장음표시 사용
291쪽
Radices fundit I EPEXoNACATI teretes et oblonga8, de cena duodecimve, ex quibus edit folia Allii, minora ta men et angu Stiora , porraeeave, CauleS tereteS, tenueS et purpureos: et in eis luteos floreS, OblongoS, Verum non nihil dilutos, refertos Semine nigro , emicanteS imbrium tempore , a Majo scilicet mense usque in Septembrem in montibus : Sylvestres enim Caepae Sunt, et inde nomensumsere; sed nullo paene Sapore. Frigida conStant natura radices, et alvum miStae cica0ati dicuntur coercere, cum Tlaoliive decocto. Provenit locis asperis saxosisque frigidarum regionum.
XΟΜALLI, Seu Juncus Sparto similis, ab exilitate et somma dictus est. Junci enim genus est nostratibuS simile, Sed tenue et parvum, simillimisque floribus, eisdem radicibus, et non aliter deSinens in mucronem aut acumen. Libuit hic eum et describere, et depingere, quoniam Indico praecipue Cir
cumdato gossypino filo, et illito albumine ovi, oleove dulcium amygdalarum, et insperso pulvere cicoatic, aut cau-
292쪽
DE ZACAPATTACHI LI, Seu pabulo latifolio. Ita vocant Mexicani Panici Sylvestris quoddam genus, aptissimum quadrupedibus impinguandis, temperatis regionibus , et humectiS locis palustribusque proVenien8. De quo nihil quod ad usus medicos spectet, dicendum habeo. Cuius rei gratia minime est imagine expreSSUS.
Herba est AYoToCΗXIΗUITL , quatuor dodrantes longa, radice capillata , caulibus teretibus, et squallidis foliis Cha naaedryos Urticaeve , Serratis, Sed tamen magiS acuminatis, floribus albis in summo, orbicularibuSque. Odora herba est, et amari SaporiS , calidaque et Sicca Ordine tertio. Utuntur ea Indi adversus ventriculi dolores, flatus, iliacum et colicum morbum, et frigora, jure ejuS decocti propinato. Nascitur montosi S , atque SaXOSiS locis regionum frigidarum. Servantur Vero folia , atque recondi solent in annuos usus.
293쪽
De A AXIN, seu H0axin aquatica. Species est HoAXIN humilis et prope aquaS naScens. Cujus quoque siliquae edules Sunt, Crudae atque coctae, altiorumque usum, quae mire referunt, Odore et Sapore praestare solent. Neque ad aliam rem commendantur quam' obrem delineari noluimus.
Arbos illa notissima Novae Hispaniae, VaStaque, quam ΗοΑX1N , quoniam Siliquas ferat, VOeare solent, foliis con stat parvis, Rutae proXimis, paulo tamen longioribus, et ex utraque ramulorum parte Ordine quodam, Velut illa vocatae Mietquiti, aut Tamarin rum, prodeuntibus: siliquis vero dodrantem longis, binosque latis digitos, quae veris eduntur tempore. Comedunt has ΜeXicenses haud aliter ac G ehi necarum populi eas, quas fert arbos Mirquill nuncupata, loco panis. Si hae Virentes mandantur Cum SUO Cortice, dolorem ventriculi a frigida causa ortum sedare dicuntur. Sunt enim impenSe calidae, coctionem juvant, et ObStructiones aperiunt. Harum nuclei allia olent, et i cum ei dem fere polleant viribus, ferculis additi coctionem, ut di-
294쪽
ximuS, procurant. ΜaterieS hujus arboris firma est, atque Ebeno similis, rubra tamen et inteStinis operibuS accommoda. Usta odorem ad quatuor millium paSSuum distantiam pulveris, quo t0rmenta bellica caedes Strepitusque terrificos ciere Solent, Spirat. Sunt et aliae arbores non paucae eodem fere nomine, de quibuS Commodum dicetur. Temperatis calidioribusve gaudet, et CampeStria amat loca.
HOIXACHINQUAHUIΤL , Seu arb0r denigrantium siliquarum , arbor etiam Iiota est, solia ferenS Mietquiti, aut leguminis , admodum parva: flores pallentes et modicos capillo rum forma, quibus in pappos abeuntibus apparent Siliquae mediocris magnitudinis, nigro Semine lentium forma, sed crassiore refertae. Perfracta Siliqua, illitaque ejuS Saliva oculis aut aqua, ubi aliquamdiu infusa manSerit, morbis eo rum mire Subvenitur. JuS etiam decocti Siliquarum prae servat a fissura omnique alio Vitio capillos , si cum luto Palli vocato misceatur; duratque annOS integros tinctura. Sunt autem quatuor dies Singuli S quibusque mensibus ungendi. Vicem eaedem praeStant atramenti RhoiSque, et iii gunt atro colore VeSteS aut quaevis alia. Jus decocti radi cum infusum medetur dysentericis. Nascitur ubique, sed
295쪽
praecipue temperatis regionibus , juxta montes eorumque culmina.
CAPUT CXXIII. De HOEI MAXIN, Seu H0axiti magna.
Arbor est similis Hoaxin, Sed siliquis longe majoribus, minoribus foliis exilioribusque. Ad Acaciae genera videtur pertinere. CorteX radicis frigidus eSt et adStringenS. Na scitur in calidis regionibus , qualis est Tepecuacuit ensis. Sunt et aliae permultae arboreS Jmaxin SimileS , eadem que temperie et forma, et ad Acaciae pertinentes gene ra, de quarum nonnulliS Suis dicetur locis. Omnes enim complecti valde esset difficile, aut praesenti instituto non
Herba est quatuor dodrantes longa, frmata radice rubra et fibrata, unde proferuntur cauleS laeves, tenues, hirsuti cinereique , folia laevia, firma , et Obrotunda ac Vocatae Nummulariae similia. Cortex radicis adstringens est calidaque secundo fere ordine natura. Pulvis ejus medetur ulceribus antiquis, dilutis jam ex vino inspersus. Provenit in calidis collibus Oagani.
296쪽
De PEPET AXIN , Seu H0axiti lubrica. Arbor parva est PEPEToAXIN , Stipites fundenS cinereos, solia obrotunda et firma, flores candentes orbiculareS, et in ariStas abeunteS, Siliquas parvaS et coccineas, quarum cibo qui frequentius utuntur, defluvium capillorum Sentire solent, velut et jumenta quae ad eam SeSe arborem scalpunt, et confricant. Cortex ejuS, qui subacidus est, frigidaque et sicca temperie, trituS atque in laevorem redactus insperSusque ulcera curat , praecipue Si ante urina abluantur. Nascitur in calidis Acalliopacensibus et Tauhi secensibus ubique. Est et alia parva arboS eodem nomine, oblongis tamen foliis edulibusque , et octo unciaS longis, quam , quod eSSet Supervacanea , non curavimus depingendam.
Herba est ΤLALHoΑYix prima seu humilis maxili son ga , Verum tota exilis, nam et folia angusta et longiusci Ia sunt: flos purpureus et exilis, et siliquae tenueS et modicae. Radix est fibrata, ordine secundo calefaciens et eXSi Q HS , amaraque, et Sapore leguminis aut Glycyrrhigae. Ea
297쪽
dem laevigata et inspersa naribus irahit pituitam , atque ita oculos lippientes curat. Nascitur Xochis eoi
Est et alia I LALHoAXIN , quam distinctionis gratia cindam vocamus, foliis Serratis, oblongis, Chamaedryos si milibus, et ad mediocres arbores pertinens, longaS ferens SiliquaS , anguStas et Purpurascentes, quae edules quoque sunt. Neque alium plantae hujuS usum accepimuS.
De TLALHOAXm tertia, quam et E PANI, Seu Uenti vocant medicinam.
ECAPATLI, quam alii ΤLALHOAXIN, M TotonoaxihoitI seu calidam medicinam , alii vero Xomet ossi Seu parvam Sam bucum, alii vero Xi0patii vocant, frutex est hispidus, soliis Amygdali, caulibus lentis, tenuibus , purpureis , et te retibus : floribus luteis, mediocribus, in extremi S ramorum flagellis , ex quibus Siliquae oriuntur tenueS, tereteS, lom gae, et majori eX parte purpureis granulis Lenti similibus, minoribuS tamen resertae. Odore eSt graVi, Sapore amaro, calidaque, sicca , et nonnihil adstringenti natura. I umoribuS praeter naturam ulceribusque medetur: infantibus lac
298쪽
evomentibus auxiliantur ejus solia , Si contuSa apponantur ventriculo , admota Vero , illitaque capiti S dolorem levant , et universo corpori applicata, aut devorata pugilli mensura febrium horrores. Sunt qui dicant Sic quoque Satietati mederi et leprae teSta prius corraSae, quam Indi Moti vocant , et lichenibus impositam auxiliari. LociS provenit campestribus regionum Calidarum, aut temPeratarum , quamquam intra domoS quoque et Viridaria remedii causa soleat et coli et seri.
CAPUT CXXIX. De quarta TLALHOAXIM
Est et alia ΤLALΗoAXIN quarta, praecedenti sorma omnino similis, sed floribus cyaneis et modicis, et foliis mi noribus. Hujus radix Saporem leguminis Videtur praeseserre, aut GlycyrrhiZae, etsi demum amaritudinem quamdam ostendat. Calefacit, humectatque ordine Secundo. I rita atque instillata naribus pituitam trahit, atque ita morbidis auxiliatur oculis, ac lacrymiS Sponte manantibuS. Provenit in campestribus ac planis locis X icut ecensibus.
Ita vocant uuauhnahuacenses leguminis genus ferens
299쪽
siliquas refertas granulis edulibus, Erviliae similibus , cujus Sunt innumerae SpecieS, quae a me non erunt amplius attingendae.
CAPUT CXXXI. DE TEPEMAXIN , Seu I axis montana.
I PEΗOAXIN , quam alii Tepemiaquill vocant, folia fert Mirquiti, et praegrandes siliquas. Amara est , lubrica et calida natura. Febres unt curare illitam, si cum Hostetit-zittemili Hoaxtesecensi, quae quinta est, misceri contingat: Corticem Vero tuSum ac trium drachmarum pondere de Voratum eX aqua Purgare Ventrem. Nascitur uuauhilani et maxiepeci juxta colleS SaXOSOS.
Arbor est magna , foliis Hoaxin, et ad ejus species pertinens, floribus parvis et candentibus. Cortex est valde amarus calidusque, et Siccus ordine tertio, quo contrito et eX aqua reSoluto abluuntur exanthemata, et ii qui sentiunt vocatos a recentioribus morbillos. Provenit Oapani.
300쪽
CAPUT CXXXIII. De TEPEHOATIN Secunda.
ΤΕΡΕ ΟΛYIN secunda solia Ciceris fert, flores ex albo rube-
scentes et oblong0S, radicem fibratam, et siliquas granulis
edulibus resertas. Nec aliud de ea planta adhuc accepi.
De AOHAC TOTLI Seu aquatica Chyotli. Herba est ACHACHAYOTLI soliiS, caule , capreolis , volubilibusque viticulis albae Viti persimilis, flore luteo parvo, vasculis trigonis senisque, ubi continetur semen. Frigidae est atque humentis naturae , et nulliuS Saporis. Ustis medetur , et inflammatis particuliS fert opem. Nascitur siuauh-nahouoi juxta ipsas urbis domOS: pingendam tamen non clis ravimus , etsi Vascula peregrina et rara compingerentur figura, CAPUT CXXXV.
De APEZONE OCHITE , Seu s0re lacustri dulci. Volubilis genus est ATEZCANEUXociliTL, soliis longis, et serratis, Stipitibus teretibus, tenuibus ac purpureis , floribus longiusculis calyculorum forma, candidis, ac Circa extrema purpureiS, Cyanei SVe. EX quibus jam marcescentibus prodeunt vasa in mucronem deSinentia, referta minuto se-