Doctoris Fr. Balthasaris Paes Lusitani, ... Commentarii in epistolam B. Iacobi apostoli

741쪽

alii possint reperirisicut ea,quae persectissima sunt in aliquo genemaurea

dici consueudre, ex eo qubd caetera superent, sicut auriam caeter Vetalla excellit.Vnde Arte Poeta a.Metamorph. Sensiu,τi illa suis aderia Venus aureasistis. Et alius, scilieet Baptista Pius. Ouae etia fuit ratio, cur Ioanes Constantinopolitanus dicatur propte an reta eloquentia flumen,Chrysostomus id est, os Petrus Rau natis retiepiscopus propter aureum sermonem dio inchrysologua. Si ergo divites, aurea mancipia, propter indicibilem promptitudinem obseadi obtemperandi dicuntur. Qua de re videndus Helias Cret adoret , . Naziam: in principi re Ambr. H.7. Maiia ecum plerum-isi sibi dominos emit. . . a' vios unus item Rupertus lib. 3.in Exod.c. o.ubi ait.Illud praeceram facietis deos a memteos, ec deos aureos, pud nos idem est,etc si dicatur moti

studebitis auariti inec seruietis mammonae.Qubde quis alteri ho ni obediat, obsequatur,non tam mirum est, sed quod rous insensibilibus id seruitutem auarorum indis H, e fuit ratio e Balaam tunc cessauerit percussione asinae non quidem umeam loquentem audiuitiquod mirum,insolitumque erat, sed uiam audivit. ---- tuum si a tunc ne attingere quidem eam auissus est auarus ille animus qui enim alienam pecuniam quaerebat, quomin proprium animal laedere auderet Sed hac in re ostendit animal non

stum quidem esse , sed potius auarum esse ipsi' anim iis sum. argumentum eleganter osequitur Ambroὶ Nde Nabu ine i Melu musto ergo estuarum,non dominus sicuitatium Et camis. ureumqu patrimonio suo,ini quam possessione non utitur,is suarum seruoluiernon dominus culta quia aliena custoditot funesus, noxallata I si tuti M.quod superius diximus,videatur obstare,Dauid

Ain init inmerum num um quasi requies lassis auaris a pecunia tri-

ari Misti, cidi viri somnum suum dormiunt, non Christi. Vnde non ha-

disium diuitiarum,durEque detonsi sempiternis nudi deputabunturim Mim . sint eos quissimo morientuod vita semer viventa mortem, a ue adeb& serui hic riinci velut iniqui serui in aliosareulo puniem

742쪽

g. I. Iniquita auarorum in eo cons Pit , qtud ea, quae Deus omninb- communicanda dedit i recondant , nutu profutura.

DSi No etiam nequitia diuitum in eo repreheimsicin quia recodant, dic claudant ii, quod omitibus Domit vis corii municari, prodessς 's 3s vult Sepeliuit olim Iacob omnes deos alienos, quos sui habebant,& inaures, quae erati in auribus eorum subter terebinthum. Aduertit autem D. Ambros lib. a.de Iacob vit. beat. c. I. sterilem, sc infructuosam Eam aDbolem elis. Namque idola auarorum , quae uitiat diuitiae sub sterilitate reconduntur. In aurci et i .ian eorum sterilitati sublunt, quia vel non audiunt

postulantem miserum vel nihil omnino illi tribuunt. Ait ergo Ambroc. eod lib. cis. Multi auro desesso incubant, aurum eorum sibi ,&cor eorum stib terra, uete Aestu cor tuum tertie viuum desedi . Qua in re illud nota fidum est auaros conscientia motos videri dum terra reddunt, quod ab eius viseeribus vi fuerat ablatum, sicut videtur dixisse Senec. lib.

3. de r. c. 32. Avaritia iterum sub territi restri quam leueseri; him scilicet recondii nes, is sub terra custodiunt aurum, argentii m. Attam in D. l. ho m. I. ex variis, quae est contra diuites auaros,lic iit. Ingens in lania Deum quidem in metallis est aurum,terram perscrutari:cum autem in conspicuo est, rurius ipsum in terram occultare. il

metadium mens auari, tanquam defossum tenet quicquid receperitae invenis terrae,atque latibulis abscondit, eo quM uti nesciatZquotidie aurum de retallis promitur, de avaro proferre quis poterit 3 Vnde illud co igimus contra auaros diuitias quidem congrcgare , se recondere, Ut niti . qualia in alicuius commoditira possint allii mi. In lupi rque ideo illas ditinerit,.ibscondunt,dc claudunt, ne ad alios perueniantaqui mi icitiaeni,pr

u ecer,uterentur. Quod notauit Cyprian. epist. z.ad Doriati imita ala bet. Pecuniam suam dicant,quam velit alienam semiclausam seliest re custodiunt,ex quae non amicis, non libetis quicquini aton tibi dentiaque in peetiunt: pouident ad hoc tantum, nesosidere alteri liceat. ia. Qua mihi videtur ratio,cur dilitesille irus, iisnot bona liabebat defrucissius,qubs sperabat, de qui biis lim tor lueo.iri v Non egerit gratias, sicut notauit Leo Se isti I de ei linio decim mentis ictim Ait Nec Clar .lenitudine fruch tium gratulattis, sed de utilit, e conquultus eii Qv o modo

enim Deo gratias pio acceptis bonis ille pollet referres, qui ea solum recondere, Sc concludere meditabaturi Et ita similes milii hac in re videntur auari gryphis, de draconibus, uimmenserum corporum monitris , quae naicuntur,3 vivunt,ubi nascitur aurum arbunculus, de seraraseus, tanduam eorum custodia, sicut notauit D. Hieronym '

743쪽

s III.

Infelicitas vitii uino Auitiis Aman ire , ex quibus p ssem beatitudinemfromereri.

SI cis T igitur inde damnatus est Salii, quia contra pCaeceptum Domini pepeicit Agag, optimis gregibus ovium,& armentorum,St vesti DI buri arietibus,e uniuersis,quae pulchra et fit:sic, auarus damnationem

meretur,quia fructibus, vestibus uro,& argentoparciti Unde Cypriaiclibri disciplina, habit irginoelinquis, inquit.&hocipibin Deum, si adhoc tibi ab illo diuitias datas credis,ut illis non salubriter pers uaris.

Dixerat autem superius Diuitem te sentiant pauperes, auarus autem dives reruginesbduci sinit,di putrefieri bona,quae illu Deus aliis distribuere iucsit, dic sic supplicia inde accipit, unde beatitudinem posset promereri. odexpliciti Gres r. Lo.Moral. c. I .aptillima lini litudine . Sicut enim cibus ad sustentationem vitae datus est siquis tamen per edacitatis ingluuiem,plusquam par cst,saturetur eo quo vivere debuit, Potuit paneanoritur:fac si-

qius bona,quae a Deo accepit, ut aliis bonus esse an se retineat, mala ex bonis acquiret. de Ambroslib. Nabuthe cap. .ata Dat tibi Deus conditate via vincat,autcondemnet auaritiam tuam, ob excusati me habere non posti, seruares tibi,si dispertires aliis VN DE Caesarius Arelatensis hom a ex hoc loco a robi se sim arguit,

Ec reprehenditiqui sorte aliquoties euenit,ut per negligentiam vestimenta,quae debuerunt accipere paulicrcs, deuorata sint a tineis, timetque,ne sibi ipsi panni ad testimonium proferantur in die iudicis. Quibus habet similia D. Marcus Eremita lib.de poenitent.d D.Damascen lib. 2. Paralell. i7.qui in eodem sensu Praesentem locum interpretantur.

bsto euii elucidatione Aest id, quod Seruilius ait lib., Me mem,libus Principuli thesi uris ex lib. 1 . Historiarum Duij. Mithridates in si gamaSylla,& Lucullo actus copias auro, a Vnto, vestibus multi pretii e viesidii ne per itinera sparsis periculis exemit, ardentes luimum ani nos,

praeda temere disiecta,ab insequutione auertit ut quam virtus incolumitatem negarct diuitiae prelharent. Vtinam igitur sic agnoscerent druites elee-7ρ, φ. moianam a morte liberare,dc per eam in die malo liberandos, ignem Ni clueexti nunere. Qita de re videndus Aug.lab. I .hom. hom. 9.cu de sermone Dom. in Luc.Ser. 3o.di in Enchirid.Ser. 23. 779 ubros Ser. 3o.dc

et in vis tanta est diuitum insania,urmalioni post mortem perire, iam vitam vestibus,argento,aurHut cinere.Vnde Chrysalom, .i ad cor. Avarus ne bis quidem rebus fruitur,quod enim amat, num i a vellet expedet sed libεtius sectione pateretur, carne sua potius traderet,quam aurum Et nihil aliud curant auari quam clitam ἐκ ondere diuitias.

744쪽

Vno iam licet ravonem reddere illius difficultatis, quae reperitur inctu ε Scriptitra,vbi dicitur. O 'mihi, scili et oraculum almypκ' o. ubi Re-

gra,co ιψumuicut etiam alibi avi ivn ob tum dicitur a Septuag. mlulunt, ab August.aurum inclusum a Tigurin.Jc atablo,in thesauras conclusi . Nam Rabbi Mardochai Pagnin Complutens, alij recentiores volunt ex eo, auriun dici conclusum,qubd diligenter claudatur,& custodiatur ab avaris in thesauris , in publicum prodire minime sinatum ad quod serte allust Iuvenalis,cum acute dixit: Elaeellamur opes. Ne scilicet e carcerea custodia exeant,etiam id miserorum lubsidium. Qui ergo sic in carcere detinent di. uitiis, urcaeternis carceribus concludentur,& contra eos in iudicio erunt telles perpetua damnationis.

Quabter conscientia iniquos tori'ueat, 'ustos securos reddo.

STENDIT etiam hic locus secundum communem sententiam quae per aruginem, vermem conscientiae intelligit, quomodo conscientia testimonium, seu sententiam serat contra miseros diuites, in uniuersum contra omnes delinquentes, quos etiam velut ignis torquet. Vndetis .i Iob. vritis diebiu suis impii uperbit Caiet. Cunctis diabiisskis impia Δωα Regia se excruciat. Tigurin Impius omni temporessi i asciscis dolaresparimis' vis. .s a mna. Et alibi. --, udb invisa peruersi ubi Septuag. Midias Lupinis visis peruesu. Possivus hoc idem cernere in fratricida Caino, qui cum adhuc im terfectores deessent in mundo, utpote in quo solus Adamus erat, ait ipse. Ometis, qui inuenerit nis, occidet me.In se, inquit Ambr. in Apolog. David c. q. serebat sententiam, quM dignus esset, cui nullus ignosceret. um etiam prosequitur in s. s s. ubi de eodem Caino ita habet. Cum adhuc pereuordeellet, ipsa sese iniusti vita cruciabat offunditur nobis ultrix nostri imago peccati, nec quietum reum esse permittite, semper nobis error noster, tanquam malus exacator occurrit; vel tanquam improbus seenerator, conueniens debitorem. Ex lib. a. de Cain, de Abel in illud voxsanguinisfratristici clamatiam iNi, accusat stater, non accusat vox ipsius , non anima eius, sed vox simguinis accusarique in iidisti: tuum te ergo facinus, non state accusat;imὸωeidem Caino a Deo dictum est: iis is egerissatim infiam peccatum vos aderat. Heb.ad verbianni dosiampeccatum tuum cubansi videlicet, more capit morosi,qui nec egredi, nee ingredi hominem tranquille sinat .sed impοἷ' tuno latratu semper inquietet lianc enim internam cruce multifaria o bis diuina proponit sipientia: imb illi nos ipsos affigit.Vnde Thren. .di' eitur 3 itauis iugum iniquitarum mearum, in manu eius conuoiata sunt, ct fio, uacollommut ante oculos, manus ac pedes obuersalis irrequietu malum coquiescere mumo minime permittat.Et Philo lib. de Ioseph. Conscientiὸ

carn

745쪽

earniis intestim non sinet me oculosina terrum erigere,ut nemoprodi

alius. Hoc cernere quidem est in eo,quod supremus Iudex dic ii rus est impiis in extremo iudicio: cum cnini dixerit. Venite beneaιNPU.uris niti, reprobis ' tantummodo dicetiIιentia uti Neque assignabit, unde prouenia cilla. ψ-ledictio,quiaeorum conscienti ac mala opera gesta,contra eos sererit sententia,&, Uictione impingentiscut notauit Chrystio Lso in Marth. VNDE Aug lib. .contra Secundinum ci Semi de Ausu.quicquid liber, sola me in oculis Dei conscientia non accuset Et Chrysost honi. 3 de ver . bis Isaiae. 2m imo Ponamus,inquit nulli notum esse flagitium,praeter

quam ipsi viri, quomodo seri conscientiam redarguentem,&amaru lenistam . accusatricem ubique secum ferensa Quemadmodum enim seipsum nemo potest emigermita nec illam eius curiae sententiam. Hoc enim tribu- mi non pecunia corrumpitur,non adulationibus acquiescit, 'ubd diuinum est,& a Deo nostris initatum mentitais. Quibus prorsus habet sinulta Ambrosaepist. Uib. quae inadoinstantium sernassiue conscien ei ivlla poena maioresimala conscientia, omnium siquidem deis nimnostrorum ipsa est testis, insa iudex, ipsa tortor, ipsi carcer, si accusati ipsa iudicat, ipsa punit,ipla damnat.

ET Basil.Orat. 13. de iudicio Forth grauior, qu im tenebrae, ut nunqu1 non ob oculos habeat sceleratae vitae vestigia , tanquam ineuitabilis alicuiust in sturae. Videndus Gregor. lib. 3.Moral. c. I 2 cum explicate verba Iob. Sonum umorissemper in aArom illius dicumfaxsv d mmiasse si tin.Item lib. r. Hieron lib. Di, in Isaiam eum exponit ea verba p imarestruens.

intelli sit.

Coes sciENTi denique, sicut iotauit u Ast. post tot annos transi ctos, fratres Ioseph sine accusatore accusabat videndus pro hac re Chrysost hom. 1 incenά ubi ostendit, conscientiam laute, quae Abimelech

detulit ad Isaae eiectum. . .:

IEL, Duae prorsus intolerabile, quod potauit Ambr.lib.de interpellat. e. s.cum ait Quid aerumnosius, cum ius lectus ad communem quiete datus graue vulnus infligat 'Tunc enim urimus quae Acimus, recordari,

esto,ut aliquando sommus obrepat terremur insemniis, ut iam no requies, sed poene sit Si enim quirere alieno, aliave humana obligatione constrii fatur,neq; Gmnu capere imite quiere frui possut.unde Aug. Caesar subrides,ac miratus estota supelleistili,qua mortes quida Romanus immenso aere alien obrutus reliquerari tu lectu emedu curauit,quod fieri notos. diceretiquin me optim esist ille jeci.' in quo homo tali aeris alieni molep .s Gnosiumtur.Qui feri poterit,ut qui aeternis tormetis soluedis A

746쪽

69 6 commentari in scoli post.

corio lenien habeat conscietitiae vermem, qui velut ignis totum hominem dilacer.it,in adurit eoque grauior, es acerbior est propriae coscientia lententi ad testimonium, quia praeterquam quod neque minui,neque corrumpi potest, inexcusabilis omnino est Sicut enim dixit Ambr. Ser. lio Sine excusatione est qui conscientia sua iudicio condemnatur, quem

alter iudicat, potuit quandoque a suo iudice sperare indulgentiam, qui se ipse iudicat, a quo indulgentiam pollulabit.

in loco licet etiam dicere. , laetitiam bonae conscientiae, qua pro .nis, . . at illud, quod Deus dixit Crino Alanne bene egeris, recipiesZquod proprie cx Hebr. potet transferri. S. benesicris, eleuare, vel, leuabis, quod laetitiam ι lignincat. Vnde Litur. Respicite, levate capitit Et confidentiam etiam deninati. hi iuxta illud. Recede, ne forte competiar confodere te in terram, leuare nonpotero=cidmcam ad Ioas rem tuu n. Et publicanus non audebat oculos ad coelum L leuare Unde Chrysost. hom 4 6. ad Pop. Sicu in nequitia vivens,etiam ante chei nam punitur conscientia stimulatu, sic meritis abundans, etiamantu Regnum magna fruetur laetitia, se bona spe pascens. Similia habet Butar.*er. 3. super Missus est ii . Q iecuritatem rectae conscietia velis agnoscere, audi quid dixei' ' δ' sit Sopliar Naamathites. Si iniquitate, quaepin manu tua abin lenis a tenet mansieris tu bemaculo tuo imus Κια,defossus secuivi domus Ulai atabl.vertit.Iacobissecurus, Hulsessa cinerudulta. h. etaphona sumpta a re militari,ubi ad hoc, v exercitus securus iit, milites aliquamulum arma possint deponere,nec . . tam cito ab hostibus irrumpentibus profligari,sossis apertis,& vallis appositis circundaturi sic ergo dicit futurum eum hominem, qui bene egerit,&se recte ellerit. Na,sicut dixit Berde interiori domo c. 1 o Bona conscietia tranquilla cit,quia omnibus es ulcis,di nulli grauis,utes amico ad gratia, in inrico .id paticlia,cuistis ad beneuolentia,S quibus potest ad benencetia. l)roandeque velut sessa circitducta securus iacet iustus,nullii omnino times, ID Eo Cypr. Ser. te eleemosyna salutarem operationem appellaui grande blatium credentium securitatis hostrae salum praesidium,tutelamati dei, S medelam peccati .Qua de re videndus Aug. Serm. 6.de verbis Apin stoli, Jc Ambr. in Pial. 3 8.explicans ea orba Prophetae.Obminui, bua γω. Silui,inquit, bonis,quia bona conscientia non eget defenso ne verbo- rum, quae suo nixa est testimonio ipsa sui iudex rideo Paulus ait. Mihi pN minimo Vi,etu a vobis ista eriAduersias calumniantes, icccatores iustus suo. iudicio contentus est, non possunt aliena verba crimen affinge quod pro pria non recipit conscientia.

Verss. 1 esurie, tu molis iram in nouissimis disim. EXPOSITIO LITER ALI S.

O Mai N ENT haec verba amaram exprobrationem contra au. a

ros, qui ex eo , quM recondant diuitias fructusque ac visitaeoncludant,sibi quidem, ut miseri,coaceruant iram, suppli'

cium in vitimis diebus euelandum, d infligendum, Mita au'

747쪽

ri cun illis congeitis,il, frugum ceruis comparatis respondet thesaucius diuinae ultionis de ultitiae; cum pollent sibi thesauros in coelo, facereque sibi vitiose los nutritiamvetierascentes.

RIZANDI igitur verbo , quod metaprumcum est, se uest illis etiam in hoc sen esim dixit Secuniam i iis ιερ '

cor, thesaurimis ibit et: significari, abundantcr praeparare, recomdere. Vnde in Scriptura dicitur, μιαρο----α-Exposuitquae taphoram D. Thom hoc loco eleganter satis Nota , inquit, quod in the sauro intelligitur qu intitas poenae, inualitas, siue acerbitas,Thesaurus enim hi de magnis rebus, multis. Sic poena aeterna magna erit aeternitatet, Amulta poenarum diuersitate, de acerbitate. Quod possumus pro

UT ergo magnam mnam, quam sibi coaceruauerunt diuites bona reia

eludendo, signiticet, ait, eos illesaurigasse tibi iram. it enim ingens quidathesaurus suppliciorum,& inmisit - , vel, tam non tim rependitur sistitavi. labitum impiis Cori Hur enim di utilitates rii diuitialia,quasubtilius risida clausis ostiis, i in filis maiori impetu se: ecndit; ves etiam Metellii Praedictus thesaurusaniat,

tutate malonis actuum. Et utroque modo auari diuites sibi thesaurizant iram &indignatione diuina.Vbi autem recondatur hic thesaurus,ostendit,loyses, clim dicit δε onne hacco idita sinu apud me, signata in hesaris meis et .3α THEs , Ri 2 AT autem homo sibi iram quia diuina,iustitia no videtur

quoad essectu per sese loeuples. abundans, nisi nostra nos illi peccata, tanquam instes copias ex se emus Ipse inim exsediti inmiseri idia est Quod acturariis Minua Andii HMM-- - comminis. - - - stitiae ver o irre, nobis veluti congestas, caminsitas. ' Cuius aure haec sit irascith patet ex termino, qui assis'atur ad illius

ad ductionem, in Bouissimis,scilicet. siebus ut intelligamus elle iram Dei, per qua iusta vindicta de iniquis sumed intelligitur in sacra Scriptura. Qui,d multis lacuit Aug. praecipue vero ad fine lib. de ellentia Diuinitatis to m. .in contra aduersarium legis, Prophetarum lilia αἰχ' him eodem sere modo Ephiphan lib. I. haeres. 38. Quod etiam acuae notauit Didymus

748쪽

nouilliarium diem.nouissimorum dierum, seu nouissimos dies Etenim ali

quando significat emptu Messiae vi tempus noui Test trienti, ut probat H erona Lyran Isaiae 1 de Mictis, ac alibi. Et sere est commilius m es

sic Niricaa etiam tempora sutura Avie sues laetitur,ut quando Iacob filios suos vociuiti,3c ait illis Cingrew-ra,via inciem qua ventura volnii di διιι Mui sit s. Licet enim propterea'ubd tunc protulit celeberri. niam de Christo prophetiam: nauferetursceptrum de Iinia dux desunmmeius. 3cc.aliqui dixerint ibi in nouissimis duuem, significare tempora Messia, tamen patet multa in eo cap.contineri tuae alite aduentum Christi imple

is sunt niverbi gratia,de Simeonea: πιά , ---μο ,σi I la siquod impletum est ad ingressum pro Isie terrae, ubi Leus nae cepit sortem, obsimeonis tribus recepta est in sortem tribus Iudae. Et de multis aliis caeterarum tribuum prodisti adimpletis viden μη

mnati tradit Hebr. in Gen. m. S gi insuper i cibatur,quod diximus, in noui, iudiebus,signifieare posteriora tenapor . quando ait Apostolus: Hoc autem scio,quia in nouissimini in instabunt tempora periculosa, erum homines sessos a me ;quod paulo μst,ipsis Apostolis viventibus,impleri coepit.Vide Oecum.ibi, perminii

exirem id O ait posse intelligi eos dies,qui Pauli imeritum essent sequutii ruin qualiis Timotheux adstuc seperita ruturiis erat. Et D. Aug. FLso ad Hesis hiu per Mimuissimo intelligit ipsa Apostolorum te ora. M truti emerui nouissimis disias indeceptime idusem. Quod Iudas quilo

cieteros Apostolos scripsit,impletum fuisse docet in sua epistola. Sic Ni Fic ATMMέpimis diebus,tempus iudicij.ut patet ex D.Petro Apin stolo qui reuelauu vos inspem tuam , paratam reuelari in tempore nouissimo ubi Syriaca editio habetu temporibus posteriorib-.vclinouissimia, quia scilicet parata est salus,ac felicitas,ut reuelatur.&appareamus cum Christo inooria avi piendo consummatam seliciti tem totius Misit , constantis etiam ex suo corporeglorioso.Similisque est apud inu L se etiam dies mortis dici potest nouissimus aut nouissimum tuus,quo anima essentialem felicitatem acquiriuvet, qui nouissim omnium est res, quia tunesubit sudicium particulare. Thesaurizant igitur diuites auari sibi iram reuelandam,S infligendam, vel in die nouissimo mortis, vel in die iudicicii,quido

dis diuitiis maxime laborent,quae coaceruauerit insona Minquutio recondita ibi ac comparata inueniun supplici Q di si Myso homil hom 41. Ipsa est infelicitas hominum, prypter quod peccapymoriententii dimittunt in ipsa re ui ortiuit Et qui thesaur0

749쪽

riuili omninque les acquirunt, suppliciithesauros inueniunt pulitumque

in ilics .iuriscor ponitur deinde comburendum gni. Uodex mcnte Hugonis Card dixit David: Ponens in thesnm a sos. Quia clui totam Curainantlaesauris potucrant am in thetauris diuina irae ruconduntur.

V, in illud iam colligitur, quo tardior scilicet ira Dei ad nos venit, stratore, Vise , velut accedend acquirere . de ac testatem per iei es imitas bene uni Dei est editumini Hespei peti putaticinoi no cerum Mid in in aeternum susti statur. di thcaturi litudine arcus,qua utitur Hieremias VHieromibi.Cui, huiuitis pecea

uerimus,lu diuitiis per patientiam eius expectati ad eum per poenitentiam reuerti voluerim his , tetendit arcum iudici sui contr. nos. Quanto enim arcus plus colligitur, intorquetur,tanto maiori vi emittitur Ligitta, I tanto plus liuerio Ia penetrat, D transfigit:licri diuina iustiti ad uitius

euisor patientia elongam ratis contemnis, tu aut secundi duritiemi uim ille furios ii rinnis die ra. Et D. Greg. Moral. c. vlt Deus,inquit, peccata in die ultimo iudicat qlii nunc peccantium derisiones porta S tanto tunc durius dii rictionem exerit cluanto nunc vocandis peccatoribus luam leuius patientiam sternit:qui enim diu conuertendos expectat, non conuersia sitis retractione cruciata. iri iniuria2nus Chri tam iuum. Et alibi Aud Mi Domitissis distulis est quor. maxima ira excanduit.Idesque tu uaccensus est in Iacob ira asinet in II .

Solet enim dilata Dei ira exacerbari,in suppliciitarditas grauitate com pensari.Unde Chrysoli hom Lad Popul. Si peccaueris,. non punitus fit eis dilecte, sed propter hoc ipsum magis time. Etenim sicut dixit Amosy i parantur in diem maerι Timebat hanc irae abundantiam David cum dice imi qui es measupergressa sunt caput meum sis opusgraue auara sum se ' i 3 per me ubi Aus legit secuis ragra iasium; vi viciem iri sycat, quoi us combuti ur in dissu oris, quando sicut igneinanitieritam ni: prouid que quo maior c grauior fuerit cis, eo maior istineti ra, draci hauserittormentiti Videndu pro hac 3 . inccod.cum pontarat, beneficio .d patientia Dei dici obduratum Pharaonem, viis

750쪽

φ . , DdMitu prositius in eis. Et stare isti expolietas huiusmodi propitiationem ait:

Hoc vocat propitiationem,'ubdeorum Deus non pepercerit cxcessibus. Volo irat citris mihi, Pater naisericordiarum mon enim oum nescio, sed cum sentio te iratum, tunc maxime confido propitium. Similiaque habet Greg. I 3. Mor.c. .dicen S. D: uinassagellatio optari benigne debet, Coratio potius, quam malediisti cile monstratur. Er ideo Philo lib. Oimitu mor, ait Arbitror eos.qui omnino sunt inexpiabiles,optare putriri potius quam dimitti nam haec missio facili: subuentcicos, Ceu malc suburrat s naues,c irentes gubernatoris prouidentia nimaduersio crc ad coi rectionem profuerit. Ergo quicumque peccatorem sum iis nobis conserj, precemur Deum, ut puni.it nos potius,quam in colligatos praetereat.Similiaque habet de legatione ad Caium , cum ait Vltriccs .iculi. alcis etiam collocandae sunt in Deneficiorum ordine beneficium alitum in suppliciis possumus considerare, tum quia iis corripimur,&' mendamur,tum quia leuia sunt respectu illorum quae nobis aduenient in nouisIimis diebus, nisi modb puniamur. Etenim praeterquam quod gra uissima sunt, nunquam eadem euademus,cum tamen modo, dum Deus no punit , transeat equidem percutiendo. VNii,sicut eleganter notauit Hieron. se ae i. in Scriptura idem pros- ὰia j, xi est ransir eum,de adueis infigere: Sc exterminator in kgypto transisse memoratur.vasti Domi spe uisens O 'ptios. Sicque illud Amos intelis nos 1 ligit. 2ma ferar si in medio m. Non enimalum in hac vita punit, perm-nenter, dc diuturno supplicio id facit . proindeque veluti per transitum, supplicia instigit. At ver . alterius vitae curtae, cum veluti in thesauro Iectus nos maneant, nunquam tandem exhauriri poterunt praeterquam

quod grauissimae , ad modiimque acerbae erunt. log Nnvs Tertuli lib. de patientia c. II. ubi aduertit a verba. quos diligo. silao additque. seruum illum beatum,cuius emendationi Dinminus inst.it,cui dignarur irasci,quem admonendi dissimul uione non de a. sus. s. cipit. Idque probat locus ille in Scriptura, ubi dicitur Etenim In tempono sinere peccatore sentemiis agere, sed statim vitionem adhibera; tigni bono est se,um. Non enim sicut in aliis nati bus, Demfatienter expectat, ut eas . iudici dies aduenerit . . plenitudine peccatorum puniat.

Vers . Ecce merces operaraorum, qui messuerunt redimi vestras ari frautata est a vobis, clamat ciam re ere ioaures Domini Sabaoth introiuis.

EXPOSITIO LITER ALIS. . .

Ros Erat Tu Apostolus ostendere quibus in rebux superbidi uites soleant delinquere ergae pauperes, mpostiluam ostes Isibi thesaurizare ira Dei,dum thesauios auri,Mar coacer ι