Benedicti de Spinoza Opera quotquot reperta sunt

발행: 1895년

분량: 499페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

351쪽

B. D. S. Ex autographo quod Amaselodami aerVatur.

scio an me prorsus oblitus sis, multa tamen concurrunt, quae Suspicionem afferunt primo cum prosocturus tibi Modicors volabam, o to a te ipso invitatus domi in dubi Myondero putabam, Hagam petiisse intellexi, revortor Voorburgum nullus dubitans, qui hic salis in transitu nos invisores at tu, si Diis placot insalutat amico domum reversus es tres denique septimanas oxpectavi, nec hoc temporis littoras tuas videre contigit igitur opinionsis hanc sam a te amotam Vis tuis' CL p. XXXVII.

352쪽

liuoris facile amovebas, ri bus tuu in are potoris modum instituendi eommoretum movirum epistolicum do quo Emes intius sedibu Ioenti amn int in to enixo romtum habere, imo jam per noctiram amicitiam is oro rogoquΘ, ut serium opus vero ludio navare velis atque into cina, anima quo cultui moliorem vitae partom sacrare dignoris jam inquam dum tempus et antoquam do tempore, moras te I-- conqueraris. porro ut d mmmores nostro instituendo aliquid dicam, quo liberius mihi acri re audina, acina m antehac inspicatum fessae, es fore pro orto habeo, to tuo ingeni aliquomodo et magis quam par os dissidore, o vereri, ne aliquid

rog aut proponas, quod Virum doctum non redoleat vorum te coram laudare, et tua dote narrare, non docet si tamΘn Veroris, ne ego tuas epistolas aliis communium, quibus οὐ-

ludibrio sis, do hac re fidom tibi dehinc do mo a religio-

Servaturum no ulli mortalium nisi tua Vonia communicaturum

his conditionibus commercium nostrum aggredi potes, nisi foris do mea fido dubitas, quod minimo credo tuam circa haec tam nsententiam x primis tuis littoris scire o octo et simul aliquidco eoae r arum rubrarum, ut promiseras, quamvis jam longo melius m habeam postquam inde prosectu sum venam semes erui, nec tamen febris comarit quamvis aliquomodo agilior Θram etiam into sonam Bootion- ut opinor, propter aeris mutationem. - tortiana iis, aut tor laborari, quam tamΘn bona diaeta, tandomo uti, misiquo in maximam malam crucΘm, nescio Voro quo ivit, cum tamen no huc rodeat quod ad 3μ

partem nostrae philosophiae attino Hus aliquam brevi si tibi,

si translator osso vis, vel amico sorio mittam si quamvis decrevoram mihil mittoro runt quam sam absolverem tamen, quia praeter sententiam dongior suades, molo vos nimia diu detinem mittam usquo ad 80. propositionem circiter do rebus anglicanis multa audio, nihil tamen certi populus omnia mala suspicari non cessat, ns ullus rationsm aliquam invenim scit cur classi non immittantur habonae si rea quidem nondum VidΘ-tur esso in Vado Voreor no nostratos nimis velint esse docti

et providi. ros iamsi ipsa tandom indicabit quid in animo gestient, quidus moliantur, quod si vortant bono quid nostri ibi sentiunt, quidque corti sciunt audis dosidoro, sed magis, Msupra omnia ut me etc .

353쪽

EPISTOLA XXIX. 303

B. D. S.

Ex autographo quod matelodami aematur.

Vir Proestantissime, colendissimeque Amice, Ex postremis tuis 4. Soph. ad me exaratis litoris , elucet, tibi nostra non obitor cordi osse. Devinxisti non me modo, sed praenobilem Boysium nostrum, qui tibi, mecum, o nomine maximas gratias agit, omni ossiciorum genere, quae quidem ab ipso proficisci possunt, humanitatem et associum tuum data occa- Sion componsaturus idem quoquo de memotipso firmitor tibi poteris orsuadoro. Sed virum illum quod spectat nimis ossiciosum, qui non obstant illa oraton Tractatus do coloribus, quae hic jam inpedita est, adornare nihilominus aliam voluit, sontio fortassis, a malo sibi praepostor illo studi consuluisas.

Quid iam do ipsius fio translations si Author Latinam illam, hic in Anglia paratam, quamplurimis Experimentis, quae in

Anglico non reportantur, fecerit auctiorem 'Necesse est, nostram, brori nunc di ominandam, suae omnino tunc praeserti, o multo pluris apud quosvis sano aestimari. Sed abundo suo sensu, si velis; nos nostra, prout maxime consultum risum fuerit, curabimus. Mrchori Mundus rabierraneus nondum in mundo nostro Anglic comparuit, O pestem, omnia foro commercia prohibentem Accedit Bellum atrocissimum, quod nonnisi malorum Iliada secum trahit, si humanitato omno tantum non e mundo

extorminat. Interim amon, lios Socista nostra hilosophica nullos, periculos hoc temporo, coetus agat publicos hi tamen illius ejus Socii, talos o mo non obliviscuntur. Hinc alij x-porimentis Hydrostaticis, alii natomicis, ali Mochanicis, alii aliis, privatim incumbunt. nua Boylius origino Formarumst ualitatum, prout ea actonus in Scholis et a paedagogia tractata fuit, sub xamon vocavit, si tractatum de eo, haud dubio insignom praelo brevi subjiciondum concinnavit. Video, Te non tam philosophari, quam, si ita loqui fas si Theologi-

' Quas hodis non habomua

354쪽

304 EPISTOLA XXIX.

gare de Angelis quippe, prophetia. miraculis, cogitata tua contignas sed forsan id agis hilosophico ut ut visit, ortua sum, opus esse is dignum, si mihi imprimis docidoratissimum. Cum didicissima haec sempora commoresorum obaton libortati, id saltem rogo ut consilium et ampum tuum in istho tuo scripto mihi in proximis tuis significare non graveris. Quotidis nova hic ex octamus do Mundo proelio mali, nisi laris Classis vostra A rursum in portum abduxerit. Virtus, de qua disceptari inter vos innuia ferina ost, non humana. Si enim juxta rationis ductum ageront hominos, non ita se invicem dilaniaront, ut eat in propatulo. Sed quid quoror Vitia

Munt, dono hominos; sed nocolla perpetua, et interVentu minliorum ponsantur.

Dum haec scribo, traditur piates ab insigni illo stronomo Dantiacano, no Johanno Hovolio, ad me scripta in qua intoralia mihi significat, Comotographiam ipsius, duodecim libria constantem, jam por integrum annum sub prael sudasso, Mpagina jam 400. ivs 9 ilbros priores absolutos osso. Indicat praeterea, se mihi aliquot Exemplaria transmisisso rodromi sui Comotici, in quo priorem binorum Mororum comotarum fuso oscripsorit; sed ea nondum ad manus meas ΘΟΘnerunt. Statuit insupis, do posteriori quoquo Comota librum alium odoro, o doctorum judicio subjicere. Quid, amabo, Vestrate judicant f snduli Hugenianis, imprimis de illorum genore, quae adeo exactam temporis Ensuram xlabore dicuntur, ut Longitudinibus in mari inveniondis possint insorvire Quid suam stras jus Dioptrica, staractatu

demotu, quem utrumque diu jam exspectarim . Certus sum, eum non otiari sciro tantum cuperem, quid promoVeat. Tu optime valeas, si amare pergaSTui studiosissimum Η. O.

355쪽

EPISTOLA XXX. 305

EPIAT OL XXX. Viro Nobilissimo a Doctissimo

B. D. S.

Responsio ad princedentem.

Fragmonium xildonburgii pistola m. Oct. 1665 ad Boylium data recuperatum.

publicae memores. Quid nuper secorint expectabo, quando bellatores sanguine morint saturi, et ad vires nonnihil instaurandas, quisvorint. Si colobris illo irrisor hac aetate viveret, risu sane periret. Μ tamen hae turbae nec ad risum, nec etiam ad lacrymandum, Sed potius ad philosophandum, si humanam naturam melius observandam, incitant. Nam nec naturam irridere, mihi fas existimo, multo minus ipsam deplorare, dum cogito, homines, ut reliqua,

partΘm tantum esse Naturae, meque ignorare, quomodo unaquaeque par Naturae cum suo tot conVeniat, et quomodo cum

reliquis cohaereat; et ex solo hujus cognitionis defectu reperio, quot quaedam Naturae, quae it ox parto et non nisi mutilato percipio, et quae cum nostra mente philosophica minime conveniunt, mihi antehac vana, inordinata, absurda Videbantur: jam Ver unumquemque ex suo ingeni Vivere Sino, et qui volunt, profecto suo bono moriantur, dummodo mihi pro Vero vivere liceat. Compono jam tractatum, de me circa Scripturam SenSu: ad id vero facisndum o movent, . raejudicia theologorum: Scio enim ea maxime impodiro, quo minus homine animum ad philosophiam applicaro possint ea igitur patefacere atque amoliri a mentibus prudentiorum satago 2. Opinio, quam VulguAd me habet, qui mo athoismi insimulare non emat eam quoque Verruncare, quoad fieri potest, cogor 3. Libertas philosophandi diconesquo quae sentimus quam SSerere omnibuS modis cupio, quaequo hic ob nimiam concionatorum auctoritatem et pstulantiam utcunque supprimitur. Nondum audio, artesianum aliquem ex artes hypothesi, nuperorum cometarum phaenomena explicars o dubito, an ex illa rite explicare posSint

II. 20

356쪽

306 EPISTOLA XXXI.

B. D. S.

Responsio ad praecedentem. Vir pro tantimime, Amice colende, Facia, ut Virum cordatum et hilosophum, decet, quod Viros bono amas nec est, quod dubites, quin illi to redament, stmerita tua, prout par est, aestiment Dominus Boylius una mecum salutem plurimam tibi nunciat, utque strenuo et ακριβως

philosophari pergas, te hortatur. Imprimis, si quid tibi lucis

affulsori in ardua illa indagine, quae in eo vereatur, ut cogno- Scamus, quomodo unaquaeque pars Naturae cum suo tot conveniat, et qua rations cum reliquis cohaerint, ut illud nobis communiceS, peramanter rogamuS. CauSaS, qua memorRS, tanquriminei tamenta ad Tractatum do Scriptura concinnandum, Omnino probo, inque Votis emictim habeo, o usurpare jam oculis po8Se, quae in argumentum Stu es commentatus Dominus Sorrarius forte fasciculum aliquem brevi ad in transmithos, cui, si visum ita fuerit, committere tuto poteris, quae ea de rojam composuisti, et reciprocam ossiciorum nostrorum promΡfitudinem polliceri. Κirchori Mundum Subterraneum quadantenu evolvi, et quamvis ratiocinia ejus et theoriae non commendent ingenium, Observatione tamon o Experimenta, nobis ibi tradita, collaudant diligontiani uctoris, jusque de Ropublica hilosophica

bene morendi voluntatem. Vides igitur, me plusculum illi tribuere, quam pietatem, facileque dign0Scis eorum animum, qui Benedictam hanc aquam illi adsporgunt. Quando verba facis de ractatu Hugoniano do otu, innuis Cartesii Regulas motus falsa foro omne osso. Non jam ad malium est libellus, quem antolia odidisti do artosii rincipiis sometrico Domonstratis: non subit animum, num ibi falsitatem istam ostenderis, an Θro Cartesium, in aliorum gratiam, κατα ποδα fueris secutus. Utinam tandem proprii ingenii foetum excludoros, o orbi hilo- Sophico lavondum set ducandum committorosi ominias alicubi indigitasse, multa sex iis, quae artesius ipso captum humanum

357쪽

EPISTOLA XXXI. 307Superare Hobat, quin et multo sublimiora et subtiliora evidontor posso ab hominibus intolligi et clarissimo xplicari. Quid haeres, mi Amico, quid metuis 3 enta, aggrodoro, perfice tanti momenti provinciam, et idobis totum ore hilosophantium horum tibi patrocinari. Fidem meam obstringere audeo, quod non

facerem, si liberare me eam posse dubitarem. Nullatenus credidorim, in animo tibi esse, quicquam eontra xistontiam et Providontiam si moliri; et fulcris hisco incoluminibus, firmo talo stat Roligio, facitoque etiam quaevis Contomplationesthilo-Eophicae vel dolanduntur vel excusantur Rumpe igitur moras, Doc scindi tibi ponulam patiaris. Brevi putem to accepturum, quid do Cometis nuperis sit Statuendum. Discopiant inter oras factis Observationibus Ηsvolius antiscanus, et Augoutus Gallus, ambo Viri docti struatho-matici. Dispicitur hoc tomporo controversia et quando judicatalis morit, mihi, crodo, ros tota communicabitur, et a m tibi. Hoc merere jam possum, omnes, qui quidem mihi cogniti simi Aatronomo judicare, non unum, sed duos Cometa fuisse, nec in quenquam hactenus incidi, qui ex Hypothos Cartesiana ipsο-rum haenomena conatus fuerit explicare. Rogo, si quid porro accopori de studiis ot laboribus Domini Hugenii, dequo successu pendulorum, ut et de ipsius transmigrations in Galliam, mihi quamprimum significare non graveris. Adjungas ea, rogo, quae apud Os orto dicuntur soractatu pacis, o Suecici Oxorcitus, in Germaniam transvecti, consiliis, doquo Episcopi Monastorionsi progressu. Otam credo Europam Esquenti aestate bellis involutum iri, si omnia videntur ad

mutations inusitatam vergere. Serviamu no summo Numini casta mento, et hilosophiam eram, solidam, et utilem X lamus. Nonnulli x hilosophis nostris, Rogem Oxonium secuit, non raros ibi coetus agitant, et do promousndis studiis Physicisco ulunt. Inter alia in Sonorum naturam inquirere nupor coeperunt. Experimenta, credo, facient, ut Xploront, qua pro portione augenda sint pondera ad extendendam chordam absque ulla vi alia, ut intondatur adem ad Notam ejusmodi acutiorem, quae facit assignatam consonantiam cum sono priori. Do hia plura alias Optimo Vale, et vivo memor

Tu Studiosissimi

358쪽

308 EPISTOLA XXXII.

Ei Imrim L L XXXII iovis n. Nobilissimo ac Doctissimo Viso

B. D. S.

Responsio ad praecedentem. Vir Nobilissime, Quod, ad hilosophandum tuis Nobilissimus a D: Boylius benigno hortamini, maximas abso gratias b); ego quidem Protonuitate mei ingenii, quantum quo c), pergo, non dubitanSintorta do ostro auxilio et benevolentia. Ubi quaeris, quid jaontiam circa quaestionem, quae in eo erSatur, ut cogno8samMS, quomodo unaquinque pars Naturo cum suo toto conveniat, et qua ratione cum reliquis cohoereat, ut te rogare ration-, quibus orsuademur ex unamquamque Naturae partem cum Suo toto convenire, et cum reliquia cohaerere. Nam si cognοScΘΓΘ, quomodo reVera cohaereant, et unaquaeque par cum Ru toto

conveniat g), id nas ignoraro dixi in antecodonti mo Epistola; quia ad hoc cognoscendum h requireretur, totam Naturrem omnesque ejus partes cognoscors. Conabor i igitur ration mostendere, quae, id se affirmaro cogit; attamen ii prius monΘ volim, mo Naturae non tribuor pulchritudinom, deformitatem, Ordinem, neque confusionem. Nam ros non nisi respective ad nostram imaginationom, possunt dici pulchrae aut deformes, ordinatae aut consuSae. Ρor partium igitur cohaerentiam nihil aliud intelligo, quam quod lege sivo natura unius parti ita os m accommotant legibus sivo n naturae alterius, ut quam minime sibi contrarientur. Circa totum si partes considor o res salonus, ut parte alicujuStotius si quatenus earum natura invicem iis accommodat, utr) quoad tori potest, inter se consentiant, quatenu Vero io Autographon, quod Socistati Rogis Londinensis est: Iarissimus bi maximam h stratiam. H quantum quantum Ooum. di add. esto e rationem, cur nobis persuademus si add. absorura o cohoereant, id me hi quin ad hoc requis i rationem igitur,

quod . . . . quam paucis potero, e Iicare conabor. k hoc. I sea m se ni miti lassibus sive o add. quod si adi . considerantur. et natura unius naturcle alteris ita r ut omnes si nam quatenus

359쪽

inter Se discrepant, eatenus unaquaequo, ideam ab aliis bidistinctam in nostramente format, ac proinde, ut totum, non ut pars d), consideratur EX M. cum motus particularum lymphae, chyli, etc. invicem pro ratione magnitudἱnis ot figurae ita soaccommodant, ut plane inter e consentiant, unumquo e fluidum simul omno constituant D eatenus tantum chylus lympha, etc. ut partes sanguinis in considerantur: quatenus ver concipimus, particula lymphaticas ratione figurae et motus a particulis hyli discrepare, eatenus eas h ut totum, non hit partem.

consideramuS.

Fingamus k jam, si placet, vermiculum inci sanguine Vivere,

qui visu ad discernendas particulas sanguinis lymphae m), etc. valoret, et Ratione ad observandum, quomodo unaquaequΘ particula ex altorius occursu vel resilit, si partem sui motus n) communicat, etc. Ble quido in hoc sanguine, ut nos in hac parto uniVersi o), ViVeret, et unamquamque sanguinis particulam

ut totum, non vero ut partem consideraret, nec Scire OSSet, quomodo partes omnes ab universali natura sanguinis moderantur, si invicem, prout universalis natura sanguinis exigit, se accommodarei coguntur, ut certa ratione inter se consontiant. Nam si fingamus, nulla dari causas extra sanguinem gi, quae noVOS motu sanguini communicarent r), ns ullum dari spatium Oxtra Sanguinem si, nec alia corpora, in quae particulae anguinis suum motum transferre oment, certum St, Sanguinem in Ru Statu Semper mansurum, et ejus particulas nullas alias Variatione paSSuras, quam eas, quae pomunt concipio ex data ratione motus sanguinis ad lympham, chylum t), etc., o sic sanguis Semper ut totum, non ero est para, consideraridoboret. Verum, quia τ plurimae aliae causae dantur, quae leges naturae Sanguini certo modo modorantur i, o vicissim illae a sanguine, hinc fit, ut alii motus aliaeque variationes in sanguine, oriantur ), quae consequuntur non a sola ratione motu a)ejus partium ad invicem, sed a ration motus a sanguinis et cauSarum Xternarum simul ad invicem hoc modo bb sanguisa add. pars sine reliquis. b omiti ab His c add. unaquinque eatenus di omiti non ut pars e omnes unum. fluidum const. et eatenus si partes hujus fluidi hi eas eatenus non ero. M Conemiremus. ἰ in hoc fluido, ne e in sano in sartiouωδ

360쪽

310 EPISTOLA XXXV.

rationem partis, non vero totius habet. lo toto et parto modo

Jum, cum Omnia Naturae corpora eodem modo possin os debeant concipi, ac nos hic Sanguinem concepimus: Omnia enim corpora ab alliis circumcinguntur, et ab invicem doterminantur ad Hatendum et operandum certa ac determinata ratione, Asrvata Semper in omnibus simul, hoc est, in toto univorso b sadem ratione motus ad quietem hinc equitur, omne οῬ-, quatenus certo modo modificatum existit, ut partam totius universi considorari debere c), cum in toto conVenire, et cum reliquis cohaerere; et quoniam natura univerSi non est, ut

natura sanguinis, limitata d), sod absoluto infinita ido ei ab hac infinitae potentiae natura ejus partes infinitis modi modorantur, et infinitas variatione pati coguntur e). Verum Dratione substantis unamquamque partem arctiorem union

cum suo toto aboro concipio Nam, ut antehac in prima mea pistola, quam honoburgi adhuc habitans tibi scripsi,

conatu sum demonAtrare, cum do natura substantiae sit Mosso infinitam t), sequitur M ad naturam Substantiae corpor eunamquamquΘ partem in pertinore, nec sine ea i esse aut concipi οSSe.m Vides igitur, qua ratione, et rationem cur, Sentiam ComuS humanum partem esse Naturae m): quod autem ad ont m humanam attinet, eam etiam partem Naturae in Ese censeo;

nempe quia statuo dari etiam o in Natura potontiam infinitam cogitandi, quae, quatenus infinita, in se contineis totam Naturam objective j, et cujus r cogitationes s procedunt eodem modo

ac t Natura ejus nimirum ideatum. Deindo Montem humanam hanc eandem potentiam statu τ), non quatenus infinitam, et totam Naturam percipientem, sedis, finitam, nempe quatenus tantum humanum Corpus percipitisi, et hac ration Mento humanam parto cujusdam infiniti intolloctu statu 23.

ni omiti. hanc sontentiam. bi sonu eadem o partem δμ tot Mn d limitat ut nat . -e ideo μὰ cirtium variationes, qua ab Aiaci inita potenti consequi fossunt, infinit debent esse. Porro. y-h eum de s 8t natura ut antehac Rh. o. hab eon. um demonstr. 4 .i infinita, hinc. k-k unam partem totius obse com ad totam Suh- stantiam. sine reliqua substantia. -mi ac Uitur de caus cor res hum partem universi tatuo. n mentem ejus quod attinet partem etiam universi. o Omiti etiam si coni in M. et obj tot. Nat. r hujus

SEARCH

MENU NAVIGATION