장음표시 사용
221쪽
semen vero cardamomi: urinam elicit, Vulnera recentia et inveterata conSOlidat , Sanguinis fluXum retinet, curat hemorrhoidas , arthriticis opitulatur , nubes oculorum dissipat, flatus discutit , et membra corroborat: corpora nimis fluxa et humecta eXSiccat, et aedemata lotionibus addita dissolvit : quae omnia luculentiuS praeStat fructus, Seu eXtrin-SecUS admotuS, Seu intra corpuS aSSumtUS. GingivaS etiam denteSque confirmat, et ulceribus oris medetur. Stillat ab ea arbore lacryma calefaciens , et adstringens , quae Praeterquamquod ad praedicta omnia utilis est , in aquam conjecta pituitosos mistosque humores purgat. Parare Solent ex uvis indigenae, ut audio, Vinum, acetum et mel ad eadem esficacia. Folia ac fructus Virent toto anno, alii S SubnaScentibus, aliis crescentibus et aliis maturescentibus. Sylvestris arbor est, neque ullis lenociniis, aut cura ut provenia
opus habet; quamquam in deliciis jamdiu haberi coeperit,
cultumque et indulgentiam libenter admittat. Provenit ubique , Seu Semine , ramo aut Viviradice Seratur , sed in calidis regionibus luxuriat et laetior assurgit.
De AXO PACOm , seu acida latione.
Frutex est foliis Limoniae Mali, gratissimi odoris, ac interdum rubescentibus: flore e pallido Vergente. in cocci-
222쪽
19oneum, et fructu ternis simili granulis. Adstringenti natu ra constat, et nonnihil calida. Μiscentur flores aquae epotandae , potionique Cacaoati corroborationiS gratia: vestibus quoque adjunguntur folia, ut gratum Concilient eis odorem, et tineaS aliaque animalia eaS corrodentia ac devastantia longe pellant, atque fugent.
Herbula est AYACACHQUIΜICHI odore, guStu ac soliis Salviae, sed minoribus, et fibrata radice. ΤuSa eX aqua, atque illita corpori Scabiem eXtergit, ac Siccat. odore saporeque calefacienS et eXSiccanS Secundo ordine deprehen ditur. Nascitur in frigidis , quale est oppidum Totot epeoi quibusvis sive montosis, Sive campeStribus locis.
De AO CHTO TL , seu crotali Tomat Solani seu Tomati species est AYACACΗΤΟΜATL , fructum serens ponticis nucibus fere Parem, fulvo Semine resertum , ac pentangulis Vesicis, quae nucum juglandium aequant magnitudinem , inclusum. Calorem dicitur exstinguere ac tumoreS praeter naturam repellere , Praecipue si e calidis oriantur humoribus. Acido sapore constat et frigida natu
223쪽
ra, quali et aliarum Congenerum Plantarum Ductus magna ex parte praediti esse Solent. Nascitur in calidis et campestribuS locis.
Radicem fundit AYACACΗQUAHUITI. prolixam, et fibratam, candentemque, caulem similem Teletalpat si , ampla ac sinuosa folia et vitigineis Similia, floresque candentes, ac modicos. Lac quS VulneribuS auxiliatur odora planta est , adstringens et moderati caloris. Provenit in calidis Jobualani montanis SaXOSiSque loci S.
De ACHIC ACACII Oapanensi , seu herba Lenticulae aquaticae simili. Radice capillata firmatur ACHICHILACACIAETIC , Unde Proseri stipites ulnam fere longoS , SarmentOSOS, tenueS, et quadratos, sella Ocymi minime serrata, e singuliS nodisper intervalla bina plurave prodeuntia, flores ex albo purpuraScenteS et modiCOS, ContentoS VaSculis, et ex eiSdem geniculis pullulantes. Calorem nonnullum praeSeseri, et Paululum odoris. Trita ac pannis admota medetur eiS, eXterSione et cicatricis inductione. Provenit in calidis juxta rivulos.
224쪽
Etsi Lenticulam aquae nostram ita quoque MeXicenses nuncupent, eodem tamen nomine Significare solent herbam in calidis, adeoque si vhnahuacensi regione naScentem juX-ta loca palustria , sesqui cubitum longam , salignis foliis, caule tereti purpureoque, cui adhaerent tori, cirrhive coccinei , Vitioque ac morbo ipsius plantae similes, floribus ex luteo purpura8centibus, ac radicibus fibris paribus. Caulis in farinam redactus ac imposituS ulcera curat, qui acido sapore constat, frigidaque et adstringenti temperie.
Radici insistit Acia1CHILACAcΗΤic tertia Surcul OSae, Un de prodeunt caules rubescentes, et in eis folia Ocymi ci cinata, flores lutei, fructus contusus Lenticulae aquae Sina, lis , racematim dependens , unde nomen. Is cum panditur, quatuor oStendit SemicirculoS SeSe omni eX parte penetran teS , semenque fuSCum, mucronatum tectumque tunica Candenti. Radix redacta in pulverem atque instillata naribus dolorem capitis tollit evocatis humoribUS afficientibus ce- ebrum, atque expurgatis. Eadem radix Semidrachmae pon-
225쪽
dere devorata vomitu eXCitato humoreS omnes purgare dicitur , nec aliam nOXam inducere, quam gutturiS nonnullum ardorem: calida Siquidem est Siccaque tertio gradu natura.
De s VHATA CHTTI , Seli ligneis crotalis. Radici insistit fibratae, et ex ea fundit caules hirsu-tOS, StriatOS , flores modicos et pallentes , folia Solani, hispida, et tenuia vascula, Cicerum vaSculis Similia, Sed majora, inclusa Vesicis magnis pentagoni8, intraque, ubi maturuit , crepitat Semen. Amara eSt, glutinoSa et calida natura , et admovetur tumoribuS praeter naturam discutiendis magna cum utilitate. Nascitur in calidis Tepecuacuita, et HoaxtepecensibuS.
De Moro A CHTTI prima, seu culicum Sonali. Caules prosert hirsutos ac tereteS, utraque eX parte Pennatos, et in eis solia rara, exilia , longa , anguSta hi sutaque, florem luteum, et in vaSis oblongis obtusisque Se men nigrum. Floris tum est usus; ideoque depingendam non curavi. NaScitur Teἴ0zllanicis montibus.
226쪽
stans , Acantho similibus , foliis Ocymi, fructu oblongae vesicae figura, hexangulo, intra quem alia veSica latet o bicularis , nucis ponticae magnitudine, natura glutinoSa , ple na nigro et contuSo Semine. CalidiS regionibus nascitur in ripis , adeoque in ipsis fluminibus , ac Septembri mense
floret. CAPUT CLXII. De MOTO UOCACHTTI tertia.
Radici insistit surculosae, unde profert caules purpureos , tenues , rotundOS, Sed in quadratam formam nonnihil inclinantes , cavos ac laeves, et in eis folia Ocymi serrata , floreS coccineos, parvos, quadamtenuS radiatos in Steblarum formam. Frigida, et humida natura conStat SalivoSa-que. Succus ejus medetur oculis inflammatione tentatis, si instilletur eis : epotus vero punctis , admista praecipue Hoitetitat Ochiil. Sunt qui dicant febrientibus Sudorem eVO-care, sive id contingat sedata febre, et roboratis ita Viribus, i Ve Ob nonnullum, quem videtur calorem participare. Sunt qui Vocent Luauhte cematon seu caput ligneum, nec deSunt qui Xiubopitzahoac. Nascitur in calidis et temperatis re
227쪽
gionibuS , ac nominatim H0axtefeci, Masinalci, et Mexici inter sata. Congener videtur huic illa , quam Mostoxochillvocant, etSi foliorum intervenia recte procurrant, radices sint capillis Similes, necnon et flosculi, qui oblongis vasculis continentur. Adstringit haec , dysentericis est utilis, et a nonnullis vocatur Tlaesit. Provenit Atacapotetulci.
DE A PANI, Seu Pinu medica. Folia proseri herbula haec e radicibus fibratis et candentibus , longiuscula et angusta , et Lini non valde dissi milia , flores vero Teccisxochiil. I usa ac admota dolorem capitis tollit. Nascitur J tot eci, alii8que temperatiS aut paulo frigidioribus regionibus. Traxit autem a Pinu no
Frutex est radicibus insistens surculosis et ligno8is, eX quibus profert stipites quatuor dodrantes longos, et in eis folia Origani, flores candentes et parvOS, ac Semen Orbi Culare , modicumque. Radix est amara, calidaque et sicca ordine tertio ; semiuncta radicum et foliorum converSa in farinam tres continuos dies matutino devorata eX aqua in-
228쪽
sationibus medetur. Nascitur frigidis quibusque locis Titan- censibus Mistecae SuperioriS.
CAPUT CLXV. DE AXM ZAHUILIZ PATLI Tilancensi.
FruteX est montium , colliumve regionum frigidarum alumnus, Ilici similis ; Verum octo dodranteS ViX excedens altitudine , juglandes ferens parvaS et rubraS , SpinOSiSque et iligneis ornatus foliis, et floribus, ut ferunt, Jasmini. R dix est amara pallidaque , cujus in frustula dissectae de- Cocti jus oculis et renum morbis, quorum gratia lotium reddi solet cruentum , pallidave pelluntUr e Crementa, mire dicitur conserre. Nascitur in frigidis jugis regionis Titan- censis, et in calidis Panuci, ubi Olcacat zan vocatur, tin gitque luteo colore eam , in qua maceratur, aquam.
I adicibus insistit fibratis et fuscis, et eX eis cauleS pallescentes , ornatos foliis Salviae, longis, angu Sti S et Serratis, superne viridibus, et inferne Salviae more Subalbescentibus; cujus vires sunt Absinthii nostratis, et genus latiso-liae Tettaabat c
229쪽
De A NAHUMPATLI Tgualapae. Herba est radici insistens libratae, unde edit caules geniculatOS, rotundos, lentos: et in eis saligna folia, lineis exilibus multis Secundum longitudinem procedentibus distincta, ac flores, ut ferunt, modicos et coccineos. Frigida et humida natura constat, punctiS medetur, et CalO- rem Semiunciae pondere mitigat trita radiX, atque eX aquabis terve singulis quibuSque diebus devorata. Nascitur in lOCIS temperatiS SaXOSiSque, aut etiam in arboribus. Videtur Vero ad Species Acaxaxan pertinere , sed solia sunt anguStiora et longiora.
DE ARBORE , cullus cor Gingiber olet.
Arbor est procera, soliis utrinque subalbidis, longis et angustis, et Mali Medicae folia forma referentibus, sed Salignis duplo latioribus: cor ligni olet sapitque Gingiber, calidaque et sicca ordinis quarti videtur ConStare natura. Nascitur juXta litora maris australis non longh a d tot ec Te cvanapae, CUJUS neque nomen, neque facultatem aliam accepi , sed tantum casu deprehenSam, Cum Secaretur a quOdam piscatore ad cymbam fabricandam.
230쪽
De ARBORE a quibusdam Sasafras vocata. Arbor est magna, folia serens Crenata , et in tres partes divisa, stipiteS laeves, Subrube0S et AniSum olentes. Calida constat, et Sicca natura ordine circiter tertio et subtilibus partibus; colicis iliacisque opitulatur , necnon difficultati urinae renumque morbiS, dum tamen a causa frigida contingat, flatum discutit et obstructioneS aperit. Nascitur in provincia Florida, et, ut audio, Mech0acanensi.