장음표시 사용
521쪽
ria eam quaerendi non solum causa est no Inuentedi: sed etiam omnem aufert xcusationem: sic & caetera omnia,quae ad illud pertinent. praepbsterus enim ordo in veritate quaerenda, eam scilicet quod posterius est, prius: quod minus, maximE: & d nique quod ad quaerentem non pertinet , quaeritur . quantum nocet, quam inexcusabilem reddit erroremὶ Sic, & cdm lixe Omnia obseritantur, plurimum adiuuant.In hoc igitur loco, si quanto studio & amore quaerenda sit veritas fidei, volueri-
mus dicere,praeuenient nos nouarum rerum amatores,& non
solum in hac parte longo interuallo putabunt nos. superare: sed vel hoc uno nomine duntaxat nos omnino rehcient& indignos iudicabunt,qui eis conseramur. clamant enim nos non tantum negligentes in quaerenda veritate esse, sed etiam omnino apud nos hanc curam reiectam esse ad infimos & abiectos mon*chos,qui nihil minus quam id curemus, seo nostris utilita tibus inserviamus. Nec dubium est nouitatem solere studium quoddam,& ardorem secum deferre: solent enim noua quaeque magis placere: sicut consueta,& solita fastidiu quo dam secum adferui:atque hac ratione damus etiam gratis ataueri arbs palmam, agnoscimus enim eos maiore studio, solicitudine impigriori, labore magis infatigabili inietos fuisse suis nouis dogmatibus inculcandis plebibus,illustrandis & ornandi', excitandisque animis auditorum ad attendendum, & studendum nouitatibus,quam nos, nostrique, ut vetustate quodam,& antiquitate ipsarum reru seniores fuimus: ut omittam Munc,quod tua haec gratiora, ct suaviora carnalium,& amantium hoc secutu affectibus sunt: quippe quae securitatem quandam,& libertatem secum adserant Ac licentiam carnis, atque hac ratione quam plurimos ad se illiciunt. In hoc igitur loco
de publico quidem studio docendi,atque discendi, legendi,dccensendi, non est quid bloriemur: agnos cimus exemplis , dilia
gentiaque Lutheri, dc suorum, Deum nos paterne admonere, corumque vigilantia nostram excitare,d: condemnare soco 'diam sicut Iudae ,& sequentium iblicitudine Apostoloru siloarum excitabat so innunx. Non est nouum filios huius seculis Plentiores in generatione sua esse fili s lucis. Agnoscimus igitur
522쪽
turla hae parte no meliores nos filasse his,qui errarui,&aussimus verbum Christi.putatis quod hi Galileti prae omnibus Galilaeis peccatores merint, quia talia pasti suntξ non dico vobis, sed niti poenitetiam habueritis omnes, simul peribitis,sicut illi dece & octo, super quos cecidit turris,in Siloe de occidit eos: Iutatis quia & ipsi debitores suerint praeter omnes homines abitantes in Hierusalem non dico vobis, sed nisi poenitetiam
habueritis,omnes simul peribitis.Agnoscimus no nostris meis ritis seruatos nos esse ab erroribus,& diuisione:sed diuina longanimitate,quae exemplo cadentium nos admonet,atque precantur humilime,&instantissimὸ Deum, quotquot apud nos rectὸ sapiunt,ut det nobis veram poenitentiam:det ardentem, Vivamq; fidem,&. propagandae gloriae eius,veraeque elucidandae doctrinae, quam a nobis exigit, curam: & qui minus hoc agimus,illis nos adiungimus,qui melius id agunt, ct cupimus eorum fieri participes. Quod vero priuari ad quemlibet nostrum attinet,scimus debere omnes, unumquemque iuxta gradum suum,summum studium , insatiabile desiderium diuinae Voluntati,eiusque doctrinae agnoscendae ,& implendae: Beati enim qui esuriunt, ct sitiunt iustitiam:& agimus,ut vel ex parte aliqua satistaciamus, &quod minus est,iaboramus lachrymis,& poenitentia delere, nullumque contemnimus, nullum irridemus: sed compatimur his,qui ignorant,& errant. No est igitur cur pueriliter contendamus alii adueritis alios aut scietiam iactemus,& studium dignum fide,doctrinaque diuina:ag noscamus omnes longὸ nos esse in hoc a dignitate rerum, quas tractamus, caelestium scilicet,& diuinarum,quibus digne cogitandis,' percieiedis nee Angeli quidem susticiunt. Certe qui in hae schola Christi inerum irridet, & obijcit alijs,atque improperat ignorantiam, de desidiam : ostendit, se non satis su
lis Dei,d: Angelorum homunculi sumus, cum de ignorantia, α ruditate gratia diuina irridemus alios.Igitur de hoc studio veritatis amandae, & quaerendae hoc satis huic proposito sit: - - Kk 3 4ς
523쪽
de quo nunquam satis dixisse, multo minus se eisse possiimus:
Sed ordo, modus,& ratio quaerendi sunt nobis in hae parte Op i' Ad attentius cogitanda: circa haec enim deliquisse, non aliud est, mota qματο uM non solum studium omne,& laborem quaerendi amisita
di ve in pn ii. . sed etiam illa omnia perniciosiora sibi fecisse: magisquemo pertisse ooetua quam ipsa obliuio,& negligentia fuisset, quid enim
re, ut coper' aliud est,inodus,de ordo quaerendi, quam via ipsa , qua inc tu aliquid ridendum est,si haec recta sint, rectam viam nos tenere arbitra-kωtμr, qμod mur:si eo ordine, atque ratione , qua quaerenda est veritas, 1 ηφIit qucre nobis quςritur,recte incedimus:sinsecus,obliquE,ire deuiE.Vt MCI hoc efigitur cum Agust. dicam , sicut quo quis velocilis extra Viam De secti . currit, eo magis errat: sic omnino qui non eo Ordine,ac rati ne qua veritas quaerenda est,illam quaerit, quo maiori studio, diligetiaque id agit eo magis necesse est, ut erret.Verbum hocrQuaerite,.s: inuenietis quod antiqui haeretici in ore habebat,
Lib. b. Tertullianus ei aufert,n in scholi de superius diximus .RM. f. tio,inquit ille, dicti huius in tribus articulis cosisti tun re,in t sus haeretia pore ,in modo; rςm ad id,quod quaeritur, fert: tempus,quis do: modum quousque,& apud quos quaerendum sit,docet i
cludere. Quaedam igitur inquit quaerenda non sunt: unu enim, ait,& certum constitutum esse a Christo, quod credere omnimodo debeant omnes. illud vel quaerendum non esse, vel sautem non quaerendum,nisi ut credamus. Quis non videat,quod scat motus omnis primam aliquam originem habet, & principiu, ct illud quide stabile Ad immobile sic omnino inquisitio
omnis ab aliquo principio ortu habet. Dicent aduersari), hoc esse scriptura sacra,verum quia negare non possunt,& qui; sit illa, & quis sit eius sensus in dubi)s ab Ecclesia nobis ostensum esse de quo satis superius dictum: cur non eam primum esse,
unde inquisitio omnis eorum,quae ad fidem pertinent, procedat, agnoscent. studium igitur omne quςrendi non cognita Mesesia vanum est psam ,ut ostendimus, non videntes Omni lumine fidei carent. frustra itaque quaerunt,& intempestive. vanum est vobis ante lucem surgere,merito eis dicimus, frustr sine lumine fidei inscripturis versantur: sed quia dico frustra, imo magno cum dano,& periculo mecesse est enim, ut curreri . . . ter
524쪽
res in tenebris labantur in praecipitia,' cons Ingantur.hoc ergo primum ad modum quaerendi pertinere agnoscamus: ut Ecclesia constet, ut Tertus .ibi inquit, nonnisi in ea, ct ab ea quaeramus,ubi,inquit ille, quaeri oportet: non apud hqreticos,
uni omnia extranea,&aduersaria nostrae veritati, quod exemplo serui di militis ostendens nec enim ille cibaria ab inimico domini sui sperat nec hic ab hostibus stipendium captat, nisi transsuga sit,& desertor.Tandem inquit, nemo inde strui potest,unde destruitur: quaeramus a nostris, in nostro, & de nos stro. Iam reliqua duo quam sunt manifestillima, temta cap. ia. st
Pus quςrendi certum,&definitum necesse est, ut sit:& quidem diuqμcr di, inquit Psalmus: Quaerite dominum,& confirmamini: quaeritem a fi m faciem eius semper: quam diu enim in hae vita sumus, ad quid pertis t, hoaliud vivimus quam ut tendamus, suspiremus,atque ita quetra esse Diui tamus caelestem illam beatitudinem,&visionem Dei. Caeterum poris, chri
quod credamus non semperqinerendum csse,nonne aperte do 'μs doceticet nos Christus, cum de nouissimis teporibus loques,luc est, malo a Si dixerint vobis, ecce hic est Christus,aut illic ecce in deserto est,nolite exire,nolite credere. Et rursum, Multi enim venient in in nomine meo dicentes, quia ego sum : & tempus appropinquauit, nolite ire post eos. Quid est nolite exire & nolite iret post eos, nisi nolite quaerereὶ& quidem verbum illud,tunc, - tis ostendat,non omne tempus esse quaerendi. tunc, ait, in no uissimis temporibus,cum surgent multiPseudoprophetae Pseudoapostoli, nolite exire , nec irepost eos : voi praeter alia omnia, de quibus superius nonnihil diximus. quae in exposlationem huius Ioel dici possunt duo nobis huic proposito cotis Uenientia obseruatia illius teporis, de quo Christus loquitur, ostedit. Quia enim de nouissimis temporibus loquitur, nonne)admonet nos.veritate suam,doctrinae scilicet sacramentoru,&cultus, non esse noui istimis temporibus quaerendam: sed ce tos nos esse debere, Deum, cuius curae commissa est Ecclesia, Moneam vique ad finem sine certa doctrina, sacramentis: de
525쪽
aboleda sita ut In nouissimis diebus de his omnibus nihil opus
sit quasi isnotum,aut nouum,quaerererelim omnia compertissima esse debent: quod ratio temporis ,& cura illa, quae Deo est de Eeesesia sua,ostendunt.tunc igitur, inquit, in nouillimis diebus non est tempus quaerendi, ubi est Christus, quis eius
cultus. Non potuit verus cultus usque nunc latere in Ecclesia, nec ita mutari,qui primo fuit,ut non manifestum id esset,&pu . blice rehceretur, quicquid contra antiqua esset: quod satis superius dictum est. Quorsum ergo nunc noua quaeruntur rur-.
sum quia inquit surgent pseudoprophetς. de pseudoapostoli:
de statim addit, tunc nolite exire,nolite sequi satis etiam do- cet, non esse tunc tempus inquirendi veritatem , clim diuersi- ras sententiarum circa religionem atque studia partium de dissentiones vissent: non tunc opus est,ut speremus nouam lucem
. oriri in Ecclesia, sed potius ad quieta, de tranquilla tempora recurramus: & quid ante ortas controuersias pacatissima lu-- ce in Ecclesia obseruatum sit, intueamur, de post illa nullam iam aliam rationem quaerendi, nullum nouum inquisitorem, suscipiamus. haec igitur de tempore inquirendi. cap. 19. Modus porro,de quo ultimo Tertullianus loquitur,mul Quata inclu ta certe requirit, refert quide ille modum ad hoc, ut quousq; dat modus quaerendum sit,cogitetur: ut tandem finis sit inquisitionum, αἱuaerendi, et in fide quiescamus. Fides inquit tua te saluum fecit,non exemciendi: σq citatio ait ille scripturarum:& infert, nobis ergo curiositate praepollere opus non est,post Christu:nec inquisitione, post Euangelium. seruetur a no cum credimus,nihil desideramus vltra credere. haec quidem il- uitatum ama te. Verum & multa alia modus quaerendi includit: Bernardo toribus. tria quaedam importare videtur: ut scilicet scias quo ordine, Sem. 36. μ. quo studio,quo fine quaeque nosse oporteat. Quo ordine ut per cantica.'prius,quod maturius ad salutem:quo studio, ut id ardetius,
quod vehementius ad amorem :quo fi ne, ut non ad curiosit tem, aut inanem g oriam, sed ad aedificationem. Quanta rogo tria haec includunt 3 aut quis satis uniuersa haee aut aduertere, aut obseruare poterit : in quibus omnis damnatur curiositas.
omnis vanitas, de denique quicquid non vera, humilique sui cognitione proficiscitur: unde sollim ad salutarem Dei scien
526쪽
tIam perueniri potest. Sed nec haec satis sunt, ut modus quae
rendi cognitionem rerum, quae ad salutem pertinent,seruetur: nec ab homine omnia quaerenda esse, ut utiliter agnoscantur,
putamus: sed ab eo potius de quo scriptum est, qui docet ho- . minem scientiam Beatus enim ille,quem tu erudieris Domine, ct de lege tua docueris eum. Modus sciendi, atque quaerendi nonne id primo exigit,ut nouerimus in qua potis limum re constituta sit inquisitio: no enim lectione solum vel auscultatione doctorum veritas quςritur,non solam meditatione, de attentissima consideratione : sed oratione in primis humili, atque obedientia, ct alliduo exercitio diuinorum mandatorum , ut proximo loco abunde explicatum est, A mandatis inquit tuis intellexi quod est ab eis,& eorum executione mihi intelligentiam comparaui:& merito inquit Sapiens: Fili concupiscis sa- Ecclestipientiam,conserua iustitiam,& Deus praebebit illam tibi .Et de oratione ide inquit Inuocaui,& venit in me spiritus sapientiae. haec itaque omnia si recte expendamus, nonne suspectam reddent diligentiam omnem, & solicitudinem quaerentium,& studentium nouitatibus satemur veritatis inueniendae desideriti,ta studium qu rEdiuplurimu prodesse,& quidem cum Augu- de intrastino fatemur,seri non posse diuina quadam prouidentia, ut mortalitaιeseipsos, & Deum quaerentibus inueniendi veritatem facultas minuta desit quaerentibus inquam,sed religiosis animis, &. ut ille ait, Pi),castὸ, ac diligenter quς retibus. Sed quante, haec quaerendi
cura utilior est, tanto si non ordine,non recta ratione , de pie, casteque quaeratur,perniciosa est,&ad praecipitiaquςque per- . ducit. Non omne studium sciendi probatur: sed sciendi tan tum,quae ad nos pertinet. multa satius est ignorasse,&,ut omit 'tamus nunc aliorum reprehensionem, illud certό afferimus hoc tempore, in hac tanta nouarum doctrinarum confusione, in tanta iciendi,& de scientia etiam praesumendi cura, in tanta obliuione rectὸ operandi:deumque,& proximum amandi nullo modo expedire praecipuam operam scientiae dare: nulli iam
quam,neque quidem doctori in Ecclesia,episcopo, de cuicuq;
etiam, cui maxime conuenit repellere aduersantes veritati,&docere infirmos. conueniens eue praeponere studium sciendi,
527쪽
& Iectionem orationi, seruori spiritus, & exercitationi piet
tis:quae certe hoc tempore maxime necessaria sitiat &praeciapua aduersus hi reses,&errores arma: in quorum defectu quid prodest masna lectio, &attentillima perscrutatio abditorum& secretorum omnium 3non aliud ceria liaec sunt, quὶm scientia instans.Iam verb simplicioribus, & denique omnibus, quibus non incumbit in Ecclesia docere: multo magis hoc cogia tandum est. nouerint locum suum,nouerint eruditionem te ingenia,tempus,& ocium, & sciant id, quantum est temporis,
quantum a neces larijs illis obsequi js , quibus tenentur prori mis inseruire, liberum manet: orationi de phs meditationibus multo utilius se daturos, multo securius, quam lectioni. quod si lectioni aliquid och dandum est, no curiola: sed et,quae pietatem generet,opus est,ut detur: atque utinam in hoc tempore nouillimo,&inquieto ignorent, & aures claudat nouis dogmatibus populi Christiani: nec quicqua aliud cogitent,quod attinet ad ridem suam confirmanda,quam quod antiqua ten He .u- pora in quiete, de pace obseruarunt. Doctrinis varios, inquit Paulus, & peregrinis nolite abduci: optimum est enim gratia stabilire cor: gratia inquam, Quae humilitate, timore Dei, pias
Oratione acquiritur de coseruatur stabiliendu est cor. Firm mentu,inquit Psalm .est Dominus omnibus timentibus eum, testamentum ipsius, ut manifestetur illis: timentibus itaque eum,& in eo timore constabilitis notum facit Deus testamentit suum. doctrinae autem variae, dc peregrinae quid aliud asut, quam ut abducant a stabilitate,& tranquillitate fidei, & simplicitate, inquit Paulus, quae est in Christo Iesu: abducant in-
quam non subito aut manifeste, non violente dc d ure: sed paulatim,& sensim,dulciter,atque suauiter, nouitate quadam delectantes quod multo est periculosius. itaque hoc tepore maxime ad ignorantiam,sed sanctis stiriam vocamus omnes: ad ilia L coriat, z. lam inquam ignorantiam,ad quam eximius doctor ille Paulus omnes suo exemplo exhortatur : nihil inquiens, iudicaui me scire inter nos nisi Christum Iesum, &hunc crucifixum. nam veni,ait,ad vos fratres non in sublimitate sermonis, aut sapientia:α praedicacio mea non indoctis,aut in Persuasibilibus hu
528쪽
manae sapientiae verbis: sed in doctrina spiritus di In ostensione spiritus,& virtutis ut fides vestra non sit in sapientia hominum sed in virtute Dei. Ouis in Ecclesia maior doctor quis utilior & efficacior Paulo,& is non iudicat se aliquid scire nee aduersus haereticos agit in doctis humanae sapientiae verbis, etiam quum ea loquitur inter perfectos,quq nemoIrincipum
huius seculi cognouit: at vero cum infirmis Christit Iesum crucifixu tantum se scire arbitratur:non aliud certe agens , quam
ut illos nihil aliud scire aut quaerere doceat. Haec est igitur sancta ignorantia in qua abscodit Deus illos, de 'uibus scriptum
est Abscondes eos in abscondito faciei tuae a conturbatione hominum : proteges eos in tabernaculo tuo a contradictionelthguarum: qua quid rectius intelligemus , uam contetiones, ct rixas haereticorum non disputando, non legendo ,&anquirendo: sed fugiendo,& latitando in timore Dei. multo rectius . euaditur error, S: inuenitur veritas, quam masna inquit prius multitudo dulcedinis tua: Domine, quam abscondisti timentibus te in hoc abscondito timoris Dei vere saluantur no sim- .plices tantum,& humiles sed reuera omnes. reliqua enim omnia sine hoc frustra sunt: huic nihil aliorum deest. Claudamus igitur iam hunc articulum hac breuillima admonitione. ratio, α studium inquirendae veritatis, quam nouitatum amatores commendant,& inculcant, posthabita Ecclesia,& patribus in sola scripturae sacrae scientia nulla ratione infirmitatis proprietprius habita, nulla obseruata discretione tem porum , ct officiorum:denique rerum ipsarum nulla considerata diuersitate, scut non est via ad veritatem, sic nullam adsert excusationem errantibus ε sed accusat maxime eos , quod data opera errare velint, qui nullo seruato modo irruunt in secreta diuina, eo maxime tempore, quo miniis hoc Deus exagit .' omisso eo,
quod maximὸ urget .Qui facit inquit voluntatem Patris mei, ipse intrabit in regnum caelorum:&, No omnis qui dicit mihi Domine, Domine, quod ad cognitionem quandam referre possumus ma ct proxime dictu est,multi dicent mihi in illa dae, Domine nonne in nomine tuo prophetavimus, At dimonia eae cimus di virtutes multas fecimus Z dc tunc confitebor illis,
529쪽
plo Aug. Crtestimonio periculu osteditur immodieri inquisiuionis circa diis
quia nunquam noui vos .Vbi vides,quod inter ea,quae ad salitatem minime pertinent inter miracula,de virtutes reponit etiaprophetare,quod ad. scientiam & eruditionem in explicandis scripturis,& docendo euangelio pertinet. Vtamur in hoc loco August. errantis exemplo, quem sciat Deus Ecclesiae suae in viam veritatis iam reductum maximum lumen dedit: sic& errores utiles nobis ipsius verbis, &consessione effecit. Errauit ille,& quantum, quamque diu, fatetur ipse: sed errauit magno studio,& affectu inveniendi verum,& dum, ut ipse ait, in Manichaeos incidisset amore agnoscendae veritatis,quod illi promittebant,in tam crastissimos errores incidit,irridens veteris Testamenti patres, ut crediderit magis praestanda esse iufericordia fructibus,si hominibus.Si enim esuriens, inquit, ficum peteret qui non esset Manichaeus,quasi capitali supplicio
damnanda buccella videretur,si daretur ei. credebat enim , ut Manichaeus, diuinitatis particulas fructibus illis immixtas lia . berari,cum ab electis suis manducarentur: sed praecisionem illorum fructuum graue peccatum ducebant.& dum diu, multumque Manichaeis adhaeret,iandem apud eos desperans veritatis cognitionem inueniri posse, alienatur quidem ab eis, &dum sedulo,unde malum sit, inquirit, eo se fatetur venisse, ut de veritatis inuentione desperaret: quibus vijs tandem ferὸ in omnimodam perditionem venisset , nisi eum omnipotentis misericordiet manus sublevasset. itaque si de studio,diligentia, ct labore quaerendi,& desiderandi verum agitur,quis hoc magis, quam tunc August. habere credendus elit quis tamen macigis,quam ille errauit sed nec in hoc errore ulla se ille rationee casat,quin potius agnoscit,& deflet errores suos,sibique tribuit,& praeposterae illi rationi , qua nec sobrie,necive caiiὸ veritatem quaesiuit. Libet, inquit ille,quoda loco conderare nuc, ac deplorare illaui meam miseriam . si enim mecum sobrie dia ligenterque cosiderassem mente in Deum supplici,& pia, se lassis mihi satagenti apparuisset, nullam esse omnino vitam, quae ad ipsum vitae principium non pertineat. Haec ille inquit aduersas errorem, quem de duabus animabus habuit, ostendens manifeste quata humilitate,pietate,& sobria cogitatione opus
530쪽
.pus si ad veritatem fidei intelligendam do quam fiat inexci
sabiles qui aliter quaerentes errant. Multa,inquit,erant,quae sa' cere debui,ne tam tacite,ac diebus paucis religionis verillimae semina mihi a pueritia salubriter insita,errore, vel si aude salsorum fallaciumve hominum effossa ex animo pelleretur. b c August.inquit, propter errores,in quos nondum baptizatus, sed catechumenus solum inciderat, &. vel parua semina nondum per plenam illam fidei, ct baptismatis gratiam: sed solo
auditu, de instillatione piae matris insita animae deplorat se amisisse, nec sine magna sua culpa & multorii, ad quae tenebatur,omissione sibi ablata: ut videas quanto inexcusabilior sit, quanto magis sese lamentari debeat, qui contra ea, quae professus est, & per plenissimam baptismatis gratiam persuasus
est credere errauit.Certe nullum,qui, quam tenetur ex baptis . smatis prosessione fidem seruare,deserit, August. excusari nuarat,si erret nec errare,nisi quia multa omittit, quae merito feri debuissent. haec igitur nobis admonuisse eos,qui se putant studio,diligentiaque verum agnoscendi , aut mutui in proficere
aut excusari saltem,sit satis. Postremum .igitur Vel cap. 11. Aspaucis attingamus diximus enim affectum illum praecedetem: eri cum id verum cupimus esse,quod placet,& impedire plurimu nes impuros cognitionem veritatis,&inexcusabilem reddzre errorem hos veritati inue fit,ut merito magna requiratur ab affectu omni, cum VPritas plaria inquireda est, libertas:ab omni inquam alio affectu, quam Vς' nilum obesse, ritatis ipsius non minus,quam in iudice necesse cst , ut omni inocula misericordiatra amor , vel odium partium longe absit, Circa reddere hoc igitur illud in primis obseruanaum,quod cum Omnis asse errorem. chus peccati cotrarius sit sanae fidei sententiae, sicut reuera co-trarius est omni recte institutae rationi, quo affectus peccati imagis dominatur menti, eo magis fides, eiusque grauitas diasplicet,& ingrata est nec enim fieri potest, ut libenter quis audiat,aut cogitet quod affectibus suis repugnat. unde merito Paulus inquit, Animalis homo non percipit ea quae sunt spiri. i cori et tus Dei. stultitia enim est illi,& non potest intelligere. Et rursim, Sapietia carnis inimica est Deo ueri enim Dei no cst sub Rom- laeta'. nec enim potest. roμ sanguis no reuelat nobis filium: