장음표시 사용
171쪽
LIBERI U. CAPUT VI. 317 fiunt , valde periculosae sunt: ipsas sanare liauci facile erit , quia pro resolutione , aut suppuratione durae nimis sunt. Reliqua erunt palliativa remedia,
quae morbi progressus retardare , non tamen omnino augmentum impedire valebunt , usque dum glandulae carcinomatosae evadant. Unica medendi ratio et sola abrasio , sed ipsa non semper convertit. IV. Ceteris paribus , parvae glandulae , superficiales, & probe sejunctae facilius exstirpantur, quam glandulae grandes, profundae , & mammario corpori
adhaerentes, ut citra amputationem minime con v. lescant.
V. Glandulae in fanis mulieribus bene constitutis, dc periodice menstruantibus , quarum sanguis purus , dulcisque sit, quae optimum regimen servent,& abstemiae jugiter sint , minus periculi conjunctum habent , & facilius co
valescunt, quam similes glandulae in mulieribus cacozhymicis, sanguine acri, fomite scorbutico, strumoso, aut gallico donatis, quae multum comedunt, ardentes liquores hauriunt, multumque cophei sumunt. VI. Prognosis glandularum scirrhosarum ad scirrhum mammarum pariter attinet; sciri lius enim diu fertur , modo adhuc imperfectus sit ; interdum etiam in hoc statu sensim , sensimque evanescit per insensibilem resolutionem, sed valde diuturnam . Nulla vero est expectanda valetudo , quando sciri lius perfectus, exquisitusqtie est , & continuo carcinoma erit pertimescendum. Tandem cum scirrhus hunc postremum gradum adeptus sit, nulla est profecto valetudinis non modo , sed levaminis neutiquam spes. VII. Non inficiabimur tamen, scirrhum glanduli S scirrhosis magis periculosum evadere, quia majorem etiam amplitudinem habet, quia facile adhaerescit, quod glandulis non accidit. Tandem quia ejusdem abrasio ea glandularum dissicilior es te solet.
I. Glandulae scirrhois , dc scirrhi mammarum ab iisdem causis originem
trahunt, eademque remedia postulant, nempe diluentia , dulcificantia , aperientia , mitiora solventia, qtiae sanguinem , & lac mammarum resolvendo, harum glandularum, sive corporis mammarii pariter resolutionem valeant promovere, vel saltem majorem indurationem impedire , absque quo ullum calorem moveant , qui expansionem contentae materiae augere potis sit. Hae remedia interdum proficua sunt in glandulis, de scirrho mitioris indolis ; palliati'a tamen in malignis hujusmodi affectibus evadunt, sed sola ea sunt, quae adhiberi queant.
II. In his morbis vitari debent topica , uti embrocationes, emplastra , Ca taplasinata , quae calefacientia, solventia, pinguia, emplastrica sint , az proinde valde propria ad detentum lac rarefaciendum, morbumque augendum . Uni Cum topicum, quod bene vertere viderim, fuit linteum pluries plicatum , Scurina aegrotantis, aut impuberis imbutum, & mammae applicatum: modicus tamen prosectus ex eo derivavit. III. Eadem de causa nec validiora emmenagoga impendi debent , modo etiam aegritudo a mensium suppressione veniret , quia haec remedia sanguinem fovendo, laetis expansionem, morbique progressum accelerarent.
IV. Vitari pariter debent mercurialia , aut martialia , quia similem humorum calefactionem , lactisque inspidisti expansionem excitant , tantundem diceinus de decoctionibus lignorum guajaci nempe , fassafras , chinae dul
172쪽
is 8 TRACTAT Us DE MORBIs MULIERUM. cis , sars e- parillae , quae in pertractatione horum morborum semper nocent. V. Nihilo tamen minus si aegrae lue venerea, scorbulo , aut strum is laboraverint , frustiones mercuriales pro lue celtica , dc remedia antiscorbiitica , vel antistrumosa necessario adhiberi debebunt , sed post diuturniorein praepa rationem per plura balnea, per deco tiones refrigerantes , & per leviores frietiones, dulcificantia etiam idonea tunc temporis sumendo: post simi lem itaque apparatum remedia antisco litica , ac antistrumosa , mitiora tamen , adhiberi poterunt , eorum actionem molerando . UI. Post generi cas hi ijusmodi animadversiones quae excludunt obviam limrum morborum pertractandorum methodum , perniciosam tamen plerunque , credimus , fustragio etiam sapientis Isimorum medicorum suffulti , mulieres glandulis , aut scirrho mammarum laborantes , sequenti ratione esse curandas. I. AEgrotantibus exactum regimen erit praescribendum , juscula tantum permittendo cibos salitos , aromati Zatos , minutalcula , dulciaria, vinum , liquores ardentes , atque comeam interdicendo, simulque vigilias, nuniumque exercitium prohibendo ; hortari aegras pariter debemus , ut sinum calidum , tectumque servent contra externas injurias, neve ipsum tangant , vel tangi sinant, nisi grave opus requirat.
a. Venae sectio ipsis singulis mensibus erit instituenda , vel saltem alternis
mensibus, pro unaquaque vice quinque, aut sex uncias sanguinis extrahendo. Hoc inter palliativa remedia emcacissimum experti sumus . 3. Primas vias alternis diebus ipsis expiare oportet ope mannae , thei , aut
salis de duobus: si haec purgatio debilis appareat pro aegrotantium temperamento, infusus folliculorum adhiberi poterit cum simplici sale de duobus. q. Hyeme currente, quotidie mane exhiberi poterit decoctio pulli, aut vituli , in qua ebullierint per horae quadrantem folia cichorei, borraginis , de nasturtii aquatici ad manipulum Haec decoctio per vices, quindecim , aut viginti dies pro singula vice, propinari poterit. Uerum ante decoctionem bolus ex septem granis gummi ammoniaci , totidemque extracti elix iris proprietatis paracelsi conflatus usu venit. S. Vere autem, serum lactis cum coagulo paratum sumi solet , ut facilius lac in posterum hauriatur : postea vero lactis usu; erit ineundus , si stomachus ad ipsum tolerandum satis paratus videatur. Laz asininum ceteris melius vertit ; ejusdem unciae octo cum una aquae secundae calcis propinari solent : si hoc experimentum utiliter evadat , vespere etiam ante decubitum tantundem
exhiberi poterit, decimo quinto quoque die intestina expiando ab impuritatibus , quae ob lactis usum superessent. 6. aestivo vero tempore, balnea , aut semibalnea tepentia proficua observantur, modo per plures vices , dc pro singula vice plures dies continuentur. Cum prosectu simul usu venient aquae minerales , parum ferrugineae , parumque salitae , sed leviores , & diu reticae , quales sunt illae de F rges , dc
veteres dρ Pady . T. Tandem cauterium proponi poterit, alteri brachiorum applicitum , ut latex, qui in sinum influit, per hanc viam eliminetur. Sed cum minime credam , humorem per cauterium erumpentem , aliquam cum glandularum generatione rationent habere, remedium itaque parvi faciam , praesertim cum nunquam prodesse expertus sim ; sed cum hujusmodi auxilium nisi utile, saltem innocuum evadat; idcirco, modo quis ipsum proponat, facile permitti poterit. Hu;usmodi remedia in mitioribus glandulis, scirrhisque haud inutilia evadunt i
173쪽
dunt, modo aegrotans bonae indolis sit, citoque Medicos advocaverit : sed neutiquam plerunque juvant in tumoribus glandularum, malignis , exquisitisque seirrhis, praesertim si adhibeantur post inutilia, aut nocua tentamina, quando morbus 1 in progressJus fuerit; in nis casibus plerunque glandula , vel scirrhus per gradus in carcinoma mutatur, & tunc nisi abrasio locum habet, antequam morbus integram mammam deturpet; amputationi tamen praemitti oportet venae sectionem, purgationem, tum, si Opus requirat, serum , aut de- cc tum herbarum erit opportunis limum. Pro hujusmodi amputatione plerunque usuvenit culter recurvus, sive novacula ex manubrii parte linteo obducta. Post sectionem tactu perquiritur ulceris fundus , ne ulla glandula supersit adhuc amputanda ; postea compactis spleniis ulcus impletur de reliquum apparatus superimponitur, manum per aliquod tempus apponendo, ne sanguis erumpat. Plerunque post amputationem vena inciditur ; sequenti die emolliuntur splenia, quae fortiter adhaerent, tertia die tantum apparatus renovatur, qui saepe adhuc cohaeret; tunc leviter pulvillis recenti digerenti , luteo ovorum edulcorato , imbutis ulcus cooperitur, in hac methodo cunctando , donec suppuratio perficiatur. Tunc balsamum Arcei locum habet , cui additur balsamum viride ad luxuriantes carnes subigendas; imminente vero cicatrice , pars assecta pulvere terebinthinae coctae tantum inspergitur , rasisque spleniis obtegitur . Abrasio scirrhi carcinomatosi , ubi integram mammam amputari oportet , majorem apparatum postulat , majus periculum conjunctum habet, & plerunque malevertit. Eam descripsis mus in Tractatu tumorum, loco nuper citato,&sequenti capite indicabimus , quando, & quomodo institui debeat.
Sat erit hic animadvertere, raro ab extirpatione glandulae carcinomatosae alteram resurgere, quamvis frequenter ab amputatione cancri novus cancer sepe re producatur, quod a duabus causis procedit. Altera est , quod cancer, qui maximam mammae partem occupabat , vicinas partes omnes ita perverterit, ut, etiam amputato Cancro , propinquae partes ad aegritudinem dispositae facile recrudescant, quod non evenerit in glandulis simplicibus , quae propinquas partes nulla ratione deturpaverint. Altera est , quando in cancro exulcerato praesertim , cum diu ante amputationem cunctemur , ab ipso in sanguinem acer liquor desertur , qui iterum circa fines amputati cancri, vel alias corporis partes deponitur, ubi cancrum reproducit. Hic tamen neutiquam a simplici glandula timendum erit, quae ne dum suppurationem subiit..
DEcreveram minime hic de cancro disserturum esse , cum de ipso fusius
locutus sim in tractatu de tumoribus i. q. e. a. praesertim quum mamma
rum cancrum sim perscrutatus, qui magis obvius est , sed animadverti hunc librum de morbis mammarum neutiquam completum fieri , si hoc cancri caput deficeret. Idcirco rem sum aggressus, sed de ipso summatim loquar principua effata asserendo, & essentialia , observationes insuper addendo nuperrimas; pro ampliori phenomenorum explicatione lectorem ad tumorum pertra
174쪽
iso TRACTAT Us DE MORBIs MULIERUM.
De cancro mammarum magis obvio.
OMnis cancer scirrhus est dolens factus , dc sermae mutationi , citra manufestam causana, obnoxius . En character emntialis. Cancer mammarum , de quo hic agitur, duplici modo producitur , Interdum a glandula sinus originem trahit, quae paullatim carcinomatos a sit , ut supra monuimus, & in verum cancrum mutatur, qui tantum portionem mam
Ouandoque vero scirrhus integrum corpus mammarum deturpat , ut gelcr1- psimis c. I. btissus lib. paullatim dolens fit, & tandem in cancrum convert1-tur, qui totam mammam amplectitur. Iterque cancrorum in duplici statu consideratur . . . 1 Ouando nobis se offert per duritiem scirrhosam , dolorem , lancinationeia fieturae mutationem sine cutis labe , & tunc cancer occultusIappellatur . 1 'Ouando omnia haec symptomata subsistendo, 1mo merescendo involucrum mamin rum tendineum, & cutis ipsa disrumpitur , ac corpus mammarum patens evadit. In hoc casu cancer asterius, sive exulceratus nuncupatur .
In tractatu de tumoribus reliquae cancri differentiae perpendi possunt. Causae. I Certum est I. scirrhos glandularum mammiliares a congestione lactis , inspissisti produci, quod lac in his partibus premitur, densatur, & al minus volumen redigitur, ex quo durities, & renitentia scirrhorum procedunt. a Dum lac hujusmodi compressium omni destituitur actione , scirrhus nin natus propriam formam , & volumen servat , indolens perstat, uno verbo revera scirrhosus evadit. . t iret. Si lac in scirrho contentum, ut frequenter evenit, rarescat , tunc lCirrhus naturam mutabit ob lactis expansionem citra causam mani festam, 1naequaliter ausebitur , varias formas suscipiet pro expansionis in variis partibus In
: ualuat dolen; fiet, quia lactis expansio, & voluminis Incrementum ne
V2 ide i neinitioribus obnoxius ob subitam dilatationem atruulus
scirrhi portionis, ut filamenta nonnulla nervoriun subitam , stractionem patiantur, uno verbo, revera scirrhus carcinomatis naturam sumet . sive melius cancer occultus evadet . . . II Cum lac in scirrho contentum iugiter In diem dilatetur , imo celerius, 1. Ideoque omnia symptomata cancri occulti , persistunt, & increscunt. a Potissimum cancri incrementum in parte antica tumoris sit , cutim v i ubi lactis expansio minorem resistent lam patitur, & ex hac parte anguli notissimum prominent materiae involvorum mammarum .' a Tandem involucrum , atque cutis mammarum post maximam distensione exiguo soraemine disrumpi ur , quod statim expanditur , &feit quod ob inaequalem, sed Persistentem partium expansionem sponte scinditur & tunc cancer apertus, sive exulceratus appellatur.
III In theoria nuper exposita, duo tantum habentur , quae susiorem expilacationem postulant : ast eruis qua ratione dici possit lac reapse
175쪽
LIBER IV. CAPUT VII. olandulis scirrhosis , dum in cancrum Convertuntur I alterum Quid hane par a iactionem in lacte excitet.
Satisfecimus duplici quaestioni jam in Tractatu de Tu moribus L q. e. a. in hoe
autem de morbis Μulierum l. a. c. 7. quare de his hic pauca .
Quoad priorem quaestionem solvendam similis expansionis exempla habentur in gypso aqua subacto, in limatura chalybis, urina, & allio trito commixta; in plerisque vero metallis, sed potis limum fin lacrymis Batavis , seu melius Bononiensibus ampullis , quae conficiuntur , vitri fusi guttulas projiciendo in aqua frigenti , in quibus densatis improviso externis partibus per axem guttvlae , aer compingitur, & coacervatur ita intra minus compactas interiores vitti portiones, ut semel disrupta cauda, quo magis coercitus erat, majori impetu , pristinam raritatem recuperando, explodatur . Idem dici oportet de ampullis Bononiensibus , quae pari ratione conficiuntur , dc similia praebent phenomena: nihil enim mirum , quod nos hanc rarescentiam in lacte scirrhi mammarum supponamus , sed ipsam neutiquam supp ni necessium est : cIare enim patet ob rapidum scirrhi incrementum in cancrum desinentis . Pro secunda quaestione vero duplici loco diximus, unicam Causam, quae rarescentiam in Iacte movet, calorem esie I cui hae glandulae sunt obnoxiae, a quo expansum lac contentum, propria solvit vincula, forisque erumpit. Cognoscuntur vero causae quae his glandulis calorem praeternaturalem Conciliare possunt . Sub tribus capitibus referri possiunt, circa quod animadvertendum est, hasce causas inferius enunciandas, eas ipsas esse , quas omnes Medici pro veris conversionis seir
Prior est augmentum caloris naturalis sanguinis in toto corpore a febridiaeta acri, salsa, calefacienti, tum a nimiis solventibus, perperam adhibiti,' pervigilio, animi pathematibus, demum liquorum ardentiunt aut copheae abusu Secunda est augmentum caloris sanguinis in scirrho ob aliquam specialem
causarn , ut inflammatio ictum mammae subsequens, rudis , aut frequens contrectatio tumoris scirrhosi, applicatio topicorum calefacientium, solventium resolventium, quibus in his casibus continuo abutuntur . 'Tertia tandem est augmentum affluxus sanguinis in mammam ob generalem ple thoram, febrim, aut tumoris contrectationem. Non reticebo duas observationes, quae magnopere confirmant ea , qua de rarescentia materiae scirrhois , ut Prcinomatis causa , nuper attulimus.1. Certum enim est , quod scirrhus , quo magis durus, renitens , indolens fuerit ,& a compactiorI materia conflatus, vel , ut melius dicam, persectus magis, exquisitusque fuerit, & cancer hinc natus mutationibus rapidis, vehementibus, Oe lancinantibus magis fiet obnoxius, malignusque evaserit. Hoc nisi
ab eo procedit, quod materia scirrhoia valde pressa, majori vi etiam, semel
a. Contra vero certum est, scirrhum minus durum, minusque indolentem a minus compacta materia produci, minusque exquisitum esse : quare ab ipso derivatus cancer raro, segniterque formam mutat, minus dolens , aut lancinans Iat , uno verbo mitiorem indolem praese fert, benigniorque persat ; quare ex contrariis concludi oportet , materiam scirinosam minus compactam debilius , legniusque rarefieri. Altera observatio ea est , quod inter cancros variarum partium nullus est, formam , & figuram mutet, cujus margines ultro advertantur, qui vividiores cruciatus pariat, quam mammarum cancer. Cum lactis acrimonia:
Asrue de Morbis miserum . P. II. L id tri-
176쪽
TRACTAT Us DE MORBIs MULTERUM.
id tribui nescirem , qui dulcior est sangit inis humor , ideoque a maxima Iactis expansione ob praecedentem densitatena phenomenum deducendum videtur , ut cancri in hac parte nati prae reliquis aliarum partium saeviores observentur.
Ne crambem recoquam, praecipua tantum Cancri mammarum phenomena summatim referam; qui fusius vero erudiri concupiunt, citata pervolvant loca. 1. Modo cancer apertus sit, ejusdem margines extrinsecus fleetuntur : id evenit quia margines huJusmodi dilatantur atque extenduntur , dum at illos pertinens cutis nihil extenditur , quare cogit limbos foras prominere : ergo simili ratione momo icae fruetus excluduntur a minimo inflicto vulnere , quia interna fructus hujusmodi substantia expanditur, nihilque e)usdem
2. Ex fundo laterum cancri aperti multae carnes fungosae consurgunt : haec est consecutio extensibilitatis materiae carcinomatos e ; quare huiusmodi fu i tes exuberant , praesertim in Cancro maligno , ubi lacticinosa materies magis Coimprecta, magisque etiam exrensibilis est. 3. Hic fungus a materie valde rarefacta perfectus , nullam consistentiam ostendit, idcirco sponte funditur a simplici aeris attactu, oc in foetentem de cadaverosam spumam redigitur ; sed novi succedunt fungi , ab eadem causa producti , qui confertiores plerunque evadunt. 4. Ante productionem carnium fungosarum , serositas tantum ly nphatica ecancro effluit , raro sanguine imbuta, qui ab ulcere elicitur , ipsumque rutabrum , roseumque facit; sed cum saniel spuma carnium fungosarum remiscetur, serositas haec spissior , acrior , foetidior , uno verbo cadaverosa sit: tunc ichoris nomen sumit , qui humor jugiter plerunque ex patentibu S cancris prosilit. s. Cancri apertii crebris haemorrhagiis sunt obnoxii, dc hoc accidit , quia portiones materiei sese expandentis , inaequabiliter propinquas partes distendunt , simulque vasa sanguinea ipsas nectentia rescindunt . Si haec vasa crassa sint, & grandiora, ex genere praesertim arterioso, haemorrhagia maxima erit;
paucior tamen, si ex exilibus, venosisque vasculis Procedat. 6. Prosilit interdum ex aperto cancro copiosum serum, rubrum, acre, foetidumque, quod minime suspiciebatur. Ob inaequales expansiones diversarum portionum materiae cancrosae; inter ipsas quandoque cryptae gignuntur , quae mananti lympha replentur, quaeque ibi cito rubra, acris, spis Ia , foetesque
evadit ob admixtionem cruoris, atque spumae , quae e parietibus harum cryptarum erumpit. In hujusmodi cavitatibus ichor perdurat, donec occluduntur, ipsisque vero reclusis profluit; Variationes enim sormae , quas massa cancros a patitur, facile aperit effluenti materiae tramitem. 7. Cum mamma cancrosa, & cutis ipsem obducens valde ingrandescant , venae cuti substratae pariter tumefiunt , ac varicosae evadunt, eoque magis cum volumen Cancri ipsas compingat.
8. Cancer initio morbi mobilis est, videlicet neque musculis pectoralibus,
neque costis adhaeret, quia corpus mammarum, ubi sedem reponit , his partibus minime cohaeret: contra tamen cancri vetustiores cum propinquis inusculis semper coeunt, quia crescendo ipsis nectuntur.
V. Lac spissum, quod a mamma carcinomatosa in glandulas axillares per venas lymphaticas transit, lac pariter figit in his glandulis contentum, ibique
177쪽
que simplicem insertum gignit , qui tandem scirrhosus , dc carcinomatosus fit,
ut in glandulis mammarum Observavimus. io. Ex eo enim procedunt glandulae axillarum in cancris obviae , quae tu .mescendo venam axillarem comprimunt , venasque lymphaticas ejusdem brachii , ut ii humores hac de causa detenti, brachium valide tumefaetiant , atque dolentem reddant. 11. In huiusmodi circumstantiis interdum animadverti, ictu oeuli in tumesainis artubus gangraenam manifellari, praecipitemque mortem aegros subire , quam cancer segnius intulistet. Di vosis . I. Existentia canori in mammis facile malet, ejusdemque extensio, aut exilitas; mobilitas, aut cohaesio ; occultati sive exulceratio oculis se praebent: sed diligentius symptos nata concomitantia attendi debent , ut indignus , vel benignus cancer distinguatur . Si dolores vividi sunt, & lancinationes frequentes , figurae mutationes crebrae , fungosae carnes facile resurgant , humor erumpens spissus graveolens falsusque sit, cancer malignus quidem erit ; contra vero benignus fuerit, si dolores mitiores , lancinationes rariores apparuerint , eandem formam diu ipse servet, fungos non pariat, atque tandem erumpens liquor clarus, lymphaticus, modice foetens videatur .lI. Casus majoris momenti in cancri diagnosi sunt,
1. Si cancer a Causa interna procedat, aut externam vel accidentalem subsequatur , quod aegra docuerit.
a. Si aegrotans mensibus gaudeat, aut deficiat, si devolutionem , aut cestationem mensium patiatur, aut passa sit: tandem si ipsa sana, de bene constituta sine vitio sanguinis, aut habituali morbo appareat, vel si cachetica , de
tabida sit; si scorbulo, strum is, aut syphillide laboret, quod dignoscitur praesentem, bc transactum aegrotantis statum perpendendo. . Prognosis i. I. Cancer mammarum confirma sis, videlicet annuia latus ob vividos cruciatus , ob crebras laneinationes , continuas formae mutationes , citumque incrementum, absolute in curabilis est . Nondum cognoscitur remedium, quod pote sit canorosam masstam resolvere, aut in suppurationem vertere & si quid hujusmodi sit, potius expansionem hujus morbosae materiei excitabit, ac proinde morbi progressium auxiliabitur . II. Reliquum ergo erit alterutrum eligere , videlicet aut cancrum amputare, aut palliativis medicamentis symptomata n oderari rutrumque mali ominis est. Extirpatio impossibilis evadit quando cancer musculis pectoralibus, aut costis inhaereat, vel quando glandulas carcinomatos as axillarum, vel scirrhosas in cancrum desituras comites habeat , simulque nefas erit Cancrum auferre quando a causa interna procedat in cachetica, aut male assecta muliere , Cum jus.sanguis extrinseco viro inquinetur ; tum in juvenibus sanis , & menstruan tibus amputatio minus tuta videtur, modo cancer ab accidentali causa tantum non ducat originem ; secus enim res malevertit.
Ex altera parte palliativa methodus insufficiens porro est i interdum aegrotaritis vita producitur , sed hanc protractionem vividis cruciatibus , & continuis rusi opto cedentibus immanique plerunque pretio coemunt'; frequenter
178쪽
164 TRACTAT Us DE MORBIs MULIERUM.
Mjusmodi dolores saepissimos ita observavi , ut oportuerit citra rationem etiam
III. Qualemcumque viam sternere velitis in hujus morbi curatione ; primum si lues celtica, scorbutus, aut strumae adeflant , horum morborum fomites destrui oportebit. lV. Post ea, quae allata sunt, supervacaneum videtur monere minus peric lo vacare malignum, quam benignum cancrum, qui tumentem axillam habet ejusdem lateris , quam non . Tandem qui mulierem gracilem, & biliosam potius, quam pinguem, dc sanguineam aggreditur.
Curatio. Curationem cancri hic ponere ni quam excogitavi, cum nollem meipsum transducere, etenim locutus sum ficis late c. a. i. q. Tractat. tumorum, tum de amputatione cancri mammarum, cum de palliativa ejusdem methodo . Idem pariter explicavi, sed arctius e. 7. l. a. buIus Tract. ibique nuperrima remedia recensui, quae pro curatione cancri proposita suere, meumque de ipsis judicium protuli. Si cui libuerit, citata loca consulat. Duo tamen addam: Primum, cum quatuor priora volumina hujus operis apparuerint, cicutae extractum parvi faciebant Medici, quia experimenta promistis non respondebant: hodie vero incassium pluries in scirrhis, atque cancris cicuta tentata ejusdem remedii inutilitatem tandem cognoverunt Clinici. Secundum, cum praedicaverint adversus hunc morbum terram quantam ex Lu-stania asportatam, nullumque profectum praestiterit , nunc persecte exolevit, ut vix de ea verbum facere autumarem; eamque enim tantum indicare sategi, ut concipiatis nova remedia diligenti, muItaque perscrutatione indigere, antequam adoptentur.
De canero mammarum minus obvio.
Descriptio. IN morbo, quem aggredimur, mulieres puer papillam fundunt humorem cinereum plus, minusve spissum, lac putrefactum aemulantem , primuni odoris expertem , sed in progressis aliqua ratione redolentem . Per longum tempus hic humor lente erumpit citra dolorem , voluminis , mollitiei, & coloris in mammis mutationem ; ipsum tantum a papilla , dcareola stillare cognoscimus , quia ipso fluente hae partes pruriunt. Hic humor interdum compactus est; dissiculter per foramina papillae exit , ibique facile congeritur areola tunc intumescit , & dolens fit, usquedum humor ob partis calorem fusus, aut applicita remedia, pandat sibi viam, ex quo
Vidi quasdam feminas diu hunc affectum perferre, identidem suppressioni
hujus fluoris obnoxias, citra grave tamen morbi incrementum ; alias tamen quandoque observavi , in quibus loculamentum hunc humorem complectens durum, callosumque fiebat, ut scirrhi benigni nomen paene mereretur: in aliquibus hic humor magis putridus erat, de per intervalla erumpebat et in aliquibus volumen mammarum augmentum susceperat, absquequo aegrae maximum incommodum persentirent. Nihilo tamen minus duas vidi feminas, in quibus haec cavitas cancrosa , dc
179쪽
LIBER I U. C A P U T VII. uleerosa facta erat, atque destructa papilla, cancer hinc ortus erat resolutio ni, & suppurationi obsistens, cruciatibus deinceps Vividissimis obnoxius , ni hilominus cancer benignus videbatur, neque margineS Obvertebantur , neque ipse formam mutabat, imo pus boni moris suppeditabat. Faeile enim patet ab hac descriptione, morbum, de quo agitur, ulcus tam tum fistulosum esse, quod, neglecta detersitone, CallOstim , & scirrhosum eva dit , dc tandem in cancri speciem degenerat, cujus indoles a reliquis obvii,
cancris non parum differt. Causae.
Sedes hujus morbi in papilla est , ubi canales laeliseri simul confluunt: quare ulcus , quod consequitur , morbi est Oxigo, & ab acrimonia lacti, sive iacticinosi humoris ibi affluentis rotissimum derivat. Certum enim est hunc morbum nisi in mulieribus me observassie , in quibus menses suppressi' aut
terminati erant , aut in quibus Vitiatus humor ab utero in mammas reduce batur . Ictus tamen , compressio , aut frequens mammarum contrectatio id parere possent.
Si hoe ulcus detergi posset, & materies puriformis sponte efflueret, spes esset valetudinis , sed neutrum evenit; nam pus prout in ulcus insuit, pariete ς imbuit , callosos reddit , quod in diem augetur , donec patente' ulcere
Hae mutationes segnius , vel Celerius procedunt pro varia aegrotantium comstitutione , sanguinis nempe earum Conditione , aut varia vitae gerendae me thodo, quod majus etiam; vel minus in hujusmodi Cancro periculum affert symptomata cr. Initio hujus morbi in parte affecta neque Calor, neque rubor, neque tumor , neque dolor habentur : aegrae vix animadvertunt hoc incommodum nisi ob maculam , qua indusium inficitur. Ra. In progressu vero, quando pus ob spissibidinem , aut angustiam , vel oc- elusionem canalis lae feri cumulatur , aegram monent tumor, calor tensio at de dolor qui partem Vexant donec pus effluxerit. 3. Quando ulcus callosum evadit , pars aegrotans jugiter tumida , tensa dolensque perstat , quae Phenomena augentur prout callositas ulceris crescit ' . Tandem ulcus aperitur, & papilla circa basin erosa cadit, cancrum uespertum, & ulceratum gignit, cum notis tamen omnibus cancri benigni.
Diagnos. Hujus morbi status diversi ab allata descriptione facile patent. Morbi enim initio a puris effluentis guttulis, quae identidem indusium inficiunt. In progressh a dolole, calore, tumore cum supprimitur fluxus , praesertim
ob puris eXeuntis copiam. Deinceps ulcus callosum cognoscitur a tumore, duritie, & resistentia, tum doloris augmento.
Tandem semel aperta, & ulcerata papilla, cancri benigni indicia statim oculis se offerunt.
Astruo de Morbis Mulierum . P. II. L 3
180쪽
Prognosis . Ulcus papillae periculosum est, ut ex productis facile dignoscitur. Magis tamen periculosum evadit , cum remedia validiora impendi nequeant, neque aperiri debeat, solum remedia palliativa adhibendo , quae nullum , vel incertum effectum pariunt. Verum quidem est , hujusmodi ulcus idem per Iongum tempus perstare , ejusque progressus levissimos esse sed quandoque tandem in cancrum ipsum degenerat , qui cancer, quamYis benignus, nisi per.amputationem sanari potest , modo ea adhiberi queat.
Potissima medela in hoc morbo esset semeI confirmato ulcere in parte declivi areolae sub papilla mammam incidere, ubi ulceris sedes se obtulerit a vacuo facile patenti ; sectio longitudinalis fieri debet juxta directionem papillae, ne canales lactiferi scindantur; tandem a basi papillae corpus mammae versus satis lata incissio est dirigenda , ut facilius ulcus pertractari queat; per hanc partem libere effluet pus , & injectiones in ulcus intromitti poterunt d
tergentes cum aqua hordei , & melle rotato; denique carnium regeneratio ,& cicatrix ope aquarum Thermalium de Bareges, de Balarvo , aut de Eourbonpromovebitur; vulnus methodice pertractabitur cum digestiva , pauca tinctura myrrhae , aut balsamo Arcei actuato , vel si opus requirat cum pauco balsamo viridi: hac ratione eradicativa sanatio obtinebitur, quae etiam mediciηa es-cax appellatur. Monendum est , hanc methodum in meis aegrotantibus nondum sequutum esse: ex una parte jam progrediente morbo cancrum fovere metuebam ; ex aLibra dissiculter proponere ausus sum operationem, de qua deerant exempla rsed hodie rebus intimius perpensis id consulere debere decievi, quod nunquam ipse praescripsi.
Modo vero hanc methodum non sequamur; palliativa methodus in ulcere , cancro &c. erit amplectenda. Omnis medela regimen respicit , de generalia remedia ad sanguinem diluendum, & dulcificandum valde propria, humoreiaque vitiatos eliminandos idonea . Fuse de ipsa praecedenti capite loquutum, sed fusius tractatu de tamoribus i. q. e. a. l. a. e. 7. huyus operis, ubi curatio absolvitur cancri matricis . Haec remedia prudenter , jugiterque administrata frequender phenomena sedant, morbique progressius retardant sed cum saepe inutilia evadant , ideo eorum inessicacia vexationem , & incredulitatem
aegrotantibus affert, ut commoto animo, morbus magnopere increscat.
De morbis papillarum. Deseriptio. ΡApillae mammarum quatuor diversis sequentibus modis assici possunt.