장음표시 사용
101쪽
simae suorunt. Nam gochiel cap. 14. A. 14. ' eum inter alios nominat atquo hanc ob variam fortunam et animi constantiam multi occasionom odisse crodo domo providentia dispu-.tandi, si saltam authori hujus libri Dialogum componondi:
nam quae in eo continentur, ut etiam stylus, non viri inter cinores misero aegrotantia, sed otiose in musaeo meditantis vidsntur. Et hic cum boninegra credorem, hunc librum X alia lingua translatum fuisso, quia Gentilium polisin assoctare ridotur Deorum namque ater bis concilium convocat, et mmus, qui hic Satan vocatur, Dei dicta summa cum libortate carpit, etc., sed haec merae conjecturae Sunt, nec SatiS
Transso ad Danistis librum hic sine dubi occap. 8 ipsius nisilis scripta continos. Undenam autem priora septem capita descripta fuerint, nescio. ossumus suspicari, quandoquidem praetor primum Chaldaice scripta sunt, o Chaldaeorum Chronologiis Quod si claro constarot luculontissimum esset testimonium,undo vinceretur, Scripturam atonu tantum HSSe Sacram,
quatenus per ipsam intolligimus ros in adom significatas, at non quatenu Verba sive linguam et orationes, quibus res significantur, intelligimus o praeterea libros, qui res optimas docent et narrant, quacunque demum lingua et a quacunque
natione Acripti fuerint, aeque sacros esse. Hoc tamen notare Haltem possumus, haec capita Chaldaico scripta esso, et nihilominu aeque acra Ha ac reliqua Bibliorum.
Huic autom Daninis libro primus Hegrae ita annectitur, ut facile dignoscatur, eundo Scriptorem esse, qui res Judaeorum a prima captivitato successive narrare pergit. tquo huic non dubito annocti librum Ester; nam curiunctio, qua SHbor incipit, ad nullum alium resorri potest. Nec credendum
HSt, eum undem Sse, quem ardochaeu Scripsit; nam cap. 9.vem. 20, 21. 22. narrat altor de ipso ardochaeo, quod epistolas scripserit, o quid illae continuerint dolad Vors. 31. ejusdem cap. quod regina ster dicto firmavori res ad sorium Sortium Purim portinentes, et quod scriptum fuerit in libro, hoc ut obratos sonat in libro omnibus tum tomporis quo haec scilicet scripta sunt noto atque hunc fatotur boninogra, si omnos satori tenentur, cum aliis periimo. Dinique reliqua ardochaei Mor Historicus ad Chronica gum ismarum. Muaro non dubitandum si, qui hic liber
102쪽
ab sodoministorico, qui ros Danis lis ot ΗΘgrae narravit, otiam Ecriptus uorit et insupor etiam libor Nohemiae . quia Hogras secundus dicitur. Quatuor igitur hos libros, nempe Danisilis, Hegras, Estoris, et Asmiae, ab uno eodemquo Historico scripto osso adimamus: quisnam autem is fuerit, nec suspicari quidem possum. Ut autem Sciamus, undenam ipse, quisquis tandem morit, notitiam harum historiarum acceperit, et foris otiam maXimam earum partem descripserit, notandum, quod praesecti sis principes Judaeorum in secundo tomplo, ut forum mea in primo, scribas sive historiographo habuerunt, qui annalea sive eorum Chronologiam successive scribebant Chronologiaeonis Rogum sis annales in libris Rogum passim citantur; at Principum et sacerdotum Secundi templi citantur primo in lib. Nohemiae cap. 12. vers. 23. deinde in ach. lib. 1. cap. 16.
vors. 24. Et in dubio hic illo ost libor vido si cap. s. vers. 32. '), de quo modo locuti sumus, ubi dictum storiast illa ardochaei scripta orant, quemque cum benin raporiisso diximus. Ex hoc igitur libro omnia, quae in hisco
continentur, desumta vel descripta idontur nullus nim alius ab eorum Scriptore citatur, nequo ullum alium publicae authoritatis novimus. Quod autem hi libri nec ab Hogra, no a Nehemia scripti fuerint, patet ex eo, quod Nehem. cap. 12. S. 10, 11. ' producitur genealogia summi pontificis es gae usque ad aduah. Oxtum cilicet pontificem, o qui Alexandro agno, jam fere orsarum imporio subacto, obviam ivit bido osophi Antiq. lib. 11. cap. 8.), si, ut Ρhilo Judaeus in libro Τomporum ait, sextum et ultimum sub oria pontificom. Imo in odem hoc Nehemiae cap. Vers scilico 22. hoc ipsum claro indicatur, Levitin, inquit Historicus, temporis basibi, sudin Jonatanis, et Iaduhoe supra i regnum Darii Perso scripti sunt, nemps in Chronologiis atquo nominem existimaro credo, quodHegras aut Nehomias adso longaevi uorint, ut quatuordecim Reges Ρersarum Supervixerint; nam Cyrus omnium primus Judaeis veniam largitus Et tomplum faedificandi, si ab eo temporouεque ad Darium, ocimum quartum si ultimum orsarum Regem, ultra 230 anni num antur. Quare non dubito, quin
hi clibri dudum postquam Iudas machabaeum tompli cultum
103쪽
rostauravit scripti fuerint, idquo quia tum tomporis falsi Danitiis,mograe si Estoris libri edobantur a malevolis quibusdam, qui in dubio octae Eaducaeorum erant; nam hariassi nunquam illos libros, quod sciana, receperunt. Et quamvis in libro, qui Hegrae quartus dicitur, fabulae quaedam reperiantur, quas etiam in almudo logimus, non amo idoo harisaeis sunt tribuondi nam, si stupidissimos demaa, nussu eorum est, qui non rodat, illas tabulas ab aliquo nugatoro adjectas fuisse; quod stiam credo aliquo fecimo, ut forum traditiones omnibuaridendas praeberent. Vol forte ea de causa tum temporiadoscripti atqus oditi sunt, ut populo ostonderent, Danistis Prophetias adimpleta esse, atque sum hac ration in religions confirmarent, ne do melioribus et futura saluto in tantis calamitatibus desperarot Vorumonimvom, quamvis hi libri adsorecentes et nori sint, multae tamen mendae ex festinatione, ni fallor, oscribentium in osdsm irropserunt. In hisce enim, ut in reliquis, notae marginales, do quibus in praecedenti cap. egimuS, plures etiam reperiuntur, et praeterea etiam loca quaedam, quae nulla alia ration excusari possunt, ut jam ostendam sed prius circa horum marginales lectiones notari volo, quod si Pharisaeis concedendum, eas aequo antiqua esSe ac ipsos horum librorum Scriptores, tum nec sario dicendum orit, Scriptores ipsos, si fori plura fuerunt, eas ea de cama notavisse, quia ipsa Chronologias, unde eas descripSerunt, non Satis accurate scripta invenerunt; et quamvis quaedam mendaeclarae Asent, non tamen ausos fessa antiquorum et majorum Scripta emendare. Noc opus jam abso ut do his prolixius hie iterum agam. Transeo igitur ad eas indicandum, quae in margine non notantur. Atque I nescio, quot dicam irrepaisse in cap. 2. Hegrae; nam a. 4. traditur summa totalis eorum omnium, qui
distributivo in toto capito morantur atquo iidem dicuntur simul fessas 42360. et amon, si summa partiale addaS, non plures invenis quam 29818. Error igitur hic ost via in totali, vel in partialibus summis. At totalis credenda videtur recto
tradi, quia in dubio eam unusquisquo memoriter retinuit, ut rem memorabilem partiales autem non item Adeoque, Si error in totalom summam laboretur, statim unicuiquo pateret, ot facile corrigeretur. Atque hoc exmo plano confirmatur, quod in Nehem.
cap. 7. ubi hoc caput Hegrae quod Epistola Gonoalogiae dicituridoscribitur, Sicuti expresso Vors. 5. ejusdem cap. Nehemiae dicitur, summa totali cum hac libri ograe plano conVenit, partiales autem valde discrepant quasdam enim majoreS, qua
104쪽
84 TRACTATUS tam porro minores, quam in Hegra reperies, easque omnes Simul
oonficere 1089. quar non dubium eat, qui in sola summas partialsa, tam libri Hegrae quam Nohomiae, plures mendae irrepserint. Commentatorum autem, qui has ovidontes contradictisnos reconciliare conantur, unusquisque pro viribus sui ingenii, quicquid rest, fingit; et intorsa, dum scilico litora st orba Scripturae adorant, nihil aliud faciunt, ut jam Eupra monuimus, quam Bibliorum Scriptoros contomini Oxponore, do ut ridΘ-rentur nescivisso loqui, nequo ros dicendas ordinaro. Ιmo nihil aliud faciunt quam Scripturae pompicuitatom plane obScuram: nam si ubiquo com Scripturas ad forum modum interpretari,
dubitaro. Sed non os cur circa haec diu otinoar mihi iam persuadeo, quod si aliquis Historicus o omnia imitari votist quae ipsi Scriptoribus Bibliorum ovoto concodunt, sum ipsi multis modis irridorent. Et si putant, sum blasphemum SM, qui Scripturam alicubi mondosam eas dicit, quae- quo nominΘtum ipsos appellabo, qui Scripturis quicquid lubet affingunt pqui Sacros istoricos ita prostituunt, ut balbutire t omninconfundore credantur qui donique senAus Scripturae perspicuoμst ovidontissimos ogant 3 Quid nim in Scriptura clarius, quam quod Hogras cum sociis in Epistola Gonsalogiae in cap. 2 libri.
qui jus dicitur descripta, numerum oro Omnium, qui Hisrosolymam prosecti sunt, per partes comprehenderit quandoquidem in iis non tantum forum numorus traditur, qui Suam Gonealogiam, sed etiam forum, qui eam non potuerunt indicam. Quid, inquam, clarius, ex ore. 5. cap. 7. Nehemiae, quam quod
ipso hanc eandom pistolam simplicito descripssrit Ii igitur, qui haec aliter o licant, nihil aliud faciunt, quam Vorum Scripturae Ronsum, et consequenter Scripturam ipSam negare quod autem putant pium esse, una loca Scripturae alii accommodar ridicula sane pietas, quod loca clara obAcuris, et recta mendosiSaccommodent, et sana putridis corrumpant. Absit tamen ut soablasphemos appellem, qui nullum animum malodiosndi habont; nam reare humanum quidem est. Sed ad propositum revertor Haeter mondas, quae in summi Epostolae Gonoalogiae tam Hegras
quam Nehemiae sunt concedondae, plures stiam notantur in ipsis nominibus familiarum plures insupor in ipsi gonoalogiis, in historiis, o Vereor no etiam in ipsis prophesiis. Nam sanotrophotia Jeremiae cap. 22, do Jechonia nullo modo cum Hus historia vido fino libri . Rogum, et Jorem. et libr. 1. Ρaria cap. 3. S. 17, 18, 19. convenire videtur, et praecipuo orba vorsus ultimi illius
105쪽
capitis nec etiam idoo, qua ratione de sidchia, cujus oculi. simul ac filios scaro vidit, offossi sunt, dicere potuit parime
morieris, etc. Vide orem. cap. 34. S. 6.). Si ex VentuΡmphotis intorpretandae sunt, haec nomina mutanda essent, et pro sidchia schonias, si contra pro hoc ille sumendus ideretur sed hoc nimis paradoxum, adeoque rom ut imperceptibilem relinquere malo, praecipuo quia, i hic aliquis os error, i Bistorico, non Vitio Oxemplarium, tribuendus est. Quod ad reliquos attinet, quos dixi, eo hic notare non puto, quandoquidem id non sine magno lectoris taedio dicere possim praesertim quia ab alii jam animadvorsa sunt. Nam . Solomo Ob manifestissima contradictionos, quas in rotatis genealogiis observavit, coactu est in haec orba erumpore, nempe vide ejus
commentaria in lib. 1. cap. 8 aralip. quod Hezras quom libros arat scripsisse putat silios Benjaminis adiis nominibus appellat, ejusque genealogiam aliter, quam eam habemus in libr. Geneseos diducit, et quod denique azimam partem civitatum Levitarum aliter quam Ioma indicat, inde evenit, quod discrepantia originalia invenit; et paulo infra quod Genealogi Gibeonis et aliorum bis et arie describitur, quia Hezraspire et varias uniuscujusque Genealogiae Epistolas invenit, et in his describendi mazimum numerum Gemplarium Secutud eris at quando numerus discrepantium Genealogorum qualis σαι. tum utrorumque Memplaria descripsit. Atque hoc modo absoluto concedit, hos libros ex originalibus non satis corroctis nec satis certis descriptos fuisso imo commontatorcs pHi saepissime, dum loca conciliare student, nihil plus agunt quam errorum amas
indicaro deniquo nominem sani judicii credor existimo, quod Sacri istorici consulto ita scribor voluerint, ut sibi passim contradicere vidorentur. At fori aliquis dicet mo hac ratione
Scripturam plane evertere, nam hac ratione, eam ubique Θn-dοSam SSe, Suspicari omnes possunt. Sed ego contra ostendi, me hac ratione Scripturae consulere, ne ejus loca clara et pummendosi accommodentur et corrumpantur nec, quia quaedam lao corrupta sunt, idem de omnibu suspicari licet nullus enim libor unquam sine mendis repertus St. An quaeSo, a de cis Rubique mendosos aliquis unquam suspicatus St nemo Sane, praesertim quando oratio est perspicua, et mens authori clare
porcipitur. His ea, quae circa historiam Librorum Votoris Tostamonti notare Volueram, abBolvi, Ex quibus facile colligimus, anto tempus Machabaeorum mullum canonom Sacrorum librorum
106쪽
86 TRAcTATUS fuisse , sod hos, quo jam habemus, a harisaeis secundi tompli, qui etiam Ormulas procandi instituorunt, prae multis aliis solocto Mao, et ex solo sorum docroto rocopios. Qui itaqus authoritato Sacrae Scripturae domonstrare volunt, ii authoritatam uniuscuj quo libri Mondor tonsntur; nec sussicit, divinitatem unius probaro, ad sandom do omnibus concludendam; alia statuendum, conciliumlharisaeorum in hac octione librorum rare non potuimo, quod nemo unquam domonstrabit Ratio Rutom, quae me cogit statuero, solos harisaeos libros storis Tostamonti logisas, et in canonem Sacrorum posui me, St, quia in libro Daniciis cap. est. s. . resurrecti mortuorum
Je da nomine abi. Moesiverunt periti abscondere lubrum Ecclesiastis, quia ejus secta verbis Legis N B libro logis visis repugnant. Cur autem ipsum non absconderunt quia secundum Legem incipit et secundum Legem desinit. Et paulo infra 'κ mu' irpa II intra et etiam librum Properbiorum quoesiverunt abscondere, etc. Et denique jusdsm ractatus cap. 1 sol. 13.
virum benignitatis causa nomina, cui nomen Neghuψα lius misise; nam ni ipse fuisset, absconditus fuisset liber Eze-μMis, quia ejus verba verbis legis repugnabant, etc. x quibus elarissime sequitur, logis poritos concilium adhibuisso quia libri ut sacri ossint recipiendi, o quias oxcludendi. Qui igitur de omnium authoritato certus eas vult, consilium de intogro insat, si rationem cujusque exigat. Jam autom tompus osset, tam stiam Novi ostamonti sodommodo xaminare. Sod quia id a Viris cum scisntiarum tum maximo linguarum peritissimis factum osso audio; si etiam quia tam exactam linguae Graecae cognitono non habeo, ut hanc provinciam suscipere audeam, et denique quia librorum, qui Mobraec lingua scripti fuerunt, exomplaribus ostituimur,
107쪽
Inquiritur, an Apostoli Epistolas suas tanquam Apostoli et Prophetin, an vero tanquam octores scripserint. Deinde Apostolorum ossicium ostenditur. mo, qui Novum ostamonium logit, dubitare potest, Apostolos rophotas fuisse Vorum, quia rophetae non Semperox rovolatione loquebantur, Aod contra admodum raro, ut in fine cap. 1. Ostondimus, dubitare possumus, num Apostoli tanquam rophetae ex roVolatione et expresso mandato, ut Moses Jeremias, et alii, an or tanquam privati Vol doctoros Epistolas scripssrint; praesortim quia in Epist ad Corinth. 1. cap. 14. Vers. . aulus duo praedicandi genora indicat, exrovolatione unum, ex cognitione alterum atque ideo, inquam, dubitandum, an in Epistolis prophotoni, an vero doceant. Verum si ad arum stylum attondere volumus, eum a stylo prophetissationissimum inuoniamus. Nam rophetis usitatissimum erat ubiquo testari s ox Dei dici loqui, ompo sic dicit Deu', ait Deus Mercituum, edictum Dei, etc. atque hoc non tantum
vi tu locum habuisso in publicis rophotarum concionibus,m otiam in Epistolis, quae ovolations continebant, ut scilla Elim Johoram scripta patot vido libr. 2. Mai. cap. 21. VBrS.
12.), quae otiam incipit nai si diei Deus. At in Epistolis Apostolorum nihil similo logimus, sed contra in 1 ad
corinth. cap. 7. Vers. 40. aulus secundum suam sentantiam
loquitur. m perplurimis in locis animi ambigui si porplexi
modi loquondi occurrunt ut Epist ad Rom. cap. 3. S. 28.3arbitramur ' igitur, et cap. . s. 18. arbitror enim ego, et ad hunc modum plura. raetor haec alii invoniuntur modiisquondi, ab authoritate prophotica plane remoti, nempe hoc autem dico ego, tanquam Urmus, non autem e manda o rido Epistol. ad Corinth. . cap. I. vers. 6.); consilium dotanquam vir, quia Dei gratia delis vid ejusdem cap. 7. V s. 25.), et sic alia multa; et notandum, quod, cum in Praedicto iap. ruit, praec0ptum Dei vo mandatum habero
108쪽
86 TRAcTATUS fuisse , sed hos, quos jam abomus, a harisaeis secundi tompli, qui etiam Ormulas procandi instituorunt, prae multis aliis seloctos esse, et ex solo oorum docreto rocopios. Qui itaqus authoritatem Sacrae Scripturae domonstraro volunt, ii authoritatam uniuscujusquo libri Mondore tonontur; nec sussicit, divinitatem unius probaro, ad sandem do omnibus concludendam; alia statuondum conciliumlharisaeorum in hac loctione librorum rare non potuisse, quod nemo unquam domonstrabit Ratio RutΘm, quae me cogit statuore, solos harisaeos libros Votoris Tostamonti legisse, et in canonem Sacrorum posuime, St, quia in libro Danitiis cap. est. s. . resurrecti mortuorum
Je da nomine abi. Moesiverunt periti abscondere librum Ecclesiastis, quia ejus verba uerbis Levis N B libro logis visis repugnant. Cur autem ipsum non absconderunt quia secundum Legem incipit et secundum Legem desinit. Et paulo infra ni lnais vj x π m et etiam librum Proverbiorum quo siverunt abscondere, etc. Et denique jusdsm ractatus cap. 1. Ol. 13.
virum benignitatis causa nomina, oui nomen Neghunita lius minise; nam ni ipse fuisset, absconditus fuisset liber Eze-ehielis, quia ejus verba verbis testis repugnabant, etc. x quibus clarissimo soquitur, legis peritos concilium adhibuisso qua a libri ut sacri moni scipiandi, si qualos xcludondi. Qui igitur de omnium authoritato certus eas vult, consilium Θintegro ineat, et rationem cujusque exigat. Jam autem tempua asst, libros otiam Oviasstamonti sodommodo xaminars Sod quia id a Viris cum scisntiarum tum maximo linguarum peritissimi factum osso audio; et otiam quia tam xactam linguae Graecae cognitonem non habeo, ut hanc provinciam suscipere audeam, et donique quia librorum, qui Mobraea lingua scripti fuerunt, xomplaribus d tituimur,
109쪽
ido huic nomii superfodere malo. Attamen ea notam puto, quae ad sum institutum maximo faciunt, de quibus insequentibuS.
Inquiritur, an Apostoli Epistolas suas tanquam Apostoli et Prophetin, an vero tanquam octores scripserint. Deinde Apostolorum ossicium ostenditur. Nomo, qui Novum ostamonium legit, dubitar potest, Apostolos rophetas fuisse Verum, quia mphetae non Sempero revelatione loquebantur, Aod contra admodum raro, ut in fine cap. 1. standimus, dubitare possumus, num Apostoli tanquam rophotis ex roVolatione et Oxpresso mandato, ut vises Jeremias, et alii, an Ver tanquam privati Vol doctores Epistolas scripserint; praemrtim quia in Epist ad Corinth. 1. cap. 14. Vers. . aulus duo praedicandi genera indicat, ex revolatione unum, o cognitione alterum atque ideo, inquam, dubitandum, an in pistolis prophorant, an vero doceant. Verum si ad arum stylum attondore volumus, eum a stylo prophetissationissimum inveniamus. Nam rophetis usitatissimum erat, ubique tostari, o x si dici loqui, nempe sic dicit Deu', ait Deus Mercituum, edictum Dei, etc. atque hoc non tantum vi tu locum habuisso in publicis rophetarum concionibus, no stiam in Epistolis, quae revolatione continebant, ut ex illa ae Johoram scripta patot vide libr. 2. Mai. cap. 21. VerS.
12.), quae etiam incipit na si diei Deus. At in Epistolis Apostolorum nihil imus logimus, o contra in 1 ad
corinth. cap. 7. Vers. 40. aulus secundum suam Aententiam
loquitur. Im porplurimis in locis animi ambigui ot porploximodi loquondi occurrunt ut Epist ad Rom. cap. 3. S. 28.3arbitramur ' igitur, et cap. 8. H. 18. arbitror enim ego, et ad hunc modum plura. raetor haec alii invoniuntur modiloquondi, ab authoritate prophetica plane remoti, nempe hoc
autem dico ego, tanquam Urmus, non autem e manda O
vido Epistia ad Corinth. . cap. I. vers. 6.); consilium stanquam vir, quia Dei gratia delis vide ejusdsm cap. 7. Vors. 25.), et sic alia multa; et notandum quod, cum in praedicto iap ait, se praeceptum Dei vo mandatum habero
110쪽
Vol non habere, non intelligit praecoptum si mandatum sibi a Deo ovelatum, sed tantum Christi documenta, quae discipulos in monte docuit. raeterea, si ad modum otiam attendamus, quo in his pistolis Apostoli doctrinam uangolicam tradunt, eum etiam a modo rophetarum valde discodorovidobimus Apostoli namque ubique ratiocinantur, ita ut non prophetare sed disputare videantur; rophetiae vero contra mera tantum dogmata et decreta continent, quia in iis susquasi loquens introducitur, qui non ratiocinatur, sed ex absoluto suas naturae imperio decernit. Et etiam quia rophetae auctoritas ratiocinari non patitur; quisquis enim vult sua dogmata ratione confirmare, eo ipso ea arbitrati uniuscujusquo judicio submittit. Quod etiam aulus, quia ratiocinatur, fecisse Videtur; qui in pist ad Corinth. 1. cap. 10. VerS. 15. ait, tamquam sapientibus loquor, judicate os id quod dico. Et deniquo quia Prophotae re revelatas non ex virtute Luminis Naturalia, hoc est, non ratiocinando percipiebant, ut in Cap. 1. Ostendimus. Et quamvis in quinquo libris etiam quaedam per illation- concludi videantur; si qui tamen ad ea attenderit, eadem nullo
modo tanquam peremtoria argumenta sumi posse Videbit M. gr. cum oSe Deuter cap. 31. Vers. 7. Isracliti dixit, si, dum ego obiseum vis rebelle fuistis contra Deum, multo magis postquam mortuus ero. Nullo modo intelligendum est, quod Μοse ratione convincere Vult Israelitas post Hus mortem avor Dei cultu necessario deflexuros argumentum enim falsum esset, quod etiam ex ipsa Scriptura ostendi possot nam Israelitas conStanter perSeverarunt Vivento Osua et Senibus, si postea otiam vivonto Samuele, Davide, Salomone, etc. Quar Verba illa osis moralis locutio tantum sunt, qua rethorice, et prout futuram populi defectionem vividius imaginari potuerat, praedicit. Ratio autem, cur non dico, oSen e Se ipso, ut populo Suam praedictions verisimilem faceret, si non tanquam rophorumox revelatione haec dirisSe est, quia Vera. 21. ejusdem cap. narratur, Deum hoc ipsum Osi aliis Verbis revolarisso quem sane non pus erat, VeriSimilibus rationibus certiorem do hac Dolpraedictione et decret reddere, at neceEse erat, ipsam incipatus imaginatione vivide repraeSentari, ut in Cap. 1 ostendimuA; quod nullo moliori modo fieri poterat, quam praesentem populi contumaciam, quam Saepe expertus fuerat, tanquam futuram imaginando. Et ad hunc modum omnia argumenta OsiΗ, quae
in quinque libris reperiuntur, intolligenda sunt; quod scilicst non sunt ex scriniis Rationis dosumpta, sed tantum dicondi