quadratOS, StriatOS ac plenos lenta medulla. Folia Sunt nimis amara , calidaque et Sicca ordine tertio, quorum decoctorum jus epotum spleni medetur. Nascitur in calidis regionibus, qualis est Quarιhnahuacensis ; adeo Verbenacae rectae similis, ut si eadem non sit, illi saltem videatur Congener.
175쪽
reos : folia Marrubii, minutim Serrata, et flores in postremis ramiS acervatim congeStoS. Radix extrinsecus pallet, et candescit intrinSecta S, caulis nonnumquam purpuraScit, flos vero ex viridi candidove inclinat in luteum. Radix calida, siccaque et adstringenti constat temperie : farina ejus bis aut ter die admota medetur ulceribus muliebrium pudendorum. Provenit in calidis montosiSque Johalani locis.
Radicem fundit TEPECHICHIANTZIN , Seu Chichian parvum et montanum, candentem et fibratam: cauleS purpuraScentes et excelsos: Scabra folia, Serrata , multis distincta interventis, ac similia Ocymo: flores longiusculos, vasculis similes , atque ex albo rubescenteS, quibusdam candidis cmpillamentis e medio prodeuntibus, ac fructum obrotundum, in quo Semen continetur. Radix in pulverem redacta ac inspersa ulceribus pudendorum magnopere dicitur pro-
176쪽
dam , alii Tlat lapastio , alii Goabui alii vocant, radicibus firmatur si bris similibus, multis , teretibuS , atque pallenti bus , et Hellebori imitantibus formam ; e quibuS cauleS oriuntur , et in eis folia oblonga, Serrata, floreS longi, canden tes , forma canaliculorum, et fructus glandibuS oblongis si miles. Nonnihil calida est, et leni S cujusdam naturae particeps. Bibitur adverSus febreS, et eXanthemata drachmarum duarum pondere, miscetur Pharmaco vocato Chichim io alli, ictericis confert, et inflammatiS OeuliS medetur. Nascitur Temuacensibus et Tepurcusiuiae agris , qui ad calorem Spectant.
DU GVAVH HI HIANTIC, seu arbore simili Chian. Arbor est stipitibus purpureis, olivae soliis, angustio ribus tamen , et longioribu S, pennatis ramis, floreque et fructu, ut ferunt, nullo. odora guStu, calidaque ordine Secundo temperie , adstringens, Saporis resinosi, gummique vocato Copalli simile effundens. CorteX foliaque trita , ac bis die admota medentur ulceribus, quae ab aliqua re ver-
177쪽
berante aut percutiente c0ntingunt, habenturque ab indigenis maximi ad similes usus. Nascitur in calidis O so cani agriS.
Herba est radici insistens sbratae et purpuraScenti, ex qua fundit caules cubitales, virentes, folia Urticae similia et serrata, flores parvoS et candentes juXta pOStrema ram rum flagella in corymbos coacervata. Jus decocti radicum infusum discutit flatum, ac educit obduratas et molestas faeces. Nascitur in campeStribuS Tetzc0canis.
De CHICHIAN Teiacoquensi. Radicibus insistit fibris silmilibus CHICHIAN Tetet 0quensis, quam alii Chian vocant, e quibus caules quadratos fundit: folia nostratis Urticae, serrata, Ocymive magni, alata tamen circa pediculos, praeter bina alia parvula circa majorum exortus prodeuntia. Frigida adStringentique natura constat , atque ita jus decocti ejus sistit diarrhoeas. Nascitur temperatis, sed humidis regionibus, qualis eSt TetzC0quen' sis. Est et alia Chian Memeia, sed quia ad Memeias Seu herbarum lacte manantium genera videtur pertinere, in earum locum referenda servabitur.
178쪽
De Asyrgora seu planta v0Iubili prope aquas proveniente. Plantam hanc Fruticemve ita Vocant MeXicani, quando humidis aquosisque loci S naSci conSUeVit, repitque per ter ram , aut propinquis arboribUS convolvitur. Sunt vero illius duae SpecieS, colore tantum floriS, ac nomine di Stantes, et foliorum amplitudine. Prior enim fores fert candidos, ae
folia paulo minora, Vocaturque Aquiloti ; alteri vero flores pallescunt, et folia sunt majora, diciturque Gettio Aquil tia luteo colore florum. Caules uterque promit rotundos, purpureos, lignOSOS , fragiles, tenueS, et lenta farctos medulla : flores Tet fixochiti candidos, ut diximus, aut pallentes , nec abSimileS odore et forma floribus Rosae illius,
quae a recentioribus Sub JIosquetae nomine circumfertur, cui hic Frutex totus non omnino diSSimilis est. Folia sunt Rubi, sed circinata, nerveis discursibuS recta Secundum longitudinem discurrentibus, et odorem cucumeriS fere prae Seserentia : flores in odoramenta et corollas veniunt , flori doSque manipulos Indis passim consuetos ac familiares ; equibus ignis beneficio aqua stillatilia extrahitur, qUae Valde odora Sit, atque jucunda. Folia sunt amara , et tertio fere ordine Sicca et calentia ; quamobrem devorata pugilli mensura ex vino flatum discutiunt, tuSaque et admo La com
179쪽
ti acta membra laxant , et tumoreS praeter naturam discutiunt. Potest in Hispanias, si adsit Cura, tran8ferri, tempeiato siquidem aut paulo frigidiore caelo eXSultare solet.
De seu herba calida. Urticae genus est APAREQUA , soliis Constans magniS, Serrutis et obrotundis, cum qua delata est ad nos et alia species humilioribus caulibus, ac vix palmum aequantibus, longeque minoribus foliis. Pungunt his frigescentes ac semimortuaS carneS non sine utilitate magna, aut eos, qui aliqua parte corporis citra inflammationem dolent. Quin et contra perfrictiones est utraque indigenis laudatissima, et ex praedicta causa ortos dolores, Si tusa folia calefactaque emplastri forma applicentur. Nascuntur frigidis humidisque regionibus, qualis est illa Paetquari provinciae MechoacanenSiS.
De AR RHETSIM, Seu vulneraria medicina.
Radicibus firmatur AR ARAETs1N1 sbris similibus, e qui' bus Stipites assurgunt cubitales, aut paulo majoreS , con cavi , rotundi , Succosi, et purpurei. Ex his prodeunt folia oblonga et serrata, Chamaedryosue: sore et fructu dicitur carere. Calida eSt et Sicca ordine Secundo natura, nam
180쪽
et odora est, et cujuSdam amaritudinis particeps. Ulceribus per Se , aut permista Huaxaten dicitur mederi. Frigidis provenit locis , quale eSi Parquarum , et SaltuS mon
De ARANT VA , Seu herba unius fassus longitudinem
Radice firmatur ARANDuou A sabrata, intus alba, extra fulva , unde oriuntur caules lutei , hirsutique, duos paene cubitos longi, solia superne viridia, inferne squallentia, hirsuta et Verbasco hac in re tantum Similia , nam minora sunt, obrotunda et Serrata. GUStu amara eSt, Odora, calidaeque et exsiccantis ordine Secundo naturae. JUS deCO cti foliorum dicitur pleuriticis mederi. Nascitur Paetquari juxta monteS.
De A CHIETL, seu sylvestri Pulegi0. Ita vocant MeXicani Pulegii sylvestris ac maximi quoddam genus, montanis exsultanS loci S; MechoacanenseS Veroli riten, flore luteo, parvo et longiusculo. Eadem, qua coterae differentiae, temperie constat, paralysi medetur, dydenteriis remedio est, aliisque morbis, qui e frigore habent