Benedicti de Spinoza Opera quotquot reperta sunt

411쪽

EPISTOLA LVIII. 359

Ii hortatomlhilosophandi, quam Princeps Clomontissimus concedere dignatur; ut jam taceam, quod dudum desideraverim sub Imperio Principis, cujus sapientiam omnes admirantur, Vivere. Sed quoniam nunquam publice docero animus fuit, induci non possum, ut praeclaram hanc occasionem amplectar, tametsi rem diu mecum agitavorim. Nam cogito primo mo a promovenda hilosophia cessare, si instituendae juventuti vacaro velim. Cogito dotade, mo noscire, quibus limitibus libortas ista Philosophandi intoroludidoboat, ne videar publico stabilitam Religionom porturbare Velle: quippe schismata non tam ex ardonti Religionis studio oriuntur, quam ex Vario hominum affectu vel contradicondi studio, quo omnia, etsi recto dicta sint, opravare et damnare solent. Atque haec cum jam exportus sim, dum vitam privatam o solitariam rego, multo magis timenda erunt, postquam ad hunc dignitatis gradum adscendero. Vides itaqus, Vir Amplissime, o non Spemolioris fortunae haerere, sed prae tranquillitatis amore, quam aliqua ratione me obtiners posse credo, modo a publicis Lectionibus abstineam. Quapropter te enixissime rogo, ut Sereni8Simum lectorem ores, ut mihi hac do ro amplius doliberareticoat, deinde ut favoroni clomontissimi rincipis cultori deVο- tiAsimo conciliare pergas, quo magis tibi devincias, Amplissime Nobilissimeque Domine,

Num eae arae B. D. S. Hagae comitis 30. Marti 1673.

EPIAT OLA XLIX. Clarissimo Viro

B. D. S. Ex autographo, quod in Bibliotheca Rogia Havniensi servatur.

Vir Claris me, Quaeso, ut pistolam illam do obitu carissii, quam te dudum d cripsisse credo, quam primum poteris, mittaA; nam Du' dis

412쪽

360 EPISTOLA XLIX.

V. AEandem aliquotio in me repetiit. Si mo osset, nihil festinamin. Valo Vir amplissime, et tui amici memor Vive, qui sum omni QRotu atque studio Mus,

Humanissime Vir, Quantum ad Politicam spectat, disertas intor mo straob-besium, de quo intorrogas, in hoc consistit, quod ego naturias Jus Semper artum tectum consoris, quodque Supremo agistratui in qualibet Urbo non plus in subditos uris, quam juxta mensuram potestatis, qua Subditum superat, competere Statuo, quod in statu Naturali semper locum habes.

Ex epistola Husdsm Graevii, Trajocti ad monum l. 12. ApriI. 167I. ad Loibnitium scripta, quae in Bibl. Reg. anoverana servatur haec descripsimus: Anno suporior prodiit hic ibo postilentissimus, cujus indocori: Diaeursus Aeolossim-Politicus, qui et ipse Hobbosianam secutus viam, sed longiua amon saepissime abis otiam donootens, injustissimum jus naturalis constituit, si labefactata sacrorum voluminum auctoritato latissimam δε θεοτητι fenestram aperuit. Auctor ejus dicitur fas Judaeus, nomine spinosa, qui dudum deποσυνάγωγος fuit propior opinionum monstra, sed et ejus libor eandom ob causam proscriptus sat ab ordinibus Tra Minis, nam inmollandia hoc anno 1674 demum metum . Putoris vidisse a non vidisti, operam dabo ut ad te porseratur. Gerhardi, Dio philos Schriston vo G. . fibrig. I. Borii 1875. 8.

Eodommodo anno 1678 judicavitis Spinogin ore Math. of Burmanni Syllogo Epist. IV, p. 475, Verum etiam . m. Spinoeta facta, Oxceptis, ut idotur, ultimi sontentiis.

413쪽

EPISTOLA L. 361Ρorro, quod demonstrationem attinet, quam ego in Appendico G motricarum in artesii rincipia domonstrationum stabilio nempe Deum non nisi valdo improprie, unum vel unicum dici

POSSeri respondeo, rem Solummodo existentiae, non ero essentiae rospectu unam vel unicam dici re enim sub numeris, nisi postquam ad commvno genus redactae fuerunt, non On-eipimus. Qui, Verbi gratia, sestertium et importalem manu tenet, do numero binari non cogitabit, nisi hunc sestertium

et imperialem uno eodemque, nempe nummorum ' vel mone-iarum, Omine Vocam quoat nam tunc, o duos nummos vel

moneta habere, potest affirmare quoniam non modo sestertium, sed etiam importalem nummi vel monetae nomino insignit. Hinc ergo clare patet, nullam rem unam aut unicam nominari, nisi poStquam alia res concepta fuit, quae ut dictum ost cum a convenit. Quoniam vero Dei existentia ipsius sit ementia, equo viva essentia universalem non pomimus formare ideam, certum eSt, eum, qui Deum unum Vel unicum nuncupat, nullam do Deo Veram habero ideam, vel improprie de e loqui. Quantum ad hoc, quod figura negatio, non ero aliquid positivum est: manifestum est, integram materiam, indefinite con- Sideratam, nullam posso habere figuram, figuramquo in finitis ac determinatis corporibus locum tantum obtinere. Qui enim so figuram porcipero ait, nil aliud eo indicat quam se rem determinatam, et quo pacto ea sit determinata, concipere. Haec orgo determinatio ad rem juxta suum ess non pertinet Sed econtra est ejus non esse. Quia ergo figura non aliud quam dotorminatio, si determinatio negatio est; non poterit, ut dictum, aliud quid quam ogatio Me. Librum, quem Utrajectinus rosessor in meum scripSit . , quiquo post obitum Hus luci xpositus ost, o sonestra Bibliopolae pendentem Vidi si ex paucis, quae tum temporis in eo legeram, eum lectu, multo minus responsion indignum judicabam. Relinquobam ergo librum riusque minorem. ente, Subri-dΘns, VolVebam, ignarimimos quosque passim audacissimos, et ad scribendum paratissimos esse. illi . . . . merce Sua eodem modo ac ropolae, enum exponere ridentur, qui Semper, quod

. Rognori a Manavolt, Philosophiae, dum viveret, Doctoria et Prosea--ria in Acadomi Trajectina, Alvoravaanonymum Theologico-Politicum Libo Singularia, etc. Amatolselami 1674.

414쪽

362 EPISTOLA L.

Vilius est, primo loco ostendunt. Munt, Diabolum esse aserrimum mihi oro oram gonius longo hunc vafritie inperaro videtur. Vale.

Hagae Comitis 2. Junii 1674. Ultima verba in Vors Bolg. sic leguntur:

B. D. S.

HUGO BOXEL 1. U. D. Vorsi . Clarissime Vir, Cauga, cur hanc tibi scribam, est, quod tuam de apparitionibus et Spectris, o Lemuribus, sententiam scire desiderem, et si dentur, quid do illis tibi videatur, st quamdiu illorum duret Vita eo quod alii a immortalia, alii Voro mortalia esse pinantur. In hac me dubitations an nimirum ea dari concedas,

Daniolis filius, ab anno 1655 ad 1659. Secretarius, sindo ΘnΗionarius a Syndicus civitatis Gorinohomiae, a Principo Arausionensi anno 1672. una cum multis alii a munoro amotus, et anto annum 1679. denatus Ab ipso Spinoga facta.

415쪽

EPISTOLA AEI. 363 ultorius non pergam. Certum interim At Vetere forum existantiam credidisse. hoologi a Philosophi hodiorni jusmodi

creatura existere actonus credunt, lico in so, quaenam illorum Sit montia, non concordent. Quidam ex tenuissima et subtilissima constar materia, alii a spiritualia assirmant. Verum ut jam dicors coepi multum ab invicem dissentimus, quia, an largiaris o oriatoro, dubius sum quamvis, uti nec te fugit, tot oxompla et historiae in omni Antiquitate inveniantur, utrisvera ea vel negare, vel in dubium vocare, dissicito forol. Cfrtum est, nempe quod, si fatearis ea existere, non tamen credaS. quaedam orum esse anima demortuorum, ut Romanae fides dosonsors volunt. Hic finiam, tuumque exspectabo ΘπOn- sum. Nihil do bello, nihil do rumoribus dicam, eo quod in ea nostra sata incidit tempora, etc. Vale. IGoroomiae, 14 Septomb. 1674. EPisTOLA LII OLIM VI). Amplissimo Prudentissimoque Viro

B. D. S. Responsio ad princedentem. Vorsio .

Implissime Vir, Tua quam heri ac pi, mihi fuit acceptissima, tam quod aliquod do is nuncium audiro desidorabam, quam quod te mei

penitus non oblitum ago video. Quamvis laris alii malum osse omin putarent, Vel Lemure causam ad mo scribondi fuisso;Θm Nnon comis majus quid in eo noto, res non tantum Voras, sed et nugas atquo imaginationes mihi usui esse posse mendo. Verum hoc, an nimirum Spectra, phantasmata ac imaginationes sint, seponamus; quia nempe non tantum ea negare, vorum stiam las iis dubitare, indo rarum tibi videtur, quam

Ab amico facta.

416쪽

364 EPISTOLA. LII.

si qui tot historiis, quas Hodierni et Antiqui narrant, convicinaeSt. Magna aestimatio ac honor, in quo te habui se or et adhuc habeo, ut contradicam, multo minus ut tibi blandiar, non patitur. odium, quod servabo eat, ut ex tot quas de Spectris logisti historias, unam Vol alteram ligero placeat; squa minimum dubitare liost, quaeque clarissimo Spectra Oxistere demonstrat. Nam, ut Verum falsar, nunquam fido dignum legi Auctorem, qui a dari claro stolidorol. Et hactonus quid sint ignoro, nemoque mihi unquam id potuit indicare Certum tamen est, quod do re, quam tam clare monstrat exportentia, dobemus

scis quid sit alioquin dissicissimo x aliqua historia Spoctra dari colligimus colligitur quidem aliquid aso quod tamen nemo scit, quid sit. Si hilosophi, quae ignoramus, pocisa

nominare volunt, ea haud negabo, quia res infinitae sunt, quaemo latent. Denique, Viromptissime, antoquam me hac in materia ulterius explicem, dic quaeso mihi, quaenam rea haec Spectra vel Spiritus sint. Suntne infantes, stulti, vel insani Quia quae do iis auribus hausi, potius insipientibus quam sapiontibus conveniunt, quaeque, ut ea in meliorem intorproramur partem, rebus puerilibus vel stultorum delectamentis similiora sunt. Antequam finio, hoc unum tibi proponam, illud scilicst dociderium, quod plerumque homines habent, res, non ut revera sunt, sed ut eas desiderant, narrandi facilius in narrationibus de Lemuribus Spectrisque, ac ex aliis cognosci. Hujus rei praecipua, ut credo, ratio est, quod, quia ejusmodi historiae non alios habent testes, nisi earum narratores, harum inuontor pro lubitu circumstantiaa, quae ei commodissimae videntur, Vel addere Vel demere potest, nec timet, ut sibi quisquam contradicat speciatim oro eas fingit, ut metum, quem de somniis et phantasmatis concepit, justifices, vel etiam ut audaciam, fidem, et pinionem suam stabiliat. Praetor has alias adinveni rationes, quae me ad dubitandum, si non de ipsi historiis, saltem do narratis circumstantiis, permoVent, quaeque quam maxime ad conclusionem, quam ex illis historiis doducors conamur, faciunt. Hic desinam, usque dum intellexero, quaenam es sint historiae, quibus ita convictus os ut tibi de iis dubitare

absurdum videatur, etc.

417쪽

EPISTOLA LII. 365

In Ed Bolg. ipsa Spinogae verba paululum expolita ervari videntur:

418쪽

B. D. S.

Responsio ad princedentem. Vorsi '.

laetitissime Vir, Non aliud, quam ad me dedisti responsum, nimirum ab amico,

aliamque fovenio sontantiam, exspectabam. Ostorius non cum:

nam amicos in robus indifferentibus dissentire semper salva licitum sui amicitia. Exigis, ut tibi antequam tuam proma Sententiam, quaenam haec poctra Spiritum sint, dicam, an sint infantes, testi. Vel insani etc., it addis, quicquid de iis audivoris, potius ab

419쪽

EPISTOLA LIII. 367

insanientibus quam sani profectum fuime. Verum At provo

bium, quod videlicet praeoccupata opinio Voritatis indagationem impedit. Crodo igitur his de causis Spectra dari. Primo quia ad univorsi pulchritudinem ac persectionem, ut sint, pertinet. Secundo

quia Verisimile est creatorem ea creaASe, quia sibi, quam corporeae creaturae, Similiora Sunt ΤΘrtio quia, sicuti corpus insanima, ita etiam anima sine corpore oristit. Quarto denique quia in supremo aere, loco, vel spatio, nullum obScurum corpus M, quin suos obtinoat habitatores, exiAtimo; et per conso- quom immensurabile, quod inter no astra tuo est, Spatium,

non vacuum, sed Spiritibus habitatoribus repletum osso foris summi et romotissimi Vori Spiritus, infimi vero in infimo agrecreaturae sunt substantiae subtilissimae et tonuissimae, insuperque invisibilis. Opinor igitur omnis onoris, s fortassis nullos foeminini dari Spiritus.

Hoc ratiocinium eos, qui mundum fortuit creatum esse tomere credunt, nullatenus convincet. Quotidiana insuper his missis rationibus, Spectra dari, ostendit experientia, quorum multae, tam noVae quam antiquae historiae etiamnum exStant.

Videantur horum historiae apud lutarchum in libro do Viris illustribus, aliisque jus operibus Suetonium in Vitis Caesarum, nec non apud ierum et Lavatorum ' in libris do pocula,

qui de hac materia prolixe egerunt, et ex omni generis Scriptoribus a congesSerunt. Cardanus, ob eruditionem Suam cete

horrimus, etiam do iis in libris do Subtilitate, Varietate, et domi sua loquitur, ubi ea sibi, cognatis, amicisque apparuisse experientia stondit Melanthon, Vir prudens et Voritatis amanS, o alii non pauci do suis testantur exportontiis. Consul quidam Vir Doctus et Sapiens, quique adhuc in vivis est, aliquando mihi narravit, do Octo ita audiri opus in atris suae officina revisiaria perfici, quemadmodum illud do die, quando cerovisiacoquebatur, absolvebatur; quin hoc saepius factum esse testabatur. Idem mihi saepiusculo contigit, quod nunquam memoria Oxcidet adeo ut his xporimentis, dictisque rationibus, Spectra dari victus Sim. Quantum ad Spiritus malos, qui miseros homines in hac et post hanc Vitam torquent, nec non magiam attinet, ego harum

Joh. Wiori 1515 1588 Opora omnia donuo odita orant Amstelodami anno 1660. - Lud. Lavateri lihor de Spectris, tomuribus, etc. prodiit Gonovae anno 1580.

420쪽

rorum historia fabulas omo existimo. In ractatibus, qui do Spiritibus agunt, circumstantiarum copiam invenies. oloris, praeter allegatos, si placot, linium scundum libro optimo in Epistola ad Suram, ut o Sustonium in vita Julii Caesaris capit trigesimo Ascundo, Horium aximum capite octavo libri primi octions optima et octava, et Alexandrum ab Aloxandro in pore Diorum Gonialium ' consuloro hos enim pene to esse libros mihi persuadeo. Non loquor de Onachis et loricis, qui tot animarum ac malorum Spirituum apparitione et visiones, totque, ut sic loquar potius, Spectrorum sabulas reserunt, ut, prae copia taedio mciant lectorem Thyrseus Jesulta in libro do Spirituum apparitionibus '' talia

quoque tractat. Illi autem lucri solummodo causa, utque melius esse purgatorium probent, haec tractant, quae ipSi minera. unde tantam auri ac argenti vim effodiunt, existit. Id vom in memoratis, aliisque moderni Scriptoribus nullum obtinet locum, qui sine partium studio majorem propterea merentur fidem. Responsionis vice ad tuam epistolam, ubi do tultis ot amentibus orba facis, hic conclusionem ruditi Lavatori, qua librum suum primum do Spectris aut Lemuribus his Verbis finit, pono.Qui tot unanimes, tam hodiernos quam vetere negare audet testes, de mihi indignus censetur quemadmodum enim levitatis signum est iis omnibus, qui se quoedam vidisse spectra QM-munt, protinus credere ita e contrario, tot de dignis Historicis, utribus, aliisque magna praeditis autoritate temere et impudenter contradicere, insignis esset imprudentia.

Amplissimo Prudentissimoque Viro

B. D. S.

Responsio ad praecedentem. mio . .

Amplissime Vir, Ego mo quod in epistola tua 21. praeteriti mensis dicis, nixus, scilicet amicos in ro indifferenti, salva amicitia, dissontiss

Videantur illic l. ΙΙ. c. s. l. IV. c. 19. l. V. c. 8.

' Petri Thyrsei do Apparitionibus Spirituum tractatus ΙΙ. Colonis 1600. . Ab ipso Spinoza facta.