장음표시 사용
231쪽
ET TOTIUS NOVI ORBIS MEDICO PRIMARIO, AUCTORE.
De ATLI ZONOPIT HOAC , seu Spuma aquae te f0lia.
Consuevere Μexicani vocare herbas omnes sexceptis tamen pauciS, quibus diversa nomina imponunt) quae eo quod capillatis insistunt radicibuS , capillareS Vocantur a nostris , Ocopellati, Pinive tapetum: quales sunt Adiantum,Pbitidis, Filix, Pol ypodium, et simileS, quarum Oml illla paene innumera in hae Nova Hispania offenduntur genera , eisdem, quibus nostratia, viribus. Multa describenda curavimus atque depingenda, alia omisimus, quoniam etsi forma distent , facultatibus Similia Sunt : inter quae SeSe
232쪽
offert omnium prior ATLIPOZONZAPITIABOAC , ita VOCata, quo niam humectis et aquosis locis nascatur , radicibus innixa capillatis , e quibus prodeunt caules Virides, tenueSqlle , reserti Coriani, Apiive hortensis foliis, ni mavis illis Dryopteris potius esse similia. Filicis videtur species, Frigida, siccaque constat temperie. Valet adverSuS Cordis aestum
Syncopem, angustiam , ac sebres. Provenit calidis frigidisve promiscue regionibus , locis udis atque irriguis, caudices scopulosve, aut umbrosa loca ampleXa.
Species et haec est Filicis, ViribuS, reliquaque natura haud absimilis praecedenti, soliis tamen latioribus atque majoribus. Nascitur quoque in cautibus regionum quarumvis aquosis locis, et ad eadem est utilis.
De Amris Arar seu medicina suavi.
AHOYACPATLI , quam alii Oc0pellatis epiton , alii Oa- saetpatii, alii vero tetinpechieli seu basim lapideam vocant, Filicis est species, similis praecedentibus, sed foliis paulo longioribus. Frigida siccaque natura constat, ae gUStu nonnihil adstringenti. Appetitum excitat devorata, ventricti
233쪽
Ium roborat, sebres eXStinguit, fluxus cohibet, et capitis dolorem admota Sedat. NaScitur regionibus calidis ac frigidis , in montium faucibus et aquosis locis , velut apud
De COArar Ori expurganti, Seu umbra anguis. Radicibus insistit CoΑTLYCEOAL expurgans capillis Similibus , unde fundit ramos tenues , tereteS, fulvOS, atque Adianto similes. Folia parva, orbicularia , rara, terna quaternave , Superiori tamen parte parvo quodam sinu sssa ac velut exessa : flore et fructu nullo : nempe Adianti species , etsi radices vi polleant expurgante omnes humores per inferna, Sed bili in praecipue , SeX drachmarum menSura devoratae. Nascitur in rupibuS Saxosisque montuoSis et humectiS regionum temperatarum lociS.
De ATLT EOAL Pahuatianensi. Dryopteri similis est CoATLYCEOAL Pahuatianensis, Sed frigida Siccaque Constans natura, et Sapore , Odore , flore, ac fructu nullo. Nascitur ubi praecedens solet provenire, atque ad eadem videtur utilis. CC
234쪽
Radicibus firmatur CAPoLXIΗUITL capillis Similibus , unde proseruntur cauleS tenues, et fulvi, pleni foliis oblongis, et serratis, ordine utrinque di SpoSitis, adeoque Capoli Cera-sove Indico Amygdalove Similibu S, Unde Sumsit nomen. Adstringens est Sapor , frigida et Sicca natura , flos ac fructus nullus, et Polypodii iere facultas, CUJUS eSi fortas Sis Species. Nascitur calidis ac frigidis regionibus, humectis locis juxta Saxa. Sunt, qui herbam Sui generis esSe velint,
capillatis tamen annumerandam.
De O PEPLATL siuauhilae. Lonchitis aspera minor est o CDPETI ATL sit auhilas, radici insistens tranSVerSae, fibratae, atque Capillatae, eX qua multos profert ramos hirSutoS, ac fulvescentes, et in eis folia angusta , et longiuScula, densa, et ordine utrinque disposita, vermiculataque, florem , ac fructum nullum. Vis eadem, quae Polypodio, easdemque regiones , ae loca amat, quamquam testentur de ea praecipue Indi folia tusa, atque eX aqua devorata vanoS timores pellere, moerorem lenire , et Syncopi prodeSSe.
235쪽
Herba est capillatis sirinata radicibus , unde proferuntur caules juXta radicem rubescenteS , et in eis folia Serrata, quadrataque, et adeo Lonebitis asperae majoris, sed juxta medios duos angulos alata atque sinuosa , et flores ac fructus nulli. Frigida Siccaque natura constat, et appetentiam dicitur excitare. Ad capillatarum herbarum Species pertinet, ac fortassis nominatim ad Lonchitim aSperam majorem. Provenit inter saXa aquosorum humidorumque locorum , qualis est meitialia.
De H GUILIZPATTI , Seu extenuatorum medicina.
Parvula herba est I UAQUILIZPATLI , capillis quibusdam insistens, unde ramulos profert exiles et breves, et in eis folia Ocymi, sed magis acuminata , et interdum purpurea: flores vero , aut fructum in ultimis flagellis virentem , et spicatum. Frigida Siccaque Constat natura , et propinatur ex aqua devoranda his, qui Sensim contabescunt. Sunt qui commisceant ejusdem affectus profligandi gratia Tohoat lepat si eodem pondere. Ad Phyllitis species videtur quadantentaS pertinere , Sed flosculos, ut dictum est, edit spicatos. NaScitur
236쪽
De TPEPECHTETL , seu basi lapidea. Herba est parva, capilliS inni Xa, unde profert caules tenues , ac rubeScenteS juxta eXortum, et interna parte stria tos , folia quina, rhomboidali fere figura circa Singulos stipites , Serrataque, et florem , ac fructum nullum. Frigida siccaque natura conStat, et in Phyllitis species potest referri, ad quas sententia quidem mea pertinere videtur. Bibitur adversus febres, Syncopen , et alios cordis affectus ex aqua resoluta. Sapore et Odore insigni caret. Sunt qui adjungant Cacalotbnen illi, dicantque ad eum modum utilius adhiberi. Nascitur Qualibi ecensi tractu in montium faucibus humidisque locis. '
CAPUT XI. De TNETENPOPO VT , seu oris emunctoris.
Capillatis innititur radiculis YNETENPOPOAYA , e quibus funduntur pediculi ramive, longi ac tenues, et in singulis
folia Phyllitis terna , Serrata et oblonga, Sine ullo flore aut fructu. Frigida Siccaque natura constat, et ad Phyllitis spe cies videtur attinere , eademque auxilia PraeStare. Nascitur in calidis Xicotepeci, quibus ceterae congenereS, locis.
237쪽
De T TMPATTI, seu frigida medicina. Herba est X TZTIcPATo capillis similibus innixa radici
bus, ad Filices quoque referenda : CauleS Sunt tenueS, tere tes , ac juxta exortum fulvi, solia Origani parva, spissa, oblonga et circa caulem ordine utrinque disposita. Flore et fructu caret. Frigidae eSt Siccaeque , ut aliae congene res naturae, et SUCCUS epotus febreS tollit.. Nascitur calidis regionibus juxta loca saxosa , humentia , et umbrifera.
Ad Adianti species videtur Τ ΜACPAL pertinere. Radicibus enim ei similibus insistit, e quibus mittit caules coccineos.tenues, et in eis folia Adianto aut Coriano proxima. Frigida natura constat , ideoque lalia iusa et ex aqua devorata febres exStinguit.
De NXITECVANI, Seu sede ferae. Radicibus innititur fibris similibus, adeoque Leoninis, ferinisve unguibus, unde Sortita est nomen : eX quibuS prodeunt sena septenave folia, Parvis pediculis appensa, per
238쪽
terram SparSa , Virore eXSaturato tincta, mediocris magnitudinis, rotunda fere, distincta inferne Vermiculis quibusdam, fuscis, et flore, caule , fructuque nullo. Frigida siccaque natura constat, et ad Phyllitis pertinet genera. Folia tusa pugilli unius mensura propinantur eX aqua adverSUS nimium calorem, dolorem totius Corporis , aC SynCOPen Orientem ex bilis redundantia ad ventriculum defluente. Na scitur Pahuallani, saxosis montosisque locis , calentibusque aliis regionibUS.
De 'HOATO , Seu f0liosa medicina. Phylliti valde similis est universa forma, et natura
Y2AOΑYo , quam nonnulli ''hua alli, alii vero To alli seu Malali medicinam vocant : Sed non eadem; folia enim ejus sensim in radiceS usque eXtenuantur , quod nostrati non evenit. Est ergo ei Congener, frigidaque et Sicca natura, ac nonnihil adstringenti. Febres exstinguit, fluxum alvi cohibet , ac ceteros , qui Phylliti Congruunt, praestat usus et in similibus regionibus, et locis gaudet nasci.
CAPUT XVI. De mΗVATAENPATLI, Seu nocturna m dicina.
Herbula est YoΗUAYANPATLΙ tenuibus innixa capillis: unde prodeunt folia Ocymi, parva t men, et in acumen
239쪽
longiusculum desinentia , appensa pediculis. Est et haec Phyllitis species, caule , flore, et frUctu vacanS, humectis saxosisque proveniens collium locis. Frigida et sicca natura , saporiS et odoris eXpers, ac febres hausta finiens. Nascitur Hueittalpae.
DU TE APATLI , seu inedicitia Juxta aquarum desuxiones
species quaedam est, peregrina atque Spectabili forma, cujus radix fulva conspicitur et capillata , cauleS rubet, tenues, folia vero fulvis inseriae punctis consperSa , tribus Cuspidibus ac sinu bus binis inSignia. Flore, caule et fructu caret. Folia IeSoluta eX aqua potantur adversus flatum , et ad leniendum dolorem ventris ortum a calore ; frigida enim siccaque et adstringenti natura, ut Ceterae congenere8, praedita est, ac febres lenit. Nascitur , quibus aliae hujus generis , locis, velut Papaloti paci.
De O PETLATL Atat accensi Τendenti ab ocopetiolica in Atat accum juxta aethnae radices occurrit genus quoddam Filicis, a quibuSdam OCoΡΕΥΑΤL , ab aliis vero Hoeiocopellat vocatum ab ejus magni-
240쪽
tudine; fruticosus enim est, et in arbuSCulae sormam,aSSurgens. Folia fert Origani, minime Serrata , in acumen deSinentia, et caulem ex utraque parte ordine Stipantia, florem ac fructum in SpicaS praelongaS COMPOSitum , atque inter ramulos hinc et inde exorientem. Eadem natura, natalis locus, et usus, qui Ceteri S.
De O PETLATL Imaxiesecensi Oisendi apud Hoaxtepecenses genus quoddam Adianti, eisdem, quibus nostras, viribus, Sed forma nonnihil distans; producit enim ex caulibus, qui eduntur a radicibUS, eX utraque parte ramulos ordine dispositos, foliisque refertos Adiaim ii, quod in studiosorum gratiam depingendum curavi, seu idem Sit nostro, caeli Solique tantum ubertate disserens, quod ego Verum esse puto, Seu nOStrati Congener.
Est et alterum Filicis genus OCOPETI ATL Vocatum, multaSac tenues radices promens, et eX eiS caulem flaVum , ac teretem, altera tamen ex parte canaliculatum, Filicis folia, sed valde exilia. Frigida et sicca constat natura, febreS eXstinguit, et fluxus compescit. Gaudet gelidis et aquosis locis.