장음표시 사용
151쪽
Verum enim Vero, quanto sit hominibus utilius, secundum logos ot corta nostrae Rationis dictamina vivero, quae uti diximus, non nisi vorum hominum utilo intendunt nomo potest dubitaro Praetero nullus est, qui non cupiat securo extra metum, quoad fiori potest, Vivere; quod tamen minime poteS contingere, quamdiu unicuique ad lubitum Omnia sacer licos, nec plus juria Rationi quam di et irae conceditur; nam nullus eat, qui inter
inimicitias, dia iram, et dolo non anxi Vivat, quaequΘ deo. quantum in se est, non conetur vitare. Quod si etiam consido-rΘmus, homines abSque mutuo auxilio miserrimo et absquo Rationis cultu necassari Vivere, ut in Cap. b. ostendimus, clarissimo videbimus, homines ad Securo et optimo vivendum necessario in unum OnSpirare debuime, ac proinde effecisSe, ut jus, quod
unusquisque ex Natura ad omnia habebat, collective haberont, neque amplius ex V et appetitu uniuscuju8que, sed ex omnium simul potentia et voluntate determinaretur. Quod tamen frustra tentaSSent, Si, nisi quod appetitua suadet, sequi vellent ox lo-gibus enim appetitus unusquisque diverso trahituri adeoque firmissimo statuere et pacisci debuorunt ox solo Rationis dictamino cui nemo aperte repugnare audet, ne mente carere videatur omnia dirigere, et appetitum, quatenuS in damnum alterius aliquid suadset, fraenare, neminique lacero, quod sibi fieri non vult, jusque doniquo altis ius tanquam suum defendore. Qua autem ratione pactum hoc iniri oboat, ut ratum fixumque sit, hic jam videndum. Nam lex humanae naturae uniVorsali 0Et, ut nemo aliquid, quod bonum ess judicat negligat, nisi spo majoris boni vel ox metu majori damni nec aliquod malum porsorat, nisi ad majus evitandum, vel spo majoris boni. Hoc egi, unusquisque de duobus bonis, quod ipse majus esse judicat, et do duobus malis, quod minus ibi Videtur, ligot. Dic exprosso, quod sibi eligenti majus aut minus videtur non, quod res necessario ita se habebat, ut ipso judicat. Atque haec lo adso firmiter naturae humanae
inscripta est, ut inter aeternas veritate sit ponenda, qua nemo ignorare potest. At ex ea nece8Sari sequitur, neminem absque dolo ' promissurum, Re jure quod in omnia habet, cesSurum, et absolute nominem promissis Maturum, nisi ex motu majoris mali vel
spe majoris boni. Quod ut melius intelligatur, ponatur, Latronem me cogere, ut ei promittam, me mea bona, ubi velit, ipsi daturum. Jam, quandoquidem, ut jam ostendi, meum jus naturale sola mea potentia determinatur, cortum est quod, i possum dolo me ab
152쪽
hoc Latrono si raro, ipsi quicquid velit promittondo, mihi id Naturae uro lacero licors, dolo scilico quicquid velit pacisci.
Vel ponatur, me absquo haud alicui promisisse, me patio viginti disrum non gustaturum cibum neque ullum alimΘntum, et postea vidisse, me stulte promiaisso, nec Sin damno maximo promisso Stare Ome uuando quidsm ex Juro Naturali do duobus malis minus eligere teneor, possum orgo summo juro fido talis pacti rumpere o dictum indictum ut sit sacero. tquo hoc inquam Juro Naturali licero, sive vera et Θrta ratione Videam, sive ex opinione videre videar, me malo promisisSe Sive enim id vors sivo falso videam, maximum timebo malum, quodquis adso ex Naturae instituto omni modo vitaro conabor. Ex quibus concludimus, pactum nullam vim habere posse, nisi rationes utilitatis qua sublata pactum simul tollitur et irritum manet; ac propterea stulto alterius doni in aeternum sibi aliquom expostulare si simul non conatur efficere, ut ex ruptione pacti
insundi plus damni quam utilitatis ruptorem sequatur: quod quido in spublica instituonda maximo locum haber de f. At, si omnos hominos facito solo ductu Rationis duci posκ0nt.
summamquo Reipublicae utilitatem et necessitatem noscere, nulluSesset, qui dolos prorsus non detestaretur, Sed omne summa
cum fido o cupiditato summi hujus boni nempe Reipublicas
congerVandae, pacti omnino starent, si fidem, summum Reipublicas praesidium supra omnia serVarent. Sed longe abeat, ut omnΘAox solo ductu Rationis facile sompo duci possint nam unuS- quisque a sua Voluptate trahitur et avaritia gloria, invidia. ira, etc. Saepissime en ita occupatur, ut nullus locu Rationi relinquatur: quapropter quamvis homine cortis signis simplicis animi promittant si paciscantur, o fid- serVaturOS, nemo tamen, nisi promisso aliud accedat, do fido alterius potest esso certus quandoquidem unusquisque Naturas ure Ol' agere poteSt, nee pacti stare tenetur, nisi spo majoris boni vel metu majoris mali. Vorum, quia jam stondimus, Jus Naturale sola potentia uniuscujusquo determinari, sequitur, quod quantum unusquiSque potentiae quam habet, in altorum o vi vel sponto transfori, tantum etiam de suo juro alteri necessario cedat . et illum summum jus in Omnes habero, qui summam habes potestatem qua omnes Vi cogere, et motu summi supplicii, quod Omne universaliter limont, retinero potest quod quidem jus
tamdiu dantum astinsbit quamdiu hanc Iotentiam, quicquid
153쪽
volit exoquendi, conservabit alias precari imperabit, et nemo fortior, nisi velit, si biomporaro tenebitur. Hac itaquo rations sins illa maturalis duris opugnantia societas formari potest, iactumquo omno summa tum iudesemper servari. si nimirum unuSquisque omnem, quam habet, potentiam in societatem transserat; quae adeo Summum Naturaejus cim omnia. hoc os summum imperium, sola retinebit, cui unusquisque, vel ic libor animo Vol metu summi supplicii, parere tenobitur Talis oro societatis jus Domocratia Vocatur, qu aera prinde definitur coetus univorsus hominum, qui collo aliter sum-lmunicius quae potost hahetiΕX qu Sequitur, summam potestatem nulla dego donori sod omnos ad omnia ei paroru dobore hoc iam tacito vel o rosae pacisci debuerunt omnes, lcum' lamnem suam potentiam Ἀω dolandondi hoc ost Omne suum jus in eam transtulorunt. Quippe si aliquid sibi servatum Volobant, Vobusran, simul tibi lavors, quo id ut defendero poment; cum autem id non socorint, nec absquo imaorii divisione, et consequenter destructione facere potuerint, , ipso sos arbitrio summae potostatis absoluto submitsorunt Quod cum ab-
Holuto socerint, idquo ut amistondimus et nocessitate cogento et ipsa Rations suadente hinc soquitur, quod, nisi hostes Imperii
esse selimus, it contra Rationem. Imporium summis viribus dΘlandere suadentem, agere, omnia absolute summae potestatiε
mandata AExequi tonomur. tametsi absurdissima impersi talisonis Rati Oxoqui otiam jubot, ut o duobus malis minus eli gamus Adde, quod hoc periculum, o scilicet sterius imperico arbitrio absoluto submittondi facilinunusquisquo adire poterat; nam, ut Stendimus, summi potestatibus hoc jus, quicquid velint imperandi, tamdiu tantum compotit, quamdiu revera summam tyon potestatem quod si andom amiserint, simul etiam jus omnia imperandi amittunt, et in eum si eos cadit, qui ipsum acquisiverunt ij retinopo possunt Quapropter raro admodusi contingere potest, ut summae potestatos absurdissim a Imperent; ipsis enim Mata imo incumbit ut sibi prospiciant et imperium
retineant, communi bono consulore, o omnia ex Rationis dictamines dirigoro violonia inim importa, ut ait Seneca , nemo continuit diu I Quibus accodit, quod in Domocratico imperi minus timenda sunt absurda. Nam sors impossibilo ost, ut major unius
coetu uar magnus St, in uno absurdo conveniat; sindoipropter ejus undamentum et nom, qui, ut etiam Stendimus,
154쪽
126 RAcTATUS nullus alius est quam absurda Appetitus vitare, et hominis sub Rationis limites, quoad jus fieri potest, eontinero, ut concorditero pacifico vivant, quod fundamentum Et tollatur, facile tota fabrica ruet. Hi ergo providere, summae tantum potestati incumbit subditis autom, ut diximus ejus mandata exequi, nec aliud jus agnoscem, quam quod summa potestas jus eme declarat At forsan aliquis putabit, nos hac ratione subdito BerVos facere, quia putans servum esse eum, qui ex mandat agit, si liberum, qui animo suo morem gerit quod quidem non absolute verum ΘSt, nam reVera is, qui a sua voluptate ita trahitur, si ni lquod sibi utile si videre neque agere oleat, maxime SorvuSest, o solus illo liber, qui intogro animo ox solo ductu Rationis Vivit Actio autem ex mandato, hoc os obodientia, libertatem quidem aliquo modo tollit, at non illico sorvum facit, sed actionis ratio. Si finis actionis non si ipsius agentis, sed imperantiSutilitas, tum agens sorvus si si sibi inutilis; at in spublicas Imperio, ubi salus totius populi, non imperantis, Summa leX est, qui in omnibus summae potestati obtemporat, non sibi inutilis servus, sed subditus dicondus; si ido illa Rospublica maxime libera est, cujus lego sana Rations fundatae sunt; ibi enim ' unusquisque, ubi volit, liber Aso potest, hoc est, integro animo ex ductu Rationis vivors. Sic etiam libori, amotia omnibus parentum mandati obedire tonentur, non tamen servi Aunt; nam parentum mandata liberorum utilitatem maxime spectant. Μagnam 'rg differentiam intor sorvum, filium, o subditum agnoscimus, qui propterea sic definiuntur: nompo Servus St;
qui mandatis simini quae utilitatem imporantis tantum spectant, Ebtemperare tenetur; filius autem, qui id quod sibi utilo est, ex mahdato parontis agit subditus donique, qui id, quod communi et consequenter quoquo sibi utile est, ex mandato summae potestatis agit. Atque his imporn omocratici fundamonia satia claro stendisse puto de quo prae omnibus agere malui, quin maximo naturato vidobatur7 et maxime ad libortatem, quam Natura unicuique concedit, accedere. Nam in eo nemo jus suum naturalΘita in alterum transfort, ut nulla sibi imposterum consultatio sit, sed in majorem totius Societatis partom, cujus illo unam facit. Αtquo hac rations Omnes manent, ut antea in statu naturali, aequiaeS. Deindo de hoc solo imperio ex polasso agero volui, quia ad meum
intonium maxime facit, qui do utilitato libortatis in Ropublica agsro
constitueram. Reliquarum orgo potestatum fundamenti8 SuperSedeo,
155쪽
nec nobis, ut earum ju noscamua, Sciro jam opus est, unde ortum habuerint et saeps habeant id enim ex modo ostensis satis Suporque eonstat. Nam quisquis summam habet potestatem, sive unus sit, SiVepauci, siVo densique omnes, certum si ei summum jus quicquid olit imporandi compeiore; si praetersa, quisquis potostatem Se dosondendi, sive sponto alvo Vi coactus, in alium transtulit omauo jure naturali plane costisse, et consoquenter eidem ad omnia i absoluto parere decreVime quod Omnia praestare tenetur, quamdiu Rex, sive Nobiles, AiVe opuluη, Summam quam acceperunt pes talom , quae juris transferendi fundamentum fuit, conservant.
Impori fundamontis stlauro stonsis, facito emit determinare,
quid jus civile privatum, quid iniuria, quid justitia et injustitia.
in statu civili sit deindo quis confoederatus, quis hostis, et quid denique crimen laesae Hostatis sit. orbus enim civiis privatum nihil aliud intolligor possumus, quam uniuscujusque libertatem
ad OS in Su statu conservandum, quae edictis summae potestatis determinatur, solaquo Husdsm authoritat dolanditur. Nam postquam unuSquisque jus suum ex proprio beneplacito Vivendi, quo Sola sua potestate determinabatur, hoc si suam libortatem
et potentiam so dolandondi, in alium transtulit, ex sola illius Tatione jam visero tonstur, si sol ejusdem praesidio se dΘfendere. Injuria est, cum civis Vol subditus ab alio aliquod damnum contra jus civile, sive dictum summae potestatis, pati cogitur Injuria iam non nisi in statu civili potest concipi sed neque a Summis potestatibus, quibus juro omnia liconi, ulla fiori potest Subditis ergo in privatis tantum, qui jure tenentur invicem non sedero, locum habero potest. Justitia os animi conηtantia
tribuendi unicuiquo quod si x juro civili compotit Injustitia
autem est, poci juris alicui dotrahere, quod ei ex Vera legum interpretation compotit. Vocantur otiam AEquitas et Iniquitas quia qui constituti sunt ad litos dirimendas, nullum respectum
Qujusque aequo defendore non diviti invidore, neque pauperem contemnere. Confoederati sunt hominos duarum civitatem, qui noctiali discrimino in poriculum Voniant, Vel ob aliam quamcumquΘutilitaram, intor so contrahunt invios non laedere, Sed contra necessitate cogoni opitulari idque unoquoque suum imperium retinente. Hic contractus tamdiu ori validus, quamdiu ejus fundamentum, ompo ratio oriculi sivo utilitatis, in modi erit: quippe nemo contrahit, nec pactis Ataro tonotur, nisi spe alicujus honi voL sollicitudino alicujus mali; quod fundamentum Si
156쪽
128 TRACTATUS tollatur, pactum ex os tollitur; quod otiam operientia satis superquo docet. Nam quamvis diversa imperia inter se contrahant, invicem non laedere, comantur tamen quantum pomunt impedire, quo minus alterutrum potontius evadat, ns fidom
dictis habent, nisi utriusquo ad contrahondum finom et utilitatoin satis perspectam habuerint. Alias dolum timent, nec injuria: quis enim dictis et promimis ejus, qui summam potestatem et jus retinet ad quidlibo sacisndum et cui sui imperii salus futilitas summa lox obot me, acquiescet, nisi stultus, qui summarum potestatum jus ignorat Et si praeterea ad pistatem
et roligionem attondamus, videbimus insuper, neminem, qui imperium tenet, absque scelere promissis stare posse cum damno
sui imperii quicquid nim promisit, quod in damnum sui imperii cadere videt, id praestare non polost, nisi fidom subditis datam
solvendo, qua tamen maxime tenetur, et quam etiam BrV-Θ,
sanctissimo promittere solent. orro hostis est quicunque ori civitatem ita vivit, ut noquo ut confoederatus, neque ut subditus imperium civitatis agnoscit hostom nim imperii non odium, sed jus facit et jus civitatis in sum, qui ejus imperium nullo contrahendi genore agnoscit idomos ac in eum, qui damnum intulit quippe quacunque rations potorit, eundem si ad deditionem, Vs ad confoedorationsm jur potest cogere. Denique crimen laesae majestatis in subditis ius civibus tantum, qui pacto tacito Vel expresso omno auum jus in civitatom transtulerunt, locum habet atque is subditus talo crimo commisim dicitur, qui juASummae potestatis aliqua ratione arripero, solis alium transferre, conatu est. Dico conarius est; nam si non Agent condemnandi,
nisi post factum commissum, oro plerumque post jus acceptum, aut translatum in alium, id conaretur civitas. Dico diando absoluto qui aliqua ratione jus summoe sototatis arrisere conatur, nullam scilicst agnoscondo difforontiam, ius indo damnum sive incrementum totius Reipublicae quam clarisiam aequeretur. -- cunque enim ratione id conatus si majestatem laesit, si juris
damnatur; quod quidom in bollo omnes fatentur juro optimo fiori:
nempe, Si qui stationem suam non Aervat, Aod inscio imperatoris hostem adit, quamvi bono consilio sed auo rom aggr--S
fuerit, hostemque expugnavorit, capiti tamen jure damnatur, quia juramentum usquo imporatoris violavit. At quod omnes
absolute civos hoc jure sempor teneantur, non seque clarΘ om SVident ratio tamen eadem prorsus eat. Nam quandoquidem Spublica solo summae potestatis consilio debes conservari et
dirigi, homus jus si soli compotor absoluto pacti sunt; si quis
157쪽
THEOLOGICO-POLITICI CAP. XVI. 129
orgo solo suo arbitrio, et inscio Supremo consilio, negotium aliquod publicum aggressus est exequi, quamvis inde incrementum civitatis, uti diximus, certo sequeretur, jus tamen summae potestatis Violavit, et majestatem laesit, atquo juro merito
damnatur. Superest jam ut omnem scrupulum amoVe-US, OSpondere,
an id, quod supra ammavimus, quod scilicet unusquisque, qui Rationis usum non habot in statu naturali ex logibus appotitus summo juro Naturae vivit, non porto uri Divino rovolato repugnet Nam cum Omnes absoluto sius Rationis usum habeant sivo minus aequo tenerentur, ex mandato divino, proximum tanquam se ipsum amare, non ergo sine injuria alteri damnum inferre possumus, o solis logibus appetitu vivere. Vorum huic objoctioni, si tantum ad statum naturalom attondimus, facile reSpondere possumus; nam is et natura et tempore prior Et Riagiono. Nomo nis Natura scit, se ulla erga Deum tonori obodisntia, imo nec ulla ratione hoc assequi, sed tantumox evolations signis confirmata unusquisquo id habere potest. Quaro anto revelationem nem jure divino, quod non potest non. ignoraro, tenetur. Et ideo statis naturalis cum statu roligionis minimo confundendus, sed absque religione et lego, et congequenter absque peccat et injuria concipiendus; ut jam fecimus,st Pauli authoritato confirmavimus. Nec tantum ratione ignorantiae Atatum naturalem antocius divinum ovolatum et absque eodem concipimus, sed etiam ratione libertatis, qua omne naScuntur. Si nim hominos o Natura juro divino tonorentur, Vel si jus divinum sex Natura jus esset, Superfluum erat, ut Deu cum hominibus contractum iniret, et pacto et juramento eosdem obligaret. Quare absoluto concedendum, jus divinum ab eo tem pore incepisse, a quo homine expresso pacto Deo promiserunt in omnibus obodiro, quo sua libertate naturali quasi cesserunt. jusque suum in Deum transtulerunt, sicuti in statu civili fiori diximus. Sod do his in squentibus prolixius agam. Verum instar adhuc potest, quod summae potestates aequo ac subditi hoc jur divino tonontur quas tamen diximus jus naturale retinere, si iis omnia juro licero. Quare ad hanc integram amovendam dissicultatem, quae non tam ex ratione tam quam juri naturalis oritur, dico, quod unusquisque in statu naturali eadem ratione tenetur jure RoVolato, ac tenetur ex dictamino sanae Rationis vivoro nempe quia ipsi utilius est et ad salutem no-
158쪽
oessarium; quod si nollet, cum suo periculo licet. Atquo adeo ex solo proprio, non autem ex alterius ocreis vivere, neque aliquom mortalem judicem, nec jure Migionis vindicem, agno acer tenetur. Atque summam pol talem retinuisse assimo quas quidsm homines consuloro potest, at neminem judicem agnoscere tenetur, nec ullum mortalem praetor Se alicuj juris vindicom, nisi mphotam, qui expresse a Deo miSSUS
fuerit, quiquo id indubitatis signis ostendorit. At nec tunc quidem hominem, sed Deum ipsum judicem agnoscere cogitur Quod si Summa potestas nollo Deo in jure suo rovolat obodiro id ipsi cum suo periculo et damno licst, misso scilies juro civili volnaturali repugnante Jus iam Civiis ab rius scroto tantum pondot Jus auram Naturale pondo a legibus inurie, quaerapnR0ligioni humanum tantum utilo intendenti sod ordini univerSse
Naturae, hoc est aetorno si decreto nobis incognitu accommodatae sunt. Quod quidem mi obscurius concepisse videntur, qui Acilicet statuunt, hominem contra voluntatem Dei revelatam quidem, sed non contra ejus aeternum decretum, quo Omnia praedeterminavit posse peccare. Si quis autem jam roget, Quid, si summa potestas aliquid contra stigio m et obedientiam, quam Deo expresso pacto promisimus, impersi divino an humano imporio obtemperandum 3 Sod quia do his in Aoquontibus prolixius agam, hic breviter tantum dico, De supra omnia obediendum, quando certam et indubitatam habomus revelationem Sed quia circa religionem maxime orraro solent homineS, et pro ingoniorum divorsitato multa magno certamine fingere, ut X- perientia plus quam satis testatur certum est, quod, si nemo Summae
potostati jure teneretur obtemporaro in iis, quae ipso ad religionem pertinore putat, tum jus civitatis a divorso uni cujusque judicio ot affectu ponderet. Nam nemo eodem teneretur, qui id contra suam fidem et suporstitionom statutum judicarot atque adeo unusquisque sub hoc praetoxtilicontiam ad omnia sumerΘlοSSet. Et quandoquidem hac ratione jus civitatis prorsus violatur, hinc equitur, summae potestati, cui soli jura imperii conservareo tutari tam jur divino quam naturali incumbit, jus Summum compotore de religione statuondi, quicquid judicat, et omnes ad Husdsm do adsm ocrota si mandata, o fido ipsi data, quam Deus omnino Servari jubet, obtemperaro tenori. Quod si ii, qui summum tonent imperium, sint thnici, vo cum iis nihil contrahendum, sed potius quam jus suum in eos transferant, extrema. pati doliberandum vel, si contraxerint, usque suum in eoStranstulerint, nandoquidem o ipso so roligionomque defendendi
159쪽
privaverunt, iis obtemporare tenentur, fidemque servare, Vel ad id cogi ex pin eo, cui sus certa revelatione iugulare contra Tyrannum promiserit auxilium, vel ' nominatim exceptum
voluit. Sic ridomus, ex tot Judaeis, qui iii Babylon erant, tres tantum juvenes, qui do Dot auxilio non dubitabant, Nabucadonoetori
obtemporare noluisse reliqui autom in dubio , xcepto otiam Daniele, quem ex ipso adoraverat, jure coacti obtemperaVerunt, animo sorte reputant , se exist docroto Regi deditos, Rogemque summum obtinere imperium et divina lasctione conservare. Contra Eleazarus, Atante adhuc utcunque atria, exemplum constantis suis dare voluit, ut eum secuti omnia potius tolerarent, quam paterentur jus suum et potostatem in Graecos transferri, et omnia experirentur, no in Ethnicorum sidem jurare cogerentur; quod etiam quotidiana xperientia confirmatur. Qui enim Christianum imporium obtinent, ad majorsin ejus securitatem non dubitant, faedus cum urcis et Ethnicis pangere, subditosque suos, qui e habitatum sunt, jubore, o majorem libertatem ad aliquid humanum aut divinum xorcendum sumant, quam XyreMe contraxerunt, vel illud imperium concedit. Ut patet ex contractu Bolgarum cum Japonensibus, de quo Rupra diximus.
Ostenditur neminem omnia in Summam Potestatem transferrepo e nec necesse. De Republio Bebrinorum, qualis fuerit vivente Mose, qualis post ejus mortem, antequam Reges elegerint. deque ejus pro tantia et denique de causis cur Respubliea divina interire, et viae absque seditionibus substruere potuerit. Contemplatio praecedentis Capitis de jure summarum potestatum in omnia, doquo juro naturali uniuscujusque in easdem tranStato, quamvis cum praxi non parum conveniat, et rariSita institui possit, ut ad sando magis ac magis accedat, nunquam tamen Oh, qui in multis mero thoorstica maneat. amnom unquam suam potentiam, o consequenter neque Suum
jus, ita in alium transferro poterit, ut homo esse desinat nec talis ulla summa potestas unquam dabitur quae omnia, ita ut Vult, e qui possit. Frustra enim subdit imperaret, ut illum
odio Jahoat qui tum inibi boneficio junxit ut amet, qui ei
minissum est pronomen quem es autem supra png. 126 nnia.
160쪽
130 TRACTATUS oessarium; quod si nollet, una suo periculo licst. Atquo adseo ex sesu proprio, non autem ex alterius decret Visere, neque aliquom mortalem judicom, nec juro fligionis vindicem, agnoscors donetur. atque hoc u summam potestatem retinuisse, ammo quae quidem homines consulere potest, at neminem judico agnoscor tenetur, nec ullum mortalem praeter se alicujus juris vindicem, nisi rophetam, qui ' expresso a Deo miSSUS
fuerit, quique id indubitatis signis ostendorit A noc tunc quidem hominem, sed Deum ipsum judicem agnosc0ro cogitur Quod i Summa potesta nollet De in jur suo rovolat obodiro, id ipsi cum Suo periculo ot damno licet musto scilies juro civili volnaturali 0pugnante Jus enim iusso ab ejus ocroto tantum pondist Jus autem Naturale pendet a legibus Naturae, quae non Boligioni humanum tantum utilo intendonti sod ordini univergae
Naturae, hoc os aeterno si decret nobis incognitu accommodatae sunt. Quod quidem Alii obscurius concepi evidentur, qui scilicet statuunt, hominem contra voluntatem Dei revolatam quidem, Sed non contra ejus aeternum decretum, quo omnia praedeterminaVit. OSA peccare. Si quis autem jam roget, Quid, a summa potestas aliquid contra religionem, et obedientiam, quam De expresso pacto promisimus, imperos divino an humano imperi Obtomporandum 3 Sod qui do his in soquontibus prolixius agam, hic breviter tantum dico, Deo supra omnia obediendum, quando certam si indubitatam habomus revelationem. Sed quia circa religionem maxime orrare Solent homineS, et pro ingoniorum divorsitate inulta magno certamine fingere, ut X- perientia plus quam satis testatur certum sest, quod, si nemo Summae
potestati jure tonoretur obtemperaro in iis, quae ipse ad religionem pertinore putat, tum jus civitati a divorso uniuscujusque judicio ot affectu ponderet. Nam nemo eodem teneretur, qui id contra suam fidem et superstitionom statutum judicaret, atque adeo unusquisque sub hoc praetoxtu licontiam ad omnia sumere pomet. Et quandoquidem hac ration jus civitatis prorsus Violatur, hinc equitur, Summae potestati, cui soli jura imperii conservareo tutari tam juro divino quam naturali incumbit, jus summum competere de religione statuondi, quicquid judicat, si omnes ad Husdem de eadem ocrota si mandata, ex fido ipsi data, quam Deu Omnino Semari jubet, obtemperaro tonori. Quod si ii, qui summum tenent imperium, sint thnici, vo cum iis nihil contrahendum, sed potius quam jus suum in eos transferant, extrema pati doliberandum vel, si contraxerint, usque Suum in OS transtulerint, nandoquidem eo ipso so religionsinquo defendendi