장음표시 사용
231쪽
AD ALIORUM EJUS OPERUM ELUCIDATIONE NON ARUM FACIΕΝΤΕS. II. 13
233쪽
Clarissime Domine, Amice colende, Tam aegre nuper eum tibi in secomitu Rhenoburgi adessem, a latore tuo divollobar, ut, quamprimum in Angliam factus Sum reduX, eeum rursus uniri, quantum fieri potest, commercio saltem pistolico annitar Rerum Solidarum scientia, conjuncta eum humanitato et morum logantia quibus omnibus Natura et Industria amplissimo to locuplotarunt), as habent insomotipsis illecebras, ut viros quosvis ingonuos si liuoraliter educatos in sui amorem rapiant. go itaquo Vir raestanti8sime, amicitiae non fucatae dextras jungamus, eamque omni Stu diorum et ossiciorum enoro sodulo colamus. Quod quidem a tenuitato mo proficisci potest, tuum judica. Quas tu posSides ingenii dolos, sarum partem, cum in tu id fiori strimento possit, o mihi vindicar ' sinas. Habebamus Rhenoburgi sermonom do oo, do Extonsione et cogitation infinita, de horum attributorum discrimino et convonientia, do ration unionis animae humanae cum corpore; porro de rincipiis hilosophiae
Ed. r. veridieare, o cf. Om. I. p. 207, 306.
234쪽
196 EPISTOLA I. Cartesianae o Baconianae. Verum, cum quasi per transenno in transcursu duntaxat o tanti momonti argumentis uno loquoromur, atque interim ista omnia menti mos cruco figant ox amicitis intor nos initae jure locum agere nunc aggrediRr,
ac peramanter rogare, ut circa Subjecta praememorata tuo con
coptus nonnihil fusius mihi Oxponoro, imprimis vero in hisco duobus me edocere non graVeris Videlicet, primo, qua in ΘExtensionis ot Cogitationis Vorum discrimen ponaS; Secundo, quos in Cariosi o Baconis Philosophia defectus obserVeS, DRque ratione eos e medio tolli, ac solidiora substitui posso judicos. Quo liberalius do hisco ot similibus ad me scripseris, o arctius me tibi ovincios, et ad paria, si modo οSSim, pr-- standa Ohemonte obstringos. Sub praelo hic jam sudant Exorcitationes quaedam hysiologicae a Nobili quodam Anglo ' egrogis eruditionis viro, perscriptae. Tractant illae do Uri indolos proprietato Elastica, quadraginta tribus experimentis comprobata: do Fluiditato itom o Firmitudino, et similibus. Quam primum excuRae fuerint, curabo, ut per Amicum, mare fortasAiμ trajiciontom, tibi Oxhiboantur. Tu intorim longum vale, et amiei tui memor Vive, qui est Tutis omni affectu et studio
EPIAT OLA II. Viro Nobilissimo ac Doctissimo
B. D. S. Responsio ad princedentem.
Vir Gari ime, Quam grata sit mihi tua amicitia, ipso judicare potoris, modo simul a tua humanitate impetraro possis, ut tibi ad virtutes, quibus abundas, reflectere liceat et quamvis, quamdiu ipSaAcontemplor, non parum mihi Videar superbiro, nempe quod eam
235쪽
tecum intro audeam, praeSortim dum cogit amicorum omnia, praecipuo spiritualia debere esse communia, tamen hoc tuae
humanitati potius, simul et benevolentiae, quam mihi rittribuondum Summitato iam illius to deprimors, et copia hujus adso mo locuplotaro Voluisti, ut arctam amicitiam, quam mihi
eonstantor polliceris, et a me reciprocam dignatus e petere inire non verear, eaque ut sedulo colatur, enixe sim curaturus.
Ingenii si dolos quod attinet, si quas possiderem, a te tibi vindicare ' libontistimo inorem, quanquam scirem, id non sine meo magno detrimento futurum Sod, o ridear hoc modo tibi, quod a me jur amicitiae petis, Velle donogars, quid circa illa, do quibus loquobamur, sentiam, conabor xplicare quanquam non puram, nisi tua benignita intorsit, hoc modium futurum, ut mihi arctiva devinciaris. D Do itaqus incipiam brevitor dicors; quom definio osse En constans infinitia attributis, quorum unumquodque Stinfinitum, sive summo persectum, in suo genere. Ubi notandum,mo por attributum intolligor omne id, quod concipitur por se et in Eo, do ut ipsius conceptus non involvat conceptum alterius rei. Ut x. gr. Extensi per se et in se concipitur; at motus non item, nam concipitur in alio, et ipsius conceptus involvit xtonsionem Vorum, quod haec ait vera si ofinitio, constat ex hoc, quod por sum intelligamus na summo persectum si absoluto infinitum. Quod auram talo ens existat, facito est ex hac ofinition domo trare; sed, quia non est hujus loci, domonstrations superfodebo. Sed quod hic domonstraredobeo, ut primae quaestioni V. Clar satisfaciam, sunt haec Sequentia. rimo, quod in rerum natura non possunt existero duae substantiae, quin tota Montia differant. Secundo, Sub- Stantiam non posse produci, o quod si do ipsius essentia, existere. ortio, quod omnis substantia de a osso infinita, Siis summo porsecta, in in genore quibus demonstratis facile poterit idoro Vir Clar. quo tendam, modo simul attendat addofinitionom si adso ut non sit opus portius do his loqui. Ut autom haec claro si roritor domonstrarom, nihil melius potui xcogitaro, nisi ut ea mors Goometrico probata xamini tui ingonii subjicerom οὐ itaque hic separatim mitto, tuumque circa ipsa judicium exspectabo. riti a me secundo, quosnam orroros in artesii si aconis
Vid Ethicos artem 1 ab initio usque ad rOD. 4.
236쪽
Ρhilosophia obsorvom. Qua in ro, quamvis meus mos non italiorum errores detegere, volo etiam tibi morem gorero mimus itaque et maximus est, quod tam longe a cognitione rimis Causae et originis omnium rerum aberrarint. Secundus, quod voram naturam humanae entis non cognoverint. Tertius, quod Veram causam Erroris nunquam assecuti sint. Quorum trium quam maxime necessaria sit Vera cognitio, tantum ab iis
ignoratur, qui omni studi et disciplina prorsus ostituti sunt. Quod autem a cognitione primae Causae, si humanae intis aborraverint, facito colligitur ex Veritate trium propositionum
Supra memoratarum quare ad solum tortium orrorem Ostondondummo converto De Bacono parum dicam, qui do hac re admodum confuse loquitur, et sero nihil probat, sed tantum narrat. Nam primo supponit, quod intellectus humanu praetor fallaciam Sensuum sua sola natura fallitur omniaquo fingit canalogia Suae naturae, et non ex analogia universi adso ut sit instar speculi insequasi ad radios rorum, qui suam naturam naturin rerum immiscet, etc. Sociando, quod intellectus humanus sertur ad abstracta propter naturam propriam, atque ea, quae innsunt, fingit esse constantia, etc. Τertio, quod intellectus humanus gliscat, neque consistere aut acquiescor possit et quas adhuc alia causa adsignat, facile omnos ad unicam Cariosi roduci possunt, Scilicet quia voluntas humana ost libora, o latior
intollectu, sivo ut ipso fresamius Aph. 49. magis consuas loquitur, quia Ιntolloctus h luminis sicci non ost, o recipit infusionem a voluntate. Notandum hic, quod Verulamius saeps capiat Intolloctum promonto, in quo a Cartesio differt. Hanc
ergo cauSam, caeteras ut nullius momenti parum curando,
Ostendam esse salsam, quod o ipsi tacito vidissoni, modo atton- disson ad hoc, quod scilico voluntas dissor ab hac o illa volitiono, eodem modo ac albodo ab hoc si illo albo, sivo humanitas ab hoc si illo homino; ado ut aequo impossibilo laconcipere, Voluntatem causam osse hujus ac illius volitionis, atque humanitato osso causam stri et auli. Cum igitur voluntas non sit nisi ons rationis, o nequaquam dicenda cau- hujus ot illius volitionis, o particulare Volitiones, quia, ut existant, egent causa, non possint dici liborae, o necomario sint tales, quales suis causis Motorminantur et deniquΘ,
Vid Verulami Novum organum lib. 1. Aphorismo 49. -Ιntellectuuhumanus luminis icci non est, Aod recipit infusionem a Voluntate Otafinetibus .J
237쪽
secundum artesium, ipsissimi errores sint particulares volitionos; inde nocessario sequitur, orrores, id est particulares Volitiones, non Em liberas, sed dotorminari a causis externis, et nullo modo a voluntate; quod demoniarare promisi. D. EPIAT OL ΙΙΙ.Clarissimo Viro
Responsio ad princedentem. Vir moestantissime et Amicissime, Rodditae mihi sunt perdoctae tuae litorae, et magna cum voluptate perlectae Geometricum tuum probandi morem Valdo probo; sed meam simul hebetudinem incuso, quod, quae tam a urate docos, ego haud ita prompte assequar. aliaris igitur, Oro, ut documenta istius meae tarditatis tibi prodam, dum Aoquente Quaestiones moveo, earumque solutione a se peto. Prima est, an clare et indubitanter intolligas, o sola illadosinitione, quam domo tradis, demonstrari, tale Ens existero γEgo Sane, cum mecum perpendo, definitione non nisi conceptuAΜontis nostrae continore Mentem autem nostram multa concipere, quae non Xistunt, et cecundissimam esse in rerum Aemel concoptarum multiplicatione et augmontatione nocdum Video, quomodo ex eo conceptu, quom domo habeo, inforro possim Dei existentiam. Possum quippo ex mentali congeris omnium perfectionum, qua in hominibus, animalibus, vegetabilibus, minoralibus, etc. sprehendo, concipere et formare RubStantiam aliquam unam, quae Omno illas Virtutos solido possideat quin imo in mea valo satam in infinitum multiplicare et augere, adeoque Εns quoddam persectissimum et excollentissimum apud ose ostigiaro cum tamen nullatenua
inde concludi possit hujusmodi Entis existentia. Secunda Quaestio ost, an tibi sit indubitatum, Corpus non torminari Cogitations nec Cogitations Corporo cum adhuc sub judico lis sit, quid sit Cogitatio, sitne motu corporeuS, nactu quidam Apiritualis, corporeo plano contradistinctum8
238쪽
Tertia ost, an axiomata illa, quae mihi communicasti, habeas pro rincipiis indemonstrabilibus, et Naturae luce cognitiS, nullaquo probatione egentibus Fortam primum Axioma talo est; sed non ideo, quomodo tria reliqua in talium uinorum roferri queant. Secundum quippe supponit, nihil exister inrorum Natura praetor Substantias et Accidontia, cum tamen multi statuant, tempus ot locum rationem habere neutriuS. Tortium tuum Axioma Res nempe, quin diversa habent altributa, nihil habere inter se commune, tantum abeSt, ut clare amo concipiatur, ut potius contrarium ejus tota Rerum univorsitas videatur Vincors: Res enim omne nobis cognitae tum in nonnullis inter o difforunt, tum in quibusdam conveniunt. Quartum denique, Res scilicet, quo nihil commune habent inter
8e, unam alteris cau8am Me non posse, non ita pervicuum
os intolloctui mo caliginoso, quin luce aliqua perfundi egeat. Dous quippo nihil Ormalitor commune habet cum rebu croatis, earum tamen causa a nobis fere omnibus habotur. Haec igitur Axiomata cum apud me non videantur extra omno dubitationis aleam posita, facito conjicis, ropositionΘΗ tua iis superstructas non posse non vacillare. Et quo magiRea considero, eo pluribus super eas dubitationibus obruor Ad primam quippe expendo, duo homines esse duas Substantias, et Husdsm attributi, cum o unus et alter Ratione valeant; indo concludo, dari duas Substantias Husdsm attributi. Circa
Hocundam considero, cum nihil posait Ase causa sui ipsius, Vix cadere Sub captum nostrum, quomodo Verum Ss pomit, Substantiam non posse produci, neque ab alia quacunque Substantire.
Haec enim ropositio omnes Substantias ausa sui statuit, easdemque omnes et singulas a se invicem independentes, totidomquo Deo tacit, et hac rations rimam omnium rerum causam negat quod ipsum lubens fateor me non capere, niSi hanc mihi gratiam facias, ut sontentiam tuam do sublimi hoc argumento nonnihil onuesoatius o plenius mihi aporias, doceasque, quaenam sit Substantiarum origo et productio rerumque a se inrico depondentia, si mutua subordinatio. Ut hac in rolibor st dontor mecum agas, per eam, quam inivimuS, amicitiam te corium, rogoque enixissimo, ut persuasum tibi habeas quam maxime, omnia ista, quae mihi importiri dignaberis, integra et salVa sors, meque nullatenus commisaurum, utiorum quippiam in tui noxam aut fraudem a me Vulgetur.
In Collogi nostro hilosophico Oxporimontis et obServationibus laciondis gnaviter, quantum per sacultates licet, indulgemus,
239쪽
ot concinnandae Artium schanicarum istoris immoramur, ratum habentes, ex rincipiis schanicis forma st qualitatos rerum optime posSe explicari, et per motum, figuram, atque texturam, et varia eorum complicationes omnia Naturae effecta Produci, nec Opus esSe, ut ad forma inoxplicabilos et qualitates occultaS, Θ ignorantiae asylum, recurramus Librum, quem promisi, tibi transmittam, quam primum Legati vostri Belgici, qui hic agunt, nuncium aliquem ut saepe lacoro soloni Hagam Comitis expedioni, aut quamprimum Amicus quidam aliuS, cui tuto eum committere possim, ad os excurret. Veniam peto mos prolixitati et libertati, atque unice rogo, ut quae sine ullis involucris et legantiis aulicia libor ad tuas reposui, in bonam partem, ut amici solent, accipias , meque rodas sino suco et arto
EPISTOLA IV. Viro Nobilissimo a Doctissimo
Responsio ad princedentem. Vir Clarissime, Dum par iro instolaedamum, ut ibi hebdomadam unam ac alteram commorer, tuam perquam gratam epistolam accepi, tuaRqus objectiones in tros quas misi, Propositione vidi quibus Eolis, caeteris propter temporis roritatem omissis conabor satisfacere. Ad primam itaquo dico, quod non ex definition cujuscunque rei sequitur Oxistentia roi dinnitie sod tantummodo ut in Scholio quod tribus Ρropositionibus adjunxi, domonstravi soquitur x definitions sivo ido alicujus attributi, it est uti aporto circa Ofinitionsm si xplicui res, quae per se et in Se concipitur Rationem vero hujus diffsrontis otiam in memorato Scholio Batis clare, ni fallor, proposui, praecipue Philosopho Supponitur enim non ignorare differentiam quae os inter fictionem et intor
240쪽
clarum si distinctum conceptum; neque etiam oritatem hujus Axiomatis, scilicet, quod omnis definitio, ius clara st distincta idoa, sit ora. Quibus notatis non idoo, quid ad primae quaestionis solutionem ultra docideretur. Quare ad solutionem secundo pergo. Ubi videris concodoro, quod si Cogitatis non pertinoata Extonsionis naturam, quod tum Extonsio non terminarotur Cogitatione, nimirum cum de exemplo tantum dubitos Sod nota, amabo: si quis dicat Extonsisnom non Extonsione terminari, sed Cogitations annon idem dicet, Extensionem non me Soluto infinitam, sed tantum quoad Extensionem 3 Hoc est, non absoluto mihi concedit, Extensionem Aod quoad Extonsionem, id est in suo gonore esse infinitam 3 At ala soris Cogitatio sat actus corporeus Sit, quamvis nullus concedam; sed hoc unum non negabis. Extensionem, quoad Εxtensionem, non esse Cogitationem quod ad moam Ofinitions explicandam si ad tortiamtropositionem demonstrandam, suffcit. Ρergis tertio in ea, quae proposui objicere, quod Homata non sunt inter Notione communes numeranda Sed do hac o non disputo Vorum otiam de ipsorum oritato dubitas, imo quasi videris Vollo ostendere, eorum contrarium magis esse Vero simile. Sed attendo, quaeso, ad ofinitionem, quam Substantis ot Accidentis dedi, ex qua haec Omnia concluduntur. Nam cum per Substantiam intelligam id, quod per se et in se concipitur, hoc est, cujus conceptus non involvit conceptum alterius rei per modificationem autem, siVe per Accidons, id quod in alio sat et per id, in quo est, concipitur; hinc clare constat, primo, quod Substantia sit prior natura suis Accidontibus. Nam haec in illa nec oriator nec concipi poΗ-Sunt. Secundo, quod praetor Substantia st ocidontia nihil detur realitor, sive extra intollectum. Nam quicquid datur, vel per se Vel per aliud concipitur, et ipsius conceptus es involvit concoptum altorius rei, vel non involvit. Tertio, quod res, quae divorsa habent attributa, nihil habent inter se commune Ρor Attributum iam xplicui id cujus conceptus non involvit conceptum alterius rei. Quarto denique, quod rorum, quae nihil
commvno abon inter se, una alterius causa me non Ot t. Nam cum nihil sit in effectu commvno cum causa, totum, quod
haberct, haberet a nihilo. Quod autem adsors, quod sua nihil
formalitor commune habeat cum rebus creatis, etc., ego promus
contrarium statui in moa ofinitions. Dixi enim, Deum emo Ens constans infinitis attributis, quorum unumquodque S infinitum, sive summe perfectum, in suo genere. Quod autem adfer in primam ropositionem quaeso, mi amice, ut contido-