장음표시 사용
361쪽
ruinam eXaltatur cor. Nam quantumcumquc dissimulet,nouit
sentcntiam Pastoris, iusta sit, an iniusta,timendam esse. Quid multa si potest Loth esse in Sodomis , Ioseph in aula Pharaonis, Cusai in colloquiis &consiliis Absalon, Abdias in obsequio Achab & consortio Iezabel, si Daniel in Babylone: illuc silubriter tibi&illis proficisceris, quibus perluadebis, ut custodiant innocentiam, & videant aequitatem , quoniam reliquiae homini pacifico: &cum iniusti simul dispereant, salus iustorum expcctatur a Domino, qui fidelis est in promissis, de cle istos suos supra id quod possunt, tcntari non patitur , icit eis uniuersa cooperaritur in bonum. Iter & actus tuos dirigat
QVod proscriptus & exul, tantam alloquor Majestatem,Myublicis incumbentem utilitatibus, ad Philosophantium exercitia,inculto praesertim stylo,'exangui generis onis,& ad momcntum reuocare ausus sum , tomeritati et adscribi, nisi paruitatemnieam supereminentis bonita vestrarerigerct contemplatio, &me adscribendum non tam inuitaret, quam cogeret mandati vestri authoritas,cui corde magno,& animo volenti desidero in omnibus obtemperare, quae fieri possitiat in Domino. Et quidem co me vobis obnoXium fateor, quo tam mihi,quam multis aliis, certum est me in terra vestra plurium bonorum cepisse profectum, S sub beato patre vestro, cuius memoria in benedictione cst, eo quod cleemosynas eius enarrat omnis Ecclesia Sanctorum, & plurimarum Virtutum eius praeconia celebrat, me pro omnibus coaetaneiS incis, copatrocinante , cum adhuc adolescentior essem , floruisse in Francia, caprarcuntcgratia, sine qua nullus boni potest crapro ccssiis , id assecutus sum & bonorum notitia,& mundi prospera, quibus in patria mea supra S contra merita in ea praecoquis & conterraneis mei abundavi, ut publice notum est , praeuenerunt : mihiquc facit c persuaseriin, quoniam credibile est tanti Patris meritis adquisitum , ut
hered cm relinqueret, qui ipsum, licet optimus fuerit, in virtu-
362쪽
tum cultu & magnificentia operum anit ret. Sed quid hς- redem dico relictum , cum omnes lib M ales rcliquerit, ut quilibet eorum merito probitatis, non tam optimi Comitis dccedentis repraesentare videatur imaginem, quam Regis instar esse λ Verum iuxta constitutionem Altissimi in primogenito bona duplicia resederunt, & qui fratres praecessit temporc , eos bis anteccssit, sicut amplitudine rerum, ita & cximiarum splendore virtutum. Intcr alias vero prae csteris radiat liberalitas insignis, quam totus mundus prςdicat, N excellcns humilitas , quam ego diuinarum litterarum propositis quaestionibus ad recreationem in angustiis exiiij mei laetus eXpcrior; quas cum mihi Alberictis Remensis. quem cognominant de porta Vcncris, quae vulgo Valesia dicitur, nomine vestro, adllibitis aliquot litteratis viris proposuisset, Vt Verum, Dominc , fatear, obstupui, nec quaerenti potui habere fidom, donec venerabilem virum fidclissimum 8c deuotissimum vobis Abbatem Sancti Remigij adducerct, qui
Nipsas proponeret quςstiones , &ad cas Cum multa precum instantia, pro amore vestro &suo,petcrct respondcri,pro certo
asserens vobis invita nihil esse iucundius, qu cum litteratis 'virii, N de litteris habere sermonem, adiccitque in abre familiariter, vos saepissime imperitae multitudinis offuniam
Contrahcre,quia vos a studendi ossicio nequeunt reuocare, Scpro arbitrio tuo iacgotiorum & tumultuum procellis immetagcre. opinantur enim omne icto pus effluxisse superflue quod non aut in curialibus nugis, aut in tumultuantis malitiae Voragine, aut causarum turbinibus exercetur. Nesciunt quod Philosophia paucis est contenta iudicibus , officij que sui sin-
Ccritalcm vulgari arbitrio committere dedignatur. Mihi itaque pro vobis complacuit , ut propositas exciperem quaestiones , & eis habita ratione temporis , S ineuita bilium necessitatum , respondcrem , etsi non pro Voto, Certe pro tempore. Quae litum vero est quem credam numerum esse librorum veteris & noui Testamenti , quos
authores eorum , quid Icr. in Epistola ad Paulinum Presbyterum de omnibus libris diuinae pagellae scripta dicat mensem Solis a Philosopho Apollonio litteras persequente Visam in sabulo: quid item Virgili, Ccntonas,&Homeri Centonas
363쪽
iii eadem dicat Epistola: postremo ubi scriptiun sit,& quo tendat , quod legitur,ni surpatur, a plurimis, quia deformiora
sunt ea quae non sunt, quam ea quae sunt,hoc quoque inccre inest: vili scomnia rationum suarum subnixa iundamentis authoritatumque testimoniis diligenter & cito in scedula vobis transmittenda, omni occasione prVosita, explanarem; quod
quam difficile sit, aut potius imponibile, facile perpendit prudentia vestra, cuius acutissimum ingenium, linguam ad dicenda expeditam , capacissimam , & tenacissimam memoriam aetas nostra stupct&veneratur. Nam ut ait Apuleius in libro de Deo Socratis, laudem celeritatis simul & diligentis nullus assequitur, sed& grandium librorum graues matertie in candem scedulam nulla umquam dili sentia compinguntur. Nam de primis duabus quaestionibus, cla numero scilicet librorum de authoribus corum, Cassiodorus clogantem composuit librum : sed quia in hac parte fides mea discutitur, mea Maliorum non multum interesse arbitror , quid credatur : sed hoc credatur, an alicrum, nullum salutis assuri dispendium In eo autem quod nec obest, nec prodest, aut in alterutro parum momenti affert acrius litigare : nonne idem est ac sidc lana caprina inter amicos acerbius contendatur Proin
de magis fidem arbitror impugnare , si quis id de quo non
eonstat, pervicacius statuat, quam si a temeraria dignitione abstinens, id unde Patres dissentire videntur, &quod plene inuestigare non potest , relinquat incertum. Opinio tamen in alicram partem potest & debet esse procliuior, ut pro omnibus, aut pluribus, aut maximis notis atque priecipuis, unicuique probato artifici secundum propriam videtur facultatem, ' facilius admittatur, nisi ratio manifesta, aut probabilior in his quae rationi subiecta sunt, oppositum doceat esse
Verum : rationi vero subiecta inserui, propter illos articulos, qui omnem omnino transcendunt rationem , in quibus stulta
ess e praeelegit Ecclesia, ut in inspientia fidei apprchenderet Christum , Dei virtutem, dc Dei sapientiam Cum Philosophis Gentium, qui dicentes scesse sapientes stulti facti
simi, & evanuerunt in cogitationibus suis , ut darentur in lanium reprobum. Quia ergo de numero librorum diuer
364쪽
sas & muItiplices Patrum lego sententias, Catholicae Ecclesiae Doctorem Ieronimum sequens, quem in constru endo litterae tundamento piobatissimum habeo, sicut constatem. XXII. litteras Hebraeorum sic κx11. lifros veteris Testamenti in tribus distinctos ordinibus indubitanter credo. Et primus quidem ordo Pentateucum continet, quinque scilicet libros Moysi sic pro Sacramentorum varietate diuisos , & si continuam de historia conret esse materiam. Hi sunt Genulis, Exodus , Leviticus, liber Numerorum , Dcuteronomium. Secundus ordo Continet Prophetas ,& octo libris cXpletur, qui quare prae caeteris dicantur Prohetiae, cum aliqui eorum nudam referre videantur historiam,& alij Prophetiam texen tes, sicut Daniel, liberque Psalmorum, in propheticis noli censeantur operibus, nec in quaestione propositum est, nectem poris, aut scedar angustia me patitur explicare, sed nec in stantia petitionis. In his ergo numerantur , Iostic, liber Iudi-
Cum, cui compingitur & Ruth, quoniam in diebus Iudicum fusta narratur historia, itemque Samuel, qui in duobus pri mis Regum voluminibus,& Malachiis,qui in duobus sequentibus expletur, quos sequuntur voluminibus singulis, Isaias, Icrcinias , EZcchiel; liber RII. Prophetarum in agiographis consistit. Tertius ordo continens Iob, Psalterium , Ecclec Cantica Canticorum, Danielem, Paralipomenon, Esdram&Hcstcr. Et sic colliguntur in summa XXII. libri vclcris T c- stamenti, licet nonnulli lib. Ruth & Lamcntationes Ieremia', in agiographorum numero censeant supputandoS,Vt in XXIIII. sumina omnium dilatetur. Et haec quidem iniicniuntur in Prologo libri Regum, luem beatus Ieronimus vocat galcatu Principem omnium scripturarum, tu. x ab ipso de fonte Hebraeorumanauerunt ad intelligentiam Latinorum. Libcr vero Sapientis, &Ecclesiasticus , ludith Thobias S Pastor, ut idem asscrit, non reputantur in Canone, sed neque Machabaeorum li-bcr,qui in duo volumina scinditur,quor uin primum Hebraeam redolet eloquciatiam, alterum gratiam, quod stylus ipse conuincit, Ille autem qui Pastor inscribitur , an alicubi sit nescio, sed certum est quod Ie iamias&B. illum vidisse re legisse te- stantur. His adduntur nobi Testamenti octo volumina, scilicet, Euangelium Mathsi, Marci, Lucae, Ioannis, Epistoli
365쪽
Pauli xv. uno volumine comprehensς, licet sit vulgata,& fere omnium cominu uis opinio non esse nisi XIIII. decem ad Ec-Hesias, quatuor ad persbnas: si tamen illa quae ad Hebraeos est, connumeranda est in Epistolis Pauli, quod in praefatione eius astruere videtur Doctorum Doctor Ieronimus, illorum dis solucns argutias, qui cana Pauli non esse contendebant. C aeterum, quintadecima est illa qu' cclosis Laodicensium scribitur, & licet ut ait Icr. ab omnibus cXplodatur, tamen ab Apostolo scripta est : neque sententia haec de aliorum pr sumitur opinione sed ipsius Apostoli testimonio roboratur. Meminit enim ipsius in Epistola ad Colo censes his verbis,cian is fiasuerat apud vos haec Epit Oti,facile in Laodicensium Ecclesia legatur, mea Laodicensium est legatur, Sequuntur Epistolae CanonicqvII. in uno volumine, deinde Actus Apostolorum in alio , & tandem Apocalypsis. Et hunc quidem numerum es c librorum, qui in sacrarum Scripturarum Canonem admittuntur, cclcbris apud Ecclesiam, S indubitata traditio cst, quae tanta apud omnes vigent authoritate ut contradictionis aut dubiciatis locum sanis mentibus non r linquant, quia conscriptae sunt digito Dei. Iure ergo & merito cauetur,& Condcmnatur ut reprobus, qui in morum Ucrborumque comercio , praesertim in foro fidelium, huius diuini eloquij passim & publice non admittit argentum,quod igne Spiritus sancti examinatum est,purgatum septuplum. istis ergo secure fides incumbat S illis, qui hunc probatum & debitum accipimus firmamentum, quoniam infidelis & haereticus est, qui cis ausus fuerit refragari. De librorum vero Authoribus variantur opinioncs , lices ista prsu aluerit apud Ecclesiam eos ab illis esse prsscriptos, qui intingulorum titulis prς notantur. Isidorus sexto etymologiarum libro Cap. II. rationem nominum quae libris indita sunt, a latc liticrarum Icr. mutuatus exponit, & authores corum. Rabanus quoquc in libro de Ecclesiasticis officijs, quem nonnulli de Sacramentis dicunt, &- . . Cassici dormia libro de institutione diuinarum litterarum quae ad hunc articulum pertinent, latius cxequitur. Cassiodorus enim non modo de Scripturis Canonicis & carum authorib. disserit, scd a quibus exponantur, clcganti, ut solet, describit cloquio. Prstcrca singuli Patrum librum aliquem exposituri, si curratio exigit, de authoro, & materia eius, intentione,
366쪽
causa,& titulo, & si qua ala sunt quae suditoribus,& lcinoribus faciliorem intelligentiam sequentis operis praeparent, mTractatibus suis praemittere consucu crunt, & haec quid cin habita ratione loci ,& tempsi is ,& corum ad quos sermo diri gitur , ut ad formam Euangelicae institutionis, familis Domi ni mens liram cibi filutaris oportunc dispensciat. Nam ut ait Palladius, magna pars prudentiae cst, consulta ratione personam illius qui l cribit pci metiri. Vnde ab cxecutionc vulgatae opinionis de industria stylum suspendo, ad alia transiturus,nisi forte dignatio vestra praecep crit, ut & hanc diligentius cxequar. Interim Ccrtum habeat vestra discretio, quoniam Philo, cuius ni cminitIcr. undecimo capitulo libri de viris illustribus, ab alijs dissentit in libro qui inscribitur , Quare quoium dum in
Scripturis mtitata sint nomina. Hunc sicquuntur. Thcophilus Alexandrinus in Cronicis suis, N: Epipnanius Constantis Cypri Episcopus in libro de viris illustribus, quod & Theodorus,qui
urbano sermone libros corum de Grsco transtulit in Latinum, attestatur. Dicit enim quod de Gamaliel , ad cuius pedes Apostolus se gloriatur didicisse lcgem,S: publica asscrtio Hebraeorum , qui de littora legis rcctius sapiunt, cum Philonis opinione concordant. Sed ne praeteream verbum, cum ad reliqua
properandum sit, &istorum proponatur opinio. Ea autem est quod Moyses Pentateucum scripsit, S si de fine Deuteron mij, ubi de morte eius agitur, non conueniat, aliis assercntibus, SI hanc particulam prophetali certitudine, sicut & illam quam de mundi creatione piaemisit in capite, Z quam in benedictioni is Patriarcharum de futuro vaticinatus cst,ab ipso Moyse fuisse conscriptam, alijs autem a Iosue, aliis ab Esdradicentibus eam fuisse appositam. Iosue librum lcripsit, qui denominatur ab eo. Sophthim vero, . j. Iudiccs, licio librum Ruth, de partem libri Rcgum, qui denominatur ab ipso, scripsit Samuel, reliqua excepit David , sed tandem a Ieremia scriptus est Malachim,id est duo posteriores libri Re una. Idem,
librum suum cum Lamentationibus edidici Hic autem. vulga-ta non contradicit opinio. EZechias & viri sapicntcs, quos in scholam virtutum S litterarum sociauerat sibi annis XV. quibus Deus prorogaucrat vitam citas,diuiniS de caetero vacans,in unum Volumen compegerunt vaticinia Elayae, gu.e ille in po-
367쪽
pulo declainasse quod ex verbis eius apparet) visus est potiusquam scripsisset nec repugnat quot in grandi libro scribere jussus est stylo hominis quia liber ille iam s criptus crat,& grandis, nec ad ipsius Prophetias, ut aiaent, pertinet colligendas, quia cxcepis sunt ab auditoribus, & a prstato Rege dispositae. Iidein & Parabolas ctimpilaverunt, ante quidem a Salomone dictatas,& silenter ab excipientibus, vivi sit, usu vulgatas. Vnde in ijsdem parabolis hae quoque sunt parabols Salomonis, quas transtulerunt viri Ezechis Regis Iuda. Transtulisse
autem dicuntur quia quasi de loco ad locum,ab usu vulgari, dc priuatis fortasses cedulis singulorum, publica authoritate traduxerunt in Canonem Scripturarum. Inde Sc roboratur hic traditio, quod in tertio R egum scriptum est, Locutus est Salomon tr a millia parabolas fuerunrcarmina eius quinque milhu, dis utavit a Cedro Libanivsque adh* opum cinc. Hoc enim dixisse potius creditur, quam scripsist c. Sunt qui carmina cius referant ad Cantica Canticorum : disputationein naturalium a maximis ad minima procedentem, ad signi cationem eorum quae Ecclesiastes in totius mundi concionatur auditu. Sed de his alias. Nam &Ecclesiasticem,& Cantica Canticorum Canoni Scripturarum Rex Ierusalem EZechias & conscolares sui dicuntur adiecisse. Salomonis tamen authoritate prolata, quem in his conscribendis inuentorcm,& quarti publicae utilitatisprq conem habuerant. Hoc tamen Contra vulgatamopinionem,
sed an contra veritatem dictum sit, diffiniat ille qui nouit. Aggaeus,Zacharias, & Malachias, adhibitis xv. viris, maxime q- deliter Synagogς - . oracula composuerunt. Ipse citim praedicauit visiones,& infixit memoriar auditorum quas intcrra polluta scribcre noluit, ne sancta prophanaret, sed pra ccpit ut scriberentur in terra Domini. Huic autem suspentioni alludit Psalmus , dicens, In Ialicibus, inmerio eiusfustendιmusor una nostra. Et ab hac quidem opinione, vulgata non dissentit, sicut Isidorus attestatur. Iidem Propheis scripserunt Danielcm. Nam Danici S propter causam, quae in EZechiele reddita est ,ic a scriptitatione suspendit: Sc quia praepediebatur administrationaibus publicis. iidem quoque tres Prophetae,&conscolarcs corum scripserunt librum Ester, quem vulgata o- pinio ab Essea compositum asserit, librum quoque XII. t Prophe-
368쪽
Prophetarum, quem Vulgus ab ipsis XII. Phrophetis compositum tenet. Praefatus autem Philo cum sequentibus suis superius nominatis,memoratos tres Prophetas huius libri & praecedentium, ut . est, laudat authores. 'ia cnim breues erant singuloruin visiones, satis visum est ipsis Prophetis, eas praedicando publicare, &sic aliis demandare. Scriptoriabus, praesertim cum quidam eorum rustici fuerint, Pasto res, & aliis ossiciis dediti, litterarum fuisse credantur ignari Librum Psalmorum composuit David, utens interdum miniasterio virorum,qui in quorundamPsalmorum titulis ascribuntur Fucrunt autem hi viri x.q ui licet aliquos Psalmos composuerint,quod&vulgata quam Isidorus refert,non negat opinio attamen omnes Psalini dicuntur essc Dauidis,qui eis sua accommodauit authoritatem, iuxta quod Iustinianus docci in Cossi
ce, dicens, o clania merata nostra facimus, qvibin nostram Impertimur authυmtatim , quia nobMen omnμ impertitur authoritas. Nam qua
non subtilit cr factum emendat, laudabilior est eo qui primus inhienit. Esdras librum composuit, qui praenotatur ab ipso, de Paralypomenon, usque ad dies suos. Reliquum vero scripse- .iunt sapientissimi fideliter Synagogae, quς templum reaedifica. uit in Ierosblymis. Moyses scripsit Iob secundum istos , de quo nihil definire praesumit vulgata opinio, licet in eam pa rem vidcatur esse procliuior, ut ipse beatus Iob subactis teri tationibus proprium scripserit librum. Dc Thobia, Iudith,&libro Machabaeorum, qui non sunt recepti in Canone, a qui bus authoribus scripti sint, nec vulgata docet opinio. nec de his sequaces Philonis faciunt mentionem : quia tamen fidem& religionem aedificant, pie admissi sunt. Librum Sapientiet composuit Philo, diciturque Picu lographu non quia male scripserit, sed quia male inscripsit Inscriptus enim est Sapientia Salomonis, cum a Salomone non lit editus, scd propter stylum quem induit, & clcgantiam morum, quam et . informat, dicitur Salomonis. Ecclesiasticum scripsit Iesus fi- lius Sirach, qui & ipse, styli con imitalc de morum, Salomonis dicitus, licut econtra a Latinis usu vulgato dicuntur essc
quaedam de libro S ienties qu* non ibi,sed in Parabolisinueniri haud dubium ut uitae in Ecclusia,feriora Parabolarum
369쪽
incipit, Mulierem fortem qua titulo Sapientiae prirnox mir. Haec de numero & authoribus librorum veteris Test menti,in quibus pro parte praefati Authores a vulgata opinio. ne disseiviunt. Numerus Librorum noui testamenti certus est,& authores, de sere nulla est altercationis quaestio. Si qui desiirguli Euangelistae sua volumina ediderunt. Paulus suas Epist las texuit, etsi illam quae id H ebrgos est suspicentur aliqui fuisse Barnabae de Clementis. Epistolas Canonicas illi scripserunt quorum nominibus inscribuntur. De duabus tamen Epistolis
Ioannis nouissimis quaestio est. Actus Apostolorum tam fidelide salubri,quam dulci stylo, Lucas di3noscitur exarasse. Ap calypsim alij a Ioanne Apostolo, alij a quodam sanetissimo Sacerdote Ephesino Ioanne, sicut litteratorum beatus pater Ieronyinus rcfert, descripdam opinantur: sed apud credulitatem Ecclesiae vincit A postolus. Haec interim de numero & authori bus librorum noui Testamenti dicta sint, quorum concepti nem si quis nosse desiderat,Epistola beati Hieronymi adPa linum, de diuinis Libris legat, quia vi dc conscientia mea loquar, nusquam inclitis inuenietur, aut planius. Sed quae cura est, serenissime Domine, has.atque alias in investigatione Authorum discutere opiniones, cum Vnum omnium sanctarum Scripturarum constet esse authorem Spiritum sanctumλ Nam beatus Gregorius in moralibus verissime de elegantissime,cum constet beati Iob,quem exponcbat, Spiritum sanctum esse authorcm,de Scriptore libri postmodum, quaerere, pro eodem habendum esse; ac si cum de Scriptore certum sit, de calamo, quo liberscriptus est,dubitetur.N6 ergo magni faciatis si Scripturarum tencantur authorcs, sed si veraciter intelligantur: imo certe si pie & fideliter impleantur. Non enim auditores legis, ut ait Apostolus, apud Dominum iusti sunt, sed factores. Ad haec in illis occupari optimum est,quia, ut per fidelissimum organum suum, veritas ipsa eloquitur. Ama sentcntiam Scripturarum,& carnis vitia non amabis , Proinde intelligenti otium sine litteris mors est,& vivi hominis sepultura. Ad tertiam progredior quaestionem, udnam sit mensa Solis in sabulo,quam iamosissimam inter Gymnosophistas scrutator veritatis, &li terarum diligentissimus persequutor Apollonius conspexit in
370쪽
sabulo, super quo omnes consului, qui in Francia primatum dicuntur habereScripturarum ed quia eosGentilis historia latuit, non multum reprehendo, si quod non didicerant,docere nequiuerunt. Quidam tamen imprudentiam suam imp dentius detexerunt,id solum inepta responsione persuadentes, quod a Doctoribus, quos diu & nulla mercede conduXerant, nihil scire didicerunt. Historia autem haec quam veritate resertus S litteris Icr. in praefatis apicibus itangit, apud Valerium Maximum reperitur in lib. 3. cap. I. Titulo de moderatione. Accidit enim, ut refert, quod a Piscatoribus in Milesia regi ne cucrriculum trahentibus, quidam iactum emerat. EXtracta demum magni ponderis aurea Delphica mensae, orta contro uersia est, illis se capturam piscium vendidisse affirmantibus, hoc e contra dicente se emisse duntaxat fortunam iactus. At dita quaestione populus ciuitatis. propter nouitatem & magnis tudinem rei, causam ad consultationem Delphici Apollinis censuit reserendam. Consultus vero respondit ei dandam esse, qui omnes alios sapientia antecederet, alioquin accipienti iniucundam fore dc noxiam. Itaque quia Thales Milesius iudicio
auditorum,inter septem , quos tunc prae caeteris Grscia cel
brabat, sapientissimus habebatur, denunciauerunt ei, ut jam dictae mensae possessionem adiret, qui audita consultationis forma dc responso Apollinis,prudenti humilitate,non se,sed Biam Pyrcnaeum,dixit Apollinis oraculo designatum. Aditus est Miste priori similiter, & in eundem modum conditioncm in Miatdensum Pittacum transtulit,interim mensa iacente in sabulo,& propter nouitalcm euentus & moderationem sapientum,& quia nullus de populo prςsumebat inuadere, aut quod a tanto studio sapientissimi se remouebant, casum hunc non itam mirabilem quam stupendum, talium praeconatriri, fama longe latequ e vulgauit. Mensa itaque famosissima facta est, dum ad ungulos Sapientum septem sic ipsius procedς-ibat oblatio , donec ventum est ad Solonem, qui dc titulum amplissimae sapientiae , & munus oblatum contulit in Apollinem i, in quo Sol colitur, quia omnia contemplatur , & cuius virtus ignea penetrat uniuersa , Ut ei