장음표시 사용
281쪽
EPISTOLA XV. 243 intra duas obdomada composuimo hoc enim praemonito nemo putabit, haec adso clare proponi, ut quae clarius explicari non Poment, deoque Verbulo uno aut altoro, quod foris hio illio obscurum offendent , non haerebunt. 2'. Vellem moner , me multa alio modo quam a Cartesio domonstrata sunt domonstraro, non ut Cariosium corrigam, sed tantum ut meum ordinem minlius retineam, o numerum axiomatum non ita augorem et hacessam de causa multa, quae a Carissio nuda sine ulla demon- Stratione proponuntur domonstrare, et alia, quae cariosius
missa scit, addoro obuisse deniquo enixissimo te rogare volo, amico charissimo, ut illa, quae in fino scripsisti in illum homunculum missa faceres, ipsaquo prorsus deleros. Et quamvis ad hoc te rogandum multae me moveant rationes, unam tantum reddam vellem enim, ut omnes sibi facito persuadere possint, haec in omnium hominum gratiam vulgari loquo in hoc libello edendo solo Voritatis propagandae dociderio tonori, teque ad maxime curare, ut hoc opusculum omnibus gratum sit, hominosque ad orae philosophiae studium bonovolo atquo benigne invitaro omniumque utilitati studere quod facile unusquisque crodsi, ubi nomino laedi videbit, ns aliquid proponi, quod alicui Gndiculo osso potest. Quod si tamen postea Vir iste, aut alius, suum malevolum animum ostendero volit tum ejus vitam et moros non sino applausu depingere poteris. eis igitur, ut so que expectare non graveris, teque exoram SinRS, si mo tibi addictissimum credas, atque omni studio tuum
Amicus do Vrios haec scum serro promisorat , sed quia noscit quando ad vos reversurus at, or alium mitto. His tibi simul mitto parram scholi prop. 27 partis . sicut pagina 75 incipit, ut ipsum typographo tradas, et denuo imprimatur. Haec quas hic mitto obon nocomari donu imprimi si 14. Vs 15. regulae addi debent, quae commodo possunt intertexi.
282쪽
Praestantissime Vir e Amice Colendissime, Vix tres quatuorve dios sunt lapsi, ex quo Epistolam portabollionsm ordinarium ad to dabam. sminoram ibi cujusdam
tibiali a Domino Bonio conscripti, si tibi transmittondi. Non
tum affulgobat spes tam cito nanciscendi amicum, qui eum porserret. Ex o tempore se obtulit quidam opinione mea colorius. ocipias igitur nunc, quod tunc mitti non poterat, unaqus Domini Bonii, qui nunc rure in Urbs reversus St, Salutem ossiciosissimam. Rogat illo, ut raefations in Exporimonis ipsius circa Nitrum factam consulas, intollecturus inde Verum, quem sibi praestituerat in sompore, scopum ostendere Videli- est, resurgontis ' Philosophiae Olidioris placita claris xpori- montis illustrari, si haec ipsa sine Scholarum formis, qualitatibus, elomentia nugatoriis optime explicari posse neutiquam autem in se suscepisso naturam Nitri docere, Vel otiam improbare ea, quae de materis homogeneitate, deque corporum differentiis, o motu st figura, etc. duntaxat exorientibus, a quoquam tradi possunt. Hoc duntaxat o voluisso ait, texturas corporum Varias, varia eorum discrimina inducere, ab iisquo diversa admodum inocta proficisci, usque inde, quamdiu ad primam materiam resolutio facta non fuerit, storogeneitatem aliquam a Philosophis ot aliis concludi Noc putem, in rei fundo intoros o Dominum Bonium dissensum esse. Quod Vero aiS,
Omnem calcem, cujus meatus angustiores sunt, quam ut particulas Nitri continoro queant, quorumque parietes languidi sunt, aptam ess ad motum particularum Miri sistendum, proindequoad ipsum Nitrum redintonandum respondet Bonius, si cum aliis calcibus Spiritus Nitri misceatur, non amo cum ψώμvorum Nitrum compositum iri. Quoad Ratiocinationem, qua ad Vertendum Vacuum utariS, attinet, ruit tonius, se eam mosso et praevidisse, at in ipsa
283쪽
nequaquam acquiescere qua de re alibi dicondi locum sors
Ρetiit, ut te rogarom, an suppeditare ipsi exemplum possis, in quo duo corpora dora, in unum conflata, corpus plane inodorum Nitrum scilicst componant. Tales ait esse partes Nitri, Spiritum quippe ipsius teterrimum spargere odorem, Nitrumquo fixum odor non ostitui Rogat porro, ut probo consideres, an probam institueris intorglaciem aquamque cum Nitro ejusque Spiritu comparationem eum tota glacies non nisi in aquam resol tur, glaciesque inodora, in aquam relapsa inodora permaneat discrepantes vero qualitatos intor Nitri spiritum ejusque salom fixum reperiantur uti ractatus impromus abunde docet. Haec o similia, inter dissorendum de hoc argumento, ab Illustri Authors nostro accipiebam; quae per memoriae meae imbecillitatem, cum multa ejus fraude potius, quam existimatione, me repetere ortus sum. Cum do rei summa consentiatis,
nolim haec ultorius Oxaggerare potius auctor essem, ut ingenia jungatis uterquo ad Phliosophiam gonuinam solidamque certatim excolendam. imprimis monere mihi fas sit, ut principia rerum pro athematici tui ingonii acumino consolidare pergas: uti Nobilem meum amicum Boylium sine mora pellicio, ut eandem experimentis ot Observationibus, pluris et accurato factis, confirmo illustrotquo Vidos, mice Charissime quid moliar, quid ambiam. Novi nostratos hoc in Regno hilosophos suo munori experimentali nequaquam defuturos nec minus persuasum mihi habeo, te quoque provincia tua gnariter perfuncturum, quicquid gganniat vel criminotur sive hilosophorum ivsΤheologorum Vulgus. Cum litoris praegressis jam is fuerim pluribus ad hoc ipsum hortatus, nunc me reprimo, ne fastidium tibi
croom. Oc Saltem et ulterius, ut quaecunque eorum typis jam mandata sunt, quae vel in artesium ea commentatus, Velox intellectus tui scriniis propriis depromtisti, quanto ocius mihi transmittor per Dominum Serrarium digneris. Habobis me tanto arctius tibi ovinctum, intelligosquo quavis data occasione, me In Studiosissimum
284쪽
Verrio . Dilecte Amice, Ρostrema tua, 26. elapsi mensis, ni fallor, scripta, set ad mea manus pervenit. Non exigua me ea tristitia ac sollicitudinoa est licet sadem valdo doc verit, ubi tuam redontiam et animi fortitudinom perpendo, quibus fortunae, vel potius opinionis incommoda eo tempore, quo validissimis in oppugnant armis, contemnore nosti. o tamen indis accrescit sollicitudo stpropterea per nostram ego te amicitiam oro atque Secro, ne multis ad mo scribor tibi grave sit. Quantum omina, quorum montions facta, attinet, ompo quod insanis tu adhuc sanos valanto talos gemitu audiveris, quales edebat quum aegrotabat, si paulo post fatis concedobat exiAtimarem ego hunc Brum non fuisse omitum, o non nisi tuam imaginationem; quia ais, quod quum te levabas, et, ut audires, te componobas, tam
clare eos non audiVeris, quam antea, Vel postea, quum in Somnum relapsus fueris. rosecto hoc ostendit, eos omitus non nisi moram fuisse imaginationem, quae soluta si libera ortos gomitus ossicacius si vividius imaginari potuit, quam so temporis, quo te erigebas, ut ad ortum locum auditum dirigores. Quod
hic dico, alio casu, qui mihi olapsa hismo Rhonoburgi '' accidit.
confirmare, simulque explicare pomum. Quum quodam mane, lucescente jam coelo, ex somni gravissim evigilarem, imaginea, quae mihi in omni occurrerant, tam iVide ob oculos Ver-bantur, ac Si res fuissent orae, et praesertim cujusdam nigris scabiosi rasiliani, quem nunquam antea videram. Haec imago partem maximam disparebat, quando, ut me alia ro oblectarem,
oculos in librum si aliud quid defigebam quamprimum Vero' ano non fecerunt, sed ab ipso Spinoeta factam fas arbitrabantur Veiores editores, quandoquidom in ora Belg. margine Latina ortia afforuntur. ' Itaquo aut Voorbum amicos revisurus illuc reVersu eras, aut epistola anni 1668 est. s. supra Pag. 34.
285쪽
EPISTOLA XVn. 247oculos a tali objecto rursus avortobam, sine attontione in aliquid oculos defigendo, mihi adsm Husdsm Ethiopis imago adsm vividitate, et per vicos, apparebat, donec paulatim circa caput dispareret. Dico, idem, quod mihi in sona mo intorno risus
occurrit, in tu occurrisse auditu. Sod quoniam causa longo diversa fuit, casus tuus, non or meus, men fuit. Ex eo, quod jam narrabo res claro sprehendetur. Effectu imaginationis ox constitutions o Corporis vel onti oriuntur. Hoc, ut omnem scito prolixitatem, impraesontiarum sola experientia probo. Experimur febres, aliasque corporeas altorationes, doliriorum Ruin eme, et eos, qui tenacem habent sanguinem, nihil aliud quam rixas molestias, caedos, hisque similia imaginari. Vidomus etiam imaginationem tantummodo ab animae constitutione detorminari quandoquidem, ut experimur, intellectus vestigia in omnibus sequitur, et uas imagines ac Verba ex ordine, sicuti sua domonstrations intollectus, concatonat et invicomconnoctit adso ut foro nihil possimus intelligore, do quo imaginatio non aliquam e vestigio formet imaginem. Hoc cum ita sit, dico, omnes imaginationis effectus, qui a corporei causis procedunt, nunquam rerum futurarum poSSe M omina; quia eorundem causae nulla res futuras involvunt. Sod ver imaginationi effectus, vel imagines, quae Originem suam ab ontis constitution ducunt, possunt alicujus rei futurae Ss omina; quia Mons aliquid quod futurum est, confuse potos praesentire.
Quar id do firmitor o vivido potos sibi imaginari, ac si ejusmodi res esset praesens nemps, pater ut tui similo adducamoxemplum ado filium suum amat, ut is ot diloctus filius quasi unus idemque sint. Et quoniam juxta id, quod alia occasionodomonstravi filii ossontis affectionum, et quae inde sequuntur,nocossari in Cogitation dari obo idoa, et pater, ob unionem, quam cum filio suo habet, pars momorati filii est, etiam necessario patris animatas ossontiacideia filii, o Husdsm affectionibus, et iis, quae inde sequuntur, participare obet, ut alibi prolixius demonstravi. Ροπο, quoniam patris anima idoaliter de iis, quae
ementiam filii consoquuntur, participat, illo ut dixi potost
interdum aliquid o iis, quae jus essentiam consequuntur, tam vivido imaginari, ac si id coram Eo haberot, si nimirum Aequentes concureunt conditiones: . si casus, qui filio in vitae decursu accidot notabilis erit; Π si talis erit, quom facillimo imaginari possumus; ΙΙΙ. si tempus, quo hic continget caSuS, non admodum remotum est; IV. deniquo si corpus bene constitutum est; non tantum quod sanitato spectat, sed otiam si liborum, et omni-
286쪽
248 EPISTOLA TUM. a curia o negotiis vacuum at quae Morno Mnsus turbant.
Huic rei insorvire quoque potest, quod a cogitemus, quae ut plurimum his similes Oxcitant idoas Mompli gratia, si, intomadum cum hoc illovo loquimur, gemitu audis , plerumque Mi, ut, ubi de sodom homino torum cogitamus, si gemitus, quos auribus percipiebamus, quum cum ipso loquobamur, in memorirem Sint Venturi. Haec amico dilaeto, in do tua Quaestione ostsententia. Brevissimus, fateor, fui; sed dodita opera, ut materiam prima quavis o Aion ad mo scribondi tibi suppoditarem, etc.
Verrio . Mi Domine, et Amice ignote, Jam saepiusculo tuum ractatum, una cum ejus Appondios, nuper in lucem oditum attonio volvi Magia me docebit, quam alium, ut ' tibi narrem summam quam in eo reperi soliditatem, o quam inde percopi voluptaram id tamen reticere nequeo, quod quo equentius cum attentione eum percurro, eo magis
mihi placeat, si continuo aliquid observem, quod antea non animadverteram. Vommonimvoro no hac in pistola Adulator videar nolo ejus Auctorom nimium admirari Novi, Deos omnia laboribus Vendero. No auram to in admiration nimis diu otineam, qui sit, et qui fiat, ut tibi ignotus tanta ad to scribendi libertate utatur, dicam tibi, sum osso, qui desideri purae et sincerae Veritatis impulsus in rori hac si fragili vita pedes
In Vera Boim margins Latina orba non laudantur itaque ipsum Blyenberghi epistolam illic opsti apparet Cae quae ad p. XX notaturi
sumus. At quoniam ad Spinogam cognoscendum nihil facit, xemplar Vernacule scriptum hic omittimus. Voraions Latinam alicui Ox amicia tribuendam opinRmur.' Ex Bolg. - d. at ut aἰiis, gucim.
287쪽
suo in scientia, quantum humanum nostrum patitur ingonium, figor studes quiquo nullum alium, ad indagandum veritatem, scopum sibi praefixit, quam ipsam Veritatem quique scientiano honoros nec divitias, sed moram Veritatom, tranquillitatam- quo tanquam Veritatis effectum, sibi acquirere conatur; et qui, ex omnibus oritatibus ac scientita, nullis magis quam staphysicia, si non omnibus saltem aliquamarum parto se oblectat et qui omno suam vitae desectationem in eo collocat, ut horas otiosa st subcisivas in iis transigat. Verum ne quivi adsobeatus sat nec tantum adhibet studium, quantum mihi porsu- ado to adhibuisso, et propterea quiris e porsectionis non pervonit, quo te jam pomenisse, ex per tu perspicio Verbo ut absolvam, is ipso est, quem familiarius cognoscors tibi limbit, vi sum tibi tantoporo devincire placeat, ut aperias et quasi persores haeronis ejus cogitationes. Sed ad ractatum tuum redeo. Quomadmodum inibi multa inveni, quae summopero palat arridebant, ita otiam quaedam obtulerunt eis concoctu dissicilia, quaequo mihi tibi ignoto ita objicor haud aequum foret, Ooque magis quod grata nec ne haec sint futura, o latet et haec os causa, cur haec praemittam, et rogem, an licoat, si his saporis Hismalibus tompus
Superfuerit, tibiquo placuerit ad sa dissicultatos, quae mihi in
libro tuo adhuc restant, respondero, nonnullas arum transmittors hac tamen lege et obtostatione, ne ogo rei magi nocessariae tibiquo magis acceptae impossimento sim quoniam nihil intonsius juxta promissa in libro tuo facta, quam latiorsm opinionum tuarum xplications ac ditionem desidoro. Ipse id, quod tando calam et chartae credo, coram salute impertita praestitissem; quia vor primo tuum hospitium mihi ignotum
erat, dein morbus contagiosus, et denique munus meum impedi ant, hoc ipsum in aliud ac aliud tompus dilatum est. Ne Voro haec pistola plane sit vacua et quia simul aps ducor, non ibi sors ingratum, unicum tantum tibi proponam nempe, o passim, tam in rincipiis quam in cogitatis staphysicis, atatuere, sive ut propriam sententiam, siVo ut carissium, erius Ρhilosophiam docobas, explicares, crisam Θt consMVRrΘ, unum si idem fas quod por se adeo clarum est iis, qui e suas cogitations diroxerunt, ut otiam prima sit notio), et Deum non modo Substantias, sod etiam motum in Substantiis croasse, hoeost, sum non solum Substantim in statu Auo continua creatione,
Verum etiam arundem motum ac conatum OnaerVare DeuS,
288쪽
Voluntate ininus operations perindo eat, quomodo id nomineo diutius existat, inquo suo pernoveret statu verum etiam ea Rest ut tali modo is o antas, motum 4 sat: hoe est, quemadmodum continua Dei croatio ossicit, ut ros diutius existant, ita quoque conatus Via rerum motus per eandem causam fit in rebus. quandoquidem intra Deum nulla motus datur causa. quitur igitur, meum mon tantum causam Substantiae Montis, με etiam cujuscunque conatus Vel motus Mentis, quem Voluntatem nuncupamus, veluti passim statuta ex qua amretions etiam necomario squi videtur, si nil mali in motu sivo montis voluntates Mao, si sum ipsum illud malum immodiatemporari.
Nam quoque, quae mala apellamus, per animam, et On-quenter per ejusmodi immodiatum influxum si si concursum
prohibito emcitur orgo, juxta superius tradita, non tantum ut illa dam voluntas per si influxum velit, sed etiam, quem modum statim ostendetur, ut tali modo volit adso ut illo Adami prohibitus actus, vivatonus Deum non modo voluntatem ejus movebat sed idi quatenus eam tali modo moVobat, vel in se non it malus, vel ut sus ipse illud operari videatur, quod
nos malum Vocamus. eo aut tu aut D. Carissius hunc nodum solvere videris, Micondo malum esse Non Ens, cum quo DeuS non concurrit unde enim voluntas odondi aut voluntas Diabolorum
ad iuporbiam procodebat' Ἀ- quoniam voluntas ut recto animadvertis non si, divorsum quis ab ipsa snto, sed sit hic aut illo motus, via Montis conatus , tam ad hanc quam ad cillam motionsm concursu is si opus in jam vero Dei concursus, ut i scriptis auis intelligo, nihil aliud est, quam
rem teri suam voluntat- hoc Vel illo pacto Motorminaro: sequitur, ergo Deum seque cum mala Voluntate, quatenus mala est, ac cum bona, quatenus bona St, concurrere, hoc St, eam determinare. Nam Voluntas Dei quae causa absoluta est Omnium quae existunt, tam in substantia quam in conatu Vidotur etiam prima cauS esse malae Voluntatis, quatenus mala est. Deindo
nulla cim nobis cit voluntatis storminatio, qui Deus eam ab aeterno scivorit alioquin, si noscius it in Deo imperfectionem statuimus sod qui iovi illam inlitori sciverit, quam ex uin Docrotis 'unt igitur Hus Decreta nostrarum storminationum
causa et ita urgum sequi videtur, malam Voluntatem vel non
289쪽
EPISTOLA XVm. 251esso malum quid, vel Deum illius mali causam esse immodiatam, o id operari. Noquo hic Distinctio heologorum, o difforontia intor actum si malum actui adhaerens, locum aboro potest: nam sua cum actum tum modum actus decrevit, hoc est, Deus non solummodo decrerit, ut damus ederet. Verum etiam, ut nec sario contra mandatum ederet. Adeo ut torum sequividoatur, vel τι odor Adam adversus praeceptum non 8SΘmalum, vel Deum ipsum illud oporari. Haec sunt, Vir Clarimimo , quae in praesentia in ractatu tuo percipere neque : extrema namque utrinque statuero durum t. ale autem responsum a perspicaci tuo judicio st industria, quod mihi saciat satis, exspecto, et spero me Sequentibu meis oMensurum quantum tibi proptersa obsam Cori tibi, Vir Clar. , persuadeas, me haec nulla alia de causa, quam studio veritati quaerere liber sum, nulli adstrictus professioni, honostis mercaturi me alo, et tempus, quod mihi reliquum est, hisce robus impendo. Submisso quoquo rogo, ut meae dissicultates tibi non sint ingratae; si ad hasce respondere animus est, id quod ardontissime cupio, scribe ad sic
290쪽
Responsio ad princedentem. Versio . Amie Ignote, Epistolam tuam 12. Decombris datam, et in alia inclusam, scripta 24. Husdem mensis, 26. Schiodam demum accepi unde intonsum tuum veritatis amorem, eamque solummodo omnium studiorum tuorum scopum esso, intelligebam quod me, qui stiam in nihil aliud animum intendo, ut concluderem Osigit, non tantum petitionem, nempe ut ad tuas, qua jam mittis et impostorum mittes, Quaestions pro Viribus si intellectus responderem, plene concedere, Verum Omnia quoque pro mea parse conserre, quae ulteriori notitiae sinceraeque amicitiae insorviro queunt. Quantum enim ad me attinet Nullas ex omnibus rebus, quae in potestate mea non sunt, pluris facio, quam cum Viria Veritatem incor amantibus foedus inire amicitiae; quia credo, nos nihil omnino in mundo, uod nostrae potestatis non St, tranquillius, quam istiusmodi homines, OSSe amare; quoniam tam imposiabsis si mors dissolvors, quem ii erga inricem habent, eo quod amore, quem unusquisque erga Veritati cognitionem habet, fundatus si quam ipsam veritatem Semel perceptam non amplecti. Est insuper summus ac gratiSSimuS, qui in res ' , quae nostri arbitrii non sunt, dari potest quandoquidem nulla res, praeter veritatem, divorsos sensus et animOR penitus unire valet. aco maximas utilitatos, quae inde fluunt, ut rebus, quas procul dubio ipso nosti, diutius to non detineam, quod tamen huc usque laci, quo eo melius Stenderem, quam
Ipsi Spinogae tribuenda. Nam sis exemplum Vernaculum habero poterant Vetores editores, tamen in margin Ed Bolg. Latina vocabula adscripta sunt. Nec in exemplo illo orat mardat Vrient sc Amiee Ionote quae in operibus Posth leguntur. f. pag. 6s.