장음표시 사용
271쪽
spatii intorpositi magnitudine Nam quantumvis paream ejus portionem capiamus, hujus tamen parvae portionis inaequalitat omnem numerum superabunt. Noque etiam idcirco concluditur, ut in aliis contingit, quod ejus maximum o minimum non habeamus; utrumquo enim in hoc nostro exemplo habemus, maximum nempe AB, minimum vero CD Aed x eo tantum concluditur, quod natura spatii, inter duos circulos divorsa contra abonto intorpositi, nihil talo pati possit. Ideoque, si quis omnes illas inaequalitate certo aliquo numero doterminare volit, simul ossicors obobit, ut circulus non ait circulus. Sic tiam, ut ad nostrum propositum revortar, si quis omnes materiae motus, qui hucusque fuerunt, determinare olet, e scilicet, eorumque Durationem ad certum numorum et tempus redigendo is corio nihil aliud conabitur, quam Substantiam corpoream, quam non nisi existentem concipere pomumus, suis Affectionibus privaro, et, ut naturam, quam habet, non habeat, edicere. Quae clare demonstraro hic pomem, ut et alia multa, quae in hac Epistola attigi, nisi id superfluum judicarem. Ex omnibus jam dictis claro videro est, quaedam sua natura se infinita, iis ullo modo finita concipi posse quaedam Verori a se, cui inhaerent, quae tamen, ubi abstracto concipiuntur, in partes possunt dividi, si ut finita Usctari quaedam donique infinita, Vel si mavis, indofinita dici, propterea quod nullo numero adsequari queant, quae tamen majora et minora possunt concipi quia non aequitur, illa nocessario obero emo aequalia, quae numero adsequari nequeunt, ut ex allato Oxomplo et aliis multis satis os manissatum. Denique causas errorum et confusionum, quae circa useatio-nom confinito ortae sunt, brevitor ob culo posui, amue, ni fallor, ita Oxplicui omnos, ut non putem ullam Superemo circa Infinitum Quaestionom, quam hic non attigi, aut quae ex dictis facillimo solvi non quoat. Quars in his totastinere diutius, operae pretium esse non judico. Verum hic obitor adhuc notari volim, quod stipatetici re- csntiores, ut quidem puto, male intelloxerunt demonstrationsmVeterum, qua ostendere nitebantur Dei iustentiam Nam, ut ipsam apud Judaeum quendam ab Ghasda ' vocatum operio,' R. Chaada Crosca , do cujus doctrina libollum Germanicum scripsit M. Iogl Vratialavis anno 1866 oditum, doindo in Hua Symbolas maiorico- Philosophicas ib. 1876. Vol ΙΙ. receptum.
272쪽
sic sonat. Si datur progressus causarum in infinitum, runt omnia, quae Sunt, etiam amata Atqui nulli, quod causatum eSt, compΘtit, Vi suae naturae necessario xistere Ergo nihilost in Natura, ad cujus asentiam pertino nocessari olatere. Sod hoc est absurdum orgo si illud. Quar Vis argumenti non in o sita ost, quod impossibile sit, dari actu Infinitum, aut progressus causarum in infinitum, sed tantum in eo, quod Eupponatur, res, quae Sua natura non necessario eritiunt, non
dolorminari ad xistendum a re sua natura necessario existenti Gansirem jam quia tempus o festinare cogit, ad secundam tuam pistolam so ad a, quae isthac continentur, commodi , cum dignatus fueri mo inrisero, respondere potem. Quae- itaque, si fieri potest, ut quamprimum Venias; nam tempuSmigrandi ostinantor accedit. Tantum est. Vias, meique memor vive, qui Sum, etc.
fBhonobrugi 20. Aprilis 1663., sat Vora Belg.JHic fortasso inserenda Epistola quam nos auctore utraque eL d. XVII scimus.
Revonsio ad Epistolam XLVO Nobilissime,
Litora tuas, mihi dudum dosidoratas, tandem accepi, iisquis otiam respondore licuit. Verum, priusquam id aggrediar, ea, quae impediverunt, quo minus antehac roscribere potuerim, paucis dicam. Cum mons Aprili moam inpolloctilom huc transtuli, Amatolaedamum profectus sum. Ibi quidam me Amici rogarunt, ut ibi copiam facerem cujusdam ractatus, Secundam Ρartom rincipiorum artesii, mors Geomotrico domonstratam, et praecipua quae in et hysicis tractantur, breviter conti-
oorburgum nempe, ut recto monet AEuno Fischer Gesch. d. n. Phil. Ι. . p. 135. d. 3.3.
273쪽
EPISTOLA XIII. 235nentis, quam ego cuidam juveni, quem mea opinione aperto docere nolebam, antehac dictavorum. sindo rogarunt ut quam Primum possem, primam otiam artam eadem Mothodo concinnarem. Ego, ne amicis adverearor, Statim me ad eam conficiendam accinxi, amque intra duas hebdomadas confeci, atque
amicis tradidi, qui tandom me rogarunt, ut sibi illa omnia oderolicorst quod facito impotrare potvorunt hac quidem lege, ut
eorum aliquis, me praesente, ea stylo elegantiori ornaret, acris auunculam addorst, in qua Lectores monerist m non omnia, quae in eo ractatu continentur, pro mei agnoScere, cum non pauca in eo Scripserim, quorum contrarium promus amplector, hocque uno aut altor exemplo ostenderet. Quae
omnia amicus quidam, cui ditio hujus librili curae est, pollicitus eat lacero, et hac do causa aliquod tempus Amstolaedami moratus sum. Et a quo in hunc pagum, in quo jam habito, reversus fui, Vix me juris esso potui propter amicos, qui me dignati sunt invisors. Jam tandem, Amico suavissime, aliquid
superest smporis, quo haec tibi communicare, Simulque rationem, cur go hunc ractatum in lucem prodire Sino reddere poSSum. Hac nempe occasion foris aliqui, qui in mea patria primas parte tenent, reperientur, qui caetera, quae Scripsi, atque pro meis agnosco, desiderabunt videre adeoque curabunt, ut ea extra omne incommodi periculum communis uris facere possim hoc Vero si contingat, non dubito, quin statim quaedam in publicum edam; sin minus, silebo potius, quam mea opinion hominibus invita patria obtrudam, eosque mihi infensos reddam. Ρrecor igitur, Amico honorande, ut eo usque XSpectare non graveris tum enim aut ipsum Tractatum impressum, aut ejuScompendium, ut a me potis, habebis. Et si interim ejus, qui sub praelociam sudat, unum aut alterum exemplar habere ΔΗ. ubi id roscivoro, si simul modium, quo ipsum commode mittere potero, tuae Voluntati obsequar. Vertor jam ad tuam Epistolam. agnas tibi, uti debeo, Nobilissimoquo Boyli ago gratias pro perspectissima tua erga me benevolentia, proque bonofica tua voluntato tot enim tantiquo momenti et ponderis negotia, in quibus orsariΗ, non potuerunt ossi re ut tui Amici obliviscoreris, quin imo bonigne polliceris, te omni modo curare, o in posterum consuetudo nostra litoraria tamdiu intorrumpatur. Eruditissim Domino Boyli magnaSstiam ago gratias, quod ad moas Nota dignatus fuerit, respondere, quamvis obiter, et quasi aliud agendo. Equido fateor, eas non tanti μου momonti, ut Eruditissimus Vir in iis rospon-
274쪽
dendo tempus, quod altioribus cogitationibus impendere potast, consumat. Ego quidem non putavi, immo mihi persuadero non potuissem, quod Vir ruditissimus nihil aliud sibi prominorit in suo ractatu do Nitro, quam tantum stander doctrinam illam uoruom et nugatoriam do Formis Substantialibus, Qualitatibus, etc. infirmo talo niti sod, cum mihi persuasissem, Clarissimum Virum naturam itri nobis explicare voluisse quod
nempe SSet corpus horarogoneum, constans partibus fixi si Volatilibus, volui mea explicatione ostendero quod puto me satis superque ostendisse, nos posso omnia, quae ego Saltem novi, Nitri haenomona facillime explicare, quamVi non On damus Nitrum eas corpus eterogeneum, sed homogeneum. Quocirca meum non erat ostendero, sal fixum faeces esse Nitri, Sed tantum supponoro ut viderem, quomodo mihi Vir Clarissimus ostendore posset, illud sal non eas saecos, sed promus necessarium ad Montiam ites con tituondam, sine quo non
posset concipi quia, ut dico, putabam, Virum Clarissimum id
OStendere voluisse. Quod oro dixi, sal fixum meatus habemad mensuram particularum Nitri excavatos, eo non egebam ad
redintsgrationem Nitri explicandam: nam ut ex eo, quod dixi, nempe quod in sola consistentia Spiritus Nitri Hus redintogratio
consistit, clare apparet, Omnem calcem, cujus meatus anguStiο-
res sunt, quam ut particula Nitri continere queant, quorumquo parietes languidi sunt aptam ess ad motum particularum Nitri Sistendum, ac proinde x o Hypothos ad ipsum Nitrum redintegrandum adeoque non mirum esse, alia alia tartari Scilicet, et cinerum clavollatorum, operiri, quorum ps Nitrum
redintegrari polost. Sed ido tantum dixi, in Nitri fixum
meatus habere ad mensuram particularum Nitri excavatos, ut causam reddorem, cur sal fixum Nitri magis aptum sit ad Nitruinita redintograndum, ut parum absit de pristino suo pondere; tam ex eo, quod alia alia reportantur, quibus Nitrum redin Mari potest, putabam stondero, calco Nitri ad montiam Nitri constituondam non requiri, nisi Vir Clarissimus dirisast, nullum sal esse, quod sit Nitro scilicst magis catholicum: adeoquo id in tartaro si cinoribus clavollatorum latere potuiAM.
Quod porro dixi, particulas Nitri in majoribus meatibus a materia subtiliori cingi, id ox vacui impossibilitato, ut Clarissimus Vir
notat, conclusi Aed nescio, cur vacui impossibilitato Hypothetin vocat, cum claro Aequatur ex so, quod nihili nullae sint proprietatos. Et miror, Virum Clarissimum do hoc dubitare, cum rideatur statuero, nulla dari accidentia realia an quaeso
275쪽
non daretur accidon reale, si daretur Quantitas absquo Substantia pQuod ad causas difforentiae saporis Spiritus Nitri ot Nitri ipsius attinet, eas proponere debui, ut Stenderem quomodo poteram, ex sola differentia, quam inter Spiritum Nitri os Nitrum ipsum admittere tantum volui, nulla salis fixi habita ratione ejus haenomen facillime explicare. Quae auram tradidi do Nitri inflammabilitate, si Spiritus Nitri ἀφλογία nihil aliud supponunt, quam quod ad excitandam in aliquo corpore flammam requiratur materia, quae ejus corporiSpartes disjunga agitetque quae duo quotidianam experionumst attonom satis docere puto, Transeo ad experimenta, quae attuli, non ut absoluto, sed, ut expremo dixi, aliquo modo, meam explicationem confirmarem. In primum itaque experimentum, quod attini, nihil ir Clarissimus adfert, praeter quod ipse expressissimis orbis notari de caeteris vero, quae etiam tentari, ut id, quod Vir Clarissimus mecum notat, minus Suspicarer, nihil prorsus ait. Quod sindo in secundum experimentum adfert, nempe defaecatione ut plurimum liborari Nitrum a salo quodam, in commune referonte, id tantum dicit, o non probat ego enim, ut expre8S dixi, haec experimenta non attuli, ut ii ea, quae dixi, prorin confirmarem sed tantum quia ea experimenta quae dixeram, et Rationi ' convonir ostendorum, illa aliquo modo confirmaro viderentur. Quod autom est, adScensum in stiriolas communem
illi osso cum aliis salibus, nescio quid id ad rem faciat con- codo nim alia etiam alia seces habere, atque volatiliora roddi, si ab iis liborentur. In tertium otiam xperimonium nihil video adferri, quod me tangat. In octione quinta auctoro Nobilem culpare artesium putavi, quod etiam in aliis locis pro libertato philosophandi cuivis concessa, utriusquo Nobilitato illaesa iacit quod forte etiam alii, qui Cl. Viri scripta st artesii Ρrincipia legerunt, idem, niti expresse moneantur, Θcum putabunt. Necdum video l. Virum suam mentem aperte explicare: nondum enim ait, an mirum Nitrum osse desinoi, si jus stiriolae visibiles, do quibus tantum loqui ait, raderentur, donec in parallelipipoda aut aliam figuram mutarentur. Sod haec relinquo, et ad id, quod Cl. Vir ad ea, quae in Sections 13 - 18. ponit, transeo, atquo dico, me libenter satori. hanc Nitri odintogrationem praeclarum quidem experi-
276쪽
montum ess ad ipsam Nitri naturam investigandam, nempo ubi prius principia hilosophiae schanica noverimus, et quod omn- corporum Variationes secundum Legos schanicae fiant sodnego, haec ex modo dicto xperimonto clarius atquo evidontius sequi, quam ex aliis multis obviis experimentis, ex quibus tamen hoc non evincitur. Quod ver Vir Cl. ait, o haec sua apud alios tam clare tradita et tractata non invonisas, forte aliquid in rations Vorulami ot artesii, quod ego ridere non pomum, habet, quo ipsa se rolatare posse arbitratur. Eas hic non adsero, quia non puto Cl. Virum ipsas ignoram hoc tamen dicam, *Bos etiam voluisse, ut cum eorum Ratione convonirent maenomena si nihilominus in quibuadam eoavorunt, homines fuerunt; humani nihil ab ipsis alionum puto. it porro, magnum diScrimen in torcsdoro inter ea obvia scilicet si dubia, quae attuli, experimenta circa quae, quid adferat Natura, quaeque interveniant, ignoramus, et inter ea, de quibus certo conStat, quaenam ad ea adferantur. Verum nondum video, quod Clarissimus Vir nobis explicuerit naturam eorum, quae in hoc subjocto adhibentur nempo calcis Nitri, hujusque Spiritua; ado ut haec duo
non minus obscura Videantur, quam quae astuli, calcem empocommunem et aquam. Ad lignum quod attinet, concodo id corpuS SSe magis compositum quam Nitrum sed quamdiu utriusque naturam, et modum, quo in utroque calor oritur, ignoro, quid id quaeso ad rem facit Diando noscio, qua ratione Clar. Vir amrmaro audet, se scire, quae in hoc subjecto, de quo loquimur, Natura adserat. Qua quaeso ratione nobis ostendere poterit, illum calorum non ortum fuisse a materia aliqua
subtillissima An foris proptfrea, quod parum fuerit de pristino pondero desidoratum Quamvis nihil dosidoratum fuissos, nihil
mo quidem judicio concludere ομset: Videmus enim, quam facile res ex parva admodum quantitate materiae colore aliquo imbui possunt, neque ideo ponderosiora, quoad ΘnSum, Θque levior fiori. Quare non sine ratione dubitare possum, an serio quaedam non concurrerint, quae nullo sensu observari potuissent;
praesertim quamdiu ignoratur, quomodo omne illae Variation . quas Vir Clar intor experiundum observavit, ex dicti corporibus fieri potusrunt imo pro corio habeo, calorom, et illam sis Vescentiam, quam Clar Vir ocitat, a materia advistitia ortas fuisse. Deinde puto, me faciliu ex aquae ebullitions taceo jam
agitationem posse concludere, aeri concitationem cau-- ω, qua Sonus oritur, quam ex hoc experimento, ubi eorum, quae concurrunt, natura plane ignoratur, et in quo calor otiam
277쪽
Servatur, qui quomodo, sive a quibus causis ortus fuerit, nescitur. Doniquo multa sunt, quae nullum prorsus Spirant odorem, quorum tamen partes, Si utcunque concitentur, atquo incalescant, odor statim persontitur, et Alcitorum frigescant, nullum itorum odorem habent saltam quoad humanum sensum), ut exompli gratia succinum, et alia, quae etiam nescio an magis composita sint quam Nitrum. Quae ad Sectionem vigesimam quartam notaVi, Stendunt,
spiritum Nitri non om purum Spiritum Asd calco Nitri aliisquo abundaren adeoque me dubitare, an id, quod Vir Clarissimus ops libellae sprohendisse ait, quod nempe pondus Spiritus Nitri, quom instillavit, pondus illius, quod into detonandum porterat,
fere exaequabat, satis caute basmare potuit. Deniquo, quamVis aqua pura, quoad culum, alia alcassata citius solvore possit tamen, cum ea corpus magis homogeneum quam aer sit, non potest, sicut aer, tot genera corpusculorum habere, quae per Omnia generis calcis poros se insinuare possint. Quare, cum aqua certis particuli unius generis maximo constet, quae calcem ad ortum terminum usque dissolvere pomunt, aer
Ver non irain, inde sequitur, aquam usquo ad illum torminum longe citius calcom dissoluturam, quam sirem Sed, cum contra aer constet etiam crassioribus, et longo subtilioribus, si omnis generis particulis, quae per poros longe angustiores, quam quos particulae aquae penetram possunt, multis modi se insinuaro possunt; inde sequitur, aerem, quamvis non tam cito atque aquam, nempe quia non tot particulis uniuscujusque generia constare potest, longo amo melius ainus subtilius dissolvors calcem Nitri posse, eamque languidiorem, ac proinde aptiorem
ad motum particularum Spiritus Nitri sistondum reddore. Nam nullam aliam difforontiam intor Spiritum Nitri s Nitrum ipsum
adhuc agnoscere cogor ab experimoniis, quam quod particulae hujus qui cant, illius vero valdo concitatae inter sese agitentur; adeo ut adem difforentia, quae Et inter glaciem et aquam, sit intor Nitrum si Hus Spiritum. Verum to circa haec diutius detinore non audeo Verctor, Θ nimis prolixus uorta, quamvis, quantum quidem potui, broritati studuorim; si nihilominus molostus fui, id, ut ignoscas, oro, simulque ut a, quae ab Amico libor et incor dicta sunt, in meliorem partem interproforis. Nam ego de his prorsus tacere, ut tibi roscriborom, inconsultum uescari. Ea tamen apud te laudare, quae minus placebant, mora esset adulatio, qua nihil in Amicitiis orniciosius si damnosius consso Constitui igitur,
278쪽
mentem meam apertissimo explicare; st nihil hoc viris milosophis gratius foro judicavi. Interim si tibi ridotitur consultius, haec cogitata igni potius, quam ruditissimo Domino Mylio tradere, in tua manu sunt; fac ut lubst, modo mo tibi Nobilissimo ius Boyli addictissimum atque amantissimum credas. Doleo, quod propter tenuitatom meam hoc non nisi verbis stondero
Clarissime Vir, Amice plurimum colende, Commercii nostri litorarii instaurationem in magna pono parto licitatis. Scias itaqus, o tuas, 17l27 Julii ad mo datas, accepisse insigni cum gaudio, duplici imprimis nomine, tum
quod saluto tuam testarentur, tum quod de tuae orga Θamicitiae constantia cortiorem me reddorent. Accedit ad cumulum, quod mihi nuncias, te primam si secundamirincipiorum Carfossi partem, more Geometrico demonstratam, prael commisisse, ejusdem unum altorumve exemplar liberalissimo mihi Grens. Accipio munus perlubenti animo, rogoque, ut istum sub praelo jam sudantoni Tractatum, si placuorit, Domino etro Serrario, Amstolaedam degenti, pro me transmittas. In mandatis quippo ipsi dedi, ut jusmodi fasciculum recipiat, et ad me per amicum trajicientem expodiat. Caetorum permittas tibi dicam, me impatientor ferro te etiamnum Supprimere ea scripta, quae pro tuis agnoscis, in Republica imprimis tam libora, ut sentiro ibi quae velis, et quae sentias dicor licsat. orrumpore te volim His repagula, -- primis cum subiicere nomen tuum possis, o hac ratione extra omnem poriculi aleam to collocare. Νοbilissimus Boylius peregre abiit quamprimum redu fuΘ-rit factus in Urbem communicabo ipsi eam pistolae tuae doctissimae lartem, quae cillum spectat, ejusque Is concuti a
279쪽
tuis sensentiam, quam primum eam nactus fuero, rescribam.
Puto, to jam vidisso ipsius hymistam Scepticum, qui jamdudum ' Latino oditus, inque xtororum oris dispersus fuit, multa continens aradoxa hymico-Ρhysica, et Spagyricorum principia Hypostatica ut vocant sub xamen SΘVerum reVOcanS. Nium nuper edidit libollum, qui foris nocdum ad Bibliopolas vostros pervenit quam eum hoc involucr tibi mitto rogoquo PΘramanter, ut hoc munusculum boni consulas. Contino liMllus, ut id is defensions virtutis Elasticae Astris contra quondam Franciscum Linum, qui funiculo quodam, molloctum juxta ac sensum omnem fugiente, haenomina, in Experimentis novis hysico-Μochanicis Domini viii recitata, explicam satagit. Evolvo o expendo ibollum, si tuado oo animi onsa mihi deprome. Societas nostra Regia institutum suum gnariter pro Viribus pros uitur, intras erimentorum observationumque cancellos sese continens, omnesque Disputationum anfractus deritans.
Egregium nuper captum fuit exporimentum, quod valde torquet acuistas, Ρlenistis vero vehomonte placot. Est vero tale. hiala vitrea Α, repleta ad summitatem aqua, orifici ejus in vas vitreum B, aquam continens, MerSO, imponatur scipienti Novae achinae Ρnsumaticae Domini B lii Oxhauriatur , o Rer e Recipiente conspiciontur bullae magna copia o aqua in hialam adscondero, si omnem inde aquam in Vas B, infra superficiem aquae ibi contentae, spellare. Relinquantur in hoc statu duo vascula ad tempus unius aliariusvo disi, aero identidom s dicto ocipiente crebris exanclationibus vacuato. Tum eximantur e M-cipionis, et hialais opisatur hac aqua, agre privata, rursum- quo invertatur in vas , ac scipienti denuo utrumque asincludatur Exhausto iterum Recipionis porisbitas exantiationes, conspicietur oris bullula quaedam x collo hialmo adscondere, quae ad Summitatem emergens, et continuata exantiatione seipSam expandens, rursum omnem depellet aquam x hiala,
Editio Latina Boterodam anno 1662 prodiit ox ossicina Arnoldi Leers
280쪽
ut prius. um hiala iterum ex scipiente eximatur, et o hausta agro aqua ad summum reploatur, invertaturque, ut Prius, et Meipienti immittatur. um aere probo vacuetur Reeipio . eoque rite et omnino Vacuato, remanebit aqua in Hala sic auspΘnsa, ut nullatenus descendat. In hoc Oxperimento causa, quae juxta Bonium sustinem aquam in exporimonio Torricolliano statuitur aer nompe, aquae in vasculo B incumbens)ablata plano videtur, sc tamen aqua in miata doscondit. Hura statueram hic subjungere, sod amici et occupatimo me Vocant. Non possum claudere litoras, quin torum torumquo tibi inculcem publicationem eorum, quae tu ipse a meditatus. -- quam dosistam is hortari, donec potitioni meas satisfeceris. Interea temporis, si quaedam contentorum illorum capita mihi importiri estos, hi quam te deperirem, quantaque necemitudino mo tibi obstrictum judicaram Valsa florentissime, meque ut facis amare pergRS, Tui studiosissimum et Amicissimum
E. achodis Victoria ovain ano doprompsit Frod Polloch: Spinoga, Lond. 1880 p. 448.
Amice suavissime ΡraefatiOnom, quam mihi per amicum nostrum sorte misisti, o tibi or undem omitto. auca, ut ipso id is in margine notavi, sed adhuc pauca supersunt, quae tibi portiteras significare consultius duxi. Nempe 1 ubi pag. 4 loctorem mones, qua occatione ' primam partem composuerim Vellom ut simul cibi, aut ubi placuerit, etiam monises, me am
' an autographo casione o Vendent leguntur, qua sunt viri mapanico docti. Contra in Voco promiserat p. 243 litora a perperam duplicata esti